DECEMBER 2013 HEIMWEE

DECEMBER 2013

HEIMWEE

redactioneel DOOR DESIREE VAN PARIDON

8 x

29 x

40

inhoud #05.13

x

3 DNC 3 AGENDA 5 EVEN VOORSTELLEN bestuur 6 IN BEELD juanita 8 WERKGROEP 11 COLUMN joop heijlijgers 12 KERSTMIS IN INDONESIE jeroen lezer

Heimwee, verlangen naar iets, iemand, een speciale plek kan soms zo sterk zijn dat je er ziek van kunt worden. Voor “normale mensen” kan dit enorme problemen opleveren, laat staan voor expats die ver van huis, familie en bekenden wonen. Skype, Facebook, Twitter bieden soms enige uitkomst omdat het nou eenmaal de communicatie met thuis betrekkelijk eenvoudig heeft gemaakt. Soms ook leveren contacten met thuis juist een extra gevoel van heimwee op en werken al die contacten averechts. Zeker als er bijvoorbeeld in de familiekring speciale en/of emotionele dingen spelen en je eigenlijk niets liever wilt dan juist daar zijn waar je nu niet kunt zijn. Een remedie is er eigenlijk niet. “Nooit meer naar het buitenland”, “vaak terug naar Nederland”, “vaak en lang familie en/of vrienden over vragen”, “iets persoonlijk van… altijd bij je hebben” noem maar op. Meestal hebben die anti-heimwee remedies een beperkte houdbaarheidsdatum en voordat je het weet slaat heimwee weer keihard toe en moet je opnieuw werken aan oplossingen. Laat deze Paraplu een steun zijn want jij bent niet alleen aan het worstelen met heimwee, het komt heel veel voor! Ik kreeg zelf ooit het volgende advies: Prent jezelf in dat ieder afscheid, ieder vertrek, iedere vorm van loslaten niet het begin van heimwee is maar altijd de geboorte van een fantastische herinnering!

15 EVEN VOORSTELLEN batavia borrel cie 17 PRANGENDE VRAGEN heimwee 18 HISTORIE holland in de heuvels 20 MAU KE MANA noord-sulawsi 23 CONSULAIRE INFO 25 WHAT’S NEW holland in jakarta

28 ETC ETC heimwee 30 FOTO PAGINAS 37 LAURA’S BLOG food for thought 39 BATAVISCHE POT stampot heimwee 40 EXPATLEVEN 43 BEESTENBOEL

paraplu

1

denederlandseclub DOOR MONIQUE MOL

[colofon] jaargang 38

VASTE RUBRIEKEN

December 2013

Hannelore Benders-Holleman geeft advies hoe om te gaan met heimwee

De Paraplu is een uitgave van De Nederlandse Club in Jakarta. Het tijdschrift komt vijf keer per jaar uit en wordt gedistribueerd onder de DNC leden. Bijdragen over onderwerpen die in de meest brede zin interessant zijn, zijn van harte welkom bij de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen niet te plaatsen, te redigeren, in te korten of door te schuiven.

KOPIJ Per email naar: [email protected] HOOFDREDACTIE Desirée van Paridon REDACTIE Marijke van Eijk Helmy de Korver Irene Heeringa

Desiree van Paridon interviewt een Indonesische die heimwee naar Nederland heeft

Cor Passchier een mooi heimwee verhaal

Joop Heijlijgers ditmaal een andere column dan we gewend zijn, een met een betoog

Anja van Rijs Anja weet raad met heimwee, een aanrader voor wie er last van heeft

VERZENDING & LEDENADMINISTRATIE Herbert Kruizinga VORMGEVING & PRODUCTIE Helmy de Korver VASTE MEDEWERKERS Anja van Rijs Cor Passchier JAAN Karin Franken Joop Heijlijgers Laura Vervoort Lenggang Pane Monique Mol Werkgroep ‘72- Clary Scheres DRUKWERK SUBUR Jaringan Cetak Teradu Voor vragen omtrent bezorging of bij adreswijziging kunt u contact opnemen via [email protected] www.dncjakarta.nl

Heimwee heb ik twee keer per jaar; in de zomer naar de Nederlandse terrasjes en ’s winters naar kerst vieren met mijn familie. Ieder jaar hebben we weer fantastische voornemens om de kerstdagen in een tropisch oord door te brengen, maar ieder jaar worden er rond oktober toch weer tickets naar Nederland geboekt. De rest van het jaar heb ik nauwelijks last van heimwee. Sommige typische Nederlandse feesten worden hier uitbundiger gevierd dan thuis (op mijn oude school zat er nooit een zwarte piet op het dak), en voor alle andere zaken maakt de moderne technologie het wel erg makkelijk om in contact te blijven met het thuisfront.

Bij DNC proberen we het contact tussen de leden en het bestuur ook steeds weer te verbeteren. Wellicht is het jullie al opgevallen dat we een nieuwe Facebookpagina hebben, dat de website is vernieuwd en dat u mailtjes ontvangt van nieuwe e-mailadressen. Zo niet, neem vooral eens een kijkje! In deze Paraplu worden de nieuwe bestuursleden, waar wij ontzettend blij mee zijn, aan u voorgesteld. Ook maakt u kennis met de volledige bezetting van de Batavia Borrelcommissie. Hopelijk zien we jullie snel op een van onze activiteiten! Met vriendelijke groet, Monique Mol Voorzitter DNC

Laura Vervoort welk eten mist Laura het meest?

AGENDA Jaan het verbod op de dansaapjes is echt gelukt, nu heeft JAAN het heel druk met veel dansaapjes

Werkgroep ‘72 aandacht, hoe belangrijk is dat

Irene Heeringa beschrijft plekjes die zeker de moeite waard zijn

17 januari

Nieuwjaarsborrel

Januari februari maart

Quiz, wijnproeverij, Bataviaborrel en meer

3 mei

Oranjebal

Data kunnen wijzigen. Kijk voor een exacte datum op de website (www.dncjakarta.nl) of op onze e-mail uitnodigingen

Foto omslag - Hélène Slangen

2

paraplu

GAST SCHRIJVERS: Umi Hartong, Jeroen Lezer, Henk Eising, Henriette Winkler Foto’s door Desiree van Paridon, Brenda Vetter, Pamela Mooij

paraplu

3

evenvoorstellenDOOR MONIQUE MOL Irene Heeringa Redactie Paraplu

Geboren in Indonesië en als baby geadopteerd en opgegroeid in Haren (inderdaad van de Facebookrellen). Gestudeerd in Groningen en daar ook Arjan ontmoet. In Utrecht gaan samenwonen en een maand voor vertrek naar Jakarta zijn we in het huwelijksbootje gestapt. We wonen hier nu 1,5 jaar en ik vind het bijzonder om hier te mogen zijn. Het cirkeltje is rond! Van huis uit ben ik jurist bestuursrecht, maar ik werk hier niet. Althans niet betaalt want ik zet mij in voor vrijwilligerswerk. Zo zit ik als secretaris in het bestuur van Werkgroep’72. Voor DNC heb ik vorig jaar in het Oranjebal comité gezeten en dan nu in de redactie van de Paraplu. Kortom, er komen leuke en nieuwe dingen op mijn pad. Dus tijd voor heimwee heb ik niet.

Adrianne Scheffers Bestuur DNC

Na Bangkok, Londen, Johannesburg en Athene zijn we afgelopen februari aangekomen in Jakarta en hopen hier de eerstkomende jaren te blijven. Het is erg leuk om weer terug te zijn in Azië, maar Afrika heeft toch wel mijn hart gestolen. Ik besteed mijn tijd aan allerlei vrijwilligerswerken, ik heb af en toe een fosterhondje, ik probeer regelmatig te sporten en op stoom te komen met mijn studie voor vertaler Nederlands-Engels (en visa versa). Binnen de DNC ben ik verantwoordelijk voor de financiën en zit ik in de activiteitencommissie.

Floris Graziosi Bestuur DNC

Sinds september 2013 volg ik een ´International Relations´ programma aan de London School of Public Relations in Jakarta. Samen met mijn Indonesische vriendin is het mijn bedoeling om hier een leven op te bouwen. Een mooie uitdaging in een nieuwe omgeving die volop in ontwikkeling is en kansen biedt. Nederland heeft hier een lange geschiedenis liggen en dat maakt het extra bijzonder. Leven als ‘bulé’, zoals je wordt genoemd als blanke man in Indonesië, is natuurlijk heel anders en om naast het “expat” leventje ook van de rijke cultuur te mogen genieten is een bijzondere ervaring. Werken is er vanwege visumbeperking nog niet bij maar ik hoop spoedig een mooie stageplek te vinden. DNC is voor mij ouderwetse gezelligheid onder de Hollanders en ik draag daar als bestuurslid van deze vereniging graag een steentje aan bij.

Laurens van Bekkum

Bestuur DNC

Bezoek onze website voor actueel nieuws over activiteiten: www.dncjakarta.nl DE NEDERLANDSE CLUB JAKARTA p/a Jl. H.R. Rasuna Said Kav S-3, Jakarta PT ANZ Panin - Rek. Nr.414797IDR00001 [email protected] (voor informatie en lidmaatschap)

4

paraplu

Ik ben geboren en getogen in Rotterdam. Na twee jaar in Vietnam gewoond en gewerkt te hebben ben ik nu samen met mijn partner alweer vier maanden in Indonesië. In Vietnam had ik een lokale baan bij het consulaat-generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in HCMC en mijn partner werkte op de NTC-school. Wij zijn naar Jakarta gekomen vanwege het werk van mijn partner op de NIS. Als nieuwelingen in Jakarta gingen wij dus maar wat graag naar de ‘Back to Jakarta’ borrel om wat mensen te ontmoeten… en daar kwam ik Hajo en Adrianne tegen die mij uitnodigden om eens te komen kijken bij het DNC-bestuur, en zo ben ik het bestuur van de DNC binnen gerold. Samen met Adrianne ben ik bestuurslid activiteiten. Dit jaar gaan we weer een heleboel leuke activiteiten organiseren. We hopen jullie dan ook graag te zien bij onze activiteiten.

paraplu

5

inbeeld DOOR DESIREE VAN PARIDON en IRENE HEERINGA

Hoe minder je te doen hebt,

IK MIS NEDERLAND... Juanita Hensen

hoe minder je doet...

