DEEL I Aan De Slag Twee Hoofdstukken: • Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen • Richtlijnen voor Oefenen
ovement ©© M Mike i k e RRother o t h e r / / VI m e rpr be t e r K a t aKata H a nHandbook dboek
Rollen R e noles S t rand u c t uSutructure r 1
Lean Management Teachers
Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean Management Teachers Prins Willem Alexanderlaan 1427 7312 GB Apeldoorn www.leanmanagement.nl Nederlandse vertaling door: Emiel van Est
[email protected]
Rollen en Structuur voor Dagelijks Oefenen van de Verbeter Kata
Dit hoofdstuk beschrijft een basisopzet die je nodig hebt voor het oefenen zoals beschreven in de delen II en III © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
2
ORGANISEER EEN DAGELIJKS MENTOR/LEERLING PROCES Om mensen te coachen in het oefenen van het Verbeter Kata patroon
De routine van de Verbeter Kata is van nature niet moeilijk, maar hij kan moeilijk zijn om te oefenen omdat we er niet aan gewend zijn en terugvallen naar het bekende. Net als in de sport en de muziek, moet het oefenen van een vaardigheid worden gedaan onder periodieke observatie en begeleiding van een ervaren coach. Zonder coaching raken we van het pad af en oefenen we niet het juiste patroon, of we oefenen ineffectief. Zonder coaching zal een verandering in de mindset van de leerling waarschijnlijk niet optreden. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
3
COACHING IS EEN SLEUTEL VARIABELE COACHING OEFENEN Frequent
Corrigerende feedback
KATA
MEESTERSCHAP
Een gestructureerde oefenroutine
Obstakels overwinnen
Oefening met corrigerende feedback is een belangrijk deel van effectieve vaardigheidtraining. Als de leerling de Verbeter Kata niet leert of de Doeltoestanden worden niet gehaald, onderzoek dan de coaching. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
4
De Rollen
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
5
DE TWEE HOOFDROLLEN ZIJN COACH & LEERLING OPZET • Deze rollen weerspiegelen meestal een hiërarchische
relatie, al zijn er uitzonderingen. • Coaching gebeurt één-op-één; één leerling, één coach. • De Leerling past de Verbeter Kata toe op een echt proces.
Onderwijst de Verbeter Kata
Past de Verbeter Kata toe
Proces
Coach
Leerling
(Mentor) Supervisor of manager
(Mentee) Persoon verantwoordelijk voor het proces
In dit handboek zullen we naar de Mentee verwijzen als de “Leerling" en de Mentor als de "Coach." © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
6
DE COACH ZAL DE LEERLING DOOR HET HELE PROCES BEGELEIDEN
Begrijp de Richting
Begrijp de Huidige Toestand
Vastleggen Volgende Doeltoestand
PDCA Richting Doeltoestand
Verbeter Kata
Leerling
Coaching & Instructie
Coaching Cycli
Coaching Kata
Coach
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
7
TWEE VERSCHILLENDE AANDACHTSPUNTEN Het doel van de Leerling is het bereiken van de Doeltoestand. Het doel van de Coach is om de vaardigheden van de Leerling in het toepassen van het Verbeter Kata patroon te vergroten. De taak hier is het ontwikkelen van het vermogen van mensen om met het Verbeter Kata patroon uitdagende doelstellingen te halen, door de Leerling te betrekken en te begeleiden in het oefenen van de Verbeter Kata
Coaching
De taak hier is om het patroon van de Verbeter Kata te gebruiken om een Doeltoestand te bereiken en een Uitdaging te halen. Storyboard van de Leerling
Verbeter Kata
Proces
Coach
Leerling
(Manager)
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
8
KEY POINT OVER DE LEERLING EN DE COACH Er is een speciale overlap van verantwoordelijkheden tussen de coach en de leerling. Ze zitten er samen in. De leerling is verantwoordelijk voor het doen. De coach is verantwoordelijk voor het resultaat, maar kan geen oplossingen geven aan de leerling. Waarom? Omdat de oplossingen nog niet bekend zijn, en omdat het geven van oplossingen het leren van de leerling belemmert. Deze overlap creëert de onderlinge afhankelijkheid tussen de coach en de leerling, zoals twee lopers in een driebenen race. De leerling is bezig met de stappen naar de Doeltoestand (het wat), terwijl de coach werkt aan hoe de leerling dat benadert.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
9
DE ONDERLINGE AFHANKELIJKHEID TUSSEN COACH & LEERLING De coach begeleidt de leerling in de procedure, maar is afhankelijk van de leerling voor het nemen van de stappen naar de Doeltoestand langs een onbekend pad. De leerling trekt de coach en het team over het leerpad naar de Doeltoestand. Leerling
De coach begeleidt vooral het proces, niet de inhoud van de acties van de leerling. De coach stelt procedurele vragen en geeft een procedurele leidraad...
