De Vrijwilligster. Educatief, creatief en gezellig. Een dankbare taak. Margien Wessels Boer-Pol. Lekker met mijn handen aan de slag

De Vrijwilligster i n

O v e r i j s s e l

Educatief, creatief en gezellig Natuuractiviteitencentrum De Koppel in Hardenberg

Een dankbare taak op zoek naar warmte en gezelligheid in de Plantagekerk in Zwolle

Margien Wessels Boer-Pol De Overijsselse Vrijwilligster van 2012

Lekker met mijn handen aan de slag Vereniging Aardehuis in Olst

De Vrijwilligster | winter 2012-2013

D e

V r i j w i l l i g s t e r

|

w i n t e r

1

2 0 1 2 - 2 0 1 3

Vrijwillig In mijn werk als consulent bij ZijActief, een plattelandsvrouwenorganisatie in Overijssel, zie ik dat veel leden zich met hart en ziel inzetten voor het vrijwilligerswerk. ‘Niets bijzonders’, zeggen ze zelf als we het er over hebben. Ik denk daar heel anders over. Zij organiseren ‘open tafels’, werken in de Wereldwinkel, organiseren collectes of lopen zelf langs de deuren met de collectebus. Sommigen zijn al behoorlijk op leeftijd, maar maken toch gewoon de kerk schoon. Anderen hebben een drukke baan en gaan met een vriendinnengroepje wandelen met mensen in een rolstoel. Weer anderen zitten in besturen en zorgen zo dat een organisatie haar werk kan blijven doen. Ik vind dat zulke vrouwen in het zonnetje gezet mogen worden. En dat vond de ‘echte’ redactie van dit blad ook. Vandaar dat we met een gastredactie van vrouwen aan de slag mochten om deze Vrijwilligster te vullen met verhalen en foto’s van vrouwen. Vrouwen die vinden dat wat ze doen heel normaal is, maar zij zorgen er ondertussen wel voor dat initiatieven en organisaties kunnen doen wat ze doen. ‘Niets bijzonders?’ ‘Heel bijzonder!’ Ik neem m’n hoedje af. Ina Scholma

2


De Vrijwilligster i n

De Koppel Educatief, creatief en gezellig. Natuuractiviteitencentrum De Koppel in Hardenberg verzorgt al jaren elke maand een kindermiddag.

O v e r i j s s e l

inhoud

26 overzichtskaart Overijssel

De Aanloop in Zwolle

Steenwijk

Elke donderdag komen hier mensen samen, mensen die alleen zijn, die op zoek zijn naar warmte en gezelligheid of naar de maaltijd die ze nergens anders kunnen vinden.

Beleidsinformatie nov.2010 nr.10299364

Hardenberg

Zwolle

Aardehuis in Olst Het Aardehuis is een uniek project in Europa. Er wordt hier in Olst een ecowijk van drieëntwintig aardehuizen gebouwd.

Raalte

6

Almelo

Deventer

8

Hengelo

Enschede

Verslaafd ... aan vrijwilligerswerk. Aletta Makken is er een van het type ‘niet praten, maar doen’. De Steenwijkse is moeder van vier kinderen, werkt drie dagen per week bij vrouwenplatform Carree en heeft een eigen onderneming.

24

en verder

kop van Overijssel Salland Twente Vechtdal

Programma Scouting Talent Tweeluik vrouwenplatform Carree Vrouwen Coachen Meiden De Nieuwe Toekomst Wandelen met meervoudig gehandicapten Anneke Sluiter wil graag het verschil maken Vrijwilliger van het jaar 2012 Column

4 10 12 14 22 28 30 32

Valerie Jansen Ze woont sinds 1991 in Rijssen. Eerder woonde ze op de Filippijnen. Opmerkelijk is dat ze in juni in Nederland aankwam en dat ze drie maanden later al met haar vrijwilligerswerk begon.

20

Puur genieten ... van een winterse wandeling. Zo’n 150 sportieve dames hebben zich aangemeld voor een gezellige dag ‘vrouwen onder elkaar’. Ria Klieverik zorgt voor geslaagde vrouwendag.

16

colofon

Redactie: Annette Eggen, Ina Scholma, Hélène de Nijs, Gerdien Tigelaar, Anne ten Vergert, Alie Zandstra, Jan Pellegrom Eindredactie: Team Alles Begint Vrijwillig Foto’s: Cees Elzenga Idee en samenstelling: Arcon | Azelosestraat 25 | 7622 NC Borne [email protected]


3

tekst Frans van Ginkel | foto’s Cees Elzenga

Programma Scouting Talent

Tegen de schaarste aan Een nieuwe voorzitter of secretaris vinden is een klus van jewelste. Vind maar eens iemand die voor een organisatie veel van zijn vrije tijd wil inzetten om de kar te trekken. Dat is nu al bijna ondoenlijk en de verwachtingen voor de toekomst zijn nog minder. Vrijwillig kader – wat zo heten de kartrekkers in jargon – begint schaars goed te worden. Toch zijn er oplossingen. Scouting Nederland investeert in haar toekomst met het programma Scouting Talent. Scouting is groot en heeft daardoor veel slagkracht. Veel verenigingen zijn beduidend kleiner. Toch kan klein van groot leren: geef jonge mensen kansen en verantwoordelijkheid! Jacquelien Willemse is ontwikkelaar en projectleider van het Programma Scouting Talent. “Wij hebben 25.000 kaderleden, mensen die er vooral voor zorgen dat de lokale groepen ‘draaien’. Driekwart van die 25.000 is jonger dan 25 jaar. Die krijgen allemaal een uitnodiging om deel te nemen aan het Programma, een persoonlijke uitnodiging. Ze kunnen solliciteren. We willen precies weten waarom ze zich opgeven voor het Programma en tijdens selectiedagen gaan we daar nog wat dieper op in. De groep die uiteindelijk overblijft komt twee jaar in het Programma Scouting Talent. “We beginnen met een kennismakingsdag en daarna twee keer een lang weekend, van donderdagavond tot zondagavond. Kost je – als je werkt – maximaal twee snipperdagen. Wat we dan doen? Investeren in persoonlijke ontwikkeling. Van die trainingen waarin je niet om jezelf heen kunt. Waar zit je kracht en waar juist niet. Ik zal een voorbeeld geven: sommige mensen zijn zo enthousiast dat ze met hun enthousiasme anderen in de weg zitten. Als je met die houding blijft werken dan trek je altijd het initiatief naar je toe. We gaan dan zoeken naar hoe jij je energie kan inzetten om anderen te stimuleren. Die dagen zijn heel intensief. Het zijn uiteindelijk maar een paar dagen maar je ziet de deelnemers wel enorme sprongen maken. Ik zeg altijd ‘het zit vol met kippenvelmomentjes. Je ziet hen 4


