!
Wijnvereniging!
!
Jaargang 1 – 2013 / 2014 – 3 december 2013!
Aanwezig: iedereen behalve Bart, Michel en Herman. We waren dus met 10 onder leiding van onze Voorzitter! Afwezig: Bart en Herman wegens ziekte, Michel was weer het slachtoffer van werken des avonds.
! Info van onze Vereniging !
!
Onze Voorzitter geraakt zijn positie gewoon (dank u, Luc om het cadootje af te geven aan de dochter van Greet, onze Chef!), vooral Patrick was niet te houden tijdens het eten (wat een worst allemaal bij een mens kan veroorzaken) en ook Marc DD begint zijn draai in onze Vereniging te vinden… En Sonja..? Die keer ernaar en vond dat ’t goed was! Ook het menu was weer van bovenaards nivo! Simpel maar o zo doeltreffend van onze Chef Greet. ‘k Weet niet hoe ze ’t doet maar ze doet ‘t… Dendermondse paardenworst à gogo!!!
! !
Overzicht gedegusteerde wijnen 3 december!
2008 Finca Renardes DO Penedès Parató Vinicola S.A. 08733 El Pla del Penedès – Barcelona - Cataluña Tempranillo / Cabernet Sauvignon 13,5% alc. 6 maanden vatrijping € 9,95 www.parato.es Gemalen koffie, eikenhout, braambessen, chocolade… Typisch Spaans karakter in geur en smaak. De aroma's doen denken aan rijpe kersen, chocolade, ceder, munt en peper. De smaak is vol, rijp en krachtig in de afdronk. Gewoon lekker en
goed gemaakt. Bodega bestaat sinds 1975 en bestaat uit 4 verschillende masia waarbij deze wijn afkomstig is uit masia Can Campmany, 36 ha groot. Een masia is een traditionele, Catalaanse hoeve. In totaal dekt de bodega 94 ha. Bruin randje komt loeren om de hoek, geëvolueerde geur en smaak, bos, honing en houtgeur. Zuren aanwezig maar aangename zachte structuur. Een A wijn?
!
!
!
!
2008 El Albar Barricas Vino de la Tierra de Castilla y León Bodega El Albar Lurton S.L. Villafranca de Duero - Valladolid Tempranillo (Tinto de Toro) 12 maanden vatrijping www.francoislurton.com
15% alc. +/- € 15
!
Castilla y León is a region full of history, where vine trees were planted before roman’s domination. Our grapes come from very old vines, some of them are even over a hundred years old. This provides a tremendous wine that expresses aromatic complexity, richness and elegance, together with a great ageing potential. this wine stays 12 months in barrels. A rare and exceptional wine to discover amongst connoisseurs. Tannine nog duidelijk aanwezig maar afdronk trekt droog weg, iets te weinig fruit over? Witte peper!! En rozijnen. Duidelijk klaar om gedronken te worden (en dit voor een 2008, zo oud ook weer niet). Witte chocolade en marsepein volgens Joeri. Sven vindt er zelfs wat look in terug… Kan ook van Sven zelf zijn na een vorige maaltijd bij Casa Todts!
!
!
!
2006 Rey Don Garcia (El De Najera) Crianza DOCa Rioja Bodegas Ruconia S.L. 26300 Nájera – La Rioja Tempranillo www.bodegasruconia.com
13% alc. +/- € 7,50?
!
!
!
This wine has not been subjected to any filtration or stabilization processes. With the passing of time, therefore, some of its natural components may be precipitated. In this case, decantation is recommended.
Moderne wijn met een traditionele waarde! Heeft in Spanje een zilver medaille behaald. Deze Rioja is een prachtige vintage met zachte tonen van eikenhout en vol fruit die zeer aantrekkelijk is en iedereen zal verbazen. Deze bodega bevindt zich blijkbaar in de Rioja Alta en bestaat sinds 1986. Van deze bodega proefden we de vorige keer ook al Túbal! Een wijn met een ‘lactisch’ gehalte, plakt aan’t glas en in’t gehemelte. Precies een leeg glas melk, yoghurt..
!