“Ik heb zoveel heimwee. Ik wil oud worden in Nederland...!” Juanita komt uit Indonesië, getrouwd met een Nederlander en heeft twee kinderen op de JIS. Sinds 2003 heeft ze haar eigen bedrijf in cosmetica: Cosmar (zie voor meer informatie op www.ptcosmar.com) maar mist Nederland. Wij mochten haar het hemd van het lijf vragen. Na de middelbare school is ze in 1988 vertrokken naar Amerika voor een technische studie. Daarna wilde ze graag andere werelddelen ontdekken en studeerde aan de Rotterdamse School voor Management (Erasmus Universiteit). “Als logisch vervolg heb ik altijd bij Nederlandse bedrijven en in vele landen gewerkt, zo ook in Jakarta. Grappig om te vertellen is dat ik in Jakarta in hetzelfde kringetje verkeerde als mijn man, maar ik heb hem nooit ontmoet. Pas weer in Nederland, nadat we beide bij ING werkte zijn we verliefd geworden. Ik moest in 1992 een nieuw appartement vinden en het was makkelijker een vriendje te krijgen dan een appartement”, zegt ze meesmuilend. “Maar we hebben elkaar niet meer losgelaten. In die tijd hebben we acht jaar in Nederland gewoond. In 2000 zijn we pas weer naar Indonesië gekomen waar we beide een project uitvoerden voor ING. Nadat dit project voor mij afgerond was, ben ik in 2003 mijn bedrijf begonnen. In 2007 volgde een uitbreiding in Ethiopië en is mijn man ‘Tim’ mede-eigenaar geworden. We zijn nu bezig met een uitbreiding naar Myanmar.” Is het moeilijk een bedrijf te starten in Indonesië? “Voor mij was het niet moeilijk. Wij hebben een

6

paraplu

voorsprong op de Indonesiërs. Wij denken als een Nederlander. Wij sparen, investeren en doen ook aan langere termijn investeringen en benaderen nieuwe markten. Wij zijn niet bezig snel geld te verdienen maar ons bedrijf moet een internationale standaard hebben. Als je alleen in Indonesië bent opgegroeid dan denk je aan de dag vandaag en niet aan de toekomst. Wij denken anders dan Indonesiërs.” Nu nog steeds? “Natuurlijk moet ik meedoen met de Indonesische cultuur: een vergunning moeten we op zijn Indonesische regelen, maar onze klanten worden op een internationale wijze benaderd. We zijn betrouwbaar, we zijn niet de goedkoopste maar leveren kwaliteit tegen een goede prijs. We richten ons voornamelijk op de internationale klanten zoals Unilever.” Wat is jouw innovatie? “Internationale standaardnormen en kwaliteit (‘good value for money’). We hebben afgelopen jaar hard gewerkt om te voldoen aan de eisen die Brussel stelt ten aanzien van cosmetica. Indonesische bedrijven hebben dit niet. Deze investering is voor hen te groot en/of ze krijgen dit niet voor elkaar. Als je niet voldoet aan deze cosmeticaverordening kan een bedrijf de cosmetica producten niet op de markt brengen in Europa. Wij kunnen dit wel.” Voel jij je Nederlander? “Natuurlijk”, zegt ze lachend, “maar ik heb in veel

landen gewoond. Ik voel me niet 100 % Nederlandse maar ook geen Indonesisch meer. De Indonesiërs begrijpen mij niet en ik voel me ten opzichte van Indonesiërs anders. Ik ben gemengd…ik ben meer een wereldburger. Ik ben van mening dat al heb je veel geld, je normaal kunt blijven doen. Status en uiterlijk is niet mijn ding. Wat klinkt dat Nederlands, he? Ik voel me overal thuis. Je kan twee dingen met heimwee gevoel doen. Je kan altijd unhappy zijn of je maakt elk land tot je thuis. Dat laatste is voor mij het geval, ik heb een positieve denkwijze. Ik zit momenteel in een dilemma om mee te doen aan de Indonesische Arisan bijeenkomsten. Dit is het systeem van micro financiering in de Kampung, maar onder de rijken is dit ook een financieringssysteem (een lening systeem zonder betaling van rente). Ik heb daar moeite mee want je kan zelf sparen. Hoewel deze bijeenkomsten ook een sociaal karakter bevatten; je ontmoet elkaar, houdt de relatie goed en besteedt aandacht aan elkaar. Als ik deelneem aan deze bijeenkomsten dan word ik een echte Indonesiër, dat staat me tegen. Ja, ik heb deze Indonesische sociale kring nodig en ja, deze kring kan de wegen makkelijker maken, maar wil ik een echte Indonesiër zijn?” Culturele belemmeringen ervaren “Ik word niet gewaardeerd om mijn eigen ‘ik’, dat maakt het leven in Jakarta lastig. De Indonesiërs zullen je als een vrouw getrouwd met een buitenlander beschouwen. Ik moet uitleggen dat ik mijn man niet in BATS (een bar in het Shangri-La hotel) heb gevonden, maar in mijn

eigen baan in het buitenland. Voor de ‘Bulé‘ vrouwen ben ik een concurrent, terug in Jakarta moest ik in de beginjaren laten blijken wie IK ben. In Indonesië word je niet geaccepteerd en gerespecteerd om wie je bent. Hier hebben we klasse: boven, midden en laag. In Nederland heb je minder culturele regels maar wel hokjes: business mensen, homoseksuelen, militairen, maar iedereen is gelijk of wordt op een gelijke manier behandeld. Iedereen accepteert elkaar. Zodra onze kinderen klaar zijn met de studie gaan we terug naar Nederland, zegt dat genoeg over ons heimweegevoel. Ik heb zoveel heimwee. Ik wil oud worden in Nederland.” Ken je het gevoel heimwee naar Nederland? “Altijd… we wonen zolang buiten Nederland dat we dit land steeds meer gaan missen. Het eten, de onafhankelijkheid, niemand in mijn huis of een chauffeur die op je zit te wachten. Hier in Jakarta eten we maar één keer per week Indonesisch voor de rest Nederlands.“ Wat doe je met het gevoel? “Als het kan een ticket boeken en naar Nederland reizen. Maar dat kan niet altijd. Daarom ben ik ook betrokken in de Nederlandse gemeenschap. Heerlijk om Nederlanders om me heen te hebben. We kijken BVN elke avond en spreken Nederlands thuis. Ook Sinterklaas en andere culturele feestdagen als Koninginnedag vieren we en aan activiteiten bij DNC doen we graag mee. Mijn kinderen moeten de Nederlandse cultuur meekrijgen, dat is onze cultuur.“

paraplu

7

8

paraplu

paraplu

9

columnDOOR JOOP HEIJLIJGERS

KNAPPE KOPPEN Ik had eigenlijk over de net ontwikkelde “Lust pil voor vrouwen” willen schrijven, tot ik iets las wat mij nog meer opwond. Namelijk het rapport van de WRR (Wetenschappelijke Raad van het Regeringsbeleid) waarin stond dat de concurrentie kracht van ons land aan het verzwakken is. Innovatie staat op een laag pitje, en dat we dringend “knappe koppen” nodig hebben om de strijd, niet alleen met de buurlanden, maar ook met de opkomende economieën aan te kunnen. “Het onderwijs heeft hierin een belangrijke rol, maar gaat helaas de laatste tijd sterk achteruit”, stond in het rapport van de WRR. Het komt niet doordat er te weinig studenten zijn, nee er zijn er juist veel te veel. Bijna iedereen die zonder haperen tot tien kan tellen kan tegenwoordig naar de universiteit, er zijn nu een kwart miljoen studenten, een verdubbeling over de afgelopen 12 jaar. Het IQ moet dus in die korte tijd ontzettend zijn gestegen. Komt dit door speciaal voedsel of gaan vrouwen tegenwoordig naar de sperma bank om zwanger te worden van hoogbegaafde mannen? Nee, de studie wordt gewoon makkelijker gemaakt. Bijna iedereen slaagt, dom of knap. Want de universiteiten worden afgerekend op het aantal uitgereikte diploma’s. Daarom worden de tentamens aangepast, zodat ook de minst begaafde studenten kunnen slagen. Met de beste cijfers slagen voor het VWO helpt voor diverse studies zoals medicijnen - niet eens, want daarvoor moet je ingeloot worden. Dus iemand met een zesje heeft net zoveel kans als iemand met allemaal tienen. Vandaar al die medische schandalen en missers in Nederland. Ja, het is in ons land een

10

paraplu

recht om een universitair diploma te halen. Knap of dom, ijverig of lui, het maakt niet uit. De Volkskrant liet onlangs weten dat er voor veel studies gemiddeld maar zeven uur college per week wordt gegeven en dat de rest gewoon thuis studie is. Docenten laten het geven van colleges en practica vaak over aan ouderejaarsstudenten. Gemotiveerde studenten met een hoog IQ klagen over de veel te simpele leerstof en het gebrek aan intellectuele uitdaging. Nu, dat zijn nu juist de potentiele “knappe koppen” die Nederland volgens de WRR nodig heeft, om niet af te glijden tot het niveau van een ontwikkelingsland. Ons studiesysteem levert een grauwe middelmaat af, waar het bedrijfsleven steeds minder interesse in heeft. Uitblinken in Nederland is bijna een zonde. Wij moeten allemaal hetzelfde zijn. Maar we vergeten dat we niet alleen zijn en dat overleven – ook economisch – een “survival of the fittest” is. Minister Jet Bussemaker verklaarde onlangs trots dat 12 van onze universiteiten tot de top 200 in de wereld behoorden. Ze zei er niet bij dat de rangschikking was gebaseerd op de hoeveelheid publicaties, en niet op de kwaliteit van het onderwijs zelf. De Volkskrant liet weten dat wij daar op tot de slechts presterende landen behoren. Dat ons studiesysteem ontzettend achterloopt heb ik recent van dichtbij kunnen meemaken. Onze dochter wilde na haar JIS-IB diploma economie gaan studeren, liefst in Amerika. Als zuinige Nederlander probeerde ik haar om te praten om naar de Erasmus Universiteit te gaan, veel goedkoper dan in Amerika en zelfs geld uit Groningen toe. Na veel weerstand van dochterlief kwamen we tot een compromis. Ze zou haar bachelor in Rotterdam doen en