echt groeien, van ‘ik deed dat altijd zo, maar wacht effe, als ik zo doe, dan … Ze worden zich bewuster van wie ze zijn, wat ze doen, hoe ze dingen doen en hoe je daar meer rendement uit kan halen.” Na de training zoeken de deelnemers een passend project en in de uitvoering van dat project worden ze twee jaar begeleid. Jacquelien zegt dat het dan niet over kleine opdrachtjes gaat. “Ze draaien mee in grote lopende en nieuwe projecten. Iemand gaat de uitdaging aan en organiseert de Scout-in. Dat is een evenement waar 5.000 mensen op af komen. Het enige dat bekend is, is de plek, bijvoorbeeld een landgoed in Brabant. Er is daar niks, geen water, geen sanitaire voorzieningen maar ook nog geen vergunning. Ga d’r maar aan staan. Na twee jaar voorbereiding is er dan een evenement. Heb je dat als 24-jarige tot een goed eind gebracht dan ben je klaar voor het grote werk. Binnen scouting, maar ook daarbuiten. Zet zoiets op je CV en iedere werkgever is geïnteresseerd in je. Het programma heeft als doel om de wereld voor en met de deelnemers te openen. En dat lukt.” Giel Beelen was op zoek naar de Nederlandse Birdy (een Engelse tienerzangeres met kinderlijke uitstraling maar een volwassen oeuvre: zie YouTube, FvG). “Dat werd ene Anna Verhoeven”, zegt Jacquelien. “Daar hebben we in het Programma uitgebreid over gesproken. ‘Als die Anna nou succesvol wil blijven, wat moet ze dan níet doen?’ was de vraag. Dan zeggen ze ‘blijven ontwikkelen, niet naast haar schoenen gaan lopen, enz.’ Dat geldt – zeggen wij dan – ook voor jullie. Jullie zijn dan wel talenten maar als je naast je schoenen gaat lopen en je niet blijft ontwikkelen dan bereik je niet wat je wilt en kan bereiken.” “Wat mij betreft”, zegt Jacquelien, “ga ik nog tien jaar door met het programma en scouting hopelijk nog veel langer. Over tien jaar is er een pool met honderdvijftig doorontwikkelde toptalenten die regionaal, nationaal maar ook internationaal beschikbaar zijn en naar ik hoop ook blijven, voor scouting.”

‘Vanuit niets in twee jaar een enorm evenement organiseren. Zet dat op je CV en elke werkgever is geïnteresseerd’

Een mooi programma, dat Scouting Talent. Ben je op zoek naar kader, denk dan eens na over een ontwikkelprogramma. Natuurlijk heeft scouting veel meer mogelijkheden dan een kleine plaatselijke volleybalvereniging. Maar – eyeopener – Jacquelien zet zich als vrijwilliger voor het programma in. Ook kleine organisaties kunnen jongeren kansen geven om zich te laten zien en zich te ontwikkelen. Stel een groep samen van jongeren met ambitie en laat ze een jaarlijks regionaal toernooi organiseren. Zorg voor begeleiding, maar geef ook vertrouwen. Op termijn staat de nieuwe voorzitter dan misschien wel vanzelf op en hoeft er geen paniek te ontstaan als er enkele bestuursleden stoppen. Investeer in jongeren en geef ze de ruimte. Als het lukt, levert dat – zoals Jacquelien het noemt – kippenvelmomentjes op. En alleen dat al is de moeite waard. Frans van Ginkel


5

tekst Evelien Dommerholt | foto’s Cees Elzenga

De Aanloop in de Plantagekerk in Zwolle

Een dankbare taak! De Plantagekerk in Zwolle: elke donderdag komen hier mensen samen, mensen die alleen zijn, die op zoek zijn naar warmte en gezelligheid of naar de maaltijd die ze nergens anders kunnen vinden. Op deze donderdagavond 8 november kijkt De Vrijwilligster een avond mee met Marijke en de vijf andere vrijwilligers, die zich wekelijks inzetten voor deze steeds groter wordende groep mensen. Het is 18.30 uur, het regent pijpenstelen. De eerste vrijwilligers komen met natte haren binnen. Ze zijn op de fiets. Tassen worden uitgepakt en snel op de juiste plek neergezet. “We verwachten vanavond zo’n 35 mensen’, meldt Marijke, “dus er is werk aan de winkel!” Wat opvalt: iedereen weet duidelijk zijn taak. Het geroutineerde team dat bestaat uit zes vrijwilligers dekt de tafels en kleedt deze gezellig aan. Bordjes, kopjes, bestek en sausjes: binnen notime staat alles gereed om de gasten te ontvangen.

6


Marijke, die nu drie jaar betrokken is bij De Aanloop, kwam vanuit de kerk in aanraking met het kookproject. Dat geldt voor alle vrijwilligers. De Plantagekerk nam jaren geleden het initiatief en maakt sindsdien de wekelijkse maaltijdvoorziening mogelijk. Marijke legt uit: “De Aanloop is ontstaan als antwoord op de toenemende hulpvraag. Als vrijwilligers zorgen we elke donderdag voor een maaltijd voor zo’n 35 á 40 personen. Een belangrijke taak die voldoening biedt.” Om 19.00 uur druppelen de eerste gasten binnen. De meesten beginnen met een kopje koffie aan de bar. Ze kijken rond, hun oog valt op de gedekte tafels, op mensen die ze hier vaker hebben gezien en dan op de fotograaf en de vrouw met het schrijfblok. Een aantal gezichten verraden het wantrouwen. Anderen vragen: “Wie ben je en wat doe je hier?” En: “Nee, we gaan liever niet op de foto.” De tafels zitten vol. Vandaag verwelkomen de vrij-

willigers uiteindelijk 39 gasten. Die zitten nu te kletsen of voor zich uit te staren, wachtend tot het eten wordt binnengebracht. Een dame aan de hoek van de bar mijdt de drukte. Marijke: “Iedereen kiest zijn of haar plek en bepaalt zelf waar hij of zij behoefte aan heeft. Zolang ze zich maar aan de regels van De Aanloop houden.” Naast de vrijwilligers die de avond verzorgen, zijn er uiteraard ook koks nodig. Vier dames komen binnenlopen met enorme pannen. Belangeloos staan zij volgens een roulerend systeem in de keuken een maaltijd te bereiden. De grote bonenschotel die zij vandaag hebben gemaakt wordt in warmhoudschalen gedaan. Vrijwilliger Bert begint met een gebed om vervolgens per tafel het eten rond te delen. Het is rustig en gemoedelijk in de ruimte en tijdens het eten wordt het zelfs opvallend stil. Terwijl de gasten genieten van de bonenschotel vertelt Marijke over

hen. “Velen kennen elkaar, maar elke week zijn er ook nieuwe gezichten. De een heeft geen thuis, de ander komt voor het sociale aspect en van weer een ander weet eigenlijk niemand hoe of wat.” Ria, ook vrijwilligster sinds drie jaar, legt uit dat er mensen uit alle lagen van de bevolking komen, elk met zijn of haar eigen verhaal. “Iedereen is vrij om te komen, als ze zich aan de afspraken houden.” Respect voor elkaar, dat is voelbaar deze avond. Het is duidelijk, De Aanloop voorziet in een steeds groter wordende behoefte. Steeds meer mensen hebben vrijwilligers als Ria, Marijke en de anderen nodig. Een maaltijd, gezelligheid, sociale omgang; het zijn belangrijke aspecten die gewaardeerd worden door de gasten. En dat doet de vrijwilligers deugd. Marijke: “Een flinke voorbereiding, een drukke avond, maar bovenal een dankbare taak!”


7

‘Als iedereen iets kleins doet, zal dat voor het geheel erg veel uitmaken’

Bij het Aardehuis is iedereen welkom om een handje te komen helpen. Op de website www.aardehuis.nl is alles over het project in Olst te vinden. Over Michael Reynolds en zijn Eartships is de documentaire ‘Garbage Warrior’ gemaakt. Zelf iets ‘kleins’ bijdragen? Hélène noemt de website www.nudge.nl, waar je allerlei simpele tips omtrent duurzaamheid vindt.

tekst Esther Stam | foto’s Cees Elzenga

Vereniging Aardehuis - Hélène de Nijs

Lekker met mijn handen aan de slag Hélène de Nijs stampt met behulp van een hamer zand aan in een autoband. Als je haar bezig ziet, krijg je meteen zin om ook aan de slag te gaan. De vrijwilligster voor het Aardehuis in Olst werkt lekker door. Ze heeft het duidelijk naar haar zin op de bouwplaats. Ze hoorde voor het eerst over het project van een buurvrouw. Die liet aan haar en haar vriend Pieter een stukje uit de krant zien: ‘Is dit niet iets voor jullie?’ “En ja, dat leek ons wel wat. Ik ben me gaan inlezen, want ik wilde eerst weten wat het precies was.” Het Aardehuis is een uniek project in Europa. Er wordt hier in Olst een ecowijk van drieëntwintig aardehuizen gebouwd. De aardehuizen zijn afgeleid van Earthships, bedacht door de Amerikaanse architect Michael Reynolds. Hij ontwierp huizen gemaakt van afvalmateriaal uit de buurt. Veel van die materialen hebben een hoge thermische massa, wat ervoor zorgt dat de binnentemperatuur van de woning het hele jaar door rond de 15°C schommelt. Daarnaast heeft het huis een eigen waterreinigingssysteem. Zo ontstaat een goedkoop en duurzaam huis. Hélène was meteen fan van het concept: “Mijn vriend Pieter houdt altijd rekening met het milieu en is daarin heel inspirerend. We weten allebei dat de aarde geen onuitputtelijke bron is. Daarom stoken wij bijvoorbeeld op hout in plaats van op gas en maken we ons eigen compost. Maar als je in zo’n duurzame woning kunt wonen, is dat helemaal mooi. We staan op dit moment op een wachtlijst, want alle huizen zijn al verkocht of verhuurd.