.. .de leerling werkt naar de Doeltoestand en deelt de lessen uit de laatste stap op het pad. De leerling zal de coach vaak voor zijn op de inhoud waaraan gewerkt wordt. Coach
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
10
TWEE AANVULLENDE ROLLEN 2e Coach en Teamleden
Team Storyboard van de Leerling
Process
2e Coach
Coach
Coacht de coach. Verantwoordelijk voor de doeltreffendheid van het onderwijzen van de coach De 2e coach kan de leidinggevende van de coach zijn, of een staf specialist (bijv. een Lean stafmedewerker). Net als de coach, moet de 2e coach ervaring hebben met de Verbeter Kata. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Leerling
Teamleden Mensen in het proces. Werken met de Leerling aan het doorbreken van obstakels
Een coach werkt voor een langere periode met de leerling, maar de 2e coach kan periodiek wisselen. Rollen en Structuur
11
TAKEN PER ROL
2e Coach
Team
Coach Leerling
Proces
Teamleden
Leerling en Team (De Proceseigenaren): Gebruiken de Verbeter Kata om een Doeltoestand vast te leggen en er naar toe te werken. De Leerling voert experimenten uit met PDCA en ontwikkelt oplossingen voor obstakels in dagelijkse dialoog met de coach en de proces operators. Coach / Lijnmanager (De Docent): Voert dagelijkse coaching cycli met de Vijf Vragen. Zorgt er voor dat de leerling wetenschappelijk richting de Doeltoestand werkt volgens het patroon van de Verbeter Kata. Het is de taak van de coach om de leerling te ontwikkelen door de leerling te begeleiden met de Verbeter Kata procedure, niet om het proces te verbeteren.
2e Coach (Coacht de coach): Observeert periodiek coaching cycli van de coach met de leerling. Helpt de coach/manager zijn of haar coaching vaardigheden te ontwikkelen. Zorgt ervoor dat de Doeltoestand van het team in lijn is met een grotere Uitdaging zoals een Future State Value Stream ontwerp.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
12
DRIE WETENSCHAPPERS! Storyboard van de Leerling
2e Coach Proces
Coach
Leerling
Teamleden
De Leerling probeert wetenschappelijk te zijn in het streven naar de Uitdaging, door de Verbeter Kata te gebruiken zoals beschreven in Deel II. De leerling zoekt naar oorzaak en gevolg tussen genomen stappen en vooruitgang richting de Doeltoestand. De Coach probeert wetenschappelijk te zijn bij het laten oefenen en internaliseren van het patroon van de Verbeter Kata door de Leerling, volgens de Coaching Kata beschreven in Deel III. De Coach is op zoek naar oorzaak en gevolg tussen de aanpak van de Leerling en de vooruitgang richting de huidige Doeltoestand. De 2e Coach probeert wetenschappelijk te zijn in de hulp aan de Coach bij het oefenen en leren van effectieve coaching vaardigheden. De 2e Coach is op zoek naar oorzaak en gevolg tussen de acties van de Coach en de groei van de vaardigheden van de Leerling in het toepassen van het Verbeter Kata patroon. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
13
Het Verbeter Kata Storyboard van de Leerling
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
14
Het storyboard van de leerling is een ʻlevend documentʼ met de elementen en het lopende verhaal over de toepassing van de Verbeter Kata op een bepaald proces. Een proces heeft slechts één Verbeter Kata bord. Het bord zelf doet niets. Het wordt gebruikt ter ondersteuning van de interactie tussen leerling en coach in het verbeteringsproces. Die interactie moet idealiter zo dicht mogelijk bij het focus proces plaatsvinden, dus dat is meestal de plek waar het storyboard staat.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
