jaargang 62 | nummer
www.svpromotie.nl
2
| december 2013
DE PROMOOT Clubblad van Schaakvereniging 'Promotie' Jaargang 62 | nummer 2 | december 2013
Schaakvereniging 'Promotie' – opgericht 6 oktober 1952 Clubgebouw: Jeugd: Website: Contributie:
Sportcentrum Olympus, Voorweg 107, Zoetermeer, tel. (079) 341 95 96 Wijkcentrum De Leyens, Van 't Hoffplein 1, Zoetermeer www.svpromotie.nl senioren (vanaf 20 jr): € 145,- / junioren (16-19 jr): € 75,00 / studenten: € 75,- / aspiranten (t/m 15 jr): € 70,- plus € 22,50 leskosten / alleen extern: € 70,00 Donaties: minimaal € 25,00 Bankrekening: 2405362 (NL79 INGB 0002 4053 62), t.n.v. Schaakvereniging Promotie, Zoetermeer Ereleden:
H. Breuker, P. Briggeman, G. Eggink, J. Hagoort, J. Meijer, M. Nepveu, G. Swart, J. Veldhuizen
bestuur
naam
voorzitter
J. van den Berg
(Jaap)
secretaris
D. Th. Brinkman
(Dirk)
penningmeester
W.P.M. Jutte
(Willem)
wedstrijdleider intern wedstrijdleider extern algemeen adjunct voorzitter jeugdcommissie
M. Wichhart
(Maarten)
R. de Vries
(Rob)
adres
telefoon + e-mail
Wildenberg 18 2716 ND Zoetermeer v.Boisotring 97 2722 AB Zoetermeer Kadelaan 39 2725 BB Zoetermeer Linie 4 2652 HB Berkel en Rodenrijs Breitnerlaan 56 2391 GC Hazerswoude-Dorp
(079) 321 42 59
[email protected] (079) 342 20 05
[email protected] (079) 331 35 81, (06) 24 51 67 10
[email protected]
Rhonestroom 22
(079) 341 84 32
[email protected]
[email protected] (0172) 58 73 35, (06) 22 41 94 68
[email protected]
< vacature > D.J.F. van Nies
(Dingeman)
naam
2721 CC Zoetermeer
adres
Trompstraat 98 2266 KL Leidschendam Breitnerlaan 56 R. de Vries (Rob) 2391 GC Hazerswoude-Dorp Noordwaarts 70 webmaster R.R. Matai www.svpromotie.nl (Rudi) 2711 HM Zoetermeer materiaalCaan van Necklaan 191 C. Schoon (Chris) commissaris 2281 BG Rijswijk redactie clubblad De Promoot
(010) 842 35 41
H.J. Alberts
(Henk)
telefoon + e-mail (070) 320 64 29
[email protected] (0172) 58 73 35
[email protected] (079) 888 59 52
[email protected] (070) 399 93 54
[email protected]
www.svpromotie.nl
Inhoud redactie Jaap van den Berg Maarten Wichhart Maarten Wichhart Henk Alberts Rob de Vries Bernard Bannink John Tan Jan van den Bergh Manuel Nepveu Hans Meijer redactie Maarten van Zetten Nico Peerdeman Rob de Vries Martin van Staden Gerhard Eggink Rob de Vries Raad waar die staat: Een Openluchtschaakspel in Zoetermeer Henk Alberts Opinie: "Saai?" Jan van den Bergh Partij: Maximale druk op g2 en g7 Sjaak Sibbing Toernooi: Timman-Karpov bij Schaakfestival Groningen 2013 Henk Alberts Verslag: Een zoete wraak Rudi Matai (Kerst)puzzel: Promotogram! Rob de Vries Toernooi: Tata Steel Chess 2014 Rob de Vries Opgaven: Oplossingen redactie Agenda: Alle evenementen t/m april 2014 bestuur Intro: Redactioneel Intro: Van de voorzitter Intern: Stand na de 11e ronde Intern: Robby "herfstkampioen" Info: De Nationale Sportweek 2014 Extern: Alle uitslagen t/m november 2013 Partij: Henk, ik zal je missen! (in memoriam Henk de Jongh) Verslag: Promotie 1 - Stukkenjagers 2 Verslag: Schaken in Smurfenland Partij: Een verrassing Verslag: Bolivia tegen de rest van Amerika Opgaven: Wit/zwart speelt en wint De zetten van Van Zetten: Waarom? Partijen: Een Franse tweeling Schaakpuzzels: Voor de schaakdetectives [3] Partij: Een extern "vluggertje": 1-0 in 11 zetten! Uit de oude doos: "Een pion, tot dam komende" Reglementen: FIDE-regels 2014
4 maal "kort maar krachtig" [ 1 ] wit begint en wint
[ 2 ] wit begint en wint
[3]
blz 2 2 3 4 4 5 6 8 9 10 12 16 17 18 21 22 23 26 28 29 30 31 32 34 36 37 38
(oplossingen: blz. 37) wit begint en wint
[ 4 ] wit begint en wint
etten
december 2013
[1]
intro
Redactioneel
Henk Alberts Rob de Vries
Dit jaar krijgt u het laatste nummer van het jaar wat eerder dan u in het verleden van ons gewend bent. Dus zogezegd meer een Sinterklaas- dan een Kerstnummer. [ Voor alle zekerheid bij alle Zwarte Pieten-discussies van de laatste tijd: Dit nummer is weliswaar in zwart-wit afgedrukt, maar dat is absoluut niet racistisch bedoeld, evenmin trouwens als de herhaaldelijk gebruikte aanduidingen “Wit” en “Zwart”. ] In dit eindejaarsnummer, zoals het een eindejaarsnummer betaamd, veel beschouwingen. Zo herdenkt Bernard Bannink Henk de Jongh, mijmert Jan van den Bergh na over Schaken in Smurfenland, wordt het VIII Campeonato Continental de las Americas nabesproken, heeft andermaal Jan van den Bergh het over een Saai(?) Wereldkampioenschap, hebben we van Zetten zonder zetten, en komen die goede oude reglementen uit 1869 nog eenmaal terug. En daarnaast vele andere zeer lezenswaardige artikelen. Maar het leuke van het eindejaarsnummer is ook altijd dat U er iets mee kunt winnen. Bijvoorbeeld als u iets meer weet over het Openluchtschaakspel in Zoetermeer (pagina 28). Maar zeker als u de philippine-puzzel (pagina 34/35) weet op te lossen. Een puzzel waarin u zich niet alleen kunt verliezen, maar waarin sommige leden zichzelf (letterlijk!) zullen kunnen terugvinden. Rest ons als redactie om u allen een heel prettige sinterklaas en kerstdagen te wensen, een hele fijne jaarwisseling en een gelukkig 2014. En dat u allen in 2014 maar veel leuke schaakbelevenissen moogt hebben, en daar uitgebreid verslag van moogt doen in de Promoot.
intro
Van de voorzitter
Jaap van den Berg
We staan aan de vooravond van een nieuw jaar, 2014. Voor Promotie gaat er het nodige veranderen. In ieder geval zullen we de huidige speelzaal verlaten en – zoals het er nu naar uitziet – terugkeren naar de Leyens. Het zal wennen zijn, en niet in de laatste plaats omdat we Marjolein gaan missen. Maandagavond 30 december vindt het jaarlijkse oliebollentoernooi plaats en zullen we afscheid van haar nemen. Niet lang daarna zal ook Ruurd Kunnen ons verlaten die zijn ‘tijdelijk’ verblijf in het Westen van Nederland zal verruilen voor het landelijke Noord-Nederland. Een andere verandering die zich aankondigt is de clubkampioen. Bernard heeft een serieuze achterstand op Robby die laat zien waarom hij nu in de meesterklasse speelt. Alles gewonnen tot nu toe: wie houdt hem tegen. Ik hoop van harte dat we ons snel weer vertrouwd zullen voelen in onze nieuwe locatie. Veel dank op deze plaats aan vooral Dirk Brinkman die veel tijd en energie heeft gestoken in het regelen van de nieuwe zaal. Onvermoeibaar en geduldig heeft hij onze zaken behartigd! Tot slot wens ik jullie en jullie dierbaren alle goeds en een voorspoedig schaakjaar 2014.
[2]
De Promoot
Maarten Wichhart
Competitie INTERN Stand na ronde 11 (20 november 2013, einde periode 1) groep 1 pl
groep 2
speler
punten
rating
TPR
pl
speler
punten
rating
TPR
1
R.
Kevlishvili
168
1953
2597
1
E.
Guijt
104
1704
2
B.
Bannink
138
2239
2119
2
J.
Veldhuizen
96
1647
3
H.
Noordhoek
135
2075
2081
3
B.
Hoogland
90
1799
4
F.
Sieben
120
--
2112
4
E.
Eveleens
84
1712
5
J.
Baas
117
1921
1979
5
I.
Tjin A Lien
80
--
6
B.
Ahlers
117
--
2146
6
G.
Toxopeus
78
1662
7
J.
Blankespoor
114
1910
2600
7
F.
Martens
72
1645
2274 PRO 1881 M PRO 1760 M PRO 1670 M PRO 2339 M PRO 1704 M 1517
8
J.
van den Bergh
111
--
1950
8
Ma.
van Staden
72
1522
1309
9
J.W. Duijzer
111
2081
1998
9
D.
van Nies
72
1698
1755
10
S.
de Swart
108
2027
2070
10
J.
van Lier
68
1477
1585
11
N.
Peerdeman
105
1909
1807
11
C.
Schoon
68
1399
1509
12
M.
Nepveu
105
1936
2020
12
H.
van Werven
68
1379
1599
13
R.
Minnema
105
1748
1951
13
J.
Busman
66
1684
1425
14
A.
de Waal
105
--
1959
14
R.
de Vries
64
1431
1486
15
R.
Kunnen
102
1891
1817
15
T.
van Ham
62
--
1451
16
M.
Hettfleisch
99
1593
1786
16
R.
Matai
62
1646
1508
17
M.
van Zetten
99
2154
2022
17
H.
Knops
60
1779
1079
18
J.
Mostert
96
--
1840
18
P.
Hijma
60
1509
977
19
W.
Tsai
96
1837
1867
19
V.
van Rijkom
58
1333
1478
20
M.
Wichhart
96
1921
1982
20
W.
van Rijkom
56
1601
1436
21
J.
Sibbing
93
1968
1795
21
M.D.
Caljé
56
729
1410
22
H.
Minnema
93
1814
1784
22
J.
de Roo
52
1430
1178
23
G.
Eggink
93
1900
1831
23
G.S.
Caljé
52
--
--
24
H.
Kuipers
90
1711
1791
24
W.
Jutte
52
1426
--
25
H.
Ouwens
87
1888
2177
25
T.
van Wissen
48
--
1261
26
M.
Kanbier
84
1635
1717
26
H.
Breuker
44
1491
1447
27
A.
Schuurman Hess
81
1870
1454
27
K.
Bronstring
44
--
1388
28
Mi.
van Staden
81
1827
1851
28
H.
Bragonje
40
1403
728
29
J.
van den Berg
75
1740
1692 ▼ 29
T.
van Onzen
36
--
1187
30
J.
Tan
75
1830
1586 ▼
31
F.L.
Caljé
69
1027
1580 ▼
32
L.
Smaal
66
1843
1587 ▼
33
D.
Brinkman
60
1636
1516 ▼
december 2013
[3]
▲ ▲ ▲ ▲ ▲
intern
Robby "herfstkampioen"
Maarten Wichhart
De eerste periode van de interne competitie is weer voorbij gevlogen. De ‘Herbstmeister’-titel is dit jaar overtuigend gewonnen door Robby. Hij liet in de 7 rondes waarin hij aanwezig was geen steken vallen. Deze 100%-score levert hem een voorsprong van 30 punten op ten opzichte van zijn grote concurrent Bernard. Verschil met vorig jaar, is dat Robby er nu wel in slaagde om van Bernard te winnen, waar dit vorig seizoen nog 3x andersom het geval was. Gaat het Robby dit jaar dan lukken om clubkampioen te worden? Drie punten achter Bernard zit Henk Noordhoek nog op het vinkentouw om het de koplopers moeilijk te maken, indien zij ergens punten laten liggen. De grote winnaar in de tweede groep was Erwin Guijt. Door een 100% score wist hij maar liefst 104 punten te vergaren, en daardoor zal hij in de middenmoot van de eerste groep binnenkomen. Naast Erwin wisten Jan Veldhuizen, Bauke Hoogland, Ed Eveleens en Ike Tjin A Lien ook te promoveren. Vast staat dat dit de laatste periode was die volledig in de Olympus gespeeld is. Aan het eind van de maand zullen we de speelzaal definitief sluiten. Wat de toekomst gaat brengen is nog de vraag. Onduidelijk is op dit moment nog op welke locatie de clubavonden volgend jaar zullen plaatsvinden. Een zekerheidje in deze onzekere periode is dat er op de nieuwe locatie ook nog veel spannende veldslagen op de 64 velden uitgevochten zullen worden, alvorens de eindstand opgemaakt kan worden. December is inmiddels weer aangebroken. De periode van het ongure weer, en de donkere en lange avonden. Voor veel bezigheden niet de fijnste tijd van het jaar, maar wel de ultieme periode om U weer te verdiepen in de openingstheorie, of om de eindspeltechniek verder te verfijnen, zodat U zich in de toekomst ook kunt mengen in de strijd om de titel. Als U dit jaar lief bent geweest zal Sinterklaas hierbij wellicht een handje helpen, door het schenken van een boek of ander schaakpresentje.
info
De Nationale Sportweek 2014
Henk Alberts
In 2013 werd de KNSB nogal overvallen door de Koningsspelen en de Nationale Sportweek die in het kader van de Kroning van Willem-Alexander gehouden werden. Het lukte niet / onvoldoende om het schaken ook een rol hierbij te laten spelen. Voor 2014 is dit anders. De KNSB zal komend jaar actief gaan deelnemen aan de Nationale Sportweek 2014, te houden van zaterdag 19 april tot en met zaterdag 26 april. Het is de bedoeling dat de schaakverenigingen die week hun deuren gaan openen voor het publiek, en ook zelf actief hun sport gaan promoten tijdens de Nationale Sportweek. De KNSB gaat de schaakverenigingen hierbij ondersteunen. Samen met een aantal schaakverenigingen, de Motiefgroep Schaken en het Max Euwe Centrum, heeft de KNSB een ondersteunend programma opgesteld. Dit bestaat o.a. uit: - het beschikbaar stellen van tuinspellen (koningshoogte 30 cm, veld van 2 x 2 m), voor de eerste 20 schaakverenigingen die hun activiteiten aanmelden voor de Nationale Sportweek 2014 (vanaf ca. 1 februari 2014). De verenigingen mogen deze na afloop houden! - een schaakpuzzelwedstrijd waarbij verenigingen het publiek vragen een schaakpuzzel op te lossen en op de website in te vullen en mee te dingen naar leuke prijsjes; - een toolkit met schaakposter met de schaakambasadeur voor de werving; - het beschikbaar stellen van een aantal speciale schaak promotie-artikelen; - rubriek op de website waarbij kant-en-klare materialen kunnen worden gedownload om het publiek met schaken in aanraking te laten komen. Geheel nieuw is bijvoorbeeld het puntenschaak, maar er is ook 5-op-een-rij en raindropchess. Het startschot voor de schaakweek zal op zaterdag 19 april 2014 gegeven worden. Dit met een simultaan in Waalwijk (slotdag NK E). Zie verder de site van de Nationale Sportweek 2014. Nadere informatie is te verkrijgen bij Bondsbureau KNSB,
[email protected] of 023-5254025, Eric van Breugel. □ [4]
De Promoot
Rob de Vries
Competitie EXTERN Alle uitslagen t/m november 2013 team
klasse
wedstrijd
uitslag
MP
BP
P1
KNSB 3G
Promotie 1 - Stukkenjagers 2 Overschie 1 - Promotie 1
3-5 5½ - 2½
0/4 =0%
5½ / 16 = 34,8 %
P2
Prom.
