De Tour van Oost in de Kerkennacht

kerk stad in de

verder in dit nummer Wick Gispen

Tijdens de Kerkennacht op zaterdag 20 juni kan in Utrecht-Oost tussen 18.00 en 22.30 uur een pelgrimsronde gemaakt worden. Wandelend of fietsend kunnen pelgrims aan de hand van een pelgrimspas acht verschillende locaties bezoe-

Op 19 juni tijdens de Proloog van Kerkennacht gaat het Groot Utrechts Kerkdictee van start. Vijftig

4 Migrantenkerk

LifeWord Christian Center oftewel LCC is de achtste migrantenkerk die zich in deze serie in Kerk in de Stad aan de lezers voorstelt. Ds Marius van Duijn proefde de sfeer van deze christengemeente die de Triumfatorkerk op Kanaleneiland als thuisbasis heeft.

8 Lisette Bernt

ken, waar steeds iets te doen zal zijn. De Holy Trinity Church, de Aloysiuskerk en de Wilhelminakerk werken hierbij samen met enkele andere plaatsen en organisaties. De activiteiten op de verschillende locaties zijn zo geprogrammeerd, dat mensen op die ene avond overal iets kunnen meemaken.

Wie op één van de plaatsen van de route begint, krijgt een route met omschrijving mee, die tevens een pelgrimspas is. Zo kun je op elke plek iets meemaken of doen en daar een pelgrimsstempel halen. Aan het eind is er dan een leuk aandenken. De flyer met route en pelgrimspas ligt vooraf al in verschillende winkels in de wijk en is ook al vooraf

Groot Utrechts Kerkdictee telt vijftigtal deelnemers Peter van der Ros

Op 21 juni is Wick Gispen twaalf en een half jaar cantor in Utrecht. In een gesprek met Anneke de Klerk beantwoordt Wick vragen over zijn werk in de Johannescentrumgemeente. “Ik probeer nog altijd mensen scherp te houden door kwaliteit te blijven vragen.”

22ste jaargang juni 2015

Los nummer  2.50

De ‘Tour van Oost’ in de Kerkennacht

r In dit numme N TOURKATER Marian van Giezen

Protestantse Gemeente Utrecht www.pgu.nu

deelnemers werken die avond van 19.00 tot 20.00 uur in de Domkerk in het zweet huns aanschijns op valse valkuilen, duivelse dilemma’s en struikelstrikken alsof het Laatste Oordeel is geslagen. De winnaar gaat met de wisseltrofee naar huis, een beeldje van de vijftiende-eeuwse preektijger Johannes Brugman, ja precies: die van de uitdrukking ‘praten als Brugman’. De prijsuitreiking is om 22.00 uur. Behalve de vijftig deelnemers die zich inschreven, doet een aantal prominenten en scholieren mee. Volgens Ruben van Gogh belooft zijn tekst een ‘knetterende uitdaging’ te worden. Bijbelwoorden en kerkjargon vormen het leeuwendeel, maar ook haakt het

verkrijgbaar bij de deelnemende kerken. Het volledige programma van de Kerkennacht is vanaf 10 juni beschikbaar bij de Utrechtse kerken en de openbare bibliotheken in de stad. Tevens wordt de programmakrant vanaf die datum huis aan huis bezorgd in Utrecht. Zie verder de zes hartpagina’s van dit kerkblad.

Tourzondag: geen dienst Marcuskerk

dictee in op de Tourkoorts, die de Domstad in zijn greep heeft. Het kerkdictee maakt deel uit van het programma Kerkennacht Utrecht/Tour van de Ziel. Ter oefening en vermaak vindt de dicteedeelnemer regelmatig verse spellingtestjes op www.facebook. com/kerkennachtutrecht. Er is overigens nog plek voor last-minute-inschrijving: kerkdictee@ gmail.com. Het inschrijfgeld bedraagt tien euro.

In verband met de start van de Tour de France is er op zondag 5 juli geen dienst in de Marcuskerk. Het kerkgebouw is voor mensen ten noorden van ’t Goylaan niet bereikbaar en er wordt bovendien veel geluidsoverlast verwacht. In de Nieuwe Kerk is de ochtenddienst op die Tourzondag verplaatst naar de avond: 19.30 uur. De karavaan komt namelijk in de ochtend langs het gebouw aan de Bollenhofsestraat in Wittevrouwen.

Het Groot Utrechts Kerkdictee is een initiatief van de drie Utrechtse kerkbladen Kerk in de Stad, Ludgerus Magazine en Martinus Magazine. Meer over het kerkdictee, de Kerkennacht / Tour van de Ziel en aanverwante activiteiten rond de start van de Tour de France in Utrecht is te lezen in het hartkatern van dit kerkblad.

Doorstart Jeugdraad in Jacobikerk Ouderling Jeugd en Gezin van de Jacobikerk, Martine Klasens gaf de Jeugdraad van deze wijkgemeente onlangs een ‘doorstart’. De jeugdraad is een afspiegeling van alle categorieën jeugd die de Jacobigemeente nu heeft. De raad heeft na zijn oprichting allereerst alle activiteiten op een rij gezet. Daaruit volgden twee conclusies. Allereerst dat er een ‘gat’ is in het jeugdwerk voor de jongeren in groep 8. Dit gat vindt de vernieuwde Jeugdraad te groot voor de kindernevendienst. “En aan catechisatie kunnen ze pas deelnemen vanaf de brugklas”, licht Klasens toe. “Daarnaast verdient de jeugd tot en met 18 jaar sowieso aandacht. Het is de kleinste ‘groep’ in de Jacobi, maar deze heeft nooit aandacht gehad en verdient dat nu als eerste.”

Driemaal drie maal drie jaar was Lisette Bernt verbonden met Schola Davidica, het kerkkoor waarvan zij op 28 juni afscheid neemt. De sopraan die in 1988 het dirigeerstokje voor een evensong ‘even’ overnam van Ab Kraaypoel, liet dit al die jaren niet meer los.

9

Beleidsnotitie De Jeugdraad is geïnspireerd door een beleidsstuk van de Jeruzalemkerk dat een aantal jaar geleden door haar jeugdwerker werd opgesteld. Het stuk is gebaseerd op wat kinderen vanuit sociaalwetenschappelijk oogpunt nodig hebben om bij een gemeente te willen horen. Wát dat precies betekent voor het jeugdwerk en hoe de Jacobikerk dat gaat invullen, moet de komende tijd dui-

* De ‘middengroep’ van het jeugd- en jongerenwerk in de Jacobikerk (foto Hanke Jongebreur) delijk worden. Verwacht wordt dat niet de hoeveelheid activiteiten verandert, maar dat nieuw beleid wel gevolgen heeft voor de vorm en inhoud van bestaande activiteiten. Verder is belangrijk dat kinderen en jongeren echt een onderdeel zijn van de gemeente en zich gekend en geliefd weten. Dat is het ‘streven’/ de ‘missie’ van de Jeugdraad. Nog voor de zomervakantie wil de Jeugd-

raad een enquête afnemen onder alle ouders van de Jacobikerk en hun kinderen vanaf groep 5 en ouder om hun ervaringen, verwachtingen en behoeften rond het jeugdwerk in de kerk in beeld te krijgen. Zie verder pagina 6: Hoe het jeugdwerk meegroeit met de kinderen in de Jacobikerk

2

kerk

JUNI 2015

Teksten: dogma of wegwijzer in uw eigen mond en in uw eigen hart geschreven.” In mijn ogen prachtige teksten, woorden ten leven. Maar nooit dogma. Nooit gefixeerd. Door de Geest van God mogen wij deze teksten en alle teksten van ons leven telkens met nieuwe ogen lezen en met een nieuwe aandacht ontvangen. Als gaven van het Leven, van de Levende. Om in de voortdurende stroom van ons leven ons tot brood en wijn te zijn, ons met elkaar te verbinden en ons op onze verantwoordelijkheid te wijzen.

Marieke Sillevis Smitt Wij leven in de tijd na Pinksteren. De Geest van het Leven en de Levende bezielt en draagt ons, door de tijden. Wij weten dat wij leven om te sterven en sterven om te leven! En dat alles als eigendom van God. Godsdienst heeft deze dagen een dogmatische kleur gekregen. Uit naam van godsdiensten worden mensen uitgesloten, uitgestoten, ja, zelfs vervolgd en vermoord. Helaas zijn christe-

Wybrand Ganzevoort Dit jaar vierden we voor de zeventigste keer de bevrijding van Nederland. In de oorlogsjaren daarvoor, onder de bezetting, hebben we geleerd hoe belangrijk vrijheid is. Ieder jaar staan we erbij stil op 4 en 5 mei, om de slachtoffers te gedenken en om ons te bezinnen op de vrijheid. Want vrijheid is niet gemakkelijk.

nen deze tijden steeds meer het doelwit van vervolging en onderdrukking. Hier in Nederland lijkt de angst te groeien. Vertrouwen slinkt. En dan is het gevaar zo groot dat we teruggrijpen op onze eigen dogma’s. Gestolde overtuigingen, soms als een kostbare erfenis ons overgedragen. Zoals: “Jezus is de weg, de waarheid en het leven.” Of: “Alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren zoon heeft gegeven, opdat wij het eeuwig leven zouden beërven.” Of: “Het woord van God is niet te hoog, is niet te diep, het is

Wapens Dogma’s zijn dingen. Het kunnen wapens worden om andere mensen mee te doden. Wegwijzers zijn de wijzers naar de weg, naar de beweging, naar het sterven misschien, maar ook naar het opstaan en gaan op nieuwe wegen. Omdat wij mogen geloven en vertrouwen dat God ons liefheeft, is de liefde de essentie van alles dat stroomt, alles dat vergaat, alles dat wij los mogen laten. Ik heb deze dagen heel veel discussies gevoerd over dogma of wegwijzers, vandaar deze gedachten die ik met u deel. Want een christen-zijn is niet hetzelfde als dogmatisch zijn, zoals velen buiten de kerk en wellicht ook binnen de kerk denken. Dogmatisch zijn allen die kritiek blokkeren en het vrije denken begrenzen. Dogma is niet gelegen in de inhoud van het geloof, maar in hoe je reageert wanneer je geloof wordt bekritiseerd.

MEDITATIEF MOMENT Begrensd Ik denk dat iedereen in zekere zin dogmatisch is, want het strekt zich niet alleen uit tot geloof in God. Wij geloven in zoveel dingen. In onze rechtsstaat, in de verzekering, in het nieuws van de krant, in de economie, in de eigen waarheid. Dat mag natuurlijk. Als wij maar niet en nooit vergeten dat wij begrensde kleine mensen zijn. Allemaal! En onze eigen begrensde kijk op de zaken hebben. Daarom hebben wij anderen nodig om onze blik te verruimen. Zij kunnen wegwijzers naar het leven voor ons zijn. Bovenal hebben wij de Ander, de Geest van God nodig. Om dogma’s tot wegwijzers te maken en onze voeten te zetten op een weg die naar vrede leidt. Tot slot een tekst van Mahatma Ghandi, die in het Ubuntuhuis aan het prikbord hangt: Laat ons geen vooruitgang noemen waar een ander aan ten onder gaat. Laat ons geen groei noemen waar een ander minder van wordt. Laat ons geen vrijheid noemen wat een ander het recht ontneemt zichzelf te zijn. Laat ons geen gemeenschap noemen waar de minste niet de meeste aandacht krijgt. Laat ons zelf de verandering zijn die we in de wereld willen zien.

Vrijheid als opdracht

Moord niet, breek niet in in een huwelijk, steel niet, getuig niet tegen je naaste als leugengetuige, haak niet naar het huis of de vrouw van je naaste. Kortom, laat je naaste veilig zijn.

Alleen met mijzelf in de woning van mijn ziel die woning in een jarenlang proces ontworpen en gebouwd steen op steen hecht gestapeld met ramen die ik kan openen en sluiten zicht op binnen zicht op buiten de openings- en sluitingstijden liggen vast in een goede balans maar soms zijn de tijden gewijzigd zoek is de balans de woning wankelt in haar voegen – spannend en uitdagend blijft de zoektocht naar dit evenwicht dit equilibrium – naar jou blijf ik een leven lang op zoek maar wie niet? Oeke Kruythof

Kracht naar Kruis Een cocon van pijn weeft zich om mij heen dwingt mij in een keurslijf van verdriet en onmacht. Een zachte Wind een warm Licht dringt door de mazen, geeft mij rust, verzacht de pijn. Als de cocon openbreekt vind ik mijzelf terug sterker dan voorheen. Fredy Schild

Kinderogen In jouw ogen lees ik onverkort verhalen van de hemel en de aarde de zon en vrede alom

Mensen zijn immers geen losse individuen, wij leven samen en we hebben rekening te houden met elkaar, wij zijn verantwoordelijk voor elkaar. Mijn vrijheid is begrensd, mijn vrijheid eindigt waar ik anderen schaad. Wij zijn alleen samen vrij, en samen vrij zijn betekent met elkaar rekening houden, elkaar ruimte gunnen. Vrij zijn betekent verantwoordelijk zijn, voor mijzelf, voor anderen, voor de samenleving. Exodus Het grote verhaal van bevrijding is Exodus, het verhaal van de Uittocht. Na het feest komen dan de klachten, de botsingen, de teleurstelling, de vraag hoe het verder moet. Dan geeft de Eeuwige Zijn Tora aan Israël, leefregels die het leven in vrijheid helpen waarborgen. In de Tien Woorden gaan de eerste over het leven met God, en de laatste over het leven met elkaar.

Innerlijk leven

door jouw ogen kijk ik even in het paradijs de parels op je roze jurkje dansen spelend vier je feest – lief kind pas op voor grote mensen zij brengen scheiding aan zij hinken op een been en halen uit elkaar de hemel en de aarde gespleten wordt de zon de vrede verdort * Vrijheid is niet gemakkelijk... Want moord bedreigt zijn leven, en echtbreuk zijn huwelijk. Slaaf Diefstal bedreigt zijn vrijheid – ook een mens kan gestolen worden en als slaaf verkocht, zie Exodus 21:16 – en zijn bezit. Een valse getuige bedreigt de rechtsorde (denk aan Naboth). En be-

geren, haken naar, betekent dat je niet te vertrouwen bent. De vrijheid van je naaste is mede jouw verantwoordelijkheid. Dat gaat ver, want wie is je naaste? Het eenvoudige antwoord (je broer of zus, je vriend of vriendin, je buurman of buurvrouw) voldoet niet. In de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan gaat het over die vraag: wie is je naaste? Ik denk dat

het antwoord is: je naaste is degene die jou nodig heeft. Daarmee worden ons de oogkleppen afgenomen: de ruimte waarin we leven is de hele wereld, de hele mensheid gaat ons aan. Nog veel te veel mensen worden onderdrukt, zijn onvrij, en dat gaat ons aan.Wat doen wij voor hun vrijheid? Auteur is lid van de provinciale werkgroep Kerk en Israël.

lief kind bewaar verhalen in je ogen de hemel en de aarde de zon en vrede alom ik vraag je alsjeblieft bewaar het kind en geef dit door aan ons –

Oeke Kruythof

in de stad Vespers in Zuidoost Op zondag 31 mei is er om 17.00 uur een cantatevesper in de Nicolaïkerk waarin klinkt: ‘Gelobet sei der Herr, mein Gott’ (BWV 129) van Johann Sebastian Bach. Voorganger is Dr Rijk Schipper en organist Berry van Berkum. Er is medewerking van vocale solisten en de Cappella di San Nicolai en de Vespercantorij onder leiding van Ko Zwanenburg. Op 7 juni is er om 17.00 uur in de Nicolaïkerk een Even­ song met medewerking van het Vocaal Theologen Ensemble en kinderen van de Buitenschoolse Koorschool onder leiding van Hanna Rijken. Ds Idelette Otten is de voorganger en Ko Zwanenburg de organist. Meer informatie over de cantatevesper en de Evensong staat elders in dit nummer. Op zondag 21 juni is er een vesper in de Marcuskerk. Voorganger is ds Kees Bouman en Karel Demoet bespeelt het orgel en de vleugel. Het thema van de vesper is ‘De overtocht’. In het psalmengebed lezen en zingen we psalm 68. De lezing is uit Jozua 3: 6-17, het Beloofde Land in.

Bevestiging predikant ds Vermeulen Op 28 juni wordt ds Wim Vermeulen bevestigd als Missionair Predikant van de IZB, verbonden aan de Jacobikerk en zal hij ook intrede doen. Deze dienst vindt plaats in de Jacobikerk en begint om 14.30 uur. Namens de IZB, de Algemene Kerkenraad van de PGU en de Kerkenraad van wijkgemeente Jacobikerk zijn belangstellenden van harte uitgenodigd om hierbij aanwezig te zijn. Voorgangers in deze dienst zijn ds A.J. Zoutendijk, ds J.A. van den Berg en ds W.P. Vermeulen. Tijdens de dienst is kinderoppas aanwezig. Na afloop is er gelegenheid om onze nieuwe missionair predikant en zijn vrouw Sofieke persoonlijk te groeten. Wie het predikantenechtpaar door middel van een kaart of mailtje wil verwelkomen, kan dat sturen naar hun adres: Noordzijde 24, 2877 AD Goudriaan, e-mail [email protected].

Bachcantate in Geertekerk Ter afsluiting van dit Bachcantateseizoen wordt op zondag 7 juni in de Geertekerk om 19.30 uur de Bachcantate ‘Die Elenden sollen essen’ (BWV 75) uitgevoerd. Solisten zijn: Eva Schuurman (sopraan), Gabriëlle Nijhuis (alt), Govert Valkenburg (tenor), Marijn Zwitserlood (bas). Koor en orkest staan onder leiding van Gerrit Maas. De inleiding wordt verzorgd door Evert Jan Nagtegaal. Na een zomerstop van twee maanden begint op 13 september het nieuwe seizoen van de Bachcantateuitvoeringen met cantate 99: Was Gott tut, das ist wohlgetan. In verband met het Festival Oude Muziek verschuift, bij wijze van uitzondering, de cantate naar de tweede zondag van september. De toegang tot de Bachcantateuitvoering in de Geertekerk is gratis, na afloop is er een collecte. Lees meer over meedoen of bijwonen op onze website www.bachcantatesutrecht.nl.

JUNI 2015

3

ADVIES VOOR WILHELMINAGEMEENTE GOED ONTVANGEN

Kosmopolieten vormen de kern Alfred Boom

lid sectieteam Wilhelminakerk

Het sectieteam Wilhel­ mina­kerk heeft vorig jaar aan de jongere gemeenteleden gevraagd om een advies op te stellen voor de toekomst van de Wilhelminagemeente. Zes gemeenteleden en twee buurtgenoten hebben onder leiding van gemeenteadviseur Simon de Kam afgelopen herfst en winter de gemeente in UtrechtOost doordacht. Dit voorjaar is het advies eerst aan het sectieteam gepresenteerd en aan vertegenwoordigers van de Algemene Kerkenraad. En daarna ook aan de gemeente zelf. Het advies is daar goed ontvangen. Het sectieteam van de Wilhelminagemeente gaat achter het advies van de jongeren staan. We zijn er enthousiast over en het sectieteam wil alles op alles zetten om dit advies uit te voeren. Daarbij krijgen de jongeren zelf het roer in handen. Zij moeten de keuzen maken wat betreft activiteiten die ondernomen gaan worden, prioriteiten stellen en draagvlak vergroten onder leeftijdgenoten en

Actieprogramma ter vitalisering Het advies van de adviesgroep is onderdeel van een actieprogramma om de Wilhelminagemeente weer vitaal te maken. Het omvat onder andere het betrekken van de jongeren bij de gemeente, aandacht voor de (internationale) studenten, aandacht voor de vrijwilligers in de kerk, doordeweekse activiteiten in de Huiskamer en verbreding van de geldwerving.