15
STORYBOARD - STARTPOSITIE Begin met een bord met deze zes velden en koppen Focus Proces:
Doeltoestand Realisatiedatum:_________
Uitdaging:
Huidige Toestand
PDCA Cycli Registratie
Lege velden waar informatie zal worden toegevoegd en bijgewerkt als de leerling door het patroon van de Verbeter Kata gaat. Parkeerplaats Obstakels
Maak eerst een bord met dit format. Aangezien je bord zal evolueren hoef je je nu geen zorgen te maken over het ideale bord.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
16
FOCUS PROCES Er zijn veel processen in een value stream Het woord "proces" verwijst naar verschillende soorten activiteiten, niet alleen productieprocessen. Laden en lossen, orderinvoer, laboratorium procedures, behandeling van klantretouren, enz. Denk aan processen als de schakels van een waardestroom die een klant bedient. Proces Planning
Proces
Proces Proces
Proces
Proces
Proces Proces
Value Stream
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
17
VAAK START JE MET HET “PACEMAKER" PROCES Dit is het stroomafwaarts gelegen, klant einde van de waardestroom (Zie Appendix 1 in Toyota Kata en pagina 90 in Learning to See)
Production Control
Hoeveel variatie hebben we hier nu?
OXOX
Stamping
Welding
Assembly
Packing FIFO
Hoeveel variatie willen we hier?
Dit is het ‘trekkende’ proces in een waardestroom en variabiliteit hier heeft een negatief effect op processen stroomopwaarts, waardoor de oorzaken van problemen stroomopwaarts moeilijker te begrijpen zijn. Een goede aanpak is om naar vermindering van de variatie in het pacemaker proces te streven en dan te kijken naar welke plek in de waardestroom je wordt geleidt door deze inspanning. Echter, voor beginners is het belangrijker om een gemakkelijk te begrijpen proces te kiezen voor de eerste oefeningen, zodat zij zich op het patroon van de Verbeter Kata kunnen concentreren. Zodra een leerling op een competent niveau is kun je een proces kiezen dat meer in overeenstemming is met de zakelijke doelstellingen. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
18
STORYBOARD VAN DE LEERLING Leerling en coach concentreren nu op dit veld Focus Proces:
Doeltoestand Realisatiedatum:_________
Uitdaging:
Huidige Toestand
PDCA Cycli Registratie
Parkeerplaats Obstakels
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
19
Value Stream Mapping
DE VALUE STREAM BEKEKEN Als je een focus proces selecteert veronderstellen wij dat je een current-state value stream map hebt getekend en een future-state map voor de productfamilie hebt ontwikkeld. Voor meer informatie over het maken van current-state en future-state value stream map zie het boek Learning to See. A) Loop door de waardestroom en teken een current-state map. Dit helpt je de overall flow te begrijpen en de segmenten, of “loops” van de waardestroom te identificeren. B) Je future-state ontwerp (map) beschrijft op een grafische manier hoe je wilt dat de waardestroom over 1 tot 3 jaar functioneert.
Production Control
OXOX
Stamping
Welding
Assembly
Packing FIFO
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
20
Implementatie van de Verbeter Kata
Wie moeten de eerste leerlingen zijn, en wie zal hen coachen?
