decentraal nieuwsbrief voor medewerkers, cliënten en familie van de RVZe Oostelijk Utrecht Nr. 1, mei 2011

decentraal nieuwsbrief voor medewerkers, cliënten en familie van de RVZe Oostelijk Utrecht Nr. 1, mei 2011

Nieuws uit de regio Dit is de eerste nieuwsbrief van en voor de RVZe Oostelijk Utrecht. Suggesties voor onderwerpen en bijdragen zijn altijd welkom.

Nieuwe directeur zorg Tot ons genoegen kunnen wij melden dat per 1 mei aanstaande Alie van den Berg benoemd is tot directeur zorg van Zon & Schild. Zij volgt Jos van Manen op, die per 1 april aanstaande met pensioen gaat. Alie is nu nog psychiater/ hoofdbehandelaar van het behandelprogramma Stemming en Angststoornissen in Zon & Schild. Alie vomt samen met Leen Kievit, directeur bedrijfsvoering, de directie van de RVZe Oostelijk Utrecht.

Afscheid en terugblik Toen ik bijna zeven jaar geleden gevraagd werd om directeur van Zon & Schild te worden was ik er goed van doordrongen dat het een hele klus zou worden. Het was het laatste station voor mijn pensionering en het zou in feite om een meerjarig ingrijpend veranderproces gaan. Mij was bekend dat er een goede en sterke traditie was op het vlak van de zorgverlening, maar ook dat de zorg in een aantal opzichten

fors achterliep. Niet zozeer op vakinhoudelijk gebied, maar bijvoorbeeld wel op het vlak van de emancipatie van de patiënten, de samenwerking tussen de diverse onderdelen, de huisvesting en de inrichting van het terrein. Bovendien was duidelijk dat Zon & Schild niet zo groot zou kunnen blijven als het zich alleen op de regio Oostelijk Utrecht zou richten. Uit ervaring wist ik dat zo’n groot veranderproces alleen kon lukken als de daarvoor benodigde kennis en creativiteit bij een belangrijke voorhoede van professionals, managers en patiënten aangeboord en ingezet zou worden. Essentieel in het veranderproces was verder dat middels een vrij strak tijdpad en de rol van de directeur als beslisser (voor het geval men er onderling niet uitkwam) de voortgang gegarandeerd bleef. Bij het opstellen en bewaken van het tijdpad speelde de stafmedewerker voor de begeleiding van het veranderproject (eerst Age van der Veer en daarna Jeroen de Jong) een belangrijke rol. Ging het allemaal gladjes? Nee, zeker niet. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de patiënten die een andere behandelaar moesten krijgen, terwijl die overgang niet goed voorbereid was. En bij de diverse gebouwrenovaties en verhuizingen ging nogal eens wat mis. Of die keer dat de vakbonden ons dwongen om het ingrijpende proces van herverdeling van medewerkers over de onderdelen anders te doen dan gepland. Als ik nu over het terrein van Zon & Schild loop kijk ik toch wel met genoegen om me heen. Ik zie dat het door patiënten gewenste ‘dorpscentrum’ (het project ‘Hart van Zon & Schild’) vorm gekregen heeft in de driehoek tussen Raakpunt, kerk, Veste en Gildenhof . Niet langer alleen gebouwen en park, maar de levendigheid van o.a. een supermarkt, kantoren van cliëntenraad, cliëntenbelangenbureau, lunchcafé appeltjeeitje, sportfaciliteiten, zitjes, een kleurrijk kunstwerk en het labyrint bij de kerk. Wat verderop de imposante nieuwe gebouwen van de samenwerkingscombinatie van onze Kastanjehof en de Voorde van de Van der Hoevenkliniek. Een combinatie die voor een groot gebied in het centrum van ons land garant zal staan voor de professionele opvang van mensen met zeer ernstige psychiatrische problematiek. Met genoegen zie ik ook de gedachtenisplaats en de gedenksteen voor de slachtoffers uit de tweede wereldoorlog, waarmee de 4 mei herdenking inmiddels al 1

een aantal jaren z’n vaste plek heeft. Belangrijk is voorts dat samen met de PAAZ van Meander Medisch Centrum wordt toegewerkt naar een allround tweedelijns psychiatrische voorziening in het nieuwe ziekenhuis, terwijl Zon & Schild zich verder ontwikkelt tot een gespecialiseerde derdelijns voorziening. Je ziet dat laatste al aardig vorm krijgen in de onderdelen High Care, Psychiatrie & Somatiek (met nu ook een hospice!) en het centrum voor Persoonlijkheidsstoornissen. Andere onderdelen zijn druk bezig met nieuwe ontwikkelingen als FACT of met de afstemming op de ontwikkeling met betrekking tot het nieuwe SymforaMeander Centrum voor psychiatrie. Veel dynamiek en creativiteit kortom!