mocht daarna haar MBA aan een van de top universiteiten in Amerika doen. Ze slaagde in Rotterdam inderdaad binnen 3 jaar, maar klaagde dat ze zich daar verveelde en niet het idee had dat ze echt wat leerde. Zelfs de economie lessen die ze op de JIS had gekregen waren interessanter. In Amerika veranderde dat, gemotiveerde professoren, die vaak gelijktijdig een top baan in het bedrijfsleven hadden en part time les gaven, mensen die dus echt in de praktijk stonden. Opdrachten van het bedrijfsleven werden aan kleine groepen studenten gegeven. Niet als nep-studie cases, maar als serieuze leer projecten. Ze moesten die presenteren en verdedigen bij het betreffende bedrijf. Ze voelde zich daar uitgedaagd en heeft nooit geklaagd dat ze zich zo verveelde. Het was wel hard werken, weinig tijd voor het in ons land zo geprezen “studentenleven”. Mede studenten die onder de maat presteerden werd geadviseerd er maar mee te stoppen. Ja, erg sneu, maar het is wel in lijn met “the survival of the fittest”. We moeten in Nederland weer snel veranderen in een prestatiemaatschappij. Natuurlijk moeten we altijd blijven zorgen voor de zwakkeren, maar als we niet oppassen dan zakt onze economie zo ver in, dat we daar straks geen geld meer voor hebben. Iets wat wij door de bezuinigingen nu al zien in Nederland. Sorry lezers, dit onderwerp moest mij even van het hart. De volgende keer gaat het echt over die nieuwe lust pil voor vrouwen. Misschien kan ik aan een handvol van die pillen komen en de tijd tot de volgende Plu gebruiken voor proefondervindelijk onderzoek. Vrijwilligsters kunnen zich alvast aanmelden.

paraplu 11

blog DOOR JEROEN LEZER

KERSTMIS in

INDONESIË Heb je wel eens de feestdagen doorgebracht in de tropen? Heel veel mensen in Nederland verlangen alweer naar de zon, zee en strand nu het volop winter is in NoordwestEuropa. Hier in Indonesië is het net andersom. Nu het tegen Kerstmis loopt verlangen veel mensen naar de kou, de sneeuw, de gezellige lichtjes, knetterend haardvuur en warme choco met een plakje kerststol terwijl je naar Sky Christmas Radio luistert. Ik ga meestal om het jaar met kerst naar huis toe. Vorig jaar heb ik genoten van de feestdagen in Nederland. Nu is met oud en nieuw Indonesië en in mijn geval Bali aan de beurt. Ik werk de weken daarvoor en ook op 24, 25 en 26 december als ‘Santa Claus’ in kinderprogramma’s op televisie, in een hotel, in een shopping mall en op een school. Het eerste wat je in Indonesië opvalt, is dat de kerstversiering al eind november in alle shopping malls en winkels hangt met muzikale kerstliedjes als ondersteuning om je emotionele koopgedrag te beïnvloeden. En een kerstboom koop

12

paraplu

je hier voor de lange termijn. Ja, ze zijn van kunststof. Oh, dennenboom is hier niet te koop en importeren is veel te duur. De rijke jetset Indonesiër, de orang kaya koopt zijn versiering in een van de betere hotels terwijl de gewone man de masyarakat kecil zijn versiering op de voordelige markt koopt die in elke mall nu wel aanwezig is. Ook is het opmerkelijk dat sommige Santa Clauzen met zwarte pieten lopen want Santa is hier een Saint, de mensen zien het verschil niet tussen onze 5-december goedheiligman (waren het niet de Nederlanders die de “Senterklas en Soewarte Pit” traditie eeuwen geleden naar Nederlands-Indië hebben gebracht!) en de Amerikaanse 25-december man. Niet verwonderlijk ook eigenlijk als je bedenkt dat de kerstman afkomstig is van Sinterklaas, de kleding beiden rood is en als je de uitspraak in het Indonesisch hoort Senterklas en SentaKlos, is het moeilijk van elkaar te onderscheiden. En vergeet niet dat 80% van de bevolking moslim is, dat zijn 176

miljoen mensen - goedemorgen dokter!! Er is hier in Zuidoost-Azië eigenlijk weer een soort subcultuur ontstaan in een traditie. Ook vermeldenswaardig is dat de kerstpakketten die hier parcels genoemd worden veel fruit, aarde- en glaswerk bevatten. De kerstvakantie duurt hier slechts een week want tijdens de ramadan krijgt men al twee weken vakantie. En kerst telt alleen maar één dag dus de 26ste is weer een gewone werkdag. Als je de televisie aanzet word je natuurlijk bedwelmd met de Amerikaanse kerstcultuur. Niet alleen films of tv-series waar Santa in te zien is maar ook documentaires en reportages uit de USA die ons laten zien hoe Amerikanen in eigen land en in het buitenland Christmas vieren, maar dat ga ik allemaal niet beschrijven want dat is een blog op zich. En wat eet een Indonesische familie met kerst. Nou, eigenlijk hetzelfde als moslimfamilies met ramadan verorberen, namelijk Lontong Tjap

Gomee. Dit feestmaal bestaat uit Lontong/blokjes gestoomde rijst met Opor Ayam/Kip in santen saus, Sambal Goreng Hati/ gebakken levertjes, Sambal Goreng Buntjis/ gebakken sperzieboontjes in saus en Telor Guling/gekookte ei met sambal met daarover heen wat bubukpoeder en chilisaus, eet u smakelijk! Maar voor alle buitenlanders die dit niet lusten kun je gewoon naar de Swiss butcher ‘Edelweiss’ om je traditionele rollade of kalkoen te kopen. En als je geen zin hebt om te koken en je verwend wilt worden kun je beter naar het Satoo restaurant gaan in het Shangri-la Hotel voor een verrukkelijk kerstbuffet. Het is niet alleen het buffet maar ook zeker de prachtig gedetailleerde kerstversiering en – muziek die je in hogere kerstsferen brengen. En last but not least maar wat het meest voor de hand liggend is, is natuurlijk het weer. Ja op kerstdag kun je gerust met een T-shirt en korte broek ontbijten in de tuin voordat je een koele duik in het zwembad neemt. Het is en blijft hier 32 C°. En

‘s avonds kun je in diezelfde tuin, in wat gepastere kleding maar wel zomerse stijl voor het kerstdiner aanschuiven met een temperatuur van 25 C°. En nooit vergeten om je blote huid goed in te smeren met antimuggen crème. Kortom ik vind het leuk om dit jaar weer eens op het godeneiland Bali Bagus te vertoeven maar om heel eerlijk te zijn is het “Kerstmis in de zomer” en dat botst, dus met andere woorden gaat kerst gewoon weer een jaar aan je voorbij. Over oud & nieuw kan ik heel kort zijn. Oliebollen, maar oh ja, ook met kerst... kerststol en amandelstaaf zijn hier gewoon te krijgen maar het is peperduur. Prijzen rond de € 35 á € 40 zijn heel normaal. Vuurwerk is verboden in Indonesië maar toch wordt het overal in de supermarkten verkocht. En op de 31ste staan er marktventers op straat met hun koopwaar. Hoe kan dat dan? Het is toch verboden? Tja, alles wat je hier fout doet, in het verkeer, voor de wet of inderdaad met vuurwerk of illegale

Dvd’s, alles kun je hier afkopen. Zo werkt het gangbare Indonesië. Indonesiërs zelf zijn dol op het boeken van een kerstweekend of oudjaarsweekend in een hotel met het gezin. Vervolgens komt de halve familie op bezoek en dan samen brunchen, dineren en feesten voor astronomische bedragen bijvoorbeeld met een optreden van George Benson of vorig jaar David Foster. Alles verzorgd inclusief een grote vuurwerkshow in de tuinen van het hotel. Desalniettemin kerst en oud & nieuw gaan hier aan je voorbij. Het echte uit Nederland ontbreekt! Logisch dat heel veel mensen in warme landen heimwee hebben naar Nederland in deze tijd! Zo erg is het met mij niet maar ben ik wel blij dat ik volgende jaar weer een aflevering thuis in Nederland ben. Achter mijn bureau op Cibubur wens ik een ieder die dit leest prettige kerstdagen en een voorspoedig nieuwjaar!

paraplu 13

evenvoorstellenDOOR MONIQUE MOL

BATAVIA BORREL Eduard Bekke

Nu alweer een kleine zeven maanden woonachtig in het prachtige Kemang, Jakarta waar naast hard werken voor Tebodin ook tijd gemaakt wordt voor gezellige etentjes, borrels, uitstapjes en andere leuke activiteiten. Nadat Claartje en Maarten (oude BB-commissie) mij hadden gevraagd of ik in het nieuwe seizoen de borrels wil organiseren met de nieuwe BB-commissie was ik grandioos enthousiast. De eerste Bataviaborrel in de Murphy´s Irish pub, was dan ook een groot succes. Goede opkomst, gesponsorde Bintang, buy 2 get 1 free Guiness en Kilkenny, lekkere hapjes en een mooi optreden van Arjan. Ook de volgende Bataviaborrels zullen we tot een gezellig succes maken. Zorg dus dat je erbij bent!

Dirk-Jan de Vos Via geboortestad Utrecht, Maastricht en Den Haag nu dan als consultant in Jakarta beland. Samen met Ibu Mieke. Onervaren expats maar nog geen moment spijt van de kans die Hay Group ons bood. Jakarta is niet bepaald de mooiste stad van de vier waar ik gewoond heb maar het is by far de stad waar het meeste gebeurt. Vergelijkbaar met Utrecht is het hoge ons-kent-ons gehalte (i.i.g. onder expats). De stad ligt aan zee en er wonen veel Indonesiërs, dus de vergelijking met Den Haag is duidelijk. Maar wat is er terug te vinden van het beeldschone oude Maastricht? Ik mis het koersen door de heuvels van Limburg en de stad is duidelijk minder bourgondisch. Al hoewel, daar zijn de Bataviaborrels natuurlijk voor! Proost! En vergeet niet: Het is immer d’n veurletzte.

Arjan Dirkmaat

Na een inspirerende tijd in het hoge Noorden, heeft bij mij slechts de heimwee toegeslagen naar het verbindend effect van een feest met karakters. Ik kan genieten van het zien van verschillende typetjes die allemaal vanuit hun eigen verband een mooie avond maken. In de Bataviaborrel commissie verwacht ik mijn oude tijd in een nieuw jasje te kunnen doen herleven, locatie ongebonden, een pintje drinken en een versnapering nuttigen.