2004 Olvena Crianza DO Somontano Bodegas y Viñedos Olvena 22300 Barbastro - Huesca Cabernet Sauvignon 10 maanden vatrijping
!
14% alc. € 9,95
!
!
The family owned bodega is located in the north of Spain where the influence of the Pyrenees Mountains creates perfectly ripe, balanced wines. Our Crianza possesses an intense red colo(u)r, powerful aromas of forest fruits and spicy, toasty notes from 10 months ageing in oak. Smooth mouth-feel with a firm tannic structure. Followed by a long and intense finish. Deze wijn heeft een granaatrode intense kleur, gestructureerde tannine en een rijke fruitigheid, ondersteund door een mooie body. Een wijn met een groot bewaarpotentieel. The Abbad family, successful in several businesses ranging from agriculture to cattle ranching in Somontano, Spain, decided to take a risk and follow a family dream. For two years, they looked at numerous bodegas and vineyards around Spain, searching for a source of inspiration. It wasn’t until 1999, when they chose to convert some of their best land into vineyards, whereby acquiring diverse and rich Pagos that have created only the ideal conditions for their vines. Additionally, Olvena is located just at the point where the River Esera runs into the River Cinca, providing both the ideal terroir and the climate for us to plant the best stocks selected throughout France and Spain. In 2001, we began
construction on our bodega in order to create both a beautiful and modern design that permits not only more advanced winemaking technology, but also a capacity to house over 3 million bottles. Therefore, the design was both for functionality and for enjoyment, because the bodega is intended to be shared with everyone, who like our family, loves wine. Olvena is named after the small pueblo from which our vineyard lies. Where as the Olvena image was masterfully created by Isidro Ferrer – an artist, friend, and an adopted Aragonese, who accepted the challenge to give life to the most basic, beautiful and timeless image of an Olvena vine. As many of you have heard over the past year, Somontano is becoming a hot spot region for intriguing wines. The home of thirteen native and foreign grape varietals, this region has become famous for its ability to successfully blend both old and new grape varietals to make unique quality wine. If you like the more structured wines of Bordeaux this is the region to try. Cabernet seems to be king, though is blended with everything from Merlot to Syrah and Grenache. Living here in Catalunya, you can see from the shelves that the Catalans know about these wines, though outside of Catalunya you don’t see them often. It seems when I go looking for a nice wine with dinner, Somontano is the the wine we end up with. Reds tend to be well structured with nice body; while whites, with exception to the few over-oaked bottles I’ve tasted, they tend to contain cooler climate flavors. Due to this, many here in Spain think that Somontano may be the next big region to make a splash on the International scene!
!
Nog heel jong van structuur (dankzij de Cabernet sauvignon??), vif en springlevend en toch zo harmonieus van smaak, zacht van afdronk met veel zwart fruit. Ongelooflijk verrassend van potentieel na die leeftijd. Spijtig dat de Bodega op ’t rand van ’t failliet staat (in side information).
!
www.rutadelvinosomontano;com www.haveanicewinetoday.com
!
! Dit is blijkbaar Graus. Ik vond dit een zeer mooie, inspirerende foto!
!
