de wethouders H. Kuipers (VVD), H. Klap (GB) en S. Lok (CDA)

1

VERSLAG **********

van de meningsvormende vergadering van de raad van de gemeente Vlagtwedde, gehouden op dinsdag 14 mei 2013 om 20.00 uur in het gemeentehuis in Sellingen. Voorzitter: Griffier: Aanwezig:

L.A.M. Kompier. K. Willems (plv. griffier). 16 leden: W. Eilert (PvdA), W. Potze (PvdA; fractievoorzitter), W. Hoftijzer (PvdA), H. Huls (PvdA; steunfractielid), R.H.J. Kriek (GL), H.A. Meendering (GL; fractievoorzitter), H. Sinnema (CDA; fractievoorzitter), M. Heidekamp-Prins (CDA), H. Wachters (CDA), G.H.M. Heijne (GB; fractievoorzitter), P.F.X. Timmermans (GB), J.R. Kruiter-Draadjer (GB), B.A. ter Horst (GB), A.H. Veneman-Holman (CU; fractievoorzitter), H.B. Wijnholds (VVD; fractievoorzitter), R.A.L. ter Veen (VVD).

Afwezig:

J.H. Brunen (GB) en F. Schipper (PvdA).

Aanwezig:

de wethouders H. Kuipers (VVD), H. Klap (GB) en S. Lok (CDA).

Notulist:

H.J. Supèr.

1. Opening. De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. We hebben een bericht van verhindering van de heer Brunen en van de heer Schipper. De heer Schipper wordt vervangen door de heer Huls. 2. Vaststellen agenda. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Spreekrecht burgers. De voorzitter: We hebben voor vanavond 1 inspreker. Ik zou graag de heer Huiting willen uitnodigen achter het spreekgestoelte plaats te nemen. Voor onze gasten, dat kan als u wilt inspreken kunt u zich hiervoor melden. Dat heeft de heer Huiting gedaan en hij gaat het hebben over een niet geagendeerd onderwerp. De heer Huiting: De Plasterk ziekte Mevrouw de voorzitter en geachte aanwezigen. Goede avond. De laatste tijd heb ik veel gelezen en nagedacht over de decentralisatie, voorgesteld door de Minister van Binnenlandse Zaken de heer Plasterk. Wat zal dit voor de op één na mooiste gemeente van Nederland voor gevolgen hebben? Als ik de uitnodiging lees in de Ter Apeler Courant “Praat mee over de toekomst van de gemeente Vlagtwedde” in de rubriek “Tussen Klooster en Vesting”, wordt mij niet duidelijk wat de gemeenteraad zelf wil. Welke mogelijkheden aan keuzes stelt u de inwoners voor? Als ik het verslag van de meningsvormende vergadering van 28 maart (Witte Donderdag) lees, kan ik niet tot de conclusie komen dat de neuzen allemaal in dezelfde richting staan; zelfs staan enkele fracties tegen over elkaar. Als je dan bedenkt dat een gemeenteraadslid een volksvertegenwoordiger is, dan geeft dat volgens mij aan, dat deze decentralisatie of herstructurering niet door de hele bevolking gedragen wordt. Dit alles gezegd hebbende, vraag ik mij af, waar is dit alles voor nodig, al hetgeen is gerealiseerd de afgelopen jaren. Wij hebben in 2012 het 200-jarig bestaan van onze gemeente gevierd, de Stichtingsakte stamt nog uit de Franse tijd, en dan deugt er nu opeens niks meer, alles moet opeens veranderen. Na 2018 zal de gemeente Vlagtwedde niet meer bestaan en opgaan in het gebied met de wervende naam “Oost Groningen”, hoe kunnen ze het bedenken, een stigmatiserender naam is er niet! Het was beter om het de naam “Westerwolde” te geven en van dat gebied een gemeente te maken. Er wordt helemaal niet gesproken over financiën. Het rapport gaat op bladzijde 50 zo ver, ik

2

citeer: “De Rijksoverheid overweegt gemeenten die voortvarend een herindelingsproces aanpakken extra te faciliteren, zodat er op afzienbare termijn robuuste gemeenten ontstaan die toegerust zijn voor hun taken”. Een sigaar uit eigen doos dus, door het opheffen van gemeenten komt er geld vrij om te besteden. Het wil er bij mij niet in, dat indien je vier gemeenten samenvoegt waarvan één gemeente financieel gezond is, dat er een nieuw gebied ontstaat, dat gezonder is. In dat verband wil ik wijzen op een onderzoek van Maarten Allers en Bieuwe Geertsema van Rijksuniversiteit Groningen in deze. Hun conclusie luidt: “Gemeentelijke fusies kosten eerder geld dan dat ze geld opleveren. Zo blijkt volgens NRC Next uit hun onderzoek onder meer, dat na een herindeling de uitgaven gemiddeld significant stijgen en dat ze na vier jaar 10 tot 20 procent hoger liggen”. Mijn vraag is: “Wie gaat die stijging betalen?” Het voorstel van de “Cie. Jansen” heeft wat mij betreft belangrijke nadelen. Het zal jaren duren alvorens het proces van de herindeling het beoogde resultaat heeft: krachtige, grote gemeenten die weer in staat zijn om (meer) naar buiten te kijken en de urgente problemen adequaat op te pakken. Als we nu al kijken hoe de discussie in onze regio alle kanten opgaat: Oldambt kijkt liever naar het noorden dan naar Stadskanaal, Stadskanaal kijkt ook al naar Borger-Odoorn, Vlagtwedde voelt niet veel voor Stadskanaal. Als de roep om draagvlak echt serieus genomen wordt, dan duurt de discussie nog wel even. Niet alleen de te grote vraagstukken maar alle vraagstukken worden nu onder druk opgeschaald naar een hoger niveau; dit geeft extra vervreemding/weerstand bij de bevolking. Er is volgens mij een oplossing die simpeler en beter is: overhevelen van te grote vraagstukken naar Provinciaal niveau. We hoeven niets nieuws te creëren, simpeler dus, en we kunnen de terecht genoemde en urgente problemen direct aanpakken, beter dus. Vervolgens kan een wellicht op termijn wenselijke verdere samenwerking/fusie van gemeenten via de eigen dynamiek worden opgepakt, waarbij met name overwegingen van efficiency en robuustheid een belangrijke rol kunnen spelen. Hier hoeven provinciegrenzen niet als Chinese muren te gelden. De commissie zelf was opgesloten binnen de provincie vanwege haar opdracht. Voorzitter, ik kan er nog veel meer bijhalen, het is voor de gemeente Vlagtwedde geen mooi perspectief, alle opgebouwde contacten (partnerschap) verdwijnen. “Geachte dames en heren raadsleden. U bent gekozen om deze gemeente te besturen ten dienste van de bevolking en niet om deze te verkwanselen”. Boven aan mijn stukje heb ik staan de Plasterkziekte. Ik dank u voor uw aandacht. De voorzitter: Meneer Huiting het kan zijn dat er nog iemand een vraag zou willen stellen en anders zou ik zeggen is het een mooie opmaat naar de avonden die we gaan organiseren, die er al zeer binnenkort zijn op 21, 23 en 30 mei. Heeft niemand een vraag? Dan dank ik u voor uw inbreng. 4. Vragenronde raadsleden. De heer Meendering: Allereerst even een korte vraag over de Stelmakerij hier in Sellingen. Daar hebben wij in maart ook vragen over gesteld of het allemaal gehaald zal worden op 1 april. Helaas is dat niet gelukt en is de Stelmakerij nog niet in gebruik genomen. Dat gaat deze week ook nog niet lukken zo te zien. Dat betekent dat wel drie drukke toeristische weekenden, het Paasweekend, Hemelvaartweekend en Pinksterweekend de Stelmakerij niet in bedrijf is en dat vinden wij heel erg jammer omdat door de wethouder in maart 1 april was toegezegd, en hij zag geen enkele aanleiding er aan te twijfelen dat die datum niet gehaald zou worden. Nu zijn we al zes weken verder. We willen graag weten wanneer die Stelmakerij nu in gebruik genomen wordt. De tweede vraag betreft het plaatsen van windmolens vlak over de grens bij Ter Apel bij de Bruil daar e wordt nu een 18 windmolen geplaatst, die zou in eerste instantie niet geplaatst worden maar wordt nu wel geplaatst. Nu heeft de fractie van GroenLinks op zich helemaal geen probleem met windmolens, wel met de plaatsing van deze windmolen, die wordt op een dusdanige manier geplaatst dat de woningen in de Bruil op exact 800 meter afstand staan van die windmolen. Dan is de overlast toch wel erg groot en die mensen hebben al een fors park daar staan en we zouden graag van het college willen weten of daar een zienswijze wordt ingediend richting de Duitse bestuurders.

3

De heer Wachters: De provinciale 5 mei viering in en rond het Boschhuis was een enorm succes. Gemeente Vlagtwedde bedankt daarvoor. Het enige minpuntje was eigenlijk de harde en vooral ongevoelige elektrische viool van een mooie dame. Dit werd echter ruimschoots goedgemaakt door het optreden van Jeduthun onder aanvoering van Bouwie Huiting. Twee bijzondere voorvallen. Het Groninger volkslied, de hele zaal bleef aanvankelijk zitten, ook burgemeester Leontien en de Commissaris van de Koning. Zo niet mijn buurman, die helaas afwezig is, Harrie Brunen en zijn echtgenote. Zij stonden op en iedereen volgde, ook de prominenten, dat was heel speciaal. Ook even aandacht voor Rene ter Horst ons mede raadslid. Ik had dat nooit achter hem gezocht maar hij kwam binnen als fakkelloper vanuit Groningen. Ik denk dat hij ongeveer 65 kilometer heeft gelopen. In ieder geval hulde, het maakte diepe indruk. De heer Heijne: Mijn collega de heer Brunen is niet aanwezig maar heeft wel een vraag achter gelaten. De vraag is of wij een overzicht kunnen krijgen van de stand van zaken betreffende het onderhoud van wegen en bruggen over de afgelopen 2 jaren. Mevrouw Veneman: Een tijdje geleden is er weleens gesproken over het eventueel aanleggen van passeerplaatsen op smalle landbouwwegen. Misschien maakt het onderdeel uit van het Verkeers en Vervoerplan of bermenplan, dat wil ik dan wel graag horen van de wethouder. Wij denken dat het wel aandacht verdient in ieder geval voordat de heer Buijs begint met het bouwen van zijn stal. In ieder geval voordat hij komt dat dan de wegen er goed bij liggen. Wethouder Lok: De heer Meendering had een vraag over de Stelmakerij. Dat heeft gewoon tegengezeten. Soms zit het tegen bij bouwprojecten. De vloer was niet goed, daar moest nog iets aan gebeuren en nog wat andere zaken. De officiële opening is halverwege juni en daarna wordt de Stelmakerij in gebruik genomen. Dan heb ik nog een vraag van de heer Heijne. Die vraagt een overzicht stand van zaken wegen en bruggen over de afgelopen 2 jaren of dit gerapporteerd kan worden. Dat zullen we doen. De voorzitter: Bij deze een toezegging. Wanneer denkt u dat die gereed is? Wethouder Lok: Over 2 maanden. Wethouder Kuipers: In reactie op de vraag van de heer Meendering met betrekking tot de windmolens. In de eerste aanvraag van de extra aanleg bij de Bruil was rekening gehouden met 18 windmolens. Daarvan zijn er indertijd 17 gebouwd omdat 1 niet kon worden gebouwd omdat dat te maken had met een grondafstandverklaring. Die was niet voorhanden en die is inmiddels rond. Dat e betekent dat nu die 18 wel kan worden gebouwd. Daarvan hebben we melding gekregen en wij e hebben daarop gereageerd dat die 18 moet worden gebouwd onder dezelfde voorwaarden en dezelfde compenserende maatregelen die ook golden voor die 17. Derhalve gaan we niet opnieuw zienswijzen indienen daarvoor. De voorzitter: Dan nog de vraag van mevrouw Veneman. Wethouder Lok: Mevrouw Veneman stelde een vraag over de passeerstroken. Dat is inderdaad een punt van aandacht in het GVVP, dat is ook in een eerder stadium toegezegd dat het in het GVVP zou worden meegenomen. Het lijkt mij goed om zeker ook met de ontwikkeling van Buijs daar goed rekening mee te houden, dat de weg daar niet te zwaar belast wordt. De heer Meendering: In reactie op het antwoord van wethouder Kuipers, hij had het over compenserende maatregelen, die moesten hetzelfde zijn als bij de andere 17 windmolens. Wij begrijpen van de bewoners daar dat dat tot op heden nauwelijks wordt uitgevoerd, de compenserende maatregelen. Dat daar eigenlijk geen sprake van is. Ik zou graag van de wethouder willen weten, dat hoeft niet vandaag maar eventueel schriftelijk, welke maatregelen hij daarmee bedoelt. Wethouder Kuipers: Die maatregelen waren ook bekend toen we daar in een voorgaande keer over hebben gesproken maar ik wil ze nog wel een keer ter inzage leggen. Het zijn dezelfde als die voor die 17 golden in die tijd. De voorzitter: Bij deze toegezegd.