Of we hier ooit komen wonen, weten we niet. Maar ik vind het een prachtig project, ik werk er graag aan mee.” Er wordt in Olst elke dag gebouwd, behalve op dinsdag. Dan zijn de vergaderingen met onder andere drie bouwcoördinatoren die zijn ingehuurd. “We zijn bijna allemaal leken op het gebied van bouwen. Voor de technische details hebben we wat hulp nodig. Maar verder bouwen we alles zelf. Er is ’s ochtends eerst een werkbespreking. Dan wordt er gekeken wat er die dag moet gebeuren. Vervolgens kijkt een ieder wat hij of zij het beste kan en het leukst vindt om te doen.” Vandaag betekent dat voor Hélène zand aanstampen in de banden. Ze bouwt hier aan de muur van een huis. Een groot contrast met haar dagelijks werk als projectcoördinator bij Vrouwen Coachen Meiden. “Vooral omdat ik normaal met mijn hoofd bezig ben, vind ik het heerlijk om hier zo praktisch bezig te zijn. Lekker met mijn handen aan de slag.” Hélène levert graag een bijdrage aan de maatschappij. Ze is ook nog vrijwilliger bij de biologische dorpstuin in Nunspeet. Daarnaast helpt ze bij het organiseren van de Dag van de Dialoog in haar woonplaats. Waarom doet ze zoveel verschillende dingen? “Ik vind het erg leuk om te doen. Het geeft me energie. Je leert dingen, ontmoet mensen. Het inspireert me echt.” Dat meer mensen gaan inzien hoe mooi het kan zijn iets bij te dragen op wat voor manier dan ook, kan Hélène alleen maar hopen: “Als iedereen iets kleins doet, zal dat voor het geheel erg veel uitmaken. Zoals bij het Aardehuis. Je bouwt samen letterlijk aan iets moois.“

Onder de vlag van Carree Vrouwen coachen Meiden en De Nieuwe Toekomst zijn projecten van Vrouwenplatform Carree. Deze organisatie is er voor alle vrouwen in de provincie Overijssel. Van jong tot oud, van ambitieuze carrièrevrouw tot thuiswerkende huismoeder. Het doel: een bijdrage leveren aan de maatschappelijke en sociale positie van vrouwen. De vrijwillige coaches van beide projecten volgden voordat zij aan de slag konden een cursus die bestond uit vier lesavonden. Tijdens de projecten vindt een aantal intervisiebijeenkomsten plaats waar coaches ervaringen kunnen delen en van elkaar kunnen leren.

Stel je voor dat niemand naar je luistert. Dat je vertelt wat je dwars zit, waarover je twijfelt en waarom je verdrietig bent, maar dat niemand je begrijpt of wil begrijpen. Dat je altijd te horen krijgt: ‘Het is je eigen schuld’ of ‘Stel je niet aan’, als iemand al de moeite neemt te reageren. En stel je dan voor dat je negentien bent, dat je een zoontje hebt van negen maanden en dat je er alleen voor staat. Marieke hoeft het zich niet in te beelden. Dit verhaal gaat over haar. Als tiener maakte zij meer mee dan menigeen in een heel mensenleven. Hoe ga je daarmee om? Hoe geef je je leven weer een positieve draai? Marieke zat vast. Het liefst lag ze de hele dag op bed met haar zoon – ‘de mooiste baby ter wereld’ – of wandelde ze uren met hem over straat. Totdat Susan Endeman een half jaar geleden als haar coach werd aangesteld. Bij haar vond Marieke een luisterend oor. In Susan vond zij een maatje, iemand die haar liet nadenken, die streng voor haar was, maar ook voor haar opkwam, die in haar geloofde en dat ook uitsprak. Lees het verhaal van Susan en Marieke op pagina 12.

Vrouwen coachen Meiden 10


De Nieuwe Toekomst “Wie is jouw vrouw?”, vroegen de coaches elkaar. Na vier cursusavonden was het zover. De achttien vrijwilligsters van De Nieuwe Toekomst kregen een witte roos met een kaartje waarop de naam van hun coachee stond. Zij stortten zich belangeloos in dit avontuur met een vrouw die zij niet kenden. Met een vrouw van wie ze alleen wisten dat ze ‘aan huiselijk geweld had blootgestaan’. Ellen Prent pakte haar roos aan en las op het kaartje: ‘Maria’. Met Maria trof Ellen de enige vrouw binnen dit project die thuis geen fysiek geweld had meegemaakt. Toch heeft de geboren Afrikaanse iemand nodig in haar zoektocht naar economische zelfstandigheid. Iemand die in haar gelooft. In haar omgeving roepen mensen: “Jij bent de vrouw. Jij hoort het huishouden te doen en op de kinderen te passen. Je man verdient het geld.” Maar Maria, die in haar geboorteland universitair geschoold is, wil zich graag verder ontwikkelen als mens, als individu. Ze wil werken, leren en mensen ontmoeten. In Ellen heeft zij een coach gevonden die haar opvatting deelt én leeft. Lees het verhaal van Ellen en Maria op pagina 14.


11

tekst Martijn Reinink | foto’s Cees Elzenga

Vrouwen coachen Meiden

Ik laat haar zien: hier ben je welkom Via de Vrijwilligersbank kwam Susan Endeman uit Kampen in contact met Vrouwen coachen Meiden. Dit was precies wat ze zocht. Na 12,5 jaar had ze besloten de kinderopvang achter zich te laten en opnieuw te gaan studeren. Momenteel volgt ze een hbo-opleiding in Utrecht. Haar doel: coach worden voor een instelling. Wat dat betreft vormt dit project een prima testcase. En belangrijker nog: Susan helpt graag mensen. Inmiddels coacht ze twee meiden, onder wie de 19-jarige Marieke.