BF/Wassenaar 1 - Promotie 2 Promotie 2 - SHTV 1 Schaakhuis 1 - Promotie 2
2½ - 5½ 2½ - 5½ 4-4
3/6 = 50,0 %
12 / 24 = 50,0 %
P3
1A
Promotie 3 - SHTV 2 Schaakhuis 2 - Promotie 3
4-4 2½ - 5½
3/4 = 75,0 %
9½ / 16 = 59,4 %
P4
2B
Rijswijk 4 - Promotie 4 Promotie 4 - DSC 7 WSC 4 - Promotie 4
3-5 6-2 3½ - 4½
6/6 = 100 %
15½ / 24 = 64,6 %
P5
2A
Promotie 5 - Haeghe Ooievaar 2 DD 6 - Promotie 5
5½ - 2½ 3-5
4/4 = 100 %
10½ / 16 = 65,6 %
P6
3B
Promotie 6 - HSV 2 DCSV 1 - Promotie 6
3½ - 4½ 6½ - 1½
0/4 =0%
5 / 16 = 31,3 %
P7
4A
DSC 11 - Promotie 7 Promotie 7 - Rijswijk 5 RSC-Belgisch Park 3 - Promotie 7
4-2 2½ - 3½ 5-1
0/6 =0%
5½ / 18 = 30,6 %
KNSB-beker HSB-beker
Promotie - HSG RSC-Belgisch Park - Promotie snelschaken:
1½ - 2½
uitgeschakeld
2-2 1½ - 2½
naar de 2e ronde
Bestuursmededeling Op pagina 2 schrijft de voorzitter dat we waarschijnlijk naar De Leyens gaan (terug-)verhuizen, terwijl de competitieleider intern op pagina 4 opmerkt dat de nieuwe locatie nog onduidelijk is. Verwarrend!? In feite hebben beiden gelijk: het wordt vermoedelijk inderdaad De Leyens (in januari?), maar zeker is dat nog niet. Wij houden U op de hoogte! december 2013
[5]
partij
Henk, ik zal je missen!
Bernard Bannink
Toen ik op 7 november 2013 in het vliegtuig stapte pakte ik een Volkskrant en daarin zag ik toevallig de overlijdensadvertentie van oud-lid Henk de Jongh staan. Hij was geboren op 3 maart 1961 en is overleden op 30 oktober 2013. Hij werkte net als ik bij het UWV en had net als ik en een aantal andere (oud-)leden econometrie gestudeerd. Maar helaas is hij na de dood van zijn moeder geloof ik nooit meer de oude geworden. Hij genoot voor zover ik hem af en toe zag en naar wat ik in de advertentie las de laatste jaren niet echt meer van het leven. Toen ik hem vorig jaar een keertje zag en vroeg of hij nog wel eens schaakte zei hij mij dat hij niet meer de kracht had om achter de stukken plaats te nemen. Toen Henk nog wel speelde was hij een fanatieke schaker die leuke citaten van oude schakers aanhaalde. Hij speelde veel toernooien in de regio. Ik herinner me nog dat Henk, Wendell Wijks en mijn persoontje een keer de Haagse schaaknacht hebben gespeeld en de dag daarop het Nederlands kampioenschap snelschaken voor teams in Beverwijk. Toen waren we nog jong en niks was ons te gek! Henk speelde vroeger ook correspondentieschaak en wist dan ook veel van een aantal openingen zoals bijvoorbeeld het Marshall-gambiet in het Spaans. Als hij naar zijn mening ten onrechte verloor kon hij daar slecht tegen, maar als je mooi won kreeg je wel alle lof. Henk de Jongh - Bernard Bannink Promotie intern 1986, Russische verdediging 1. e4 2. Pf3 3. d4 4. Ld3 5. Pxe5 6. 0–0 7. Te1
e5 Pf6 Pxe4 d5 Ld6 0–0 Dh4 Een beetje rare zet; Te8, f5 of Lf5 zijn gebruikelijker [ 7. ... f5 8. c4= ]
12. c3 12. ... 13. Pc4 13. ... 14. Txe8+ [6]
Te8
8. g3 9. Lxe4
Df6
9. ... 10. Txe4 10. ... 11. Te1
dxe4
[ 9. De2 Te8 is beter dan de partij waar zwart gelijk staat ] [ 10. Pc4 Dg6= ] Lf5 c5
[ 11. ... Lxe5 12. dxe5 Dg6 13. Ld2= was iets beter dan c5 maar ik speelde op complicaties ]
[ 12. Lf4 cxd4 13. Dxd4 Td8 ] [ 12. ...cxd4 13. cxd4 Lxe5 14.dxe5= ] [ 13. Le3 Lxe5 14. dxe5 Txe5 (14. ... Dxe5? 15. Ld2 Le4 16. f3+–) 15. Lxc5 Pc6 16. Txe5 Dxe5= ]
Pc6 [ 14. d5 Txe1+ 15. Dxe1 Pe5 16. Pxe5 Lxe5= ] De Promoot
14. ... 15. Pxd6
Txe8
15. ... 16. Le3 17. Dh5 17. ...
Dxd6 Lh3
18. cxd4 19. Pc3! 19. ... 20. Dd5 21. Kh1
Pxd4 Dit had Henk denk ik gemist [ 19. Dxh3 Pe2+ 20. Kg2 Dc6+ 21. Kf1 Pd4 22.Kg1 Pc2 23. Pc3 Pxa1–+ ] De6 Dekt Lh3 en indirect Pd4 Pe2+ Zwart maakt gebruik van de overbelasting van paard op c3 Lg4 [ 21. ... Dxd5+ 22. Pxd5 Ld7 23. Te1 had een pion gewonnen met lopers van ongelijke kleur ] Lh3+ Een zetherhaling zoals de Russen dat vroeger deden Dg4
22. Kg2 23. Kh1
[ 15. dxc5 Lxc5 16. Le3 Lxe3 17. Pxe3 Pe5= ] Wit ruilt al zijn actieve stukken af en komt slechter te staan
[ 17. Pd2 cxd4 18. cxd4 Dd7 ] cxd4
24. Dxb7?? 24. ... 25. bxc3 26. Te1?? 26. ...
Een complexe stelling en Henks zet ligt voor de hand maar iets beter was: [ 24. f3 Pxc3 25. bxc3 (25. fxg4?? Pxd5 26. Lxa7 Te2–+) ] Pxc3 h6! Nu is het mat in 7 zetten [ 26. Dd5 De2 was ook niet goed genoeg ] Te4
0–1
[ 27. Dc8+ Dxc8 28. Td1 Td4 29. Txd4 Dc6+ 30. Te4 Dxe4+ 31. f3 Dxe3 32. f4 De1# ]
Met deze nederlaag kon Henk wel vrede hebben.
□
Rust zacht Henk. december 2013
[7]
verslag
Promotie 1 – Stukkenjagers 2
John Tan
Half Nederland was vandaag (eind september - red.) aan het debatteren of wij wel 4.500.000.000,00 euro moeten neertellen voor een paar stukken ijzer. Persoonlijk denk ik dat wij dit geld beter kunnen doneren aan de voedsel-banken en armoedebestrijding. Of aan meer verplegend personeel. Of aan 10 nieuwe DGTs ter vervanging van de oude. Met het nieuwe speeltempo kunnen wij de klokken slechts instellen met verplicht gebruik van de zettenteller. Ik heb het met de scheidsrechter te doen als er moet worden gecorrigeerd waarbij niet alleen de wijzers worden teruggezet maar ook de zettenteller. Maar wij hebben vandaag wel wat beters te doen dan piekeren over ijzer. Het gaat om hout! Onze eerste competitie-wedstrijd tegen het uit de 2e klasse gedegradeerde Stukkenjagers uit Tilburg! Het was buiten aangenaam toeven: een lekker zonnetje, bijna windstil en de temperatuur was niet onaardig. Manuel en Ben konden als eerste genieten van dit mooie weer. Manuel speelde een uur lang theorie volgens het boekje. Pure pech dat zijn tegenstander de gespeelde variant ook kende en diens boekje had een recentere ISBN-nummer met een soort van weerlegging. Stand 0 - 1. Met ingang van dit seizoen wordt met een nieuw speeltempo gespeeld: na iedere zet krijg je een increment van 30 seconden. Bij Ben deed het geval zich voor dat Ben 10 minuten had verbruikt en dat zijn tegenstander 4 minuten meer had dan waar hij mee begon. Ook hier een tegenstander die het boekje kende en ook hier een nul. Stand 0 - 2. Het eerste halfje kwam van Bert. Tegen een speler van ongeveer gelijke sterkte werden de zware stukken afgeruild en zat er daarna geen muziek meer in de stelling. Stand ½ - 2½. Geen vrolijk begin. Jas aan, de groeten en ergens anders zinnige dingen doen? Even wachten, we zijn pas twee uren onderweg. Eerst een grote kop door het beheerders-echtpaar zelf gemaakte ambachtelijke soep met zelfgemaakte soepballetjes verorberen. En daarna toch maar weer de speelzaal in. De laatste keer dat ik keek, stond Sjaak berenslecht en dat vond een ieder in de zaal. Stoïcijns bleef hij zijn stelling kiepen. Na een paar keer afruilen op d5 (Pf6-d5, Pc3xd5 e6xd5, Td6xd5) stond het zoals in het diagram. Wit heeft een gezonde centrumpion gesnoept. Je hoeft niet goed te staan om te winnen: Sjaak speelde Df7xd5 en wit raakte een toren kwijt. Na Te5xe8 Tf8xe8 was de stand 1½ - 2½. Invaller Ruurd speelde met wit een goeie pot. Paard op d5 met ondersteuning van pionnen, een loper op g2 en een toren op de d-lijn. Ik hoopte al op de gelijkmaker maar een slordigheidje kostte een kwaliteit en daarna schoof zwart het bekwaam uit. Stand 1½ - 3½. Kopman Henk speelde aan bord-1 tegen paar keer NL jeugdkampioen Joris Gerlagh. Het was hard werken en nauwkeurig spelen en de beloning was een remise. Stand 2 - 4. Vanaf dit moment heb je het als TL gemakkelijk. Geen mag-ik-remise aannemen/aanbieden of zo. De overgebleven twee spelers wisten dat ze voor de winst moeten. Eén van die twee was Bernard. Onze benjamin keek eens rond en constateerde dat hij de jongste was van alle aanwezige Promotianen! Waar je gedachten tijdens een middagje schaken allemaal niet over gaan. Bernard was de hele middag bezig om de vesting van zijn tegenstander te slopen maar deze hield moedig stand. Na Pc8, Db8 Dd8 dacht ik even dat zwart zelfs beter komt te staan. Ik zag op termijn al een Pc8-d6-e4 verschijnen maar gelukkig zag ik het verkeerd. Eest mag wit een paar zetten doen. Wat niemand zag was de overbelasting van de zwarte dame. Zij houdt Pc8 en pion f6 in de gaten en zoals bekend kunnen vrouwen geen twee dingen tegelijk. Ook nu niet want na Ph5xf6 raakte zwart een pion kwijt en niet veel later ook de partij. Stand 3 - 4. [8]
De Promoot
Als laatste was Jan bezig. Na een paar uur spelen dacht ik even dat Jan ging winnen. Een gelijke stelling met een pion meer. Zwart moest alleen onder de druk uitkomen en op een gegeven moment had Jan dat ook voor elkaar. Helaas ging het kleinood verloren. Gezien de stand moest Jan winnen maar na lang spelen zat zelfs een half punt er niet in. Eindstand 3 - 5. Aan alle borden (behalve die van Benjamin) had de tegenstander meer rating. Vandaag hebben we laten zien dat met je met inzet en hard werken een heel eind kan komen. Verloren, dat wel, maar met een opgeheven hoofd. Het lijkt er op dat wij in 3G de laagste gemiddelde rating hebben en dus volgend jaar Promotieklasse HSB gaan spelen. Met een instelling zoals vandaag gaat dat niet gebeuren. Hup Promotie !!!
NB: Opmerking van Sjaak: "Voor de volledigheid: ook mijn tegenstander had een lagere rating (1902) dan ik."
□ verslag
Schaken in Smurfenland
Jan van den Bergh
Afgelopen juli speelde ik na een jaar of twee rust weer eens mee in een echt toernooi: het Amsterdam Chess Tournament (ACT) 2013. Ik deed dat niet in mijn eentje; Ruurd Kunnen en Robbie Kevlishvili speelden mee en ook Ben Ahlers was weer eens van de partij. Dagelijks vertrok dit viertal gezamenlijk naar Amsterdam, onderweg de gebruikelijke grollen, kout en scherts uitwisselend… Wat mij vooral bijbleef was de favoriete film van Robbie: de Smurfen deel 2. Dit moderne epos werd uitgezonden op SBS 6, geloof ik. Het maakte ons belegen oudjes maar weer eens pijnlijk duidelijk dat de tijden van The Shining (“here is Johnnie!”), the Godfather (“I’m making you an offer you can’t refuse!”) en Berlin Alexanderplatz (met de held/antiheld “Franz Bieberkopf”) onherroepelijk voorbij zijn. Het trio oude mannen presteerde geheel volgens de verwachting: zwaar ondermaats dus. Ik bracht de gemoederen in het begin nog in verwarring met een pikstart van 3½ uit 4, maar gelukkig volgde daarna 4 nullen op rij zodat ik als “jongste” oudere toch zo’n beetje op mijn verwachte score uitkwam… Ruurd verging het als “oudste” oudere niet veel beter, al wist hij de rij nullen wel wat in te tomen. Ben Ahlers speelde zich als middelbare oudere naar de overtuigende score van (ik meen) 2½ of 3 uit 9, en kondigde bij wijze van represaille aan weer iets voor Promotie te willen gaan betekenen. Soms heb je als oudere van die dagen dat werkelijk niets wil lukken… Robbie daarentegen speelde in de A-groep als onze Supersmurf een puik toernooi. Zo puik dat hij “an offer" kreeg, "that he couldn’t refuse” en dus dit seizoen extern niet meer voor Promotie uitkomt. De jongste jongere kent blijkbaar inmiddels z’n klassiekers! Zo gaat dat...
