Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 1
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 Paul VAN LERBERGHE en Danny VAN GOETHEM
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 2
Agenda
Introductie De zin en onzin van publiek cameratoezicht? 10 valkuilen Draaiboek voor doeltreffend cameratoezicht in steden en gemeenten
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 3
1
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
INTRODUCTIE
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 4
ABN Amro Antwerpse diamantsector De verdachte kon alle camera’s ontwijken een pet te dragen...
De Diamantroof van de eeuw. Cameratapes worden meegenomen. Geniaal in zijn eenvoud.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 5
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
IN DE MEESTE GEVALLEN IS CAMERABEWAKING ONZIN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 6
2
In de praktijk kunnen politiediensten maar (te) zelden de camerabeelden gebruiken na vaststelling van een strafbaar feit of overlast Zonde, want: • Camerabewaking vraagt een (relatief) dure investering • Camerabewaking kan wel degelijk zeer ‘zinvol zijn’
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 7
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
CAMERABEWAKING KAN ZEER ZINVOL ZIJN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 8
‘MP3 Moord’ Joe Van Holsbeeck De verdachte wordt opgepakt aan de hand van camerabeelden
‘Bus incident Guido Demoor’ Naast verslagen van getuigen, zorgen camerabeelden voor een doorbraak...
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 9
3
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
MEER EN MEER STEDEN EN GEMEENTEN BESLISSEN VOOR CAMERABEWAKING Een greep uit het archief ‘September 2011’
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 10
06.09.2011 – Slimme camera’s zullen voetgangersgebied bewaken Begin volgend jaar zet Stad Gent slimme camera's in om het voetgangersgebied te controleren. De camera's kunnen nummerplaten herkennen en weten ook welke wagens wel of niet in het gebied mogen.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 11
07.09.2011 – Big Brother in Mechelen Onder het mom van de totale veiligheid worden in Mechelen alle auto's die de stad binnenrijden geregistreerd. Niet alleen is die aanpak niet per definitie doeltreffend, hij is bovenal een ernstige. inbreuk op de privacy, vindt advocaat Raf Jespers.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 12
4
13.09.2011 – Zes camera’s in stadcentrum Het schepencollege van Aalst heeft het dossier over de camera-bewaking in het stadscentrum goedgekeurd. Er worden vaste camera's geïnstalleerd op de Grote Markt en omgeving, de Hopmarkt en omgeving, in de Kattestraat, in de omgeving van de Sint-Martinuskerk, op het Stationsplein en de busparking en aan de Varkensmarkt.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 13
29.09.2011 – Camera’s op de Grote Markt zien alles TURNHOUT - Vanaf 2012 zullen vier camera's op de Grote Markt alles in de gaten houden. De bedoeling is om zo de overlast op en rond het marktplein binnen de perken te houden.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 14
29.09.2011 – 737.000 euro voor camerabewaking AALST - Op de jongste gemeenteraad is het dossier rond de camerabewaking in het stadscentrum, in de Stationsomgeving en aan de Varkensmarkt goedgekeurd.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 15
5
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
DE 10 VALKUILEN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 16
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
1. ONDUIDELIJKE DOELSTELLINGEN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 17
1. Onduidelijke doelstellingen
Wat wil u bereiken?
Incidenten/overlast voorkomen?
Veiligheidsgevoel van de burger verhogen?
Incidenten snel detecteren, snel reageren?
Camerabeelden als bewijslast kunnen gebruiken?
Hulp- en interventiediensten ondersteunen?
Verificatie van alarmen?
…
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 18
6
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
2. ONDUIDELIJKE BEELDDEFINITIE EN -RESOLUTIE
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 19
2. Onduidelijke beelddefinitie en -resolutie Wat wil u zien?
Beelddefinitie?
Beeldresolutie?
Overzicht?
Herkenning?
Identificatie?