12


Dat Marieke vandaag bij haar coach thuis aan de keukentafel zit, was een half jaar geleden ondenkbaar. Susan wilde haar privéleven en het avontuur dat ze als coach aanging gescheiden houden. “Daar ben ik op teruggekomen”, zegt ze nu. “Bij Marieke thuis hebben we geen plek om met z’n tweeën te praten. Hier bij mij thuis kan dat wel. Daarbij voelt Marieke zich op veel plekken ongewenst. Ik wil haar laten zien: hier ben je welkom. Schop je schoenen uit, plof op de bank!” Een of twee keer in de week spreken ze af. Dan kruipt Mariekes zoontje bij Susan over de vloer,

terwijl zijn moeder haar hart lucht bij haar coach. Susan: “Ik zeg niet tegen Marieke: ‘Dít moet je doen.’ Ze moet haar eigen beslissingen nemen. In onze gesprekken zetten we dingen op een rijtje, waardoor ze uiteindelijk zelf tot een keuze komt.” Marieke koestert de momenten dat ze samen met haar coach op de bank of aan de keukentafel zit. “Susan luistert naar me, dat mis ik thuis. Ik praat makkelijk met haar. Sowieso praat ik makkelijker met vrouwen dan met mannen. Door alles wat ik heb meegemaakt, voel ik me vaak geïntimideerd als ik met een man spreek.” Op haar dertiende werd Marieke verliefd op een jongen van negentien. Een loverboy, zo bleek later. Hij had het meisje in zijn macht; Marieke spijbelde van school en bleef weg van huis. De jongen bedreigde haar en sloeg haar.

een einde aan hun relatie. Waarop Marieke met haar zoon bij haar moeder introk. Nu strijdt ze met haar ex om de voogdij. Susan: “Marieke vecht tegen haar verleden. Alles wat ze achter zich heeft gelaten, wordt weer opgerakeld en tegen haar gebruikt.” Toch probeert Marieke de draad op te pakken. Waar ze een half jaar geleden nog dacht: ‘Doe me maar een uitkering’, zoekt ze nu naar een fulltime baan, naar opvang voor de kleine en een eigen woning. Marieke: “Susan heeft me veranderd. Ik onderneem weer zelf dingen. Ik ga erachteraan nu de woningbouw mij een huis toewijst en dat weer afpakt.” Wat doet die ontwikkeling van Marieke met coach Susan; haalt ze daar voldoening uit? “Ik ben vooral trots op Marieke. Daarbij is het voor mij een bevestiging dat ik als coach verder wil.”

Een paar jaar eerder had Mariekes vader het gezin verlaten. Haar moeder, die een verstandelijke beperking heeft, stond er alleen voor en kon de situatie waarin haar dochter verzeild was geraakt niet langer aan. Via Bureau Jeugdzorg en Families First kwam Marieke bij jeugdhuis SGJ in Wezep terecht. “De tijd die ik daar doorbracht, heeft me goed gedaan. Ik besloot weer naar school te gaan, volgde een opleiding tot gastvrouw en liep stage bij een snacksalon.” Marieke verbrak haar relatie op haar vijftiende en werd nog lange tijd gestalkt en bedreigd. Maar ze vond ook een nieuwe liefde. Ze trok bij hem en zijn ouders in en kreeg met hem een kindje. Een bewuste keuze. In die tijd belandde Marieke namelijk in het ziekenhuis met een ontstoken bekken. “De dokter vroeg: ‘Heb je een kinderwens?’ Die had ik wel, over een paar jaar, maar de arts legde uit dat die ontsteking tot onvruchtbaarheid kon leiden. Daarop besloot ik te stoppen met de pil.” Marieke zette een kerngezonde zoon op de wereld. Zes maanden na de bevalling maakte haar vriend De Vrijwilligster | winter 2012-2013

13

14

De Vrijwilligster | winter 2012

tekst Martijn Reinink | foto’s Cees Elzenga

De Nieuwe Toekomst

Ik kan met Ellen echt alles bespreken Coach Ellen Prent en haar coachee Maria hebben veel gemeen. Beide vrouwen zijn ambitieus en leergierig, staan actief in het leven en combineren dat met het moederschap. De enige kanttekening bij deze vergelijking: Ellen leeft dit leven, Maria zou dat dolgraag willen. Haar achtergrond en haar omgeving vormen een barrière, maar met de hulp van haar coach zal het Maria lukken die hindernis te overwinnen. Ellen kwam via haar netwerk in contact met het project De Nieuwe Toekomst. ‘Kan ik hiermee iets bijdragen aan de samenleving?’, vroeg ze zichzelf, zoals ze dat altijd doet wanneer iets op haar pad komt. Afgelopen zomer nog bood ze twee Oekraïense kinderen uit een internaat elf dagen onderdak. En ook dit keer beantwoordde ze haar eigen vraag met een volmondig ‘ja’. Ellen, directeur van SWO Hof van Twente en raadslid namens de PvdA in Hengelo, stortte zich in een volgend avontuur. Ellen: “Daar reageren mensen in mijn omgeving wel eens sceptisch op. ‘Moet je niet vaker thuis zijn?’, krijg ik dan te horen. Nou, mijn man en ik weten ons werk en de dingen die we daarnaast doen prima te combineren met ons gezin. Ja, we schakelen soms een oppas in. De kinderen vinden dat geen enkel probleem.” Een werkende moeder moet zich kennelijk ook anno 2012 nog geregeld verdedigen. Dat geldt zeker voor Maria, die tien jaar geleden vanuit Afrika naar Nederland kwam. De liefde bracht haar naar hier. In haar geboorteland had Maria een universitaire studie afgerond. In Europa bleek die opleiding echter niet dezelfde waarde te hebben als daar. Desalniettemin werkte Maria een aantal jaren parttime op de financiële administratie van een bedrijf. In 2010 verloor zij die baan, nadat haar werkgever moest bezuinigen om het hoofd boven water te houden. Maria ging op zoek naar een nieuwe job.

ambieer, moet ik aanvullende opleidingen volgen. Dat heb ik ervoor over. Ik wil investeren in mezelf.” Haar doel: werken voor een NGO die samenwerkt met Afrika. “Ik zou een brug kunnen zijn tussen beide continenten.” Maar de mensen die dichtbij haar staan, denken anders over Maria’s toekomst dan zijzelf. “Ik krijg steeds te horen: ‘Blijf jij maar thuis. Zorg jij maar voor de kinderen.’ Dat doe ik. Maar daarnaast wil ik mezelf verder ontwikkelen.” “Het moederschap en het volgen van een opleiding kan ze prima combineren”, merkt Ellen op. Eens in de twee á drie weken spreekt zij met Maria af. Ellen: “Ik geef haar praktische tips, boor mijn netwerk aan voor een stageplek of een parttime baan en probeer haar mentaal te ondersteunen.” Als het thuisfront alsmaar roept: ‘Dat lukt je niet!’ en daarbovenop krijg je een afwijzing van de Universiteit Twente omdat je diploma’s niet worden erkend, dan moet je sterk in je schoenen staan, wil je de moed erin houden. Maria: “Ellen helpt me om vol te houden en erin te blijven geloven.” Via sms en e-mail hebben de vrouwen doorlopend contact. Ellen: “Ik moedig Maria aan. Ze is een intelligente vrouw, maar buitengewoon bescheiden. ‘Kom voor jezelf op’, zeg ik haar. ‘Maak ruimte voor jezelf.’ Inhoudelijk heb ik geen oordeel over de keuzes die ze maakt. Ik vraag wel: ‘Waarom maak je die keuze?’ Of: ‘Heb je hieraan gedacht?’ Op die manier probeer ik haar te helpen.” Dat de twee echt een klik hebben, stralen ze beiden uit. Maria: “Ik kan met Ellen echt alles bespreken.” En haar coach: “Ik geniet van Maria’s openheid en onbevangenheid. Dat ik haar vertrouwen zie groeien, ondanks de tegenslagen, vind ik mooi. Dat ik Maria en haar cultuur heb leren kennen, ervaar ik als een verrijking.” De naam van Maria is uit privacyoverwegingen gefingeerd.