□
NB: De redactie heeft even geGoogled: Berlin Alexanderplatz is uit 1929 (het boek; de film is uit 1980), De Smurfen uit 1958 (!), The Godfather uit 1972, The Shining uit 1980. Kortom: je bent net zo oud als je je voelt! [HJA]
Puzzel Queen Maze Opgave: Wit geeft mat (in zo min mogelijk zetten) door alleen met de dame te spelen; zwart doet geen zetten; de dame mag niet geslagen (kunnen) worden. (oplossing: blz. 37) [ bron: Bruce Albertson, www.chesscafe.com ]
december 2013
[9]
partij
Een verrassing
Manuel Nepveu
Sinds jaar en dag is het gebruikelijk dat op de maandagavond de indeling voor de komende ronde bekend wordt gemaakt. Als die indeling vroeg op de website komt zou je je nog kunnen voorbereiden op je tegenstander. Ik doe dat zelf hoogst zelden en meestal bedenk ik alleen maar wat ik zou kunnen verwachten. Dan gaat het dus om een mentale voorbereiding, niet om de zetjes. Maar niet iedereen maakt zich er zo gemakkelijk van af. Namen noem ik niet, behalve dan de naam van een tegenstander die in dit stukje een rol speelt. Nico Peerdeman is iemand die ik er ernstig van “verdenk” dat hij toch nog wel even achter het bord kruipt om te kijken hoe hij zijn tegenstander van de volgende dag eens goed kan grijpen. Misschien heb ik het mis, maar ik denk het niet. Ooit maakte hij een opmerking (“Ik wist dat je met iets nieuws zou komen”) waaruit ik afleidde dat hijzelf aanneemt dat (sommige van) zijn tegenstanders aan gerichte voorbereiding doen. In het geval van Nico is gericht voorbereiden niet zo eenvoudig, want hij speelt relatief veel verschillende systemen. Ik kijk wel wat er op het menu komt. MN – Nico Peerdeman, 22/10/2013, Catalaans 1. d4 Pf6, 2. c4 e6, 3. Pf3 d5 Hier zat ik in een piepkleine tweestrijd. Tegenwoordig krijg je niet vaak meer de kans om een Klassiek Damegambiet te spelen. De hele wereld lijkt totaal verslaafd te zijn aan het Slavisch, verSlaafd dus. Met 4. Pc3 kun je proberen weer eens in zo'n Klassiek Damegambiet terecht te komen, maar de garantie is er niet. Voor je het weet gaat de zwartspeler vrolijk naar het Half-Slavisch met 4. ..., c6. Daarom besloot ik toch maar weer naar de g-pion te grijpen. 4. g3 dxc4, 5. Lg2 c6, 6. 0-0 Gebruikelijker is 6. Pe5 met bijvoorbeeld de pikante voortzetting 6. ... Lb4+, 7. Ld2! Dxd4, 8 Lb4x Dxe5, 9. Pa3! En wit heeft een overweldigende stelling. Met de door mij gekozen zet offert Wit nu definitief een pion. Ik had hiermee niet bepaald veel recente ervaring. Alleen in het Open Promotie-kampioenschap van 1993 (!), tegen ons helaas overleden oud-lid Jan Kalkwijk kreeg ik een stelling die ook in de onderhavige partij op wits achtste zet ontstaat. Ik won toen en werd zelfs Open Promotie kampioen, een wapenfeit dat natuurlijk gans vergeten is..., ook bijna door mijzelf trouwens. 6. ... b5, 7. a4 Lb7, 8. Pe5 Dc7, 9. Pa3!? Het openingsboek van Fritz geeft 9. Pc3 en 9. b3 als bekende voortzettingen. In het Catalaans wordt het paard overigens wel vaker naar de rand ontwikkeld, maar dan in stellingen waar Lf8xa3 Wit een gedoubleerde randpion bezorgt met een tweesnijdende stelling. Een eventuele opmars … b4 is voorlopig wel uit de stelling. 9. ... a6, 10. e4 Ld6, 11. Pg4! Pxe4? Een verbazingwekkende zet. Ik had gerekend met 11. ... Pxg4 en 11. … Pfd7, zetten die ook Houdini als beste twee zetten geeft. De tekstzet geeft Wit meteen een duidelijke plus. 12. Lxe4 f5
[ 10 ]
De Promoot
13. Lg2 Natuurlijk, dit is de zet die elke normale “Catalanist” speelt. Houd de moordenaar op het bord! Maar nu vertellen de Houdini's en Fritzen van deze wereld mij dat 13. Lxf5!? exf5, 14. Te1+ Kd8, 15. Pe5 wint! 13. ... fxg4, 14. Dxg4 0-0 Een zet als 14. ... Df7 is niet verboden, beter zelfs, maar Wit blijft ook dan het beste van het spel houden. 15. Dxe6+ Kh8, 16. axb5 Lxa3, 17. Txa3 cxb5, 18. Lf4 Df7, 19. Dxf7 Txf7, 20. Te1 Pc6, 21. Tae3 Tff8 Wit heeft een heerlijke stelling. Loperpaar, vrijpion, agressief opgestelde torens. Natuurlijk is dit gewonnen en volgens de Fritzen en Houdini's kon winst bereikt worden te beginnen met 22. Te6! Pxd4, 23. Lxb7 Pxe6, 24. Txe6. Ik moet bekennen dat ik geen moment aan deze manoeuvre heb gedacht. Die lieve pion op d4 schreeuwt namelijk onbedaarlijk om opgespeeld te worden. Ik hoorde zijn geschreeuw en stond sympathiek tegenover zijn wrede bedoelingen. Alleen...
22. d5(?) Pd8? Het geluk is met de simpelen van geest, of zoiets. Hier had Zwart namelijk een lange neus naar Wit kunnen trekken met 22. ... Pb4!, 23. Ld6 Pc2, 24. Lxf8 Pxe1, 25. Txe1! (laat pionwinst op g7 links liggen) Txf8, 26. Te7 Tb8 en Wit staat nog steeds wel beter (+/=), maar niet eenduidig gewonnen. Wit moet in deze eenvoudige stelling namelijk serieus rekening gaan houden met de zwarte pionnenmeerderheid op de damevleugel en kan niet eventjes snel doorbijten met zijn toren, loper en vrijpion. Grrr! Dit was voor mij de verrassing van de avond, zij het dat die niet op de avond zelf tot mij doordrong. Heb je een knots van een vrijpion, speel je 'm op, blijk je daarmee een redelijk overtuigende winst te hebben laten liggen. Na de tekstzet is dit allemaal niet meer aan de orde. Zwart komt nu bliksemsnel met de pootjes omhoog te liggen om Bomans' Klein Insectenboek te citeren. Voor de volledigheid hier de laatste zetten: 23. Ld6 Tg8, 24. Te7 Tf8, 25. Le5 Tg8, 26. Lc7 (1-0)
□ Citaat van de maand Hij wist niet wat hij zonder sigaretten Of zonder schaken moest beginnen Hij schaakte om de zinnen te verzetten En rookte om de zetten te verzinnen [ Kees Torn - gevonden op internet ] december 2013
[ 11 ]
verslag
Bolivia tegen de rest van Amerika
Aan het VIII Campeonato Continental de las Americas dat in Cochabamba, Bolivia, verspeeld werd deden 106 schakers mee. Van deze schakers waren twaalf IGM, vijftien IM en één WGM. Vierenveertig van deze 106 schakers kwamen uit alle windstreken van Bolivia. Van deze 44 waren de volgende tien de beste (tussen haakjes de verwachte plaats op de eindranglijst): IGM Oswaldo Zambrana 11 (12), IM Jonny Cueto 25 (32), IM Jose Daniel Gemy 28 (28), Boris Ferrufino 29 (42), Ariel Martinez 31 (44), Rodrigo Mendoza 35 (56), FM Ronald Campero 37 (41), FM Carlos Saavedra 39 (49), Kevin Celis 43 (58), FM Mario Iver Lopez 47 (45). De Bolivianen verloren met zijn allen 148 ratingpunten aan de buitenlanders (320 winst tegenover 468 verlies). Drie Boliviaanse schakers namen de helft van de verliespunten voor hun rekening. Hun namen zal ik hier met de mantel der liefde bedekken. De grote winnaars waren Alexandra Prado (41 punten), Carlos Avila (40), Bruno Lopez (38), Luis Miguel Aguilar (37), Cesar Borda (37), Pablo Arias (34) en Rodrigo Mendoza (19). Al deze schakers zijn jong tot zeer jong en staan nog aan het begin van hun schaakcarrières.
Hans Meijer
28.Dh4 Kg7 29.Pg4 Df4 30.Te4 Df5 31.Te5 Df4 32.Tg5 e5 33.Dh6+ Kg8 34.Pxe5 1–0 IM Jonny Cueto won van de Peruaanse WGM Deysi Cori die in het eindspel probeerde ijzer met handen te breken. Cueto, Jonny (2263) - Cori T., Deysi (2430) VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 10-05-2013 1.d4 Pf6 2.Pf3 e6 3.Lf4 c5 4.e3 Pc6 5.c3 Le7 6.Pbd2 Ph5 7.Lg3 b6 8.Ld3 Lb7 9.De2 a6 10.Td1 d6 11.a3 g6 12.e4 cxd4 13.cxd4 0–0 14.e5 dxe5 15.dxe5 Pd4 16.Pxd4 Dxd4 17.Pf3 Lxf3 18.gxf3 Tfd8 19.Le4 Dxd1+ 20.Dxd1 Txd1+ 21.Kxd1 Td8+ 22.Ke2 a5 23.Td1 Txd1 24.Kxd1 Lc5 25.f4 Ld4 26.b3
In dit artikel laat ik partijen zien van de Boliviaanse top tien. De beste van deze tien was IGM Oswaldo Zambrana die verreweg de sterkste speler van Bolivia is. Voor hem was tijdens dit toernooi slechts een bijrol weggelegd. Slechts één keer trof hij een collega IGM 26...f6 Deysi wilde winnen. 27.exf6 Lc5 28.a4 Ld6 tegenover zich. Dat was de Chileen Rodrigo Vasquez 29.Ke2 Lxf4 30.Lxf4 Pxf4+ 31.Ke3 e5 32.Kd2 Kf7 Schroeder van wie Zambrana verloor, zie hieronder. 33.Kc3 Kxf6 Hier was 33...Pe6 veel sterker. 34.Kc4 Pe2 35.Ld3 Pd4 36.Kd5 Kg5 37.Kxe5 Pxb3 38.f4+ Vasquez Schroeder, Rodrigo (2554) - Zambrana, Kh4 39.f5 Pc5 Een onbegrijpelijke fout. Na 39...gxf5 is Oswaldo (2478), VIII Campeonato Continental de las de remise een feit. 40.f6 Pxd3+ 41.Kd6 Pc5 42.f7 Pe4+ Americas, Cochabamba, Bolivia, 12-05-2013 1.c4 c6 2.d4 d5 3.cxd5 cxd5 4.e4 Pf6 5.Pc3 e6 6.Pf3 43.Kc6 1–0 Le7 7.exd5 Pxd5 8.Ld3 0–0 9.0–0 Pc6 10.Te1 Pf6 11.a3 b6 12.Lg5 Lb7 13.Lc2 Tc8 14.Dd3 g6 15.Tad1 Te8 16.h4 a6 17.Lb3 Pa5 18.La2 b5 19.Pe5 Pd5 20.Lxe7 Txe7 21.Pe4 Pc4 22.Lxc4 bxc4 23.Dg3 Tec7 24.Pc5 Txc5 25.dxc5 Txc5 26.h5 Dc7 27.hxg6 hxg6 Hoe besliste wit de partij?
[ 12 ]
Broer IGM Jorge Cori nam twee dagen later wraak. Hij gaf Cueto geen enkele kans. Cueto, Jonny (2263) - Cori, Jorge (2546), VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 12-05-2013 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.Pc3 e6 4.Lb5 Pge7 5.0–0 a6 6.Lxc6 Pxc6 7.b3 b5 8.Lb2 Lb7 9.a4 b4 10.Pe2 d5 11.exd5 Dxd5 12.Te1 0–0–0 13.Pf4 Df5 14.Pd3 Ld6 15.Tc1 f6 16.De2 The8 17.h3 a5 18.Ph4 Dd5 19.Df3 Dxf3 20.Pxf3 e5 Cueto is een originele speler maar deze opening vind ik net iets te origineel.