4

5. Bestuurlijke informatie. Er is geen bestuurlijke informatie. De voorzitter: Ik noemde net al even bij het punt Spreekrecht voor burgers dat er 3 avonden worden georganiseerd op 21, 23 en 30 mei a.s. Goed om dat ook nog even hier te herhalen. U ziet dat als het goed is in de kranten voorbij komen, er worden uitnodigingen verstuurd. De avonden worden georganiseerd in de hoofdkernen Ter Apel, Vlagtwedde en Sellingen. Wij hopen op een hoge opkomst. 6. Vaststellen verslag meningsvormende raad 9 april 2013. De heer Kriek: Op pagina 5 is een interessant nieuw woord toegevoegd aan de Nederlandse taal. In de tweede alinea staat het woord “natuurlijkgebieden”. Dat moet waarschijnlijk zijn “natuurgebieden”. De voorzitter: Dat zal worden gecorrigeerd. Het verslag wordt gewijzigd vastgesteld. 7. Vaststellen toezeggingenlijst. De heer Kriek: Het viel ons op dat op een 5-tal plekken de datum overschreden is. Op 2 plekken is dat verklaarbaar daar zou moeten staan ‘wordt afgevoerd’, daar hebben wij bericht over gekregen. Er zijn ook 3 dingen die nog niet, voor zover ik weet, zijn behandeld, maar waarvan wel de datum al overschreden is. Daar wil ik graag even van horen hoe dat zit. Wij zijn heel nieuwsgierig hoe het zit met de manege in Ter Apel. Wij hebben daar in maart over gesproken, het was heel dringend begrepen we. Is daar al iets meer over bekend. De voorzitter: U vraagt specifiek naar de stand van zaken over de manege, dat vindt u onvoldoende terug hier in de toezegging? De heer Kriek: Nee dat vind ik niet onvoldoende terug want hij staat er. Wij begrepen toen dat het zeer dringend was en dat er op zeer korte termijn iets aan moest gebeuren. Het is gewoon puur uit zorg dat ik mij afvraag of daar al iets over te melden is. Er zou een aanvraag binnen gekomen kunnen zijn. Ik heb begrepen van het bestuur van de manege dat die namelijk al klaar lag in maart, zodoende. De heer Eilert: Even in navolging van de heer Kriek. Ik kan mij herinneren dat ik aan de portefeuillehouder heb gevraagd om op korte termijn met het bestuur van de manege in gesprek te gaan. Eigenlijk verwacht ik ook dat dat intussen gebeurd is. De voorzitter: De toezeggingenlijst geeft de stand van zaken weer. Ik kijk nog even naar het college of er nog aanvullende informatie is anders zou ik zeggen komt dat in de eerstvolgende rapportage naar u toe. In de eerstvolgende toezeggingenlijst zullen we de actuele informatie met u delen. De heer Eilert: Mag ik nog wel even vragen of dat gesprek inmiddels heeft plaatsgevonden? Wethouder Lok: Ambtelijk is er overleg geweest. Ze hebben een probleem op de huidige locatie maar we hebben met name gesprekken over de nieuwe locatie, daar hebben we geregeld contact over. We hebben in eerste instantie daar op gekoerst en daar is ook de toezegging op geënt die hier op de toezeggingenlijst staat. De voorzitter: Wordt vervolgd. De toezeggingenlijst wordt ongewijzigd vastgesteld.

Hamerstukken 8. Ingekomen stukken. A1 t/m A11 De heer Timmermans: De ingekomen stukken gaan over de stukken die bij de agenda bijgevoegd zijn. Ik ga het hebben over een ingekomen stuk dat niet op de lijst staat wat mij zeer verbaast.

5

Ik heb een brief gekregen gericht aan de raad van de gemeente Vlagtwedde en aan het college van burgemeester en wethouders betreffende Kamp de Beetse d.d. 15 maart 2013 en deze brief vind ik niet terug op de lijst. Graag wil ik weten waarom. De voorzitter: Dat gaat de griffie even uitzoeken. Als die is ingekomen zou de brief op de lijst moeten staan. De heer Eilert: Ik heb naar aanleiding van de brief van de Abvakabo over de dreigende invoering van de Participatiewet per 1 januari 2014 twee vragen. De brief gaat eigenlijk over de nadelen van de Participatiewet zoals die nu op dit moment dreigt ingevoerd te worden. Ik zou graag van de portefeuillehouder willen weten of de zaken die in deze brief worden genoemd of hij die erkend. Verder wordt er in de brief een aantal kaders door de Abvakabo aangegeven waarin we mee zouden kunnen werken en daar zou ik ook wel een reactie op willen hebben. Dat zijn mijn inziens wel een aantal zinnige kaders die daar worden aangegeven. Mevrouw Heidekamp: Het stuk 8.A.02. dat gaat over de tussenevaluatie activerende dorpsanalyses. Mooi informatief stuk over een aanpak die duidelijk heel veel respons oplevert als u in de evaluatie kijkt. Wij zijn heel blij met dit resultaat. Wethouder Klap: Ik heb de brief niet zo helder op mijn netvlies maar dit gaat waarschijnlijk over de Participatiewet zoals die er lag voordat het sociaal akkoord is gesloten. In het sociaal akkoord zijn nogal wat dingen weer gewijzigd ik stel voor dat ik dat even uitzoek en dit schriftelijk ter inzage leg. De voorzitter: De wethouder komt met een schriftelijke reactie op uw vraag. De heer Eilert: Dat lijkt mij op zich prima. Die wacht ik af en misschien is het ook handig dat wij deze brief op de volgende WMO werkgroepvergadering ook nog een keer op tafel hebben. Het is tenslotte een belangrijk onderwerp. Ik wacht in eerste instantie even de beantwoording van de vraag af. De voorzitter: U wacht de beantwoording af en afhankelijk daarvan wilt u het eventueel agenderen in de werkgroep WMO. C1 tot en met C4: De heer Hoftijzer: Het gaat over de toezegging aanbestedingenbeleid, C3. Daarin kan ik lezen dat onze wens om de offertes op een bepaalde manier te gaan openen keurig is verwoord in dit stuk. Ik zou alleen zeggen nou daar ook nog naar handelen. D1: De heer Hoftijzer: De PvdA dankt het college voor de beantwoording van de gestelde vragen rond Sellingerbeetse. De Sellingerbeetse, noem het maar rustig de azuurblauwe parel van Westerwolde. Een gebied met toeristische potentie. Dat dacht ook de gemeenteraad van Vlagtwedde toen ze in 2001 instemde met de brochure Bestemmingsplan Recreatieterrein De Papaver. De raad had toen een vooruitziende blik naar onze mening op wat Westerwolde nodig heeft. Een kwalitatief hoogwaardige jaarrond voorziening die een impuls geeft aan het aantal verblijfsrecreanten in ons gebied. Ook nu zou een dergelijke voorziening een van de antwoorden kunnen zijn op de al maar teruglopende aantal overnachtingen. Toen ik enige maanden geleden in aanraking kwam met dit dossier was ik nog zo onnozel om het dossier Sellingerbeetse de Papaver en de zandwinning op te vragen voor in de leeskamer. Als antwoord kreeg ik dat dat wel even kon duren. Ik heb het geweten een zeer omvangrijk dossier met leesvoer voor maanden. Als er in de praktijk net zoveel was gerealiseerd als op papier, was het zogenaamde plan Daad van destijds allang gerealiseerd. Voorzitter ik kwam tot het opvragen van het dossier nadat ik op de camping was geweest en van de eigenaar uitleg had gekregen over de Papaver en de ontwikkeling daarvan vanuit zijn perspectief. Ik moet zeggen dat ik toch wel enigszins onder de indruk was. Hadden wij als gemeente een ondernemer die hier wilde investeren compleet op het verkeerde been gezet? Ik ben op zoek gegaan naar het antwoord op die vraag en ik heb inmiddels met meerdere betrokkenen gesproken, ambtenaren, de ontgronder, de wethouder, kort met de burgemeester. Het geeft wel een genuanceerder beeld van de zaak. Hoewel er best nog wel vragen open blijven staan. Juridisch gezien treft de gemeente geen blaam. De rechter is in zijn uitspraak helder, er zijn geen contractuele verplichtingen op basis waarvan de gemeente een strook grond aan de oostzijde van het schiereiland aan de huidige eigenaar zou moeten leveren.

6

Overigens wel een essentieel stukje grond. Juist de overgang van land naar het azuurblauwe water heeft veel toeristische potentie. Stelt u zich die rietgedekte paalwoning half in het azuurblauwe water met uitzicht op de plas eens voor in een brochure. Helaas is die foto nu onmogelijk. Een hek staat op het essentiële stukje grond van overgang van land naar water. Het hek staat helaas ook symbool voor de verhouding tussen de campingeigenaar en de ontgronder. Wat wij moeten constateren is dat er sinds 2001 nog niet zo heel veel van de plannen daar is gerealiseerd. Dat is vreselijk jammer want daar is iedereen het over eens, de potentie is er. Het zou goed zijn voor Westerwolde dat er een dergelijk hoogwaardig jaarrond voorziening er zou komen. Wij willen niet te lang stilstaan bij het verleden. Als we dat willen doen gaan we al snel zwarte pieten en daar schiet niemand iets mee op. Een gedegen onderzoek, zoals bijvoorbeeld een raadsenquête, zou dan een aangewezen instrument zijn want het dossier is zeer omvangrijk en ingewikkeld. Wij willen ons echter richten op de toekomst om alsnog iets dergelijks als het plan Daad gerealiseerd te krijgen. Alle betrokkenen in het gebied zijn daarbij nodig, gemeente, provincie, ontgronder, campingeigenaar en omwonenden. Een aantal partijen zijn inmiddels niet meer on speaking terms om het kort te zeggen. Het zou goed zijn dat iemand die boven de partijen staat daar eens een eerste verkenning zou doen waar de schoen wringt en hoe dat eventueel opgelost kan worden. Een mediator misschien? Een ander idee zou zijn dat onze burgemeester die rol op zich neemt. Het kan ook zijn dat het verstandiger is om deze rol juist door een externe te laten vervullen. Wat als een paal boven water staat is dat de huidige impasse doorbroken moet worden en er een toekomstgericht plan voor de Sellingerbeetse moet komen. De voorzitter: U doet eigenlijk een oproep aan het college. Wethouder Lok: Wij hebben uitgebreid daarover gesproken en zijn tot een aantal zelfde conclusies gekomen. Het is een hele langdurige zaak met eigenlijk veel verliezers en geen winnaars. Jammer is dat. De oproep van de heer Hoftijzer daar wordt in die zin aan tegemoet gekomen, dat heb ik hem ook verteld, dat we proberen om met de ontgronder, de eigenaar van de Papaver, de provincie, die een hele belangrijke rol speelt daar als vergunningverlener voor de ontgronder, en de gemeente gezamenlijk tot een nieuwe visie te komen. Kijken of we gezamenlijk nu daadwerkelijk stappen kunnen maken waarbij we – en daar heeft de heer Hoftijzer ook volledig gelijk in – proberen de dingen in het verleden zo snel mogelijk achter ons te laten. Dat is inderdaad een hele uitdaging maar die willen we zeker aan. De heer Hoftijzer: Kan de wethouder misschien aangeven binnen welke termijn hij zoiets zou willen realiseren en of hij ook een rol voor een derde weggelegd ziet. Wethouder Lok: Dit is de intentie die uitgesproken wordt. Ik vind het heel prematuur om nu al te zeggen wanneer. We willen er wel mee starten maar we zullen toch eerst een inventarisatie moeten maken welke hindernissen we moeten overbruggen om tot enige planning te komen daarvoor. Daar zijn wij als gemeente maar één van de vier partijen in. Dat hebben we niet in eigen hand. Ik vind het heel lastig om nu te zeggen wanneer zoiets tot stand moet zijn gekomen. Dat vind ik in dit stadium nog erg vroeg. Een rol voor een externe partij zou op zich heel goed kunnen. Ook daar moeten we in het college nog over spreken. De voorzitter: Kunnen we afspreken dat u met een voorstel komt met een indicatie van een planning? Wordt dit in het najaar of gaat dit nog een jaar duren? Wethouder Lok: Ik denk dat we in het najaar een koers hebben bepaald hoe we verder gaan. Na de zomervakantie. De voorzitter: Kunnen we dat als zodanig in de toezeggingenlijst opnemen? Wethouder Lok: Als daar behoefte aan is. De heer Hoftijzer: In de jaarplanning van de raad staat de toekomstvisie op het gebied rond Sellingerbeetse gepland voor december. Dat lijkt mij een aardig moment om dat af te spreken. De voorzitter: Dan is dat afgekaart bij deze. Dit voorstel gaat als hamerstuk naar de besluitvormende raad van 28 mei 2013. Bespreekstukken