Het laatste stuk van mijn, zoals dat heet, ‘werkzame leven’, is ook getekend geweest door de ingrijpende ziekte die ik in het afgelopen jaar had. Ik prijs me erg gelukkig dat ik daar goed doorheen gekomen ben en terug kon komen om af te ronden. Dankbaar ben ik voor de warme steun die ik in die periode uit alle geledingen van de organisatie ontving. Dat in het afgelopen jaar de directiestructuur veranderde in een duale, met Leen Kievit erbij als directeur bedrijfsvoering en ik als directeur zorg, kwam eigenlijk heel goed uit.. Ik heb vertrouwen in de kracht van de nieuwe organisatie en ik zal op afstand met interesse volgen hoe het met GGz Centraal en speciaal Zon & Schild verder gaat. Met die kracht van de nieuwe organisatie bedoel ik zeker ook die van de patiënten/cliënten. Jos van Manen (inmiddels voormalig) directeur zorg van Zon & Schild

Familiedag Op zaterdag 2 april was weer de jaarlijkse familiedag van Zon & Schild. Zo’n 40 familieleden waren op deze zonnige lentedag naar de Veste gekomen.

Bep Andriessen (foto), voorzitter van de familieraad, opende de dag en deed een oproep voor nieuwe leden in de familieraad. Nadia Plambeck vertelde over het HEE project. ‘Eigen regie’ is een belangrijke visie van GGz Centraal en vormt een rode daad in de herstelgerichte zorg. Arjan de Valk nodigde familie uit aan te geven wat zij onder gastvrijheid verstaan. Ook een belangrijk

thema binnen GGz Centraal. Medewerkers zullen getraind worden in gastvrijheid. Voor familie betekent het vooral: aanspreekbaar zijn, tijd voor je maken, je thuis voelen, dat men weet wie je bent, maar ook een schoon toilet. Leen Kievit gaf een korte toelichting op de ontwikkelingen en veranderingen de komende tijd op de locatie Zon & Schild. Pluim vrijwilligers De lunch naderde en Bep Andriessen riep een aantal vrijwilligers van de open kapel naar voren. Zo’n 60 vrijwilligers verzorgen wekelijks het halen en brengen van patiënten naar de diensten in de kapel. De familieraad wilde hun voor deze inzet belonen met een pluim in de vorm van een prachtig glas-in-lood kunstwerk van een symbolische duif. Dit kunstwerk, gemaakt door Andriessen, krijgt een plekje in de kapel. Alle vrijwilligers ontvingen een ansichtkaart met daarop de afbeelding en een bedankje.

2

High care en palliatieve zorg Na de pauze vertelde Gerda Kleinrensink over high care. De afdeling die in april in de nieuwbouw Kastanjehof trekt. Belangstellenden konden zich in Kastanjehof laten rondleiden. In de Veste werd tot slot de film over palliatieve zorg getoond. Familie was onder de indruk. Iemand gaf aan zich wel eens zorgen te hebben gemaakt hoe het ooit met zijn familielid zal gaan in die laatste levensfase. De film gaf hem een geruststellend beeld. Er is veel aandacht en warmte in die laatste fase. Uitwisseling Er waren ook wel kritische geluiden te beluisteren tijdens deze dag. De communicatie met familie laat nog wel eens te wensen over. In de HEE gedachte dat je vanuit de triade patiënt – familie – hulpverlener moet nog het nodige verbeteren. Familie wordt nog niet automatisch betrokken bij de behandeling. En hoe het contact verloopt verschilt per afdeling. Zo’n dag levert een heel nuttige uitwisseling van ervaringen op. In de gesprekken ontstaat over en weer meer begrip voor elkaar. Dat zal uiteindelijk de patiënt ten goede komen. Op de website is het complete veslag van de familiedag terug te lezen.