Aan de voet van de Pyreneeën, waar de valleien van de Río Esera en de Río Isábena samenkomen ligt Graus. Het ligt tussen de twee rotsheuvels 'Peña del Morral' en 'Peña de Las Forcas'. Aan de noordkant is Graus het uitzichtvenster op de hoogste Pyreneeëntoppen en in het zuiden start het stuwmeer van Barasona. Graus telt slechts een 3000 inwoners, maar is toch de hoofdstad van Ribagorza, dat ooit een autonoom graafschap was. Graus is ook gekend om zijn truffels, longaniza worst en amandelnoten. Graus vormde tijdens de Islamitische overheersing de meest noordelijke stad van het Arabische gebied Al-Andalus en later van het Taífa van Zaragoza. In het Christelijke gebied ten noorden van Graus ontstond het graafschap Ribagorza, dat samen met de streek rond Jaca, de bakermat was voor het latere Koninkrijk Aragón. Rond 1050 vormde het Taífa van Zaragoza één van de schitterendste Arabische hoven onder hun koning Abu Yafar Ahmad al Muqtadir, tevens de bouwer van de nog steeds bekende Aljaferia te Zaragoza. De eerste koning van het jonge koninkrijk Aragón, Ramiro I (1035-1063) bestreed de Moren, o.l.v. Muqtadir, te Graus, maar werd teruggeslagen en sneuvelde net voor de poorten van Graus in 1063. Muqtadir slaagde ook in het heroveren van de stad Barbastro in 1065. Graus werd definitief heroverd door de Christenen (reconquista) in 1083 door Ramiro I's zoon Sancho I Ramírez, die de 2e koning van Aragón was van 1063 tot 1094. In 1350 werd Vicente Ferrer geboren in Valencia. Hij was dominicaan en vertegenwoordigde op het Westers Schisma de Aragonese koning Peter IV. In 1415, op weg naar Perpignan, hield hij halt te Graus en overnachtte in het huis dat later zijn naam kreeg. Uit dank voor de goede ontvangst te Graus overhandigde hij de bewoners een kruisbeeld bekend als 'el Santo Cristo'. Joaquin Costa, 'de leeuw van Graus', was één van de grootste Spaanse intellectuelen van het einde van de 19e eeuw. Zijn standbeeld staat nu op de
rontonde bij het binnenrijden van Graus (16). Hij woonde het grootste deel van zijn leven in Graus, waar hij ook stierf in 1911. Het huis waar hij woonde is nog steeds te bezoeken. Zijn werken waren zeer divers en handelden over recht, geschiedenis, landbouw, antropologie en vooral onderwijs en waterbouwkunde. Hij was de grondlegger voor het irrigeren van de droge gebieden van 'La Litera en 'los Monegros' aan de Ebro via stuwmeren en kanalen vanuit de bergen. Zo legde men in 1931 het stuwmeer van Barasona aan, gevolgd door het 'bevloeiingskanaal van Aragón en Catalonië' stroomafwaarts. El Barrichós (= barrio de abajo = lage wijk) is het oudste stadsdeel en heeft nog duidelijk een Middeleeuws karakter met o.a. zeer smalle straten. Van de oude stadsmuren resten nog enkele muurfragmenten en blijven nog 3 toegangspoorten bewaard: Chinchín, Linés en Baron. Aan de poort van Chinchín startte de weg naar Barbastro, aan de poort van Linés startte de weg naar Benasque. e zeer mooie ‘Plaza Mayor’ (grote markt) is rond 2005 deels gerestaureerd. De markt is op gelijkvloersniveau omgeven door een zuilengalerij. In de 16e eeuw werd Spanje een wereldmacht en beleefde een periode van hoge welstand. Veel gebouwen dateren uit deze periode, die tevens de Renaissance inluidde. ’s Zomers is de plaza mayor (het marktplein) de locatie voor regelmatige folkloristische manifestaties. 2 gekende zijn de worstenfeesten en de stadsfeesten. Wat in 1992 bedoeld was als een promotie campagne voor de plaatselijke worst, longaniza, heeft in 1997 geleid tot een vermelding in het Guiness wereldrecord boek met de grootste worstenbarbecue ter wereld. Tijdens dit feest wordt 's werelds langste worst gemaakt en vervolgens gegrild. Uiteindelijk wordt de worst met veel ceremonie uitgedeeld aan de bezoekers. Sindsdien wordt dit feest jaarlijks herhaald en is het uitgegroeid tot 'EL DÍA DE LA LONGANIZA (de worstendag)'. Het feest vindt meestal plaats op de laatste dag van juli. Enkele cijfers: barbecuerooster van 25 m², 1100 kg vlees, ca. 1 km worst,... . De laatste jaren richt men tegelijk een succesvolle Middeleeuwse markt in. www.noordspanje.be www.spaanse-pyreneeen.nl/dorpen/graus.html
! !