De Promoot
21.Te2 La6 22.Te3 e4 23.Tce1 f5 24.Lxg7 Tg8 25.Ph4 28...Txb4 29.Pxe5 Txa4 30.Pxd7 Tc4 31.Dd2 Le7 exd3 26.Pxf5 dxc2 27.Tc1 Lf4 0–1 Hier was 31...f5 sterker. 32.Dh6 f6 33.Pxf6+ Beter was 33.Td6 Lxd6 34.Pxf6 Dxf6 35.Lxf6 Lxc5 met voordeel IM Jose Daniel Gemy won onder meer van een zwakke voor wit. 33…Lxf6 34.Td6 De7 Beter was 34…Dxd6 IM uit buurland Paraguay. 35.cxd6 Lxb2 met voordeel voor zwart. 35.Lxf6 Df8 36.Dg5 Df7 37.Lb2 Te8 38.h4 Tb4 39.Le5 Tb1+ Gemy, Jose Daniel (2320) – Kropff, Ricardo (2224), 40.Kh2 Tb7 41.h5 De7 42.Txg6+ hxg6 43.Dxg6+ Kf8 VIII Campeonato Continental de las Americas, 44.Ld6 Dxd6+ 45.cxd6 Tg7 46.Df6+ Kg8 47.h6 1–0 Cochabamba, Bolivia, 15-05-2013 1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 Lxc3+ 5.bxc3 0–0 De altijd hyperagressieve Ariel Martinez had tijdens dit 6.Ld3 Pc6 7.f4 b6 8.Pf3 Pe8 9.e4 Pa5 10.e5 f5 11.g4 toernooi over geluk niet te klagen. Tegen de g6 12.gxf5 gxf5 13.Tg1+ Pg7 14.La3 d6 15.De2 Dd7 Colombiaan Ruiz won hij als volgt. 16.0–0–0 La6 17.Tg5 Tae8 18.Tdg1 Te7 Martinez, Ariel A. (2203) - Ruiz C, Joshua D (2370), VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 13-05-2013 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 Pbd7 7.f4 Dc7 8.Df3 b5 9.0–0–0 Lb7 10.Ld3 e6 11.The1 h6 12.Lh4 b4 13.Pce2 Le7 14.g4 g5 15.fxg5 Pe5 16.Df1 Pfxg4 17.Pf4 hxg5 18.Pfxe6 fxe6 19.Pxe6 Da5 20.Lg3 Kd7 21.Lc4 Pxc4 22.Dxc4 Tac8 23.Db3 Pe5 24.Pg7 Th6 25.Pf5 Tf6 26.Lxe5 Dxe5 27.Dxb4 Txf5 28.Dxb7+ Tc7 29.Dxa6 Tf2 30.Te2 Txe2 31.Dxe2 Lf6 32.c3 Dc5 33.Td5 Dc4 34.Dg4+ Ke7 35.Dg3 Df1+ 36.Kc2 Df4 37.Dg2 Tc4 38.Kd3 Ta4 19.d5 Tff7 20.Pd4 Da4 21.Lb4 exd5 22.e6 Tf6 39.Tf5 Hoe verliest zwart in slechts één enkele zet? 23.Pxf5 Txf5 24.Lxf5 Lxc4 25.Dg2 1–0 In de laatste ronde slaagde stadgenoot Boris Ferrufino erin om een warrige partij van FM Jorge Sabas uit Argentinië te winnen. Ferrufino, Boris (2211) - Sabas, Jorge (2302) VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 15-05-2013 1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.Pbd2 Lg7 4.e4 0–0 5.Ld3 d6 6.0– 0 Pc6 7.c3 e5 8.dxe5 Pxe5 9.Pxe5 dxe5 10.Pc4 Te8 11.De2 Ld7 12.Td1 Dc8 13.b3 a6 14.La3 b6 15.Pe3 Lc6 16.f3 Lb7 17.Lb2 Pd7 18.a4 Pc5 19.Lc4 c6 20.b4 39…Dc1 40.Tf1 Vertwijfeld greep Ruiz naar zijn Pe6 21.Lxe6 Dxe6 22.Pc4 b5 23.Pa5 Lc8 24.c4 bxa4 hoofd. Hij verliest zijn dame. 40...Td4+ 41.cxd4 Dc6 25.c5 Lf8 26.Dc2 Ld7 27.Txa4 Teb8 28.Pc4 Boris ziet 42.Dc2 Db6 43.e5 1–0 iets over het hoofd. ►
december 2013
[ 13 ]
Rodrigo Mendoza won in de voorlaatste ronde van FM 29.Pf5 g6 30.De7 Dxe7 31.Pxe7 g5 32.Kg2 Kb8 33.h4 Matias Latorre uit Paraguay. gxh4 34.gxh4 Kc7 35.h5 Th8 36.Pxd5+ Kd6 37.Pf4 Th7 38.Kf3 f5 39.Kg3 Tg7+ 40.Pg6 Ke6 41.Kf4 Kf6 Mendoza, Rodrigo (2148) – Latorre, Matias (2254), 42.Pe5 Tg2 43.Th1 Txf2+ 44.Kg3 Tc2 45.h6 Tc8 VIII Campeonato Continental de las Americas, 46.h7 Th8 47.Kf4 Pb3 48.Pf3 Kg7 49.Tb1 Pa5 50.Pg5 Cochabamba, Bolivia, 14-05-2013 Kg6 51.d5 1–0 1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.c4 Lg7 4.Pc3 0–0 5.Lg5 c5 6.dxc5 Pa6 7.g3 Pxc5 8.Dc2 d6 9.Lg2 Lf5 10.Dc1 Pce4 11.0– Hoe weerleg je de Larsen opening (1.b3)? Carlos 0 Tc8 12.Pxe4 Pxe4 13.Lh6 Lxh6 14.Dxh6 Txc4 Saavedra deed dit tegen de Argentijn Slomka op de 15.Ph4 Dd7 16.b3 Tc2 17.Pxf5 Dxf5 18.De3 Pc3 volgende efficiënte wijze. 19.Dxa7 Pxe2+ 20.Kh1 e5 21.Dxb7 Pc3 22.a4 Txf2 Slomka, Gustavo (2055) - Saavedra, Carlos (2179), 23.a5 e4 24.a6 e3 25.a7 VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 10-05-2013 1.b3 d5 2.Lb2 Pf6 3.e3 Lf5 4.Pf3 e6 5.Le2 h6 6.0–0 c5 7.Pe5 Pfd7 8.f4 Pxe5 9.fxe5 Le7 10.Lf3 Pc6 11.Pc3 Lh7 12.Pe2 Dc7 13.c4 dxc4 14.bxc4 0–0 15.d4 Lg5 16.d5 exd5 17.cxd5 Pxe5 18.d6 Pxf3+ 19.Txf3 Db6 20.Le5 Le4 21.Tg3 f6 22.Lf4 Tad8 23.Pc3 Lxf4 24.exf4 c4+ 25.Kh1 Ld3 26.Dg4 Tf7 27.Te1 Dxd6 28.Tge3 Dd7 29.Dh5 a6 30.a4 Df5 31.Te8+ Txe8 32.Txe8+ Tf8 33.Txf8+ Kxf8 34.Df3 Dd7 35.h3 Dd4 36.Dxb7 Dxc3 37.Dxa6 Dc1+ 0–1 Kevin Celis had zijn partij tegen Cristhian Rios uit 25...Txf1+ Deze zet verliest. Na 25…e2 26.Tg1 Dd3 Colombia uiteraard moeten winnen. 27.a8D Txa8 28.Txa8 Kg7 29.Dc8 Tf1 was de strijd nog niet gestreden. 26.Txf1 e2 27.Txf5 gxf5 28.De7 Celis, Kevin (2134) – IM Rios, Cristhian (2362), Pe4 29.Dxf8+ 1–0 VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 12-05-2013 Ronald Campero is altijd goed voor een verrassing. In 1.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e6 6.Le2 de vierde ronde versloeg hij grootmeester Vasquez Le7 7.f4 Pc6 8.Le3 0–0 9.0–0 Ld7 10.Kh1 Pxd4 Schroeder uit Chili. 11.Lxd4 Lc6 12.Ld3 Db8 13.a4 e5 14.Le3 exf4 Campero, Ronald (2211) - Vasquez, Rodrigo (2554). 15.Lxf4 Pd7 16.De1 Lf6 17.Dg3 Le5 18.Lc4 Lxf4 VIII Campeonato Continental de las Americas, 19.Txf4 Pe5 20.Lb3 Dc7 21.Taf1 Tae8 22.Pd1 b5 23.Pe3 bxa4 Cochabamba, Bolivia, 09-05-2013 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Pc3 Lb4 4.exd5 exd5 5.Ld3 Pc6 6.a3 La5 7.Le3 Le6 8.Df3 Dd7 9.Pge2 Pge7 10.h3 0– 0–0 11.b4 Lb6 12.Pa4 Lf5 13.Pxb6+ cxb6 14.Pg3 Lxd3 15.cxd3 Kb8 16.b5 Pa5 17.Tb1 f6 18.0–0 Ka8 19.Ld2 h5 20.Lb4 h4 21.Lxe7 Dxe7 22.Pf5 Dd7 23.Tfe1 The8 24.Txe8 Txe8 25.Pxh4 Dc7 26.Dh5 Td8 27.g3 Dc3 28.De2 Dxa3
IGM Julio Granda keek enige tijd naar deze stelling. Ongetwijfeld zag hij dat wit na 24.Pf5 Pg6 25.Dc3 Te5 26.Lxf7 Txf7 27.Ph6+ gxf6 28.Txf7 Db6 29.Dc4 d5 30.exd5 Txd5 31.Tf6 Pe5 32.Tf8 Kg7 33.Dh4 Ld7 34.Tf8f6 kon winnen. 24.La2 Kh8 25.Th4 Ld7 26.Pf5 Pg6 27.Th5 Txe4 28.Dxd6 Dd8 29.Pg3 Te7 Na 30.Lxf7 Txf7 31.Txf7 Dxg6 32.Lf5 Txh7 33.Kg8 Txg7 34.Txg7 Dxf5 is het vraag of zwart nog kan winnen. 30.h3 Db6 31.Dd3 Lc8 0–1 [ 14 ]
De Promoot
Mario Iver Lopez verloor van één IGM, drie IM’s en één FM en scoorde tegen zes titelloze tegenstanders 5.5 punten. Zijn partij tegen de IM Aman Hambleton uit Canada had hij eerst moeten verliezen en daarna kunnen winnen. Lopez, Mario Iver (2197) - Hambleton, Aman (2468), VIII Campeonato Continental de las Americas, Cochabamba, Bolivia, 11-05-2013 1.e4 b6 2.d4 Lb7 3.Ld3 Pf6 4.De2 Pc6 5.c3 e5 6.d5 Pe7 7.Pd2 c6 8.c4 Pg6 9.g3 Lc5 10.Pb3 Lb4+ 11.Kf1 a5 12.a3 Le7 13.Pd2 a4 14.Pb1 Lc5 15.Pc3 Ld4 16.Ld2 d6 17.Df3 Pd7 18.h4 h5 19.Tb1 Pc5 20.dxc6 Lc8 21.De2 Lxc3 22.Lxc3 Pe7 23.Pf3 Lg4 24.De3 f5 25.Pg5 0–0 26.Le2 fxe4 27.Lxg4 hxg4 28.Kg2 Dc8 29.Lb4 Pf5 30.Dd2 Dxc6 31.Lxc5 e3+ 32.Dd5+ Dxd5+ 33.cxd5 bxc5 34.Thf1 Ta6 35.b4 axb3 36.Txb3 e2 37.Te1 Pd4 38.Tb7 Txa3 39.Pe6 Pf3 Na 39...Pxe6 40.dxe6 Ta2 41.Td7 Td2 wint zwart. 40.Txg7+ Kh8 41.Txe2 Tb8 42.Txg4 Tb1
43.Te3 Lopez had met 43.Tg6 voort moeten zetten waarna hij op winst kan spelen. 43...Pe1+ Txe1 45.Pg5 Ta7 46.h5 Tb1 47.h6 Tb4 48.f4 exf4 49.Txf4 Ta2+ 50.Kf3 Ta3+ 51.Kg4 Txf4+ 52.Kxf4 Td3 53.Pf7+ Kh7 54.Pxd6 Txd5 55.Pf5 c4 56.Pe3 Td2 0–1 ------------------------------------------------------------------Voor alle resultaten plus de partijen van het VIII Campeonato de las Americas 2013: zie chess-results.com/tnr100433.aspx?lan=2
De Tinku Deze dans beeldt een ritueel gevecht uit. Een dans die uitstekend past bij het schaakspel, een ander ritueel gevecht.
□
Invitatie-zeskamp 2013-2014 Uitslagen 1e ronde (5 november 2013) : Ben Ahlers - Robby Kevlishvili Jan-WIllem Duijzer - Erik Hennink Maarten van Zetten - Bernard Bannink
0-1 0-1 0-1
Volgende ronden: 10 december, 11 februari, 11 maart, 1 april
december 2013
[ 15 ]
opgaven
Wit/zwart speelt en wint
stelling 1
stelling 2
wit aan zet
zwart aan zet
○
●
stelling 3
stelling 4
zwart aan zet
wit aan zet
●
○
stelling 5
stelling 6
zwart aan zet
wit aan zet
●
○
stelling 7
stelling 8
zwart aan zet
wit aan zet
●
○
oplossingen: blz. 37 [ 16 ]
redactie
De Promoot
de zetten van Van Zetten
Waarom?
