THUIS IN GODS HUIS Jaarthema 2014/2015 Deel I
GKV de Levensbron
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
Beste gemeenteleden, Al enkele jaren behandelen we als gemeente thema’s uit het boek ‘Thuis in Gods huis’ van ds. Gerrit Gunnink. We hebben al stil gestaan bij de eerste twee thema’s ‘Wie is de hoofdbewoner?’ en ‘Blij met beleving’. Dit jaar gaan we verder met het derde thema dat, net zoals het boek, ‘Thuis in Gods huis’ heet. We willen nu niet meer praten over een huisbezoekthema, maar over een jaarthema. Gedurende het kerkelijk jaar zullen verschillende hoofdstukken uit het thema ‘Thuis in Gods huis’ op verschillende manieren aan bod komen. Dit kan zijn in kerkdiensten, tijdens verenigingsavonden, op thema-avonden of tijdens andere kerkelijke activiteiten. Het hoofdstuk dat dit jaar centraal staat, is opgedeeld in drie delen. Op drie verschillende momenten in het jaar zal er een ander deel geïntroduceerd worden. Zo zal in september het eerste deel ingeleid worden, in november het tweede deel en tot slot in februari het derde deel. Tot slot willen we naast het jaarthema ook aandacht geven aan de thema’s die uit de kerkspiegel naar voren zijn gekomen: - Jong en oud (meer verbinding tussen jong en oud, waarbij men van elkaar kan leren). - Verdieping (het creëren van momenten en kansen, zodat er verdiepende gesprekken kunnen plaatsvinden). We beginnen nu met deel I. Deel I bestaat uit de eerste twee hoofdstukken van ‘Thuis in Gods huis’. Na elk hoofdstuk is er een korte samenvatting voor de kinderen gegeven.
1
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
Er is er maar één Er is iets opvallends veranderd in de afgelopen vijftig jaar. We zijn veel opener geworden naar andere christenen. We zijn meer bereid tot samenwerken met andere kerken en voelen meer verbondenheid met de samenleving om ons heen. Achter deze openheid ligt een nieuwe manier van denken over de kerk. Het makkelijkste bewijs van die verandering is dat je de woorden ‘ware kerk’ bijna nooit meer hoort. En als ze wel gebruikt worden, doen we er vaak lacherig over. Een teken van verlegenheid? Veertig jaar geleden viel er weinig te lachen, toen er een kerkscheuring ontstond, die alles te maken had met hoe wij over kerk-zijn dachten. We legden er veel nadruk op dat de kerk van Christus duidelijk aanwijsbaar is en een concreet adres heeft. Er werd veel gewaarschuwd tegen de gedachte aan een onzichtbare kerk. Want: wanneer alle gelovigen automatisch toch al bij een onzichtbare kerk horen, dan hoeft niemand zich over de kerkelijke verdeeldheid druk te maken? Die vrijblijvendheid werd bestreden. Dat is nu veel minder geworden: praten over het adres van de zichtbare kerk waar God je roept. We shoppen gemakkelijker. Weinig mensen nemen nog het begrip ‘kerkelijke gehoorzaamheid’ in de mond, een woordpaar dat even vaak werd gebruikt als de woorden ‘ware kerk’. Een ander opvallend verschil is ook dat het kerkverband erg belangrijk was. Al werd nog zo vaak benadrukt dat het zwaartepunt van de kerk in principe bij de plaatselijke kerken ligt, de landelijke saamhorigheid was heel groot. Er werd niet veel verschil gemaakt tussen kerk en kerkverband. Om dit kerkelijk huis heen werd een afgesloten tuin aangelegd voor allerlei kerkgebonden organisaties. Velen vonden dat deze ‘doorgaande reformatie’ niet alleen vorm moest krijgen in gereformeerde scholen, maar ook in een kerkgebonden vakbond, partij, krant en zelfs een reisvereniging. Al dacht niet iedereen er zo over. Het is nu stil geworden. Veel gereformeerden schamen zich als ze terugdenken aan de grote woorden over de kerk. Anderen maken zich zorgen: wat krijgen we er nu voor in de plaats? Gaat het alleen maar om jouw persoonlijke redding? Is de nadruk op de persoonlijke relatie met God niet een knieval voor individualisme? Laten we de geluiden van verontruste gemeenteleden serieus nemen. Want het is een feit dat de GKv zijn veranderd, en niet de gemeenteleden die met heimwee terugdenken aan de verdwenen kerkelijke overtuiging. Zij hebben er ook gelijk in dat het niet goed is na de kerkelijke oververhitting nu een oorverdovende stilte te laten volgen. Het is niet terecht om je lachterig van je verleden te ontdoen. En ten slotte: waar kwam de nadruk op het thema ‘kerk’ vandaan? Er speelde van alles in mee, minder mooie motieven, ook mooie. Wat dat laatste betreft: er was een verlangen, dat alle oprechte christenen ook daadwerkelijk vorm zouden geven aan de eenheid van Christus’ lichaam. Er is maar één God, één Bijbel, één redder, één Geest, één doop, één kerk. Dat er maar één bruid van Christus is, en niet een stuk of zevenhonderdachtendertig, dat was het goede startpunt. Ik wil niet vergoelijkend doen over 2