“Die heb ik nog niet gevonden”, vertelt ze. “Om in aanmerking te komen voor een functie die ik De Vrijwilligster | winter 2012-2013

15

16


Ria Klieverik zorgt voor geslaagde vrouwendag

Puur genieten van winterse wandeling De Vrijwilligster | winter 2012-2013

17

Vrijdagmorgen 23 november. Langzaam druppelt Erve Monnikhof in het Overijsselse De Lutte vol. De koffie en thee vinden direct gretig aftrek en ook de krentenwegge gaat er goed in. Er staat immers een stevige winterwandeling op het programma. Zo’n 150 sportieve dames hebben zich aangemeld voor een gezellige dag ‘vrouwen onder elkaar’. Ria Klieverik, uit het pittoreske dorpje Glane, is één van de initiatiefnemers. Samen met Dora Krabbe organiseert ze voor het vierde jaar een wandeltocht door de prachtige omgeving van De Lutte. Dit alles namens het Katholieke vrouwennetwerk Zij-actief, waarvoor beide dames al jaren druk in de weer zijn. “Het is geweldig werk om te doen”, glimlacht Ria. “Zeker de winterwandeling is altijd weer een hoogtepunt. Gezellig met een grote groep vrouwen een dag bezig zijn, daar zie ik van tevoren altijd al naar uit. We wandelen ook dit jaar weer twee dagen achter elkaar.” Voor veel wandelaars is de jaarlijkse winterwandeling een zorgeloos dagje ontspannen. Maar voor vrijwilligster Ria betekent het evenement ook een wekenlange voorbereiding. “Het meeste werk zit in het voorbereiden van de knutselmiddag. We gaan vanmiddag gezellig met alle dames aan een kerstversiering werken, daar heb ik dus al aardig wat knipuurtjes aan besteed. Daarnaast moesten we

18


natuurlijk de uitnodiging voor de winterwandeling maken en die versturen, gelukkig kan dat tegenwoordig allemaal via de mail. Tot slot hebben we de ronde van vandaag ook al eens gelopen met alle vrijwilligers om te kijken of het traject ook voor oudere dames geschikt is.” Van een beetje werk is Ria echter niet vies. Ze lacht: “Toen ik mijn man Jan jaren geleden vertelde dat ik me als vrijwilligster wilde aanmelden bij Zij-actief, zei hij dat ik me dan wel voor de volle honderd procent moest inzetten.” En daar heeft Ria zich altijd aan gehouden. Als jongste in een gezin van zeven, werkte ze al op jonge leeftijd dapper mee in het huishouden. De basis voor haar liefde voor vrijwilligerswerk werd daar dan ook gelegd. “Als de buurvrouw ziek was, werd ik door mijn moeder aangespoord om te gaan helpen. Mijn ouders vonden het erg belangrijk dat ik naar anderen omkeek. Ik ben dat eigenlijk als heel gewoon gaan zien.” Veel geleerd Toen Ria trouwde, kwam de wens om anderen te helpen dan ook snel weer naar boven. “Ik werk al sinds ik getrouwd ben op het agrarische bedrijf van mijn man. Dat is ontzettend leuk om te doen, maar ik hield al snel wat tijd over voor mezelf en ik leefde in een redelijk klein kringetje. Op dat moment besloot ik me aan te melden bij Zij-actief.” Het vrou-

tekst Jesper Romkes | foto’s Cees Elzenga

‘Naast dat ik het heel erg leuk vind, heb ik ontzettend veel geleerd van het doen van vrijwilligerswerk’ wennetwerk haalt Ria af en toe van het platteland en daar plukt ze nu de vruchten van. “Naast dat ik het heel erg leuk vind, heb ik ontzettend veel geleerd van het doen van vrijwilligerswerk. Zo kan ik inmiddels aardig met een computer overweg en heb ik geleerd te spreken in het openbaar.” Hoeveel ze ook geleerd heeft van het vrijwilligerswerk, voor organiseren heeft Ria overduidelijk aangeboren talent. Na de hartelijke ontvangst worden de vrouwen vliegensvlug in groepen verdeeld en op pad gestuurd. In groepen van dertig wandelen de sportievelingen door de idyllische omgeving. Af en toe vertelt Ria als een ware gids iets over de omgeving. Verder wordt er lekker gekletst, zoals vrouwen onder elkaar dat kunnen. Ria lacht: “Vorig jaar was er een aantal mannen mee. Die hadden nog nooit zo’n kippenhok gehoord.” Na een kleine zes kilometer zit de wandeling erop en staat de lunch, inclusief zelfgemaakte chocolademelk en glühwein klaar. Zo vlakbij de Duitse grens mogen de Duitse broodjes natuurlijk niet ontbreken.

Hoogtepunt De wandeling mocht dan erg mooi en gezellig zijn, de creatieve middag is voor veel vrouwen toch absoluut het hoogtepunt van de dag. “Dit vind ik zelf ook een hoogtepunt hoor”, knipoogt Ria. “Als ik de zaal zo zie, vol vrouwen die lekker hebben gewandeld en straks dan ook nog met iets leuks naar huis gaan, wat heb ik dan nog te wensen?” Ik ben zelf creatief ingesteld, dus ik vind het mooi om alle vrouwen zo artistiek bezig te zien. En als straks rond Kerstmis alle vrouwen hun zelfgemaakte lampjes aanzetten, zie ik dat als een beloning voor het harde werk.” Of er volgend jaar weer een wandeling wordt georganiseerd? “Reken maar.” Na de afsluiting met koffie zit de dag er voor Ria weer op. “Ik weet dat ik vandaag toch weer wat vrouwen uit hun isolement heb gehaald of simpelweg een leuke dag heb bezorgd. Als mensen dan ook nog uitspreken dat ze daar dankbaar voor zijn, heb ik alweer genoeg energie verzameld om volgend jaar weer net zo hard aan de slag te gaan.”


19


‘Ik heb de tijd om iets te doen voor mijn medemens, daar geniet ik van!’

We hebben elkaar gewoon nodig

Valerie Janssen woont sinds 1991 in Rijssen. Eerder woonde ze op de Filippijnen. Opmerkelijk is dat ze in juni in Nederland aankwam en dat ze drie maanden later al met haar vrijwilligerswerk begon. “Ik werd uitgenodigd om iets te gaan doen in de Wereldwinkel en ik dacht: waarom niet?”

als dat nodig is. Je bent echt op elkaar aangewezen. Dat is een echte noodzaak. Hier in Nederland is dat anders. Als er hier een collecte is, dan geeft bijna iedereen wel wat, misschien wel een beetje uit gewoonte. In de Filippijnen delen mensen het weinige dat ze hebben met elkaar. Zoals ik al zei, niet te vergelijken.”

“Als je ergens nieuw bent, is vrijwilligerswerk een goede manier om mensen te leren kennen maar ook om de taal te leren”, vervolgt Valerie. “In het begin sprak ik geen woord Nederlands, maar met mijn nieuwe collega’s in de Wereldwinkel kon ik Engels spreken. Hoe dan ook, de taal was mijn handicap. Algauw ben ik Nederlands gaan leren. Ik heb gewoon les genomen en ben thuis zelf gaan oefenen. In de Wereldwinkel luisterde ik goed naar wat de klanten zeiden en hoe ze het zeiden. Dat heeft me enorm geholpen.”

Even terug naar je vrijwilligerswerk hier. Doe je naast de Wereldwinkel nog meer? “Ik ben actief in de kerk. Toen ik hier pas was, werd ik uitgenodigd om mee te gaan naar een dienst. Ik begreep er eerst niks van, vooral door de taal, maar de kerk sprak me wel aan. Er werd koffie gedronken en dus ook geschonken en daar ben ik mee gaan helpen. Dan rol je vanzelf van het een in het ander. Ik help met de bloemen in de kerk en ik zing in het koor. Verder ben ik betrokken bij de organisatie van collectes in Rijssen. Vijf stuks”, lacht ze. “Kinderhulp, de Ziekenomroep, het Beatrixfonds, Maag Lever Darm Stichting en het Diabetes Fonds. Ik heb nog een groepje van Filippijnse dames die elkaar regelmatig ontmoeten en ik ben betrokken bij de Vrouwendag. Weet je, Ik heb geen baan en ik heb de tijd om iets te doen voor mijn medemens. Daar geniet ik van.”