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
21
Lessons Learned
ENKELE GELEERDE LESSEN OVER HET IMPLEMENTEREN VAN DE VERBETER KATA
Om het patroon van de Verbeter Kata in te bedden in de operatie van uw organisatie, zal uiteindelijk het middenmanagement het elke dag actief moeten coachen.
Een beperkende factor is het Verbeter Kata coaching vermogen dat je in je organisatie hebt ontwikkelt. Je kunt niet breder en sneller uitbreiden dan je coaching mogelijkheden.
Om de Verbeter Kata te kunnen coachen, moet je eerst leren hoe je de Verbeter Kata toepast.
Je denkt misschien dat het uitrollen slechts betekent dat je mensen in de organisatie laat beginnen met het oefenen van de Verbeter Kata, maar in onze ervaring moet een implementatie worden begeleid. Richt een ʻAdvance Groupʼ op zoals beschreven op de volgende pagina’s.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
22
BEGIN MET EEN KLEINE “ADVANCE GROUP” Ook wel “De Hoeders” of “Voorhoede Groep” Advance Group verwijst naar een team van 3-5 mensen die de uitrol van het Verbeter Kata denken en doen in een organisatie of vestiging onder hun hoede hebben. Er kan één voorhoede groep zijn voor de hele organisatie, en een voorhoede groep op elke lokale vestiging. • De Advance Group is niet verantwoordelijk voor het uitvoeren van alle coaching en training, noch voor het realiseren van de verbeteringen in alle processen. Dat is de verantwoordelijkheid van lijnmanagers en leiders die in hun werkgebieden coachen. • De Advance Group onderwijst de opeenvolgende groepen leerling-managers in de organisatie. • De Advance Group bevat een senior executive (de senior executive in kleine en middelgrote ondernemingen en op kleinere lokale vestigingen). • De Advance Group is niet een Lean stafgroep, hoewel een Lean stafmedewerker lid kan zijn van de voorhoede groep. Hebt u een Lean staf, dan kan hun rol migreren naar "master coaches“ voor de lijnmanagers, die het hart van de Lean inspanning zijn. • De Advance Group zal waarschijnlijk begeleiding nodig hebben van een externe coach, wat een externe consultant kan zijn. © Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
23
ZONDER EEN ADVANCE GROUP DIE HET ONDER ZIJN HOEDE NEEMT ZAL DE UITROL WAARSCHIJNLIJK NIET LUKKEN Een perfecte implementatie van nieuwe vaardigheden plannen is onmogelijk, dus het is belangrijk om obstakels, problemen en zwakke punten op te merken als ze zich voordoen, er van te leren en het implementatieplan dienovereenkomstig aan te passen. Dat is de verantwoordelijkheid van de Advance Group. (x) mensen op niveau (x) van Verbeter Kata vaardigheid, en (x) processen onder Verbeter Kata management, op datum (x) Huidige Toestand
Obstakels Problemen Oude Gewoontes
Doel Toestand (datum)
Je werkt aan een verandering van de manier waarop jouw organisatie mensen leidt. Er is dus behoefte aan PDCA op een hoger niveau. De Advance Group doet deze high-level reflectie en aanpassing.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
24
EEN DRIE FASEN UITROL AANPAK
Fase I Verkenners bestuderen onderwerp
Vorm Advance Group
Fase III - Uitbreiding in het normale bedrijfsproces van lijnmanagers, segment voor segment
Fase II Advance Group Oefent de Verbeter Kata
Laat een paar ʻScoutsʼ zich vertrouwd maken met het Toyota Kata onderwerp.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Senior Managers
Lijn Managers
Supervisors
Oefenen
Het elementaire implementatie proces in deze fase is het oefenen en modeleren van het Verbeter Kata patroon op één managementlaag en het naar het volgende niveau te brengen door één-op-één coaching; zodat het gedragspatroon doordringt in de organisatie.