Voor bij het eten…
Spanje is een van de oudste en grootste wijnproducerende landen. Maar in tegenstelling tot bvb. Frankrijk en Italië bleven de meeste Spaanse wijnen (met uitzondering van de Rioja's) een goed bewaard geheim voor de rest van Europa en de wereld. Het is vooral na de toetreding tot de Europese Gemeenschap (en de daaraan gekoppelde investeringen in know-how en technologie) dat Spaanse wijnen uit regio's als Ribera del Duero, Navarra, Priorat, Toro en Valencia hun
weg vonden naar de Europese consument. Vanaf de jaren 80 begonnen Spaanse wijnboeren volop het potentieel van hun (vaak oude) wijnstokken te gebruiken voor de productie van evenwichtige en gevarieerde wijnen die beter zijn afgestemd op ons smaakpallet. Sindsdien krijgen we een indrukwekkend en divers wijnaanbod uit Spanje waarin traditie (ervaring, oude wijnstokken) hand in hand gaan met moderne technologie. De installaties in Spanje behoren tot de meest moderne in Europa omdat ze vaak heel recent zijn. Spanje heeft een grote diversiteit aan klimaatzones, druiven, bodems etc.. Het wijnaanbod is dan ook rijk en divers te noemen. Van fris groene Alabariño uit Galicie (Noordwesten) tot donkerpaarse Monastrell (Mourvèdre) uit Valencia en omstreken. Met onderweg de klassieke Tempranillo wijnen uit de Rioja, Ribera del Duero en Toro...
! Aperitiv’ !
Cava Duart de Sió (Canals Nadal) www.canalsnadal.com
!
Prof. Joan Miqual Canals geeft leiding aan het familiedomein Canals Nadal en is verliefd op de Xarel-lo druif. Dat klonk ons als muziek in de oren want dit is de cava druif met het grootste verouderingspotentieel. De wijnen krijgen hier dus, tegen de commerciële stroom in, ruim de tijd om hun smaakpallet te ontwikkelen. Niet voor niets de huis cava van El Bulli (wellicht het meest gekende Spaanse restaurant).
! Burrata… !
!
!
Burrata!
Burrata is een verse en heerlijk frisse, Italiaanse kaas, die gemaakt wordt van mozzarellakaas en room. De buitenkant van dit kaasje is hetzelfde als die van een reguliere mozzarella. De binnenkant is gevuld met mozzarella en room. Hierdoor ontstaat er een zachte, romige structuur. Burrata wordt, net als sommige mozzarella, gemaakt van koemelk. De kaas komt oorspronkelijk uit Murgia, een klein plaatsje in de regio Puglia. Het vervaardigingsproces van de burrata begint op dezelfde manier als die van de mozzarella. Wanneer de buitenkant gemaakt is, wordt deze in de vorm van een zakje gegoten. Dit mozzarellazakje wordt gevuld met de overblijfselen van de mozzarella en met verse room.
! Hierbij drinken we Frascati 2012 van Fontana Candida, IGT Lazio, Italia! !! Worst op Dendermondse wijze, witloofslaatje & self made frietjes…
!
!
!
Paarden werden voor veel werkzaamheden ingezet. Eens oud werden ze geslacht, maar omdat het vlees van de oude dieren te taai was diende het voor het maken van gehakt en worsten. De Dendermondenaren maken die worsten op een geheel eigen manier klaar. Ze worden eerst aangebakken, samen met wat versnipperde ajuin, vervolgens bevochtigd met een bruin streekbier, om dan op een laag vuurtje verder te worden gaar gestoofd. Door deze specifieke bereiding onderscheiden de Dendermondse paardenworsten zich van bereidingen in andere steden. Dendermonde is gekend om zijn paardenworsten. De worsten eerst aanbakken en een ui fijn versnipperen en aanstoven. Bevochtigen met bier, water en vleesbouillon en kruidenbundeltje toevoegen. Sommigen voegen aan het kookvocht een snede brood bestreken met mosterd toe. Laten gaarstoven gedurende een uur. De saus eventueel lichtjes bij binden en afsmaken met peper en zout. Voor heel wat mensen rust er een taboe op omdat het paard nu eenmaal een 'edel' dier is. Enkele Vlaamse streken verwierven wel een culinaire faam met hun bereidingen met paardenvlees. In Dendermonde en Lokeren is dat met paardenworsten, maar in Hamme en Zele zijn er gespecialiseerde bedrijven die niet alleen paardenvlees invoeren maar het ook versnijden en verwerken tot producten als gerookt paardenvlees en boulogne salami. Slager Patrick Van (de) Cauter (geen grap!!) beaamt dat er in Dendermonde nog veel liefhebbers van paardenworsten te vinden zijn. ‘Bij elke slager in de stad die de worsten verkoopt, gaan die vlot over de toonbank', zegt hij. 'Er zijn mensen die ze kopen om ze zelf klaar te maken, maar de jongste tijd worden er meer en meer bereide paardenworsten gekocht.'
