De wisselwerking tussen ontwerp en verkeersveiligheid Mattijs Bekkers en Dirk de Baan 15 april 2014
Welkom bij de voorstelling Cast en rolverdeling:
Mattijs Bekkers Ontwerpleider Faseringen bij A-Lanes-A15 Verantwoordelijk voor alle faseringsontwerpen Spin in het web met vele taken
Dirk de Baan Verkeersveiligheidsauditor (huh, wat?) Toetser van het wegontwerp in vier fasen… …en dan niet alleen de NOA maar ook voor uw buurvrouw
2
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Het project in volle omvang
1. gereed 2x2
2. 2x2 rijstroken + 2x1 plusstrook
3. 2x3 rijstroken + 2x2 parallelstroken
Nieuwe Botlekbrug
3
Nieuwe parallelbanen Totaal 85km aan extra rijstroken Nieuw Knooppunt Vaanplein Nieuw Knooppunt Beneluxplein Nieuwe hefbrug (grootste hefconstructie in Europa) Renovatie van de Botlektunnel en Thomassentunnel Renovatie van ca. 36 kunstwerken Bouw van ca. 12 nieuwe kunstwerken
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Stakeholders
4
RWS als opdrachtgever RWS als wegbeheerder Havenbedrijf Rotterdam Gemeente Rotterdam, stadsontwikkeling Gemeenten Hoogvliet, Albrandswaard, Barendrecht, Spijkenisse, Brielle, Westvoorne Veiligheidsregio Rotterdam Verkeerscentrale Bedrijven en bewoners in de omgeving Kabels en Leidingen eigenaren Waterschappen Overige ondernemingen(Ahoy /kraamzorginstelling / etc…)
en dan ook nog Royal HaskoningDHV met audits
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Een ontwerp dat óók verkeersveilig is?
Grote slingers en brede wegprofielen dienen ontworpen te worden op
Vo=100km/u conform ontwerprichtlijn NOA
Comfortabele snelweg voorzien van witte belijning(Sprayplast)
Definitieve bewegwijzering en bebording
Veilige inrichting van Bermen
En natuurlijk tot slot (om het makkelijk te maken)
Alle faseringsontwerpen dienen een verkeersveiligheidstoets(van een onafhankelijke verkeersveiligheidsauditor) te ondergaan conform het document ‘de verkeersveiligheidsaudit’ augustus 2001(of daarvoor in plaats tredende document(en)
5
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Verkeersveiligheidsaudits op rijkswegen Wat is het?
Toetsinstrument voor de mate van verkeersveiligheid van de infrastructuur: alle typen wegen; Toetsing van het ontwerp van nieuwe wegen of van reconstructie van bestaande wegen; Hierdoor vóór aanleg of reconstructie verbetering van de verkeersveiligheid;
Verkeersveiligheid wordt zo optimaal mogelijk in het ontwerp meegenomen en niet achteraf “gerepareerd”; Uitgevoerd door onafhankelijke gecertificeerde auditors die niet bij het ontwerp betrokken zijn (of worden):
Dirk de Baan
6
Domien Overkamp
Betty van de Wetering
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Gevaarlijke Stoffen Route
Verkeersveiligheidsaudits op rijkswegen Waarom doen we ze? Voor uw buren (m/v) Het doel van de verkeersveiligheidsaudit is het voorkomen van (ernstige) ongevallen door in de verschillende fasen van een project mogelijke verkeersveiligheidsproblemen te identificeren. Op basis van de auditresultaten / bevindingen dient ‘de ontwerper’ in de volgende (ontwerp)fase het ontwerp te verbeteren en het verkeersveiligheidsniveau van het project te vergroten. Maar is geen vrijblijvende activiteit!
Portland fase 1
7
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Verplicht bij: Verplicht bij aanleg (Wet beheer rijkswaterstaatswerken): Hoofdweg (volgens definitie Tracéwet) Autosnelweg of autoweg (zijnde geen Hoofdweg) Weg van vier rijstroken (zijnde geen Hoofdweg) Verplicht bij wijziging of uitbreiding: Tussen knooppunten of aansluitingen of > 10 km Verbreding met ten minste één rijstrook Ombouw tot Hoofdweg (volgens definitie Tracéwet) Realisatie spits- of plusstrook Aansluitingen en knooppunten
Niet verplicht bij faseringen (maar bij A-Lanes-A15 doen we ze toch).
8
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Poort op de A15 bij Vaanplein
Werkwijze bij een audit
9
Vier fasen: 1) Voorontwerp / Voorlopig Ontwerp 2) Definitief Ontwerp 3) Net vóór openstelling voor verkeer 4) Drie maanden na openstelling voor verkeer
Resultaat: een auditrapport met bevindingen, aanbevelingen en een ernstklasse: EA = Ernstige Afwijking van de richtlijn / groot veiligheidsrisico A = Afwijking van de richtlijnen / veiligheidsrisico O = Observatie of Opmerking
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Nu de praktijk: A15-Portland
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland
Voorlopig ontwerp
Alternatief ontwerp
11
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland
Inrichting conform eisen fasering vanuit contract; • •
• • • • •
12
Dwarsprofielen en Alignementen conform Vo=100km/h (NOA) Veilig inrichten bermen Tijdelijke Waterhuishouding RVV bebording Verhardingen Portalen(systemen) Tijdelijke OV
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE concept Visualisatie(eerste indruk wegbeeld)
13
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen tekeningen (n=35) voor VVA-2 Portland
14
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen tekeningen (n=35) voor VVA-2 Portland
15
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Ontvangen tekeningen (n=35) voor VVA-2 Portland
16
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Rapportage VVA’s De aard van de bevinding is als volgt ingedeeld: 1: algemeen; 2: alignement; 3: dwarsprofiel tussen projectgrenzen; 4: aansluitingen; 5: kruispunten en kruisingen; 6: inrichting en uitrusting (bebording, markering, bebakening, bewegwijzering, openbare verlichting, afschermingsvoorzieningen). Hm.