Eline Bos ondesteuner familieraad Zon & Schild Eline Bos gaat naast haar huidige werkzaamheden de familieraad van Zon & Schild ondersteunen. Naast secretariële taken zal ze als contactpersoon fungeren. Eline is bereikbaar op maandag, donderdag en vrijdagochtend bij het directiesecretariaat, de Wingerd, telefoon 033 4609950 en op dinsdag en woensdag bij de centrale medische administratie, Kastanjehof, telefoon 033 4609744. De familieraad is dringend op zoek naar nieuwe leden. Weet u iemand, laat het dan weten. Het e-mailadres van de familieraad is: [email protected]

Schuifplan De nieuwbouw Kastanjehof op het terrein van Zon & Schild is eind april 2011 in gebruik genomen. Dit betekent dat de afdelingen en patiënten van het programma High Care uit verschillende gebouwen op het terrein zijn verhuisd naar de nieuwbouw. Hierdoor ontstond leegstand in verschillende gebouwen. Dit is kostbaar en heeft consequenties voor de zorgverlening. Na de inhuizing van Kastanjehof zullen er dus nog een aantal verhuizingen volgen. Voor deze verhuizingen is een schuifplan opgesteld. In nauw overleg met het management is begin maart het ‘schuifplan’ op hoofdlijnen vorm gegeven. Hierbij was het streven om patiënten niet onnodig te verhuizen, programma’s zo veel mogelijk te concentreren in één gebouw en de slechtste gebouwen buiten gebruik te stellen. De keuze is gemaakt om de gebouwen Hebron, Dennenrust en Sparrenhof ‘leeg te schuiven’ en dus niet langer te gebruiken als patiëntenhuisvesting. Voor de gebouwen die in gebruik blijven zijn de volgende keuzes gemaakt: Gebouw Beukenhorst Cederhorst

Larikshof

Eikenstaete (eik A+B)

Programma’s Langdurige Psychiatrie Psychotische Stoornissen en Complex Wonen, Stemming- en Angststoornissen en Persoonlijkheidsstoornissen Ouderenpsychiatrie en Psychiatrie & Somatiek

De uitvoering van het schuifplan is in volle gang. Momenteel maken we van de gelegenheid gebruik om de lege afdelingen op te knappen en waar nodig een aantal aanpassingen te doen voor de nieuwe doelgroepen. De planning is dat we de laatste verhuizingen uitvoeren op 15 juni. Familieleden zijn schriftelijk op de hoogte gesteld van de bovenstaande verhuizingen. Patiënten zijn uitgebreid geïnformeerd, zowel schriftelijk als mondeling. Mocht u nog vragen hebben over het schuifplan, neem dan graag contact op met uw contactpersoon op de afdeling of de projectleider van het schuifplan Jeroen de Jong op 033 4609763.

3

Nieuws over Kastanjehof

Kunstwerk

Kastanjehof is opgeleverd. High Care neemt het gebouw vanaf 18 april in gebruik. Het gebouw ziet er veelbelovend uit.

Het heeft wat jaren geduurd, maar het is er toch van gekomen: in de eerste week van februari is Kastanjehof opgeleverd: het nieuwe onderkomen voor de drie behandelprogramma’s van High Care. High Care is bedoeld voor patiënten met ernstige en langdurige psychiatrische problematiek, met raakvlakken naar verslaving, forensische en langdurige psychiatrie. Kastanjehof omvat (bijna) alle gesloten bedden van de RVZe Oostelijk Utrecht. Voor de verhuizing waren de patiënten van High Care gehuisvest in Beukenhorst A, Cederhorst (Verslaving & Psychiatrie), Dennenrust B, Larikshof 3 en Sparrenhof A. Vleugels Het gebouw heeft de vorm van een gang waarop haaks tien vleugels aansluiten. Het complex is niet alleen functioneel, er is ook veel aandacht voor de vormgeving. Architect Gusta Ruys heeft Kastanjehof zo ontworpen, dat gebouw en het interieur één geheel vormen. De verspringende voorgevel en de gebruikte steensoorten (zie foto) bieden al een veelbelovende aanblik aan de buitenkant! Kastanjehof heeft een capaciteit van 100 kamers/bedden. Elke vleugel heeft 10 kamers en een woonkamer. De patiënten krijgen een ruime eigen kamer, voorzien van douche en toilet. De patiënten kunnen onder meer gebruik maken van de inpandige fitnessruimte en het stiltecentrum. Minder separatie Het complex heeft ook moderne voorzieningen om de kans op separatie te verminderen. Elke vleugel heeft een soft care kamer, en de unit voor intensieve dagbehandeling is uitgerust met drie zogeheten intensive care kamers naast drie klassieke separeerruimtes.