Ds Catrien van Opstal Zo’n kleine twintig jaar geleden waren wij in de gelegenheid de Tour de France mee te maken. Hij kwam door het stadje waar wij dichtbij kampeerden. Dat gingen we meemaken. Het hele dorp was ’s ochtends al schoongeveegd. Niets mocht de wielrenners tot obstakel zijn. Daar stonden we. Het zou beginnen om 13.00 uur. Maar nee, de Tour kwam zo maar niet! Daaraan vooraf ging een eindeloze, anderhalf uur durende colonne van reclame. Als een carnavalsstoet trok het ene na het andere vehikel aan ons voorbij. Daaruit werd kwistig gestrooid met allemaal reclame-gadgets. Kleine pakjes koffie, petjes, voor jong en oud wat wils. En het gebeurde en ik deed het: duiken, graaien, iets te pakken zien te krijgen. Voor mijn kinderen. Tot je tot bezinning komt en denkt: waarom doe ik dit in vredesnaam? Kom ik iets te kort aan al dat waardeloze materiaal? En toen ten slotte nog de Tour. Zoef de kopgroep; zoef het peloton daarachter. En na tien minuten, zoeoeoef, het laatste staartje. Dat was de Tour. Ik heb het daarom niet zo op de Tour. Onlangs kregen wij kaartjes voor een concert in Vredenburg/Tivoli van iemand die zelf ziek was geworden. Vrije plaatskeuze, de deuren open vanaf half acht. Toen wij

oudere gemeenteleden. Het sectieteam biedt ondersteuning, vooral ook wat betreft de verbinding met de bestaande gemeenteleden. Dit is het advies: Wees doelgericht. Het gaat om de geloofsgemeenschap. Wees doelgroepgericht. Richt de aandacht op de kosmopolieten in de gemeente. De adviesgroep vertaalt dit naar een aantal concrete activiteiten: - Ontmoetingen doordeweeks. Met name themagerichte ontmoetingen over geloof en zingeving. - Elke zondag een viering. Afgelopen tien jaar heeft de Wilhelminagemeente twee keer per maand een viering gehad. Wekelijks vieren bouwt de geloofsgemeenschap. - Benoem een tweede predikant. Met name iemand die jong is en zelf kosmopoliet voor verdieping van de doelgroepgerichtheid. Het advies van de adviesgroep is te lezen op www.wilhelminakerk­ utrecht.nl onder ‘Nieuws’. Verbinding De Wilhelminagemeente presenteert zich als een kerk in de wijk. De huidige kracht van de Wilhel-

minagemeente ligt in openheid en ruimte voor diversiteit en geloofsbeleving. Op grond daarvan heeft de adviesgroep doel en visie van de gemeente opnieuw verwoord: De geloofsgemeenschap van de Wilhelminawijk is een gemeenschap van mensen die de betekenis van God en geloven in hun leven wil onderzoeken en beleven. De Wilhelminagemeente is een plek van heil. Heil is alles waardoor een mens tot bestemming komt: de verbinding met God en met elkaar. De adviesgroep wil de kracht van de Wilhelminagemeente versterken door ruimte, verdieping en draagkracht te creëren voor een dialoog: de gezamenlijke zoektocht naar de betekenis van ‘heil’. Doelgroep De adviesgroep heeft goed gekeken naar de mensen die in de wijk rondom de Wilhelminakerk wonen. Daarbij is het onderzoek gebruikt dat Motivaction enkele jaren geleden heeft uitgevoerd. Op grond daarvan is vastgesteld dat de Wilhelminagemeente zich het beste kan richten op de zogenaamde kosmopolieten. Die worden omschreven als “open en kritische wereldburgers die postmoderne waarden als ontplooien en beleven integreren met mo-

* Jongeren van de Wilhelminakerk in gesprek met wijkpredikant Marian van Giezen (met koffiekopje in hand) tijdens het revitaliseringsproject (foto Alfred Boom). derne waarden als maatschappelijk succes, materialisme en genieten.” Uiteraard komen deze mensen in de hele stad voor, en zijn er meer wijken bij de PGU die kosmopolieten aantrekken. Het is voor de Wilhelminagemeente een kans om deze doelgroep in de wijk beter aan te spreken. Daarvoor is het nodig om de doordeweekse activiteiten te intensiveren en tevens terug te gaan naar wekelijks een viering op zondag. Daarbij wordt het advies gegeven om thematisch te werken. Door een verbinding te leggen tussen de onderwerpen die door de weeks worden besproken en de viering op zondag wordt de gemeente geprikkeld actief na te denken over het onderwerp. In de komende maanden gaat de Wilhelminagemeente aan de slag met de uitvoering van het advies. Met de start van het nieuwe seizoen in september zal de gemeente het resultaat presenteren. Er gaat iets gebeuren, daar in Utrecht-Oost.

Een hele toer arriveerden stond er een rij van de hoofdingang aan de Catharijnesingel tot aan de fietsenstalling en nog groeide de rij aan. Eenmaal de deuren open, was er een enorm gedrang. Er kwam ruim baan toen wij de controle door waren. De laatste horde moest nu nog genomen. Snel naar de zaal een plaats bemachtigen. Waar, o waar is nog een goede plaats? Rap baanden wij ons een weg naar boven. Van de andere kant kwam ook een stel aan, aansturend op diezelfde plek. Vanaf onze kant stonden wat heren op, maar eentje had ons niet in de gaten en maakte geen ruimte om ons door te laten. Het andere stel kwam nu als eerste aan. Verontwaardigd dat ik was! Wij waren eerst! Vrijwel meteen de schaamte van: ‘waar ben ik nu mee bezig’. Daarna werd ik weer vlug beschaafd. Wat is dat voor een gretigheid, gewoonlijk in goede banen geleid door nummertjes in de winkel en bij de Saltro, vaste plaatsen in het theater, stoplichten, reserveringen bij het Stadskantoor enzovoort? Het zal wel weer de evolutie zijn, de struggle for life en the survival of the fittest. Hoe lang blijven we onszelf daarmee verklaren en excuseren,

nog altijd? Terwijl wij in Nederland over het algemeen niet hoeven te vechten voor een plaats onder de zon, een dak boven ons hoofd, water om te drinken. Het is een hele toer om mens te zijn, met wat er zo maar kan oplaaien. Waar stammen wij vanaf? Van apen? Frans de Waal leert ons dat dat heel sociale dieren zijn, met empathie, die voor elkaar zorgen en elkaar wat gunnen. Van de hanen, de haantjes de voorsten, komen we daar vandaan? Beslist, die haan steekt onverhoeds en heel luidruchtig de kop op, al ben ik dan een kip. Wij komen af van God, die ons gemaakt heeft, zegt de Bijbel. Hij schiep ons naar/in zijn beeld. Dat geeft een heel andere richting. Jezus riep en schiep in mensen die andere mogelijkheid wakker: de man in Bethesda, die altijd achterop kwam in het gedrang, bereikte het genezend water nooit - Jezus zelf geneest hem. Zacheüs ging weer delen. De gretigheid van mannen die een overspelige vrouw zullen gaan stenigen wordt bedwongen door een hand die schrijft in zand. De bloedvloeiende vrouw, anoniem in de

LUTHERS GELUID menigte, krijgt een plaats in het midden.Vier vrienden vinden een uitweg uit de massa die zich voor de deur verdringt en laten hun verlamde kameraad door het dak voor Jezus’ voeten zakken. Als Jezus het brood vermenigvuldigt, laat hij de mensen in groepen bij elkaar gaan zitten. Evolutie èn schepping: wij hebben de keuze waar wij ons door laten inspireren en leiden. En weet daarbij dat u gedoopt ben in de liefde van Vader, Zoon en Geest.

4

kerk

JUNI 2015

Wick Gispen 12,5 jaar cantor in Utrecht Anneke de Klerk Op de langste dag van het jaar, 21 juni, is Wick Gispen twaalf en een half jaar cantor in onze stad. Wick is op het moment van de afspraak voor een gesprek over dit jubileum eigenlijk ziek, maar wil toch een aantal vragen beantwoorden over zijn werk als cantor. Wat trok je om indertijd om als cantor van Groningen naar Utrecht te verhuizen? “Dat was een buitenmuzikale reden: mijn vriendin woonde in Utrecht. In de Centrumgemeente was toen de baan van cantorpianist nog vrij. Een jaar eerder had ik die advertentie al in dagblad Trouw voorbij zien komen, maar toen waren er nog geen plannen om naar Utrecht te verhuizen.” In welke muzikale werkomgeving gedij je het best waardoor je sterkste kant zich kan ontwikkelen? “Ik ben op mijn best wanneer ik naast het begeleiden van liederen ook door mijn improvisaties een bijdrage aan de liturgie kan leveren. Door het improviseren kan ik heel makkelijk inspelen op het moment. Tijdens de overweging krijg ik dan allerlei invallen doordat liederen geciteerd worden of teksten voorbij komen die dan weer associaties met liederen oproepen.” “Ik heb ook wel eens een improvisatie op alleen het binnenwerk van de vleugel gespeeld”, vervolgt Wick Gispen. “En ‘toneelmuziek’ gespeeld bij het verhaal van Max en de Maximonsters voor de kinderen.” Klankschaal “In de Johannescentrumgemeente zorg ik altijd voor verstillende muziek voordat de dienst begint. We gebruiken dan ook een klankschaal als signaal, omdat mensen van nature geneigd zijn om lekker met de buren te gaan kletsen.” “Ook vind ik het leuk om een solo te zingen. Daar wordt vaak positief op gereageerd. Daarnaast vind ik het leuk wanneer

* Wick Gispen: ...”Het moeilijkste van dit vak is ook het leukste: hoe ver krijg je mensen mee in de kwaliteit die jij wil leveren”... (foto Anneke de Klerk). mijn eigen liederen in een viering gezongen kunnen worden.” Wat vind je het leukste aspect van het werken in het koor van de Johannescentrumgemeente? De jubilerende cantor reageert spontaan: “Het leuke van het koor van de Johannescentrumgemeente is de diversiteit van mensen binnen het koor en de onderlinge waardering voor elkaar.” “Ik probeer nog altijd mensen scherp te houden door kwaliteit te blijven vragen. Dat doen we ook door goed in te zingen. Doordat ik ook pianospeel gaat er ook wel eens wat kwaliteit verloren zoals het tegelijk afsluiten van een zin. Dat merk ik wanneer ik een keer voor het koor kan staan.Voordeel is dat er goed naar elkaar geluisterd wordt.” Moeilijk is leuk Wat vind je het moeilijkste eraan? Het moeilijkste van het vak is

ook het leukste. Hoe ver krijg je mensen mee in de kwaliteit die jij wil leveren en daarnaast: hoe zorg je er voor dat er geen sleur ontstaat wanneer je (bijvoorbeeld) weer ‘Lied aan het licht’ zingt. Soms gewoon weer instuderen alsof het nieuw is. Dat is trouwens ook het prettige van nieuwe leden!” Blijf je voorlopig bij de Johannescentrumgemeente werken? Wick: “Ik heb het hier naar mijn zin. Er gebeurt erg veel waar ik met mijn muziek bij kan aansluiten. Zoals de diensten met als titel Verhaal halen waar Kees Wijnen als theoloog en Bettina van Santen als kunsthistorica een prachtige vorm hebben gevonden om Bijbelverhalen in een ander kader te plaatsen. Een verhaal gelardeerd met afbeeldingen van kunst, literaire teksten en ook altijd wel een pop of kleinkunstnummer dat dan verrassend past bij het thema.”

“Ook de inbreng van Toos Wolters, onze predikant mag ik niet vergeten. Zo zette zij mij weer op het spoor van ‘De verhalen’ en ‘Daar is het daglicht’, waarover hier al eerder is geschreven en die door de composities van Chris van Bruggen, Peter Rippen en Anneke van der Heijden veel weerklank vonden bij de koorleden en de gemeente. En zo is de cirkel dan rond van Groningen via Utrecht weer terug naar Groningen - waar deze componisten vandaan komen.” Oratorium “Mijn wens”, zegt Wick Gispen ten slotte: “Ik zou graag nog zelf een keer een kerst- of paasoratorium schrijven voor onze gemeente. En o ja…: op zondag 21 juni voeren we in de viering de Missa Brevis van Tom Löwenthal uit, waarvoor we zaterdag 20 juni gaan studeren in het mooie witte kerkje van Odijk.”

De Wijkplaats nodigt hele buurt uit De Wijkplaats, sinds enige tijd het nieuwe kerkelijk onderkomen van de protestantse wijkgemeente Utrecht-West, pakte het bevrijdingsfeest van 5 mei op als open dag voor de buurt. Er was een vrijmarkt, een kinderkuntselhoek en zelfs voor de allerkleinsten waren er voorzieningen, zoals vaardige assistentie bij het verschonen van luiers. Meer informatie over de open dag staat onder het wijknieuws op pagina 21. De foto’s zijn gemaakt door wijkcorrespondent Jade Veening. * Knutselen in de wijkplaats.

* Al voor de deur warm welkom...

Jacobikerk zoekt gidsen De meesten van ons zullen in het buitenland wel eens een kerkgebouw zijn binnengelopen. En wellicht denkt u dan: waarom zijn in Nederland de kerken eigenlijk niet open? Nu, in onze stad zijn ze gedurende de zomermaanden (van eind juni tot en met begin september) wel degelijk open. In Utrecht zijn vrijwilligers van Kerken Kijken Utrecht in de meeste binnenstadskerken aanwezig om de kerken te openen en de bezoekers van tekst en uitleg te voorzien. Sommige kerken zijn ook op zondag tussen de diensten geopend. Sinds 2007 neemt ook de Jacobikerk hieraan deel. Vorig jaar bezochten ruim 500 mensen de kerk op zondag tussen 12.00 en 16.00 uur. Om dat weer voor elkaar te krijgen zijn er altijd gidsen welkom. Lijkt het u leuk om bezoekers rond te leiden in de Jacobikerk? Laat u mensen graag de kleine en belangrijke details zien? Vertelt u graag over dit prachtige kerkgebouw? Of wilt u zelf meer te weten komen over de Jacobikerk? Dan bent u uitstekend geschikt om gids te worden. Belangrijkste vereiste is dat u enthousiast bent. U hoeft niet al bij voorbaat een expert op het gebied van de Jacobikerk te zijn, dat wordt u vanzelf. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Lammert van Hemert, tel. 06-42136065 of email [email protected]. Zie ook www.kerkenkijken.nl.

Lutherse diensten in het Pools

* De lutherse kerk in de binnenstad. Iedere eerste zondag van de maand is in de lutherse kerk aan de Hamburgerstraat een kerkdienst in het Pools. Deze diensten beginnen telkens om 14.00 uur. Naast een overgrote meerderheid van katholieken zijn er in Polen ook 70.000 lutheranen. Onder hen bevinden zich veel jonge mensen die in het westen van Europa werken. In veel landen zoals Engeland, Ierland, Zweden en Noorwegen, is het gelukt om lutherse kerkdiensten in het Pools te organiseren. Dat is sinds begin dit jaar nu ook in Nederland gelukt. De lutherse kerk in Utrecht had de landelijke primeur. Tip voor belangstellenden, die ook als niet-Polen hartelijk welkom zijn: de lutherse kerk in de binnenstad is bereikbaar vanaf Utrecht Centraal, lopend in ongeveer vijftien minuten, of met lijn 2. Wie met de auto komt, kan parkeren in de garage aan de Springweg, op tweehonderd meter van het kerkgebouw. Voor meer informatie telefoon 230 4570 of 06-3606 1492.

in de stad

JUNI 2015

Ghanese vrienden arriveren in Utrecht

Muziek op zaterdag in de Domkerk In de reeks ‘Zaterdagmiddagmuziek in de Domkerk’ staan voor de komende tijd de volgende concerten op de agenda. Op 30 mei deel vijf in de serie Hooglied- en Mariamuziek met werken van Hildegard von Bingen (1098-1179), Orlando di Lasso (15321594), Pierre de Manchicourt (1510-1564) en Heinrich Isaac (1450-1517). Het solistenensemble Cantores Martini voert deze werken uit, onder leiding van Domcantor Remco de Graas. Op zaterdag 6 juni is er weer een orgelconcert, waar Domorganist Jan Hage voor tekent. Hij speelt van de componist Olivier Messiaen (1908-1992) diens Méditations sur le Mystère de la Ste Trinité. Een week later, 13 juni is de Domcantorij met dirigent Remco de Graas weer aan de beurt. Het koor zingt als eerste de Cantus Missae van Joseph-Gabriel Rheinberger (1839-1901) en als tweede ter afsluiting van dit concert op de zaterdagmiddag de Missa canonica van Johannes Brahms (1833-1897). Het concert op 20 juni wordt gegeven door sopraansoliste Rianne Wilbers, met als begeleider op de piano Jan Hage. Zij voeren Paul Gerhardtlieder van de componist Ernst Pepping (1901-1981) uit. Op 27 juni geven Tanja Obalski, sopraan; Stephan Berghammer, tenor en Mitchell Sandler, bas samen met het koor en de instrumentalisten van de Domcantorij een uitvoering. Op het programma staan deze ‘Franse muziekmiddag’ motetten van Charles Marie Widor (1844-1937) en de Messe à trois voix van César Franck (1822-1890). De leiding van dit geheel is in handen van Domcantor Remco de Graas. Alle concerten in de reeks Zaterdagmiddagmuziek in de Domkerk beginnen om 15.30 uur. De toegang kost in principe niets, maar de organisatie verwacht toch minstens vijf euro per bezoeker als vrijwillige bijdrage. Dit bedrag is dankzij sponsoren al sinds de invoering van de euro gelijk gebleven.

Marita Mulder

: * De Ghanese delegatie die vanaf 30 mei te gast is in Utrecht (foto Ghana-comité PGU).

Na weken van voorbereiding is het eindelijk zo ver: morgen arriveert een delegatie van acht Ghanezen in Utrecht! Onze gasten zijn afkomstig uit de La Nativity Presbyterian Church in Accra, een kerk waarmee de PGU al twintig jaar een vriendschapsband onderhoudt. 

Zaterdag 30 mei komt de delegatie in alle vroegte aan op Schiphol en in de twee weken daarna volgen gesprekken, (kerk) bezoeken en uitjes rondom het thema “Where friendship and love are, God is there”.  Vrijwilligers Vanuit verschillende kerken van de PGU zijn vrijwilligers bereid

gevonden om te helpen als gastgezin, cateraar of activiteitenbegeleider. Lijkt het u leuk om ook deel te nemen aan discussies of wilt u een dagje mee naar Texel of Amsterdam? U kunt zich nog steeds aanmelden via ghanacomite@gmail. com. Natuurlijk kunt u ons ook vergezellen in de Bethelkerk (zondag 31 mei), Johannescen-

trumgemeente (7 juni) of de Wijkplaats (14 juni). Volgt u ons liever online? Dat kan via ghanacomite.waarbenjij. nu of facebook.com/utrechtnativity. Hier vindt u het volledige programma, dagelijkse updates en foto’s. Hopelijk tot ziens in de komende twee weken!

Van Judasboom tot Lucasgat

Kerkdienst in het Duits Op zondag 14 juni is er in de lutherse kerk aan de Hamburgerstraat weer een kerkdienst in de Duitse taal. Iedereen die hiervoor belangstelling heeft, is van harte uitgenodigd om deze dienst, die geheel in het Duits gehouden wordt, bij te wonen. In de kerkdienst worden de werken ‘Herr, wenn ich nur dich habe’ van David Pohle (1624-1695) en ‘Der Herr ist mein Licht und mein Heil’ van Heinrich Schütz (1585-1672) uitgevoerd. Zij brengen woorden uit respectievelijk de psalmen 73 en 27 tot klinken. Na de dienst is gelegenheid tot ontmoeting met een kop koffie of thee. De Duitstalige kerkdienst op zondag 14 juni begint om 10.30 uur. Nadere informatie geeft ds Christiane Karrer, e-mail: [email protected].

5

Arnold Rietveld Vanaf de Judasboom in onze achtertuin en voorbij het pompstation Lucasgat bij Apeldoorn ligt een wereld van verschil. De snelweg A1 is een soort niemandsland waar snelheid voor personenauto’s en vrachtwagens regeert, maar daarbuiten kan het verkeer minder gehaast zijn. Mijn vriendin en ik recreëren vooral achter de IJssel tussen Zutphen en Deventer, maar tot op heden zijn er mensen in Utrecht die denken dat wij voor onze rust naar dat gebied verhuisd zijn. De waarheid is dat wij zo betrokken zijn bij koren in Utrecht en vooral bij het kerkkoor van de Engelse kerk dat wij dit niet zouden kunnen en willen loslaten. Sommige koorleden zijn als de arbeiders op de marktplaats die denken dat de eigenaar van de wijngaard hen als eerste wil inhuren, terwijl er ook potentiële koorleden zijn die wachten totdat ze door iemand ge-

vraagd worden en dan nog potentiële koorleden die over de streep getrokken moeten worden omdat ze zichzelf nog niet goed genoeg vinden voor een koor. Maar al die gradaties van koorleden werken net als de arbeiders in dezelfde wijngaard en staan onder dezelfde (muzikale) leiding. Na drie dagen gerecreëerd te hebben ‘achter de IJssel’ bereikte ons bij thuiskomst het bericht dat een koorlid van het voormalige kerkkoor van de Waalse kerk overleden was en op dag één was al ingesproken op het antwoordapparaat: of wij als oudkoorleden wilden meedoen aan de herdenkingsdienst op een begraafplaats in Utrecht. Ik dacht in eerste instantie: Oh, ik ben al twee dagen te laat met reageren. Eerst maar eens terugbellen om te controleren of ze nog zangers nodig hebben. “Ja, het koor heeft vanmorgen nog gerepeteerd”, zei de vrouw aan de andere kant van de lijn. Het koor was die ochtend in een zo groot mogelijke bezetting bijeen gekomen. In de loop van het gesprek zei de vrouw dat een extra alt en tenor altijd welkom waren. Wij werden als ongeveer de laatsten tot dit gelegenheidskoor toegelaten: er werd geen onderscheid gemaakt tussen de eersten noch de laatsten. Iedereen was onder bepaalde voorwaarden welkom om in die wijngaard te komen werken.

De volgende ochtend stonden wij als eersten op de begraafplaats te wachten op de komst van de overige koorleden. Rangen en standen – ver zover deze bestonden – versmolten en ieder droeg bij om de overledene vocaal een waardig afscheid te geven. Twee koorleden vroegen hierna wanneer wij toch een keertje bij hen op bezoek kwamen, maar mijn vriendin stootte uit: “Voorlopig niet. We moeten eerst die marathon van muziek achter de rug hebben.” De volgende wijngaard om in te werken dient zich al aan. Wie dacht dat zij en ik tot het zomerreces niet aan andere muziek moeten werken, komt bedrogen uit. De wielerkaravaan dendert begin juli door de stad en regio Utrecht. Op 4 juli houdt de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken een openlucht dienst op het Nicolaaskerkhof onder het toepasselijke motto: ‘De laatsten zullen de eersten zijn’ (Matteüs 20, vers 16). De betrokken stadskerken treden zo naar buiten toe en halen voor deze gelegenheid de eredienst uit de kerk naar de openbare ruimte, waarin de liturgische liederen gezongen worden door een ‘samengesteld’ koor. In mei ging er al een oproep uit naar de vele koren die de stad Utrecht rijk is. Was men bang dat men anders te weinig koorzangers zou hebben als bij de arbeiders in de wijngaard?