Niet interessant 10%
50%
Interessant Persoon detecteren
120%
Persoon identificeren
Persoon herkennen
50%
Nummerplaatherkenning
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 20
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
3. ONGESCHIKTE CAMERALOCATIES
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 21
7
3. Ongeschikte cameralocaties
Blinde vlekken
Onvoldoende dekking
Te hoge locatie
Te lage locatie
…
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 22
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
4. ONGESCHIKTE LICHTOMSTANDIGHEDEN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 23
4. Ongeschikte lichtomstandigheden
Te weinig
Te veel op de foute plaats
Backlight
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 24
8
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
5. ONDERBROKEN LINE OF SIGHT
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 25
5. Onderbroken ‘line of sight’
Bomen, struiken…
Verandering in de omgeving
Accidentele camera repositioning
Intentionele camera repositioning
IR-absorptie
…
Wat ziet deze camera? Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 26
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
6. VERKEERDE KEUZE VAN TECHNOLOGIE
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 27
9
6. Verkeerde keuze van technologie
Type camera
Lenzen
Software
Bijhorende materialen
…
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 28
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
7. ONGESCHIKT TRANSMISSIENETWERK
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 29
7. Ongeschikt transmissienetwerk
Te lage beschikbare bandbreedte Verkeerd medium: e.g. coax, fiber
Afstand
Interferentie
Vereiste capaciteit
Draadloos, bekabeld, mix?
…
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 30
10
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
8. SLECHTE INSTALLATIE EN SLECHT ONDERHOUD
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 31
8. Slechte installatie en een slecht onderhoud
Slechte configuratie/parametrisatie (bewegingsdetectie, frames per second (FPS)…)
Condens
Stof
Corrosie
…
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 32
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
9. ONDOELTREFFEND GEBRUIK VAN DE CAMERABEELDEN
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 33
11
9. Ondoeltreffend gebruik van camerabeelden
Ondoeltreffende visualisatie
Geen of ontoereikende opleiding operatoren
Geen of onvoldoende ‘intelligent’ gebruik
Niet of onvoldoende meten van resultaten
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 34
Waar u naar kijkt is niet belangrijk. Wat u ziet is belangrijk.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 35
1 persoon kan slechts 8 monitoren gedurende maximum 20 minuten doeltreffend observeren.
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 36
12
Drie interessante beelden
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 37
SECURITY RADAR 1.METHODOLOGIE (SRM) Risicoanalyse 5,0
GEOPTIMALISEERD
4,0
BEHEERD
3,0
GEDEFINIEERD
2,0
INFORMEEL
12. Audit
2. Strategie en planning
11. Integratie - Controlekamers
3. Organisatie en menselijke aspecten
1,0
0,0
10. Inf ormatiebeveiliging
AD HOC 4. Bouwkundige beveiliging
ONBESTAAND
9. Manbewaking
5. Toegangscontrole
8. Camerabewaking
6. Intrusiedetectie
7. Brandbeveiliging 0: Onbestaand 1: Gebeurt ad hoc, willekeurig, het resultaat hangt af van een individuele moeite 2: Gebeurt informeel op basis van mondelinge instructies, maar is niet formeel beschreven 3: Is gedefinieerd en gedocumenteerd – vorming van personeel is verzekerd 4: Is beheerd; controleactiviteiten en kwaliteitscontrole 5: Is geoptimaliseerd; continue verbetering
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 38
1. Doelstelling 11. Conformiteit wet- en regelgeving
10. Integratie
5,00
GEOPTIMALISEERD
4,00
BEHEERD
3,00
GEDEFINIEERD
2,00
INFORMEEL
1,00
AD HOC
0,00
ONBESTAAND
2. Beelddefinitie en resolutie
3. Camerapositie
9. Gebruik
8. Installatie en onderhoud
Referentie
7. Transmissienetwerk
4. Lichtomstandigheden
5. Line of sight
6. Technologie
Score
Legende 1= Ontoerijkend, in belangrijke mate niet behaald 2=Onvoldoende, niet helemaal bereikt 3=toerijkend, voldoende bereikt 4 =Optimaal, meer dan voldoende bereikt 5=Overbeveiliging
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 39
13
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
10. GEEN OF ONVOLDOENDE INTEGRATIE
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 40
10. Geen of onvoldoende integratie Geen integratie in het integrale veiligheidsbeleid
Organisatorische maatregelen
Bouwkundige maatregelen
Elektronische maatregelen
GAS: gemeentelijke administratieve sancties
Leefbaarheid
Multifunctionaliteit
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 41
De zin en onzin van publiek cameratoezicht
DRAAIBOEK CAMERABEWAKING
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 42
14
Draaiboek camerabewaking 1
3
2 Vastleggen van doelstellingen
4 Netwerk en stroomvoorziening
Ontwerp cameraplan
5 Ontwerp Controlekamer
Opmaak lastenboek
W aaro m camer a’s?