7

9. Vaststellen bestemmingsplan Bourtange Mevrouw Veneman: De ChristenUnie heeft kennis genomen van dit plan en ook gelezen dat op zorgvuldige wijze is omgegaan met indieners van zienswijzen. Dat er heel correct op is gereageerd en wij zien het met vertrouwen tegemoet. We hebben er verder ook niet veel vragen over. Een enkele vraag richt zich even over het niet opstellen van een exploitatieplan dat is in dit geval niet nodig omdat er geen ontwikkelingsmogelijkheden zijn? Wat moet ik daaronder verstaan? De heer Ter Horst: Wij hadden nog wat opmerkingen over het vaststellen van het bestemmingsplan Bourtange. Ten eerste valt ons op dat de data niet kloppen die er in staan er wordt namelijk gesproken over data in juni bijv. 7 juni tot en met 25 juli 2013 zal in het kader van inspraak dit ter inzage hebben gelegen. Volgens mij kan de gemeente niet in de toekomst kijken, die datums die kloppen niet. Dan staat er ook nog een datum van 13 juni 2013 dan zou er een inloopavond komen. Wat ik er mee wil zeggen is dat wij dit moeten goedkeuren over 14 dagen dus in principe zou dit helemaal niet kunnen deze datums. Dan heb ik nog een vraag over de plankaarten. We hebben geconstateerd dat die vrij oud zijn zeker wel 10 jaar, misschien is daar een reden voor waarom die gebruikt zijn. Er zijn bepaalde woningen niet in kaart gebracht en die mensen die wonen daar in principe al 10 jaar, dat is een beetje raar. Zo is er bijv. ook een weg achter de Zwarte Schapen die niet is ingetekend. Wij zijn benieuwd waarom dat niet in kaart is gebracht. De heer Meendering: Voor onze fractie was het behoorlijk van belang dat de cultuurhistorische waarde van de Vesting Bourtange goed geborgd is. Wij begrijpen uit de zienswijzen die ingediend zijn door het stichtingsbestuur van de Vesting Bourtange, en de gesprekken die er over gevoerd zijn, dat er op een goeie manier invulling aan is gegeven en dat het stichtingsbestuur heel content is met de wijze waarop nu het bestemmingsplan voorligt. Daar willen we graag een compliment voor geven. Verder zien wij eigenlijk geen grote onvolkomenheden in het plan. De heer Hoftijzer: Ik ben bij de hoorzitting geweest over het bestemmingsplan Bourtange en ik moet zeggen dat ik zelden twee partijen aan tafel heb zien zitten die het zo goed met elkaar konden vinden over het onderwerp. Wat dat betreft is er weinig verschil van mening. In de vorige besluitvormende raad heb ik vragen gesteld over de kruitkelders en het geiteneiland. De wethouder heeft een toezegging gedaan er zou nog nader over gesproken worden en mogelijk gekeken worden naar een nieuwe locatie. Ik zie op deze kaarten de locatie geiteneiland ingetekend. Mijn vraag aan de wethouder hebben die gesprekken al plaatsgevonden? Is er al naar gekeken? Als wij dit vaststellen stellen wij ze dan vast op de juiste plek? Ik vind de plek nog steeds ongelukkig. De heer Sinnema: Vanuit het CDA woorden van waardering. Wij nemen met tevredenheid kennis van het feit dat ook bij dit bestemmingsplan veel hoor en wederhoor heeft plaatsgevonden. Dat goede zaken met elkaar zijn afgesproken. Wij vinden dat we die waardering best eens even mogen uitspreken want het is de laatste tijd met meerdere bestemmingsplannen dat het zo voortreffelijk goed loopt. Daar willen wij de waardering hiervoor uitspreken. Wij hebben nu de kans om dat hier bij het bestemmingsplan voor Bourtange te doen. Blijft de vraag van de heer Hoftijzer over de kruitkelders, die blijft ook wat ons betreft staan. Toch waardering voor de wijze waarop hier hoor en wederhoor plaatsvindt en zienswijzen ter harte worden genomen. De voorzitter: Dan kijk ik even naar links naar het college. Ik hoop dat de wethouder de complimenten die zijn gemaakt heeft meegekregen, de waardering die is uitgesproken door de heer Sinnema. Wethouder Lok: Er zijn nog een aantal vragen gesteld. Mevrouw Veneman zegt er zit geen exploitatie bij. Dat is alleen gebruikelijk als je als gemeente daar grondexploitaties hebt lopen. Dan is het gebruikelijk, woningbouw en dat soort zaken meer. Dat speelt in die zin niet, in die zin hoeft er ook geen exploitatieopzet bij. De heer Ter Horst merkt op dat er een aantal data niet kloppen, dat klopt inderdaad. Dat moet 2012 zijn. Er is per abuis 2013 neergezet. De plankaarten die zijn gebruikt voor het nieuwe plan zijn zo recent mogelijk van een grootschalige basiskaart gehaald. We zullen er nog eens naar kijken maar in onze optiek zijn dat de meest recente kaarten die we daarvoor kunnen gebruiken. We zullen er nog even naar kijken maar we herkennen het niet als hele oude kaarten. We zullen eens kijken hoe dat linkt. Misschien moeten we even kijken hoe dat bij u overgekomen is en hoe het ligt. Ons beeld is dat we recente kaarten hebben gebruikt.

8

Tenslotte de vraag van de heer Hoftijzer over de kruitkelders. Er is inderdaad overleg over geweest. Vanuit het stichtingsbestuur is aangegeven dat dit ook de plek is die zij in eerste instantie hadden aangewezen. Zij gaan er in principe wel mee akkoord dat ze daar komen. Verder is dat voor mij voldoende. De heer Hoftijzer: Zij nemen er ook genoegen mee dat dat mogelijk toekomstige beperkingen inhoudt van het geiteneiland. Wethouder Lok: Ze realiseren zich dat dat beperkingen oplevert voor de locatie. Dit voorstel gaat als hamerstuk naar de besluitvormende raad van 28 mei 2013. 10. Beleidsvisie Wonen en Leven. De voorzitter: Wethouder Lok wilt u de beleidsvisie even kort toelichten/inleiden. Wethouder Lok: De beleidsvisie Wonen en Leven. Als college staan we natuurlijk achter elk stuk in deze raad maar dit is een breed stuk en betreft alle portefeuilles. In die zin heeft het ook betrekking op een heel breed beleidsterrein in onze gemeente. Krimp en leefbaarheid en dat uit zich in allerlei thema’s. Die thema’s zijn in de beleidsvisie verwoord. Die lopen parallel aan de thema’s die ooit zijn genoemd in het Regionaal Woon en Leefbaarheidplan voor de hele regio. Die hebben we daarin overgenomen en we hebben dat vertaald naar onze gemeente. Er is veel ambtelijke inzet op gepleegd dat heeft tot deze beleidsvisie geleid. Deze beleidsvisie zien wij als college ook als een opvolger van de visie Instappen in de ruimte die in het verleden is opgesteld. Wij zijn er blij mee dat wij dit hebben en hopen hiermee een richting te hebben gegeven aan de vraagstukken die toch wel heel actueel zijn over krimp, leefbaarheid, met name ook financiële mogelijkheden die kleiner worden. Ook zou er een vertaling kunnen worden gemaakt, en ik denk dat ook in de voorbereiding naar de Kadernota dat aan de orde is, naar de financiën. Ik hoor graag van de gemeenteraad hoe zij tegen deze beleidsvisie aankijken. De voorzitter: Dank voor uw inleidende woorden en u wilt graag dat de gemeenteraad zich gaat uitspreken over deze visie. Ik ga even inventariseren wie dat per fractie wil doen. De heer Ter Veen: De VVD fractie kan zich prima vinden in deze beleidsvisie van de gemeente het beleidskader wonen en werken. We willen er wel graag bij zeggen dat we het zeer belangrijk vinden dat er vaart achter gezet wordt om zo snel mogelijk een uitvoeringsprogramma uit te werken. Dat staat ook in het stuk. We vinden het wel heel erg belangrijk dat er veel vaart achter gezet wordt. Voor de rest complimenten voor het stuk. Mevrouw Veneman: Ook de ChristenUnie heeft met belangstelling dit stuk gelezen. Er staat heel veel in dat heel zinvol kan zijn voor de toekomst van onze gemeente, van onze inwoners. Het is goed om daar met elkaar over na te denken. Door de wethouder is net al mijn eerste vraag beantwoord over de vorige nota Visie en Strategie Instappen in de ruimte. Ik meen te hebben begrepen dat dat ook hierbij betrokken is. Ik vroeg mij af is dit hier bij betrokken maar u noemde het net. Toen is er zo’n nota geschreven en het moet niet zo zijn dat we nu opnieuw een nota schrijven zonder rekening te houden met wat er toen bedacht en geschreven is. Dan heb ik nog een aantal vragen naar aanleiding van deze nota. Op blz. 9 staat dat er 3 miljoen euro jaarlijks beschikbaar is voor de leefbaarheid in krimpgebieden. Mijn vraag is wat betekent dat voor onze gemeente? De laatste zin op blz. 16 dat lijkt mij een grote uitdaging om daar een evenwicht te gaan zoeken tussen de schaalvergroting die vanuit economisch perspectief wenselijk is en kleinschaligheid die gewenst is vanuit sociaal perspectief. Ik denk dat daar een hele grote uitdaging ligt. Maar het is prima zoals het hier verwoord is. Dan wordt er op blz. 20 weer gesproken over noaberschap daar hebben we het al vaker over gehad. Deze zin is prima, het elkaar helpen, elkaar kennen en dergelijke maar als ik even na ga wat minister Bussemaker eergisteren op televisie zei, om vooral niet afhankelijk te zijn van je man in dit geval, dan denk ik we hebben het de laatste tijd er steeds over gehad dat iedereen de arbeidsmarkt op moest, dan krijg je dus iedere keer weer de vraag hoe moet dit in vredesnaam opgelost worden als we dit ook op deze wijze willen doen. Dan op blz. 28 actieve senioren worden genoemd die hier komen wonen. Dat is allemaal prima alleen zoals er ook in de nota staat, en ik ben benieuwd hoe daar dan uitvoering aan gegeven wordt, wat als