17
Nummer
Beschrijving van het probleem
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Aanbeveling
Ernst
VVA-2 Portland fase 1 (d.d. 19 juni 2012)
18
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactienota op VVA-2 Portland fase 1
19
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactienota op VVA-2 Portland fase 1
20
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief Aanbevelingen/opmerkingen ontwerp door externe stakeholders / VVA2
21
RWS als opdrachtgever RWS als wegbeheerder Havenbedrijf Rotterdam Gemeente Rotterdam, stadsontwikkeling Gemeenten Barendrecht Veiligheidsregio Rotterdam Verkeerscentrale
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
22
Wel meende RWS door middel van doorgetrokken strepen te regelen om rijstrookwisselingen door vrachtverkeer die nu juist naar die verzorgingsplaats zouden willen- de wisselafstand zou te kort zijn - tegen te gaan. Dat bleek vooraf voorspelbaar in de praktijk een illusie en we hebben dit niet dan ook niet gehandhaafd. Aardig detail is dat de huidige weefvakken bij Portland het zelfde principe van links uit en invoegen kennen en dat is eigenlijk geruisloos in gebruik genomen
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
23
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
24
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Fasering Portland Fase 1 DE definitief
25
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (31-8-2012)
26
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (31-8-2012)
27
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
28
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
29
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-3 Portland fase 1 (4-10-2012)
30
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Portland fase 1 open (14-10-2012)
31
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 Portland fase 1 (28-1-2013)
32
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
Na ombouw Hoofdrijbaan Rechts is Parallelbaan Rechts aangepast
33
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
De DRIP functioneert nu met file informatie
34
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
VVA-4 definitieve Parallelbaan (17-3-2014)
Links “uitvoegen” blijft: een doorsteek van Parallelbaan naar Hoofdrijbaan…
35
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014
Reactie omgeving Roy Kokshoorn, Verkeerskundige - project A15 MAVA: “Het ontwerpen van de A15 faseringen rond tankstation Portland is een ware uitdaging gebleken. Er ligt vanuit de omgeving een grote druk op het niet verslechteren van de doorstroming en veiligheid tijdens de ombouw van de A15. Door voor een vernieuwend faseringsontwerp te kiezen, ingekleed met de juiste beheersmaatregelen, is de doorlooptijd verkort en is het aantal fasering tot een minimum beperkt” Koos van Rossen, Rijnmond Politie: “Vanaf het moment dat Rijkswaterstaat de verkeerspolitie Rotterdam in een vroeg stadium benaderde met de ' voorzichtige vraag' wat wij er van zouden vinden om op een rijksweg met 3 rijstroken een linkse uitvoeger/invoeger te maken naar en van een verzorgingsplaats kwamen we er wat de verkeerspolitie betreft na enige afwegingen eigenlijk vlot uit. Een uitvoegstrook/invoegstrook/samenvoeging aan de linkerzijde gezien de rijrichting op rijkswegen is niet uitzonderlijk. Een uitdaging was de aanzienlijke hoeveelheid vrachtverkeer op rijstrook 1 met relatief langzame snelheden. Dat was nog onze voornaamste zorg. Het heeft voor zover ons bekend niet tot ernstige problemen geleid; we hoefden niet elke week op locatie op te treden bij ernstige ongevallen als gevolg van deze oplossing.” Maarten Peters, Verkeersmanager A-Lanes-A15: “Het oorspronkelijk faseringsontwerp bleek tot forse verkeershinder op de A15 te leiden, een ongewenste situatie. Daarom is onderzocht hoe de belangen van veilig verkeer, vlotte doorstroming op de A15 en een goede bereikbaarheid van de verzorgingsplaats het best behartigd konden worden. De oplossing was niet te vinden in enige richtlijn, maar is gevonden door het samenspel van professionals van alle betrokkenen. Niet alleen een goed ontwerp, maar ook de bewuste keuze voor maatregelen rondom het wegvak hebben bijgedragen aan het goede verloop van de werkzaamheden aan dit deel van MaVa.”
Jan Storm, technisch adviseur contractteam RWS: “Voor het realiseren van de zuidelijke hoofdrijbaan A15 moest tijdelijk gebruik worden gemaakt van de daaronder al eerder gerealiseerde zuidelijke parallelbaan. Daardoor kwam het BVP en de verzorgingsplaats Portland buiten bereik van de automobilist. Alleen door het realiseren van een linker in- en uitvoeger zou Portland bereikbaar kunnen blijven. Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat. Deze uitdrukking past niet echt bij de totstandkoming van een veilig wegontwerp volgens Rijkswaterstaat. Alleen het daaraan denken deed intern RWS veel stof opwaaien. Uiteindelijk is de bereikbaarheid van het Portland toch gerealiseerd door het verkeer links te laten uit- en invoegen. Door monitoring is komen vast te staan dat gevaarlijke situatie zich nauwelijks hebben voorgedaan. Hierbij zou je kunnen stellen dat richtlijnen vooral richtlijnen zijn waar op verantwoorde wijze van kan worden afgeweken.”
36
A15 Maasvlakte – Vaanplein | 15 april 2014