Kende je het vrijwilligerswerk ook al van de Filippijnen? “Bij ons is het nodig dat mensen elkaar helpen. Er is veel minder geld en de overheid doet veel minder en dus hebben mensen elkaar gewoon nodig. Soms is een praatje – om eenzaamheid of verdriet te verlichten – al genoeg, maar de omstandigheden zijn op de Filippijnen ook een stuk lastiger. De huisjes zijn van karton en we hebben veel last van tropische stormen. Dat zorgt voor regelmatig voor een hoop ellende. Dan gaat je vrijwilligerswerk over huisvesting en over eten. Heel anders dan hier. Eigenlijk niet te vergelijken.” Wat is hier dan vooral anders? “Je hebt hier altijd de regering. Als je het in Nederland echt niet redt, dan kan je altijd ergens op terugvallen. Op de Filippijnen hebben ze geen uitkeringen, daar heb je geen geld. Dan moet je terugvallen op wat de mensen om je heen voor je kunnen doen. Je moet kunnen rekenen op je familie, buren en vrienden. Mensen hebben ook geen geld om bijvoorbeeld naar het ziekenhuis te gaan 20

De Vrijwilligster | winter 2012


21

22



Meervoudig gehandicapten genieten van vrijwilligsters Koningskerk

Een kleine wandeling is al genoeg! Eens in de twee maanden wandelt een groep dames van de gereformeerd vrijgemaakte Koningskerk in Zwolle een rondje door de wijk. Niet alleen voor zichzelf, vooral voor de meervoudig gehandicapten die met ze meegaan. “Iedereen was direct enthousiast.” Begin dit jaar benaderde Stichting Present leden van de Koningskerk te Zwolle. Vanuit het thema ‘genade’ stonden de leden van de kerk mensen bij die een steuntje in de rug verdienden. De Zwolse Jessica Roth schreef zich in voor één van de activiteiten van de stichting. Kort daarop liep ze voor het eerst een ronde door Zwolle met een meervoudig gehandicapte. “Het was natuurlijk spannend om daar de eerste keer heen te gaan. Je bent bang om foutjes te maken en kent de doelgroep niet.” Maar sinds die eerste ervaring trekt Jessica er vaker op uit om de bewoners van zorgcentrum IJsselbolder een geweldige middag te bezorgen. Enthousiast “Het was natuurlijk best confronterend”, vertelt Jessica. De eerste keer dat de moeder van drie kinderen het zorgcentrum binnenliep, ontdekte ze een nieuwe wereld. “Ik zag hoe liefdevol de verzorgers met deze mensen omgaan en hoeveel tijd ze in deze mensen steken. Maar doordat iedere inwoner zoveel zorg nodig heeft en de verzorgers hier alle

tijd aan kwijt zijn, komen de inwoners van het centrum amper toe aan leuke dingen. Je ziet dan ook hoe die mensen genieten als ze even het gebouw mogen verlaten. Een kleine wandeling is al genoeg. Na afloop was iedereen direct enthousiast. Ik heb me als contactpersoon aangemeld en nu proberen we met een groepje vrijwilligsters minimaal zes keer per jaar bij deze mensen langs te gaan.” De speciale dag voor de bewoners begint zo rond een uur of tien ’s ochtends. Jessica: “We beginnen meestal even met een kop koffie en gaan dan een wandeling maken. Daarnaast eten we dan vaak gezamenlijk een broodje of zingen we wat liedjes met elkaar. De meeste patiënten kunnen niet praten, maar het is prachtig dat je aan hun signalen kunt zien dat ze er intens van genieten. En eigenlijk genieten we er zelf net zo van. Het is zo mooi om te zien dat die mensen zoveel plezier hebben. Daarnaast steken we er zelf ook veel van op. We leren de signalen van de bewoners te herkennen. Een paar uurtjes actief bezig zijn, ook vanuit een rolstoel, is voor veel bewoners naast leuk ook vermoeiend. Dit leren we steeds beter doseren.” Waardering Haar vrijwillige werkzaamheden leveren Jessica enorm veel voldoening op, zo vertelt ze. “Het is ook mooi om te merken dat we gewaardeerd worden. Zowel de bewoners als verplegers van het zorgcentrum zijn altijd enthousiast als we weer komen. En eigenlijk kost het ons heel weinig tijd en moeite. Even een rondje wandelen of een broodje smeren. Van al die kleine dingen zie je deze mensen ontzettend blij worden. En die blijdschap brengen ze absoluut op mij over. Het hoeft niet veel moeite te kosten om een medemens gelukkig te maken, dat heb ik wel geleerd. Daarbij steek ik mensen om me heen ook aan. Ik hoor regelmatig mensen zeggen: ‘Dat zou ik eigenlijk ook best kunnen doen.’ Ik zou het iedereen van harte aanraden. Met een klein beetje van je eigen tijd, kun je een ander heel gelukkig maken.” De Vrijwilligster | winter 2012-2013

23


Aletta Makken over haar vrijwilligerswerkverslaving

Ik ben er min of meer ingerold

Aletta Makken is er een van het type ‘niet praten, maar doen’. De Steenwijkse is moeder van vier kinderen, werkt drie dagen per week bij vrouwenplatform Carree en heeft een eigen onderneming, waarmee ze werkzoekenden helpt creatiever te solliciteren. Tijd over? Aletta wel. Liefst zestien uur per week zet ze zich vrijwillig in. Over haar drijfveren: “Eigenlijk heel simpel. Ik vind dat je iets voor elkaar over moet hebben.” Kort maar krachtig, Aletta is niet het type dat zelf de aandacht opzoekt. Geen valse bescheidenheid, want ze heeft haar woordje klaar als het moet. Kort na haar verhuizing vanuit Utrecht naar het Overijsselse Steenwijk, ongeveer acht jaar geleden, besloot ze zich als vrijwilligster aan te sluiten bij de toenmalige Vrouwenwerkgroep Steenwijkerland, tegenwoordig Vrouwen Inspireren, Participeren Steenwijkerland (VIPS). Via deze stichting zet Aletta zich in voor kwetsbare vrouwen in de regio en doet ze haar uiterste best het emancipatieproces van vrouwen onder de aandacht te houden. Naast VIPS doet ze dit ondermeer via haar website internationale-vrouwendag.nl, waarop ze verschillende evenementen onder de aandacht brengt. VIPS is Aletta op het lijf geschreven. “We onderscheiden ons door onze persoonlijke binding met de achterban en de luchtige manier waarop we ook serieuze problemen aan de kaak proberen te stellen. Er zijn natuurlijk veel landelijke en provinciale vrouwenorganisaties, maar wij richten ons op die kleinere groep in de regio Steenwijkerland. In combinatie met onze manier van werken, maakt dat ons wel uniek. Ons doel is om vrouwen die wat geïsoleerd zijn, richting arbeidsmarkt te krijgen. Dat gaat niet zomaar. Deze vrouwen uit hun isolatie halen, is een belangrijke stap die daarvoor genomen moet worden. Dit proberen we te realiseren door bijvoorbeeld een avondvierdaagse of leuke thema-avonden te organiseren. We proberen wat dat betreft zo laagdrempelig mogelijk te zijn.” 24


De vrijwillige inzet voor de positie van de vrouw is niet eens een heel bewuste keuze geweest, zo vertelt ze. “Ik ben er min of meer ingerold, nadat ik me aansloot bij de organisatie van de Vrouwendag, kort na de verhuizing.” De visie van de stichting is haar echter meer en meer gaan aanspreken, vooral door de manier waarop deze wordt uitgedragen. “Ik vind dat er op het gebied van emancipatie nog heel veel winst te behalen valt. Er zijn nog zoveel vrouwen die in vrijwel ieder opzicht afhankelijk zijn van hun man. En ook in de politiek of in de top van het bedrijfsleven zijn vrouwen nog altijd flink in ondertal. Het past bij mij om problemen aan te pakken, maar ik probeer in mijn manier van werken altijd een beetje humor te verwerken. Dat maakt veel problemen makkelijker bespreekbaar.”