9

deze mensen ouder worden dan moeten we ze ook kunnen blijven vasthouden in deze gemeente. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is. Blz. 29 staat iets over de werkgelegenheid. De werkgelegenheid stimuleren is prima met name voor jongeren. Maar wij vragen ons wel af wat gaat er nu zodanig veranderen dat deze plannen ook kans van slagen hebben in de toekomst. Er liggen nu natuurlijk geen plannen dit is een algemeen verhaal, een raamwerk waaraan je verschillende gedachten kunt ontlenen maar het zou straks ook zo moeten zijn dat er concreet plannen liggen om de jongere mensen hier vast te houden. Dan staat er op blz. 28 een geweldige ambitie genoemd dat het niveau heel erg hoog zou zijn van de aantrekkelijkheid van allerlei attracties. Als ik denk aan Bourtange, en dat is ook vaker in deze raad genoemd, dan komen de mensen daar gewoon een dag, misschien nog een keer, en dan zijn ze toch weer vertrokken. Dus voor jonge gezinnen met kinderen zijn er eigenlijk niet genoeg attracties. Daar wil ik graag de aandacht ook nog even op vestigen. Blz. 33 naar aanleiding van het onderwijs betekent deze zin nou dat je moet zeggen dat het onderwijs in de toekomst in Bourtange en in Jipsinghuizen misschien wel zou kunnen gaan verdwijnen. Ik wil me even een beetje voorzichtig uitdrukken maar eigenlijk staat die zin er zo in dat alleen in de kernen die daar genoemd worden het onderwijs een plaats krijgt maar Jipsinghuizen en Bourtange vallen hier dus niet meer onder. Ik hoor graag van de wethouder wat hij daarop te zeggen heeft. Blz. 39 wordt verwacht dat de burgers actief meedoen. Wij vragen ons af willen de burgers dat ook. Het is een prima gedachte maar in de afgelopen jaren heb ik wel zoveel ervaring opgedaan dat het vaak een knelpunt is om de burgers ook echt actief hierbij te betrekken. Ik hoop van harte dat het lukt. Dan wordt nog genoemd de rotte kiezen om dat als project mee te nemen naar Vlagtwedde. Ik weet niet of het een verkeerde zin is of dat ik het niet zo goed begrijp. Het kan toch niet zo zijn dat we de rotte kiezen willen meenemen naar Vlagtwedde als project, daar zitten genoeg rotte kiezen dus daar willen we liever niet nog een keer in Vlagtwedde extra mee opgezadeld worden. De heer Timmermans: Wij hebben het stuk met belangstelling gelezen. Wij begrijpen eigenlijk niet waarom niet de koppeling is gemaakt met het stuk bij de ingekomen stukken de dorpsanalyses. Volgens mij zijn wij hier bezig met een stukje dubbel werk. Verder hebben wij vragen waarom de indeling in de kern gemaakt is zoals die nu is gemaakt. Het is niet echt logisch dat je Ter Apel apart doet, Vlagtwedde apart en dan Sellingen met de rest. Volgens mij kun je veel beter, als je daar toch wat kernen of clusters maakt, dat je wat dichter bij elkaar zit en dat mensen ook daadwerkelijk naar bijeenkomsten gaan. Anders moeten ze van her en der komen. Eigenlijk valt het ook een beetje onder de participatie van de burger bij de gemeente. Het is heel jammer, maar goed daar zijn wij zelf debet aan, dat dit na drie jaar van deze raad aan de orde komt als uitvloeisel van het collegeplan. Daar zijn we zelf bij geweest wat dat betreft kunnen we het college daarvoor niet echt verwijten maken. Wij hebben wel vragen over wat gaat dit allemaal kosten en blijven wij in staat om dit soort zaken ook te gaan betalen? De ervaring is natuurlijk wel dat op dit soort immateriële zaken erg veel bezuinigd gaat worden in de loop van de jaren. We willen niet jaren vooruit kijken in deze. De heer Wachters: De visie Wonen en Leven in dorpen en buurten van Vlagtwedde is in principe goed van opzet en inhoud. Even een paar aandachtspunten van mijn kant: a. Van belang is inderdaad het stimuleren van de samenwerking met gemeenten met soortgelijke problematiek maar vooral ook met onze Duitse buurtgemeenten. b. De pilot dorpsactiverende methode spreekt het CDA erg aan. c. Er is ons inziens nog te weinig aandacht in dit stuk voor onze natuurgebieden, milieu en duurzaamheid, dat kan beter. d. Van groot belang is inderdaad het stimuleren van de zelfredzaamheid van de burgers en het activeren van individuen, groepen en organisaties. Zo bijvoorbeeld de senioren - op welke leeftijd begint dat trouwens – laat ze functies bekleden in het sociaal maatschappelijk gebeuren. Nu bevinden de ouderen zich veelal rond hun appartement, op hangplekken, op golfbanen, voor de televisie, fietsen rond op elektrische fietsen en gaan verre reizen maken per vliegtuig of per luxe camper. Activeer ze, geef ze een functie in het gebeuren hier. Ze blijven fitter en worden ouder en blijven gezonder. Dit zal ook van positieve invloed zijn op de vergrijzing. De heer Meendering: Voor ons als GroenLinks ligt hier ook een stuk waarin wij ons kunnen vinden. Waar ook duidelijk gekeken wordt naar de verschillende kernen, de functies daarvan, en ook duidelijk zaken worden gecentreerd, om op die manier zaken in stand te gaan houden. Belangrijk is nu inderdaad dat er uitvoering aan gegeven gaat worden. Dat staat inderdaad in het plan van aanpak maar wat ons verbaasd dat van het gevraagde krediet van € 75.000,-- maar liefst € 50.000,-- uitgaat naar een junior procesmanager terwijl de ambtenaren hier binnen dit huis hebben aangetoond een heel goed stuk te kunnen neerzetten, heel goed weten wat er speelt in deze gemeente. Dan zou ik

10

liever die € 50.000,-- ook nog inzetten om de zaak van de grond te krijgen dan om hier nu weer een junior procesmanager op te zetten, die misschien heel goed zaken gaat coördineren, maar volgens mij kunnen we dat in dit huis heel goed zelf doen. De heer Huls: Ook de fractie van de PvdA heeft enkele opmerkingen over de beleidsvisie Wonen en Leven. In de werkgroep Ruimte hebben we een aantal weken geleden onze complimenten al uitgesproken aan college en de ambtelijke organisatie over de visie die zij heeft over met name de krimpproblematiek. Bij deze breng ik die namens onze fractie opnieuw naar voren. Sterke punten in het beleidsstuk zijn wat ons betreft het onderscheid in de functies van de dorpen, de kernen en het bijbehorende voorzieningenniveau. Dat getuigt ons inziens van een realistische kijk op de toekomst en bovendien geef je hiermee een stuk eerlijkheid richting ondernemers en inwoners van de dorpen. Ook het stimuleren van samenwerking tussen verenigingen en organisaties met als doel het verenigingsleven en dus ook het dorp vitaal en leefbaar te houden dat spreekt ons erg aan. Toch hebben we ook nog een paar kritische punten. Zoals u weet zet de PvdA fractie in voor burgerparticipatie – met name collega Schipper die maakt zich binnen onze fractie daar sterk voor. In uw beleidsvisie staat vooral de regiefunctie van de gemeente centraal. De gemeente die draagvlak voor haar ideeën zoekt. In de tussenevaluatie over de dorpsanalyses die vanavond als ingekomen stuk op de agenda stond geeft het college tevens aan bij de activerende dorpsmethode ook een faciliterende rol te willen innemen. Dat zien wij wel positief. Graag willen wij aan het college meegeven dat onze fractie hecht aan een gemeente die zowel die regierol oppakt als ook actief participeert bij ideeën en initiatieven vanuit de bevolking, een vorm van overheidsparticipatie. Wij spreken dan ook de wens uit dat de gemeente die beide rollen zal oppakken. Tenslotte een laatste opmerking. Wij missen – en dat werd net ook al even genoemd – in de beleidsvisie de thema’s opschalen en herindeling. Weliswaar wordt samenwerking gezocht met de 7 Oost-Groninger gemeenten in regionaal verband maar we missen eigenlijk concrete aansluitingen met onze buurgemeenten. Ook heeft in deze raad onlangs een discussie plaatsgehad over het rapport Grenzeloos Gunnen en onze fractie mist eigenlijk een korte paragraaf over dit punt. Graag zouden wij dan ook zien dat in het definitieve voorstel aandacht wordt geschonken aan het anticiperen op een herindeling. Wethouder Lok: Ik loop de reacties even langs. Er zijn ook een aantal vragen bij die niet in mijn portefeuille passen dus dan ga ik naar mijn linker zijde uitwijken. De heer Ter Veen wil graag vaart maken dat zullen we absoluut proberen, dat willen wij ook vaart maken. Dan wil ik gelijk ook even reageren op de opmerking van de heer Meendering over kunnen onze eigen ambtenaren dit niet heel goed zelf? Zeker hebben wij ambtenaren die dit heel goed kunnen maar we hebben op dit moment gebrek aan personele capaciteit hiervoor, dat lukt gewoon niet en de hele workload om hier ook deze procesbegeleider uit de organisatie te halen. Dan moeten er keuzes worden gemaakt en hier is voor gekozen. Overigens is het een junior procesbegeleider, die zal dus begeleid worden door een zeer deskundig eigen ambtenaar en zo willen we vaart maken. Mevrouw Veneman had een vraag over die 3 miljoen die beschikbaar is, dat is het totaal voor de hele regio. Voor krimpgelden mevrouw Veneman, dat wordt per project gedaan dus als er projecten voorliggen zo ook vanuit onze gemeente bijvoorbeeld, bijvoorbeeld waardebehoud onroerend goed waar wij inzitten, in dat project, daar komt ook krimpgeld bij. Zo zijn er projecten die in het kader van de krimp uitgevoerd gaan worden en waar dus voor in totaal 3 miljoen voor de hele regio voor is, waar wij dus als we projecten hebben ook uit kunnen putten uit dat totaal bedrag. Mevrouw Veneman noemt uitdagingen op blz. 16 dat dat een behoorlijke uitdaging is. De uitdaging om de menselijke maat te respecteren, grootschaligheid versus kleinschaligheid om dat in goede balans te houden. Daar heeft u absoluut gelijk in. Verder noemt u een opmerking over noaberschap, belangrijk. Toch wel de stimulans die vanuit de Rijksoverheid blijkbaar uit dient te gaan om zoveel mogelijk mensen weer aan het werk te krijgen, waardoor - als je het dan hebt over allerlei zaken die naast het werk zouden moeten gebeuren noaberschap maar ook mantelzorg en dat soort zaken erg onder druk komen te staan. Daar hebben mensen minder tijd voor. Daar zit een soort discrepantie. Dat ben ik wel met u eens, maar dan spreek ik even op persoonlijke titel. Dan kijk ik even naar mijn buurman wethouder Klap van welzijn. Wat doen we met actieve senioren dat is de vraag van mevrouw Veneman, als ze zeg maar minder actief worden. We hebben hier natuurlijk mensen die zich hier vestigen maar op een gegeven moment worden ze minder actief. Wethouder Klap: Gelukkig hebben we heel veel actieve senioren en als ze dan minder actief zijn en ze blijven dat is de keus van de senior. Een gedeelte zal hier blijven, die maken gebruik van WMO

11

diensten maar er zal ook wel een groep zijn die zich zal vestigen in wat grotere kernen om alles dicht bij de hand te hebben. We hebben natuurlijk liever dat ze hier blijven dat is een ding wat zeker is. Wij hebben dat niet in de hand. Wethouder Lok: Mevrouw Veneman heeft een vraag over blz. 28 of een opmerking over de attractiviteit van ons gebied waarin mist, zoals u dat verwoord, een attractie voor jonge gezinnen met kinderen. Dat zou eigenlijk nog een toevoeging kunnen zijn aan ons toeristisch aanbod. Dat is zo. Het is niet echt een pretpark hier natuurlijk. Alhoewel wandelen in de natuur met jonge gezinnen kan ook heel goed zijn. Dan denk ik een uitwerkingsopmerking voor de uitwerking van dit plan is dat mevrouw Veneman aandacht vraagt voor werkgelegenheid voor jongeren en of daar concrete plannen voor kunnen worden ontwikkeld. Ik denk dat dat een belangrijk punt is voor de uitwerking. Wethouder Klap: Natuurlijk is het ontzettend belangrijk dat wij jongeren in dit gebied vasthouden en dat heeft alles te maken met of wij in staat zijn met elkaar om voor die jongere, die in het algemeen wat beter en hoger opgeleid is als de huidige populatie, om daar werk voor te vinden. Wij doen dat in regionaal verband met de 7 Oost-Groninger gemeenten. In het kader van de komende Participatiewet zullen wij proberen in ieder geval die jongere hier in het gebied te houden maar hoe dat precies vorm krijgt dat kan ik u niet zeggen. Wij zullen zeker pogingen doen om die jongeren hier te houden. Wethouder Lok: Een vraag over burgers activeren van mevrouw Veneman. Dat is moeilijk. We hadden het er net al over dat iedereen druk is met zijn werk. Dat is natuurlijk een aspect maar het is ook lastig om vrijwilligers te werven voor de verenigingen daar loopt iedere vereniging tegenaan. Het is lastig. Dan denk ik dat we ook even moeten inhaken op de vraag van de heer Huls van wat is onze functie als gemeente. We zijn soms regisserend maar we zijn ook fasciliterend. We hebben ook met die dorpsactiverende methode - we hebben daar een pilot voor gehouden - geprobeerd – heel snel wordt er gezegd van dat kan de gemeente wel oplossen – het probleem bij het dorp te houden en te proberen in die zin problemen die in het dorp zijn of vraagstukken dat die op eigen kracht zoveel mogelijk opgelost kunnen worden. Dat mensen ook zelf mobiliseren. Ik denk dat we daarin kunnen faciliteren als dat nodig is, maar soms moeten we ook gewoon weleens los laten als gemeente soms willen we ook weleens teveel gaan doen. Laat dat aan de mensen over. Ook dat loslaten is een belangrijk element. Je merkt vaak wel, we hebben in het Regionaal Woon en Leefbaarheidsplan zeg maar voor de regio ook als thema die burgerparticipatie en het activeren van mensen en vaak wanneer ontstaat het, daar is ook onderzoek naar gedaan – is het zo dat als het moeilijk genoeg wordt en als de gemeente nee zegt - soms moet je ook wel een keer nee zeggen en zeggen los het zelf maar eens een keer op, dat moeten we misschien wel eens wat vaker doen - vaak ontstaat dan wel de actie, uit het nee zeggen. Dat is een les die we ook uit de dorpsanalyse wel hebben meegenomen. Als het moeilijk genoeg wordt, wordt het toch wel anders. De laatste opmerking van mevrouw Veneman gaat over de rotte kiezen in Vlagtwedde. Dat is misschien tekstueel niet helemaal goed, maar u hebt de intentie denk ik wel begrepen. We willen daar zoveel mogelijk aan tegemoet komen om die rotte kiezen op te lossen, dat geldt niet alleen voor Vlagtwedde, dat we die in het project waardebehoud onroerend goed zoveel mogelijk in beeld krijgen en in overleg met de eigenaar tot een oplossing te komen. Dat voorwat betreft de vragen van mevrouw Veneman. Dan heeft de heer Timmermans een drietal vragen. Hij vraagt zich af waarom met het visiestuk niet de koppeling met de dorpsanalyses is gemaakt. Het visie stuk is de visie en het maken van de dorpsanalyses is een van de uitwerkingssporen zoals we ook in het raadsvoorstel hebben benoemd. Je hebt het interne spoor, het externe spoor met stakeholders zeg maar en je hebt eigenlijk het derde spoor die dorpsanalyse. We gaan met de burgers in gesprek in de verschillende dorpen en gehuchten, vaak maatwerk, vaak is er al een hele goeie structuur. We hebben daar ervaring mee opgedaan in Veele en Harpel, waar een hele goeie structuur is van dorpsbelangen en die dus ook heel actief zijn, waar we eigenlijk alleen maar een stukje faciliterend werk moeten doen maar die dus heel veel zelforganiserend vermogen hebben, dat is heel goed. Dat is voor ons een uitwerkingsspoor we willen daar ook mee door. Zo is dat benoemd in het raadsvoorstel. Verder heeft u een vraag over hoe zit het met kernen en dorpen. In het visiestuk staan drie hoofdkernen benoemd, Vlagtwedde, Sellingen en Ter Apel waar concentratie van voorzieningen zullen plaatsvinden. Dat is een van de uitgangspunten zoals die in het visiestuk zijn benoemd. Kom ik daarmee concreet tot beantwoording van uw vraag. In de tweede termijn wellicht. Verder was er nog een vraag van u van wat gaat het allemaal kosten. We moeten ook kijken in het kader van de bezuinigingen wat levert het op.