Tanya Hoekstra

Voor de Bataviaborrel zijn wij als commissie op zoek naar gezellige, borrelende, feestende Hollanders, Belgen, kortom naar iedereen die op z’n tijd zin heeft in een ‘goede’ borrel. Elke borrel zal weer in de puntjes verzorgd worden, zorg dat je ze niet mist! Naast deze uitdagende taak als commissie lid ben ik werkzaam als Operations Manager bij Consult Group, een Internationaal Recruitment Company. Mocht je dus nog opzoek zijn naar de juiste kandidaat voor jouw bedrijf of zelf opzoek naar een nieuwe uitdaging dan hoor ik dit graag.

14

paraplu

paraplu 15

prangendevragen? DOOR LAURA VERVOORT & JOOP HEIJLIJGERS

From: Laura Subject: Heimwee Date: December 2, 2013 7:19 PM GMT+06:00 To: Joop

Lieve Joop, Een boeiend onderwerp, Joop: heimwee. Ik ken veel vrouwen hier in Jakarta die regelmatig - al dan niet een ernstige vorm van - heimwee naar ons kikkerlandje hebben. In dit rijtje ontbreekt natuurlijk de HEMA niet. Praise the Lord wanneer je je weer mag uitleven in de bakken kinderondergoed, –badkleding en de dekbedovertrekken. Ook IKEA wordt regelmatig gemist, want hoe vaak loop je niet al die zaakjes op de Kemang Timur (zonder stoep!) af voordat je eindelijk slaagt? Maar, belangrijker dan alle materiele zaken: onze familie en goede vrienden die in Nederland zijn achtergebleven. Hoe heerlijk is het om in gesprekken aan een half woord genoeg hebben? Ook Hollandse feestdagen zijn bij uitstek dagen waarin je ineens snakt naar die etalages vol paastakken of terugdenkt aan die o-zo tuttige workshop ‘Zelf Kerststukken Maken’. De moed zakt ons in de schoenen zodra we hier in december die plastic dennenboom van de ACE Hardware Store weer uit de kast trekken. En al doen we ons best met houten boompjes neerzetten en kerstkransen op deuren spijkeren; de echte kerstsfeer wil maar niet komen. Het doet je alleen maar meer verlangen naar die gure dagen rond de feestdagen. Blauwbekkend je kerstinkopen doen en jezelf trakteren op een heerlijke mok warme chocomel bij de Bijenkorf als de buit binnen was. Zucht. Joop, zijn wij vrouwen nou van die emotionele trutten? Ik hoor echt nooit een man hier klagen dat ‘ie het HEMA-ondergoed zo mist, verdrietig wordt van een plastic kerstboom of zich in oktober al zit te verheugen op het kerstdiner bij familie. Of vergis ik me, Joop, en steekt bij jullie heimwee net zo goed zo nu en dan de kop op?



From: Joop Subject: re: heimwee Date: December 4, 2013 10:40 PM GMT+06:00 To: Laura

Ach Laura, dat zit eigenlijk heel simpel in elkaar. “Distance makes love grow stronger”. Zelfs het idee aan

afstand zet de traanklieren vaak al open. Het afscheid op Schiphol na een lang verlof veroorzaakt vaak “Hello Goodbye” achtige toestanden. Wij mannen beseffen dat dit een gewoon psychologisch verschijnsel is. Die

jaloerse nicht, kattige zus of zeur-buurvrouw in Nederland, die sinds je in Indonesië woont, driftig via e-mails,

Skype, Facebook etc. laten weten hoe erg ze je missen, en naar wie je van weeromstuit ook naar gaat verlangen, want wat lijken ze opeens toch aardig. Ja, die zullen zodra je weer in NL woont, weer dezelfde jaloerse, kattige

zeurders zijn. Heimwee werkt naar twee richtingen, want vaak wordt de heimwee naar Indonesië na definitieve terugkeer naar Holland, nog groter. Naar zaken als een massage in de spa’s, het zonnige huis met bedienden,

de kameraadschap met de mede expats, etc. De aantrekkelijke zaken van Holland worden op 16000 kilometer afstand in onze geest uitvergroot. Ja, sommige mensen verlangen zelfs naar de HEMA. Holland shopping

paradijs? De luxe artikelen uit de PC Hooftstraat, waar de winkelende dames – die zich er speciaal voor kleden - kwijlend rondlopen en waar zelfs een tv-programma over is gemaakt. Die luxe vind je hier in Jakarta in

iedere Mall nog uitgebreider. Heimwee idealiseert de realiteit en maakt de schok bij eventuele terugkomst in het grijze, zon-arme, koude en winderige Nederland nog groter. Hebben wij mannen geen last van heimwee? Jazeker, wij verlangen vooral naar, om weer eens lekker zonder files zelf te kunnen rijden, in een auto die gewoon beweegt met snelheden waar hij voor is gemaakt. 16

paraplu

paraplu 17

historie DOOR COR PASSCHIER

HOLLAND in de heuvels

Heimwee naar Nederland, leven en werken in een vreemde omgeving, het ongezonde klimaat van de warme kuststeden, vaak ging dat in de koloniale tijd samen met de altijd knagende twijfel over: waarom zijn we hier uit het verre Europa gekomen, om wat te doen? Ja wat eigenlijk..........? Louis Couperus, laat in zijn boek “De stille kracht” Eva Eldersma, die al een aantal jaren in Indië woont uit roepen: “Wij zijn idioot hier, wij westerlingen in dit land. Waarom brengen we hier geheel de nasleep van onze dure beschaving, die het hier toch niet uithoudt! Waarom wonen wij hier niet in een fris bamboehuisje, slapen op een tikar, kleden ons in een kain pandjang en sitsen kabaai, met een slendang over de schouder en een bloem in het haar.” Het was een uitbarsting van frustratie: het dak van het huis lekte, de matten werden opgevreten en meubels aangetast door de rayap, de kakkerlakken lieten haar piano vals klinken en de vochtige warmte verlamde. Ze wilde weg, terug naar de geborgenheid van haar familie en vrienden, had heimwee en verlangde naar Nederland. Couperus schreef het boek rond 1900 toen hij langdurig bij zijn zwager logeerde die resident in Pasuruan was. Maar twintig jaar later was de wereld totaal veranderd en waren er, voor wie dat konden opbrengen, ruimere mogelijkheden om te ontsnappen uit de routine en misère van het dagelijks bestaan.

BPM open haard

In 1900, reden er op Java 15 auto’s rond, maar daarna ging het snel. Vooral na de Eerste Wereldoorlog, groeide het gemotoriseerd verkeer in een geweldig tempo en begon men, in de beschikbare vrije tijd, de warme en drukkende kuststeden te ontvluchten om in de koelere hoger gelegen streken rust en ontspanning te vinden. Daarnaast gingen er veel Indische blijvers, zoals ze genoemd werden, er na hun pensionering wonen. Men ging, zoals men het noemde in die dagen “een koude neus halen”.

18

paraplu

Om enige voorbeelden te noemen: voor Batavia was dat de Puncak, van Surabaya ging men naar Tretes en op Sumatra Medan was het Berastagi. Men bouwde daar hun tweede huis en was met Europeanen vrijwel onder elkaar. Je kon zeggen wat was het koud gisteravond, we moesten de haard aansteken en voor we gingen slapen een extra

deken op het bed. Bij gebrek aan een dennenboom werd met kerst de Cemara in de tuin opgetuigd. De bruine bonensoep, poffertjes en bitterballen die we nu nog in Indonesië kunnen eten zijn een erfenis uit die tijd. Voor het eerst, sinds de koloniale aanwezigheid, kon je ontsnappen aan de sleur van alledag en de beklemming van te moeten leven in een decor waar je eigenlijk niet in thuis voelde. Deze ontwikkeling zag je ook in de Britse koloniën met hun hillstations. Waar ik ook was, ook in Batu (klein Zwitserland) boven Malang of in het heuvelland van Tomohon boven Menado, waren die typische Nederlandse vakantiehuizen, als was ik op de Waddeneilanden of op de Veluwe. Van lokale Indonesische architectuur werd vrijwel nooit gebruik gemaakt in de ontwerpen van huizen in de heuvelresorts, in tegendeel de voorbeelden lijken soms zo uit Nederlandse boeken gehaald te zijn. De gevels in hout uitgevoerd, geschilderd of gebeitst, de dakvormen typisch Nederlands, met dakpannen of sirap shingles bedekt. Ik kwam van Medan, het was in 1978, aan in Berastagi, daar zag ik in het voormalige BPM (Shell) guesthouse een prachtige, in tact gebleven, open haard die ik fotografeerde. De haard, in rode baksteen gemetseld, was bekroond met een merkwaardige tekst. Gegoten in brons in de vorm van een halve cirkel luidde de tekst: “Elke gast brengt vreugde aan. ‘T zij bij ‘t komen, ‘t zij bij ‘t gaan”. Alsnog begreep ik toen het gevoel van heimwee van de vroegere reizigers op zoek naar een verbinding met het thuisland.

Nederlandse omgeving. Het onwezenlijke gevoel bekroop me een verborgen erfenis ontdekt te hebben, waarvan niemand het bestaan afwist. Nu in deze tijd is de atmosfeer van de heuvelresorts niet meer dezelfde, er is hogere bebouwing toegelaten en de bebouwingsdichtheid is toegenomen: een gevolg van de groei van het binnenlands toerisme en bevolkingstoename. Het zou een mooi initiatief zijn als er eens een publicatie, met veel beelden, zou verschijnen over dit bijzondere onderwerp. Weemoed voel je en heimwee begrijp je in de heuvelresorts van het vooroorlogse Indonesië. In de jaren twintig/dertig van de vorige eeuw vervulde het verblijf daar een belangrijke rol in het verzachten van de gevoelens van schrijnend verlangen en heimwee. In de heuvels waren de mogelijkheden om op Europese wijze te kunnen leven, je kinderen te kunnen vertellen over het verre Holland. Maar, tegelijkertijd waren het bijzondere enclaves, waarin de Europeanen zich afzonderden van de Indonesische maatschappij in beweging, die op weg was naar de laatste fase, de onafhankelijkheid.