Bij een nieuw gebouw hoort natuurlijk ook kunst. Claudy Jongstra kreeg de opdracht om een kunstwerk van textiel te ontwerpen dat inmiddels hangt bij de entree. Om een duidelijk idee te krijgen van de doelgroep, heeft de ontwerpster een workshop gehouden voor een delegatie van patiënten uit High Care. De workshop die vanuit Dagactiviteiten werd begeleid door Edith Bergink, was zeer geslaagd.

SymforaMeander De raden van bestuur hebben eind december 2010 het voorgenomen besluit genomen tot oprichting van de V.O.F. SymforaMeander, Centrum voor Psychiatrie. Vanaf 2004 troffen de Symfora groep en Meander Medisch Centrum voorbereidingen om te komen tot een gezamenlijk psychiatrisch centrum: SymforaMeander, Centrum voor Psychiatrie. Het doel van SymforaMeander is het expliciet vormgeven van de verbinding tussen de somatische zorg enerzijds en de psychiatrische zorg anderzijds. Hierdoor ontstaat een inhoudelijke meerwaarde van de integratie van zorg en behandeling bij een zorgvraag op acuut psychisch terrein al dan niet in combinatie met lichamelijke klachten. De start van SymforaMeander zal in fasen worden uitgevoerd. Als eerste zal in juni 2011 de VOF worden opgericht. Op 1 oktober 2011 zullen de patiënten en het personeel formeel over gaan naar de nieuwe organisatie. In de tussenliggende maanden zullen alle voorbereidingen voor de start worden uitgevoerd op het gebied van de organisatie van de zorg, het personeel, ICT en financiën.

4

Recentelijk is Renie Buist aangesteld als algemeen manager voor het SMCvP. Ze heeft uitgebreide ervaring in diverse beleids- en managementfuncties en heeft een achtergrond in de zorg. Momenteel is ze nog werkzaam als hoofd beleid voor de UWV, maar half augustus zal ze starten als algemeen manager voor het SMCvP. Voor de functie van medisch manager is een vacature gesteld. Bij de start van het SymforaMeander zal er nog op twee locaties worden gewerkt, namelijk Zon & Schild en Elizabeth M.M.C. De bouw van het nieuwe Meander ziekenhuis is inmiddels in volle gang. SymforaMeander zal in zijn geheel worden gehuisvest in het nieuwe ziekenhuis. Naar verwachting zal de nieuwbouw in 2013 worden opgeleverd.

indicatie voor opname. De reguliere hospices zijn niet ingericht voor patiënten met ‘ander’ gedrag en de psychiatrische kennis ontbreekt ook in de meeste gevallen. Het programma Psychiatrie & Somatiek is blij met de financiële ondersteuning, zij zal zich inzetten om de deskundigheid van de hulpverleners op het gebied van PTZ te verhogen, de inzet van vrijwilligers in deze zorg te realiseren en de bouwkundige voorzieningen te optimaliseren. Op dit moment wordt een unit in Berkenrode geschikt gemaakt voor palliatieve zorg. Uiteindelijk is het doel dat er een hospice komt voor patiënten met een psychiatrische of andere problematische achtergrond, waarin goede stervensbegeleiding geboden kan worden. Wubbien Wesselink Heidi de Kam

Stevensbegeleiding voor de psychiatrische patient Het innovatiefonds zorgverzekeraars heeft in 2009 een miljoen euro beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de kwaliteit van leven van chronisch psychiatrische patiënten. Het behandelprogramma Psychiatrie & Somatiek heeft financiële ondersteuning aangevraagd én gekregen voor het verbeteren van de palliatieve terminale zorg (PTZ) aan psychiatrische patiënten. Binnen Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) instellingen verblijven ongeveer 27.000 patiënten die hun leven lang psychiatrische behandeling ontvangen en die dus ook in een instelling zullen sterven. Deze patiënten kunnen maar voor een deel profiteren van de expertise die de afgelopen tijd is opgedaan in de reguliere hospices op het gebied van stervensbegeleiding. De laatste jaren komen er in toenemende mate signalen dat er een tekort is aan kennis, deskundigheid en bouwkundige voorzieningen binnen de GGZ om PTZ te leveren. PTZ binnen de GGZ vergt een eigen aanpak. Palliatieve medicatie werkt bijvoorbeeld bij oncologie patiënten anders dan bij veel en langdurige medicijngebruik (antipsychotica) van de psychotische patiënt. Binnen hospices en verpleegafdelingen van zorginstellingen is het hebben van een psychiatrische achtergrond van een patiënt vaak een contra-

Een bijdrage of idee voor de volgende nieuwsbrief? Geef het even door aan de afdeling communicatie, Ans Zandee, telefoon 033 4609738 of [email protected]

5