12

De heer Wachters had een aantal opmerkingen om ook de Duitse buurgemeenten meer te betrekken. Aandacht voor milieu en duurzaamheid, we zullen daar nog even naar kijken, en de oproep om actieve senioren nog meer te activeren. Misschien dat de heer Wachters daar ook zelf een rol in kan spelen, het goede voorbeeld geeft hij in ieder geval. De heer Wachters: Mag ik nog even ingaan op mijn eindzin. Ik zei van je moet ouderen activeren dat zal een positieve invloed hebben op de vergrijzing ik bedoel eigenlijk positieve invloed op de krimp. Wethouder Lok: De heer Meendering zijn vraag heb ik beantwoord over de ingehuurde kracht. De heer Huls mist nog - ik heb al iets gezegd over burgerparticipatie en de regisserende functie - het thema opschaling en herindeling. Wij zullen als college kijken of we daar nog een paragraaf aan willen toevoegen. Het is op zich een heel belangrijk thema op dit moment maar ook wel weer heel actueel. Bij het schrijven van deze visie was samenwerking toch meer het uitgangspunt en dat deden we natuurlijk in het Regionaal Woon en Leefbaarheidsplan ten volle, in Oost-Gronings verband. De context is wat dat betreft weer wat veranderd. De wereld verandert zo geregeld en vaak heel snel. Dan heb ik nog een laatste vraag en dat is eigenlijk een vraag voor collega Kuipers en dat is de vraag van mevrouw Veneman over de scholen. Hoe zit het met het onderwijs, betekent dat nu dat als je je gaat concentreren in de kerndorpen dat scholen elders verdwijnen. Wethouder Kuipers: Het is zo dat wat collega Lok ook al zei er wordt gestuurd op drie kerndorpen Ter Apel, Sellingen, Vlagtwedde en daaromheen een aantal andere dorpen waar ook voorzieningen zijn. Met het primair onderwijs is het zo, en dat kunt u uit de tekst lezen, dat hoofdkernen en (andere kernen), dat wordt geprobeerd en getracht zo lang mogelijk daar het onderwijs overeind te houden. Dat zal duidelijk zijn. We zijn heel zuinig op ons openbaar onderwijs en we proberen dat zo lang mogelijk in stand te houden. Een van de mogelijkheden om dat zo lang mogelijk in stand te houden is meer te stimuleren dat er tussen diverse denominaties overleg plaatsvindt zodat je ook door een bundeling van krachten tot instandhouding van scholen kunt komen, zodat ze niet verloren gaan op het platteland en in de kleinere kernen. Daar bent u mevrouw Veneman waarschijnlijk op het verkeerde been gezet. Er komt een wat ongelukkige zin op het eind, dit onderwijs vindt plaats in de hoofdkernen Vlagtwedde en Ter Apel, dat moet dus zijn vindt plaats in hoofdkernen Sellingen, Ter Apel en Vlagtwedde en eigenlijk zou die laatste zin er niet bij moeten. Ik wil voorstellen voorzitter om middels een addendum deze tekst parallel te laten lopen aan de tekst die ook in het beleidsplan Openbaar Onderwijs staat want anders loopt het wat uit elkaar en zou het tot verschillende interpretaties kunnen leiden. Dat lijkt mij niet wenselijk. Voor de volgende besluitvormende vergadering stel ik u voor dat middels een addendum deze tekst even correct wordt weergegeven op dit onderdeel. De voorzitter: Tot zover de beantwoording in de eerste termijn. Dan begreep ik dat u een vraag terug heeft gesteld aan de raad naar aanleiding van de vraag van mevrouw Veneman, waarbij u zei dat de discussie in het college of wilde u de discussie ook nog met de raad. Wethouder Lok: Het is natuurlijk aan de raad om daarover te discussiëren, ik bepaal dat uiteraard niet vanuit mijn positie. Het is natuurlijk wel een interessante discussie om te kijken wat gaan we nu met al deze informatie doen, hoe zien we dat nou in de toekomst. Een van de aspecten, en die noemt mevrouw Veneman ook, is dat mensen steeds meer ook financieel gedwongen worden om beide aan het werk te gaan, maar ook uit andere motieven, waardoor er toch meer druk komt op mantelzorg en allerlei vrijwilligerswerkzaamheden. Dat wordt daarmee beperkt en daar zit toch een tegendraadse beweging. De voorzitter: Dan roep ik bij deze uw fracties op om daar ook op te reageren als u dat wilt in de tweede termijn. Ik wil u de gelegenheid geven naar aanleiding van de reactie van de wethouder in de tweede termijn te reageren. Schroom vooral ook niet om met elkaar even in debat te gaan, dat kan tijdens een meningsvormende raad. De heer Timmermans: De wethouder vroeg zich af waar ik dat vond. Het staat op blz. 44 extern spoor 2: gebiedsgerichte benadering met bewoners(organisaties) en dan worden er drie bijeenkomsten genoemd Ter Apel apart, vervolgens Bourtange, Vlagtwedde, Sellingen, Ter Apelkanaal bij elkaar en de kleine buitendorpen bij elkaar. Volgens mij krijg je dan niet echt veel mensen bij elkaar als je het zo verspreidt doet. Volgens mij is het beter om noord, midden en zuid te gaan kiezen.

13

Ten aanzien van deelnemen aan de arbeidsmarkt voorzitter, en dat is puur op persoonlijke titel, denk ik dat het prachtig is geschreven om mensen meer aan het werk te krijgen maar daar heb ik wel wat vragen bij want a. moet er werk zijn en b. de huidige regering verhoogt de eigen aandeel van de kinderopvang voor de ouders. Verder de andere zaken om te gaan werken is niet zo makkelijk en ik denk dat je dat heel makkelijk zegt zeker als minister afgelopen week, maar die heeft daarvoor ook aardig op haar falie gehad, dat hoeven we hier niet over te doen wat mij betreft. Dat was geen gelukkige uitspraak bleek en dan zou ik er moeite mee hebben om die hier te gaan citeren. De heer Sinnema: Ik heb met enige aandacht de discussie gevolgd als het gaat over krimp, over vergrijzing. U daagt ons uit om daar iets over te vinden. Ik denk dat het ook heel belangrijk is want het is een van de belangrijkste items voor onze gemeente zeker ook naar de toekomst toe. Anderzijds het zal gaan via de weg van de geleidelijkheid dus we zullen ook de tijd krijgen om er op in te spelen. Ik hoop dat deze notitie ook een uitgangspunt is en inderdaad ook de handvaten biedt om daar dan vervolgens op in te spelen want dat vind ik belangrijk uit deze notitie. Wat ik verder in deze notitie wel vind maar wat ik eigenlijk wel graag zou willen dat het duidelijker naar voren komt is dat wij inderdaad om een goed woon en leefklimaat te hebben dat wij ook een goed functionerende economie moeten hebben. Dat wij ook moeten kijken naar werkgelegenheid en naar bedrijvigheid. Ik zou het best goed vinden dat wij hierin ook eens even opnemen dat wij – en dat staat ook wel in de notitie – streven naar bijv. betere internetverbindingen op het platteland. Wat mij betreft neem je heel concreet op dat wij in deze gemeente breedband internet willen hebben of dat we glasvezel willen hebben. Wat mij betreft voorzitter neem concreet op dat wij meer bedrijvigheid willen hebben, dat wij ons daar ook voor willen inzetten. Noaberschap staat er in, ons beste noaberschap zit op het ogenblik over de grens in Duitsland, daar is de meeste werkgelegenheid op het ogenblik. Laten we ook eens kijken hoe ze daar die werkgelegenheid hebben gecreëerd. Ik denk dat het goed is om de bedrijvigheid goed in kaart te houden zodat je die ook in de uitwerking verder uit kunt bouwen. Dan krijgt deze notitie voor mij, naast het sociale aspect, het maatschappelijke aspect en het economische aspect, dan krijgt die ook echt zijn waarde die die zou moeten krijgen. Ik zou er voor willen pleiten om dat er nadrukkelijk in op te nemen. Bijvoorbeeld agrarische bedrijvigheid is op het ogenblik een van de trekkers in deze gemeente, noem dat ook. Het is een vaste constante. Dit is een pleidooi van mij voorzitter niet zozeer een vraag. De uitdaging als het gaat over krimp en dergelijke die deel ik. Alleen de oplossing die zullen we met elkaar moeten creëren want daar zijn wij financiën voor nodig, daar komt geld bij kijken en dat geld zullen we moeten verdienen met zijn allen. Mevrouw Veneman: U vraagt om een beetje debat. Ik wil graag reageren op de heer Sinnema. Bij noaberschap begint u opeens over het buitenland, Duitsland. Ik heb het net ook genoemd maar zoals het in deze nota staat betekent dat iets heel anders. Ik versta er onder dat je als buren elkaar kent, met elkaar omgaat, contact houden dat soort zaken. Ik heb mij afgevraagd, en dat heeft de wethouder ook aangegeven, hoe je die discrepantie ziet tussen wat er nu gaande is tegenwoordig in onze maatschappij. Ik heb dat wel vaker genoemd het is een beetje een stokpaardje van mij. Ik heb altijd al gezegd als vrouwen gaan werken en ik weet dat dat moet op het ogenblik, dat kun je ook niet zomaar tegenhouden of zomaar zeggen we moeten dat weer anders gaan doen, soms is het gewoon noodzakelijk, maar dat houdt wel in dat de andere kant wat hier staat, en wat ook van ons verwacht wordt, dat we elkaar weer meer helpen in de buurt. Dat kan voor ouderen makkelijker maar voor jongere gezinnen waarbij beiden werken is dat veel moeilijker om dat te gaan doen. Dat heeft niets met het buitenland te maken maar heeft met onszelf te maken. Hoe staan wij daar zelf in hoe denken we daar mee om te gaan. Ik hoor daar verder niemand in de raad over en u refereert even naar minister Bussemaker die daar ook flink van langs heeft gekregen toen ze dat zei maar het is natuurlijk geen rare opmerking die ze maakte. Eigenlijk vanuit haar standpunt genomen heeft zij wel gelijk. Later hoorde ik in verschillende reacties dat vrouwen zeiden ja maar ik wil gewoon graag bij mijn kinderen thuis zijn. Ik ben weer gewoon moeder. Die keus moet je ook hebben denk ik alleen die keus werd ons wel een beetje ontnomen de laatste jaren. Mevrouw Heidekamp: Ik kan het niet laten daar even op te reageren. Ik ben het niet helemaal eens met mevrouw Veneman. Ik denk dat tweeverdienende gezinnen prima aan noaberschap kunnen doen. Dat hoeft elkaar helemaal niet uit te sluiten. Er zijn ook heel veel tweeverdienende gezinnen waarbij het ook niet twee fulltime banen zijn maar juist twee parttime banen, bijv. allebei 30 uur. Juist in die situaties kun je een veel diverser aanbod van mantelzorg hebben dan wanneer je alleen maar