‘We onderscheiden ons door onze persoonlijke binding’ Waardering Problemen aanpakken en mensen met elkaar in contact brengen. Het zijn vaardigheden die Aletta ook in haar andere vrijwillige werkzaamheden gebruikt. “Ik zit in de organisatie van de Dag van de Dialoog. Het zijn eigenlijk simpele initiatieven, maar deze dagen kunnen mensen toch dichter bij elkaar brengen. Veel mensen kennen hun eigen buurtgenoten amper. Ik vind dat daar best wat aandacht voor mag zijn.” Een beetje aandacht mag er tot slot ook zijn voor ondernemende vrouwen in buitengebieden. Met haar bijdrage aan het project Ondernemende Vrouwen in Overijssel zet Aletta zich namens LTO Noord Projecten in voor deze groep. Zestien uur per week vrijwillig aan de slag. Wat dat betreft is het vrijwilligerswerk een soort verslaving geworden. En met één shot complimenten kan Aletta weer jaren vooruit. “De waardering die ik krijg, is ontzettend leuk. Ik zie mezelf voorlopig dan ook nog lang niet stoppen.”


25

26


tekst Evelien Dommerholt | foto’s Cees Elzenga

Natuuractiviteitencentrum De Koppel

Educatief, creatief en gezellig Natuuractiviteitencentrum De Koppel in Hardenberg verzorgt al jaren elke maand een kindermiddag. Afhankelijk van het seizoen wordt er een onderwerp bedacht en uitgewerkt door de vrijwilligsters. Het koude seizoen is in aantocht, daarom maken de kinderen op deze middag zogenaamde ‘ vogelvoermobielen’. De Vrijwilligster kijkt mee! Bij binnenkomst valt meteen een imposant ooievaarsnest op dat in het trapgat prijkt. Statig staat de ooievaar op zijn nest. Veel opgezette dieren, waaronder met name vogels, zijn te zien in een sfeervol aangeklede ruimte, dat elk seizoen in het teken staat van een ander thema. In het midden van de ruimte staan grote tafels vol met blaadjes, maïskolven, vet, vogelvoer en materialen zoals touw en lijm. Elke kindermiddag begint met wist-je-dat’jes. De kinderen reageren bevlogen op vragen over welke vogels er dit seizoen komen en gaan. Terwijl de een stilletjes luistert, kan de ander niet wachten om te vertellen welke vogel hij thuis in de achtertuin heeft gezien. De boswachter, die even om de hoek komt kijken, licht het een en ander toe. Het enthousiasme druipt er af. Niet alleen bij de kinderen, ook bij de boswachter en de vrijwilligsters! Een van de vrijwilligsters heet Geesje. Ze is sinds drie jaar actief bij De Koppel. “Elke maand ben ik zo’n

tien uur druk met het voorbereiden en uitwerken van de projecten”, zegt ze. Brenda, een andere vrijwilligster, vertelt verder: “Het doel van deze middagen is kinderen iets bij te brengen over de natuur en ze vooral te stimuleren lekker creatief aan de slag te gaan.” Namaken, dat is niet de bedoeling. Er hangen voorbeelden aan de wand en de kinderen mogen zelf weten hoe zij de materialen gebruiken. Liefst natuurlijke materialen en vooral afvalmaterialen. De kinderen genieten zichtbaar. Want wat is er leuker dan met shampooflessen of banden aan de slag te gaan en daar iets leuks van te maken?! Terwijl een klein jongetje in het rond kijkt hoe te beginnen, zijn anderen al aan het plakken en knutselen. De jongste deelnemer is drie jaar, hoewel de gebruikelijke leeftijd tussen de zes en twaalf jaar ligt. Opa’s en moeders helpen mee. Geesje: “Dat is nodig om de ruim twintig kinderen allemaal iets moois te laten maken.” De vrijwilligsters zijn druk met het binden van touw aan de mobielen, het vetbolletje goed te mengen met het vogelvoer en ondertussen houden ze alles scherp in de gaten. Net als de uil die boven de tafel zweeft en neerkijkt op wat er gebeurt daarbeneden … Ariane, een van de vaste krachten, houdt vanaf een afstandje alles in de gaten. Een bordje aan de wand in De Koppel toont trots dat de Europese Unie het werk van het Natuuractiviteitencentrum steunt. Ariane: “Het is immers belangrijk de kinderen wat bij te leren over de natuur op een leuke, creatieve manier. En dat doen we hier zeker.” De Koppel en een team van enthousiaste vrijwilligsters verzorgen een geslaagde middag voor een flinke groep kinderen. “Met een klein budget verzinnen we elk jaar nieuwe projecten”, zegt Ariane. “Zodat de kinderen lekker bezig zijn en ze vervolgens met een mooi, eigengemaakt bouwsel naar huis gaan.” Deze middag stond in het teken van de vogelvoermobielen. Niet alleen de kids zijn tevreden met het resultaat, datzelfde geldt ongetwijfeld voor de vogels die in de wintermaanden op zoek gaan naar eten … De Vrijwilligster | winter 2012-2013

27

‘Ik geniet oprecht als ik anderen een kans kan geven’

28



Anneke Sluiter wil graag het verschil maken

Het geluk van een ander mag mij wat kosten “Ik geniet oprecht als ik anderen een kans kan geven.” Woorden van Anneke Sluiter, commercieel directeur bij totaalBED. Een bedrijf dat mede werd opgericht door vier Turkse broers die ooit zelf dat belangrijke steuntje in de rug kregen. De geschiedenis van het bedrijf gaat in feite al terug naar het moment waarop vier Turkse broertjes zich met hun moeder en zus herenigen met hun vader, die als gastarbeider in Nederland werkt. Geen eenvoudige stap. De kansen voor de vier zijn klein en hoewel de Turkse gemeenschap warm is, biedt dit nog geen perspectief op een succesvolle toekomst. De buren bekommeren zich echter om het gezin, sturen de talentvolle jongelingen naar school en helpen de familie waar nodig. Nu, zo’n dertig jaar later, zijn de broertjes broers geworden en staat er een succesvol bedrijf, waarin alle vier nog altijd een belangrijke functie vervullen. De invloed van dat ene steuntje, jaren geleden, is nog altijd merkbaar. Het omkijken naar minder bedeelden is verweven in de cultuur van het bedrijf. Anneke Sluiter geeft daar op haar manier invulling aan. “Niet alleen vanuit het bedrijf, maar ook vanuit mijn eigen levensvisie en religieuze achtergrond wil ik graag delen met een ander. Ik vind het echt geweldig als ik iets voor een ander kan betekenen of een ander op weg kan helpen naar betere prestaties of een beter bestaan. Dat doe ik buiten het bedrijf en op straat ook. Dat is geen trucje, zo zit ik in elkaar”, vertelt de Zwolse. ‘Ik ben zinvol’. In het verleden organiseerde Anneke activiteiten om samen met de medewerkers van het bedrijf een steentje bij te dragen aan de samenleving. “We zijn

ooit begonnen met de ‘Ik ben zinvol dag’. We hebben daar met het managementteam geholpen bij een gezinsvervangend tehuis. Daarnaast hebben onze medewerkers onder meer geholpen bij een sinterklaasactie voor minder bedeelden en hebben we resterende kerstpakketten uitgedeeld aan mensen die ze goed konden gebruiken.” Momenteel verzamelen de medewerkers van het bedrijf kinderkleding, die in december naar diverse opvangtehuizen in Zwolle gaat. Sinds een jaar staat ook het uitdelen van matrassen en slaapkamermeubilair op het lijstje van goede doelen. “Ali, onze leidinggevende in het distributiecentrum, sorteert tweedehands matrassen van mensen die bij ons een nieuwe hebben gekocht. Wij nemen de oude matrassen direct bij de levering van de nieuwe mee en beoordelen ze in het distributiecentrum. Niet iedere matras is uiteraard nog bruikbaar. De matrassen worden een keer per maand bij ons in het distributiecentrum opgehaald en via Stichting Present verscheept naar mensen die dringend een matras nodig hebben. Het zijn eigenlijk kleine initiatieven, maar voor een grote groep mensen betekent het heel veel.” Het enthousiasme van Anneke voor de organisatie van vrijwillige projecten, probeert ze over te brengen op haar collega’s. “Het is prachtig om iets in gang te zetten of daar zelf bij te helpen. En daar creëer ik met alle liefde draagvlak voor. Ook in het jaarplan voor 2013 zal daar aandacht voor zijn. Wat is het je waard of wat mag het je kosten, een sprankje geluk brengen in het leven van iemand anders? Het levert je, naast veel dankbaarheid, ook heel veel gelukkige momenten op, dat garandeer ik.” De Vrijwilligster | winter 2012-2013