ASJEMENOU Voor Pinksteren kunnen koorleden zich hiervoor opgeven, maar wie zich ietsje later aanmeldt zal hopelijk nog toegelaten kunnen worden? De volgende tekst uit hetzelfde vers van Matteüs lijkt hier dus nog niet helemaal op te gaan: “Want er zijn wel veel mensen geroepen, maar er zijn maar weinig mensen toegelaten?”. Veel koren en koorleden worden geroepen tot een Choir Festival van de migrantenkerken die de stad Utrecht rijk is. Op 5 juni komen deze koren in de Triumfatorkerk samen voor de lofprijzing op de Heer. Deze lofprijzing is zo divers (van uitbundig fanfarekorps tot weemoedig gezang en van swingende gospel naar traditionele Engelse anthems) dat het welhaast een draaikolk van beeld en geluid zou kunnen zijn. Dit is een bonte verzameling van arbeiders in de wijngaard van de Heer, waaronder politieke en economische vluchtelingen. Van de Judasboom in Utrecht tot ver voorbij Lucasgat liggen talloze wijngaarden te wachten op arbeiders die met vereende krachten het Koninkrijk God zullen opbouwen.

6

kerk

JUNI 2015

Hoe het jeugdwerk meegroeit met de kinderen in de Jacobikerk Jeugdwerkserie (5) Het begon eigenlijk met de recessie. Trokken jonge gezinnen tot zo’n acht jaar geleden de stad uit voordat hun oudste kind 4 jaar werd, toen de huizenmarkt instortte en wonen in de stad ‘in’ was bleven ze. In de stad en in de kerk.Tien jaar geleden zat er een handvol kinderen in de Jacobikerk, nu vult alleen de kindernevendienst al zo´n vier banken. En dat vraagt wat van het jeugdwerk in de Jacobi. Dit is deel 5 in de serie over het jeugd- en jongerenwerk van de protestantse wijkgemeenten in Kerk in de Stad. In eerdere afleveringen kwamen achtereenvolgens de Marcus-Wilhelminakerk, Nieuwe Kerk, de Domkerk en de Tuindorpkerk aan de beurt. Hanke Jongebreur, Dorienke Pleizier en Hester van de Kaa (vervolg van voorpagina) Tot een paar jaar geleden had de Jacobikerk één kindernevendienstgroep. Maar met de komst van meer kinderen werd duidelijk dat het niveau aan kennis en de behoefte van de verschillende leeftijdscategorieën dusdanig verschilt, dat de kinderen in drie groepen werden opgesplitst. Nu zijn er drie groepen: de kleuters, kinderen uit de basisschoolgroepen 3-4 en 5 tot en met 7. Na de zomer van 2016 is er mogelijk voldoende ‘massa’ om vier groepen te vullen: de kleuters, groep 3-4, 5-6 en 7-8 bestaan dan elke zondag uit zo’n twintig tot 25 kinderen.

ander onderwerp bezig zijn dan hun ouders. De kindernevendienst heeft verschillende doelen voor de verschillende groepen. Bij de jongste groep is dat het verkennen en onthouden van het Bijbelverhaal. De kinderen van de middelste groep buigen zich ook over de

ze zitten op verschillende scholen, verspreid over de stad. Heel verbindend werken het kinderkerstfeest en het kindernevendienstuitje, aan het einde van het seizoen. Eigen dienst komen De kinderen vertrekken na de wetslezing uit de kerk naar hun eigen groep. Daar hebben ze echt hun eigen dienst, waarin ze bidden, zingen, collecteren, lezen en verwerken. Ook leren ze elke maand een lied. Dat lied staat in de nieuwsbrief van de Jacobikerk en de kinderen krijgen het rooster van de maandliederen aan het begin van het jaar mee op papier. Na de collecte komen de kinderen terug in de dienst, voor de gebeden en de zegen. De kinderen van de oudste groep blij-

Het zijn niet alleen de ouders van deze kinderen die de kindernevendienst geven. Gelukkig zijn ook jongvolwassenen bereid de kinderen en jongeren uit de kerk tijdens de dienst te begeleiden. Zij fungeren als rolmodel, vooral voor de oudste kinderen. Methode De kindernevendienst van de Jacobikerk gebruikt de methode Vertel het maar. Een veelgebruikte methode in PKN-kerken. Twee jaar geleden vergeleek het kindernevendienstwerk verschillende methodes met elkaar en kwam Vertel het maar als beste uit de bus. Er wordt onderscheid gemaakt naar drie verschillende niveaus en Vertel het maar volgt het jaarlijkse leesrooster. Nadeel is dat de predikanten van de Jacobikerk dat rooster niet aanhouden in de reguliere diensten en de kinderen dus met een

* Vuurfeestje met de oudste groep kinderen van de kindernevendienst. Zelf broodjes maken en worstjes braden boven het vuur. En dan wachten tot het donker is om het vuur lekker hoog op te stoken... (foto Lianne van Stuijvenberg). betekenis van een verhaal en de oudste kinderen maken de vertaalslag naar hun eigen leven: wat betekent dit Bijbelverhaal voor mij? Doel is ook dat de kinderen elkaar leren kennen, want

Altijd complete Jacobi-jeugd op kinderkerstfeest De zaterdag voor Kerst hebben de kinderen van de Jacobikerk hun eigen kerstfeest. De oudste groep voert een musical op, de middelste groep zorgt voor de aankleding en voert iets op en ook de jongste groep heeft wat geknutseld en mag verkleed komen. En natuurlijk worden er kerstklassiekers gezongen met elkaar. De kerk wordt versierd, ’s middags is er een generale repetitie en eten de oudste kinderen er patat en na afloop is er chocomel. Het festijn is er uitdrukkelijk niet alleen voor de kinderen die al wekelijks in de Jacobikerk komen: ze worden gevraagd iemand mee te nemen. Een klasgenootje, de buurjongen of een nichtje… die worden enthousiast meegevraagd. Dat geeft het kinderkerstfeest ook een missionair tintje. Mooi meegenomen: de kindernevendienst is de zes zondagen voor Kerst bijna voltallig aanwezig. Dan wordt er namelijk geoefend voor het kinderkerstfeest. Ouders krijgen vooraf een informatiebriefje: is je kind er de komende zes weken wel?

ven ook één zondag per maand in de kerk, om alvast te ‘wennen’ aan de diensten. In 2016 wordt er verder nagedacht over de invulling van deze diensten. De eigen predikanten gaan voor en zullen hierin meedenken, mogelijk met een kleine voorbereidingscommissie van enkele ouders. Te denken valt aan een eigen boekje voor kinderen in de dienst, kinderen die meehelpen met bidden en/of collecteren, het zingen van een kinderlied met de muziekgroep of aandacht voor kinderen in de preek. Crèchewerk Door de explosie aan kinderen groeide de crèche van de Jacobi de afgelopen jaren uit naar drie groepen. Elke zondag zijn er acht leid(st)ers: drie bij de baby’s, vier bij de peuters en één bij de 3+groep. De jongste twee groepen zijn echt ‘oppasgroepen’: de kinderen spelen en krijgen wat te eten en drinken. De laatste groep is een opstapje naar de kin-

dernevendienst: zo’n tien bijnakleuters zingen samen, lezen een Bijbelverhaal en knutselen wat. Mama Jacobi Ook vanuit Mama Jacobi is er, direct vanaf de geboorte van een nieuwe baby, zorg en aandacht voor het gezin. Elk nieuw gezin krijgt een uitnodiging voor dit netwerk van moeders. Mama Jacobi werd zo’n tien jaar geleden opgezet, vanuit behoefte aan meer contact en uitwisseling met elkaar; moeders onderling, ‘lotgenoten’ in opvoeden. Ontmoeting en verdieping van thema’s rond (geloofs)opvoeding zijn nog steeds de peilers van Mama Jacobi. Juist binnen de context van de gemeente is het goed om van elkaar te leren en elkaar tot steun te kunnen zijn. Het seizoen wordt begonnen met een etentje bij een van de moeders thuis. Een paar keer per jaar wordt een thema-avond georganiseerd, bijvoorbeeld over rentmeesterschap of het vieren van christelijke feesten in het gezin. In de zomer wordt een aantal speeltuinafspraakjes gemaakt, zodat ook (jonge) kinderen elkaar leren kennen. Het seizoen wordt al jaren afgesloten met een gezinspicknick bij Rhijnauwen. Per activiteit komen er variërend zes tot twintig mensen. Langzamerhand is er een verschuiving van ‘moeders’ naar ‘ouders’. Vaders zijn ondertussen van harte welkom bij de meeste activiteiten. Zo werden er onlangs in samenwerking met Family Factory twee workshopavonden georganiseerd waarbij ouders hun eigen ‘gezinsmissie’ schreven en nadachten over hun persoonlijke rol als ouder. Dat waren mooie avonden, waar ruim tien ouderkoppels aan deelnamen. Zo probeert Mama Jacobi een rol te spelen in de toerusting van ouders in de geloofsopvoeding binnen het gezin. Kraamcatering Poepluiers, kraamvisite, gebroken nachten en natuurlijk een wolk van een baby. De kraamperiode is een bijzondere tijd waarin honderd-en-één zaken je aandacht vragen maar er moet natuurlijk ook gewoon gezond gegeten worden. Een jaar of vijf geleden zetten twee moeders uit de Jacobikerk de Kraamcatering op. Het idee: als gemeente delen in de vreugde van nieuw leven en direct een netwerk om iemand heen zetten. Vier avonden lang krijgt het kraamgezin een gezonde maaltijd mèt dessert. De scriba geeft de geboortemeldingen door aan de organisatie van de Kraamcatering en die neemt contact op met de ouders om hen te informeren. In principe wordt er dus voor elke Jacobibaby gekookt. Tienergroep Een kleine, maar trouwe groep van tienermeiden uit de Jacobikerk komt eens per maand op zondagmiddag samen. De ene maand doen ze iets leuks, bijvoorbeeld cupcakes bakken, de andere maand iets inhoudelijks, zoals zich buigen over schoonheid en wat de bijbel daarover zegt. Er is zeker ruimte voor deze groep om te groeien. De deelneemsters hebben intussen contact met de

Jacobi-jeugd in cijfers Op een gemiddelde zondagochtend worden er zo’n vijftien baby’s en twintig peuters opgevangen in de crèche. Tien tot vijftien peuters knutselen in de 3+-groep. De jongste groep van de kindernevendienst telt 30 vaste bezoekers, de middelste 20. De oudste groep van kindernevendienst wordt bezocht door ongeveer tien kinderen uit groep 5 tot en met 7. Jeugdraad om samen na te denken over hun behoeften en hoe de Jacobikerk daaraan tegemoet kan komen. Jeugdwerker Namens de Jacobi-, Singel-, Nieuwe- en Jeruzalemkerk coördineert jeugdwerker Nico Arendsen het gezamenlijke clubwerk. Het gaat om een brede groep: vanaf groep 4 tot 20 jaar oud. Kinderen en jongeren dus. “Er is onder christelijke jongeren meer eenzaamheid dan wij denken”, zegt Arendsen in een interview met de Jacobsladder, kwartaalblad van de Jacobikerk. “Bij de clubs kunnen ze vriendschappen

“De kans op blijvende vriendschappen is groter als je dat met kinderen uit de hele stad doet, dan wanneer je met je kerk apart blijft zitten.” sluiten. En ik denk dat die kans op blijvende vriendschappen groter is als je dat met kinderen uit de hele stad doet, dan wanneer je met je kerk apart blijft zitten.” Arendsen begon dit jaar als jeugdwerker, maar hoefde niet bij nul te beginnen: er was al een aantal clubs op de vrijdag- en zondagavond. Op vrijdag zijn er drie clubs: één met kinderen van groep 4 tot zo ongeveer groep 8, één groep met jongeren uit groep 8 en de eerste klas van de middelbare school en een club voor jongeren vanaf de tweede klas van het voortgezet onderwijs. De zondagavondclub bestaat uit oudere tieners. “De clubs zijn niet bestemd voor bepaalde leeftijdsgroepen”, vertelt Arendsen. “We kijken of een groep klaar is om door te stromen. Dus niet per leeftijd maar per groep.” Dat heeft alles te maken met het doel van het jeugdwerk: “Het moet gezellig zijn. Vriendschap is een belangrijker doel dan Bijbelverhalen leren. Ik zie bij de oudste groep, die nu het jeugdwerk ontgroeit, die band: dat is een vriendengroep aan het worden.” De betrokkenheid vanuit de Jacobi-jeugd mag nog wel groeien, zegt de jeugdwerker. Op de kidsclub zitten wel wat Jacobigangers, maar het jeugdwerk lijkt nog niet bekend genoeg. Of we hebben nog niet genoeg jongeren…

in de stad

Koos Stekelenburg,

tentoonstellingscommissie Domkerk

Van 21 juni tot en met 13 september zijn in de Domkerk werken te zien van Henk Helmantel. Henk Helmantel (1945) is geboren in Westeremden, waar hij nu nog steeds woont en werkt in zijn museumboerderij ‘De Weem’. Als kind, zoon van een tuinder, keek hij bij zijn eerste museumbezoek ademloos naar de indrukwekkende werken van Rembrandt. Toen al wist hij het zeker: hij zou schilder worden. Nadat hij in Groningen de Minerva Kunstacademie had bezocht, vestigde hij zich op 22-jarige leeftijd als zelfstandig kunstenaar. Van de Noord-Nederlandse stroming van hedendaagse realisten is Helmantel zonder twijfel de bekendste en de meest populaire. Zijn stijl sluit aan bij de eeuwenlange traditie van figuratieve kunst. Hij schildert veelal stillevens, maar ook interieurs van kerken en kloosters, met name uit de Romaanse periode, hebben hem altijd geboeid. Ook Utrechtse kerken zijn voor hem steeds een bron van inspiratie geweest. Helmantel exposeerde op talrijke plaatsen in binnenen buitenland. Zijn liefde voor de middeleeuwse architectuur wordt ook in de Domkerk getoond met onder andere twee schilderijen van de Utrechtse Pieterskerk. In zijn eigen museum De Weem in Westeremden heeft hij elk jaar van mei tot november een tentoonstelling. Collega-schilders Helmantels werk roept verschillende reacties op. Sommige kunstkenners zeggen, dat hij knap ambachtelijk werk maakt, maar niets toevoegt. In een interview in dagblad Trouw van 3 januari 2015 zegt Helmantel daar zelf over: “In zekere zin hebben ze gelijk, maar of dat een criterium moet zijn om iets niet te tonen is een andere vraag. Na de Gotiek kwam de Renaissance en die haalde op haar beurt de Oudheid weer naar boven. Die voegde in zekere zin dus ook niets toe. En zo heb je meer stijlen gehad, het neoclassicisme, het eclectisme, wordt er iets toegevoegd? Nee, het is een reactie op vroeger en daar wordt een soort nieuw concept voor bedacht. Echt toe-

JUNI 2015

7

Henk Helmantel exposeert in Domkerk

* Kerkinterieur, geschilderd door Helmantel. voegen doet het niet. Maar toch gebeurt er wat, want je neemt je persoonlijkheid mee. Ook bij collega’s: zo heeft Piet Mondriaan veel invloed op mij gehad. Hij begon heel figuratief, maar eindigde in abstract. En wat doe ik: ik ga in de terugversnelling. Ik neem zijn compositieverworvenheden mee in mijn werk. Ik maak gebruik van dat denken en verwerk dat in mijn realisme. En dat herkennen dus veel mensen, die abstracte waarde in mijn klassiek ogend werk.” Al met al is Helmantel niet onomstreden. Kunstcriticus Gijsbert van der Wal schreef in 2012:“Een frisse blik op of enthousiasme voor de broden, vruchten en eieren is er nimmer aan af te zien”. Diederik Kraaijpoel schreef daarentegen: “De gevestigde orde van kunstcritici sluit ten onrechte de Helmantel-stroming uit.” Opening 21 juni De expositie wordt geopend op zondag 21 juni om 13.30 uur. Het woord wordt gevoerd door mevrouw drs. Ada van Deijk. Na haar studie Kunstgeschiedenis heeft zij zich gespecialiseerd in middeleeuwse kerkelijke bouwkunst. Ook Henk Helmantel zelf

zal spreken. Iedereen is van harte uitgenodigd de opening bij te wonen. Van Helmantel zijn in de Domkerk interieurs te zien van

* Stilleven, geschilderd door Helmantel. kerken en kloosters en stillevens. De Domkerk is dagelijks geopend van 10.00 – 17.00 uur (zaterdag tot 15.30 uur; zondag van 12.00

Dagexcursie Domkerk en Willibrordkerk Ron Helsloot,

educatieve dienst Domkerk

De afgelopen maanden is viermaal een dagexcursie Domkerk en Sint Willibrordkerk gehouden, met als thema ‘Gotiek en neogotiek’. Het gecombineerde bezoek aan beide kerken bleek een schot in de roos. De deelnemers waren enthousiast over de deskundige toelichting op het roemrijke verleden en heden van de Domkerk, het verrassend uitbundige interieur van de Sint Willibrordkerk en de kenmerken van de gotiek en neogotiek. Voldoende reden om de serie voort te zetten. De nieuwe data zijn donderdag 18 juni, donderdag 19 november en vrijdag 20 november. Groepsexcursies op andere dagen zijn mogelijk in overleg ([email protected]). Belangstellenden kunnen reserveren via www.sintwillibrordkerk.nl. * Gotiek en neogotiek: gerichte excursies in juni en november.

Klein pinksteren Wieke de Wolff straatpastor Op het moment van schrijven leven we in de vijftigdagentijd. Vijftig dagen tellen we van Pasen naar Pinksteren. “Genoeg keer genoeg en nog een beetje”, zo omschreef ooit iemand dit getal. De leerlingen zijn in Jeruzalem. Vele dagen zijn ze te vinden in een bovenzaal, waar ze samen met enkele vrouwen tijd in gebed doorbrengen. Ze stellen een tweetal voor, en loten na gebed, welke van deze twee de plaats in zal nemen van Judas. Het lot valt op Matthias. En ze wachten. Lang. Genoeg – keer genoeg – en dan nog een beetje. “Ge zult kracht opnemen van de

– 16.00 uur). In de DomShop is te koop het boek ‘Henk Helmantel, een leven lang schilderen en verzamelen’.

heilige Geest die over u komt en ge zult getuigen van mij in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, ja tot aan het uiteinde der aarde”, heeft Jezus hen gezegd. En daar is het wachten op. Op de kracht van de heilige Geest. In deze vijftigdagentijd ben ik vijftig geworden. In die vijftig jaar heb ik van alles gedaan, en van alles meegemaakt. Mijn kerkenpad liep van de gereformeerde kerk vrijgemaakt naar een hervormde kerk, samen op weg met een gereformeerde kerk. En nu ben ik lid van de Protestantse Kerk. Onderweg heb ik allerlei kerken bezocht. Ik heb veel meegekregen, en ook het één en ander losgelaten. Tijdens deze reis vond ik vele tochtgenoten. Eén van hen is mijn man

geworden – samen kregen we twee kinderen. Onlangs vierden we mijn vijftigste verjaardag.Vijftig rode rozen kreeg ik – er was heerlijke taart, een goede vriendin kwam langs, familie kwam langs. De maandag erop werd ik opnieuw gefêteerd – er werd voor me gezongen in de inloop, ik kreeg bloemen, goede woorden en een cadeau. Ons huis is één bloemenzee. Er staan kaartjes, er liggen cadeautjes – er hangt een vrolijke slinger. En ik ben vervuld van dankbaarheid voor zoveel lieve mensen die aan me gedacht hebben, me aandacht en liefde hebben gegeven en hun vrolijke gezelschap. Sommigen ken ik al vijftig jaar, anderen korter, maar al die mensen hebben één ding gemeen: ze hebben

VAN DE STRAAT lief en leed met me gedeeld, zijn samen met me opgereisd. We hebben voor en met elkaar gebeden, geloofd, gelachen en getwijfeld. Door met hen op te trekken ben ik geworden die ik ben. Uit hun trouw, hun weerbarstigheid, hun humor, hun veerkracht en hun liefde heb ik geput, daardoor ben ik geïnspireerd. De Geest spreekt vele talen, van Nederlands tot Farsi, van knuffels tot vochtige ogen, van rode rozen tot veldbloemen. Vijftig ben ik – en ik heb een klein pinksteren ervaren: ik voel me als een vat waarin liefde is gegoten, zoveel dat het overstroomt. Pinksteren, feest van de Geest - dat u het zo beleefd mag hebben.

8

kerk

JUNI 2015

LifeWord Christian Center ingeburgerd in de stad Kennismaken met migrantenkerken (8) LifeWord Christian Center oftewel LCC is de achtste migrantenkerk die zich in deze serie in Kerk in de Stad aan de lezers voorstelt. Ds Marius van Duijn proefde de sfeer van deze christengemeente die de Triumfatorkerk op Kanaleneiland als thuisbasis heeft. De eerste zeven afleveringen in deze serie over migrantenkerken gingen respectievelijk over: de Koptisch-Orthodoxe kerk, de Spaanse kerk, de Armeense kerk, de Indonesische christelijke gemeenschap PERKI, de Filippijnse kerk (Word International Ministries), de Chinese kerk en de (Congolese) Kimbanguïsten. Ds Marius van Duijn Aan LCC kun je de emancipatie van migrantenkerken zien. Vroeger konden ze het kerkgebouw in als de ‘gewone’ gemeente er uit was: 11.15 uur en geen minuut eerder! Tegenwoordig is de LCC grootgebruiker van de Triumfatorkerk: ’s zondags in groten getale en doordeweeks met gemeenteleden uit de buurt. Die laatste categorie is overigens niet zo groot; want LCC is een regiogemeente, waarbij kapitale letters worden gebruikt. Een retourtje Rotterdam-Utrecht is geen uitzondering voor bezoekers van de eredienst. Dat er ’s zondags dus flink gesocialized wordt op het kerkplein voor en na de samenkomst, is logisch.

ema. En als het mission-statement van LCC is om een multiculturele kerk te zijn, dan geven zij daar een prachtig voorbeeld van: een prachtige combi van Nederland en Nigeria, liefde die grenzen overstijgt. Kelvin had ooit een droom: profvoetballer worden in de lage landen. Maar na een paar doelpogingen om ergens een team te scoren, verruilde hij de voetbalschoenen voor de gospel-shoes. Om een lang verhaal kort te houden. Sinds 2005 is pastor Kelvin de voorganger van Life Word Christian Center. Dat doet hij samen met zijn vrouw maar ook met een leiderschapsteam in verschillende kleuren. Naast Nigeria en Nederland reist Kelvin ook regelmatig naar het buitenland om op leiderschapsconferenties te spreken. Om het plaatje com-

Voorgangers LCC, over wie hebben we het dan eigelijk? Zonder anderen voor het hoofd te stoten, hèt gezicht van LCC is natuurlijk het voorgangersechtpaar Kelvin en Ria Ony-

pleet te maken: zoals in de meeste migrantenkerken heeft Kelvin een tentenmakersbediening; in zijn geval zorgt hij ervoor dat de tent fris blijft, hij weet alles van klimaatbeheersing. Veelkleurig Met alle verschillende culturele achtergronden een mooi voordeel; wie rondkijkt, raakt al gauw de tel kwijt. Naast Nigerianen, zijn er velen uit de Carribean, maar je komt er zomaar ook een aantal Chinezen tegen en autochtone Hollanders die hier hun plek gevonden hebben. Wie het plaatje van de gemeente bekijkt, moet de conclusie trekken dat LICC er tot nu toe in slaagt een mix van allerlei culturen bijeen te brengen. Hier zie je veelkleurigheid in de

Eens per twee maanden wordt er in een groepje gewandeld in een bezinnende sfeer, onder het motto ‘Bidden met de benen’. Dit initiatief is ontstaan vanuit de Aloysiuskerk, maar breidt zich oecumenisch over heel Utrecht uit. Kom eens meedoen en ervaar hoe weldadig zo’n wandeling kan zijn. De eerstvolgende wandeling zal op zaterdag 13 juni gemaakt worden vanuit de communiteit van de Franciscanen aan de Deken Roesstraat 13. Iedereen is van harte welkom om mee te lopen. Aanmelden is niet nodig. Iedereen die om 10.00 uur in de kerk is, kan meedoen. Meer informatie: [email protected].