14

thuiswerkende vrouwen hebt. Ik ben zeer voorstander van het bevorderen van arbeidsparticipatie door vrouwen en ik denk dat dat ook niet het zijn van moeder uitsluit. Ik denk dat dat ook niet automatisch inhoudt dat je geen goede moeder meer bent op het moment dat je werkt. Natuurlijk zijn keuzes heel belangrijk maar tegelijkertijd heeft volgens mij mevrouw Bussemaker volstrekt gelijk als ze zegt dat als je daarvoor kiest dat je je wel moet realiseren dat dat voor op langere termijn keuzes zijn waar je best ook nog wel nadelen van kunt ondervinden. Dat een gezamenlijke keuze voor vader en moederschap naast het werk volgens mij een veel duurzamere en veel constantere factor is ook als je het hebt over duurzame inzetbaarheid, over wat je je kinderen mee geeft. Ik heb daar hele andere opvattingen over en als je het hebt over hoe je de leefbaarheid bevorderd dan kun je dat ook als werkende gezinnen samen heel goed oplossen door kinderopvang onderling uit te wisselen, dat zie je ook heel vaak dus er zijn ook hele mooie nieuwe alternatieven voor terug gekomen. De heer Eilert: Ik kan het niet nalaten om toch iets over die werkgelegenheid te zeggen. Dat is toch een belangrijk thema en ook tegelijk een heel moeilijk thema. We weten allemaal dat de jeugdwerkeloosheid stijgt op het ogenblik. De werkeloosheid in zijn totaliteit stijgt behoorlijk in Nederland. De heer Sinnema verwees net even naar onze buren in Duitsland. Er stond vandaag een leuk stuk in de krant over 10 verschillen en dat ging met name over de arbeidsmarkt. Dat wordt daar een beetje anders aangevlogen, anders dan hier. Hier wordt de nadruk gelegd op dat je flexibel moet zijn, dat je je breed moet oriënteren, breed moet opleiden, terwijl we daar juist zien dat mensen daar opgeleid worden binnen de bedrijven zelf. Een soort trots op het bedrijf ontwikkelen en daar dan ook voor langere tijd blijven. Er zitten nogal wat verschillen natuurlijk. Het lijkt mij niet zo makkelijk om zo maar naar Duitsland te verwijzen waar het gaat om werkgelegenheid. Wat ik wel wil zeggen is, ik hoor de wethouder net wel in eerste instantie reageren op werkgelegenheid we zullen ons best doen, dan denk ik daar mag wel wat meer ambitie uit spreken. Als je zegt we zullen ons best doen om banen te zoeken, nee misschien moeten we kijken of we banen kunnen creëren, dat is misschien ook aan de orde. Dan doen we wat meer ons best, is ook wat ambitieuzer in mijn optiek dan alleen zoeken. Mevrouw Heidekamp: Als ik nog even mag aanvullen op de heer Eilert dan verbaast het mij dat de vraag werd beantwoord door de portefeuillehouder vanuit de Participatiewet, volgens mij had de portefeuillehouder economie de vraag moeten beantwoorden. Hoe creëren we nou meer werkgelegenheid, een betere economie, kansen voor hoger opgeleiden. Dat doe je niet via de Participatiewet. Dat doe je juist door gewoon werk te scheppen door bijvoorbeeld dat betere internet, waardoor mensen ook thuis kunnen werken, ook al staat het bedrijf op een grotere afstand, dan heb je het echt over kansen creëren, die uiteindelijk je ook echt vooruit helpen. Natuurlijk moeten we ook kijken naar daar waar jeugdwerkeloosheid ontstaat vanwege wat minder kans dan moet je vanuit die Participatiewet heel erg je best doen om naast de gewone banen ook die banen goed inzichtelijk en beschikbaar te krijgen. Wat mij betreft zou het primaat echt bij de portefeuillehouder economie moeten liggen om daar voortvarend mee aan de gang te gaan. Wethouder Kuipers: Ik wacht altijd keurig op mijn beurt en die had ik niet gekregen deze termijn maar ik ben het helemaal met mevrouw Heidekamp eens dat de economie daar de aanjager van moet zijn en dat het bedrijfsleven dat er is en het bedrijfsleven wat je deze kant nog op zou kunnen halen in eerste instantie primair voor dit soort banen zou moeten zorgen. Daar moet inderdaad ambitieuzer worden ingezet dat ben ik helemaal met u eens. Wethouder Lok: De heer Timmermans maakt inhoudelijk nog even duidelijk wat hij bedoelde op blz. 44. Nu is mij de vraag ook helemaal duidelijk. Dat hij vindt dat als je dat spoor gaat volgen en in gesprek gaat met die dorpen dat je nog eens goed moet kijken of je alle kleine gehuchten wel bij elkaar moet doen of je daar toch wat in moet differentiëren. Ik denk dat dat een goede opmerking is en die nemen we mee. De voorzitter: Wat u ook meeneemt is het voorstel van wethouder Kuipers om de tekst nog even wat aan te passen wat we in de eerste termijn hebben geconcludeerd. Dit voorstel gaat als hamerstuk naar de besluitvormende raad van 28 mei 2013. 11. Optimalisering werkklimaat MFA Vlagtwedde. De heer Potze: Wij hebben een aantal keer om deze maatregelen en dit voorstel gevraagd, mede ook namens mevrouw Heidekamp hebben we het een aantal keer aan de orde gehad in de raad. Op zich denk ik dat het goede maatregelen zijn die hierin genoemd staan. Alleen bij onze fractie leeft wel degelijk de vraag of dit niet op een andere manier bekostigd had kunnen worden. Is bijvoorbeeld een

15

architect, een bouwbedrijf, een installateur niet ook voor een groot deel verantwoordelijk voor de problematiek die daar is ontstaan. Ik weet dat met de installateur een aantal keren overleg geweest is maar ik zou toch van de wethouder willen weten of er ook bijvoorbeeld naar de architect is gekeken want een aantal problemen zijn volgens ons gewoon in de ontwerpfase al niet goed gegaan. Dat is het eerste punt voorzitter en het tweede punt is onze teleurstelling over het feit dat het college nu voorstelt om geen fietsenstalling te plaatsen bij de MFA. Wij hebben dat twee jaar terug al tijdens onze algemene beschouwingen aan de orde gesteld. Toen zei de wethouder dat gaan we meenemen. Vervolgens begin januari opnieuw aan de orde gehad. Toen hadden we zelfs een amendement in voorbereiding om dit te gaan regelen. Toen heeft de wethouder ons verzocht om dat vooral nog even niet te doen zodat hij dat zou kunnen meenemen bij dit agendapunt, zodat het een integraal verhaal zou worden. Wij waren zo aardig om dat amendement niet in te dienen en de wethouder de gelegenheid te geven dat mee te nemen en vervolgens zegt u in dit stuk en we doen het maar even niet. Een gemiste kans. De PvdA wil nog steeds een fietsenstalling bij de MFA in Vlagtwedde, is ook nog steeds een breed gedragen wens bij de participanten van de MFA. Wij begrijpen dat het college voorstelt om het vooral niet te doen dus de vraag is aan de overige raadsfracties nu gericht of zij ook vinden dat die fietsenstalling daar nog steeds moet komen. We hebben daar in het verleden vaker steun gehad van andere fracties. Als er voldoende steun is zullen wij met een voorstel komen tijdens de besluitvormende raad om die fietsenstalling voor € 100.000,-- daar alsnog te plaatsen. Ik hoor het graag straks van de andere fracties. De heer Meendering: De problematiek rond de MFA in Vlagtwedde is al uitvoerig meerdere keren besproken in deze raad en dan ligt er nu een voorstel voor om dat te gaan aanpakken. Dat voorstel roept bij ons toch nog een aantal vragen op en die willen we hier graag stellen. Wij zien heel veel maatregelen nu om heel veel problemen aan te pakken. Als we alles doorlezen zien wij door de bomen het bos eigenlijk niet meer en vragen ons af of al die maatregelen uitgevoerd worden, of dat goed op elkaar afgestemd is en of dan echt die problematiek verholpen is of dat we dan nog weer met problemen te maken krijgen. Er worden heel veel zaken gedaan en al dan niet op elkaar afgestemd er blijven heel veel zaken onduidelijk. Daarnaast ook voor de fractie van GroenLinks van groot belang. Het gebouw is neergezet in 2008 daar is door de architect naar gekeken, door installateurs naar gekeken, er zijn platte daken en schuine daken neergezet, dat betekent gewoon een warm gebouw en dat je dat nu achteraf 5 jaar later constateert, dat had inderdaad eerder geconstateerd moeten worden. Als er toen gebouwd is naar normen had dat gewoon goed moeten zijn. Ook die normen en toetsingskader ontbreekt. Wat gaan we nu realiseren, wat betekent dat voor de minimum en maximum temperaturen. We kunnen als raad nog niets toetsen als u het allemaal gaat uitvoeren of het dan goed is. Dan brengt een aantal van die maatregelen extra kosten met zich mee. Daar wordt in het stuk wel over gesproken maar daar wordt verder geen uitspraak over gedaan hoe hoog die extra exploitatiekosten zijn. Die kunnen best wel fors hoger zijn want er wordt gesproken over fors hogere elektrakosten door elektra gebruik. De fractie van GroenLinks zou dan ook graag zien dat nader wordt gekeken naar dit voorstel. Hoe kunnen we die elektra kosten terugbrengen. Als dat pand zo verschrikkelijk in de zon staat dan moeten daar maar zonnepanelen op en gaan we een deel van die elektrakosten weer terug verdienen. Voor onze fractie absoluut een optie. Daarnaast zou je gezien het investeringsbedrag eens kunnen kijken naar een compleet andere installatie. De mogelijkheden van aardwarmte zijn ook verder niet onderzocht, er zijn geen alternatieven onderzocht. Voor onze fractie ja er moet absoluut iets gebeuren maar wij vragen ons af of dit de manier is en zijn bang dat het dus weer terug komt. Dan wat betreft die fietsenstalling ja de fractie van GroenLinks is absoluut voor een fietsenstalling daar want wij zien die kinderen graag op de fiets naar school komen. Het bedrag van € 110.000,-voor een fietsenstalling daar zouden we graag nog eens kritisch naar willen kijken - de PvdA noemde net € 100.000,-- - volgens ons kan dat echt wel goedkoper dus in gezamenlijkheid daar nog eens naar kijken en een plan uitwerken voor een goeie betaalbare fietsenstalling is wat ons betreft een optie. Mevrouw Heidekamp: Het is hier al vaker gezegd, ook door de heer Potze, dat dit door mij al vaker op de agenda is gezet. Ik heb er vaak op aangedrongen bij de wethouder om hier haast mee te maken. Het laatste was een motie waarin werd verzocht om voor 1 februari maatregelen te treffen en waarbij ook was aangegeven als raad, waarvoor mee ingestemd, een spoedprocedure mogelijk te maken. Maak goeie plannen, stuur ze per mail naar ons toe en waarbij wij binnen hele korte termijn reageren en dan kunt u gewoon aan de slag. Het heeft ons wel wat verbaasd dat nu pas in mei in plaats van voor 1 februari dit op de gewone agenda wordt gezet volgens de normale procedure. Op zich heel keurig maar tegelijkertijd het is nu alweer bijna de warme periode, we weten in ieder geval