!
Hierbij drinken we een lekkere Crianza Bodega Arandinos 2010 DOCa Rioja.
Limoentaartje met peren garnituur…
!
!
! Recept met appels… !
Deeg
Kneed van de bloem, boter, suiker, amandelpoeder, eieren en zout een soepel deeg en laat circa 30 minuten in de koelkast rusten.
Lemoncurd
Rasp 1 limoen en pers de limoenen uit. Breng het limoensap met de rasp en de suiker al roerend aan de kook. Splits de eieren. Roer de maïzena aan met een scheutje water en meng met de eidooiers. Voeg de eidooiers al roerend toe aan het limoensap en laat circa 2 minuten op zacht vuur doorkoken. Giet het mengsel door een zeef en roer de boter er in stukjes door. Laat de lemoncurd afkoelen.
Appelvulling
Verwarm de oven voor op 180 ºC. Rol het deeg uit en bekleed een ingevette taartvorm ermee. Schil de appels, snijd in blokjes en meng met de suiker. Verdeel de appelvulling in de taartvorm. Bak de taart circa 30 minuten. Laat de taart afkoelen op een rooster.
Verhoog de temperatuur van de oven naar 200 ºC. Verdeel de lemoncurd over de appelvulling. Klop de suiker met de eiwitten tot een stevig en taai schuim.
Verdeel het schuim over de taart en maak met je vingers flinke pieken of spikes in het schuim. Bak de taart circa 5 minuten tot het eiwitschuim lichtbruin geroosterd is. Dat gaat overigens ook heel gemakkelijk met een hobbygas brander.
!
Hierbij werd gedronken (tot spijt van Bart wss) Gewurztraminer Riesling Weingut am Kaiserbaum 2011!
!
Crianza betekent letterlijk ‘opvoeden’, deze term verwijst naar het lageren. Rode wijnen moeten minimum 2 jaar rijping achter de rug hebben waaronder minimum 6 maand hout, voor Rioja is dat zelfs 12 maanden. Ze worden verkocht wanneer ze drie jaar oud zijn.
!
Rioja Crianza wordt het 3e jaar na de oogst op de markt gebracht en heeft tenminste 12 maanden op eikenhouten vaten van 225 liter (barricas) gerijpt en gedurende enige tijd op fles.
!
De Rioja is zonder twijfel de meest gekende Spaanse wijnstreek en was lang de enige regio met een echt kwaliteitsimago. In de 19e eeuw was er een wisselwerking met de Bordeauxstreek (een Rioja leek toen meer op een Bordeaux dan vandaag) en toen Frankrijk eind 19e eeuw gebukt ging onder de phylloxera plaag vonden de rode Rioja's massaal hun weg naar de Franse markt, meteen het startschot voor de vroege wereldwijde verspreiding. De Tempranillo zit hier in de hoofdrol voor rood (naast de Garnacha die in het verleden belangrijker was) maar er is ook een belangrijke productie witte wijnen (viura, malvasia). Ook de Rioja is geëvolueerd met de jaren en staat niet meer synoniem voor wat oubollige wijnen met overmatig hout en vanilletoetsen. Maar nog steeds produceert de regio degelijke en klassieke wijnen met een goed bewaarpotentieel.
! Spaanse wijngebieden ! Inleiding !