2 juni Stadsdag: veel activiteiten in de binnenstad

* Ds Kelvin presenteert zijn boek waarvan de titel (vertaald) luidt: ‘Het ontdekken van de in jou verborgen schat’. praktijk; tot in het leiderschapsteam aan toe. Daar kan het eiland zijn voordeel mee doen. Theologische test Tijd voor ‘n theologische test. Waar staat LCC? Dat kom je natuurlijk het beste te weet bij de maandelijkse gebedskring die de verschillende geloofsgemeenschappen op Kanaleneiland met elkaar hebben. Het gebed laat de

Kelvin (en ook zijn teamgenoten) is een charismatisch type dat met een zekere parmantigheid al prekend door de kerk paradeert. Zijn vrouw Ria als kundige vertaalster er achteraan. Met charme probeert hij de gemeente de Gods woorden in te peperen. Meer dan een overweging, proclameert hij de levende werkelijkheid van Gods Spreken. Als mission heeft LCC: het leven een hele nieuwe betekenis geven door geloof in Jezus Christus. Met Kelvins eigen woorden: als wedergeboren christen zijn wij een nieuwe creatie en hebben we een nieuw cultuur gekregen. Dat gaat niet vanzelf en is ook niet in één dag klaar. Om de diversiteit aan culturen om te vormen tot Gods cultuur vergt veel geduld en geloof. Opbouw van de bestaande gemeenschap in geloof en toewijding is dan ook één van de dingen waar het leiderschapsteam hard aan werkt. Naast de eredienst en het kringwerk wordt daaraan gewerkt door middel van avonden van gebed en doorbraak. Daarbij wordt een weekje vasten niet geschuwd. Zonder dat één en ander als dwingend en forcerend wordt gepresenteerd, ziet LCC dit wel als belangrijke manieren om verder te groeien in geloof en werkzaamheid in de wijk.

Je komt trouwens ook niet voor een uurtje naar Utrecht toe.Want als LCC binnen in het heiligdom is, dan wordt het een hele happening.Veel muziek, een complete reidans als het zo uitkomt, een stevige preek. Eén en ander ook nog afgewisseld in het Engels en Nederlands. Kortom, hier gebeurt iets, nee, hier gebeurt VEEL. En voor alle leeftijden; diensten/zondagsschool voor klein en groot. LifeWord doet z’n naam eer aan: het is een levendige gemeenschap rondom het woord van God.

Bidden met de benen

* Kinderen van de LCC beginnen tijdens een viering spontaan hun eigen Choir Festival. hartenklop van het geloof horen, met andere woorden: iedere geloofskring bidt zoals hij geestelijk gebekt is. Zo ook LCC. Met volle kracht wordt de presentie van Jezus Christus geproclameerd: Hij is de levende Heer van de wereld, dus ook van Kanaleneiland. Hij is de Koning die alle macht heeft en al biddend wordt met krachtige stem alles onder zijn heerschappij gesteld. Dat gebeurt met overtuiging en overgave en staccato: het volume kan van fluisterend naar bulderend gaan. Mooi om ook daarin de verschillende culturele en spirituele variatie mee te maken.

Toekomstdroom Als droom voor de toekomst heeft LCC: het bouwen van een Koninkrijk gemeenschapscentrum waar iedereen, ongeacht kleur of achtergrond, elkaar kan versterken met als doel om verandering in de maatschappij te brengen. ‘Discovering the Hidden Treasure in You’ is de titel van een boek dat Kelvin in 2009 schreef. De nieuwsgierigheid naar elkaar toe, geeft ons de mogelijkheid om veel van Gods kostbare kracht in elkaar te ontdekken. ’s Zondagsmiddags, rond 16.00 uur stappen de eerste Havenaren het gebouw, ons gezamenlijk gebouw binnen. De geur van de meegebrachte soep mengt zich met die van een exotisch gerecht. Met elkaar beleven we iets van de verbondenheid van de Heer van alle creatuur en cultuur. Dat smaakt naar meer!

Omdat Utrecht op 2 juni 1122 stadsrechten kreeg, viert de stad elk jaar op of rond die datum feest op de Stadsdag. Dit jaar wordt de verjaardag van Utrecht gevierd met een avond vol activiteiten in de binnenstad. Zo valt Utrecht ondergronds te ontdekken tijdens een (gratis) rondleiding in DOMunder. Ook wandelen bekende historici met belangstellenden langs plekken uit de stadsgeschiedenis of kunnen mensen met een klokkenluider mee de Domtoren op. De historici René de Kam, Renger de Bruin, Bettina van Santen en Mieke Heurneman zijn de gidsen op de avond van 2 juni. Het Utrechts Archief doet op de Stadsdag verslag van bijzonder DNA-onderzoek naar het stadsrecht van Utrecht uit 1122. Elly Pouwels, restorator bij Het Utrechts Archief, vertelt in een speciale rondleiding welk dierlijk DNA er in dit oeroude document zit. In Bar Walden vertelt Peter Faber een verhaal over het ontstaan van Utrecht. Het feest wordt compleet met live klassieke muziek in de Domkerk én zomerse muziek op het plein van Het Utrechts Archief. Op 2 juni 1122 gaf keizer Henrik V stadsrechten aan de Utrechters als dank voor hun steun in zijn strijd met bisschop Godebald. Hij liet de Utrechters een eed van trouw afleggen en gaf ze in ruil voorrechten, zoals vrijstelling van tolbetaling en het recht om een stadswal te bouwen. De oorkondes waarin dit staat, zijn bekend als het Utrechtse stadsrecht: het op één na oudste stadsrecht in Nederland. Op de Stadsdag vieren we de verjaardag van Utrecht en kan iedereen het stadsrecht komen bekijken. De Stadsdag werd in 2009 geïnitieerd door Het Utrechts Archief, Museum Catharijneconvent en Pontifex. De huidige organisatie Utrechtse Feesten wil de Stadsdag laten uitgroeien tot een jaarlijks feest van alle Utrechters. De Stadsdag wordt financieel gesteund door de instellingen die meewerken aan het activiteitenprogramma. Het volledige programma van de Stadsdag Utrecht staat op: www.stadsdagutrecht.nl.

in de stad Concert in de Tuindorpkerk Op zondag 14 juni vindt om 16.00 uur een bijzonder concert plaats in de Tuindorpkerk. Uitvoerenden zijn het Gregoriaans Koor Utrecht onder leiding van Anthony Zielhorst en de organisten Willeke Smits, Peter van Dijk, David Jansen en Jaap Jan Steensma. Het thema is: ‘Katholieke kerkmuziek voor koor en orgel’. De katholieke kerk kent een uitzonderlijk rijke muzikale traditie. Algemeen bekend zijn de meerstemmige missen voor koor met of zonder solisten en orkest, bijvoorbeeld die van Lassus, Mozart en Bruckner. De wieg van de katholieke kerkmuziek ligt echter in het gregoriaans. Deze eenstemmige kerkzang kwam in de achtste eeuw tot grote bloei en werd - zij het in sterk gewijzigde vorm - tot in de negentiende eeuw beoefend. Eind negentiende eeuw kwam een ‘restauratie’ van het gregoriaans op gang en heden ten dage klinkt het weer volop in en buiten liturgische vieringen.

* De markante toren van de Tuindorpkerk steekt fier boven de wijk uit (foto Robert Quast). Vanaf in elk geval de dertiende eeuw werd het orgel ingeschakeld bij de uitvoering van gregoriaanse gezangen. De zogenoemde alternatim-praktijk onstond, waarin organist en schola (koor) beurtelings de verschillende verzen (strofen) van een gezang uitvoerden. Deze traditie kende een grote bloei van de zestiende tot en met de achttiende eeuw. De alternatim-vorm werd vooral toegepast in de vaste gezangen van de mis en de getijdediensten (zoals het Kyrie in de mis en het Magnificat in de vesper) en in hymnes (onder meer het Salve Regina). De wisselende gezangen (bijvoorbeeld het Graduale en de Communio) bleven aan het koor voorbehouden, terwijl daarnaast de organist op diverse momenten solistische composities uitvoerde. In het concert van 14 juni zijn al deze vormen te horen. Tot besluit van het concert klinkt een compositie voor eenstemmig mannenkoor en concerterend orgel, de Missa Ultima van Herman Strategier. Hij schreef dit werk vlak voor zijn overlijden, in 1988. Zo biedt het concert een aantal bijzondere en inspirerende voorbeelden uit de rijke historie van de katholieke kerkmuziek De toegang tot het concert is gratis, bij de uitgang wordt een collecte gehouden ter bestrijding van de kosten.

JUNI 2015

9

SLOTOPTREDEN LISETTE BERNT BIJ SCHOLA DAVIDICA

Zingen over tijd en eeuwigheid in alle toonaarden Jaap Boeschoten Toen in het voorjaar van 1988 Ab Kraaypoel, de dirigent van de Schola Davidica, een keer verhinderd was, heeft een van de sopranen die aan het conservatorium studeerde, de koordirectie voor die ene evensong waargenomen. En toen een paar maanden later Ab aangaf met de Schola Davidica te stoppen was zij bereid om voorlopig de muzikale leiding van het koor op zich te nemen. Die sopraan was Lisette Bernt en zij is de inspirerende dirigent geweest van de Schola Davidica van 1988 tot heden. In de Choral Evensong op 28 juni in de Janskerk neemt zij na 27 jaar afscheid van haar dierbare Schola Davidica. In die jaren heeft ze vele malen Evensongs, vespers en concerten van de Schola Davidica geleid en daarbij muziek in allerlei stijlen en toonaarden laten klinken. En dat in alle grote kerken van Utrecht, maar ook in de St Bavo te Haarlem, Hooglandse Kerk te Leiden, de Laurenskerk te Rotterdam en op andere plaatsen. En natuurlijk grote kathedralen in Engeland als Canterbury, Salisbury, Lincoln, Ely en Winchester. Haar grote kracht is de spirituele inspiratie en diepe emoties die ze in al die verschillende werken naar voren kan halen. Kijk maar eens naar de heel verschillende expressies in bijgaande fotocollage van Lisette. Zij heeft met het koor heel bijzondere evenementen ‘mee-gemaakt’, waarbij soms de kerk te klein was voor alle belangstelling: de eerste psalmworkshop, het lustrum met John Rutter, Russische vespers en Festival of Lessons & Carols. Regel-

* Karakteristieke expressies van Lisette Bernt, die afscheid neemt van ‘haar’ Schola Davidica (foto’s Hans Nijman). matig stonden bezoekers rijen dik voor de Janskerk. Seizoensluiting In deze laatste bijzondere Choral Evensong van dit seizoen gaat het over terugkijken in de tijd, naar de jaren die geweest zijn, maar ook om hoopvol vooruitkijken naar de toekomst, naar de eeuwigheid. Het koorgebed, ‘Herr Gott, du bist unsre Zuflucht’ van Felix Mendelssohn is het tweede van Sechs Sprüche en eigenlijk geschreven voor Nieuwjaarsdag, het begin van een nieuwe tijd. Met de woorden van Psalm 90, spreekt de dichter vertrouwen uit in wat er gaat komen, dat er Iemand is die altijd betrouwbaar is geweest, die met ons meegaat, ook bij een nieuw begin. De woorden van deze psalm komen ook verder

in de vesper tot klinken in de intochtshymne ‘O God, our help in ages past’ en in de bijzondere Preces IV van Gert Oost. Hieruit spreekt dankbaarheid voor de afgelopen jaren en vertrouwen in de toekomst. Speciaal op verzoek van Lisette zingt het koor Psalm 23 van Gert Oost, een van zijn mooiste bewerkingen van de 150 psalmen. In het Magnificat en Nunc dimittis in G-mineur van Henry Purcell klinken afwisselend het gehele koor en kleinere groepen, waardoor de overbekende tekst heel expressief wordt weergegeven. De slot­ hymne ‘Immortal, invisible’ is ook een van haar favoriete hymnes. Verrassing De anthem, het ‘grote’ koorstuk van een Evensong, zal Lisette nog

uitzoeken. Het zal vast een werk worden dat haar bijzonder na aan het hart ligt en inspireert. Voorlopig is het dus nog een verrassing wat het wordt. Maar kom ook naar deze laatste Choral Evensong van dit seizoen op 28 juni waarin Lisette Bernt afscheid neemt en u zult horen welke anthem het is geworden. De Schola Davidica zal Lisette gaan missen, maar vanzelfsprekend gaat het koor door met het zingen van inspirerende Choral Evensongs, vol vertrouwen dat een waardige opvolger voor Lisette wordt gevonden. Het koor staat zondagmiddag 28 juni voor de laatste keer onder leiding van Lisette Bernt, het orgel wordt bespeeld door Geerten Liefting. Toegang is gratis, er is een collecte bij de uitgang.

10

kerk

JUNI 2015

‘TOUR VAN DE ZIEL’ IN DE KERKENNACHT

De Utrechtse kerken als pleisterplaatsen Steven Slappendel Met een ‘Tour van de Ziel’ in de Kerkennacht op 19 en 20 juni gaan de Utrechtse kerken van start met de Tour. In veel kerken wordt een bezielend programma aangeboden waarin ze laten zien waar het allemaal om gaat bij ziel en zaligheid. Elders in dit nummer staat hierover meer informatie. Een week later, op 27 juni is de ‘Proloog’ georganiseerd vanuit de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken (USRK): een wandel- en fietstocht in Kerkenstad Utrecht. Van 10.30 tot 14.00 uur is de start van een wandeltocht langs twintig Utrechtse kerken die dicht bij het parcours van de

tijdrit liggen. Het startpunt is de Rehobothkerk, Briljantlaan 6. Het startpunt van de fietstocht is de St Gertrudiskerk aan de Amaliadwarsstraat 2. Tussen 10.30 en 14.00 uur begint daar de fietstocht langs 18 (deels dezelfde) Utrechtse kerken in de buurt van het eerste deel van de eerste etappe. De fietstocht gaat door Leidse Rijn en De Meern. Herkenbaarheid Deelnemende kerken zijn herkenbaar aan het logo van dit project. Het zijn de pleisterplaatsen waar de ‘pelgrims’ van harte welkom zijn, geïnformeerd kunnen worden en op verhaal kunnen komen. Bij de startlocaties kunt u aanmelden voor deelname aan deze tochten. De openstelling van de kerken vinden we vanuit de USRK heel

belangrijk. Daarbij staat ons voor ogen: de Utrechtse kerken heten stadgenoten en bezoekers tijdens de tour van harte welkom. Het project ‘Kerken Kijken Utrecht’ start ook op 26 juni. Openluchtviering In het weekeinde van Le Grand Départ is er op 4 juli om 19.30 uur een Oecumenische Openlucht Viering op het Nicolaaskerkhof (naast het Centraal Museum). Met deze viering willen we stadgenoten en bezoekers vanuit diverse landen met uiteenlopende religieuze achtergronden in de gelegenheid stellen om Utrecht als kerkenstad te beleven. Dominee Marian van Giezen, predikant van de Wilhelminakerk, zal de Bijbellezing inleiden en daarna wordt Mattheus 20.12-16 in het Engels, Duits, Deens en in het Frans gele-

zen. Het thema ‘De laatsten zullen de eersten zijn’ wordt uitgewerkt in een toespraak door Baptisten predikant Dirk-Jan Horjus, voorganger in De Rank (Leidsche Rijn).

* Het logo van het project ‘Tour van de Ziel’ is in het weekeinde van 4 en 5 juli op alle deelnemende kerken geplaatst.

Projectkoor Een projectkoor onder leiding van Gerard Legeland zingt vierstemmig ‘Audite silete’ van Michael Praetorius, ‘Ave verum corpus’ van Mozart en de ‘Irish Blessing’ in een bewerking van James Moore. Zangeressen en zangers zijn van harte welkom om mee te zingen. Er wordt geoefend op zaterdagochtend 13 juni en zaterdagmiddag 27 juni in de Nicolaïkerk. De generale is op 4 juli. Alle repetities zijn in de kerk. Opgave met stemsoort met een e-mail aan: [email protected]. Het koor zal ook de samenzang ondersteunen. De koor- en sa-

menzang worden begeleid door de Koninklijke Brassband Utrecht onder leiding van Hans Boom. Ook de Buitenschoolse Koorschool Utrecht onder leiding van Hanna Rijken werkt mee. De voorbeden worden uitgesproken door pastor Gérard Martens van de St Martinusparochie.

Kerkennacht 2015 Bram Schriever In het weekeinde van 19 tot 21 juni vindt landelijk – en dus zeker ook in kerkenstad Utrecht – de Kerkennacht plaats. In vele dorpen en steden in Nederland zetten kerken, hun deuren wagenwijd open. De Kerkennacht is een tweejaarlijks oecumenisch evenement. In Nederland, maar ook in diverse andere Europese landen openen tal van kerken en gebedshuizen in een weekeinde hun deuren. Dit jaar staat de Kerkennacht Utrecht in het teken van ’s werelds grootste wielerevenement, de Tour de France. De kerken haken in op Le Grand Départ met een eigen tour, de Tour van de Ziel. Met opmerkelijke optredens, tentoonstellingen en muziekuitvoeringen laten de kerken op 20 juni de verbluffende overeenkomsten zien tussen de weg van de Tour en de weg van de mens. Een unieke beleving die je niet mag missen. Programma Domkerk Op vrijdag 19 juni vindt vanaf 19.00 uur in de Domkerk de Proloog plaats op initiatief van de Utrechtse Stedelijke raad van kerken met het Groot Utrechts Kerkdictee. Ook ds Netty de Jong-Dorland zal deelnemen aan het kerkdictee. Het dictee vindt plaats in de vorm van een wedstrijd.

Stadsdichter Ruben van Gogh schrijft het dictee en belooft alvast een ‘knettermoeilijke uitdaging’. Oud-premier Dries van Agt, wielerliefhebber en taalvirtuoos, geeft het startschot. Presentator Cees Grimbergen neemt het dictee af alsof Het Laatste Oordeel heeft geslagen. De jury bestaat uit: Jaap de Berg, taalcolumnist dagblad Trouw; Tiny Uijttewaal, theologe en rector Bonifatiuscollege; notaris Erik Kerpen; Anja van Leusden, redacteur bij wetenschappelijke uitgeverij Verloren EN Tanneke Schoonheim, hoofdredacteur van het Algemeen Nederlands Woordenboek en voorzitter van de Commissie Spelling van de Nederlandse Taalunie. Hoogleraar Anneke Neijt, dé expert op het gebied van de fonologie en morfologie van het Nederlands, treedt op als adviseur. Elders in dit Tourkatern staat een gesprek met de maker van het kerkdictee. Organisatie Het Groot Utrechts Kerkdictee wordt georganiseerd door de drie kerkbladen: Kerk in de Stad, Ludgerus magazine en Martinus magazine. Het dictee biedt de deelnemers een serieuze uitda-

* Funda Müjde verzorgt de Preek van de Leek. ging. Het is tot stand gekomen dankzij de inbreng van professionele neerlandici, literatoren en docenten. Preek van de Leek Aansluitend aan het dictee wordt de Preek van de Leek gehouden. De Preek wordt verzorgd door Funda Müjde. Funda Müjde is een veelzijdige cabaretière, actrice, columniste en presentatrice. In 2007 raakte Funda betrokken bij een ernstig verkeersongeluk. Sindsdien is ze veroordeeld tot het gebruik van een rolstoel. Dat

heeft haar niet belemmerd om haar activiteiten met tomeloze energie en inzet direct weer op te pakken. Denise Jannah zal haar met haar geweldige stem de Domkerk in lichterlaaie zetten!

Naast bezoekers van onze stad zijn Utrechtse kerkgangers, zeker die zondagmorgen 5 juli moeilijk hun kerk kunnen bereiken, natuurlijk ook van harte welkom! Auteur is lid van de ‘duwgroep’ van de USRK.