16

dat tot de zomervakantie de koeling niet aan zal slaan in de MFA in Vlagtwedde en dat is toch echt wel een probleem. Dat wordt onderkent in het stuk. Dat vinden we toch jammer dat daar van die spoedprocedure, die daar speciaal via een motie voor is aangedragen, geen gebruik is gemaakt. Op zichzelf een goed voorstel. Er wordt naar allerlei elementen gekeken. Vanuit GroenLinks wordt aangegeven is het wel goed op elkaar afgestemd. Als ik zie welke partijen er bij betrokken zijn dan denk ik dat wel heel goed gekeken is wat nodig is om hier goeie oplossingen voor te vinden. Daar hebben wij wel vertrouwen in. Het stuk geeft nog wel als kanttekening let wel als u hier koeling aanbrengt dan hebt u wellicht een precedentwerking voor andere scholen. Dat weet ik niet ik ken die scholen onvoldoende van binnen maar ik stel mij voor dat De Plaggenborg en De Vlinder, zijn beide nieuwe scholen, dat die ook allebei voorzien zijn van op zijn minst top koeling zoals hier wordt voorgesteld. Precedentwerking is dan ook wel op andere terreinen gedaan. Er stond ook in het stuk het was een taakstellend budget destijds. Het moest er gewoon uit omdat er geen geld genoeg meer was. Dat is in ieder geval een leerpunt wat we ook bij de MFA besprekingen voor Sellingen nadrukkelijk aan de orde hebben gehad, doe dat nou niet weer. Zorg dat je kijkt wat je echt nodig hebt en besluit dan of je het totale bedrag er voor over hebt maar ga niet taakstellend te werk, waardoor allerlei gekke dingen uitgesloten worden, daar hebben we nu de nadelen van. De heer Potze zegt moet de architect dat niet oplossen. Ik denk dat de architect gewoon heel veel heeft moeten schrappen. Dat lees je ook in het stuk. Doordat er gewoon keuzes gemaakt moesten worden die minder ideaal waren maar die, om het binnen het budget te houden, noodzakelijk waren. Ik denk dat daarmee met de maatregelen die nu genomen waren om het naar het niveau van voor de oplevering, wat had gemoeten, terug te brengen, dat gedaan is wat moest worden gedaan tenminste daar is het stuk wat mij betreft heel helder over. Dan de fietsenstalling. € 110.000,-- waarvan € 10.000,-- proceskosten dat dat een standaard bedrag van € 10.000,-- is. Voor in ieder geval 10% voor iets wat je gewoon geleverd krijgt en geplaatst vind ik 10% begeleidingskosten ambtelijk erg hoog. Dat vaste percentage vind ik al hoog en ik vind ook € 100.000,-- voor twee fietsenhokken bijna krankzinnig hoog. Als ik dan lees in het stuk dat oorspronkelijk de architect een sobere uitvoering had voorgesteld, die destijds geschrapt is, vraag ik mij af of die variant ook € 100.000,-- kostte destijds. Dat staat niet in het stuk maar ik vraag mij af of dat zo is. In ieder geval willen wij graag dat er met grote spoed tot uitvoering wordt overgegaan. Dus als wij over twee weken hier besluit doen, ik zou bijna zeggen we kunnen het ook vandaag besluiten, dan kunt u aan de gang want eigenlijk hadden we gezegd het had zelfs per mail gemogen. Dus wat mij betreft kan het nog sneller. Ga alstublieft zo snel mogelijk aan de gang want het is hoog nodig tijd om er iets aan te doen. De heer Heijne: Wij hebben in de vorige vergaderingen zijn we wel al vaker bijgepraat over hoe het staat met de MFA. De wethouder heeft ons vaak bijgepraat in ieder geval de oplossing was zeer nabij en de kosten vielen mee. Daar zijn we eigenlijk wel een beetje van geschrokken. Niet dat we zeggen het moet niet doorgaan, onze vraag is in hoeverre heb je garantie dat dit werkt. Iedereen kan zeggen nou is het klaar maar in hoeverre doet de leverancier, of wie het ook doet, op dit moment dan ook echt een garantie daarvoor. Het werk zoals het is gedaan. Eigenlijk zitten we met dat verhaal. Dat is voor ons wel een van de belangrijkste items. Volgend jaar blijkt misschien alsnog weer wat en komt u nog een keer en dat is niet de intentie van dit hele verhaal. We zouden nu voor eens en voor altijd er vanaf zijn. De fietsenstalling. We hebben in deze gemeente al vaker fietsenstallingen aan de hand gehad en we hebben hele mooie fietsenstallingen staan in Ter Apel waar de bussen staan. In Vlagtwedde staan ook de fietsenstallingen. Die kosten geen € 100.000,-- per stuk. Nog niet eens met zijn tweeën. Volgens mij lagen die daar ongeveer voor € 15.000,--. Voor ons mag best een fietsenstalling maar het hoeft niet met een gouden randje. Mevrouw Veneman: Het meeste is al gezegd door de vorige partijen. Wij werden ook een beetje onaangenaam verrast door het hoge bedrag wat nu op ons bordje ligt. Ik wil ook graag van de wethouder weten wat allemaal gedaan is om degene die de MFA indertijd gebouwd heeft om die eventueel mee te laten betalen maar dat horen we straks wel. Wat betreft de fietsenstalling vind ik wel dat er een fietsenstalling zou moeten komen maar gewoon normaal betaalbaar en dit bedrag wat hier genoemd wordt is wel heel erg hoog, dat vind ik ook. Een fietsenstalling is natuurlijk wel iets wat bij een school hoort. Wethouder Kuipers: Als u mij toestaat heb ik voor de meer technische details mevrouw Bulles meegenomen. Mevrouw Bulles heeft bijna een levenswerk er van gemaakt om de MFA Vlagtwedde eindelijk eens goed op de rail te krijgen. Alle waardering er voor. Ze heeft er enorm veel werk aan

17

gehad. Dat enorme vele werk dat ziet u ook terug in dit voorstel. Er wordt een aantal keren de vraag gesteld over welke garanties zijn er nou dat je het nu echt hebt opgelost. De hoeveelheid aan voorstellen, de hoeveelheid onderdelen die worden genoemd, die allemaal met elkaar verband houden om het een en ander in goede banen te leiden en een optimalisering te bewerkstelligen. Dat betekent al dat we er van uitgaan - zonder nou garantie zwart op wit te geven voor 5 of 10 jaar of hoeveel jaar dan ook, garanties zijn altijd heel moeilijk in het leven - dat alle participanten die hierover hebben meegedacht en meegepraat en doorrekeningen hebben gemaakt en alle participanten die elk detail van waar kan het nou nog mis gaan in beeld hebben gebracht, mag je veronderstellen en ik ga daar ook zondermeer vanuit dat door het toepassen van deze maatregelen MFA Vlagtwedde een goede werkbare school wordt, waar de problematiek die de afgelopen jaren is ervaren dan ook voor goed is opgelost. De heer Potze vraagt of het ook mogelijk is om een ander soort bekostiging te bewerkstelligen en wellicht nog een beroep te doen op de architect danwel de installateur. Daar waar het gaat over de verwarming, de cv-installatie en ventilatie dat was een aanzienlijk bedrag zou je kunnen zeggen, die je voor de verbetering daarvan nodig zou zijn. Dat hebben we nog verhaald en uit laten voeren door de oorspronkelijke installateur. Dat heeft heel veel touwtrekken gekost, heel veel praten gekost maar die tekortkomingen zijn door heel veel inzet inderdaad in het oude budget nog gerealiseerd. Dat betekent dat dat onderdeel ook nog voor rekening van de betreffende installateur is genomen en vervolgens heeft de architect gebouwd conform het bestek en wat zijn opdracht was. Inderdaad is ook geconstateerd dat er nogal wat is geschrapt op basis van tekort aan geld. Daar worden we nou mee geconfronteerd en daar hebben we inmiddels lering uit getrokken bij De Vlinder en ook lering uit getrokken in Jipsinghuizen. We zullen er nog meer lering uit trekken bij de bouw van de MFA in Sellingen uiteraard. Daar mag u vanuit gaan. Ik kom aan het eind even terug op de fietsenstalling als u het goed vindt. De heer Meendering vraagt of alle maatregelen nu afdoende zijn. We praten wel over een school. Een school vergelijkbaar in temperatuur in omstandigheden in situaties die ook vergelijkbaar is met andere scholen, niet met een oude school maar wel met een nieuwere school. Met het toepassen van deze maatregelen is deze school niet minder of beter dan een andere vergelijkbare school. We moeten ook niet vergeten dat door de jaren heen er ook een stuk gevoelsellende is opgetreden zou ik bijna zeggen. Wat de een constant als nadeel ervaart en niet merkt dat er wordt verbeterd dan gaat het op een gegeven moment ook emotioneel werken. Als je het sec bekijkt, objectief bekijkt en ook laat toetsen en testen door GGD en door de scholenbouwmeesters, dan is dit een school die voldoet aan de normen die daarvoor gesteld mogen worden. Ik zou niet zover willen gaan dat we alsnog gaan besluiten voor de MFA een compleet nieuwe verwarmingsinstallatie aan te schaffen danwel in combinatie met zonnepanelen of aardwarmte want dan zou ik nog met een heel ander bedrag bij uw raad terug moeten komen, los van het feit dat de bouwtechnische kosten die daarmee gemoeid zijn en wellicht ook niet binnen zes weken zomervakantie gebouwd zou kunnen worden, dus ook nog onderwijsuitval tot gevolg zou hebben, dat zou ik niet graag voor mijn verantwoordelijkheid willen nemen. Mevrouw Heidekamp zegt dat ze teleurgesteld is in het feit dat 1 februari dit voorstel er niet lag. Dat is juist de reden van de zorgvuldigheid die betracht is om dit nu eens op alle onderdelen compleet dat plaatje voor u duidelijk te maken. Daar heeft u ook om gevraagd indertijd, als u nou komt met een nieuw voorstel zorg dan ook dat alle onderdelen in beeld zijn en dat er ook wordt gerepareerd om het zo maar te zeggen. Dat verhaal heeft zoveel consequenties en zoveel invloed op onderdelen onderling dat dat niet voor 1 februari lukte en nu pas voorligt in mei. Als u over 14 dagen besluit dit uit te voeren dan ligt het uiteraard in de planning om heel voortvarend ermee aan de slag te gaan zodat in de zomervakantie al deze zaken kunnen worden hersteld en gerepareerd, zodat er geen lesuitval plaatsvindt en zodat na de zomervakantie in een geoptimaliseerd gebouw gewerkt kan worden. Dat is de planning in elk geval. De fietsenstalling kom ik even op terug. De heer Heijne vindt de kosten wel hoog. Door uw raad is wel eens het bedrag van een half miljoen genoemd, al kost het ook 5 ton het moet klaar. Het gaat geen 5 ton kosten gelukkig, de helft ongeveer. Wat is hoog dat is maar een relatief begrip in deze situatie. Nogmaals de garantie daar kun je verschillend over denken, wat is dan garantie, wat bedoelt u met garantie. We gaan er vanuit dat het gebouw nu met deze maatregelen geoptimaliseerd wordt en functioneert als een schoolgebouw zoals dat zou moeten functioneren. We baseren ons daarbij op de gegevens van de scholenbouwmeesters en de onderzoeken van de GGD. Ook mevrouw Veneman vindt het een hoog bedrag, heb ik net uitgelegd. Mevrouw Bulles zijn er nog technische onderdelen waar u een toelichting op zou kunnen geven om nog verduidelijking te geven over de bedragen die nu gevraagd worden.

