De waardering van comfort in het OV in Parijs Marco Kouwenhoven
14 maart 2012
Inleiding In Parijs zitten de treinen en metro’s vaak erg vol
Ook zijn er problemen met andere aspecten van comfort (smerig, lawaaiig, schokkerig)
De overkoepelende OV-autoriteit in Parijs (STIF : Syndicat des Transports d'Île-de-France) wil investeren
Maar … wat is voor reizigers nu het belangrijkst?
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 2
Over welke aspecten van comfort hebben we het ?
Drukte
Zitcomfort
Smerigheid
Comfort bij het staan
Kun je makkelijk rondlopen ?
Temperatuur
Stabiliteit / schokkerigheid
Waardering van comfort in het OV in Parijs
Lawaaiigheid
Instapgemak
p. 3
Maar hoe meet je de waarde van comfort ? Twee mogelijkheden 1. Meten (werkelijkheid) 2. Vragen (hypothetisch) Hypothetische vragen: “Hoeveel bent u bereid extra te betalen voor een rustigere trein” □ Roept vaak ‘politieke’ antwoorden op Keuze tussen twee alternatieven: rustig&duur vs. druk&goedkoop □ Met extra kenmerken wordt het lastiger om “politieke” antwoorden te geven □ Ook aangeven of iemand moet staan of een zitplaats heeft Geen kosten presenteren, maar reistijd □ Neutraler □ Dus rustig&langzaam vs. druk&snel
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 4
Voorbeeld :
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 5
Alternatieve formulering Probleem is dat deze situatie erg hypothetisch is Beter is om een keuze te formuleren die dicht ligt bij de keuze die mensen ook in werkelijkheid moeten maken Dus: niet kiezen tussen twee metro’s met verschillende reistijden, maar simuleer situatie op perron: □ U staat op het perron □ Een drukke metro staat klaar □ Bent u bereid enkele minuten te wachten op een volgende rustigere trein
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 6
Voorbeeld :
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 7
Acht niveaus Level
Capacity used (% of seat)
1
25 %
2
50 %
3
75 %
Metro
Bus
Capacity used (% of seat)
Car
12.5 %
25 %
37.5 %
50 % 4
100 %
5
125 %
6
150 %
7
200 %
8
250 %
62.5 %
75 %
87.5 %
100 %
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 8
Survey Internet enquete gehouden onder 3000 reizigers □ Metro, RER, Trein, Tram, Bus en Lange-afstandsbus Elke respondent kreeg 4 keuze experimenten voorgelegd □ Met 4 – 6 vragen per experiment □ Experiment 1 : drukte versus wachttijd □ Experiment 2 : drukte versus reistijd versus staan/zitten Gehouden oktober – december 2011 Analyse bijna afgerond Expected level of crowding of next opportunity Empty 1 Empty Current level of crowding
↓
Full
1 2 3 4 5 6 7 8
→
2
3
4
5
6
7
Full 8
LAAG
HOOG
MEDIUM
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 9
Overige aspecten van comfort Je kunt moeilijk een Stated Preference experiment maken met twee alternatieven die elk 9 kenmerken hebben
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 10
Overige aspecten van comfort Je zou het kunnen opsplitsen in meerdere keuzes:
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 11
Overige aspecten van comfort Maar een andere manier : best-worst scaling □ Helemaal in het begin vaak gebruikt □ Daarna uit de mode geraakt, maar inmiddels weer aan een opmars bezig
In deze survey hebben we deze methode uitgeprobeerd □ De helft van de respondenten deed een traditioneel ‘Stated Preference’
□
experiment De andere helft deed een ‘best-worst scaling’ experiment
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 12
Welk kenmerk van uw trip bevalt u het beste?
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 13
En welk het minste?
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 14
En wat is het op-één-na-beste kenmerk?
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 15
En het op-één-na-slechtste kenmerk ?
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 16
Best-worst scaling Makkelijker voor respondenten bij complexere keuzes □ Met meer dan 5 a 6 kenmerken per keuzealternatief Sneller en simpeler uit te voeren. □ Minder respondenten nodig, want per respondent krijg je meer informatie Makkelijker begrijpbaar voor klanten Diverse andere voordelen □ O.a. je kunt er meer informatie uit afleiden
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 17
Analyse Vergelijkbaar met standaard analyse van Stated Preference □ Zelfde software kan worden gebruikt Correcties nodig voor volgorde van de kenmerken: bovenste kenmerk wordt vaker gekozen □ Daarom moet de volgorde van de kenmerken per respondent gewisseld worden Correctie nodig voor aantal kenmerken waaruit men kiest □ Het beste kenmerk wordt gekozen uit 9 mogelijkheden □ Het slechtste kenmerk wordt gekozen uit 8 mogelijkheden etc.
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 18
Ruwe resultaten Een lege metro wordt meer gewaardeerd dan een heel schone metro, een heel stille metro etc. Een metro hoeft niet superschoon te zijn, maar een redelijk niveau van schoonheid wordt wel heel belangrijk gevonden Een slecht niveau voor de temperatuur, geluid en het sta-comfort wordt het meest vervelend gevonden Eerste tests laten zien dat SP en BWS vergelijkbare resultaten opleveren zie ook Burge et al. (2011) “Best-worst scaling: Consistency of preferences with discrete choice experiments and stability over time” International Choice Modelling Conference, Leeds juli 2011
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 19
Conclusies Bij waarderingsstudies wordt vaak alleen gekeken naar tijd en kosten, maar comfort speelt ook een belangrijke rol Het is mogelijk om met eenvoudige vragen de waarde van diverse aspecten van comfort te bepalen Best-worst scaling technieken zijn eenvoudiger voor respondenten en leveren vergelijkbare resultaten op □ Deze kunnen snel en simpel worden toegepast
Waardering van comfort in het OV in Parijs
p. 20