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
de wegversmalling van het kerkisme waar we in terechtkwamen. Maar de geslotenheid was wel bedoeld als protest tegen de verdeeldheid en als appel. Alleen al binnen de gereformeerde gezindte vinden we alle mogelijke vertakkingen die totaal ondoorzichtig zijn geworden. In het nieuwe millennium hebben we het alweer gepresteerd dat er drie takjes zijn bij gekomen (de hersteld gereformeerden in 2003, de hersteld hervormden en de voortgezet gereformeerden in 2004). Het is om te huilen. Als je gelooft dat Gods gemeente één is, dan kun je toch alleen maar een gevoel van grote onvrede voelen als je de kerkelijke verbrokkeling onder ogen ziet? De GKv voelden zich destijds geroepen om het kerkelijk vraagstuk bovenaan op de christelijke agenda in Nederland te zetten: ‘Mensen, je kunt niet gezellig over de kerkelijke verdeeldheid heen walsen alsof er niets aan de hand is, we moeten eerst één zijn in de kerk!’ Van dit appel is in kerkelijk Nederland heel weinig overgekomen. Geen wonder, want hoeveel nederigheid en liefde klink er door in dit appel? De weg die iedereen hoorde te gaan was duidelijk. Vanuit de gedachte dat er maar één kerk van Christus op één plaats behoort te zijn, kwam men tot de conclusie dat er op één plaats ook maar één kerk kan zijn. En hoe overzichtelijk werd de kerkelijke wereld ingedeeld tussen hen die de goede keus maakten (wij dus) en ongeveer alle anderen, die dat niet deden (zij dus). Dat is iets waarvoor ik me nu schaam.
Bijbelstudie | Daniël 9:15-19 15 Nu dan, Heer, onze God, die uw volk met krachtige hand uit Egypte hebt weggeleid en daarmee uw naam hebt gevestigd tot op deze dag – wij hebben gezondigd, wij hebben ons misdragen. 16 Heer, u bent rechtvaardig, bevrijd toch uw stad Jeruzalem, uw heilige berg, van uw hevige toorn; want om onze zonden en om de overtredingen van onze voorouders worden Jeruzalem en uw volk te schande gemaakt bij alle volken om ons heen. 17 Luister daarom, onze God, naar het gebed en de smeekbeden van uw dienaar en zie uw verwoeste heiligdom met mededogen aan, ook omwille van uzelf. 18 Geef, mijn God, gehoor aan ons en luister naar ons; open uw ogen en zie de verwoesting van de stad waaraan uw naam verbonden is. Niet omdat wij rechtvaardig zouden hebben gehandeld leggen wij onze smeekbeden aan u voor, maar omdat uw barmhartigheid groot is. 19 Heer, luister naar ons! Heer, vergeef ons! Heer, verhoor ons gebed! Wacht niet langer en grijp in, mijn God, ook omwille van uzelf, want uw naam is verbonden aan uw stad en aan uw volk.’ Gebed Onze Vader, die in de hemel woont, Wij erkennen U, dat wij tegen U gezondigd hebben. Als wij kijken naar ons kerkelijk verleden en naar ons kerkelijk heden, dan kunnen we ons alleen maar verootmoedigen. Vergeeft ons onze schulden. Vergeef ons ook onze kerkelijke schulden. Laat uw koninkrijk komen. Leid ons zo door uw Geest en Woord dat we ons steeds meer aan U onderwerpen. Bewaar en vermeerder uw kerk. Maak al uw kinderen één. Amen.
3
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
SAMENVATTING VOOR DE KINDEREN Heb je wel eens geteld hoeveel kerken we in Rouveen hebben? 1, 2, 3, 4, 5…… dat zijn er best wel veel voor zo’n klein dorp. Er wonen veel Christenen in ons dorp. We geloven in God, lezen uit de Bijbel en bidden. Maar we zitten op zondag niet allemaal in dezelfde kerk. Hoe kan dat? Mensen zijn verschillend en denken niet hetzelfde. Jij denkt vast ook wel anders dan je vader of zusje. Je juf of vriendje. Doordat mensen verschillend dachten over de Bijbel en kerkdiensten wilden ze niet bij elkaar in dezelfde kerk zitten. Zo zijn er verschillende kerken gekomen. En daarom zitten we niet allemaal in dezelfde kerk. Dit is heel erg jammer. Daarom moeten we ons best doen dat er straks nog maar 1 kerk is waar we allemaal naar toe gaan. Help jij ook mee om hiervoor te bidden?