Maarten van Zetten
(deze keer Van Zetten zonder zetten) Volkomen stilte in een gymzaal. 30 studenten in sportkleding zaten op houten banken. Het was de eerste les van het eerste jaar op de HALO bij een nieuw vak. Er was ook een man in trainingspak. Hij wachtte even totdat hij de aandacht had. Hij begon met de namen. Bo? 'Ja, meneer'. Welke sport doe jij? ‘Korfbal’. Nee, welke sport vroeg ik. Het meisje liep een beetje rood aan. ‘Korfbal’ antwoordde zij weer. De man in trainingspak ging de rest van de namenlijst af. Maarten van Zetten? ‘Ja, meneer’. Welke sport doe jij? ‘Voetbal en … schaken.’ De man keek op. Hij zei niets. Hij trok alleen zijn neus op alsof hij iets heel vies rook. 2 maanden terug… Mijn eerste sollicitatiegesprek op een middelbare school. Na een inleidend praatje kwam de onvermijdelijke vraag. Welke sport doe jij? Voetbal, hardlopen, (sporadisch) fitness en … schaken. ‘Ja, wij hadden even op Google gekeken en wij zagen dat jij schaakt. Wij hadden een ander persoon hier op gesprek verwacht’. De vraag: ‘welke sport doe jij?’ heb ik talloze keren gekregen en beantwoord. Vroeger in gesprek met een (mooi) meisje vertelde ik uit veiligheidsoverwegingen dat ik op (zaal)voetbal zat. Met schaken als antwoord liep ik de kans dat ze ‘even wat drinken ging halen’ en vervolgens niet meer terugkwam. Meestal als jij vertelt dat je schaakt kijken mensen je vreemd aan. Waarom? Is altijd de vraag die daarna gesteld wordt. Als je op een clubavond van Promotie kijkt zal je niet gelijk het antwoord krijgen. Wat mannen van middelbare leeftijd over een bord gebogen. Volkomen stilte. Af en toe wordt er een stuk verschoven, vervolgens wordt er op een plastic voorwerp geduwd en daarna schrijven die mensen iets op een papiertje. Als zij klaar zijn kijken zij naar de gespeelde partij. De meeste drinken een biertje (met toestemming van vrouwlief), een ander bestelt een tomatensapje en een derde een zakje chips. Schaken is een ontzettend vette sport. Het is kunst, sport en wetenschap in één. Zelfs de beste spelers ter wereld kunnen (bijna) geen perfecte partij spelen. Of met een paar seconden op de klok de beslissende zet uitvoeren en daarbij het risico lopen dat je het kunstwerk waar je uren over hebt gedaan in één klap vernietigt. Dat is spanning. Bijna elke schaakpartij is anders dan alle voorgaande. En het mooie is ook dat als jij verliest jijzelf daar verantwoordelijk voor bent. En Promotie? Dat is mijn club. En die mannen van middelbare leeftijd die er spelen? Dat zijn mijn schaakvrienden. En op de vraag ‘welke sport doe jij?’ vertel ik nu wel alle sporten waar ik aan doe. Na de zoveelste verliespartij denk ik weleens: misschien moet ik stoppen. Maar dat kan ik niet. Denk ik…
□ Dit nummer van de Promoot kan U worden aangeboden dankzij sponsoring door een donateur die anoniem wil blijven december 2013
[ 17 ]
partij
Een Franse tweeling
Nico Peerdeman
In de ruim 20 jaar dat ik externe competitie speel, is het maar zelden voorgekomen dat ik meerdere partijen tegen dezelfde tegenstander en ook nog eens met dezelfde kleur heb gespeeld. Twee bijzondere confrontaties, waarbij aan deze voorwaarden werd voldaan, vormen de inspiratie voor dit artikel dat ook enig inzicht geeft in mijn aanpak van het Frans. [ 1 ] Peerdeman - Monté, Den Haag 2002 1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. Dg4 Ook als gevolg van het feit dat er bij Promotie diverse Franse aanhangers waren, heb ik op de 4e zet van alles gespeeld: 4. e5, het standaardwerk, 4. Ld2, het avontuurlijke en 4. Pe2, het onbekende. Vanaf 2000 raakte ik in de ban van 4. Dg4. De zet is vooral bekend (voor de liefhebbers) uit de match Euwe-Aljechin 1935 en diende daar (succesvol) als verrassingswapen. De zet is niet per sé de beste, maar heeft een hoog verrassingseffect en leidt vaak tot interessante stellingen omdat wit bewust geen e5 speelt zodat de stelling een open karakter houdt. 4. … Pf6 Dit is al een weetje, pion h7 moet gedekt blijven. Het ‘normale’ 4… Pe7 dat in het systeem met 4.e5 wel goed is, is in deze variant slecht. Na 5.Dxg7 Tg8 6. Dxh7 dxe4 7. Dxe4 heeft zwart geen compensatie voor pion achterstand. 5. Dxg7 Tg8 6. Dh6 dxe4 7. Pge2 Pc6? De stelling na wits 7e zet is één van de standaardposities. De beste voortzetting is nu 7… b6 om de mogelijk slechte Franse loper te ontwikkelen naar b7. Dit werd ook gespeeld in mijn eerste partij met dit systeem in 2000 tegen Jaap Bijdevaate. Het nadeel van de gespeelde zet is dat wit zich goed kan wapenen tegen de aanval op pion d4 en deze in sommige gevallen zelfs kan offeren. 8. Lg5 Het beste veld voor de loper om de druk op f6 op te voeren en pion e4 onder schot te nemen. 8. …Tg6 9. Dh4 Pxd4? Dit vraagt al te veel van de zwarte stelling. 9...h6! was beter, hoewel na 10.Lxf6 Dxf6 11. Dxe4 pion e4 verloren gaat en zwart het zwaar krijgt. 10. 0–0–0 Logisch en sterk. De penning van het paard geeft wit voordeel. 10. …e5 11. Pxe4?! Waarschijnlijk niet het beste 11.Pxd4 exd4 12.Lxf6 Dxf6 (12…Txf6 13. Pxe4) 13.Dxe4+ De7 14.Dxd4 geeft
wit een stelling met een pion meer en initiatief. 11. ...Le7 12. Pxd4 Pxe4? Zwart stond al moeilijk, maar een betere verdediging was 12...exd4 13.Lxf6 Lxf6 14.Pxf6+ Dxf6 15.Dxd4. Alhoewel wit duidelijk de beste papieren heeft. Wit wikkelt nu gunstig af. 13. Lxe7 Dxe7 14. Dxe4 exd4 15. Dxd4 Le6 16. f4 c6 17. Ld3 Tf6 18. The1 Td8 19. Df2 Db4 20. f5 Da5 21. Dh4 Txd3 Een poging om nog verwarring te stichten. [ 18 ]
De Promoot
22. Dxf6! Txd1+ 23. Kxd1 Dd5+ 24. Kc1 Dxa2 25. fxe6 1–0 Dit was een vlotte overwinning op een tegenstander die op zijn eigen Franse terrein werd verslagen. 10 jaar later vond een nieuwe confrontatie plaats. Zie wat daar gebeurde. [ 2 ] Peerdeman - Monté, Scheveningen 2012 1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Lb4 4. Dg4 ‘Show me what you got!’ 4. … Pf6 5. Dxg7 Tg8 6. Dh6 dxe4 7. Pge2 b6! De theoretische zet en daarmee een verbetering ten opzichte van 10 jaar geleden. 8. Lg5 Pbd7 9. 0–0–0 Lb7 10. d5 De partij volgt nog steeds de gebaande paden. Wits 10 e zet is nogal verplichtend maar laat op zijn minst een fascinerende stelling ontstaan. 10. ... Lf8! Zwart had tot nu toe al zijn zetten a tempo gespeeld. En ook deze volgde direct. Kortom hier was sprake van voorbereiding. Voor wit de taak om kalm te blijven. 11. Dh4 h6?! Dit is minder nauwkeurig. Het geeft wit een extra mogelijkheid die hij na het betere 11. ... exd5 niet zou hebben gehad. 12. dxe6! En er is daadwerkelijk een fascinerende stelling ontstaan (zie diagram 1). 12. … hxg5 13. exd7+ Dxd7! De juiste manier van slaan, na 13. ... Pxd7 14. Dg4 De7 15. Pg3 0–0–0 16. Lb5 staat de zwarte stelling onder zware druk. Wit heeft geen keus. 14. Txd7 gxh4 15.Txc7 Tb8! Zwart heeft een pion minder maar heeft compensatie door zijn loperpaar en actieve stukken. Wits toren op c7 staat ook nog eens onhandig. De volgende fase toont aan dat het schaakspel (te) moeilijk is en missen beide spelers hier en daar iets. 16. Pd4?! Te actief, veld f2 behoefde zorg, dus 16. Pd1 16. ... Ld6 17. Tc4 a6? 17. ... Pg4 hier en op de volgende zet geeft zwart goed spel 18. a4? 18. Pf5!= 18. ... Td8? 19. Pf5! Lc5 20. b4! Wit geeft de pion terug om zijn stukken beter neer te zetten. 20. … Lxf2 21. Tc7 Td7? Zwart begaat een grove fout, met 21. ... Ld5! zou er nog een dynamisch evenwicht zijn. ► december 2013
[ 19 ]
22. Txb7! Txb7 Gedwongen, na 22. ... Le3+ 23. Pxe3 Txb7 24. Lxa6 heeft wit groot voordeel 23. Pd6+ Kd7 24. Pxb7 Kc7? Zwart kon het paard wel opsluiten maar kiest de verkeerde methode. Beter was 24. ... Ld4 25. Pb1 Ta8 en dan Kc7. 25. Lxa6 Nu de pion is geslagen is ook het paard veilig. 25. … Txg2 26. Td1 Wit speelt het eindspel actief. 26. … Le3+ Pion h2 was giftig: 26. ... Txh2 27. Pb5+ Kc6 (27. ... Kb8 28. Td8 mat) 28. Td6 mat] 27. Kb2 Ld2 28. a5 bxa5 29. Pxa5 e3 30. Pc4 (zie diagram 2) 30. … Txh2 Wit kan het zich zelfs veroorloven de zwarte e-pion te laten promoveren: 30. ...e2 31. Txd2! e1D 32. Pb5+ Kc6 (32. ... Kb8 33. Td8 mat) 33. Td6 mat 31. Pxd2 Gelet op de variant bij de vorige zet was 31. Pxe3! de zet vanwege het mat op d6 of op d8. 31 ... Txd2 Meer tegenspel gaf 31. ... exd2. Wit moet dan verder gaan met 32. Lc4 en wint pion f7. 32. Th1! Kb6 33. Lc4 Td4 34. Kb3 Pe4 35. Pd5+ Txd5? Opnieuw zat er een leuke tactische wending in de stelling: 35. ... Kc6 36. Pxe3 Pd2+ 37. Kc3. 36. Lxd5 Pg3 37. Te1 e2 38. Lf3 h3 39. Lxe2 1–0 En evenals 10 jaar geleden stond mij tegenstander wederom met lege handen. Inmiddels heb ik zo’n 20 partijen met dit systeem gespeeld. De resultaten zijn (misschien opmerkelijk als je dit artikel leest) tot nu toe wisselend geweest. Diverse keren kwam het voor dat de stellingen zo ingewikkeld werden dat ik ook zelf de draad kwijtraakte. Ondanks dat mijn geest vaak goed gedijt bij chaos is er kennelijk toch een limiet aan de hoeveelheid chaos die menselijkerwijs nog hanteerbaar is c.q. waarbij de mens nog in staat is om orde te scheppen in de chaos. Toch blijft de grootste gemene deler van al deze partijen de interessante strijd die al vroeg in de partij kan losbarsten. Mijn opvatting hierbij is dat het theoretisch oordeel over deze variant niet het zwaarst weegt. Er zijn weliswaar genoeg andere varianten die wit objectief meer beloven. Maar wit heeft met deze variant toch altijd het psychologische voordeel dat de zwartspeler verrast is/wordt. Daarnaast leidt het vaak tot open stellingen die a-typisch zijn voor het Frans, dat de meeste zwartspelers gewend zijn te spelen.Tot slot: afgaand op de ervaring die ik nu heb opgedaan biedt de variant voldoende tegenwicht voor een mogelijke theoretische inferioriteit, want het is bijna altijd een garantie geweest voor een leuke partij waarbij het eindresultaat ook alle kanten op kon.
□ [ 20 ]
De Promoot
puzzels
Voor de schaakdetectives [3]
Rob de Vries
[a] Illegale stelling Zwart staat mat. Maar dit doelpunt werd afgekeurd: illegale stelling! Kunt U dit bewijzen?
[b] Een switch-opgave Zet zwart mat door twee stukken van plaats te verwisselen. (Dit is eigenlijk meer een puzzel dan een "detective-probleem", maar toch…)
[c] Nog een switch-opgave Een varaiant op de vorige stelling (de beide paarden zijn verplaatst, en op a5 staat nu een dame in plaats van een toren). Zet zwart weer mat door twee stukken van plaats te verwisselen.
[d] Tenslotte een "proof game" (bewijspartij) Hoe kan deze stelling tot stand zijn gekomen? Vanuit de beginpositie hebben wit en zwart beiden 4 zetten gedaan.
Oplossingen: blz. 37 [ bron: "The Puzzling Side of Chess, Jeff Coakley, www.chesscafe.com ] december 2013
[ 21 ]
partij
Een extern "vluggertje": 1-0 in 11 zetten!
Martin van Staden
Op 29 oktober speelde P4 thuis tegen DSC 7; ik had wit aan bord 8. Het werd een "vluggertje". Martin van Staden - E. Huisman Na 1. e4 e5 2. Pc3 Pf6 speelde ik het voor mij vertrouwde 3. f4 Het is opvallend dat op mijn niveau nauwelijks wordt gereageerd met d5. Ook nu niet. Over de vervolgzet dacht mijn tegenstander enige tijd na en nam uiteindelijk de pion: 3. … exf4 Vervolgens 4. e5 De7 5. De2 Hij houdt een probleem met zijn paard. Blijkbaar wilde hij niet terug naar g8. Na opnieuw enig nadenken speelde hij tot mijn verrassing 5. … f3 Nooit eerder deze zet in deze stelling gezien en met mijn paard nam ik de pion dankbaar aan: 6. Pxf3 Pg4 Dat was dus zijn bedoeling: om het paard via eventueel h6 uit zijn lijden te verlossen. Ik liet het paard staan en speelde het gezonde 7. d4 c6 Niet onlogisch want mijn paard dreigt binnen te komen op d5. Toen heb ik wat langer nagedacht. Je hebt al snel de neiging h3 te spelen, maar waarom… het paard wordt ook indirect aangevallen en wat doet dat paard daar… niets. Ik speelde 8. Pe4 Mijns inziens een sterke zet. Bij mijn tegenstander ging het van kwaad tot erger. 8. … Db4+? Maar ook na bijvoorbeeld 8. … Dd8 (misschien de enige speelbare zet?) is de stelling van zwart slecht, bijvoorbeeld 9. Pfg5 Ph6, 10. Pd6+ Lxd6, 11. exd6+ Kf8, 12. Df3 De8, 13. Le2 en ook de witte toren van h1 komt in het spel. 9. c3 10. Pd6+
Db6 En de stelling van zwart is vrij hopeloos; hij vervolgde met 10. … Lxd6 11. exd6+ 1-0 Mijn tegenstander zag toen dat hij onverdedigbaar mat zou komen te staan en gaf op. Een prettig gevoel ons team zo snel op voorsprong te kunnen brengen! Maar ook na 10. … Kd8 gaat zwart mat met 11. Pxf7 Ke8 (Kc7 gaat niet in verband met Lg5! en dreigt met mat in één) 12. Pxh8 Ph6, 13. Lxh6 gxh6, 14. Pg5 hxg5, 15. Dh5+ Kd8, 16. Pf7+ Kc7, 17. Dxg5 en mat op de volgende zet.
□ [ 22 ]
De Promoot
uit de oude doos
"Een Pion, tot dam komende"
21 december 2004 (oorspr. 1869)
Gerhard Eggink
Ooit heb ik een heel oud boekje van mijn grootvader gekregen, het "Reglement op het Gewoon schaakspelen, benevens het reglement op het schaakspel met vier spelers", uitgegeven door G. Theod. Bom te Amsterdam in 1869 - de tijd van Anderssen, Steinitz en Tsjigorin, vlak voor de Frans-Duitse oorlog, vlak na de Amerikaanse burgeroorlog en de moord op Lincoln (1865), onze koning was Willem III. Hierbij het reglement op het "gewoon schaakspelen".