Het guesthouse van de oliemaatschappij BPM is gebouwd in 1939, naar een ontwerp van de in Medan gevestigde architect Herman van den Heuvel. Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd is er in de veertiger jaren van de vorige eeuw veel verwoest in Berastagi, maar het BPM gebouw overleefde, in december 1948 waren de nationalistische leiders Soekarno, Hatta, Sjahir en Augus Salim er door de Nederlanders tijdelijk geïnterneerd. Tja, elke gast brengt vreugde aan, de heren zullen de humor van de situatie gevoeld hebben. Later in 1993, niet zo ver er vandaan vond ik een prachtig wit geverfd houten woonhuis met een pannendak en erker. Het leek nog origineel en zo verplaatst uit een

paraplu

19

Fotocredits: Yori Antar

NOORD-SULAWESI

maukemana DOOR HENRIETTE WINKLER

Terugkomend uit Nederland, waar ik drie maanden voor mijn op de bank liggende dochter met lymeziekte had gezorgd, viel ik met mijn neus in de boter: een herfstvakantiereis met Wouter en zoon Michiel naar Noord-Sulawesi. Een groepsreis van ‘GoWildIndonesia’, geleid door de zeer relaxte Nick. Die was dit keer zo relaxt geweest dat door het vergeten te bevestigen van de hotelboekingen, we nog een ster of wat zakten en een airco geheel uit ons hoofd konden zetten. De trips van ‘GoWild’ zijn voor de echte natuurliefhebber. Al snel bleek de groep van 11 expats in twee delen uiteen te vallen. De zeer geïnteresseerden, voorbereid met verrekijkers en imposante camera’s en degenen die niet goed wisten waar ze zich bij hadden aangesloten. En die bijvoorbeeld niet vrolijk werden van een uur in de jungle wachten op de terugkeer van de mannetjes neushoornvogel of van een “koude” buitendouche. Op den duur concentreerden zij zich in één klaagauto. Maar het moet gezegd worden, ontbering verbroedert en op het laatst werden ook zij steeds gezelliger. We hebben prachtige dingen gezien. Na een vroege (zelf geboekte) Lionvlucht naar Manado van een uur of drie, de Minahasa highlands ingetrokken en de krater rondgelopen van Mount Mahewu. De volgende dag Lake Tondano, een traditionele pottenbakkerij en de aankomst in Tangkoko National Park en Dove Villas. Gelukkig offerde Wouter zich twee nachten op om op het matras op de grond te liggen, want ik hoorde ‘s nachts

20

paraplu

aardig wat knagen in / aan de hut. En wat was ik verbaasd juist daar een oude bekende van Haskoning tegen te komen die ik de laatste keer in onze vorige woonplaats Cotonou, Benin, had gezien! De volgende ochtend om 5 uur op pad, op zoek naar het spookaapje, een nachtdiertje. We zagen nog veel meer, dozijnen zwarte makaken en prachtige vogels. Diezelfde middag nog in een prauw over zee een riviermonding in: birdwatching. Toen op weg naar snorkel- en duikparadijs Bunaken, via oude sarcofagen in Airmadidi. De boot legde direct aan bij het hotel. Onze Michiel helemaal verrukt, want het strand lag vol met honden, waar hij -als enig kind in het gezelschap- veel mee heeft gespeeld. Het snorkelen was ongelofelijk. Er was een kloof met aan één kant ondiep koraal met de mooiste vissen en aan de andere kant ging het de diepte in. Daar zagen we grote schildpadden en vissen. Die nacht was weer vreselijk warm. Ik ging me elke paar uren opnieuw insmeren met DEET, want alle ramen en deuren waren opengezet. Toen ik om 6 uur een oog opendeed, bleek Michiel op zijn matras op de grond te liggen, omringd door honden.

Na twee prachtige snorkelplekken terug richting Manado. Afscheid genomen van de groep (we zijn een week later nog samen gaan eten), want wij hadden een privéverlenging in ‘Lumbalumba Diving Resort’. Wat heb ik geslapen! Alles klopte. Mooi familiechalet in een botanische tuin, veranda met hangmat, prachtig zwembad met uitzicht op de zee en vulkaan, heerlijk eten en leuk internationaal gezelschap aan de gemeenschappelijke lange eettafel. Voortreffelijk klein resort onder de perfecte leiding van Roel en Juud. Michiel en Wouter gingen met de duik- en snorkelboot mee en ik ging luieren in het zwembad om mijn verbrandde rug te koelen. Volgende dag met de taxi dwars door Manado terug naar het vliegveld, vreemd om daar meer kerken te zien dan moskeeën. Behalve met ‘GoWildIndonesia’ (gowildindo@gmail. com) zijn we ook al een paar keer mee geweest op hiking trips van ‘JavaLava’ (www.javalava.info). Dit zijn grotere gezelschappen die doorgaans ook meer kinderen mee hebben, tevens kun je kiezen uit lichte of zware wandelingen!

paraplu

21

foto’s interland Koninkrijk der Nederlanden

e

Nederlandse Ambassade Jakarta, Indonesië De Nederlandse Ambassade in Jakarta informeert Nederlanders over de situatie in Indonesië via het ambassadebulletin op de website onder ‘U en Indonesië’, en beantwoordt telefonisch +62 (0)21 5251515 en schriftelijk [email protected] alle soorten vragen. Voor algemene informatie over het werk van de ambassade in Indonesië en de ondersteuning van Nederlanders in het buitenland, kunt u ook de website van de ambassade bezoeken: http://indonesie.nlambassade.org. Voor consulaire zaken neemt u contact op met +62 (0)21 5271904. Ook per fax +62 (0)21 5275977 en per e-mail kunt u de consulaire afdeling bereiken: algemeen [email protected], visa [email protected]. Voor het indienen van een visumaanvraag moet u online via internet een afspraak maken. Deze link is te vinden op de hoofdpagina: http://indonesie.nlambassade.org. Het Erasmus Huis, gelegen op het terrein van de Nederlandse Ambassade, is het belangrijkste visitekaartje van cultureel Nederland in Indonesië. Het heeft een auditorium met 325 zitplaatsen, een openbare bibliotheek, een juridische bibliotheek, een amfitheater en een expositieruimte. Voor meer informatie en de programmering: www.erasmushuis.org. En volg ons ook via Facebook en Twitter! Adres van de ambassade en Erasmus Huis: Jalan HR Rasuna Said Kav. S-3, Kuningan, Jakarta 12950.

22

paraplu

23 paraplu paraplu 23

heimwee DOOR IRENE HEERINGA Heimwee naar het eten in Nederland Na de nasi goreng, soto ayam, saté kambing en rendang verlang je wel eens naar het eten in Nederland. Voor deze editie van de Paraplu met het thema heimwee ben ik op zoek gegaan naar plekjes waar het eten net zo smaakt zoals je dat in Nederland gewend bent. Bij het nuttigen ervan denk je terug aan thuis in Nederland en zit je voor even weer aan je eigen keukentafel.... Bij ‘Largo Bistro’ aan de Jl. Benda Raya no. 7A vind je Europese gerechten voor hele redelijke prijzen. Dit restaurant is eind september van dit jaar geopend. De chef-kok is de Fransman Simon. Naast de goede smaak van het eten merk je dat hij ook oog heeft voor de opmaak ervan. Als voorgerecht hebben we de bruchetta besteld en als hoofdgerecht de Aksan’s steak en de Largo tenderloin. Kies bij het hoofdgerecht de aardappelgratin. Het is de specialiteit van de chef-kok. Het dessert met drie willekeurige keuzes van de chef beviel ons eveneens goed. Leuk om te weten voor de dames, elke woensdag zijn de cocktails voor de helft van de prijs!

Voor croissants en stokbroden die niet te onderscheiden zijn van het brood in Nederland, dan ben je bij Authentique, de Franse bakker aan Jl. Kemang Selatan 1 no. 20 aan het goede adres. Een Franse dame, Sophie runt dit bakkerijtje. Het ziet er gezellig uit en bij binnenkomst komt de geur van vers gebakken lekkernijen je tegemoet. Het is ook een leuke plek om er een bakje koffie of een kopje thee te drinken. Neem er iets lekker bij. Zo heeft ze heerlijke taartjes en cakes. Het bakkertje is in het weekend vanaf half 8 ’s ochtend open dus ideaal als je zin hebt in een ontbijtje met vers gebakken brood en croissants.

Als je trek hebt in pannenkoeken en poffertjes dan kun je terecht bij Dijan aan de Jl. Kemang Selatan no. 102A. Dijan is gevestigd in een oud Nederlands koloniaal pand en is sinds 2000 open. In het restaurant staan enkele vitrines met prullaria die je aan Nederland doet denken zoals vazen, molens en bordjes in Delfts blauw. Ook de tulpen, klompen en schilderijtjes van Nederlandse landschappen ontbreken niet. Grappig detail zijn de tulpen van glas-in-lood in de toegangsdeur. Wij hebben gekozen voor een pannenkoek met kaas en stroop, en een portie poffertjes met boter en poedersuiker. Het smaakte ons goed en komen zeker nog een keer terug.

24

paraplu

paraplu 25 paraplu 25

In de buurt van de Istiglal moskee aan de Jl. Veteran I no. 10 vind je ijssalon ‘Ragusa Es Italia’. Deze ijssalon bestaan al sinds 1932 en is één van de oudste ijssalons van de stad. Je kunt hier Italiaans ijs eten, zoals je dat ook in Nederland gewend bent. Het ijs wordt hier zelf gemaakt zonder dat er conserveringsmiddelen worden toegevoegd. Achter in het zaakje zie je dan ook de machines staan. De smaken mokka, vanille, chocolade en aardbei zijn onder andere verkrijgbaar. Voor de liefhebber is er ook durian ijs. Als je er nootjes, stukjes gedroogd fruit en/of chocoladesaus over wil, kan dat allemaal. De Banana split en de Tutti Frutti zijn de favorieten. Het interieur is erg eenvoudig, maar er hangt een goede en gezellige sfeer. Ga voor een schnitzel, cordon blue, worstjes, hamburgers, chorizo, spek, ham ect. naar Edelweiss aan de Jl. Ampera Raya no 17H. In 2002 is de Zwitser Thomas Bart begonnen met Edelweiss. Door de jaren heen heeft hij het assortiment uitgebreid. Al het vlees(waren) wordt bevroren verkocht en in de winkel tref je dan ook een aantal grote vriezers aan. Wil je liever je boodschappen online bestellen, dan kan dat ook en dan wordt alles bij je thuis bezorgd. Daarnaast biedt Edelweiss de mogelijkheid aan om een barbecue feestje bij je thuis te verzorgen. Ze regelen het eten, de barbecue en het personeel zodat je ongestoord van het feestje kan genieten. Voor degene die met kerst in Jakarta zijn en eters over de vloer hebben, ze verkopen ook varkenslende en lamsmedaillon.