29


Margien Wessels Boer-Pol uit IJhorst, Overijsselse Vrijwilliger van 2012

Als ik er ben dan ben ik er, en ben ik er niet, dan ben ik er niet Een losse greep uit het juryrapport: ‘… zet zich met hart en ziel in voor anderen, ze is actief binnen Vrouwen van Nu Overijssel, ze is betrokken bij Inner Wheel, haar hart ligt verder bij kwetsbare kinderen en jongeren, ze is coach van leerlingen die dreigen af te haken in het voortgezet onderwijs.’ En achter iedere activiteit volgt dan een opsomming van wat Margien allemaal doet. De jury sluit af met: ‘Margien is door ons unaniem tot Overijsselse Vrijwilliger van 2012 uitgeroepen.’ De motivatie voor die keuze is dat Margien zich inzet om de eigen kracht van mensen én organisaties te versterken. Het juryrapport sluit af met het woord ‘indrukwekkend’.

30


Aan de eettafel thuis in IJhorst vertelt Margien hoe ze de verkiezing beleefd heeft. “Ik wist natuurlijk wel dat ik genomineerd was, maar dat was ik samen met meer dan zestig anderen. Mijn man had nog gezegd ‘joh, zal ik meegaan, stel je voor dat je wint’. Ik heb er geen moment rekening meegehouden dat ik zou winnen.’ M’n man heeft zijn eigen bezigheden dus heb ik zijn aanbod afgewimpeld. Later belde m’n dochter ook nog ‘Mam, zal ik meegaan?’. Dat vond ik natuurlijk ook niet nodig. In de loop van de middag kreeg ik wel een beetje te horen dat ik bij de prijswinnaars zou kunnen horen. Alle prijzen waren al weg en alleen de hoofdprijs was nog over en die kreeg ik. Totáál niet verwacht. Ik was echt een beetje de kluts kwijt. Zo lang ben ik als vrijwilliger nog niet bezig. Er waren ook mensen

‘Ik barstte daar van de contacten en toen ik stopte, was ik eigenlijk bang dat ik die contacten kwijt zou raken’

die al tientallen jaren bezig waren en die kwamen in mijn ogen veel meer in aanmerking.” Margien stopte zeven jaar geleden met werken. “Ik was verbonden aan een klein schooltje in Oud Avereest en ik had veel contacten. In zo’n klein dorp is een school vaak meer dan een school alleen; het is, zeg maar, een punt waar heel veel lijnen van het dorp samenkomen. Ik barstte daar van de contacten en toen ik stopte, was ik eigenlijk bang dat ik die contacten kwijt zou raken. En zo is het begonnen.” Margien werd vrijwel meteen gevraagd. De school lag precies tegenover Bezoekerscentrum De Wheem, van de stichting Landschap Overijssel. Daar kenden ze mij, want ik was regelmatig met de schoolkinderen in het bos te vinden. Ze vroegen mij zowat tijdens mijn afscheidsreceptie of ik vrijwilliger bij hen wilde worden. Al gauw kwam Humanitas: ‘Wil je voorlezen aan kinderen van migranten?’ Taalstimulering, zeg maar. En zo is het doorgegaan: Vrouwen van nu, Vrouwen Coachen Meiden, Innerwheel.” Over de toekomst is Margien lichtjes bezorgd. “Er wordt veel verwacht van vrijwilligers, maar ondersteuning van professionals is ook nodig. Ik zie dat de structuur rondom het vrijwilligerswerk door de bezuinigingen wordt verzwakt. En denk ook eens aan de vergoedingen van kosten. Ik zit voor mijn vrijwilligerswerk nogal eens in de auto en dan is

het wel fijn als je de reiskosten vergoed krijgt. Een ander punt is dat veel jonge ouderen in het vrijwilligerswerk actief zijn, maar nu de mensen langer moeten werken wordt dat lastiger. Ik heb zelf het idee dat ik als ik zeventig word misschien wel meer tijd voor mezelf wil hebben. Maar ik heb me dan wel tien jaar in kunnen zetten. Als je moet doorwerken tot je 67ste heb je aan tijd veel minder te bieden. Ik denk dat we dat gaan merken.” Margien is altijd bezig, maar ze wil zich wel vrij voelen. “Mijn man en ik zijn vrij jong gestopt met werken, vooral om te kunnen reizen, en daar waak ik echt over. Ik zeg altijd: ‘Als ik er ben dan ben ik er, en ben ik er niet, dan ben ik er niet’. Dat weten ze.”


31

32

Mijn neef Joop was blind. Inderdaad was, want Joop is al jaren dood. Het was eigenlijk ook geen echte neef. Ik weet eigenlijk niet hoe het precies in elkaar zat. Joop was de zoon van een tante van m’n vader, tante Nel. Maar tante Nel was ook weer geen echte tante, want m’n opa kreeg jaren na het overlijden van m’n oma verkering met tante Nel. Of zou het de schoonzus van m’n opa geweest zijn? Een tante van de koude kant? Ik kan het niet meer navragen, want de generaties die het weten zijn niet meer op deze aarde. Maar goed, terug naar Joop: Joop was blind geboren en had het daar moeilijk mee. Hij was – misschien een beetje ouderwets geformuleerd – opstandig. Was ‘ie goed dan was Joop een teruggetrokken man die op z’n kamer zat. Hij speelde achter een gesloten deur orgel of piano en soms beide tegelijk, want Joop was een begenadigd muzikant. Veel vreugde ontleende hij daar niet aan, want ik heb hem z’n leven lang nooit zien lachen. Joop was vrijwilliger. Met de trein reed De Vrijwilligster | winter 2012-2013

hij op zondag naar Amsterdam om daar ergens in een kerk tijdens de diensten op het orgel te spelen. Geen idee waar, maar in m’n hoofd zit een Oud Gereformeerde Gemeente. Joop stapte op een zekere zondag in de trein en zat helemaal niet goed in z’n vel. Op weg naar Amsterdam groeide de opstandigheid tot grote hoogte, zeg maar gerust zeer grote hoogte. Eenmaal in de kerk achter het orgel, was er geen land meer met hem de bezeilen. Beneden in de kerk kraakten de banken, werd er gehoest en gefluisterd zoals dat op zondag altijd gaat vlak voor de organist de dienst opent. De frustratie bij Joop was niet meer te beteugelen. Hij wierp zich bijna letterlijk op het klavier en speelde woedend ‘Van je hela hola houdt er den moed maar in, houdt er den moed maar in, houdt er den moed maar in.’ Z’n carrière als kerkorganist eindigde die dag abrupt. Vrijwilligerswerk als uitlaatklep. Prima voor de motivatie, maar wees er wel voorzichtig mee.

Frans van Ginkel

De Vrijwilligster. Educatief, creatief en gezellig. Een dankbare taak. Margien Wessels Boer-Pol. Lekker met mijn handen aan de slag

Recommend Documents