18

Mevrouw Bulles: Ik zal even proberen aan te vullen. We hebben in het verleden eerst het oorspronkelijke adviesbureau gevraagd hoe lossen we dit op. Daar kwamen allerlei voorstellen bij en die kosten alleen al voor het ventilatiesysteem, en dan praat ik dus niet over airconditioning want dit is geen airconditioning, dit is een verkoelingssysteem, die kwam toen al met een voorstel van 4 ton alleen voor de ventilatie. We hebben uiteindelijk een aantal anderen ook gevraagd en degene die nu het voorstel heeft gedaan is degene die ook het kindercentrum en Plaggenborg heeft gedaan. Daar hebben we wel redelijk vertrouwen in dat wat hij - en hij zit echt veel goedkoper dan de anderen - voorstelt nu wel ook soelaas zal gaan bieden. Alleen garanties, ik kan niet zeggen dat het is zoals bij C1000 dat het dan continu 20 graden is want het is geen airconditioning want daar zitten teveel gezondheidsrisico’s aan. Dan moet je ook echt heel actief koelen, dan zit je dus met de reiniging van de kanalen die je om de zoveel tijd moet doen. Dan zit je met mensen die allerlei luchtweginfecties kunnen oplopen. Bovendien mag het van de GGD voor de kinderopvang al helemaal niet. Dit is een verkoelingssysteem. We hebben ook gekeken naar aardwarmte, of tenminste in ieder geval buizen door de grond om voor te koelen en dat dan eventueel nog door de vloerverwarming te doen. Dat zou je kunnen doen maar dat is een heel ander systeem. Dit is nu een aanvulling op het huidige systeem om te zorgen dat dat koeler gaat werken, dat dat extra koeling gaat geven. Het is dus niet wat je krijgt als je C1000 binnen loopt en dan meteen een koelkast binnen komt. De voorzitter: Volgens mij is uw punt helder. Wethouder Kuipers: Even als aanvulling daar nog op. Het koelsysteem is bedoeld om het gebouw ’s ochtends voor te koelen. We moeten niet vergeten dat er heel veel warmte door de daken en door het grote glasoppervlak in dat gebouw komt en dat gebouw houdt die warmte vast en dat geeft ook het gevoel ’s ochtends dat je al te warm begint. Het koelsyteem is bedoeld om juist die gevoelstemperatuur ’s ochtends een aantal graden naar beneden te brengen door dit koelsysteem. Het is niet zo dat het de hele dag tocht en wappert en doorkoelt maar het is in feite de bedoeling om de aanvangswarmte naar beneden te krijgen. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de vloerverwarming die in het gebouw zit, die houdt ook nog heel lang warmte vast. Dan heb ik gezegd ik kom nog even terug op de fietsenstalling. Dat is een hoofdstuk op zich. Ik kan mij voorstellen dat diverse fracties daar een andere mening over hebben. Mevrouw Heidekamp zei al er was oorspronkelijk sprake van een sobere variant fietsenstalling en ik moet u zeggen dat die sobere variant duurder was dan wat nu is voorgesteld, in het oorspronkelijke bestek. Het geld is inderdaad ontzettend veel dat ben ik met u eens, of dat goedkoper kan, ik neem aan van niet want dat is heel goed onderzocht, zoals ook de andere bedragen goed onderzocht zijn, maar er spelen een aantal andere zaken. Het staat niet meer zo hoog, of misschien wel helemaal niet meer, op de agenda van de beheerscommissie maar daar kan mevrouw Bulles zo dadelijk nog wat aanvulling over geven. Op de tweede plaats is het zo dat wanneer je gebouwen frontaal of zijdelings van dat hoofdgebouw zet dat je daarmee de architectuur van het gebouw gaat doorbreken. Je moet je afvragen of je dat wilt. Op de derde plaats is het zo dat de huidige fietsenstallingen zijn afgeschermd met ongeveer 30 cm hoge banden dat dat tot resultaat heeft dat kinderen daar niet meer tussen spelen. Dat is een heel natuurlijk proces geworden, op het plein en je komt niet meer in de fietsenstalling. Gevaar voor het tussenspringen, het vallen is ook nu al geweken met die open fietsenstallingen die er zijn. Op de vierde plaats is het zo dat elk hokje wat je daar neerzet er toe leidt dat er opnieuw een hangplek wordt gecreëerd. Er is ontzettend veel last geweest van hangjeugd rond dat gebouw met veel trammelant en gedoe daarmee gepaard. Dat neemt nu een beetje af en op het moment dat je weer hoekjes gaat creëren dan is men bang, en ik kan dat wel begrijpen, dat er weer hangjeugd wordt aangetrokken. Vervolgens is het zo dat we niet praten over een fietsenstalling die je zet bij de bushalte. Er zitten 250 leerlingen ongeveer op die school, stel dat 200 op de fiets komen dat is een immens, compact en robuust gebouw wat je dan weg zet om die fietsen kwijt te raken dan wel twee keer 100 fietsen of 80 of 90 fietsen. Dat zijn robuuste gebouwen die je daarvoor nodig hebt, danwel 1 ontzettend groot robuust gebouw. Die prijs van € 100.000,-- is niet alleen gelegen in het materiaal wat je daarvoor nodig hebt maar is met name ook gelegen in het feit dat je nogal wat grondwerk en herstratingswerk moet doen wat ook zijn prijsplaatje meebrengt. Mevrouw Bulles zijn er nog andere argumenten of ben ik ongeveer compleet zo. Mevrouw Bulles: Ik kan er aan toevoegen dat het weliswaar nog een wens was van de beheerscommissie maar het is de laatste tijd een beetje weggezakt en ik had niet het idee dat het op dat moment weer zo urgent was maar achteraf als men de fietsenstalling kan krijgen wil men dat natuurlijk graag hebben. Ik wil er wel even bij zeggen dat inderdaad die kosten niet zozeer zijn voor

19

het materiaal, het gaat niet om een hokje van een of andere bouwfirma. Het gaat er om dat die banden weggehaald moeten worden, dat moet met groter materiaal dan een gewoon kraantje, en dat betekent dat het schoolplein opnieuw bestraat moet worden en dat is een gigantisch bedrag. Dat is ook een van de redenen waarom we de fietsenstalling destijds geschrapt hebben want dat schoolplein is nogal een behoorlijke investering geweest om dat zo te leggen zoals het er nu is. Het lijkt misschien maar een simpel plein maar het straten kost nogal wat en dat moet dus eerst weggehaald worden, de zaak gaat dan verzakken, er moet geboord worden. Dat zijn, tenminste zo is mij uitgelegd, grote kosten. Niet dat houtwerk wat je neerzet. Wij denken echt niet aan het mooie ontwerp want de architect had natuurlijk een bijpassend ontwerp met mooie schuine daken die paste bij het gebouw. De voorzitter: Wethouder Kuipers u was klaar met uw betoog? Wethouder Kuipers: Ik denk dat ik alle aspecten en alle vragen zo heb beantwoord. De heer Potze: Ik heb vaker met deze wethouder gediscussieerd over onderwijsaangelegenheden, onderwijsgebouwen enz. en over het algemeen geeft hij altijd vrij heldere antwoorden waar ik mij vaak in kan vinden maar dit verhaal is twijfelachtig. Laat ik het maar gewoon zo zeggen. De beantwoording rondom de fietsenstalling daarvoor gebruikt hij argumenten die een half jaar geleden ook allemaal aan de orde waren, die waren toen allemaal niet aan de orde, toen zei hij gewoon toe we nemen het mee, eerst in het onderwijshuisvestingsprogramma en vervolgens bij het voorstel rondom de MFA. Dus grote twijfels over de beantwoording. Mijn fractie had ook grote twijfels over de kosten, dat hebben we nog steeds maar gaan er altijd maar vanuit dat als het college ons iets voorrekent dat we daar toch vanuit mogen gaan. Als we bij elk voorstel wat we krijgen ook eerst moeten gaan nadenken klopt dit wel qua bedragen dan wordt het lastig besturen voor ons als gemeenteraad. Wij mogen er toch vanuit gaan, alhoewel wij ook grote twijfels hebben, en als ik nu het antwoord van de betreffende ambtenaar hoor dan krijg ik daar nog meer twijfels bij over het herstraten van een heel schoolplein. Volgens mij is het zaak om dit eens goed uit te rekenen en volgens mij is het vrij simpel. Als deze raad wil dat daar een fietsenstalling komt dan komt daar een fietsenstalling. Dat is de wethouder met mij eens. Daar komen we een eind verder mee. Dus voorzitter mijn fractie zal een amendement voorbereiden om daar een fietsenstalling te gaan realiseren en het antwoord dat die fietsenstalling even niet hoog op het lijstje stond van de beheerscommissie dat snap ik want er waren hele andere wensen die op dit moment belangrijker waren. Als je dagelijks werkt in een ruimte die en teveel lawaai produceert en te warm is dan is dat veel belangrijker dan die fietsenstalling die aan de buitenkant staat. Maar absoluut en neemt u van mij aan, ik spreek regelmatig met ouders en met docenten van de locatie, die wens is er nog wel degelijk. Voorzitter, wij komen met een amendement in de volgende raadsvergadering om die fietsenstalling te realiseren. Ik wil mij graag aansluiten bij de woorden van mevrouw Heidekamp om vooruitlopend op de besluitvorming de wethouder in de gelegenheid te stellen om hiermee aan de slag te gaan. Het is maar twee weken maar dan kan hij in ieder geval aan de slag. De heer Meendering: Eigenlijk zijn er nog twee zaken die spelen. De ene is dat de wethouder aangeeft dat de zaak heel goed doorgerekend is, de vele projecten die uitgevoerd worden. Dat alles straks ook aan de normen voldoet zoals die daarvoor gelden. Dan durf ik de conclusie te trekken dat als dat niet zo is dat degene die het nu gaat aanleggen daar ook gewoon aansprakelijk voor is. Degene die gaat aanleggen legt nu aan volgens de normen dat betekent dat we dit dossier niet weer zien totdat het gewoon helemaal 100% goed is daar in Vlagtwedde. Ten tweede ligt nog steeds de vraag over de hogere exploitatielasten. Daar is in het stuk niets over gezegd en heeft de wethouder net ook niet op gereageerd. We zouden toch wel graag inzage willen hebben in hoe hoog die exploitatielasten zijn. Wij realiseren ons ook wel dat een compleet nieuw systeem ongelofelijk duur is maar met name het plaatsen van zonnepanelen om extra elektra op te wekken daar toch die kosten weer te gaan drukken is wat ons betreft een optie. We zouden graag willen dat de wethouder daar nog eens naar kijkt. Mevrouw Heidekamp: Nog even een aanvulling op de heer Potze ten aanzien van het verlanglijstje van de beheerscommissie. Ik heb van de beheerscommissie begrepen dat die van het verlanglijstje is afgehaald omdat ze er vanuit gingen dat ze toch nul op rekest kregen. Dan lijkt het wel of hij erg gedaald is op de lijst alleen dan is die er gewoon uit bijna wanhoop afgehaald, dit gaat toch niet worden. Ik denk dat het in ieder geval niet klopt dat ze het niet meer willen maar ze hadden de moed opgegeven.

20

De heer Heijne: Over de garantie hoef ik niet meer te vragen dat heeft de heer Meendering al gevraagd. Wij gaan ook daarvan uit dat we daar niet meer op terug hoeven komen. De wethouder had het nog even over de planning, die garantie geeft u ons wel dat het in de zomervakantie dan ook gerealiseerd is? Dat is ook door de leverancier of in ieder geval die het gaat uitvoeren gedaan? Wethouder Kuipers: Ik ben blij te constateren ondanks het meningsverschil we het uiteindelijk toch weer eens worden de heer Potze en ik. Uiteraard is het zo dat wanneer de raad wil dat er een fietsenstalling komt en de raad daar ook geld voor beschikbaar stelt dan komt er een fietsenstalling, zo simpel is het. Als u dat via een amendement wilt doen dan zien we dat de volgende keer tegemoet uiteraard. Ik heb u een aantal argumenten genoemd waarom die er wel of vanuit mijn visie eventueel niet zou komen. Als u dat niet accepteert en er niet mee eens bent dan is dat uw goed recht en daar ga ik verder uiteraard ook niet moeilijk over doen. Ten aanzien van de exploitatie, de heer Meendering kwam er op terug bij de tweede termijn. We hebben op dit moment geen goed zicht op wat deze voorkoeling gaat betekenen voor het stroomverbruik, dat moeten we proefondervindelijk ervaren en daarop de exploitatie aanpassen op termijn. Dat is ook niet in cijfers goed weer te geven op dit moment. Maar om nu meteen op voorhand daar te gaan praten over zonnepanelen en u weet de terugverdientijd onderhand, met betrekking tot de zonnepanelen op dit gemeentehuis, lijkt mij dat op dit moment geen optie. Ik zou willen volstaan met het aanleggen van het voorkoelsysteem en proefondervindelijk bepalen wat dat betekent voor de exploitatie op termijn, zou dat al echt ingrijpend en significant hoger gaan worden. Op dit moment zijn er geen cijfers over te melden. Dit voorstel gaat als bespreekstuk naar de besluitvormende raad van 28 mei 2013. 12. Sluiting De voorzitter sluit de meningsvormende vergadering om 22.05 uur. Gewijzigd/ongewijzigd vastgesteld in de meningsvormende raad van 11 juni 2013.

L.A.M. Kompier voorzitter

K. Willems plv. griffier

21

Toezeggingen vanuit de meningsvormende raadsvergadering van 14 mei 2013

04. Vragenronde De heer Heijne (Gemeentebelangen) vraagt namens de heer Brunen om een rapportage betreffende onderhoud van wegen en bruggen over de afgelopen 2 jaren. 04. Vragenronde

Wethouder Lok zegt toe binnen 2 maanden met een rapportage te komen.

De heer Meendering (GroenLinks) wil graag weten wat de compenserende maatregelen zijn bij de plaatsing van windmolens.

Wethouder Kuipers zegt toe de compenserende maatregelen ter inzage te leggen.