EARTH WIN AND FIRE

Wat niet in dit rijtje mag ontbreken is Eastern Promise. Voor velen bekend als de EP en te vinden aan de Jl. Kemang Raya no. 5. Deze bar en restaurant met de Nederlander Lens ter Wee aan het hoofd, heeft verschillende Nederlandse snacks op de menukaart staan. Zo kun je er een frikandel speciaal en een broodje Van Dobben kroket eten. Is een snack aan jou niet besteed dan kun je ook voor hutspot met rookworst of erwtensoep kiezen. De Eastern Promise bestaat al sinds 1989 en er komen zowel expats als Indonesiërs. Er heerst een relaxte en gezellige sfeer. Er zijn verschillende ruimtes, van sportbar tot beer garden, dus er is voor ieder wat wils. Zoals je hebt kunnen lezen hoef je in Jakarta geen heimwee naar Nederlands eten te hebben. Ondanks dat je aan de andere kant van de wereld zit kun je beschikken over poffertjes, frikandel speciaal en hutspot met rookworst. De heimwee slaat pas toe als je in Nederland bent, naar de heerlijke Indonesische keuken die de ibu’s in een handomdraai voor jou op tafel serveren.

paraplu 27

etcetc DOOR ANJA VAN RIJS

HE I M W E E

Trucs en Tips

Trucs en Tips

Mijn leraar Nederlands op de middelbare school leerde ons niet alleen dat heimwee een Duits leenwoord is, maar ook dat het uitspreken ervan eigenlijk al het bijbehorende gevoel weergeeft, zeker als je het langzaam zegt. Wat we niet uit het Duits hebben overgenomen is het antoniem Fernweh, het verlangen naar onbekende situaties. Daar moeten we als expat allemaal iets van hebben, anders had u dit artikel nu niet gelezen!

gemakkelijker te overwinnen dan de mentale variant) en de mogelijkheid tot contacten. Maar je moet er natuurlijk wel van houden. De opties die je het snelst over je neerslachtige bui heen helpen zijn helaas niet de beste: shoppen kan duur zijn en van troosteten word je meestal dik.

Heimwee is een natuurlijke reactie op het verlaten van de vertrouwde omgeving. Daarom gaat het meestal over naarmate de nieuwe omgeving vertrouwder wordt, maar dat kan best wat langer duren dan die eerste paar maanden. Heimwee roept ongeveer dezelfde emotie op als de verwante woorden melancholie en nostalgie. Maar of je nu naar situaties, naar vroeger of naar huis verlangt: het schrijnt. Toch is heimwee niet alleen negatief. Je kunt alleen naar iets terugverlangen als je het hebt gehad. Dat je je oude huis, familie of vrienden mist, zegt ook iets over de goede relatie met hen. Gelukkig kan Skype of andere vormen van videobellen een deel van het gemis opvangen. Ik ken mensen die hun laptop op de koffietafel zetten om het ‘bakkie troost’ toch in familieverband te drinken, al kletsend heen-enweer lopend. Maar contact met thuis kan het heimweegevoel ook

28

paraplu

doen toenemen, juist omdat je je realiseert dat je dierbaren ver weg zijn. En teveel contact blokkeert het je openstellen voor mensen in je nieuwe omgeving. Een nieuw leven opbouwen doe je niet door de hele dag met oude vrienden te skypen, hoe heerlijk dat warme badje ook is. Toch heeft met name Skype en de betere contactmogelijkheden in het algemeen ervoor gezorgd dat minder mensen minder last van heimwee hebben. Dus: wel gewoon contact houden, maar je er niet aan vastklampen. Kenmerkend aan heimwee is dat het niet continu aanwezig is. Als je druk bezig bent met werken, sporten, shoppen, kletsen of cultuursnuiven, heb je er meestal geen last van. Het zijn vooral de momenten dat je even niets te doen hebt of niet onder de mensen bent dat het toeslaat. De zintuigen zijn ook veroorzakers van heimwee: een vertrouwde geur, die bekende muziek, de BVN-beelden uit Nederland, de smaak van drop en rookworst. Waarom heeft de een meer last van heimwee dan de ander? Als altijd speelt ook hier de opvoeding een rol. Kinderen die zeer beschermd zijn opgegroeid, niet gewend werden aan logeren, er niet of nauwelijks zelfstandig op uitgingen, krijgen angst voor het onbekende en hebben in hun volwassen leven meer kans op heimwee. Je persoonlijkheid is ook van invloed. Zeer planmatig levende typen en ook onzekere mensen

hebben meer last van het loslaten van bestaande structuren en zijn dus ook gevoeliger voor heimwee. Ook maakt het uit hoe je de beslissing om in het buitenland te gaan wonen hebt genomen. Wilde je partner het graag voor zijn/haar carrière en ben je hem/haar gevolgd, of is het ook je eigen keuze. Heb je echt over de nadelen nagedacht of die achteloos terzijde geschoven en je laten verblinden door de roes van exotiek en avontuur. Hoe heb je afscheid genomen, heel bewust en zonder ‘losse eindjes’ of heb je de laatste weken thuis rondgerend alsof er weliswaar een hoop geregeld moest worden, maar niets echt ging veranderen. Enfin, dat is allemaal niet meer terug te draaien, maar het kan wel helpen bij het achterhalen van de oorzaken van heimwee. Maar wat te doen als je last van heimwee hebt? Zoals met alle negatieve gevoelens werkt het vaak het beste om de gedachten te verzetten en iets te gaan doen. Niet op de bank blijven zitten piekeren, dat levert weinig op. Ook al staat het je op dat moment bar tegen, ga iets doen wat je anders wel leuk vindt, ook al heb je er nu even geen zin in. Gewoon verstand op nul en doen. Ga boodschappen doen, voor mijn part het huis soppen of in de tuin aan de slag, bel die (vage) kennis en ga wat nieuws bekijken, of pak die al lang liggende klus nu eindelijk eens op. Sporten is ook een goeie vanwege de daarmee opgewekte adrenaline, de lichamelijke vermoeidheid (heel wat

Het wordt wel wat serieuzer als je niet alleen met kerst, maar ook buiten de feestdagen vaak door heimwee wordt overvallen. Als ‘s avonds laat iedereen al slaapt, maar jij niet. Als je dan toch wakker ligt, heb je meteen de tijd om een lijstje te maken met de voor- en nadelen van je vorige en huidige ‘thuis’. Realiseer je dat de heimweebeelden die zich aan je opdringen geïdealiseerd zijn; het lijkt allemaal honderd keer leuker en mooier dan hoe je het normaalgesproken beleeft als je thuis bent. Ga na waardoor het komt dat je je in je huidige woonplaats niet op je gemak voelt. Ongezellig huis? Te weinig contacten? Te weinig structuur? Niet echt een doel in je leven? Dan is het motto ‘ga wat doen’ niet meer zo gemakkelijk in te vullen, worden de bekende tips holle woorden. Heel belangrijk: krop je gevoelens niet op, dat versterkt het alleen maar. Sluit je niet af en bespreek het in elk geval met je partner: gedeelde smart is nog altijd halve smart. En je huisgenoot kan dan ook je bijbehorende prikkelbaarheid wat beter begrijpen. Schaam je in elk geval niet voor je heimwee, het komt

veel meer voor dan je denkt, het is niet kinderachtig en je bent echt geen aansteller. Het kan ook helpen om alvast een aantal activiteiten in te plannen, dan heb je een bruggetje als je daar op het moment zelf geen zin in hebt. Een terugreis naar dat ‘ideale’ thuis wil ook wel eens helpen, maar neem wel een retourticket. Geef niet te snel op, pas na ongeveer een jaar weet je of je een permanente of tijdelijke heimweelijder bent. Eenmaal thuis zie je ook weer de beperkingen van de oude omgeving en vaak merk je daar dat je toch al een eindje op weg bent om te wennen in je nieuwe woonplaats. Hopelijk zie je het expatleven wat positiever in als je weer op SukarnoHatta landt. Als heimwee een obsessie wordt, je leven blijvend bepaald en al je gedachten en acties stuurt, heb je een probleem. Men spreekt niet voor niets over ziekmakende heimwee en een depressie ligt op de loer. Dan is een ticket enkele reis wellicht de beste oplossing of anders een gesprek met een goede psycholoog. Gelukkig hebben maar heel weinig mensen last van onverteerbare heimwee, zoals gezegd wordt het meestal na verloop van tijd minder of gaat zelfs helemaal over, recht evenredig met de mate waarin je je nieuwe leven vorm weet te geven. Eenmaal gerepatrieerd kun je met het minder bekende ‘Fernweh’ te maken krijgen. Waarom zou je moeite

hebben om in Nederland te wennen, je bent toch Nederlander? Maar eenmaal terug op Hollandse bodem ben je je uitzonderingspositie als expat kwijt; meestal zijn de financiën wat minder ruim (de kosten gelukkig ook), de gado-gado smaakt weer zoals altijd bij de Chinees en het dagelijkse leven is weer gelijk aan dat van 17 miljoen anderen. Nederland is in die paar jaar niet veranderd, jij bent veranderd... Gewoon omdat je verder hebt gekeken, in een andere cultuur hebt geleefd en andere ervaringen hebt opgedaan. Dus moet je je opnieuw aanpassen, maar nu met minder compassie en steun van anderen. In de expatomgeving kon je beide werelden delen, weer terug kent je sociale omgeving (meestal) alleen de Nederlandse leefwereld. Wie aan verre reizen doet kan veel verhalen vertellen, maar naar die verhalen wordt niet lang geluisterd. Het expatleven heeft een zweem van tijdelijkheid en dus weer nieuwe vooruitzichten, repatriëren doe je meestal definitief. De kunst is om te behouden wat je in het buitenland hebt ervaren, maar zonder daar krampachtig over te doen. Het zit toch wel in je, ondanks dat na verloop van tijd de Nederlander de overhand over de expat krijgt. Ik heb wel wat met die verguisde tegeltjeswijsheden en eentje schiet me te binnen om mee af te sluiten: ‘Onderzoekt alle dingen en behoudt het goede!’

paraplu 29

Oranje Golf

30

paraplu

back to jakarta

Intocht Sinterklaas

paraplu 31

Foto Clown

clown

maarten vd heijden

Clown Annemieke Bakker

is speciale gast bij InterContinental Op 31 oktober werd de vierde ‘Supplementary Food Distribution’ van het InterContinental Jakarta Mid Plaza gezamenlijk met Yayasan Wadah Titian Harapan gehouden.