Filmpje over Tour van de Ziel De Stuurgroep Kerkennacht heeft een filmpje gemaakt over de parallellen tussen de Tour de France en christelijke motieven. In dit verband komen begrippen langs als: Tour d’Amour, Tour Dolorosa,Tour de Chant, Tour van de Klokken,Tour van de Tranen, Tour du Pain et Du Vin, Tour du Départ, Tour du Finish, Tour de la Litérature, Tour des Saints en Tour Bonne Route. Vanwege de uitzendrechten is de film niet op Youtube gezet. Wel is deze visuele variant van het Tour van de Ziel-concept in de voorbereiding op de Kerkennacht vertoond op een brainstormvergadering van de deelnemende kerken.

20 juni: Night of Light; La Paix Op zaterdagavond 20 juni gaan de Utrechtse kerken los. Ze laten zich onder de titel ‘Tour van de Ziel’ van hun spiritueelste kant zien met muziek, tentoonstellingen, rituelen, verhalen en optredens. In de Domkerk is er die avond een speciale editie van Night of Light met als titel La Paix. Die avond bestaat de gelegenheid om een vredeswens achter te laten op een groot doek. Voor actuele informatie over de kerkennacht zie: www.kerkennacht.nl of ga naar facebook: kerkennacht Utrecht. * Night of Light is ook een onderdeel van de Kerkennacht in de Domkerk.

TOUR VAN DE ZIEL

* Denise Jannah teedt op tijdens de Kerkennacht.

in de stad

JUNI 2015

11

Kerkennacht is een feest van ontmoeting Utrechtse kerken openen op 19 en 20 juni hun deuren voor het publiek. Coördinator van Kerkennacht Arie Noordermeer vertelt wat ze in petto hebben. Linda Lankreijer Arie Noordermeer is vanaf het begin de organisator van Kerkennacht. Hij is zelf remonstrants, heeft veel voor de Domkerk gedaan en is al lange tijd begeesterd secretaris van het Utrechts Klokkenluidersgilde. “Ik kreeg al in 2005 een catalogus in handen gedrukt van de Kerkennacht in Wenen. Dat was een flink boekwerk geworden. Tweehonderd bladzijden dik en maar liefst honderd locaties.” Zo ontstond het idee om een Kerkennacht in Utrecht te organiseren en in 2008 was het juiste moment. “Dat ging heel goed, al bleken er minder bezoekers te komen vanwege een onverwacht succes op het wereldkampioenschap voetballen. Sinds die tijd wordt er om het jaar een Kerkennacht georganiseerd in Utrecht, maar ongelijk met de kampioenschappen. Dan komen we niet voor verrassingen te staan.” Tour de France ‘Tour van de Ziel’ is het diepzinnige, maar sfeervolle thema dat dit jaar meegegeven wordt aan

Kerkennacht. “We weten niet of er juist minder of meer mensen komen vanwege de start van de Tour de France in Utrecht, op 4 juli. We zijn geen bijzonder extra evenement voor de VVV in verband met de Tour. We staan wel in het Tourprogramma van de gemeente, die druk met het naderende wielerevenement bezig is. Maar we hebben door ons thema een paar mooie onderdelen op het programma gekregen.” De Kerkennacht Utrecht groeit in het aantal bezoekers. In 2011 kwamen er ongeveer 2.500 mensen op af, in 2013 waren dat er ineens 5.000. Het aantal kerken neemt af, van 21 in 2013 naar achttien deelnemende kerken dit jaar. “Daar staat tegenover dat het aantal evenementen per locatie stijgt. Dat geeft weer een interessante route voor de bezoekers.” Sponsoring “De toegang is gratis, voor iedere kerk en bijbehorend evenement. Maar alles kost geld en de financiering voor Kerkennacht wordt daarom gespreid. We sprokkelen onze fondsen bij elkaar. Sponsoring is men nog niet gewend in de kerk. Wat we het tussenliggende jaar ontvangen bewaren we. De Kerkennacht wordt dan gefinancierd met de in twee jaar gespaarde fondsen.” Dat is prettig voor de bezoekers, maar er wordt ook rekening gehouden met de wensen van de vrijwilligers.

Preek van de Leek over ‘Tour naar binnen’ De Turks-Nederlandse Funda Müjde speelde in ‘Goede tijden, slechte tijden’ en ‘Vrouwenvleugel’ de sterren van de hemel. Bij een ernstig auto-ongeluk liep ze een dwarslaesie op en raakte tot aan haar nek verlamd. Dag carrière, dag mooi leven! Funda vertelt in de Preek van de Leek over haar ‘Tour naar binnen’ sinds dat vreselijke ongeluk. Funda’s preek op de proloogavond 19 juni in de Domkerk begint om 21.00 uur en duurt ongeveer een uur.

Programma Kerkennacht in grote lijnen vrijdag 19 juni Proloog in de Domkerk 19.00 uur start Groot Utrechts Kerkdictee, met tv-coryfee Cees Grimbergen als spelleider 20.30 uur opening Kerkennacht Utrecht/Tour van de Ziel door oudpremier Dries van Agt 21.00 uur Preek van de Leek door Funda Müjde (ex-GTST, exVrouwenvleugel), in synergie met lady of jazz Denise Jannah 22.00 uur bespreking Groot Utrechts Kerkdictee en bekendmaking van de winnaar zaterdag 20 juni Kerkenetappe 14.30 tot 16.30 uur Fietsenzegen op het Domplein door bisschop Herman Woorts en de priesters Koos Smits en Bernd Wallet. Iedereen welkom! Vanaf 18.30 uur tot in de kleine uurtjes: twintig kerken openen hun deuren voor het publiek, met muziekuitvoeringen, verstilling, onthaasting en podiumoptredens. Toegang voor alle evenementen: gratis. De uitgebreide programmafolder is beschikbaar bij kerken en bibliotheken vanaf 10 juni en wordt daarnaast huis-aan-huis in Utrecht bezorgd.

“Kerkennacht is een positieve impuls aan je kerkgemeenschap. Vrijwilligers die dat steunen en mogelijk maken zijn belangrijk voor ons. Bij eerdere edities bleek dat ze graag bij de opening wilden zijn, maar niet konden komen omdat ze dan op locatie moeten staan. Daarom wordt de openingsavond een dag eerder georganiseerd.’ De opening op vrijdagavond 19 juni is al een evenement. Het wordt een druk bezette avond: oud-premier Dries van Agt doet de opening. Arie: “Hij vind het erg leuk om te komen. Wij vonden hem de perfecte gast omdat hij gelovig is, een wielerliefhebber en een virtuoos met taal.” Dat laatste past weer fijntjes in het, op die avond voor het eerst gehouden, Groot Utrechts Kerkdictee. Levendig Een verrassend nieuw element dat veel belooft. Cees Grimbergen is de spelleider en het dictee is geschreven door Ruben van Gogh. Ook de Preek van de Leek is deze avond en wordt dit jaar gedaan door Funda Müjde, oud GTST-actrice. En dat is nog maar het begin. Kerkennacht heeft een vol, gevarieerd en levendig programma. Maar er is altijd ruimte voor een serieus gesprek. “Dat gebeurt meestal in de coulissen. Sommige mensen zijn godzoekers en willen meer weten. Maar net zo vaak zijn mensen van een andere richting, bijvoorbeeld Grieks-orthodox, en willen ze bij de buren kijken. Voor onze organisatie is het best mogelijk dat andere stromingen meedoen.Als de Ulu-moskee zich op zou geven, zouden ze welkom zijn. Maar de meeste mensen komen voor Kerkennacht en dus willen ze kerken zien.” Het UPLR, Utrechts Platform voor Levensbeschouwingen en Religies, heeft tijdens de nacht op drie verschil-

* Kerkennacht-coördinator Arie Noordermeer: ...” “Je kunt het beste naar een kerk in je wijk gaan”... (foto Linda Lankreijer). lende locaties interreligieuze dialogen georganiseerd. Aloysiuskerk In Utrecht Oost is een etappe met wel acht plekken. Maar hoe weet je wat voor jezelf de beste Kerken-Tour is? Noordermeer geeft advies: “Je kunt het beste naar een kerk in je wijk gaan. Als je meer wilt, kun je drie of vier locaties afwisselen. Dat is meestal genoeg. Wil je nog meer, dan is het het beste om eerst het programma te lezen. Daar staat een tijdschema in. Van daar uit kun je je individuele route uitstippelen.”

De coördinator gaat die nacht alle locaties af. Met flinke vaart waarschijnlijk. Het is vooral zijn enthousiasme wat hem drijft: “Kerken zijn voor veel mensen een gesloten bastion. Kerkennacht geeft een doorkijkje. We laten de minder zondagse kant zien. Mensen verbazen zich over de muziek, in alle stijlen. Of ze zijn verrast over de vele kanten van geloof. Dat is voor veel mensen onverwacht en daardoor komt er ontspanning. Daardoor krijgt ontmoeting een kans. Kerkennacht is voor mij iedere keer een feest!”

Win de strijd met je Bijbelkennis! Steven Slappendel Op zondag 21 juni, na de Kerkennacht, gaat in Utrecht The Battle van start: een Culturele Zondag met veel strijdgewoel als opmaat voor Le Grand Départ. Ook de Nicolaïkerk mengt zich in de ‘strijd’. Om 14.00 uur wordt de wekelijkse beiaardbespeling deze keer verzorgd door Wim Ruitenbeek, de stadsbeiaardier van Tiel en Velsen en vaste bespeler van het glascarillon in De Zingende Toren in Leidsche Rijn. Hij laat de klokken van de Hemony-beiaard in de zuidertoren van de Nicolaïkerk de strijd aangaan op verschillende muzikale terreinen. Oude strijdmuziek onder andere over de Slag bij Waterloo is bewerkt voor de beiaard. Daarna volgt een medley van ‘Battle’-filmfragmenten en sportmuziek. Het programma wordt afgerond met een opmaat voor de kennis-battle in de kerk, de Bijbelquiz. De genadeklap op het strijdtoneel van de klokken is een improvisatie over Joshua fit the battle of Jericho.,

TOUR VAN DE ZIEL

In de kerk gaat het er deze middag om wie de meeste Bijbelkennis heeft. De kennis van de Bijbel is zeker niet het monopolie van theologen! Het is veel breder verspreid en vaak groter dan gedacht. Om 15.00 uur kan iedereen meedoen in groepen van vier tot zes personen en de kennis testen in een Bijbelquiz. Het wordt een bijzondere (wed) strijd met andere groepen onder leiding van Ruth Peetoom, de vorige predikant van de Nicolaïkerk en nu landelijk voorzitter van het CDA. Informatie en aanmelding (van groepen) op de site www.nicolaïkerk.nl.

12

kerk

JUNI 2015

De Domkerk en de Tour Bram Schriever Al meer dan een jaar is een aantal actieve Domkerkers intensief bezig met een programmering in de Domkerk rondom de Grand Départ. Inmiddels telt heel Utrecht af onder de bezielende leiding van burgemeester Jan van Zanen naar 4 en 5 juli. Vanaf 19 juni tot en met 5 juli zijn er in de Domkerk ook allerlei activiteiten die gekoppeld zijn aan de Tour. Deels zijn het activiteiten van de het Citypastoraat zelf, soms van anderen en soms vinden er coproducties plaats. Met zoveel mensen in de stad wil de Open Dom haar naam waar maken en de vele bezoekers gastvrij ontvangen. Zaterdag 20 juni: 10.30 tot 13.30 uur: Cycling in Concert ‘La Bataille’ Voor het unieke Cycling in Concert La Bataille wordt de Domkerk exclusief en eenmalig ingericht als een gewijde sportschool. In plaats van de gebruikelijke beats zijn het de diepe en meeslepende orgelklanken van het grote Bätz-kerkorgel die je in hogere sferen brengen. Jan Hage, organist van de Domkerk, speelt een bijzonder repertoire van barok tot minimal music met werken van Bach en Philip Glass, Simeon ten Holt en Arvo Pärt. Ronald Hennekes van het Cycle Training Center Utrecht (CTC) is de gids: als één van de weinigen met ervaring in spinning op klassieke muziek coacht hij je in een mix van ongekende inspanning en diepe emotionele beleving. Alle spinningsfietsen zijn al volgeboekt, maar bezoekers zijn zeer welkom! Toegang tot ook dit evenement is gratis. La Bataille wordt georganiseerd in samenwerking met fitness-keten FitForFree. Zij leveren voor deze bijzondere gebeurtenis honderd (!) spinningfietsen.

Zaterdag 20 juni: 20.30 tot 23.30 uur de Night of Light met als titel La Paix Kom naar de historische Domkerk die met kaarsen is verlicht. Geniet van de sfeer, de live muziek en het kaarslicht. Een moment van rust en vrede te midden van al het rumoer. Van harte welkom! Voor meer informatie bezoek je www.nightoflight.nl. Dinsdag 23 juni: 19:15 tot 22.30 uur optreden De Steegzangers De Steegzangers zingen op de Tour gerichte liedjes. Hoe eenzaam kan het op de fiets zijn. Wat doen de kasseien pijn. Mooie steden, prachtige nostalgische dorpen. Wuivend graan. Dat alles komt langs! De Steegzangers is een vierstemmig Utrechts koor van negentig leden. Zij treden veelvuldig op zoals op culturele zondagen, op festivals, Koningsnacht, maar ook in verzorgingshuizen. Zij starten om 19.15 uur op het Domplein. Daar zingen zij samen met een draaiorgel van Museum Speelklok enkele liedjes. Vervolgens geven zij een concert in de Domkerk. Dit wordt afgewisseld met enkele interviews met Utrechtse fietsenthousiastelingen. Het geheel wordt ondersteund met fascinerende fietsbeelden. Kaarten kosten vijf euro en zijn verkrijgbaar via www.desteegzangers.nl of via Uriël da Costa ([email protected]). Woensdag 24 juni, 20.30 tot 22.15 Tour de France Musical Voor de Wind presenteert op 24 juni Tour de France Musical met de gerenommeerde Franse organist en wielerfanaat Michel Bouvard en negentienvoudig tourverslaggever  Jeroen Wielaert. Zij voeren het publiek op virtuoze wijze met lokale composities en tussentijdse commentaren en impressies door vlakke en bergetappes naar de finish in Parijs. Michel Bouvard is docent aan het Conservatoire Supérieur in zowel Parijs als Toulouse, waar hij bovendien organist is van de basiliek Saint Sernin. Het programma wordt met een goed glas Tour-

* De Steegzangers treden 23 juni op, met als startpunt het Domplein. wijn afgesloten. Kaarten kosten 12,50 euro, reserveren via www. stichtingvoordewind.org. Maandag 29 en dinsdag 30 juni om 19.45 uur: Rota Fortuna’s Speellieden Op twee avonden ben je te gast bij het Jaarfeest van Rota Fortuna’s Speellieden. Elk jaar kwamen, als Vrouwe Fortuna het toestond, de middeleeuwse muzikanten bijeen om samen te spelen, om nieuwtjes, liederen en melodieën uit te wisselen. Te vernemen van elkaar wat het Lot elk van de speellieden deze keer gebracht heeft. En natuurlijk ook om trots hun eigen vakmanschap te tonen. De deelnemers zijn bestaande, zelfstandige, middeleeuwse speellieden en enkele losse speellieden. Bij hedendaagse middeleeuwse evenementen zien zij elkaar wel, maar zij horen elkaar zelden en spelen ook weinig samen. Het Rad van Fortuin, Rota Fortuna, brengt hen op dit middeleeuwse Jaarfeest eindelijk samen. Er kunnen ver-

* Wielerfanaat (en organist) Michel Bouvard. rassende dingen gebeuren in de uitwisseling en in het samenspel. Speelplezier en ontmoeting ten top bij Rota Fortuna’s Speellieden! (kaarten aan de Domkerk; € 15 voor één avond; € 25 voor beide) Donderdag 2 juli om 20.00 uur: Domcantorij Behalve dat de Zaterdagmiddagmuziek op 20 en 27 juni en 4 juli in deze drukke periode gewoon doorgaat, is er op donderdag 2 juli een extra concert van de Cantores Martini. Tijdens dit concert wordt middeleeuwse Franse muziek uit de bouwtijd van de Dom ten gehore gebracht. Op het programma staan onder meer Guillaume de Machaut: Messe de Nôtre Dame, Dufay: Nuper rosarum flores, Maître Perotin: Terribilis est locus iste. * De bekende Tourverslaggever Jeroen Wielaert geeft eveneens acte de présence in Utrecht.

Vrijdag 3 juli, 19.00 tot 22.00 uur, zaterdag 4 juli van 17.00 tot 23.00 uur: vooravond Proloog Aan de vooravond van de proloog van de Tour de France biedt de Domkerk een mooi programma van muziek en korte rondleidingen, onderverdeeld in blokjes van twintig minuten. In het DomCafé, met het unieke uitzicht op de Pandhof, kan men terecht voor koffie/thee of een glaasje Tourwijn met een kaasplankje. Wees van harte welkom tijdens dit programma. U kunt zich in alle rust even aan alle Tourdrukte onttrekken om iets te weten te komen over de geschiedenis van de kerk, een kaarsje te branden of een glaasje te drinken in het DomCafé. De meest actuele informatie is te vinden op http://www.tourdefranceutrecht.com/grand-depart.

ZIELETOURSELEN - een dialoog Niet jij kiest de weg, de weg kiest jou - Dag Hammerskjold. Het gaan van je eigen weg is het leren volgen van je eigen zuiverste stem - Etty Hillesum. Je bent zowel de weg als degene die hem bewandelt - Kahlil Gibran. De vrijwilligers van het Utrechts Platform Religie en Levensbeschouwing en ‘Zin in Utrecht’ staan op 20 juni op het drie kerkpleinen in de stad klaar voor iedereen die met hen in dialoog wil gaan over de weg van de ziel. Onder het genot van een versnapering is zo een mooi gesprek mogelijk aan de dialoogtafel op het plein voor de Wilhelminakerk (Hobbemastraat 35) van 17.00 tot 19.00 uur; op het Domplein van 17.00 tot 21.00 uur en voor de Nicolaïkerk (Nicolaaskerkhof 8) van 19.00 tot 22.00 uur.

* Night of Light in de Domkerk tijdens de Proloog.

Vrij aan- en doorschuiven. Ergens in Utrecht zal ook een ‘rollende resto’ te vinden zijn. Met een knipoog naar de Tour kun je meefietsen of aanzitten voor een goed gesprek. Kijk voor inspiratie en de meest recente informatie over de Tour van de Ziel op www.utrechtindialoog.nl en www.zininutrecht.nu en https://www.facebook.com/zininutrecht?ref=hl.

TOUR VAN DE ZIEL

in de stad

JUNI 2015

13

WIELERLEGENDE EDDY MERCKX LEEFDE ALS EEN MONNIK VOOR ZIJN SPORT

De bergrit als kruiswegstatie Peter Sierksma Er wordt wel eens beweerd dat wielrennen een katholieke, wat zeg ik, roomse sport is. Daar zit wat in. Van oudsher heeft de moederkerk zich maar al te graag over haar renners ontfermd en hun fietsen gezegend. En met succes, want veel renners hebben Onze Lieve Heer en zijn parochie met hun overwinningen en heiligenlevens rijkelijk terugbetaald. Onder hen de allergrootsten, Eddy Merckx en Gino Bartali, twee vrome jongens die niet de gele of roze trui noch de bloemen, maar hun ontmoeting met de paus als het hoogtepunt van hun carrière beschouwden. Wielrennen dus als modelsport voor Rome. Het is in dit licht jammer dat er op dit moment geen Nederlandse renner, laat staan een gelovige, in staat geacht kan worden het geel van de bisschopsstad naar Parijs te brengen. Wat rest is de aanwezigheid van oud-premier Van Agt bij de opening van de Tour van de Ziel op 19 juni in de Domkerk. Niet mis natuurlijk, maar meteen ook het bewijs van de mythe als halve waarheid. Half, want wielrennen is natuurlijk veel meer dan die roomse sport. Mijn jeugdheld Gerben Karstens, wiens fiets nu in de souvenirshop van het Spoorwegmuseum te bewonderen is, was de vrijgevochten zoon van een ‘vrijgemaakt gereformeerde’ notaris uit Leiden en de grote tegenstrever van Gino

* Meervoudig Tour de France-winnaar Eddy Merckx (foto’s www.eddymerckx.be). wordt: zo meedogenloos hij in de koers was, zo vriendelijk erbuiten.

* Tijdens zijn carrière in de jaren zestig en zeventig won Eddy Merckx 525 wedstrijden. Op 17 juni aanstaande wordt deze Belgische wielerlegende 70. de Vrome was de socialist en moderne (overspelige) mens Fausto Coppi, die zich overigens net als de latere Rabo-zondaar Rasmussen bijna maniakaal aan strikte voedselvoorschriften hield. En, je raadt het al, zo kan ik, de wetenschap buiten beschouwing latend, nog wel even doorgaan. Mythologie Al met al, niet louter rooms dus, maar tot mijn literair geluk ontegenzeggelijk door de mythologische taal van de kerk gevoed.

Programma doopsgezinde kerk 20 juni Lijden en extase: 19.30 tot 20.00 uur blokfluittrio Estampie 20.15 tot 21.00 uur Trio Movendo onder leiding van Anton Visser. Thema: Jiddische muziek en aria’s en sonates uit de barok in het teken van het ‘lijden’ 21.00 tot 21.30 uur Peter Sierksma: De bergrit als kruiswegstatie 21.30 tot 22.00 uur Jan Beuving: Herinneringen aan de Tour in Kerkwijk, 1996.

