INHOUD
INHOUD INLEIDING......................................................................................
9
DEEL I: DE WEGBEHEERDER.............................................................
11
Inleiding......................................................................................... 11 TITEL 1. DE INDELING VAN DE WEGEN............................................ 15 HOOFDSTUK 1. DE ADMINISTRATIEVE INDELING............... 15 A. De indeling in grote lijnen....................................... 15 B. Bijzondere wegen................................................... 20 HOOFDSTUK 2. DE INDELING IN PRIVATE EN OPENBARE WEGEN..................................................... 22 A. Het belang van de administratieve indeling voor het openbaar karakter van een weg............................... 22 B. Onderscheid openbare weg en private weg.............. 23 C. De openbare weg in de betekenis van het Wegverkeersreglement....................................................... 26 D. De uitgestrektheid van de openbare weg................. 28 HOOFDSTUK 3. DE FUNCTIONELE INDELING...................... 29 TITEL 2. DE GEVOLGEN VAN DE ADMINISTRATIEVE INDELING......... 31 HOOFDSTUK 1. THEORETISCHE GEVOLGEN........................ 31 A. De wegbeheerder zorgt voor het onderhoud............ 31 B. Behoort de openbare weg steeds tot het openbaar domein van de overheid?........................................ 31 C. Moet de wegbeheerder ook het onderhoud ten laste nemen van de wegen die particulieren in eigendom hebben?................................................................. 33 HOOFDSTUK 2. GEVOLGEN VOOR DE VERDERE UITEENZETTING......................................................... 33 HOOFDSTUK 3. PRAKTISCHE GEVOLGEN VOOR DE WEGGEBRUIKER................................................... 34 A. Private wegen......................................................... 34 B. Openbare wegen..................................................... 34 C. Concrete voorbeelden............................................. 35 DEEL II: DE ALGEMENE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE WEGBEHEERDER..............................................................................
37
Inleiding......................................................................................... 37 3
DE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE WEGBEHEERDER
TITEL 1. HISTORISCHE EVOLUTIE VAN DE AANSPRAKE LIJKHEID VAN DE OVERHEID............................................................ 38 TITEL 2. DE ALGEMENE BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE WEGBEHEERDER.......................................... 40 HOOFDSTUK 1. DE AANSPRAKELIJKHEID OP GROND VAN DE ARTIKELEN 1382 EN 1383 B.W............... 40 A. Het rechtmatig vertrouwen..................................... 41 B. De voorzichtigheidsplicht....................................... 41 C. Abnormaal gevaar................................................... 43 D. De vereiste voorkennis door de overheid................. 54 E. Inspanningsverbintenis.......................................... 56 F. Vreemde oorzaak.................................................... 59 HOOFDSTUK 2. DE AANSPRAKELIJKHEID OP GROND VAN DE ARTIKELEN 1384, EERSTE LID B.W........ 60 A. Inleiding................................................................ 60 B. Zaak....................................................................... 61 C. Bewaarder.............................................................. 62 D. Gebrek................................................................... 69 E. Oorzaak van de schade........................................... 89 F. Rechtstreeks slachtoffer.......................................... 96 HOOFDSTUK 3. HET VERBAND TUSSEN DE ARTIKELEN 1382 - 1383 EN ARTIKEL 1384, LID 1 B.W.... 97 A. Algemeen............................................................... 97 B. Gelijkenissen.......................................................... 97 C. Verschilpunten....................................................... 102 DEEL III: DE SPECIFIEKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE GEMEENTE.... 105 Inleiding......................................................................................... 105 HOOFDSTUK 1. HISTORIEK................................................ 105 HOOFDSTUK 2. DRAAGWIJDTE VAN DE SPECIFIEKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE GEMEENTE VOOR DE WEGEN BINNEN HAAR GRONDGEBIED... 106 A. Politiebevoegdheid................................................. 106 B. Veiligheidsverplichting........................................... 106 C. Blijvende en periodieke toestanden........................ 108 D. Inspanningsverbintenis.......................................... 108 E. Kennis door de gemeente........................................ 111 F. Tijdspanne............................................................. 113 4
INHOUD
G. Vreemde oorzaak.................................................... 114 H. Alle wegen met uitzondering van autosnelwegen..... 115 I. Verband tussen gemeente en wegbeheerder............ 115 DEEL IV: MEERDERE AANSPRAKELIJKEN...........................................