Het programma was iets anders vanwege de clown Annemieke van ‘The Global

Clowning’. Dit is een NGO uit Nederland. Global Clowning clowns treden op in

landen waar geen of weinig clowns aanwezig zijn, terwijl veel kinderen juist een lach nodig hebben. Door lokale contacten en organisaties treden de clowns op op scholen, weeshuizen, gevangenissen voor kinderen, ziekenhuizen en gehandicapten kinderen instituties. Ze streven het doel na geluk en een lach naar deze kinderen die als kansarm worden beschouwd, te brengen.

Dit event werd gehouden in een kleuterschool waar circa 120 kinderen les krijgen (3 - 6 jaar oud). De kinderen werden geëntertaind met grappige spelletjes door

Annemieke en ondertussen werd aan de kinderen brood, kaas, melk en bonen pap uitgedeeld. Een geweldige ervaring om de lachende kinderen te zien. Henk Eising

paraplu

paraplu 33

schudden

34

paraplu

paraplu 35

laura’sblog DOOR LAURA VERVOORT

food for thought Naast het klimaat, de politiek en Hollandse televisie denk ik bij Nederland toch vooral aan Hollands eten. Met de kerst in aantocht, die wij dit jaar weer eens in Nederland vieren, kan ik mij nu al verheugen op een (h) eerlijk portie Hollands eten. Op Facebook zag ik alweer wat typische dingen als warme chocolademelk en zuurkoolstampot voorbij komen. En al ben ik nog zo gek op het Indonesische eten … soms verlang ik ineens hevig naar iets echts Hollands. Mijn top 5 van eten dat ik het meest mis hier: 5. lekker vers brood: bakkerij Voorneman en de Franse bakker in Kemang hebben heerlijk brood, maar die echte grof volkoren of die knapperige Pain de Boulogne van AH zijn toch moeilijk te evenaren. Heerlijk met een dikke laag roomboter (ach, het is winter)en een berg pure vlokken…..

36

paraplu

4. postelein: ik denk dat ik een van de weinigen ben, maar voor postelein kun je mij echt wakker maken. Klein scheutje azijn erdoor, ouderwets gehaktballetje…mmm. De kans dat ik straks in december postelein in de schappen vind, is klein, maar van de zomer kom ik vast weer ruimschoots aan mijn trekken. 3. oude kaas: een klassieker, natuurlijk. Die muffe, maar in ieder geval betaalbare Cheddar of surrogaat Gouda van hier is misschien prima op je tosti, maar een stuk uit het vuistje ‘s avonds … nee, dank u. 2. boerenkool met rookworst O… Hemelse Groente! Heerlijk met een echte goede rookworst erdoor, kuiltje jus, regen die tegen de ramen klettert, kachel op 22 C°. Ja, ik zie mij over een maand of twee al helemaal zitten! 1. stoofvlees van mijn schoonmoeder

Mijn onbetwiste nummer 1: het stoofvlees van mijn schoonmoeder (sorry, ma!). Op een ouderwetse manier uren gestoofd; wie doet dat nog in Nederland? Scheutje ketjap erbij (tip!), tomatenpuree, een paar jeneverbesjes, bloemkool met een papje en gekookte aardappels: Fantastisch! Na al dit schrijven snappen jullie dat ik inmiddels trek heb gekregen. Wat wordt het? Een stukje oude brokkelkaas (met een beetje fantasie kunnen we daar nog een paar dagen mee doen)? Een boterham met De Ruijter hagelslag (ons laatste pak, hellup!) of een restant soto ayam van mijn kok ibu Idah van gisteren? Vooruit, toch die soto ayam. Want van de oude kaas en hagelslag kan ik - waar ook ter wereld - nog mijn hele leven genieten, maar die overheerlijke soto ayam van mijn kok: die vind ik, als we hier ooit weer weggaan, nergens meer.

paraplu 37

batavischepot DOOR UMI HARTONG

stamppot heimwee

In het buitenland levend en al voor geruime tijd in Jakarta wonend, missen we vaak het echte Nederlandse eten. Een daarvan is boerenkool met worst, maar deze groente is niet te krijgen in Jakarta. Daarom heb ik geëxperimenteerd met verschillende lokale groentes om de boerenkool te vervangen. En daun singkong is een goed alternatief. Wil je het ook proberen? Stamppot daun singkong (Casava bladeren) Benodigdheden: - Daun singkong - Aardappelen - Zout - Boter - Melk - Kaas. Was de daun singkong. Vul een pan met water en breng dit aan de kook. Kook daarin de daun singkong gedurende ongeveer 20 minuten met een beetje ongezouten boter, wat helpt om de daun singkong zachter en sneller te laten koken. Laat dit uitlekken en hak het fijn. Kook tegelijkertijd de aardappelen, stamp dit tot aardappelpuree en voeg wat zout, boter, melk en eventueel kaas toe. Meng de aardappelpuree met de daun singkong. Eet smakelijk!

38

paraplu

paraplu 39

EXPATLEVEN DOOR HANNELORE BENDERS-HOLLEMAN

Nl.wikipedia.org: Heimwee is het gevoel van verlangen naar huis, of algemener gezegd, naar de geborgenheid en de zekerheden van het bekende. Het speelt vooral als men op een onbekende plek is, bijvoorbeeld op vakantie. Encyclo.nl: sterk verlangen naar huis als je ergens anders bent.

HEIMWEE

Woorden-boek.nl: smachtend verlangen in de vreemde om te kunnen terugkeren naar het eigen land, de eigen omgeving en het ouderlijke of eigen huis.

Ik heb het woord heimwee in google ingetypt en van de eerste bladzijde heb ik al deze betekenissen gehaald (nummer zes van die eerste tien treffers is overigens de heimweewinkel.nl. Dat doen ze goed!). In mijn werk werd heimwee vaak besproken (dan gaat het hier over militairen die waren uitgezonden naar Bosnië of Kosovo) en het eindoordeel was in de extreme gevallen: terug naar huis. Tegen echte heimwee is geen kruid gewassen. Het enige wat zal helpen is terug naar huis gaan. Tsja, en daar wringt dan onze schoen. Of wringt dan meer onze teenslipper, want dichte schoenen dragen we hier stukken minder vaak. Want… wat is heimwee bij mensen die al heel lang niet meer in hun thuisland wonen? Bij kinderen die al hun leven lang elke twee tot vijf jaar een ander thuisland hebben? Bij kinderen die twee nationaliteiten hebben, moeder komt uit land A en vader uit land B. Tsja, naar welk land hebben zij dan heimwee? Bij kinderen die nog nooit in hun moederof vaderland hebben gewoond? Laat ik de conclusie meteen maar verklappen: ik weet het (ook) niet! Dus dan grijp ik zelf het liefst naar Wikipedia ‘s omschrijving: “verlangen naar de geborgenheid en de zekerheden van het bekende.” Ja, daar kan ik wel wat mee. Want ‘het bekende’ is voor ons expats wel iets wat we allemaal kennen. De expats die voor het eerst uit Nederland hier aankomen laat ik in deze buiten

40

paraplu

schot, die zullen eerder inderdaad heimwee hebben zoals het er in de andere twee omschrijvingen staat. Dat bekende, wat is dat dan? Dat is voor ons het land waar we hiervoor woonden. Daar kenden we de school, daar hadden de kinderen hun vriendjes, daar hadden we hetzelfde personeel drie jaar lang in huis, daar hadden we onze routine. En dan komen we hier en is alles weer anders! En verlangen we naar het bekende van het vorige. Het verlangen naar de plek waar we het goed hadden, waar we onze eigen plekken hadden gevonden, waar we allemaal iemand hadden om tegenaan te zeuren als je het ergens mee had gehad. Hier werden onze spullen onder onze kont vandaan gestolen, dat hadden we nog nooit eerder meegemaakt! Was het dan toch echt beter in het vorige land? Maar toch… mijn oudste zoon van tien jaar zegt echt terug naar Nederland te verlangen. Waarom, vraag ik hem dan? We hebben daar al in geen jaren meer gewoond, realiseer je je wel dat we altijd vakantie hebben als we daar zijn? Dat als we er wonen het heel anders zal zijn met vroeg opstaan voor school, vaak in de regen fietsen en die regen is koud, in tegenstelling tot de regen hier. Ons huis is klein, de weekenden zijn druk. Alle neven en nichten moeten ook gewoon naar school. (Elke keer als wij in de kerstvakantie naar Nederland gaan, haal ik met een diepe zucht van verlichting weer mijn teenslippers uit de koffer op de dag dat we teruggaan. Dan zijn we meestal 5000 km tussen familieleden verder, hebben iedereen te vaak of toch

net niet vaak genoeg gezien en hebben geen tijd voor ons gezin gehad.) “Maar ik wil terug omdat onze familie daar woont!” Ja, daar heb ik niks tegen in te brengen. Adviezen heb ik niet. Door blijven ademen, door blijven gaan. En nuchter blijven over wat er werkelijk aan te doen is. Op de site reisomdewereld.nl worden er tien tips gegeven hoe om te gaan met heimwee. Heb ik voor u uitgezocht, altijd handig om te weten!: 1. Calculeer de kans op heimwee al een beetje in voor het vertrek. Minder optimistisch, misschien wat zwaar, wel realistisch. Probeer het in elk geval niet weg te duwen, want iemand die denkt ‘dat overkomt mij nooit’ krijgt het verrekt moeilijk als het onverhoopt wel gebeurt. Het is realistischer om de kans op heimwee vrij redelijk te achten. Misschien kun je je tijdens de voorbereiding zelfs al bezinnen over de vraag: stel dat het mij overkomt, wat kan ik mezelf dan geven? Is het je stijl, stel dan zeker een koffer samen voor moeilijke momenten (zie tip twee). 2. Last van heimwee, trakteer jezelf. Stel voor je vertrek een koffer samen voor moeilijke momenten. Wat daar zoal in zit? Allerlei zaken die blij en vrolijk stemmen. Denk aan een stapeltje Nederlandstalige boeken, je lievelingsmuziek, het telefoonnummer van je beste vriend(in), een lachwekkende foto, een spaarpot met 1000 euro voor een retourtje naar het thuisland, een zak drop of een goede fles wijn, een A4’tje waarop in koeienletters staat ‘Daarom wil ik dit zo graag!’.