De mooiste metafoor ons door het geloof gegeven is de bergrit. Of het nu gaat om de fatale beklimming van de Mont Ventoux door Tommy Simpson in 1967 of het afzien van de renner op weg naar de top, je hoeft er weinig fantasie voor te hebben hierbij aan een kruiswegstatie te denken. In het poëtische in 2012 door Peter Winnen samen met zanger J.W. Roy geschreven lied ‘De eeuwige belofte’ wordt het beeld dan ook niet voor niets gebruikt voor de beklimming van de Col de Madeleine. Expositie Dit voorjaar bezocht ik samen met een oude wielervriend in Brussel de tentoonstelling ‘70 jaar Eddy Merckx/Jacky Ickx’. Wij gingen voor Eddy. In de tijd dat hij nog reed, vonden we wielrennen behoorlijk saai. ‘De Kannibaal’ won alles en liet maar weinig kruimels over voor zijn tegen-

TOUR VAN DE ZIEL

standers. Dat was niet fijn voor ons, gezworen fans van Jopie Zoetemelk. Toen Merckx op 18 mei 1978 zijn afscheid aankondigde waren we dan ook niet verdrietig, maar behoorlijk opgelucht en het enige dat ons nog zorgen baarde was de snelle opkomst van een nieuwe alleseter die luisterde naar de naam Bernard Hinault. Maar nu, bijna veertig jaar later, zijn we alsnog onder de indruk. Nu het onaantastbare is verdwenen, kom je pas werkelijk tot de ontdekking hoe groot Eddy’s toewijding is geweest. Anders dan bijvoorbeeld de voor biografen en journalisten veel interessantere playboy Jacques Anquetil, leefde Merckx bijna letterlijk als een monnik voor zijn sport. Hij was monogaam en bezocht voor een belangrijke ronde of koers met grote regelmaat het Godshuis waar hij knielde en bad voor de wereld en de overwinning, niet voor zichzelf maar “om zijn naasten gelukkig te maken”, zoals op de expositie benadrukt

Lijden En wat de patron ook kon was lijden. In navolging van de vrome Bartali die in de door hem gewonnen koninginnerit uit de Tour van 1948 op weg naar Besançon eerst de man met de hamer tegenkwam en daarna dankzij een drietal bananen en God zelf (‘De Lieve Heer heeft een paar vleugels van een van zijn engelen gepakt en op Bartali’s rug geplakt’) naar de finish werd gedragen, lagen ook bij Merkcx het lijden en het zoet van de overwinning direct in elkaars verlengde. Bekend is zijn ernstige val op 9 september 1969 op de wielerbaan van Blois, waar hij nauwelijks anderhalve maand na zijn eerste grote tourzege meer dood dan levend werd opgeveegd. Iconisch ten slotte, is de foto die van de jonge Merckx bekend is vlak na een val in de Ronde van Vlaanderen van 1966. Verkreukeld naast zijn fiets gelegen wordt Merckx overeind geholpen door twee motoragenten op een manier die we slechts kennen van de kruisafnames van schilders als Petrus Paulus Rubens of Rogier Van der Weyden. Wie zó sterven wil, moet daarboven wel in barmhartige genade worden aangenomen. De lezing in het kader van de Tour van de Ziel wordt gehouden op zaterdagavond 20 juni in de Doopsgezinde Kerk aan de Oude Gracht. De tentoonstelling over Eddy Merckx is nog tot en met 21 juni te zien in de Trade Markt te Brussel.

14

kerk

JUNI 2015

Peter van der Ros Schrijver van het eerste Groot Utrechts Kerkdictee, Ruben van Gogh (48) is van huis uit dichter en librettist. “Een mooi woord voor simpel gezegd: schrijver van te zingen dingen.” Het kerkdictee waar op de avond van 19 juni een zestigtal taalfanaten zich op stuk wil bijten, is behalve voor de stad ook voor de auteur een primeur. “Zelf zou ik geen goede dicteeafnemer zijn”, vertelt Ruben openhartig. “Als dichter vind ik het evenwel prachtig om met taal bezig te zijn. Er zijn legio begrippen en uitdrukkingen te vinden als je thematisch op zoek gaat, maar het was mij er natuurlijk om te doen, zo veel mogelijk moeilijke woorden in het dictee te krijgen. Anders heb je er niks aan!”

UTRECHTS KERKDICTEESCHRIJVER RUBEN VAN GOGH:

‘Het moet natuurlijk wel zo moeilijk mogelijk zijn’ katholieken hebben echt overal woordjes voor, specifieke dopjes voor bepaalde bakjes en weet ik niet wat.” Er ging een wereld voor de dichter/librettist en nu dus tevens Groot Utrechts Kerkdicteeschrijver open. De Tale Kanaäns was voor Ruben tot dusver een gesloten boek geweest. Dus raadpleegde de leek op kerkelijk terrein behalve zijn woordenboeken - ja, ook de driedelige Dikke van Dale - tal van websites. Andere hulpmiddelen vanzelfsprekend: laptop, tablet, smartphone (met excuus voor het gebruik van de Engelse leenwoorden, -red) stonden de dicteeschrijver terzijde. Na wekenlange verzameling van losse woorden tekende zich langzaam maar zeker een verhaal af in het creatieve brein van de Utrechter. Dat resulteerde in het opschrijven binnen twee werkdagen van het GUK. “Een bonte tekst, waarin ik ook wel wat zelf verzonnen grapjes heb kunnen verwerken”, aldus Ruben van Gogh.

“Zo’n brij van woorden moet vervolgens in een goed lopend verband worden gebracht. Dat lukte me ook nog wel, want als dichter ben je gewend aan abstractie van woorden. Ja, zo is het een bonte mengeling geworden. Uiteraard mag ik niks van tevoren verklappen, maar ik mag wel kwijt dat het een wielerverhaal in kerkelijke termen is.” In den beginne was daar het associatieve woordenboek, een door Ruben in zijn dagelijks werk al regelmatig geraadpleegd lexicon. “Je kunt het zo gek niet bedenken, of daar staan woorden in die met bepaalde beroepen te maken hebben. Van timmerman (..) tot wielrenner, dominee, pastoor, noem maar op. Katholieke woordjes Laatst vroeg een vriend van me, die van beroep vertaler uit het

* Ruben van Gogh: ...”Het allereerste idee was om een dictee over kerkgeschiedenis te schrijven. Dat beviel me niet zo, want een kerkelijke achtergrond heb ik niet. Het werd een wielerverhaal”... (foto Werend Griffioen). Grieks is, wat voor woorden en begrippen zoal te maken hebben met het simpele woordje ‘veldjes’. Nou, dat associatieve woordenboek geeft dan heel wat informatie. Voor mij als dichter een onmisbaar naslagwerk.”

Voorwaarde die de organisatie van het Groot Utrechts Kerkdictee aan Ruben van Gogh stelde, was een ongeveer gelijke verdeling van katholieke en protestantse termen. Dat leverde al meteen scheefgroei op. Ruben: “Vooral de

Philip Freriks Een beetje naar het voorbeeld van het Nationaal Dictee?, vraag ik hem.“Geloof het of niet, maar daar heb ik nog nooit naar gekeken”, verklapt de auteur van het GUK die behalve dit werk zes boektitels op zijn naam heeft staan. Zijn zesde bundel is onlangs verschenen en gaat, in het kader van het literatuurfestival ‘Cities to cities’ over Parijs. Reden waarom uitgerekend Philip Freriks onlangs Ruben een interview afnam. “Dat stond echt los van het kerkdictee, want dat wist Philip niet eens.”

Over Ruben Ruben van Gogh woont in Utrecht, is getrouwd en vader van twee kinderen in de basisschoolleeftijd. De schrijver van het eerste kerkdictee in de geschiedenis van de stad studeerde sociale geografie in Groningen. Daar deed hij, als lid van een duo, mee aan de eerste editie van het Groninger Studenten Cabaret Festival (en won de publieksprijs). Belangstelling voor de Nederlandse taal uitte zich toen al in het schrijven van “gedichtjes”, zoals hij zijn primaire werk noemde, en teksten voor cabaret, musicals en opera’s. Ruben van Gogh schrijft dit jaar op verzoek van het Citypastoraat Domkerk een opera rond Sint Maarten. Diverse gedichten van Ruben zijn gebundeld. Recentelijk verscheen zijn zesde boekje, een gedichtencyclus over een man in Parijs. Laatste vraag: “Zou je willen dat het GUK een traditie wordt?” “Ik zou het grappig vinden om het nog eens te doen”, antwoordt Ruben. “Want dit kerkdictee maken bracht me in gedachten terug bij het Fries Dictee waar ik een jaar of twintig geleden aan heb meegedaan. Dat was natuurlijk heel wat anders, maar met als overeenkomst dit: thematisch. Zo zou ik bijvoorbeeld wel eens een dictee voor natuurkundigen willen maken, of voor biologen. Het is sowieso leuk om op zo’n manier met taal te spelen.”

Touretappes in Peter van der Ros De Tour van de Ziel is de titel van het totale kerkennachtprogramma in Utrecht. De Proloog is gekozen als titel voor de aanloopavond van de Kerkennacht op 19 juni. Het Parcours wordt gevormd door de deelnemende kerken op 20 juni. De deelnemende kerken houden, om in de terminologie van de Tour de France te blijven, de Etappes. Dat zijn er al met al een stuk of twintig geworden. Een greep uit het programma staat hier onder. TOURTJE KLOOSTERJUWELEN –

kunst Werk van beroemde twintigste eeuwse kunstenaars siert de intieme kapel van de Zusters Augustinessen. Ontdek juweeltjes van brons, glas-in-lood en fijnzinnige schilderkunst. Edelsmeedwerk van Jan Eloy en Leo Brom, kleine kruiswegpanelen van Harrie Sterk en kleurenpracht van de glazenier Charles Eijck. Programma: 19.00 uur openingsgebed, 20.30 uur uitleg over de ramen van Eijck, 21.30 uur

liturgisch nachtgebed (completen). Kapel Zusters Augustinessen, Oudegracht (naast Rembrandtbioscoop) 19.00 tot 22.00 uur TOUR DE CHANSON - muziek

Vanaf 20.00 uur bijten de kinderen van de Buitenschoolse Koorschool Utrecht het spits af met liederen van Maurice Duruflé, Jerry Estes en John Rutter. Motto: Look at the World. Vanaf 21.00 uur een Hamburgse muzikale traktatie door voorzangers van de lutherse kerk, begeleid door luitist Arjen Verhage en organist Sebastiaan ’t Hart. Midden zeventiende eeuw kende Hamburg een bloeiend muziek­leven, zowel in het kerkelijke als wereldlijke genre. Lutherse kerk, Hamburgerstraat 9, vanaf 20.00 uur

TOUR DE LA LUMIÈRE - inloopkerk

Op straat of binnen krijg je zomaar een kaarsje aangeboden. Je mag het aansteken in de Domkerk. Om 20.30 uur begint daar de Night of Light. Die is er voor iedereen: jong en oud, gelovig en niet-gelovig. Je kunt zomaar even binnenlopen.

Om naar de muziek te luisteren, om met iemand te praten of juist even stil te zijn. Misschien wil je een wens, gebed of gedachte in het speciale boek achterlaten. Daarna kun je weer weg of de kaarsverlichte Domkerk nog even bewonderen. Om 23.00 begint het nachtgebed, ofwel de completen. Domkerk, 20.30 tot 23.30 uur TOUR VAN HET LIJDEN EN DE EXTASE - muziek en cabaret

In de doopsgezinde kerk is tussen 19.30 en 21.00 uur muziek te horen van het Blokfluittrio Estampie en Trio Movendo. Van 21.00 tot 22.00 uur treedt cabaretier Jan Beuving op met ‘Herinneringen aan de Tour in Kerkwijk 1996’ en schrijver Peter Sierksma over ‘De bergrit als kruiswegstatie’.  Doopsgezinde kerk, Oudegracht 270, van 19.30 tot 22.30 uur

DE TOUR VAN HET KIND, DE WIND EN HET WATER -

gevarieerd programma In de Gertrudiskathedraal is op de avond van 19 juni van alles te beleven. Om te beginnen om 19.30 uur

Tourstart op de kinderfiets: ‘Notre Père qui est aux cieux’. Het nieuwe Kinderkoor van de Buitenschoolse Koorschool bij de Gertrudiskathedraal onder leiding van Hanna Rijken zingt licht-klassiek. Geniet twintig minuten van korte stukken van onder meer Duruflé en Rutter. Met medewerking van Sebastiaan ’t Hart op het orgel. Om 20.00 en 21.00 uur: Raadselwater. Juliën Holtrigter leest voor uit zijn gedichtenbundel Raadselwater en ander eigen werk, afgewisseld met muziek. In zijn gedichten zit een geheimzinnige lichtheid die je in dromen aantreft maar die tegelijk getuigt van een intense beleving van de alledaagsheid. Om 20.30 en 21.30 uur: Tour du vent. Een uitdagend concert met klassieke, jazzy en hedendaagse muziek voor trombonekwartet en orgel. Daniël Speer Trombone Consort en Eveline M. Jansen op orgel Om 22.10 uur Finish: Le Tour Complet. Het laatste gebed voor de nacht, de completen, besluit de dag met vragen aan jezelf en liederen voor de donkere nacht. Eenvoudige zang en ritueel in de sfeervol verlichte kerk. Afgesloten

TOUR VAN DE ZIEL

met besprenkeling met wijwater. Gertrusdiskathedraal, Willemsplantsoen 2. 19.30 tot 22.30 uur. TOUR D’AMOUR - Taizéviering In de Jansmerk wordt om 20.00 uur een Taizé-viering gehouden. Deze viering wordt georganiseerd in samenwerking met de jongerengroep Taizé in Utrecht. Iedereen is van harte welkom om mee te zingen, bidden en vieren. Janskerk, 20.00 uur. TOUR D’ART DÉCO - muziek

De rijzige neogotische St.-Joseph­kerk aan de Draaiweg toont u haar door nog maar weinigen geziene schoonheid. Art-déco van Mengelberg, Uiterwaal.Vergeet ook niet de museale pinkstervoorstelling in hout die staat opgesteld. Op deze avond van de Kerkennacht zijn er rondleidingen door Chris de Greef, om 15.00 uur en 18.00 uur. Muziek: koor Ars Nova Trajectina van 16.00 tot 16.45 uur, orgelbespeling van 17.00 tot 18.00 uur door pastor Koos Smits, Monicakoor met de mis ‘Healing the broken hearted’ 19.00 tot 19.45 uur, dubbelkoor Cantate Domino - van

in de stad

JUNI 2015

‘Klaas.’ knipoogt naar Tour

Geraakt in de Klaas

Steven Slappendel Op zondag 10 mei is na de morgendienst in de Nicolaïkerk het derde nummer van Klaas., het magazine van de Nicolaïkerk, gepresenteerd. Het thema van dit nummer is De Hemel met een knipoog naar Le Grand Départ. Hendrie van Maanen schrijft een column uit Thailand.

Steven Slappendel In de Kerkennacht van 20 juni staan in de Nicolaïkerk, de Klaaskerk, twee programma’s gepland die je raken, die je ziel raken. Het wonder van Leipzig, een ‘movie that matters’ gaat van start om 19.00 uur. Vorig jaar overleed Christian Führer, de dominee van de Nicolaikirche in Leipzig. Hij heeft met vredesvespers veel bijgedragen aan de Wende die leidde tot de val van de Muur en de hereniging van West- en Oost-Duitsland. De film brengt dit ‘wonder van Leipzig’ heel treffend in beeld. Hoe ‘toeren’ wij nu verder met deze geschiedenislessen, in een tijd met onder andere Pegida (Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes) in Dresden en Keulen?

15

Dominee Dirk Neven is in gesprek met zijn Islamitische studievriend dr. Mohamed Ajouaou. Kinderen hebben een tekening gemaakt hoe de hemel er volgens hen uitziet en er is een heus bijbels recept. En nog veel meer! De agenda van ‘Muziek en Leren in de Klaas’ voor het komende halfjaar is opgenomen. Het blad is verkrijgbaar in de kerk rond de kerkdiensten en bij de openstelling. Met Klaas. willen we ook kerkin-de-stad zijn, laten zien wat we

doen en wat geloven er toe doet. De productiekosten van het blad zijn ongeveer € 2,50; bijdragen maakt een voortgang mogelijk. We denken aan het najaar voor het volgende nummer. Klaas is ook te koop bij de Read Shop, Oudegracht 427 en bij Boekhandel Sjofar, Godebaldkwartier 9. Opmerkingen over de Klaas. zijn welkom, want we gaan graag voor een goed vervolg. Namens de redactie, Steven Slappendel

* Jazztrio HOT. Concert Spirituelle – muziek en poëzie Een ‘Tour van de ziel’ op basis van oude en nieuwe muziek en teksten beweegt zich in de sfeervolle, met kaarsen verlichte Nicolaïkerk. Er klinken oude en nieuwe teksten afgewisseld met muziek van onder anderen Hildegard van Bingen, Arvo Pärt en Jehan Alain. Medewerking wordt verleend door Mirjam de Zeeuw en Gottfrid van Eck, declamatie, Paulien van der Werff, sopraan, Ko Zwanenburg, orgel, en het jazztrio HOT bestaande uit Berry van Berkum, orgel, Dion Nijland, contrabas, en Steven Kamperman, saxofoon. Het concert van ongeveer een uur begint om 22.00 uur. Nicolaïkerk, Nicolaaskerkhof (naast het Centraal Museum), www.nicolaikerk.nl.

* Marieke van Willigen, de hoofdredacteur presenteert de nieuwe Klaas. (foto Steven Slappendel).

de Kerkennacht de Josephkerk én uit Baarn - met Mozart en Michael Haydn. Josephkerk, Draaiweg 44, van 13.00 tot 22.00 uur.

pel u in de sfeer van de fraaie wijk die ontstond in het fin du siècle en verder groeide vanaf de roaring twenties.

TOUR DOOR DE WILLIBRORD –

Etappe 1: Labyrint - spirituele doolhof Maak een bedevaart op je eigen plek. Een labyrint lopen is een spirituele oefening, een geestelijke reis. In een hoekje van het Wilhelminapark ligt vanavond een labyrint klaar. Wie weet waar u uit zult komen… In het Wilhelminapark tegenover de Louise de Colignystraat, van 19.00 tot 22.30 uur (alleen bij droog weer).

rondleidingen Eind negentiende eeuw wilde de katholieke elite - na twee eeuwen schuilkerken - laten zien dat het rooms-katholieke geloof weer was toegestaan. In de neogotische St.Willibrordkerk herleeft de pracht en praal van de gotische kathedralen uit de gelovige middeleeuwen. Tussen 11.00 en 17.00 uur is het kerkgebouw open voor bezichtiging. Gidsen geven u graag een tour door de Willibrord, waarbij ze u vertellen over de bijzonderheden van het kerkgebouw. Professionele groepsrondleidingen zijn mogelijk na reservering via de website.   St. Willibrordkerk, Minrebroederstraat 21, van 11.00 tot 17.00 uur TOUR VAN OOST -

zeven religieuze etappes rond het Wilhelminapark Doe eens anders en maak op Kerkennacht de Tour van Oost! Dom-

Etappe 2: Aloysiuskerk muziek Architect Hendrik Willem Valk bouwde de koepelkerk, een opvallende landmark in de wijk. Kunstenaar Willem Wiegmans maakte de mozaïeken van glas-in-lood en tegeltjes. De kerk is in gebruik als rooms-katholieke vieringplek en maakt deel uit van de St.-Martinusparochie. Laat u vanavond trakteren op muzikale inspiratie door koren en musici. Van 18.00 tot 19.00 uur kunt u aanschuiven in de religieuze

viering, met zang door het koor Mixtuur. Verder vanaf 19.30 uur op elk half en heel uur tien minuten muziek en zang. Aloysiuskerk, Adriaan van Ostadelaan 2, van 18.00 tot 22.45 uur.

1913-1921. Vanavond ‘Mofish charity concert voor Imibala’. Engelse kerk,Van Limburg Stirumplein, van 19.30 tot 20.30 uur.

Etappe 3: De Beiaard - ontmoeting en gesprek De Beiaard is sinds 1945 een huis voor vormgeving van geloof en leven. We helpen mensen hun weg naar God te gaan. In een persoonlijk gesprek of kleine groep kan iemand die zoekt ondersteuning vinden op zijn geloofsweg. Vanavond een programma in samenwerking met de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord. De Beiaard, Stadhouderslaan 37, van 19.30 tot 22.00 uur.

Etappe 5: Leger des Heils daklozenopvang - bezichtiging Hier sliepen de mannen in de jaren zestig samen op één zaal. Overdag werkten ze in de verkoop van bosjes hout en de ophaal van oudpapier. Het was de eerste opvang van de stad Utrecht. Vanvond bent u welkom om te zien wat er allemaal is veranderd. U krijgt de gelegenheid om de laagdrempelige opvang voor dak- en thuislozen van binnen te zien. Oudwijkerveldstraat, hele avond bezichtiging.

Etappe 4: Holy Trinity Anglican Church - concert Het gebouw in Engelse landschapsstijl komt in 1912 tot stand onder leiding van bouwheer P.J. Houtzagers. De gebrandschilderde ramen in pre-raphaelitische stijl zijn ontworpen door Henry Thomas Bosdet en dateren uit de jaren

Etappe 6: Wilhelminakerk - rondleidingen, mini-orgelconcert De Wilhelminakerk, gebouwd in 1931 onder architect H.F. Mertens, wil een kerk-in-de-wijk zijn. De geloofsgemeenschap is actief en maakt deel uit van de Protestantse Gemeente Utrecht. Ze runt de ‘Huis-

TOUR VAN DE ZIEL

kamer van de Schildersbuurt’ op de Hobbemastraat 41. Iedereen is er welkom voor de inloop, de maandelijkse lezing of muziekuitvoering, de wekelijkse meditatie en het breicafé dat twee keer per maand plaatsvindt. Tijdens Kerkennacht elk half uur mini-orgelconcert door organist Wilfred Folmer en de gehele avond zijn er rondleidingen. Hobbemastraaty 35, van 19.30 tot 22.00 uur. Etappe 7: R.K. begraafplaats St. Barbara - muziek In een prachtige omgeving aan de oostkant van Utrecht ligt de roomskatholieke begraafplaats St. Barbara. De negentiende-eeuwse neogotische kapel van architect Alfred Tepe vormt met de bijgebouwen een blikvanger. Lommerrijke lanen en tal van kunstzinnige gedenktekens geven de plek een unieke uitstraling. Vanavond in de monumentale kapel de uitvaartcomposities Funeral Anthems van Henry Purcell door het combinatiekoor Genooten/Amarilli. Aanvangstijden 20.00 uur, 20.30 uur en 21.00 uur. Prinsesselaan 2 - vanaf 20.00 uur.