6
8
7 Selectieproces & gunning
9 Opleiding
Implementatie
10 Evaluatie & bijsturing
Ingebruikname
Openbare aanbesteding Aanbesteding
Belgis che proce dure Opdracht geraamd onder de Europese drempel (5.150.000€ excl. BTW) Kortere procedure
O pt ie s
Europ ese proce dure
Prijs als enige gunningscriterium is niet interessant: kwalitatieve en technische inbreng van kandidaataannemer verwacht!
Beperkte aanbesteding
Algemene offerteaanvraa g Offerteaanvra ag
Meerdere gunningscriteria Kwalitatieve en technische inbreng van kandidaataannemer verzekerd
Opdracht geraamd onder de Europese drempel (5.150.000€ excl. BTW) Langere procedure
1-stap procedure Mogelijk vele offertes
Beperkte offerteaanvraa g 2- stap procedure met kandidatuurstelling Beperken van offertes: efficiëntievoordeel i
Met bekendmaking Onderhandelin gsprocedure Zonder bekendmaking Geen motivatie voor uitzonderingen art. 17
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 43
Draaiboek cameratoezicht publiek domein 1
3
2 Vastleggen van doelstellingen
• Dreigingsanalyse • Vastleggen van de doelstellingen • Behoefteanalyse: • locaties • beelddefinitie en –resolutie • Positief advies • Communicatie naar de burger
4 Netwerk en stroomvoorziening
Ontwerp cameraplan
• Analyse omgevingsfactoren • Lichtmeting overdag en ‘s nachts • Voorontwerp/definitief ontwerp • Locaties • Beelddefinitie en – resolutie • Cameraposities • Posities pictogrammen • Kostenraming
5 Ontwerp Controlekamer
• Analyse van het bestaande netwerk • Analyse van de technische infrastructuur • Ontwerp netwerkplan op basis van connectiviteitvereisten
Opmaak lastenboek
• Analyse bestaande installatie • Analyse van de technische infrastructuur • Analyse van de functionaliteiten • Voorontwerp / definitief ontwerp technische infrastructuur • Voorontwerp / definitief ontwerp ergonomie • Analyse/ontwerp instructies en procedures
• Beschrijving administratieve, functionele en technische specificaties • Meetstaat • Bepalen service levels • Vastleggen van de Selectie- en Gunningscriteria
Voorlegging en goedkeuring
Voorlegging en goedkeuring van het volledige ontwerp +kostenraming
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 44
Draaiboek cameratoezicht publiek domein 6
8
7 Selectieproces & gunning
• Keuze aanbestedingsopties • Toelichtingsessie kandidaten • Plaatsbezoek voor kandidaten • Evaluatie schriftelijke offertes • Proof-of-concept • Definitieve evaluatie • Selectie • Onderhandeling • Voorlegging en goedkeuring • Gunningsverslag
Implementatie
• Bevelschrift • Installatie technische infrastructuur • Opvolging van de werken • Installatie pictogrammen • Voorlopige oplevering • Definitieve oplevering (voorlopige oplevering + 1 jaar)
9 Opleiding
• Opleiding gebruik infrastructuur • Opleiding doeltreffend observeren
10 Ingebruikname
• Integratie in het integraal veiligheidsbeleid • Ten laatste 1 dag voor ingebruikname: aangifte Privacycommissie • Communicatie aan de burger • Nazicht en onderhoud!
Evaluatie & bijsturing
• Meten van resultaten • Evaluatie • Bijsturing • Onderhoud (inclusief evolutief onderhoud)
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 45
15
Visie, organisatie en technologie. Meer weten over ‘zinvolle’ camerabewaking? Paul Van Lerberghe – Danny Van Goethem Senior security consultant E:
[email protected] –
[email protected] T: +32 15 28 50 60 W: www.optimit.be
Studiedag publiek cameratoezicht: zit Big Brother in mijn gemeente? Provinciehuis Leuven, 6 oktober 2011 - Pag. 46
16