Daaronder schrijf je alle drijfveren en motieven… 3. Erken dat je heimwee hebt, ook al is het niet stoer om dat te hebben. 4. Erken dat je heimwee hebt, ook al woon je uiterst mooi en heb je het nog zo goed. 5. Erken dat je heimwee hebt, ook al denken anderen ‘Maar jij moest toch zo nodig!’ 6. Rouw! Iemand met heimwee is rouwig om wat hij of zij heeft achtergelaten. Natuurlijk mag je verdrietig zijn als je iets of iemand mist. Doorleef het verdriet (wees zacht en aardig voor jezelf), maar maak er ook geen drama van. Accepteer het lege gevoel dat hoort bij eventjes thuisloos zijn. 7. Zie de pijn die hoort bij het idee dat Nederland of België je thuisland niet meer is onder ogen. Maar erken wel dat het een bewuste keuze is. Maak je drijfveren en motieven opnieuw wakker. 8. Nee, je hoeft niet naar huis. Heimwee om het loslaten is slechts een fase: het gaat (als je goed naar jezelf luistert)weer voorbij. 9. Stel jezelf iets geruststellends in het vooruitzicht, bijvoorbeeld: ‘Heb ik er over twee maanden nog last van, dan ga ik even bijtanken bij de achterblijvers’. 10. Idealiseer en romantiseer je geboorteland niet. Zo ideaal was het niet, waarom ben je anders weggegaan? En bij acute heimwee is er altijd een medeNederlander die de Douwe Egberts koffie laat pruttelen, een pak stroopwafels tevoorschijn tovert (onze zijn over de houdbaarheidsdatum heen, hoe zuinig kun je zijn op je spullen…) en je zijn of haar schouder biedt om even op te huilen. Mijn schouder is er sowieso! En ik heb altijd tissues in huis.

paraplu 41

beestenboel DOOR KARIN FRANKEN

De redactie van de PARAPLU wenst alle lezers een prettige kerst en gezond 2014

DANSAAPJES NU OFFICIEEL VERBODEN! Sinds 2009 heeft JAAN al gepleit voor een einde aan het leed van de dansaapjes in de straten van Jakarta. In 2012 gaf de voormalige gouverneur gehoor aan onze protesten en er werden 38 dansaapjes in beslag genomen maar hierna hield het op. Er kwam een nieuwe gouverneur en het lobbyen moest opnieuw beginnen. Inmiddels zorgde JAAN voor de aapjes die al in beslag genomen waren. Zes Aapjes waren ernstig ziek met tuberculose en we moesten ze laten inslapen. De overige aapjes werden gesocialiseerd in groepen. De nieuwe gouverneur, Jokowi, gaf snel gehoor aan onze brieven en protesten over de dansaapjes en was bereid in 2014 een totaal verbod in te stellen. Dit gaf ons tijd om de vele aapjes op te kunnen vangen, voor te bereiden. JAAN moest van de gouverneur wel posters verspreiden en het publiek in Jakarta op de hoogte te stellen van de nieuwe regeling; het was belangrijk dat iedereen er achter stond. Het drukwerk werd verspreid door heel Jakarta. JAAN kreeg veel media aandacht op nationaal niveau voor de campagne. Gouverneur Jokowi besloot om niet te wachten tot 2014; waarom zouden we het dierenleed nog langer aan moeten zien? Waarom zouden we nog langer de aapjes op straat laten met alle risico’s zoals ziekteverspreiding van dien? En zo werd een verbod op dansaapjes plots werkelijkheid en zijn er al 130 dansaapjes overhandigd aan de

overheidsquarantine. JAAN verzorgt daar de aapjes met twee dierenartsen en vaste dierenverzorgers. De aapjes zijn enorm getraumatiseerd, hun tanden zijn verwijderd en velen hebben gebroken staarten! JAAN zal de aapjes waarschijnlijk een jaar hier verzorgen waarna de aapjes of naar een eiland gaan of naar de dierentuin. In de dierentuin worden sowieso momenteel voorbereidingen getroffen om de aapjes op te kunnen vangen. JAAN hoopt echter dat een eiland werkelijkheid kan worden zodat de aapjes in vrijheid kunnen leven. Momenteel liggen er al verschillende opties open voor een geschikt eiland. Wij hebben uw steun hard nodig! De onderhoudskosten van één aapje bedraagt IDR 250.000 per maand. U kunt ons helpen door een aapje te ‘adopteren’ en dit bedrag maandelijks te doneren. Wij sturen u een adoptiecertificaat per post toe. Voor meer informatie: Femke: [email protected] Karin: [email protected]

paraplu 43

pluinfo

NEDERLANDSE AMBASSADE 021-5251515 ma t/m do van 08.00 tot 16.00 uur vr van 08.00 tot 12.00 uur CONSULAIRE ZAKEN tel: 021-5271904 Algemeen: ma t/m do 9.00 -12.00, 13.00 - 16.00 vr 9.00-14.00 uur

ETC 021-5250507 Het Erasmus Taalcentrum ETC organiseert Nederlandse taalcursussen voor een breed geschakeerd Indonesisch publiek. Het taalcentrum beschikt over moderne faciliteiten onder meer verschillende audio-practica en een computerpracticum. www.erastaal.or.id

Noodsituaties buiten kantooruren 0815 131 017 41 Adres: Jl. H.R. Rasuna Said Kav. S-3, Kuningan, Jakarta 12950 [email protected] http://indonesie.nlambassade.org

HET ERASMUS HUIS 021-5241069 Het Erasmus Huis is het Nederlands cultureel centrum in Jakarta. Het biedt een breed scala van activiteiten die passen in het raam van de Indonesisch-Nederlandse culturele betrekkingen. Er worden o.a concerten, lezingen, film en toneelvoorstellingen georganiseerd, evenals tentoonstellingen, zowel op het gebied van beeldende kunst als geschiedkundige onderwerpen. De bibliotheek van het Erasmus Huis bevat een uitgebreide collectie boeken, video’s en cd’s. Wie van de uitleenfaciliteiten gebruik wil maken, dient zich als lid in te schrijven bij de receptie. www.mfa.nl/erasmushuis

44

paraplu

De WIC organiseert een aantal activiteiten, waaronder lezingen, taallessen, danslessen, uitstapjes en de jaarlijkse WIC-bazaar. www.wic-jakarta.or.id

RH-NEGATIEF BLOED IMMANUEL KERK

Visa ma t/m vr 8.00-12.00 uur afspraken maken online via internet http://indonesie.nlambassade.org

De WIC bestaat voor 60% uit Indonesische en voor 40% uit vrouwen van andere landen.

Elke zondag om 10.00 uur wordt er in de Immanuel Kerk, Jl. Medan Merdeka Timur (tegenover station Gambir) een Nederlandstalige kerkdienst gehouden.

INDONESIAN HERITAGE SOCIETY 021-5725870 De internationale Indonesian Heritage Society bestudeert en helpt de Indonesische cultuur te behouden o.a. middels rondleidingen in Museum Nasional (op afspraak ook in het Nederlands; kinderen welkom), lezingen, studiegroepjes, dagtrips in Jakarta en studietours door de archipel. www.heritagejkt.org

Emergency Expatriate Blood Donor Committee. Omdat Rhnegatief bloed zeer zeldzaam is in Indonesië, dienen buitenlanders zich in hun eigen belang en dat van anderen te laten registreren. Nederlanders die Rh-negatief bloed hebben, kunnen dit opgeven bij: [email protected].

MEDICIJNEN Zuster André kan uw oude medicijnen vaak nog goed gebruiken. Gaarne inleveren bij de Werkgroep ‘72. [email protected]

NEDERLANDSE KOFFIEOCHTEND De Nederlandse Koffieochtend is een ontmoetingsplaats voor iedereen in Jakarta die het gezellig vindt andere Nederlanders te ontmoeten. Behalve voor mensen die al langer in Jakarta wonen, is de koffieochtend ook speciaal bedoeld voor nieuwkomers die hier hun eerste contacten kunnen leggen. www.dncjakarta.com

INTERESSSANTE WEBSITES www.familyguidetojakarta.web.id www.expat.or.id paardrijden in Indonesie: www.havanahorses.co.id www.bakkerijvoorneman.com

JAKARTA ANIMAL AID NETWORK

Het Jakarta International Community Center organiseert kookcursussen, city-tours, taallessen, danslessen etc. Een overzicht van de activiteiten: www.jicconline.com

Jakarta Animal Aid Network (JAAN) is een internationale organisatie die zich inzet voor het welzijn van dieren in Indonesie. JAAN is altijd op zoek naar vrijwilligers die mee willen helpen met projecten. Neem contact op met Karin of Femke. [email protected] www.jakartaanimalaid.com

WOMEN’S INTERNATIONAL CLUB

TONEELGROEP D’AMATEURS

De WIC is een niet-politieke en niet-commerciële organisatie die vrouwen uit alle landen de gelegenheid geeft om elkaar op persoonlijke basis te leren kennen.

De toneelgroep d’Amateurs streeft er naar elk jaar een toneelvoorstelling op de planken te brengen. Daarnaast organiseert d’Amateurs enkele malen per jaar

JICC

een gastoptreden van Nederlandse artiesten. Voor informatie kunt u terecht bij [email protected].

ALARMNUMMERS Politie 110, 112 Brandweer 113 Ambulance 118 Ambulance (+21) 7506001 SOS Clinic of (+21) 7505980 Storingen electriciteit (PLN) 123