Rollen en Structuur
25
SEGMENT VOOR SEGMENT UITBREIDEN Op welk proces zal de Leerling de Verbeter Kata toepassen? • Een segment = een proces en de bijbehorende keten van personen. • Voeg alleen segmenten toe als je coaching capaciteit dat toestaat. • Zodra je begint met de Verbeter Kata toe te pasen op een proces moet je niet meer stoppen. Het is dus beter om klein te beginnen dan te snel te veel mensen er in te betrekken. Advance Group
Site Manager
Manager of Supervisor of Supervisor Teamleider
PROCESSEN
Proces A
Proces B
Doel Coach <---> Leerling relatie
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
26
WIE GAAT EERST De Advance Group en misschien een paar geselecteerde managers zijn de eerste leerlingen. Zij oefenen de Verbeter Kata op kunstmatig geselecteerde processen om snel enige vaardigheid te krijgen.
Advance Group
Site Manager
Manager. of Supervisor of Supervisor Teamleider
PROCESSEN
Proces A
Proces B
Waarom top-down? Midden managers hebben een sleutelrol in het onderwijzen en versterken van gewoontes van denken en doen in een organisatie. Als je Verbeter Kata initiatieven start met proces supervisors, terwijl ze omringd zijn door een andere manier van denken en doen van hun managers, dan is het onwaarschijnlijk dat de initiatieven standhouden.
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
27
HOE ZIET EEN UITROL ER UIT?
Verkenners bestuderen onderwerp
FASE I Rol Externe Coach
Vorm AG en eerste coaches oefenen de VK AG
Aantal ervaren coaches in de organisatie
Segment 4 Segment 3 Segment 2 Segment 1 Advance Group houdt twee-wekelijkse reflecties
FASE II
FASE III
Eerste instructeur en coach
2e Coach
Iedere twee weken aanwezig
Iedere 2 - 4 weken aanwezig
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Advance Group reflecteert en volgende plan
Serie van 3 Doeltoestanden (~ 25 PDCA cycli) voor oefenprocessen
Advance Group maakt 6 – 12 maanden plan
(niet op schaal)
Naar behoefte
Rollen en Structuur
28
ROTATIE TACTIEK VOOR HET ONTWIKKELEN VAN JE ADVANCE GROUP EN EERSTE COACHES Ervaren Verbeter Kata coaches zijn een schaars goed in het begin! In het begin zijn er geen ervaren coaches. Om dit probleem te overbruggen kun je als eerste oefenen door gebruik te maken van de volgende rotatie taktiek, waarbij elke persoon in een coaching oefengroep alle drie de rollen ervaart. Dit is een tijdelijke, kunstmatige structuur voor het oefenen zodat je snel enige vaardigheid en een paar coaches kunt ontwikkelen. Coach voor Proces A
Leerling op Proces C
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
2e Coach voor Process B
Rollen en Structuur
29
ROTATIE OEFEN MODEL Voorbeeld voor 9 Personen • Selecteer 3 processen, met 3 personen die per proces oefenen. Dit zijn de leden van de Advance Group + de extra coaches in opleiding. • Omdat dit kunstmatig geselecteerde processen zijn wordt de Leerling gekoppeld aan de Supervisor van het proces om de Verbeter Kata op het proces toe te passen • De leden van iedere groep rouleren binnen de eigen groep iedere 1-4 weken hun rol.
2e Coach
Coach
Leerling
Proces en Supervisor
Proces 1
Proces 2
Proces 3
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Rollen en Structuur
30
PLANNING FORMULIER Personen en processen voor de eerste oefening Oefen Data
Start:
Rotatie Model
Eind:
Wie zal er oefenen
© Mike Rother / Verbeter Kata Handboek
Werkelijke Supervisor (Team met Leerling)
Focus Proces
Rollen en Structuur
31