16

kerk

JUNI 2015

Evensong met Koorschool

Steven Slappendel Tijdens de vesper op zondag 7 juni om 17.00 uur verzorgen gastkoren onder leiding van Hanna Rijken een Evensong in de Nicolaïkerk. De componisten van de muziekstukken die klinken, komen allemaal uit een koortraditie: jong geleerd, oud gedaan, door de eeuwen heen! Het dagelijks zingen van de Evensong behoort tot de vaste taken van ieder Engels koor, verbonden aan kerk, kathedraal of college. Het is dan ook niet verwonderlijk dat vele (Engelse) com-

Kees Wijnen “En, heb je de nieuwe Adriaan van Dis al gelezen? En waar gaat het over? Wat staat erin?” Wanneer mensen een boek lezen, kunnen we ervan uitgaan dat het met de bedoeling is te willen weten wat de inhoud is: wat gebeurt er, waar gaat het over. Het zou met een evangelie niet anders moeten zijn. Zo ook met het evangelie van Marcus. Ook deze evangelist vertelt ons een ‘story’, meer specifiek ‘his story’ Hij wil ons iets zeggen wat hem achteraf bezien heeft geraakt. ‘Het begin van het evangelie van Jezus Christus, Zoon van God.’ Met deze woorden begint het evangelie van Marcus. Daardoor weten wij als lezers vanaf het begin hoe Marcus Jezus ziet. Maar stel nu eens dat wij in dezelfde positie als de leerlingen zouden verkeren, onwetend wat voor man Jezus nu eigenlijk is. Hoe zouden wij dan reageren op de woorden en daden van die Jezus? Het evangelie van Marcus kenmerkt zich door de vele vraagtekens die erin voorkomen. Men heeft er meer dan honderdtien geteld. Marcus doet dat bewust

ponisten zich hebben toegelegd op het schrijven van muziek die in deze ‘Choral Evensongs’ kan worden gezongen. De liturgie van de ‘Choral Evensong’ is al eeuwenlang dezelfde en staat als een huis met haar Psalmen, haar twee schriftlezingen (‘Lessons’), gevolgd door de ‘Canticles’, bestaande uit het Magnificat (de lofzang van Maria) en het Nunc Dimittis (de lofzang van Simeon). Op deze zondag wordt gezongen: 1) Psalm 31 van Joseph Barnby (1838-1896). Barnby begon als koorknaap in de York Minster, werd organist en eindigde als dirigent van de Royal Albert Hall Choral Society. 2) het Magnificat and Nunc Dimittis in

Es is van Charles Wood (18661926). Wood was een Ierse componist die veel werken voor de kerk heeft geschreven en wiens werk samen met dat van Charles Villiers Stanford, die hij opvolgde als hoogleraar in Cambridge, het meest gespeeld wordt in de Anglicaanse Kerk. Maurice Duruflé (1902-1986) staat voor de zetting van 3) Notre Père. Ook Duruflé werd als 10-jarige leerling aan de zangersschool van de kathedraal van Rouen. Hij studeerde er bij onder meer Paul Dukas en Louis Vierne, werd professor en ook organist totdat het door een verkeersongeluk onmogelijk was geworden om te spelen. De Anthem is 4) Look at the world van John Rutter (gebo-

* Evensong in Nicolaïkerk (foto Dick Vos). ren in 1945). Rutter is een Brits componist, organist en koordirigent; ook in de Nicolaïkerk heeft hij eens gedirigeerd. Hij schrijft hoofdzakelijk composities voor koren. Kinderen van de Buitenschoolse Koorschool Utrecht en het Vocaal Theologen Ensemble onder leiding van Hanna Rijken verlenen vocale medewerking en Ko Zwanenburg bespeelt het orgel. Voorganger is ds Idelette Otten uit Vleuten. De doorlopende lezing is Deuteronomium 34: 1-12, een gezegend einde.

EEN SERIE VIERINGEN IN DE JOHANNESKERK

Ken je mij? - Jezus met een vraagteken om de lezer aan het denken te zetten. Door de ogen van de omstanders kijken ook de lezers met een vragende blik naar

Jezus. Zoals de vraag van de demon: ‘Wat hebben we met jou te maken, Jezus van Nazareth?’ Of die van de Schriftgeleerden, na-

dat Jezus een verlamde man zijn zonden had vergeven: ‘Hoe durft hij dat te zeggen? Alleen God kan immers zonden vergeven.’ Of die van de omstanders: ’Waar haalt hij dat allemaal vandaan? Wat is dat voor wijsheid die hem gegeven is?’ Of de vragen van Jezus zelf als reactie op het onbegrip van de leerlingen: ‘Begrijpen jullie het dan nog niet? Zijn jullie dan zo hardleers? Jullie hebben ogen, maar zien niet? Jullie hebben oren, maar horen niet?’ Zouden wij zo veel beter in de gaten hebben gehad wie Jezus was als de leerlingen van toen? Dat is de spannende vraag die op de achtergrond van de verhalen die we de komende weken lezen steeds meespeelt. Zal het ons gaandeweg duidelijk worden wie Jezus is? En – in het verlengde daarvan - wie zijn God is? En - in het licht daarvan- wie wij zelf mogen zijn?

Duitse barok in Italiaanse stijl in Franse kerk In de Pieterskerk rondt het Vocaal Ensemble Multiple Voice op 5 juni zijn concertseizoen af met koorwerken van Johann Hermann Schein, Samuel Scheidt en Heinrich Schütz. In de muziek van deze drie tijdgenoten uit de vroege Duitse barok klinkt de Italiaanse madrigaalstijl uit eerdere tijden door. Centraal in het concert staat het werk ‘Israels Brünnlein’ van Schein. Met deze bundel van 26 meerstemmige geestelijke madrigalen heeft deze componist een meesterwerk nagelaten. Het koor voert een ruime keuze uit deze bundel uit, verrijkt met motetten van Samuel Scheidt (Sacrae Cantiones, 1620) en Heinrich Schütz (Geistliche Chormusik). Vocaal ensemble Multiple Voice staat ook bij de uitvoering van ‘Israels Brünnlein’ onder leiding van Paul de Kok. Medewerking aan dit concert (een dag later te beluisteren in het Twentse Delden) zijn David Jansen op orgel, Jamie McLaren op cello en Michiel Niessen op theorbe. Het concert in de Waalse kerk van Utrecht begint om 20.15 uur en toegang kost € 17,50. Inlichtingen op: www.multiplevoice.nl of via www.pieterskerkconcerten.nl.

Hohe Messe sluit concertreeks af Op zondag 31 mei viert Vocaal Ensemble MUSA zijn tienjarig bestaan met de uitvoering van de Hohe Messe van Johann Sebastian Bach. Peter Dijkstra, chef-dirigent van MUSA, leidt het koor dat wordt begeleid door barokorkest Musica Amphion. Het concert vindt plaats in de Domkerk en maakt deel uit van een reeks van vijf uitvoeringen. De jubileumreeks wordt afgesloten met een uitvoering in het Concertgebouw in Amsterdam. De Hohe Messe is waarschijnlijk het allerlaatste stuk waaraan Bach heeft gewerkt. De compositie is als het ware een staalkaart van Bachs rijk geschakeerde muzikale vakmanschap: anderhalve eeuw vocale en instrumentale kerkmuziek komen in één lange afwisselende marathon bij elkaar. In de tien jaar van zijn bestaan heeft Vocaal Ensemble MUSA een verscheidenheid aan programma’s uitgevoerd met zowel oude muziek als hedendaags repertoire. Peter Dijkstra is de chef-dirigent van het ensemble, ondersteund door de vaste repetitoren Benjamin Bakker en Béni Csillag. Als internationaal gerespecteerd koordirigent heeft Peter Dijkstra een uitgesproken visie op Bach: “Bach uitvoeren is terug naar de muzikale essentie van het stuk en naar de mens die het verhaal achter het stuk vertelt.” Solisten bij de uitvoering in Utrecht op 31 mei zijn: Heleen Koele en Johannette Zomer (sopranen), Rosanne van Sandwijk (mezzo-sopraan), Erik Slik (tenor) en Hugo Oliveira (basbariton). Het concert in de Domkerk op 31 mei begint om 15.00 uur. Voor meer informatie: www.musa.nu.

in de stad

JUNI 2015

Koraalcantate in de Nicolaïkerk

Kamerkoor brengt ‘Poèmes et Poètes’ Op zaterdag 13 juni om 20.15 uur verzorgt het Utrechts Kamerkoor onder leiding van Wolfgang Lange een concert in de Tuindorpkerk te Utrecht (Suringarlaan 1) met als titel ‘Poèmes et Poètes’. Van Charles d’Orléans aan het eind van de Middeleeuwen tot Mallarmé en Valéry wil het UKK in dit programma de grote Franse dichters eren met koorwerken uit voornamelijk het eind van de negentiende en de eerste helft van de twintigste eeuw. Het betreft werken voor koor a capella van de componisten Debussy, Ravel, Poulenc, Milhaud en anderen. Daarnaast zijn er pianowerken van Debussy te beluisteren. Uitgevoerd worden onder andere: Trois chansons (Debussy), Soupir (Ravel), Jerusalem (Milhaud), Trois poèmes (Françaix), Devant sa main nue (Milhaud), Un soir de neige (Poulenc) en Naissance de Vénus (Milhaud). Bezoekers krijgen een afwisselend programma met gedichten over verschillende onderwerpen en daardoor ook heel verschillend in sfeer. Liefdesgedichten, poëzie over verschillende seizoenen, over de creativiteit en inspiratie van de dichter, maar ook over het hemelse Jeruzalem. Het Utrechts Kamerkoor is een gemengd klassiek kamerkoor dat al ruim zestig jaar bestaat. Wolfgang Lange leidt het koor sinds 2003. Het repertoire omvat een brede schakering aan werken uit de Europese koorliteratuur vanaf renaissance tot hedendaags. Het koor zingt hoofdzakelijk a capella in een thematische programmering. Kaarten zijn aan de kassa te koop voor vijftien euro (elf euro voor U-pashouders) of in voorverkoop voor een tientje via utrechtskamerkoor.nl.

Cantiago zingt Petite Messe Solennelle Op zaterdag 30 mei zingt kamerkoor Cantiago onder leiding van Herman Mussche de Petite Messe Solennelle van Gioacchino Rossini (17921868). In deze compositie is Rossini’s kenmerkende operastijl te horen, met name in de aria’s, maar verschillende delen doen ook denken aan Palestrina, Händel en Bach. Het stuk wordt uitgevoerd door koor en solisten onder bijzondere begeleiding van piano en harmonium. Het werk duurt ongeveer 1 uur en 20 minuten. Locatie: Jacobikerk. Aanvang concert: 20.15 uur. Toegangsprijs: € 12,50 / 10,00 (studenten / CJP / U-pas).

17

Steven Slappendel Op zondag 31 mei, zondag Trinitatis, is er om 17.00 uur een cantatevesper in de Nicolaïkerk, een cantate speciaal geschreven voor zondag Trinitatis. De cantate ‘Gelobet sei der Herr, mein Gott’ (BWV 129) behoort tot de zogenaamde koraalcantates van Johann Sebastian Bach (1685-1750). Deze cantates ontstonden tijdens Bachs begintijd in Leipzig in de jaren 1724 en 1725. Hij schreef BWV 129 voor zondag Trinitatis, ook wel ‘Drieëenheidszondag’ genoemd. De eerste uitvoering van de cantate is waarschijnlijk op zondag 16 juni 1726 in de Thomaskirche te Leipzig geweest. Kenmerkend voor de cantate is de feestelijke bezetting. De cantate is geschreven voor koor, drie solisten, drie trompetten en pauken, fluit, twee hobo’s, strijkers en basso continuo. De tekst van de cantate is van de dichter Johann Olearius (1611-1684). Opvallend is, dat Bach de gehele tekst van het koraal gebruikt. Alle vijf strofen zijn onveranderd overgenomen. De tekst bezingt de Drieëenheid: God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest. Durante Het Canticum is het Magnificat in Bes van Francesco Durante (1684-

Carel Nederlof Onlangs was de herdenking van de Armeense genocide. Een delegatie uit de Nicolaïkerk is daar naar toe geweest. Ook het Tweede Kamerlid Arie Slob van de ChristenUnie was bij die herdenking in Armenië, maar helaas geen vertegenwoordiger van de Nederlandse regering. Wie er wel waren: president Putin van Rusland en president Hollande uit Frankrijk. De Nederlandse regering had geen vertegenwoordiger gestuurd, uit wat voor opportunis­ tische reden ook. Ze willen de Turken blijkbaar niet voor het hoofd stoten. Ze willen daarom ook niet spreken van ‘de Armeense Genocide’, maar van ‘de Armeense kwestie’. Handels- en economische belangen tellen blijkbaar zwaarder. Een tijdje geleden heb ik in mijn boekenkast een boekje ontdekt dat mijn overleden moeder had gekocht, waarschijnlijk in Frankrijk. Het is gedrukt in 1937 (toevallig mijn geboortejaar) en het heet: ‘Dans la Fournaise, épreuves de jeunes Arménien’. Het is in een tamelijk moeilijk Frans geschreven, maar enkele hoofdstukken heb ik toch kunnen vertalen. Het beschrijft wat de mensen hebben meegemaakt die aan de moordpartijen zijn ontkomen, die de Turken onder de Armeniërs hebben aangericht. Het was niet alleen in 1915. Al eerder hebben de Ar-

1755). Deze uit Italië afkomstige componist was in zijn tijd vooral bekend als theoreticus en muziekpedagoog. Durante, een leerling van Alessandro Scarlatti en zelf de leraar van onder andere Pergolesi, was één der voornaamste vertegenwoordigers van de zogenaamde Napolitaanse School. Deze school liet zich inspireren door

de polyfone schrijfwijze van de zestiende-eeuwse componist Palestrina. Fraai is het hoe Durante in het Magnificat de melodieën, deels gebaseerd op het gregoriaans, van de zangers door elkaar heeft gevlochten. Zijn Magnificat bestaat uit verschillende delen voor solisten, koor en instrumenten. De psalm in deze vesper is Psalm

150 en de lezing is Romeinen 5: 1-11. Voorganger is Dr Rijk Schipper en organist Berry van Berkum. Vocale en instrumentale medewerking wordt verleend door Paulien van der Werff, sopraan, Dorien Lievers, alt, en Michiel Meijer, bas, de Cappella di San Nicolai en de Vespercantorij onder leiding van Ko Zwanenburg.

* Cantatevesper in de Nicolaïkerk (foto Steven Slappendel).

GEDACHTEN OVER GENOCIDE VAN 1915

Armenië en de kerk meniërs veel moeten verduren van hun islamitische landgenoten. Beschreven wordt ook hoe in de stad Marash (nu Karamanmarash genaamd) de kerk waarin de Armeniërs hun toevlucht hadden gezocht, in brand werd gestoken. Maar weinigen zijn ontkomen, onder anderen degene die dit verhaal vertelde. Hij was naar Aleppo

door en de christenen zijn er nog steeds de dupe!

(nu in Syrië, maar toen deel uitmakend van het Turkse rijk) gevlucht en was daar opgevangen in een christelijke instelling, waar hij vertelde wat hij had meegemaakt. Dan te bedenken dat in ditzelfde Aleppo nu alles wordt verwoest door de verschrikkelijke burgeroorlog die daar nu plaatsvindt. De brand in het Midden Oosten gaat

* Beeldmerk van de genocideherdenking in Armenië.

Bloedbroeders Op tv is een serie van zes afleveringen geweest, genaamd Bloedbroeders. Een Armeniër en een Turk zijn als vrienden samen gaan onderzoeken wat er precies was gebeurd in Turkije gedurende de

Eerste Wereldoorlog, toen de Armeense genocide plaatsvond. Ze gingen naar verschillende plaatsen en spraken met de mensen die er nu wonen. De Armeniër, Ara genaamd, bezoekt met zijn Turkse vriend Sinan de plaats

waar de voorouders van Ara gewoond hebben. Dit is Erzincan en hij gaat na hoe zijn ouders daar vandaan waren gedeporteerd. Zij waren naar het oosten gedreven en daarna naar het zuiden, de Syrische Woestijn in. De bedoeling was dat ze daar zouden omkomen van honger en dorst. Onderweg werden echter ook al veel Armeniërs gedood door de Turken. Er waren echter ook goede Turken die de Armeniërs lieten schuilen in hun huis. In het boekje ‘Dans la Fournaise’ wordt verteld hoe een Arabische boer een jonge Armeniër in huis neemt en hem op het land voor hem liet werken. Op laatst is de jonge man toch maar gevlucht, richting Syrië en Aleppo, waar hij werd opgevangen in het christelijke tehuis. Hij werd namelijk niet geaccepteerd door zijn dorpsgenoten, omdat hij christen was terwijl zijn dorpsgenoten moslims waren. De twee vrienden bezoeken ook een Turkse professor, Tanar Akcam. Deze zegt: “Binnen de universiteit kunnen we wel spreken over een genocide die er is geweest, maar daarbuiten niet.” Zij wordt namelijk door de overheid ontkend. Een Armeense journalist die erover publiceerde, werd doodgeschoten. (vervolg in het julinummer van Kerk in de Stad) [email protected]

18

kerk

JUNI 2015

BOEKEN

Geloven met plezier

Lunchconcert van Yoko Kobayashi in Stiltecentrum

Peter van der Ros Een aantrekkelijk ogend vierkant boek met harde en rijk geïllustreerde omslag, voor een kleine prijs. Dit is kort gezegd de beschrijving van ‘Geloven met plezier’ een uitgave van het JOP ( jongerenwerk van de Protestantse Kerk in Nederland) en ‘op de markt gebracht’ zoals dat heet door de uitgever die het predicaat ‘koninklijk’ voor zijn naam mag zetten (en dat in het Engels dan ook doet): Jongbloed in Leeuwarden. Ouders van jonge kinderen hoeven het wiel niet meer zelf uit te vinden waar het de speelse geloofsopvoeding van hun nakomelingen betreft. Astrid Damstra en Friso Mout geven tal van praktische tips aan mensen die hun kinderen graag wat meer ‘willen meegeven’ dan slechts wat christelijke gezinsgebruiken. Ze hebben hun dieper gaande informatie over het geloofsleven onderverdeeld in acht thema’s, wat het toepassen van deze ervaringskennis nog eenvoudiger maakt. Behalve de – ook weer onderverdeelde - hoofdstukken van de kerkelijke feestdagen gaat het verder onder meer over muziek en over ‘rituelen thuis’. Met dat laatstgenoemde is op speelse en tegelijk aansprekende wijze veel meer te doen dan wat misschien bij ouders van nu uit een vorige opvoeding is ‘blijven hangen’. Op een eigentijdse manier met geloofsopvoeding omgaan, zou de ondertitel kunnen zijn van dit boek, dat evenwel als subtitel kreeg: ‘100 leuke ideeën voor jou en je kind’. Ook goed. In elk geval: aan kinderen welbesteed is nooit weggegooid geld. Naar aanleiding van: ‘Geloven met plezier’, Astrid Damstra en Friso Mout, Uitgever Jongbloed, ISBN 978-9491-8442-94; 120 pagina’s in formaat 20 x 20 centimeter, prijs 12,50 euro.

De dementievriendelijke kerk ‘Geestelijke zorg bieden aan dementerende leden van de geloofsgemeenschap’ is de ondertitel van dit boekje dat verscheen bij Uitgeverij Narratio in Gorinchem. Auteur is Annemarie Roding-Schilt, protestants predikant in Hellevoetsluis en geestelijk verzorger bij een verpleeghuis in die Zuid-Hollandse plaats. De bijvoeglijke bepaling ‘dementie-vriendelijk’ zul je niet zo snel voor ‘kerk’ zetten. Toch blijkt deze vlag oftewel boektitel de lading wel te dekken. Annemarie Roding beschrijft vanuit haar ervaring als geestelijk verzorger tal van herkenbare praktijkvoorbeelden. Zo is ‘het geloof’ vaak nog tot in vergevorderd stadium van dementie een diep verankerd gevoel bij veel patiënten. Een ooit geleerde psalm of bijbeltekst lééft dan nog ergens ‘diep van binnen’. Het boekje kan een houvast zijn voor mensen die te maken hebben met een dementerend familielid of een dementerende vriend(in). Er staan tal van tips in om gesprekken aan te gaan of in een bepaalde richting te leiden. Naar aanleiding van: De dementie-vriendelijke kerk’, Uitgeverij Narratio, Annemarie Roding-Schilt, ISBN 978-90-5263-895-9, 84 pagina’s, formaat A5, prijs tien euro.

LEZERS SCHRIJVEN

* Daan van der Waals.

Pieter Oussorens Naardense Bijbel Kerk in de Stad van mei bevatte een boeiend verslag van een spreekbeurt van bijbelvertaler Pieter Oussoren bij de EUG. Ik heb daar niet veel commentaar op, maar wil wel iets vertellen over mijn omgang met Pieters Naardense Bijbel, of liever de ‘huisdienst’ van mijn vrouw en mij. Na de avondmaaltijd plegen wij een bijbelgedeelte te lezen volgens het rooster van de Domkerk, en we sluiten dat af met een gebed. Voor die bijbellezing gebruiken wij twee bijbels, waaruit wij om de beurt voorlezen. De ene is de Naardense Bijbel, een zeer kloek boekwerk trouwens, de andere onze trouwbijbel (NBG-vertaling 1951) of de NBV van 2004.