Spanje en Portugal vormen samen het Iberisch schiereiland. Spanje is in veel opzichten het belangrijkste van deze twee: het is groter en produceert meer wijn. Spanje ligt tussen de 36e en 43e breedtegraad. De Pyreneeën vormen de noordelijke grens met Frankrijk. Daarnaast liggen er meerdere bergketens over het land verspreid. In Europa heeft alleen Zwitserland meer bergen. De belangrijkste rivieren zijn de Duero, Ebro, Taag, Guadalquivir, Guadiana en Miño. Deze laatste twee rivieren vormen een deel van de natuurlijke grens met Portugal. De Taag en de Duero ontspringen in Spanje en lopen door Portugal naar de Atlantische Oceaan. Spanje heeft enkele steden waar grote concentraties mensen wonen: Madrid, Barcelona en Valencia. Tegelijkertijd zijn enorme delen
van het land dunbevolkt. Soms zijn er daardoor in wijngebieden te weinig arbeidskrachten.
!
Klimaat Spanje heeft een warm klimaat, al zijn er belangrijke regionale verschillen: • noordwesten: zeeklimaat met veel regen, • uiterste zuiden: half woestijnklimaat, • stranden van de oostkust: Middellands Zee klimaat met warme zomers, zachte winters en matige regenval, • hoogvlakten van het Centraal Plateau, waar Madrid ligt: continentaal klimaat, met zeer hete zomers en koude winters.
!
Geschiedenis en wijngeschiedenis
!
Spanje heeft een rijke geschiedenis. Oorspronkelijk bestond het land uit enkele aparte koninkrijken, die later één land zijn geworden. Een groot deel van Spanje is in de Middeleeuwen door de Moren veroverd. Het heeft tot aan de vijftiende eeuw geduurd voordat de Spanjaarden hun eigen land heroverden. In de zestiende eeuw was Spanje door de ontdekking van Amerika en de verovering van grote delen van Zuid-Amerika het belangrijkste land van de wereld met een enorme macht en rijkdom. Overal in het land herinneren historische burchten, paleizen en kerken aan dat rijke verleden. De Spaanse wijngeschiedenis begon minstens 3000 jaar geleden, toen Fenicische handelaren in het zuidwesten een haven stichtten: het huidige Cádiz. Van daaruit trokken ze landinwaarts. Ze plantten wijnstokken op de heuvels rond de stad Xera: het huidige Jerez de la Frontera. In het warme klimaat maakte men zoete wijnen. Om die goed te kunnen bewaren, werden ze met alcohol versterkt. Uit dit gebruik ontstonden de Spaanse versterkte wijnen, zoals sherry. Halverwege de negentiende eeuw verwoestte de druifluis (phylloxera) veel Europese wijngebieden. Omdat de Spaanse wijngebieden hier in het begin nog geen last van hadden, gingen Franse wijnproducenten naar Spanje om te zien of ze hun beroep daar konden voortzetten. De Fransen brachten hun eigen wijnstokken en kennis mee. Hieraan zijn de populariteit en kwaliteit van de wijnen uit de noordelijke Spaanse gebieden te danken. Een voorbeeld is de Rioja. Uiteindelijk bereikte de phylloxera rond de eeuwwisseling ook Spanje, maar tegen die tijd was er al een oplossing gevonden tegen de luis: het enten op Amerikaanse onderstokken. Hierdoor was het mogelijk de wijngaarden snel opnieuw te beplanten.
!
Indeling Spaanse wijnen Frankrijk heeft de beroemdste wijnen en Italië produceert de grootste hoeveelheid. Spanje heeft van alle Europese landen het grootste wijngaardareaal:
meer dan 1,2 miljoen hectare. Daarvan is ongeveer 55 procent geklasseerd als AOP gebied. Ook dat is dus meer dan Frankrijk en Italië. Met 11 miljoen hectoliter kwaliteitswijn is Spanje echter niet de grootste wijnproducent van de wereld. Dat komt doordat de wijngaarden een relatief lage opbrengst hebben, ongeveer 25 hectoliter per hectare is in veel gebieden normaal. Voor AOP wijngaarden ligt het gemiddelde op slechts 15 hectoliter per hectare. Frankrijk produceert gemiddeld 40 à 50 hectoliter per hectare en in Duitsland is dat zelfs 80 à 100 hectoliter. De lagere opbrengst in Spanje heeft een gunstig effect op de wijnkwaliteit. Je kunt de Spaanse wijnen op drie manieren indelen: • naar kwaliteitsniveau: dit is de officiële indeling, • naar wijntype: stille wijnen, mousserende wijnen, liquoreuze wijnen, versterkte wijnen, • naar regio: dit is de geografische indeling van Spanje. De Spaanse wijngebieden worden per regio behandeld. Deze drie indelingen komen hieronder kort aan bod.