Er wordt gesproken van ruiten, een voorgever, roqueren, valsch zetten en "een pion, tot dam komende". Hoe speelden onze (over)grootvaders? Een volgende keer het reglement voor het spelen met vier spelers. Om u alvast nieuwsgierig te maken: "hieruit volgt: dat, zoo lang een Koning mat staat, met zijn spel niet mag worden gespeeld". REGLEMENT op het gewoon SCHAAKSPELEN Art. 1. Het schaakbord wordt geplaatst met het onderste witte vak ter regter zijde van den speler. Is het bord verkeerd geplaatst en wordt het abuis eerst na den vierden zet ontdekt, dan moet de partij uitgespeeld worden, zonder verplaatsing van het bord; maar, vóór den vierden zet ontdekt wordende, heeft ieder der partijen het regt, het spel op nieuw te doen beginnen. Art. 2. Wanneer in het begin van het spel ontdekt mogt worden, dat stukken op verkeerde ruiten of geheel en al vergeten zijn op het bord te plaatsen, dan kunnen zoodanige stukken naar behooren geplaatst en bijgevoegd worden. Zoo er echter reeds vier zetten van weêrszijden gedaan zijn, dan moet het spel zonder verbeterde plaatsing of bijvoeging van stukken (rectificatie of additie) uitgespeeld worden. Art. 3. Hij, die vóórgeeft, en het vóór te geven stuk niet van het bord neemt, vóór den vierden zet van weêrszijden, moet het spel voortzetten, zonder zoodanig stuk of Pion van het bord te nemen; doch, al geeft hij zijne tegenpartij schaakmat, zoo wordt zoodanig spel slechts als onbeslist (remise) beschouwd. Het abuis door den voorgever, vóór zijnen vierden zet, ontdekt wordende, moet het spel op nieuw worden begonnen. Art. 4. Wanneer gelijk op (à but) wordt gespeeld, dan is het gebruikelijk, om den eersten zet van het eerste spel te loten. Naderhand gaat zulks beurtelings. Zoo het spel onbeslist (remise) is, verandert de eerste zet niet voor het volgende spel. Art. 5. Hij, die voorgeeft, heeft altijd den eersten zet. Art. 6. Hij, die, wanneer het zijne beurt is om te spelen, een stuk of Pion aanraakt, moet zoodanig stuk spelen; tenzij hij op dat zelfde oogenblik zegge: "Ik zet te regt" (j'adoube). Zelfs wanneer een stuk van het bord valt, of niet behoorlijk op zijne plaats staat, moet het woord: "Ik zet te regt" (j'adoube) bij de teregtplaatsing gebezigd worden; anders zou de tegenpartij kunnen vorderen, dat men zoodanig stuk spele. ►
december 2013
[ 23 ]
Art. 7. Het aanraken van den Koning, zoo deze niet anders dan in schaak kan gespeeld worden, is niet strafbaar. Wanneer men een stuk aanraakt, dat niet gespeeld kan worden, zonder den Koning in schaak te stellen, dan moet men den Koning spelen; maar zoo de Koning geen zet heeft, vervalt het strafbare van het aanraken. Art. 8. Hij, die een stuk zijner tegenpartij aanraakt, zonder te gelijker tijd te zeggen: "Ik zet te regt" (j'adoube), moet dat stuk nemen, indien zulks doenlijk is. Is dit het geval niet, dan moet hij zijn' Koning spelen; doch heeft de Koning geen zet, dan vervalt de straf. In ieder geval dan, waarin men den Koning spelen moet, kan men op zoodanigen zet niet verwisselen (roqueren). Art. 9. Zoo lang men een stuk, op een bepaald veld spelende, vasthoudt, kan men daarmede een' anderen zet doen; maar eenmaal het stuk losgelaten hebbende, is de zet volbracht. Art. 10. Hij, die met een der stukken van de tegenpartij in plaats van met zijne eigene speelt, kan, volgens keuze van de tegenpartij, genoodzaakt worden: óf het stuk te nemen, indien zulks doenlijk is; óf het op zijne plaats te herstellen en met den Koning te spelen; óf zoodanig stuk dáár te laten staan, waar het bij vergissing geplaatst is. In dit, gelijk in de voorgaande gevallen, indien de Koning niet spelen kan, blijft dat deel der strafbaarheid buiten werking. Art. 11. Hij, die een stuk neemt van zijne tegenpartij, ofschoon zijn stuk het niet nemen kan, zonder een' valschen zet te doen, moet zoodanig stuk, indien zulks doenlijk is, met een behoorlijk stuk nemen, of het aangeraakte stuk spelen, volgens keuze van de tegenpartij. Art. 12. Hij, die bij vergissing een zijner eigene stukken met een ander neemt, kan genoodzaakt worden, een van beide te spelen. Art. 13. Hij, die een valschen zet doet, kan genoodzaakt worden: óf het stuk te laten staan, waar het verkeerdelijk geplaatst is; óf het binnen zijn werkkring te spelen; óf, eindelijk, zoodanig stuk terug te plaatsen en den Koning te spelen. Art. 14. Hij, die twee zetten te gelijk doet, moet het tweede stuk terug plaatsen. De tegenpartij heeft echter het regt te vorderen, dat de twee zetten zullen standhouden, en dat met het spel voortgegaan worde, als of slechts één zet hadde plaats gehad. Art. 15. Het verwisselen (roqueren) is verboden: 1°. als de Koning reeds gespeeld is; 2°. als de Koning in schaak is; 3°. als de ruiten, die de Koning passeren moet, door vijandelijke stukken worden bedreigd; 4°. als de Toren, waarmede men verwisselen wil, reeds vroeger werd gespeeld. Hij, die in bovenstaande gevallen verwisselt, kan verpligt worden, den zet over te doen, en de tegenpartij heeft het regt te vorderen, dat de Koning of de Toren gespeeld worde. Men mag verwisselen, al was de Koning vroeger in schaak, doch niet van zijne plaats geweest, en ook dan, wanneer, op het oogenblik van verwisseling, de Toren aangevallen is. Ook aan de lange zijde mag de Toren schaak voorbijgaan. Hij, die een' Toren voorgeeft, mag verwisselen, alsof de Toren op zijne plaats stond.
[ 24 ]
De Promoot
Art. 16. Alleen den Koning wordt "schaak" gezegd. Wordt dit vergeten, dan mag de tegenstander een ander stuk spelen, alsof de Koning niet in schaak stond, en de nalatige partij, zulks na een of meer zetten bemerkende, en alsdan een of ander stuk aanvallende, te gelijker tijd zeggende: "schaak!" kan daarvan geen voordeel genieten, als wanneer iedere zet, gedaan nadat de Koning in schaak stond, van beide kanten moet teruggenomen en de Koning uit schaak gespeeld worden. Art. 17. Iemand ontdekkende, dat zijn' Koning in schaak staat, zonder te weten, hoe zulks in het eerst plaats had, mag, in zoodanig geval, zijn' eersten zet terugnemen en den Koning buiten schaak spelen. Art. 18. Wanneer de tegenpartij "schaak!" zegt, zonder inderdaad schaak te geven, en men daardoor zijn Koning reeds gespeeld, of een stuk er tusschen geplaatst heeft, dan mag men den zet over doen, mits dat zulks ontdekt worde, voor dat de tegenpartij gespeeld heeft. Art. 19. Een pion, tot dam komende, verkrijgt dadelijk de magt van welk stuk men verkiest. De aard van het spel veroorlooft niet, dat men meer dan een' Koning neme; maar men mag zoo vele Koninginnen, Paarden, enz. te gelijker tijd op het bord nemen, als men verkrijgen kan. Art. 20. Iedere Pion heeft het regt, om de eerste keer, dat men hem verzet, twee vakken vooruit te rukken; maar in dat geval mag hij in het voorbijgaan genomen worden door zoodanigen Pion, als hem zou hebben kunnen nemen, indien hij slechts één vak vooruitgerukt ware. Art. 21. Pat wordt als onbeslist spel (remise) beschouwd. Art. 22. Hij, die met den Toren en den Raadsheer tegen den Toren, of met twee Raadsheeren, of met het Paard en den Raadsheer tegen den Koning alleen overblijft, is verpligt, voor het meest in vijftig zetten mat te geven, of het spel is voor onbeslist (remise) te houden. De zetten worden gerekend van het oogenblik, dat de tegenpartij te kennen geeft, dat hij die zetten begint te tellen. In dit, zoo als in alle andere gevallen, waar het aantal zetten bepaald is, worden bedoeld: vijftig zetten van iedere zijde. Blijft men met grootere macht over dan de bovenvermelde, zoo blijft echter die zelfde wet in werking. Evenwel is men niet aan een zeker getal zetten, tot het geven van schaakmat, gebonden, zoo men onderneemt, om met een bijzonder stuk of Pion, op eene ruit, schaakmat te geven; of wanneer men andere voorwaarden maakt, die niet tot het geregelde spel behooren. Art. 23. Niemand kan zijne tegenpartij wegens eene overtreding bestraffen, na reeds een stuk gespeeld, of zelfs aangeraakt te hebben, zonder "Ik zet te regt" (j'adoube) te zeggen.
□ NB: De oorspronkelijke tekst was door Gerhard in een gescande versie aangeleverd, maar dat bleek (o.a. vanwege de vergeling van het origineel) een bijna onleesbaar beeld op te leveren. Op "verzoek" van de redactie heeft Gerhard toen zijn zondagmiddag opgeofferd aan het overtypen van de tekst! Dankzij het gebruikte "oude" lettertype ziet U het verschil bijna niet. Gerhard (nogmaals) bedankt!
december 2013
[ 25 ]
reglementen
FIDE-regels 2014
Rob de Vries
Het huidige FIDE-reglement ("Regels voor het schaakspel") dateert alweer uit 2009. Hoog tijd voor een nieuwe versie! Vanaf 1 juli 2014 is het nieuwe reglement van kracht, met daarin een flink aantal wijzigingen. Veel van deze wijzigingen zijn van tekstuele aard, maar er zijn ook enkele inhoudelijke nieuwtjes. De volledige (Engelstalige) tekst kunt U vinden op http://rules.fide.com, onder "Laws of Chess - 1 July 2014"; direct daaronder staat een lijst van wijzigingen, onder "Change Table 2009-2014", plus een toelichting, onder "Comments on the changes". Ook internationaal arbiter Geurt Gijssen besteedt aandacht aan de nieuwe regels, en wel in zijn rubriek "An Arbiter's Notebook" op www.chesscafe.com (in de column van november 2013). Ik geef hier een korte samenvatting van de nieuwe regels waar U mogelijk mee te maken krijgt. Let op: dit is slechts een samenvatting; U kunt hier geen rechten aan ontlenen! (Ik heb niet alle wijzigingen opgenomen, en soms ook niet de volledige tekst van een deels gewijzigd artikel; het ging mij om de essentie van de wijzigingen.) 3.10
[ nieuw ] a. Een zet is reglementair als aan alle relevante voorwaarden van de artikelen 3.1 t/m 3.9 is voldaan. b. Een zet is onreglementair als niet aan alle relevante voorwaarden van de artikelen 3.1 t/m 3.9 is voldaan. c. Een stelling is onreglementair als deze via geen enkele serie reglementaire zetten kan worden bereikt. Voorbeelden bij 3.10c (genoemd door Geurt Gijssen): 1. Wit heeft al zijn pionnen nog, maar er staan twee witte lopers op zwarte velden; 2. Er staan witte pionnenop a2 en c2 en een witte loper op b1. 3. Beide koningen staan schaak. 4. Er staat een witte pion op de achtste rij.
4.6
[ nieuw ] Een promotiezet kan op verschillende manieren worden uitgevoerd: 1. De pion behoeft niet op het promotieveld geplaatst te worden. 2. Het verwijderen van de pion en het plaatsen van het nieuwe stuk mag in elke volgorde geschieden. Als er een stuk van de tegenstander op het promotieveld staat dan moet dit stuk eerst worden geslagen. Bij een promotie behoeft de pion niet meer eerst van de 7e naar de 8e rij verplaatst te worden, maar mag ook direct van de 7e rij verwijderd worden. Hiermee wordt aangegeven dat het niet verplicht is een promotiepion eerst op het promotieveld te plaatsen om die vervolgens weg te nemen en te vervangen door het promotiestuk. De pion kan bij promotie ook al op de zevende rij worden weggenomen. In het verleden was die laatste handelwijze vaak een bron van conflict.
7.5a
(was 7.4a) [ wijziging ] Als de speler een pion naar de achterste rij heeft gespeeld en de klok heeft ingedrukt, maar de pion niet heeft vervangen door een nieuw stuk, dan is de zet onreglementair. De pion moet dan worden vervangen door een dame van dezelfde kleur als de pion. Als de speler de pion niet door een stuk vervangt (dame/toren/loper/paard), dan is het een dame (en moet de arbiter hem door een dame vervangen).
7.5b
(was 7.4b) [ wijziging ] Na de eerste onreglementaire zet van een speler dient de arbiter twee minuten extra tijd aan zijn tegenstander toe te kennen; bij de tweede onreglementaire zet door dezelfde speler dient de arbiter de partij voor deze speler verloren te verklaren. Let op: de derde onreglementaire zet is hier vervangen door de tweede!
[ 26 ]
De Promoot
9.6
[ nieuw ] Als één of beide van de volgende gebeurtenissen optreedt, dan is de partij remise: a. dezelfde stelling is tot stand gekomen (zoals in 9.2b) na tenminste vijf achtereenvolgende zetten van dezelfde speler. ( Dit is niet erg goed geformuleerd, maar dat is het in de Engelse verise ook niet.) b. de laatste 75 zetten zijn door iedere speler voltooid zonder dat er een pion gespeeld of een stuk geslagen is. Toelichting van Geurt Gijssen: Ter vermijding van misverstanden: de regels betreffende remise-claims op grond van drievoudige herhaling van de stelling of van de 50-zetten regel zijn nog steeds geldig. Nieuw is dat de partij ook remise is als door beide spelers tenminste vijf dezelfde achtereenvolgende (alternerende) zetten zijn gespeeld, of als er 75 zetten zijn gespeeld zonder dat een pion gespeeld is of een stuk geslagen is. In deze beide gevallen is geen claim nodig!
11.3b [ wijziging ] Gedurende de partij mag een speler in het spelersgebied geen mobiele telefoon en/of ander electronisch commuicatiemiddel bij zich hebben. Voorheen mocht een telefoon niet ingeschakeld zijn, maar nu mag hij zelfs niet meer aanwezig zijn! De arbiter kan bij geconstateerde overtreding echter eventueel een minder zware straf (dan verlies van de partij) opleggen.
□
Promotie in de nationale top-3 qua aantal jeugdleden!