117
Inleiding......................................................................................... 117 HOOFDSTUK 1. HET OORZAKELIJK VERBAND IN HET ALGEMEEN........................................................ 117 A. Het bewijs.............................................................. 117 B. De equivalentietheorie........................................... 118 C. Hypotheses............................................................. 119 D. Controle door het Hof van Cassatie.......................... 120 E. In solidum verbintenis............................................ 120 HOOFDSTUK 2. EEN FOUT VAN HET SLACHTOFFER............. 122 A. Verdeling van aansprakelijkheid............................. 122 B. Volledige bevrijding van de aangesprokene............. 125 C. Gevolgen van een strafrechtelijke uitspraak............ 126 HOOFDSTUK 3. DE FOUT VAN EEN DERDE.......................... 127 HOOFDSTUK 4. DE BIJZONDERE SITUATIE VAN DE AANNEMER BIJ WEGENWERKEN........................... 128 A. Inleiding................................................................ 128 B. Mogelijke situaties................................................. 128 C. Wettelijke verplichtingen van de aannemer............. 129 D. Contractuele verplichtingen.................................... 130 E. Aansprakelijkheid van de wegbeheerder................. 131 F. Mogelijkheden van het slachtoffer........................... 132 HOOFDSTUK 5. HET GEMEENSCHAPPELIJK MOTORWAARBORGFONDS............................................. 134 A. Principe................................................................. 134 B. Het toevallig feit..................................................... 135 C. Het niet-geïdentificeerde voertuig........................... 137 D. Beroep door het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds op artikel 1384, Lid 1 B.W....................... 138 DEEL V: DE PERSOONLIJKE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE BURGEMEESTER.............................................................................. 139 HOOFDSTUK 1. DE BURGERRECHTERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID................................................... 139 5
DE AANSPRAKELIJKHEID VAN DE WEGBEHEERDER
HOOFDSTUK 2. DE STRAFRECHTERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID......................................................... 140 HOOFDSTUK 3. CONCRETE VOORBEELDEN......................... 141 DEEL VI: CONCRETE TOEPASSINGEN................................................. 145 Inleiding......................................................................................... 145 HOOFDSTUK 1. NIVEAUVERSCHILLEN................................ 145 A. Situatieschets......................................................... 145 B. Rechtspraak........................................................... 145 C. Bespreking............................................................. 149 HOOFDSTUK 2. ONGEVAL IN DE BERM............................... 152 A. Situatieschets......................................................... 152 B. Rechtspraak........................................................... 152 C. Bespreking............................................................. 154 HOOFDSTUK 3. GROEPEN FIETSERS.................................. 156 A. Situatieschets......................................................... 156 B. Rechtspraak........................................................... 157 C. Bespreking............................................................. 158 HOOFDSTUK 4. VERKEERSBELEMMERINGEN – SIGNALISATIE........................................................... 159 A. Situatieschets en wettelijke bepalingen.................... 159 B. Rechtspraak........................................................... 161 C. Bespreking............................................................. 163 HOOFDSTUK 5. IJZEL......................................................... 164 A. Situatieschets......................................................... 164 B. Rechtspraak........................................................... 164 C. Bespreking............................................................. 166 HOOFDSTUK 6. WATER OP DE WEG.................................... 168 A. Situatieschets......................................................... 168 B. Rechtspraak........................................................... 168 C. Bespreking............................................................. 170 HOOFDSTUK 7. VERLICHTING............................................ 171 A. Situatieschets......................................................... 171 B. Rechtspraak........................................................... 171 C. Bespreking............................................................. 172
6
INHOUD
HOOFDSTUK 8. VOORWERPEN EN STOFFEN OP DE RIJBAAN........................................................ 173 A. Situatieschets......................................................... 173 B. Rechtspraak........................................................... 173 C. Bespreking............................................................. 178 HOOFDSTUK 9. DIEREN OP DE RIJBAAN............................. 181 A. Situatieschets......................................................... 181 B. Rechtspraak........................................................... 181 C. Bespreking............................................................. 182 ALGEMEEN BESLUIT......................................................................... 183 BIBLIOGRAFIE................................................................................ 185 RECHTSPRAAK ALS BIJLAGE............................................................. 197
7