! Kwaliteitsniveaus !
De kwaliteitsindeling van Spaanse wijnen komt overeen met die van Italiaanse wijnen. De AOP wijnen van Spanje zijn geklasseerd als DO of DOCa. • DO staat voor Denominación de Origen, of herkomstgebied. • DOCa staat voor Denominación de Origen Calificada. Net als Italië heeft Spanje een elite classificatie. In Spanje hebben alleen de wijnen van Rioja en Priorato deze erkenning. Iedere DO en DOCa heeft een eigen toezichthoudende instantie: de Consejo Regulador. Dit orgaan houdt toezicht op de druiventeelt en de wijnbereiding. Momenteel heeft Spanje 69 beschermde herkomstbenamingen, en ieder jaar komen er enkele bij. Tussen 1994 en 2006 is het aantal DO’s verdubbeld. • Vino de Pago en Vino de Pago Calificada: Dit zijn bijzonderheden binnen de Spaanse wijnwet. Het gaat om wijnen met een zeer nauwkeurige herkomstbenaming, die van de ‘pago’, of wijngaard. De Vino de Pago liggen soms helemaal zelfstandig, maar komen ook voor binnen DO en DOCa. Deze kwaliteitsklasse lijkt op de Zuid-Afrikaanse Estate Wine. Er zijn dertien gebieden met deze kwalificatie. Ze zijn vooral te vinden in de autonomias Castilla-La Mancha en Navarra. Naast de wijnen met erkend herkomstgebied heeft Spanje, net als andere landen, IGP wijnen (Spaans: Indicatión Geográfica Protegida). • Deze wijnen zijn afkomstig uit speciaal afgebakende gebieden in Spanje die niet de DO status hebben, maar wel een typisch streekkarakter. In totaal zijn er 46 IGP gebieden.
!
Wijntypen Hiervoor zijn de classificaties aan bod gekomen, hierna staat een overzicht van de soorten wijnen in Spanje. Net als Frankrijk en Italië heeft ook Spanje stille wijnen, mousserende wijnen en versterkte wijnen.
! Stille wijnen !
Het grootste deel van de Spaanse wijnen is rood. De belangrijkste druif voor deze wijnen is de Tempranillo. In sommige streken heeft deze een andere naam. Verreweg de meeste witte wijnen komen uit centraal Spanje, de DO La Mancha. Een groot deel van deze wijnen wordt gedistilleerd voor de productie van brandy: de Spaanse versie van cognac en armagnac. Witte kwaliteitswijnen komen vooral uit de meer noordelijke gebieden, zoals Galicia, Rueda, Somontano en Penedès.
! Cava !
De mousserende wijn van Spanje heet cava. Het is een op zichzelf staande DO. In Spanje mogen vijf geografische regio’s cava produceren. Ongeacht hun geografische ligging hebben al deze gebieden de DO Cava. Het belangrijkste productiegebied is de noord oosthoek van Spanje, bij Barcelona. Hiervoor is de traditionele methode met gisting op fles voorgeschreven. Per jaar wordt ongeveer 1,5 miljoen hectoliter cava geproduceerd. Het wijngaardoppervlak van de DO Cava is ongeveer 32.000 hectare.
! Versterkte wijnen !
Vooral in Andalucía, in het diepe en warme zuiden, worden verschillende versterkte wijnen gemaakt. Uit een deel van die streek komt een unieke versterkte wijn: sherry. Deze wijn mag alleen sherry heten als hij uit het Sherrygebied komt. Er bestaan veel verschillende typen sherry.
! Regionale indeling !