De nationale top-10 op basis van het aantal jeugdleden vereniging
aantal
1
De Toren Arnhem
107
2
Leiderdorp
70
3
Promotie Zoetermeer
63
4
VAS Amsterdam
62
5
Moira-Domtoren Utrecht
60
6
Spijkenisse
60
7
De Schaakmaat Apeldoorn
58
8
De Pion Roosendaal
57
9
Santpoort Velsen-Zuid
55
10
S. Landau Axel
55
[ bron: KNSB ]
december 2013
[ 27 ]
raad waar die staat
Een Openluchtschaakspel in Zoetermeer
Henk Alberts
In Duitsland noemen ze het Freiluftschach en zijn er zelfs duizenden ansichtkaarten (Freiluftschach-Karten) met Openlucht-schaakspellen daarop. In Nederland is dat heel anders. Hoeveel openluchtschaakspellen er in Nederland staan weet eigenlijk niemand. En waar ze staan is veelal ook niet bekend. Zo ken ik diverse openluchtschaakspellen in Den Haag (waaronder één naast het gebouw van het CBS, waar het personeel ook niet weet of er wel schaakstukken bij bestaan). Een openluchtschaakspel in de gemeente Zoetermeer kende ik echter tot op heden niet. Ik was dan ook behoorlijk verrast, toen ik onlangs na een afdelingsuitje in Zoetermeer samen met een collega naar de RandstadRail terug liep en zomaar een openluchtschaakspel zag staan. Zie bijgaande foto. Het schaakspel is slecht onderhouden en waarschijnlijk al langere tijd niet meer gebruikt. Dat leid ik af uit het feit dat het gras het bord toch wel deels begint te overwoekeren. Door dit oprukkende gras begint het schaakbord van 8x8 nu meer een schaakbord van 7x7 te worden. Op het stenen bankje staat op de achterkant in grote cijfers het jaartal ‘2011’. En uiteraard heb ik na de ontdekking van dit openluchtschaakspel in Zoetermeer ook even op Google-streetview gekeken. Op de afbeelding op streetview (opname waarschijnlijk uit 2009) staat er nog geen stenen bankje bij het schaakspel, maar is het bord wel in veel betere staat. Mijn vraag aan de lezers is: Wie weet waar dit openluchtschaakspel in Zoetermeer staat? Voor de beste inzender (meeste informatie) stel ik één exemplaar van de Schaakkoerier-special van vorig jaar "openluchtschaakspellen in Nederland" (Schaakkoerier nummer 118) beschikbaar. Bij meerdere gelijke inzenders zal ik moeten loten. Extra punten zijn te verdienen met aanvullende informatie over dit openluchtschaakspel in Zoetermeer. Bijvoorbeeld: Hoe lang bestaat dit openluchtspel al in Zoetermeer? Zijn er ook schaakstukken bij dit openluchtschaakspel? (En waar zijn die dan?) En natuurlijk zijn er dubbele punten te verdienen voor diegene die nog een ander openluchtschaakspel in Zoetermeer weet te melden. Inzenden tot 1 februari; antwoorden verschijnen in de volgende Promoot. □ [ 28 ]
De Promoot
opinie
Jan van den Bergh
“Saai?”
Afgelopen week was het weer raak. Het NOS-journaal moest zo nodig “iets aan schaken doen”. De aanleiding was duidelijk: Magnus Carlsen is de nieuwe wereldkampioen schaken en dat moest uiteraard breed worden uitgemeten voor Jan met de Pet. In de redactionele introductie werd het “stoffige, saaie beeld van onze geliefde sport” van de afgelopen twintig/dertig jaar doeltreffend rechtgezet met het beeld van een hippe twintiger die, gehuld in strakke, hippe mode, opzichtig paradeert over de catwalk en daarbij terloops liters bodylotion /aftershave aan de vrouw (of man) brengt. Magnus is Cool! (of Hot! – daar wil ik vanaf zijn), Sexy en Schaakt als een Jonge God ! Zo luidde de boodschap uit het item van het journaal. Voorwaar een nieuwe Nadal van de vierenzestig velden en helemaal geschikt als rolmodel voor de hedendaagse boyz ’n girlz! Hij treedt zelfs op in reclamespots… Helaas wierp mijn geheugen roet in het eten en mijn kritische geest bleek weer eens al te kritisch. Die twintig/dertig jaar schaakgeschiedenis, dat was toch het tijdperk van Tal, Kortsnoj, Larsen, Fischer, Karpov en Kasparov? Waren of speelden die saai? Ik waag het te betwijfelen. Sterker nog: ik weet zeker dat ze allesbehalve saai waren, niet als schaker en zeker ook niet als mens. Fischer stoffig? Kasparov afgetobt? "Man, laat naar je kijken!" zou mijn eerste reactie zijn! Voor mij staat inmiddels als een paal boven water dat degene die deze reportage voor het Journaal maakt, echt niet weet waarover hij praat en/of succes op het schaakbord (waarvoor echte creativiteit nodig is) volkomen verwart met succes in de media. Een andere verklaring voor dit soort bewuste (?) wartaal heb ik niet. Want laten we eerlijk zijn: Een reclameboy die de “boring” Berlijnse verdediging van het Spaans tot zijn hoofdwapen maakt is als wereldkampioen verdacht, zeer verdacht.. Mischa Tal zou zich omdraaien in zijn graf… Weet u wat ik “saai” vind? Zo’n “boring” Journaal dat om de vijf jaar met exact dezelfde boodschap komt dat “schakers toch zo saai zijn”. Daar word ik dus verdomd opstandig van!
□
maandag 30 december
Oliebollentoernooi ! (Olympus, 20:00 uur)
december 2013
[ 29 ]
partij
Maximale druk op g2 en g7
Sjaak Sibbing
Op 5 november was (een deel van) Uw redactie getuige van het slot van de partij Van den Berg - Sibbing, en wist winnaar Sjaak te bewegen tot het becommentariëren en insturen van deze partij. Jaap van den Berg - Sjaak Sibbing, Promotie intern, 5-11-2013 1. e4 2. Pf3 3. d4 4. Pxd4 5. Pc3
c5 d6 cxd4 Pf6 a6
6. Le2 7. Pb3 8. Le3 9. 0-0 10. f4 11. f5 12. Ld3 13 Tc1 14. Df3 15. Pe2
e5 Le7 Le6 Pbd7 Dc7 Lc4 0-0 b5 b4 d5 Thematische doorstoot in het centrum. dxe4 Tac8 Pxe4 Pf6 Tfd8 Pxe4 Ld5 Pakt een belangrijke diagonaal richting witte koning, maar ….
16. Pd2 17. Pxe4 18. Kh1 19. Lxe4 20. Tfe1 21. Pg3 22. Dxe4
23. Dg4
Geen verrassing, de Najdorfvariant van het Siciliaans die ik sinds eind jaren 60 (Fischer!!) speel.
… ook de jacht op de zwarte koning wordt geopend
23. ... 24. Dh3
Dc4
24. ....
Dxa2 Toch maar enkele pionnen meesnoepen, erop vertrouwend dat de witte aanval af te slaan is.
25. Ph5
Dxb2 Kan eventueel nog steun verlenen op de belangrijke zwarte hoofddiagonaal. Lxf6 gxf6 Kh8 Tc6
26. f6 27. Pxf6+ 28. Lh6 29. Df5
Gelukkig kan dit (Tc6) ter dekking van f6; e4 is lelijk en de toren liep misschien toch gevaar op c8: na bijv. 29. Dg4 Tg8 (gedwongen), 30. Lg7+ Txg7 valt de toren op c8. Of dat helemaal goed is voor wit?? Na 31. Dxc8+ Tg8, 32. Dh3 Lxg2+, 33. Dxg2 Txg2 34. Kxg2 ontstaat er een eindspel met dame tegen twee torens, waarbij zwart natuurlijk wel een handvol pionnen meer heeft, maar het is misschien nog niet direct duidelijk. Zijn er andere mogelijkheden voor wit op de 32e zet (i.p.v. Dh3)?? Als de dame op de witte velden blijft volgt 32. .. Lxg2+ 33. Kg1 en een aftrekschaak met damewinst, of zelfs 33. … Dd4+ en mat. Enige zet lijkt me 32. Dc5! en directe winst is niet 1, 2, 3 duidelijk: 32. … La8 33. Da7!, of 32. ... Lxg2+ 33. Kg1 Lh3+ 34. Kh1 Da3! 35 c3 Db2! , maar met 34. Kf2 (of 35. De3) biedt wit meer tegenstand. Een kwaliteit tegen 3 à 4 pionnen geeft zwart natuurlijk wel de beste kansen . [ 30 ]
De Promoot
30. Tf1? 31. Tg1 32. Tcf1
33. Dh3
Tg8 Dd4 De4
Dwingt tot tempoverlies. Afruil zou welkom zijn, misschien is ook Le4 goed, maar hoe meer stukken op g2 gericht staan des te beter.
Txc2
Zowel zwart als wit oefenen maximale druk uit op de velden g2 en g7 en de g-lijn, met de koningen opgesloten in de hoek. 34. Df3 35. Dxf6+
Tcxg2 T2g7+ En door wit opgegeven, want mat in enkele (2!) zetten. (*) 0-1
(*) Op verzoek van de redactie wilde Sjaak dit nog wel even voor U uitwerken: [A] 36. Tg2 Dxg2# [B] 36. Df3 Dxf3+, 37. Tg2 Dxg2# (37. Txf3 Txg1#) [C] 36. Tf3 Dxf3+, 37. Tg2 Dxg2# (37. Dxf3 Txg1#)
□ toernooi
Timman - Karpov + Nepveu bij Schaakfestival Groningen 2013
Henk Alberts
Elders in deze Promoot vind u alle Promotie-deelnemers aan het Tata-toernooi. Nog eerder vindt van 21 tot en met 30 december het Schaakfestival Groningen 2013 plaats. Op de deelnemerslijst vinden we in ieder geval al Manuel Nepveu. Eén van de hoogtepunten van het schaakfestival zal de promotiematch Jan Timman - Anatoly Karpov zijn. Deze tweekamp omvat vier partijen en wordt van 26 tot en met 29 december op meerdere markante locaties in de stad Groningen gespeeld. Eén van die locaties is het Groninger Museum, namelijk op het bijzondere schaakspel THE TOURNAMENT (zie afbeelding), wat in 2009 voor Trafalgar Square in Londen gemaakt werd. Het bijzondere schaakspel THE TOURNAMENT werd onlangs door het Groninger Museum aangekocht en is het hoogtepunt van de overzichtstentoonstelling van het werk van de Spaanse ontwerper Jaime Hayon (Madrid, 1974). Deze tentoonstelling vindt van 12 oktober 2013 tot en met 30 maart 2014 onder de naam FUNTASTICO plaats. december 2013
[ 31 ]
verslag
Een zoete wraak
Rudi Matai
Voor de eerste wedstrijd van Promotie 4 moest ik mij afmelden. Gelukkig won het team met 3-5 van Rijswijk. In de tweede wedstrijd kwam DSC 7 op bezoek. Ik zag dat ze tegen Voorburg 1 gelijk hadden gespeeld in de eerste ronde, ondanks een gemiddeld ratingoverwicht van170 Elo! Aan het eerste bord zat in die wedstrijd ene Marco Anink. Ik zou tegen hem aantreden. Wat?? Marco Anink? Die kende ik wel! In het Haags Weekend toernooi had hij me met wit vanuit de opening compleet weggekegeld. Kansloos! Nu zou ik weer zwart hebben,en ik wist dat hij dezelfde variant tegen mijn Konings-Indiër zou spelen. Wat nu? Voorbereiden natuurlijk! Ondanks zijn Elo van 1862 wilde ik zijn lijfvariant tegen het Konings-Indisch niet ontwijken. Ik wist zeker dat hij dezelfde variant weer zou spelen! Mijn mooie boek vertelde mij dat er een speelbare stelling te bereiken moest zijn met zwart. En vanuit een gelijke stelling wilde ik op winst spelen: wraak voor die eerste partij! Er waren 4 subvarianten in Marco’s lijfvariant, deze bestudeerde ik aandachtig in het weekend voor de betreffende dinsdag. We gingen die avond aan het bord zitten. Marco merkte op dat we al eens tegen elkaar hadden gespeeld. Haha, alsof ik dat vergeten zou zijn! Speel nou maar gauw 1. d4, dan gaan we eens kijken hoe goed je je eigen variant kent! Hij koos inderdaad zijn lijfvariant, en van de subvarianten koos hij die welke voor mij het gemakkelijkst speelde. Hij speelde snel: na 7 zetten had hij een minuut erbij gesprokkeld en die had hij nog steeds na 12 zetten: 1:41 op de klok dus. Hij smeet na elke snel gedane zet zijn pen hard neer. Ja hoor, maak mij nog gemotiveerder om van je te winnen! Na 15 zetten was de stelling ontstaan van diagram 1. Hier had Marco nog 1:20 op de klok en ik 1:29. Was hij uit zijn voorbereiding? Ik nu wel in elk geval!
diagram 1
diagram 2
[ 32 ]
16. Tf2 Dit maakt ruimte voor de toren op a1 om naar f1 te gaan en eventueel voor de toren op f2 om ooit naar h2 te gaan. Tegelijkertijd wordt b2 gedekt zodat de loper op c1 ontwikkeld kan worden. En toch bevalt deze zet mij niet. 16…, Te7. 17. g4 Dit kan echt niet. 17. f5 was speelbaar. 17…, Tce8 (richt zich tegen wist traditionele zwakte in deze variant: de pion op e4). 18. Te2 Nu blijkt dat 16. Tf2 zetverlies was. Wit staat hier al slecht! 18…, Db4. Drie zetten nadat ik uit mijn theorie ben ontstaat reeds de kritieke stelling van de partij. Wit moet zijn geluk proberen met 19. e5 maar hij denkt dat hij de pion op e4 indirect kan dekken met zijn volgende zet. 19. Ld2? Zie diagram 2. 19…, Pxe4! Na goed te hebben gekeken sloeg ik toe. Hierna dacht mijn tegenstander maar liefst 41 minuten na en had er nog 22 over voor de rest van de partij. Ik had nog een uur over. 20. Pxe4. Ja, de zwarte dame staat nu in en zwart staat een paard tegen een pion achter, maar… 20…, Dd4+! Natuurlijk. 21. Kg2 (21. Kh1 lijkt beter). 21…, Txe4 22. Txe4 andere zetten zijn niet beter. 22…, Dxe4. Fritz meldt dat zwart beter met de toren kan slaan en daarna een sterke aanval krijgt, maar ik was zeer blij met een eindspel met pluspion. 23. Dxe4 Txe4 24. Kf3 Td4 25. Lc3 Wit speelde deze zet met een diepe zucht alsof hij eigenlijk al op wilde geven, maar de zet is een valstrik. Zie diagram 3.