4
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
De kerk komt van boven Ik kan me indenken dat je er niet vrolijker op geworden bent, bij het thema ‘kerk’. Het was goed om met een schuldbelijdenis te beginnen. Maar vandaag wil ik weer enthousiast worden als ik aan de kerk denk. Want er is zoveel meer te vertellen als we naar de christelijke gemeente kijken. Wat gebeuren daar veel mooie dingen. Ik hoor mensen opgetogen vertellen over de liefde die zij daar ontmoeten, de warmte die zij daar vinden, de moeite die mensen voor elkaar doen. God is daar nabij, met zijn liefde, zijn Geest, zijn woorden. De gemeente is de plaats waar je kunt ‘lijden aan de kerk’. Het is gelukkig ook een plek om te ontdekken dat de kerk een liefdevolle moeder voor je kan zijn, een moeder bij wie je je thuis voelt. Gods kinderen kunnen vreemde bokkensprongen maken en het zijn allemaal mensen die van genade leven. Maar Gods Geest woont in hen, Gods liefde woont in hen. En niet hun zondaar zijn, maar hun geliefd zijn is bepalend voor hun identiteit. Zo geldt dat ook voor Gods kinderen samen, Gods gemeente! Het is van onderop bekeken een club van mensen aan wie niets menselijks vreemds is. Je moet dus ook niet te gauw gefrustreerd raken over de gemeente. Je vindt er niet de hemel op aarde, maar mensen die zich af en toe onhebbelijk en onchristelijk kunnen gedragen. Wees barmhartig en nuchter en geduldig, want de volmaaktheid bereiken we hier op aarde niet. Zou dat niet de grootste vergissing zijn geweest van de kerkvisie die lange tijd binnen de GKv gangbaar was: dat er een bepaalde vorm van kerkelijke volmaaktheid nagestreefd werd? Want het uitgangspunt van deze kerkbeschouwing was: de kerk is één, en dus moeten we eerst met andere christenen in één gemeente samen avondmaal vieren (zoals straks op de nieuwe aarde zal gebeuren) voordat we kunnen samenwerken. Zoals vaker werden de woorden ‘en dus’ misbruikt. In de kerk gaat het om de woorden ‘en toch’! Want: toch is gebrekkigheid en gebrokenheid niet bepalend voor de identiteit van de kerk – net als voor iedere christen persoonlijk! Want de kerk is de bruid van God, door Hem bemind met een eeuwige liefde. Je mag als christen persoonlijk een tempel van Gods Geest zijn. Maar voordat Paulus dat zegt, schrijft hij eerst dat de gemeente Gods tempel is (vergelijk 1 Kor. 3:17 met 1 Kor. 6:19). Daarom moet je als het over de gemeente gaat naar God kijken. Naar boven. De kerk is heel wat anders dan haar verleden. God is in Christus de hoofdpersoon in de kerk. Christus vergadert, beschermt, onderhoudt zijn gemeente. Dat uitgangspunt is wezenlijk voor je kijk op de gemeente! Als je dat in de gaten houdt, ga je zien dat er meer is dan menselijke ontoereikendheid. ‘Van u wordt met lof gesproken, stad van God’ (Ps. 87:3)! De gemeente is de plaats waar de levende God wil wonen, zoals God woonde in de stad Jeruzalem. God doet daar grote dingen in kleine mensen. In Korinte was er onder de christenen direct al verdeeldheid. De één zei: ‘Ik ben van Paulus’! De ander riep dat hij bij de richting van Apollos hoorde. Aan de kerkelijke opbouwwerkers Paulus en Apollos was niets menselijks vreemd en op de gemeente van Korinte was veel aan te merken. Soms kregen opbouwwerkers, die schouder aan schouder gestaan hadden, een conflict. En in de gemeente van Korinte werd er geruzied (Hand. 15:39; 1 Kor. 4:6). 5
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
Wat doe je tegen verdeeldheid? Paulus bestrijdt de verdeeldheid door op Christus te wijzen, het fundament. Wanneer je je samen op Hem richt, wordt de verdeeldheid overwonnen. Samen naar zijn woorden luisteren, bindt samen. Paulus beschouwt zichzelf als een deskundig bouwmeester, die het fundament van de gemeente heeft gelegd, waar anderen, zoals Apollos op verder bouwen. De kerk heeft mensen nodig. Maar de grote architect en uitvoerder daarachter is God zelf! De aartsvaders, ze woonden in tenten, zagen hunkerend uit naar een stad met fundamenten, door God zelf ontworpen en gebouwd (Heb. 11:10). Gemeenteopbouw is het werk van Gods Geest. Hij brengt mensen in beweging, naar het kruis en naar elkaar. De voet van het kruist is de plaats waar menselijke wegen die uiteenliepen elkaar kruisen. Bijbelstudie | 1 Korintiërs 3:1-17 1 Maar, broeders en zusters, ik kon tot u niet spreken als tot geestelijke mensen. Ik sprak tot mensen van deze wereld, tot niet meer dan kinderen in het geloof in Christus. 