De bespreking van de Spaanse wijngebieden gebeurt in dit hoofdstuk volgens de staatkundige indeling. Spanje is opgedeeld in negentien ‘autonomías’ ofwel gewesten met zelfbestuur. Dat bestuur is verantwoordelijk voor de eigen handel, taal en cultuur. De grenzen van de meeste DO wijngebieden vallen samen met de grenzen van een autonomía. Sommige DO’s strekken zich echter uit over meerdere gebieden, zoals: • het Rioja wijngebied: dit ligt in La Rioja, Navarra en Baskenland (País Vasco), • DO Jumilla: deze ligt in Murcia en Castilla-La Mancha,
DO Cava: deze hoort niet bij een specifieke regio. Omdat niet alle autonomías even belangrijk zijn, zijn sommige bij de bespreking in dit hoofdstuk samengevoegd. Dit levert de volgende zones op… •
! Noordwest-Spanje !
Deze zone omvat vier autonomías: • Galicia; • Baskenland (País Vasco); • Asturias; • Cantabria.
!
Het klimaat staat onder invloed van de Atlantische Oceaan. Daardoor is het hier kouder, natter en winderiger dan in het binnenland. Het noordwesten heet daarom ook wel ‘het groene Spanje’. De wijnen zijn licht en fris. Ze zijn meestal wit, maar er zijn ook enkele lichte rode wijnen. De belangrijkste DO van deze zone is Rías Baixas in Galicia. Asturias en Cantabria hebben geen DO’s.
!
Ook in Spanje zijn de wijnvaten van eikenhout gemaakt. Meestal van Amerikaanse eiken: de Tennessee white oak. Dit type eikenhout heeft grotere poriën dan andere soorten en geeft de wijn een vrij sterke vanille geur. Als de wijnmaker deze geur wil beperken, legt hij de wijn eerst kort op dit Amerikaans eikenhout, maar daarna op Frans eikenhout.
! !
Kaart van Spanje!
! Vino de la Tierra de Castilla y Léon, Rioja & Somontano! Besluit
!
Dat Spanje meer is dan een zwarte stier, koning Juan Carlos (den (Afrika)bospoeper) of Tenerife & Gran Canaria, bewijst deze degustatie. Wel is ’t uitzonderlijk dat een Spaanse wijn de leeftijd van meer dan 10 jaar overleefd. Denk aan het fruit dat een wijn steeds moet geven. Wel is het zo dat de wijnwetgeving van Spanje op een zeer hoog nivo staat. Een Crianza is een crianza en niets anders. Voor de consument wel een reden om van een Spaanse wijn te houden. Alleen niet overdrijven met het hout. Teveel hout slorpt het klein beetje fruit in de smaak op. Vandaar misschien dat Crianza’s meer succes hebben dan Reserva’s, buiten dan de reden van het prijsverschil. En ook opletten voor de val van de druif… Spanjaarden geven graag steeds een andere naam voor de zelfde druif. De kans is dus relatief groot dat de Tempranillo steeds om de hoek komt kijken. Gelukkig voor ons is dit wel een wereld druif!
! Van top naar flop… !
1. Rey Don Garcia 2. Cabernet Sauvignon Crianza Olvena
3. Finca Renardes 4. El Albar Toro
!
Joven Wijnen die in het ene jaar geoogst en het volgende jaar reeds verkocht worden. Hebben geen of nauwelijks vatlagering meegekregen. Het zijn meestal lichtvoetige, fruitige wijnen die meteen op dronk zijn.
!
Crianza Rode wijnen moeten minimum 2 jaar rijping achter de rug hebben waaronder 6 maand hout, Rioja zelfs 12 maanden. Ze worden verkocht wanneer ze drie jaar oud zijn.
!
Reserva Hier geldt 3 jaar kelderrust, waarvan 1 jaar op hout. Worden verkocht in hun vierde levensjaar.
!
Gran Reserva Uitsluitend geldig voor wijnen uit de allerbeste jaargangen. Rood moet minimum twee jaar op hout rijpen en drie jaar op fles. Ze worden verkocht in hun zesde jaar.
!
Tegenwoordig hebben we ook nog Roble of Semi Crianza, wijnen met 4 tot 6 maanden houtrijping op Amerikaanse eik.