De Promoot
Op 25.., Txd5? Volgt 26. Ke4 en de toren kan niet weg! Heel sluw, maar deze avond zou ik niet in trucjes trappen! 25…, Td3+ 26. Ke4 Th3 27. Lxg7 Deze zet is gedwongen want zwart dreigde een pion te winnen op c3 of h2. 27…, Kxg7 28. Th1 De witte toren doet zijn eerste “actieve” zet van de partij. Het toreneindspel staat super voor zwart. De witte koning staat passief en onveilig. Hij bood remise aan. Ha ha … ! 28…, Kf6 29. g5+ Ke7 30. a3 f6 Dreigt mat met f6-f5. Zonder de en passant regel had ik meteen f5 kunnen spelen. 31. gxf6+ (hij ziet het, jammer!) 31…, Kxf6 diagram 3 32.b4 wit beseft dat passief spel geen soulaas biedt, maar dit helpt ook niet 32…, cxb4 33.axb4 Tb3 34.Tc1 Txb4+ 35.Ke3 a5 36.Tc7 a4 37.Td7 Tb6 zwart kon meteen winnen met 37...a3! 38.Txd6+ Ke7 39.Te6+ Kd7 40.Kf3 a2 41.Te1 Tb1 38.Txh7 a3 39.Th8 Ta6 en wit gaf op maar mooier was geweest: 39...a2 40.Ra8 Ra6 0–1 Slotstelling
diagram 4 Een heerlijke partij! En we wonnen ook nog eens met 6-2. Wat kun je nog meer wensen? O ja, tijdens de partij, en met name tijdens de 41 minuten die Marco nadacht over zijn 20e zet, kon ik uitgebreid de boeiende partijen volgen die op de andere borden in de zaal werden gespeeld. En oude bekende Wendel Wijks kwam langs. Het was dus weer een ouderwets gezellig avondje schaken. Voor de derde ronde gingen we op bezoek bij WSC 4, mede-koploper en ze stonden 1 bordpunt voor. Ik had zwart op bord 2. Mijn tegenstander was een taaie. In de stelling van diagram 5 heb zit zojuist 36.., d6-d5 gespeeld, gebaseerd op 37. cxd5 Lxd5 (wat ook volgde in de partij) en als wit nu met pion e4 de loper slaat volgt e5-e4+ en de witte loper op f3 valt en zwart krijgt mooi spel.
Maar wit sloeg de loper niet. Na 88. Kb1 bood wit in diagram 6 remise aan. De stand was toen 3-4 voor Promotie. Wit had zich natuurlijk dood moeten vechten! Natuurlijk nam ik de remise meteen aan.
diagram 5
diagram 6
□
december 2013
[ 33 ]
puzzel
Rob de Vries
Promotogram
Als (enigszins vroege) kerstpuzzel deze keer een philippine-puzzel met cryptische omschrijvingen, met de volgende regels: - in het eerste diagram (hiernaast ) dienen 34 woorden te worden ingevuld aan de hand van onderstaande omschrijvingen; - alle in te vullen woorden zijn namen van leden of (bekende) ex-leden van SV Promotie; - er dienen uitsluitend achternamen te worden ingevuld; - de ij is 1 letter (dus "Duijzer" invullen als "d-u-ij-z-e-r", in 6 vakjes); - spaties doen niet mee (dus "de Roo" invullen als "d-e-r-o-o", in 5 vakjes); - letters die in een genummerd vakje terecht komen dienen te worden overgebracht naar het tweede diagram, waar dan uiteindelijk een schaakcitaat ontstaat (deze nummers kunnen ook helpen: gelijke nummers, gelijke letters!). A1
Eén pilsje is niet genoeg (7)
A2
Geleerde schoenen bij AZ (7)
B1
Mannelijke moeder (4)
B2
Componist met FIDE-titel (7)
C1
Komt uit Ons Dorp (8)
C2
Componist zonder FIDE-titel (7)
D1
Agrarische wedstrijd (8)
D2
Winderige streek (voor paarden?) (9)
E1
Naar het dal (10)
E2
Zocht spullen op het strand (5)
F1
Naar het dalh (11)
F2
Ruimt onze speelzaal op, dan is die weer netjes (6)
G1
Deze broers maken vaten (7)
G2
Niet de voorzitter, maar heeft toch de leiding (4)
H1
Na de maaltijt? (geen spelfout…) (7)
H2
კევლიშვილი (11)
J1
Eén andere letter en hij was wereldkampioen (3)
J2
"Hij stáát!" (9)
K1
€ 45,38 (i=ij) (5)
K2
Franssprekende rivier (6)
L1
Treinmaatschappij tijdens de apartheid (11)
L2
Tegenovergestelde van NL (8)
M1
Woningen op het schaakbord (10)
M2
Namaak-paardje zonder eind (6)
N1
Reist per openbaar vervoer (6)
N2
Jonkie (8)
P1
Foutief gespelde olijkerd (4)
P2
d7 (6)
Q1
Verkouden? (7)
Q2
Manegehouder (9)
R1
Moeder met jeugdtempo (5)
R2
Het is uit, oeps! (5)
S1
Belg uit het Westland (7)
S2
Belgische koningen (7)
Oplossingen (beide diagrammen!) uiterlijk 15 januari inleveren bij Rob de Vries (
[email protected]), op papier (geschreven of gekopieerd) of per mail (gescand of getypt). Onder de inzenders van de correcte oplossing worden enkele prijzen verloot. NB: Het eerste diagram behoeft niet volledig te zijn ingevuld, maar hoe meer goede antwoorden hoe beter! [ 34 ]
De Promoot
11
43
39
A1
12
A2 8
41
47
B1
44
B2 48
C1
4
44
25
22 30
C2 31
44
D1
D2 29
40
37 19
E1
E2 21
20
14
35 3
F1
F2 44
1
38
40
G1
6
G2 45
26
27
11
H1
17
3
1
H2 5
10
24
J1
18 39
J2 41 4
42
K1
9
K2 40
11
45
36 25
L1
2
22
L2 15 42
34 16
2
28
M1
23
M2 6
9
40
N1
21
N2 49
41 32
6
P1
40
P2 10
46
38
13
Q1
33
10
Q2 7
15
9
R1
47
R2 15 17
S1
❶ ❷
15
S2
1
2
16
17
18
30
31
32
44
45
46
3
4
5
6
7
19
20
21
22
23
33
34
36
37
48
49
47
35
8
38
december 2013
26 12
9
10
11
12
13
14
24
25
26
27
28
29
40
41
39
42
15
43
[ 35 ]
toernooi
Rob de Vries
Tata Steel Chess 2014
De volgende (ex-)Promotie-leden (plus enkele andere spelers uit Zoetermeer) staan op de deelnemerslijst van Tata 2014: Weekendvierkampen (10-12 januari) groep 3
Sipke de Swart
groep 7
Frits Varenkamp
Dagvierkampen (13-15 januari) groep 5
Rein Thierry
Tienkampen (17-22 en 24-26 januari) Topgroep
Arthur Pijpers
groep 2
Robby Kevlishvili Ben Ahlers Jan van den Bergh Joop Huijzer Ruurd Kunnen Rens Minnema Henk Noordhoek Frans Cayaux
groep 3
groep 4
groep 7
Bob Ameling Jaap van den Berg Jan Busman Ferdi Sieben Rein Thierry Ed Eveleens Maurice Hettfleisch Otto Boot
groep 8
Rob de Vries
groep 5
groep 6
De volgende spelers die vorig jaar meededen ontbreken (voorlopig?): Otto Berger, Harrie Boerkamp, Dirk Brinkman, Willem Broekman, Max Kanbier, Ron Landsbergen, Maurice Manoch, Arjen Schuurman Hess, Ronald de Vries, Harm van Werven NB: De grootmeestergroep A speelt van 11 t/m 26 januari, en wel als volgt: ronde 1 t/m 3 ronde 4 ronde 5 t/m 8 ronde 9 ronde 10 en 11 geen ronde [ 36 ]
11 + 12 + 13 januari 15 januari 17 + 18 + 19 + 21 januari 23 januari 25 + 26 januari 14 + 16 + 20 + 22 + 24 januari De Promoot
Wijk aan Zee Rijksmuseum Amsterdam Wijk aan Zee High Tech Campus Eindhoven Wijk aan Zee
Oplossingen problemen (blz. 16) Stelling 1
Uhlmann - Schwarz, DDR 1975
Stelling 2
Jacobs - Gallagher, Londen 1987
1. Pd5! 2. Lxf6
exd5 1-0 (damewinst of mat door Dh7)
1. … 2. bxc3
Dc3+! La3#
Stelling 3
Schulten - Horwitz, Londen 1846
Stelling 4
Locasto - Zacrzewski, Polen 1974
1. … 2. Kxf1 3. Ke1
Df1+ ! Ld3++ Tf1#
1. Pb5+ ! 2. Pb7#
cxb5
Stelling 5
Ivanovsky - Lyustrov, Moskou 1972
Stelling 6
Perenyi - Eperjesi, Hongarije 1974
1. … 2. Txd3
Dd3+ ! Pe1#
1. Pc6 2. Dxe6+ ! 3. Lg6#
Dc7/b6 fxe6
Stelling 7
Becher - Bruckner, W-Duitsland 1985
Stelling 8
Basman - Balshan, Israel 1981
1. … 2. fxg6
Dg6 ! hxg6#
1. Tg6+ ! 2. Dh8+ ! 3. Txf8#
fxg6 Kxh8
(2. Kg2 Dxe2+ 0-1)
(dreigt Dh5#)
(1. … hxg6, 2. Dg7#)
Opgaven "Kort maar krachtig" (blz. 1) [1]
Riveiro - Perez de Aranda, Spanje 2013
1. Td8+ Pc8 2. Txc8+ 1-0
[3]
Bai - Nuri, WK junioren, Turkije 2013 (1. … Kxh5, 2. Ld1+ Kh6 [2. … Kh4, 3. Tf4+ Kxg3, 4. Tg4#], 3. Tf4 enz.)
1. Dxh5+ 1-0 (2. … Kxc8, 3. Df8 Dd8, 4. Dxd8#)
Zufic - Doric, Kroatië 2013
1. Dg6! 1-0
[2]
[4]
(1. … fxg6, 2. hxg6#; 1. … anders, 2. h6 gxh6, 3. Txh6# [2. … anders, 3. hxg7] )
Adianto - Rasch, Biel 2013
1. Pe6! 1-0
(er dreigt zowel Pxc7 als Dg7#, en 1. … fxe6, 2. Lxe6+ Kf8, 3. Dh8#)
Puzzel (Queen Maze, blz. 9) Er zijn veel oplossingen mogelijk, maar de kortste is 12 zetten, bijvoorbeeld: 1. Da5, 2. Da6, 3. Dxb7, 4. Dxg2, 5. Db2, 6. Dxd4, 7. Dxd6, 8. Dxa3, 9. Dxg3, 10. Dxe1, 11. Dxb1, 12. Dh7#
Schaakdetectives (blz. 21) [a] Het dubbelschaak door de witte toren en loper is alleen mogelijk als de laatste zet de promotie-zet exd8T was. Maar de witte loper moet ook een gepromoveerde pion zijn, want vanwege de pionnen op b2 en d2 kan het niet de oorspronkelijke zwart-veldige witte loper zijn (die moet dus geslagen zijn op c1). Twee promoties zijn echter onmogelijk, omdat wit nog zeven pionnen heeft!
[ b ] Verwissel Kb8 met Lg4. (Foutief is Le3 ←→ d6, evenals a6 ←→ Pg3, beide omdat dan een onmogelijk dubbelschaak ontstaat.) [ c ] Verwissel Kg1 met Da5. (Foutief is weer Le3 ←→ d6, wegens onmogelijk dubbelschaak.) [ d ] 1. Pc3 d5, 2. Pxd5 Lh3, 3. Pxh3 Dxd5, 4. Pg1 Dd8
december 2013
[ 37 ]
Agenda t/m half april 2014 ecember 2013 periode 2 - ronde 1
di za
3 dec 7 dec
di
10 dec
periode 2 - ronde 2 + 2e ronde invitatie-zeskamp
di
17 dec
periode 2 - ronde 3
di ma di
24 dec 30 dec 31 dec
geen clubavond oliebollentoernooi geen clubavond
Promotie 2 - WSC 2 HMC Calder 3 - Promotie 1 Promotie 3 - Rijswijk 2 Promotie 6 - DSC 10 Promotie 4 - DD 7 Promotie 7 - Haeghe Ooievaar 4
januari 2014 za
4 jan
Promotie 1 - Charlois Europoort 2 RSC-Belgisch Park 1 WSC - Promotie 2 7 - Promotie 7
ma
6 jan
di ma di do di do
7 jan 13 jan 14 jan 16 jan 21 jan 23 jan
periode 2 - ronde 4
di
28 jan
periode 2 - ronde 7
di za
4 feb 8 feb
periode 2 - ronde 8
WSC 5 - Promotie 5 periode 2 - ronde 5 Botwinnik 2 - Promotie 3 periode 2 - ronde 6
Philidor Leiden 1 - Promotie 1 periode 2 - ronde 9 + 3e ronde invitatie-zeskamp
di
11 feb
vr ma di do di
14 feb 17 feb 18 feb 20 feb 25 feb
periode 2 - ronde 10
di
4 mrt
algemene ledenvergadering
za ma
8 mrt 10 mrt
di
11 mrt
di ma
18 mrt 24 mrt
di
25 mrt
za
29 mrt
di
1 apr
di za di
8 apr 12 apr 15 apr
wo
?? apr
Haeghe Ooievaar 3 - Promotie 6 Promotie 2 - Botwinnik 1 Promotie 7 - Botwinnik 6 Voorburg 1 - Promotie 4 februari 2014
periode 2 - ronde 11
Promotie 5 - RSC-Belgisch Park 2
Scheve Toren 1 - Promotie 2 BF/Wassenaar 2 - Promotie 6 Promotie 3 - DD 4 Haeghe Ooievaar 5 - Promotie 7 Promotie 4 - Botwinnik 4 maart 2014 Promotie 1 - DSC 3 WSC 3 - Promotie 3
periode 3 - ronde 1 + 4e ronde invitatie-zeskamp periode 3 - ronde 2
Promotie 7 - Scheve Toren 3 Promotie 6 - Paris 1 DSC 6 - Promotie 5
massakamp Promotie - Botwinnik Souburg 1 - Promotie 1 april 2014 periode 3 - ronde 3 + 5e ronde invitatie-zeskamp periode 3 - ronde 4
Pomar 2 - Promotie 6 Rijswijk 6 - Promotie 7 Promotie 1 - Rokado 1
periode 3 - ronde 5 centrale slotronden
Promotie 4 - Lierse 1 Promotie 2 - R'heer-Corb. 1 Promotie 5 - Rijswijk 3 Promotie 3 - Pomar 1