2 Ik heb u melk gegeven, geen vast voedsel; daar was u niet aan toe. En ook nu nog niet, 3 want u bent nog gebonden aan de wereld. Wanneer u afgunstig en verdeeld bent, dan bent u toch gebonden aan de wereld, dan leeft u toch als ieder ander? 4 Wanneer de een zegt: ‘Ik ben van Paulus,’ en een ander: ‘Ik van Apollos,’ bent u dan niet als alle andere mensen? 5 Wat is Apollos eigenlijk? En wat is Paulus? Zij zijn niet meer dan dienaren die u tot geloof hebben gebracht, beiden op de wijze die de Heer hun heeft geschonken. 6 Ik heb geplant, Apollos heeft water gegeven, maar God heeft doen groeien. 7 Het is niet belangrijk wie plant of wie begiet; alleen God is belangrijk, want hij doet groeien. 8 Wie plant en wie begiet hebben hetzelfde doel, al worden ze ieder apart beloond overeenkomstig de moeite die ze zich hebben gegeven. 9 Dus wij zijn medewerkers van God en u bent zijn akker. U bent een bouwwerk van God. 10 Overeenkomstig de taak die God mij uit genade heeft opgelegd, heb ik als een kundig bouwmeester het fundament gelegd, en anderen bouwen daarop voort. Laat ieder erop letten hoe hij bouwt, 11 want niemand kan een ander fundament leggen dan er al ligt – Jezus Christus zelf. 12 Of er op dat fundament nu verder wordt gebouwd met goud, zilver en edelstenen of met hout, hooi en stro, 13 van ieders werk zal duidelijk worden wat het waard is. Op de dag van het oordeel zal dat blijken, want dan zal het door vuur aan het licht worden gebracht. Het vuur zal laten zien wat ieders werk waard is. 14 Wanneer iemands bouwwerk blijft staan, zal hij worden beloond. 15 Wanneer het verbrandt, zal hij daarvoor de prijs betalen; hijzelf zal echter worden gered, maar door het vuur heen. 16 Weet u niet dat u een tempel van God bent en dat de Geest van God in uw midden woont? 17 Indien iemand Gods tempel vernietigt, zal God hem vernietigen, want Gods tempel is heilig – en die tempel bent u zelf. Gebed Vader in de hemel, Dank U, dat U mensen inschakelt bij uw werk in deze wereld. Zoon van God, dank U, dat U overal in de wereld een gemeente vergadert, beschermt en onderhoudt in de eenheid van het ware geloof en dat ik bij die gemeente mag horen en altijd zal blijven horen. Heilige Geest, dank U, dat U de woorden van Christus overal laat klinken en dat U grote dingen doet in kleine mensen. Amen. 6
Thuis in Gods huis
DEEL I
Ds. Gerrit Gunnink
SAMENVATTING VOOR DE KINDEREN Doe jij wel eens stoute dingen? Dingen die eigenlijk niet mogen? Hoeveel stoute dingen je ook doet, je mag altijd weer thuis komen bij je moeder. Dit is ook zo in de kerk. Ook hier zijn mensen niet altijd aardig voor elkaar. En doen ook wel foute dingen. Maar toch mogen ze altijd weer in de kerk komen. De kerk noemen we ook wel Gods gemeente. God is daar bij ons. We zien hem niet, maar toch is hij er. En God helpt de mensen in de kerk. Denk maar eens aan de organist die zo mooi kan orgelspelen, de koster die heeft gezorgd dat de kerk netjes is, de dominee die vertelt uit de Bijbel, de mevrouw die het mooie bloemstuk voor in de kerk heeft gemaakt, de oppas van de kleine kinderen. En zo kun je nog veel meer voorbeelden noemen. God zorgt voor zijn gemeente!
SAMEN Kijk daar, een metselaar Hij bouwt een huis van steen Alle stenen netjes naast elkaar Een huis voor iedereen Eén voor één, steen voor steen Muren, deuren en ramen Eén voor één, steen voor steen Niet alleen, maar Samen vormen zij een huis Samen, muren, deuren en ramen Samen vormen zij een huis Samen De Heer bouwt ook Zijn huis Daar zijn wij de stenen van ieder heeft z'n plekje in dat huis Dat God er wonen kan Eén voor één, steen voor steen Muren, deuren en ramen Eén voor één, steen voor steen Niet alleen, maar Samen zijn wij het huis van de Heer Samen, zoveel verschillende namen Samen zijn wij het huis van de Heer Samen Amen Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld
7