Op die manier kunnen we mooi heel verschillende vertalingen vergelijken, wat soms ook bijdraagt aan een beter begrip van de tekst. En het moet gezegd, doorgaans zijn wij op de hand van Pieter. Dan zeggen we: ‘Pieter heeft hier toch een veel markanter woord, veel sprekender’ of ‘Pieters vertaling betekent heel iets anders, zal wel komen omdat hij dicht bij de grondtekst blijft’. Zeker, rare zinnen heeft hij ook, zinnen die van geen kant lopen, maar daar hebben wij geen buikpijn van. Dat maakt je juist nieuwsgierig naar wat de bedoeling is. Het is vaak smullen geblazen bij Pieter, al die originele wendingen en die ruige taal. Maar het belangrijkste heb ik nog niet genoemd en het komt ook in het EUG_verslag niet voor. Dat is het gebruik van

de tegenwoordige tijd. Daar waar andere vertalingen het verhaal in de verleden tijd vertellen, als iets wat toen-en-toen is geschied, actualiseert PIeter het naar het heden. Het verhaal wordt verteld als iets wat nu gebeurt, waaraan de lezer van nu deel heeft. Je snapt wel, dit is geen onbelangrijk verschil, het is eerder een kernpunt. Je krijgt geen geschiedenisles voorgeschoteld maar je wordt binnengetrokken in een verhaal dat zich vandaag de dag aan jou voltrekt, als je ogen en oren open hebt en ontvankelijk bent voor de boodschap van dat verhaal. En waarachtig, het is frappant zovaak als een bijbelcitaat precies past bij wat je die dag hebt beleefd. Daan van der Waals [email protected]

* Yoko Kobayashi. Op 18 juni geeft Yoko Kobayashi een lunchconcert in het Stiltecentrum op Hoog Catharijne. De van origine Japanse musica zingt liederen van Hildegard von Bingen. Toelichting op de muziekkeuze van Yoko wordt bij dat concert gegeven door Mieke Kock-Rademakers. Zij is classicus, filosoof en vertaler. Yoko Kobayashi heeft muziekwetenschap gestudeerd aan het conservatorium in Utrecht. In Tilburg volgde zij een studie in het vak oude muziek, waarin zij afstudeerde aan de Universiteit Utrecht. Yoko werkt als pianiste in kerken in Zeist (doopsgezind) en Driebergen (Protestantenbond). Daarnaast geeft zij concerten in oude muziek in Japan en in Nederland. Ook treedt zij regelmatig op in het Stiltecentrum in Utrecht. Mieke Kock is docente klassieke talen. Voor de ensembles Cercamon en Cantus Modalis behandelde zij de samenhang van klank, beeld, woord, betekenis en gebeuren bij middeleeuwse componisten, met name bij Hildegard van Bingen. Daarnaast organiseerde zij studiedagen en lezingen over het Neoplatoons en Aristotelisch gedachtegoed en de grote invloed hiervan op het middeleeuws denken. Sedert 2011 werkt Mieke aan de vertaling van de trilogie Het Boek Scivias (Ken de Wegen) van Hildegard van Bingen. Hier ligt het verband met Yoko Kobayashi, die dit middeleeuwse werk belichtte in haar muzikale doctoraalscriptie.

Nieuwe beheerder Jacobikerk Peter van den Brink is sinds kort de nieuwe beheerder in de Jacobikerk. Peter is drie jaar koster-beheerder geweest in De Oostpoort in Gouda en gaat nu voor gemiddeld twintig uur per week in de Jacobikerk aan de slag. Peter is getrouwd met Annette en zij hebben twee kinderen: Sterre (9) en Fienne (6). Hij is bereikbaar via de beheerdertelefoon (065356 3937) en vias de mail: [email protected].

in de stad Blauwkapel zoekt vrijwilligers

JUNI 2015

‘Wat de liefde doet’ – Kierkegaard op z’n best sten die je met volle aandacht tot je moet laten doordringen.

Peter van der Ros

Het kleinste gotische kruiskerkje in Nederland, Blauwkapel, aan de rand van Utrecht, organiseert de hele zomer door allerlei activiteiten. Dit is allemaal vrijwilligerswerk, reden waarom de vereniging Vrienden van Blauwkapel op zoek is naar nieuwe helpende handen. Deze vereniging telt een kleine tweehonderd leden en wordt vertegenwoordigd door een bestuur en werkgroep van zo’n twintig vrijwilligers. Al meer dan een halve eeuw wordt het kerkje door de Vereniging Vrienden van Blauwkapel gebruikt als ‘oecumenische onderwegkerk’. Elk jaar worden er vanaf Pasen tot en met de eerste zondag in november, tijdens de Advent en op kerstavond oecumenische kerkdiensten voor mensen onderweg gehouden. Hierbij zijn steeds twee werkgroepleden aanwezig. Het kerkje is ooit als roomskatholieke familiekapel gebouwd, in 1451 en werd met de Reformatie protestants. De kerk heeft een prachtige akoestiek en veel koren en ensembles treden daarom graag op in Blauwkapel. Op de laatste zondagmiddagen in juni, augustus en september organiseert de vereniging gratis toegankelijke concerten met afterparty, die door zo’n tachtig tot honderd mensen worden bezocht. Door natuurlijk verloop zijn er in de werkgroep enkele vacatures ontstaan. Bestuur en werkgroep vormen een enthousiast en gezellig team en heten nieuwe vrijwilligers na een informatief gesprek van harte welkom. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de voorzitter Toos Vinkenborg, telefoon 273 2827 of de secretaris Ben van Hoeflaken 228 7342; het mailadres is: [email protected]. Meer informatie staat op de website: www.onderwegkerkblauwkapel.nl

Inloophuis zoekt helpende handen Het kerkelijk inloophuis Het Knooppunt in Lunetten kan een aantal nieuwe vrijwilligers goed gebruiken. Met name met het oog op Pinksteren, als er extra activiteiten in het inloophuis worden ontplooid, zijn nieuwe helpende handen zeer welkom. Het zogeheten ‘Team Plus’ probeert zo veel mogelijk mensen uit de wijk bij te staan in het creëren van gezelligheid. Dat gebeurt door middel van creatieve activiteiten, een daguitstapje of het organiseren van specifieke koffieochtenden. Centrale plek is het buurtcentrum de Musketon aan de Hondsrug 19. Coördinator Arjen de Groot vertelt er graag meer over. Zijn telefoonnummer is: 06-4096 7674, e-mailadres: het.knooppunt@ outlook.com, website: www.lunetten.nl/knooppunt.

19

De serie ‘Kierkegaard werken’ is steeds omvangrijker aan het worden. Uitgever Damon begon er zo’n negen jaar geleden mee, de publicaties van deze gerenommeerde Deense filosoof opnieuw – of in enkele gevallen voor het eerst – op de markt te brengen. Dit in samenwerking met de ‘nieuwe kritische Deense editie Søren Kierkegaard Skrifter’, zo vermeldt het overzicht van de inmiddels al vijftien delen tellende reeks. ‘Wat de liefde doet’ is een herdruk van het al in 2007 uitgegeven boek waarin de negentiendeeeuwse schrijver zich duidelijker dan in andere werken ontpopt als een christen-filosoof. Het zijn in feite overdenkingen die Søren Kierkegaard in 1847 schreef. Aan de door Lineke Buijs en Andries Visser vertaalde werkstukken (goed beschouwd is het boek een bundeling van twee delen) gaat een gebed van de schrijver vooraf. Vanzelfsprekend een thematisch gebed, dat eindigt met de woorden dat in de hemel geen enkele daad bijval krijgt, als het

geen daad van liefde is. In het korte voorwoord daaraan voorafgaand,‘waarschuwt’ de auteur zijn lezers er voor dat de ‘christelijke overwegingen’ zoals hij zijn teksten in dit werk benoemt, langzaam begrepen zullen worden, “maar dan ook makkelijk”. Dat ‘makkelijk’ is – bij Kierkegaard per definitie – betrekkelijk, want in de ruim vierhonderd pagina’s van zijn gloedvolle betoog over de (naasten)liefde is elk door hem zorgvuldig gekozen woord dermate doordacht, dat je dit boek bepaald niet losjes tot je neemt.Weliswaar staan er vanwege de grootte van het lettertype niet onnoemelijk veel woorden op een pagina, maar het zijn tek-

Ontleding Bijbelteksten uit Lucas en Romeinen werkt Kierkegaard fijnzinnig uit. Zo ontleedt hij de samenvatting van de Wet der Liefde (de Schepper liefhebben boven alles en je naaste net zo veel als je zelf) door zowel het onderwerp (jij) als het gezegde onder de loep te leggen. En daarvan weer afzonderlijk zowel het hulpwerkwoord (moet) als het hoofdwerkwoord (liefhebben) en het ‘lijdend voorwerp’: je naaste. Terecht schrijven Udo Doedens en Pieter Vos als redactieleden van de Søren Kierkegaard Werken in het nawoord van dit mooie boek dat de filosoof het puur over naastenliefde heeft. Zij beschouwen ‘Wat de liefde doet’ als het hoofdwerk van Kierkegaards tweede schrijversperiode. (De eerste periode kenmerkt zich door het hanteren van pseudoniemen). Niet voor niets was dit boek al bijna een eeuw geleden het allereerste werk van Kierkegaard dat in het Nederlands verscheen. Praktijkoefening Typisch voor Kierkegaards schrijfstijl is het plaatsen van een gedachte als praktijkoefening. Zo doet hij op pagina 178 het voorstel

Vreemd en bizar; Lastige Bijbelverhalen Arie Moolenaar Hebt u ook zo’n moeite met bepaalde Bijbelverhalen? Stoort u zich er aan en slaat u bij lezing de Bijbel met een zucht dicht en denkt: Wat moet ik hier mee? Piet Schelling, emeritus-predikant, kreeg regelmatig deze verzuchting te horen. Dit heeft hem uitgedaagd om met veel mensen in gesprek te gaan en vervolgens een boekje te schrijven over lastige Bijbelverhalen. Het is immers ook voor hem zelf herkenbaar. Het is een boekje geworden om zelf of beter nog, met anderen, door te nemen. Schelling heeft voor een heldere opzet gekozen. In het voorwoord verantwoordt hij de reden voor het ontstaan van het boekje en daarin erkent hij ook dat voor hem Bijbellezen een avontuur is, dat hij niet wil missen. Vervolgens komen er twee delen. In het eerste gaat hij in op de vraag hoe wij de Bijbellezen. Er zijn inderdaad teksten die verwarren en aanstoot geven. Hij citeert daarbij een gesprekspartner die verzucht: “De Bijbel staat vol met verhalen die bizar, raar en soms zelfs weerzinwekkend overkomen” (12). Belangrijk is echter niet wát, maar hóe we lezen. Met welke ogen kijken we en lezen we dus? De Bijbel is immers geen biologie-,

natuurkunde-, wet- of geschiedenisboek. In de Bijbel gaat het om het ontvouwen van Gods weg met mensen (14). Vuistregels Voor de schrijver is het een leerzaam, een troostrijk, een eerlijk, een humoristisch, een inspirerend, een kritisch, een grof, een onbegrijpelijk, een moeilijk boek (15, 16).Vervolgens geeft hij vijf vuistregels om tekst en lezer te begrijpen. Dat is al spannend, want ben je het wel eens met deze vuistregels, zoals: Hoor met oren die horen dat de Bijbel niet samenvalt met Gods Woord (20). De Bijbel is niet heilig. “Er staan dingen in die niet kloppen. Historisch, natuurkundig en biologisch gezien, staan er onjuistheden in” (21). Belangrijk is dat hij opmerkt: We gaan luisterend op zoek naar de stem van God. God wil mensen ontmoeten en de weg wijzen in het vertellen van verhalen door mensen. “Jezus ontvouwt zijn leven en werk verhalenderwijs. Hij leeft in en door verhalen. Hij is zelf een verhaal, Gods verhaal” (21). Het tweede deel van het boekje gaat dan in op concrete Bijbelteksten. Er zijn twaalf teksten gekozen, omdat twaalf voor het geheel staat. Er zijn verrassende keuzes gemaakt, zoals die over Elisa en de 42 kinderen die door een beer worden gedood, maar ook die over Ehud die met een ossenprik 600 Filistijnen doodt. “Zo bevrijdde ook hij Israël”.

Leermomenten Zowel verhalen uit het Oudeals uit het Nieuwe Testament komen aan bod. Het boeiende en overbekende verhaal van het offer van Abraham en zijn zoon Isaäk wordt besproken. Het is een verhaal over leven en dood en geroepen worden. Dit verhaal: “Dat stelt christenen voor de vraag of het denkbaar is dat God zijn zoon zou offeren. Om Elie Wiesel te citeren: “De kruisiging betekent voor ons joden een stap achteruit”(98). De leermomenten zijn dan: Welke stem horen we? Het is een oefening in zuivere verbondenheid. Geen mensen en kinderoffers: leven bescher-

voor een gedachte-experiment: iemand heeft voor zijn geliefde al het mogelijke gedaan. Zichzelf als het ware opgeofferd. Dat zou zijn omgeving prachtig vinden, nietwaar? Maar als de persoon in kwestie dan zou zeggen: “Zo, nu heb ik mijn schuld afbetaald”, dan is het opeens niet meer zo nobel. Integendeel. Zo kan die gedachte verder gaan, door aan zijn eerdere woorden toe te voegen: “Laat me asjeblieft die schuld behouden.” Dat zou dan ineens weer heel liefdevol klinken... Humor had de Deense filosoof ook. Dat blijkt onder meer uit de opmerking dat er geen tijdgenoten van Christus zijn die iets over zijn opvattingen kunnen zeggen. “Mocht je deze mensen toch ergens aantreffen, vraag hen er dan naar”, stelt Kierkegaard nonchalant. Een onbedoelde samenvatting van ‘Wat de liefde doet’ staat op pagina 269: “Een liefdevol mens zoekt het zijne niet; hij doet het tegenovergestelde: hij heeft het eigene van de ander lief.” Het is een werkboek. Naar aanleiding van: ‘Wat de liefde doet’, Søren Kierekegaard, uitgever Damon, ISBN 978-90-5573-784-0, NUR 730. Prijs 39,90 euro.

BOEKEN men en bewaren. Genade gaat voor recht en liefde gaat voor angst. De toekomst overgeven, opent de toekomst. Dit verhaal confronteert ons met wie we zijn en wie we kunnen worden (99). De gekozen Bijbelverhalen dagen uit zich te verdiepen in de eigen wijze van lezen, begrijpen, in gesprek gaan. Het verlangt ook naar meer, want welke verhalen zouden wij willen kiezen. Ieder hoofdstukje geeft een goede toelichting op het Bijbelgedeelte, stelt de nodige vragen en geeft aan wat de betekenis voor vandaag zou kunnen zijn. In hoofdstukje zestien worden ten slotte suggesties gegeven voor een gesprek. Stel vooraf het doel van het gesprek vast: wat willen we bereiken, wat willen we leren? Bekijk welk thema je aan de orde wilt stellen aan de hand van de hoofdstukjes. Het eerste deel gaat over de Bijbel in het algemeen. Besteed daar zeker aandacht aan. “Inzicht en zicht op de Bijbel als geheel zullen het gesprek daarna over specifieke teksten ten goede komen” (107). Ten slotte worden er voor elk hoofdstukje gespreksvragen aangereikt. Het is een boekje dat uitnodigt tot gesprek met elkaar, met de Bijbelteksten. De keuze van de Bijbelgedeelten is verrassend en kan helpen de Bijbel te verstaan in de tijd van toen en in de betekenis van nu. Warm aanbevolen. Piet Schelling – Vreemd en bizar; Lastige bijbelverhalen. Boekencentrum, Zoetermeer, 2015; ISBN 978 90 239 7006 4; 112 pagina’s, prijs € 11,70.

20

kerk

JUNI 2015

Citypastoraat Domkerk

DOMKERK UTRECHT C I T Y PA S T O R A AT

www.domkerk.nl Op 31 mei vieren we Trinitatis, het feest ter ere van de drievuldige naam van Vader, Zoon en heilige Geest. Op deze zondag worden gedoopt: Sophie, dochter van Robert en Jacqueline Dijkstra; Nina, dochter van Pim Teerink en Hestia Bosman; Elias, zoon van Bert van Manen en Carmen van Manen – Baijanova en Loesje, dochter van Eva Bouma. Op deze zondag is het ook Kerk op schoot en Basiscatechese voor kinderen uit groep 7 en 8. Bij Kerk op Schoot maken kinderen in de leeftijd van 0-4 jaar op een speelse

manier kennis met kerk-zijn. Tegelijkertijd is het een ontmoetingsmoment voor ouders en kinderen. Het heet ‘Kerk op Schoot’, omdat de kinderen bij hun ouders of opa/ oma op schoot kunnen zitten tijdens deze mini-kerkdienst. Ouders en kinderen zijn welkom om 10.30 uur in de Domkerk Op zondag 28 juni neemt een aantal kinderen afscheid van de Basiscatechese. Zij krijgen een Liedboek, met een tekst en een zegen mee. Elders in Kerk in de Stad leest u over alle activiteiten in de Domkerk rondom de Tour. De Domkerk is trots op het mooie programma dat zij kan aanbieden aan de stad met al haar bezoekers. We zijn ook blij dat een groep betrokken Dommensen zich zo intensief hiervoor heeft ingezet. Hartelijk welkom in de kerk!

EUG Oekumenische Studentengemeente (Janskerk)

In de tijd na Pinksteren gaan we in de vieringen verder met ‘bevlogen’ mensen. We horen over mensen uit deze of de vorige eeuw, die een

WIJKNIEUWS inspiratiebron zijn of waren voor hedendaagse mensen. Dat zijn in de vieringen van juni  de zusters Augustinessen van Sint Monica,

drijft en inspireert. Weest welkom!  In het kader van de Utrechtse Kerkennacht wordt in de Janskerk op 20 juni om 20.00 uur een Taizé-viering gehouden. Deze viering wordt georganiseerd in samenwerking met de jongerengroep Taizé in Utrecht. Iedereen is van harte welkom om mee te zingen, bidden en vieren

Jacobikerk

www.eug-janskerk.nl Catharina Halkes (de eerste hoogleraar feminisme en christendom in Nederland aan de Katholieke Universiteit Nijmegen), Anna Blaman (schrijfster; haar pseudoniem is een afkorting van “Ben Liever Als MAN”) en Marshall Rosenberg (grondlegger van de methode van de geweldloze communicatie). De verhalen van deze inspiratiebronnen verbinden we met bijbelteksten, om zo uit te komen bij wat ons

www.jacobikerk.nl In de ochtenddienst van eerste pinksterdag deden negen jongeren in de Jacobikerk publiekelijk belijdenis van het geloof: Annerisca Brussaard, Bart Geerts, Bob de Graaf, Joanne de Mooij, Jan van Oostrum, Martijn van Rijswijk,Willem van Toor, Gisella Varga, Nick

AGENDA * Yoko Kobayashi speelt piano tijdens lunchconcert in Stiltecentrum op 18 juni. dagelijks (behalve zondag) 12.30 uur Domkerk, middaggebed elke maandag 7.00 uur Domkerk, ochtendgebed elke woensdag 17.30 Johannescentrum, Hanna’s herberg

zondag 31 mei 11.00 uur Janskerk, tienerviering 15.00 uur Domkerk, Hohe Messe van Bach door Vocaal Ensemble MUSA 17.00 uur Nicolaïkerk, cantatevesper 19.30 uur Jacobikerk, avonddienst met ds G. van Meijeren dinsdag 2 juni 19.00 uur Het Utrechts Archief, viering Stadsdag Utrecht (1122)

elke donderdag 8.30 Johannescentrum ochtendgebed Voor de activiteiten in de Kerkennacht verwijzen wij naar de hartpagina’s (Tourkatern). --zaterdag 30 mei 10.00 uur Johannescentrum, aankomst delegatie uit Ghana 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek met Cantores Martini (deel 5 in de serie Hooglied- en Mariamuziek) 20.00 uur Tuindorpkerk, uitvoering Petit Messe Solenelle van Rossini door Utrechts Vocaal Ensemble 20.15 uur Jacobikerk, Cantiago zingt de Messe Solennelle van Rossini

donderdag 18 juni 12.00 uur Stiltecentrum Hoog Catharijne, lunchconcert pianiste Yoko Kobayashi 20.00 uur Jacobikerk, Michacursus

zondag 7 juni 15.00 uur Clubhuis Salwega (Lunetten), picknick in Lunetten georganiseerd door diverse kerken 17.00 uur Nicolaïkerk, Evensong met Vocaal Theologen Ensemble en kinderen van de Buitenschoolse Koorschool 19.30 uur Geertekerk, uitvoering Bachcantate ‘Die Elenden sollen essen’

vrijdag 19 juni 18.00 uur Jacobikerk,YUP Jacobi weekend zaterdag 20 juni 15.00 uur Bethelkerk, vrijwilligersmiddag 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek 20.00 uur Janskerk, Taizéviering in kader van Kerkennacht

zondag 21 juni 10.30 uur Johannescentrum, jubileum Wick Gispen met uitvoering Missa Brevis, receptie na afloop viering 11.00 uur Janskerk, Roze Zondag viering 15.00 uur Nicolaïkerk, Bijbelquiz op CZ Utrecht The Battle 17.00 uur Marcuskerk, vesper woensdag 24 juni 19.00 uur Jacobikerk, Openkring 19.00 uur Oranjekapel, avondgebed zaterdag 27 juni 12.00 uur Rhijnauwen, Mama Jacobi picknick 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek zondag 28 juni 14.30 uur Jacobikerk, intrede missionair predikant Wim Vermeulen

woensdag 10 juni 19.00 uur Jacobikerk, Openkring 19.00 uur Oranjekapel, avondgebed donderdag 11 juni 20.00 uur Jacobikerk, Michacursus

* Dirigent Lisette Bernt neemt op 28 juni afscheid van Schola Davidica. woensdag 3 juni 20.00 uur Huis in de Wijk (Tuindorpkerk), lezing ‘Parels uit het interbellum’ door architect, musicus, neerlandicus en schilder donderdag 4 juni 20.00 uur Jacobikerk, Michacursus

* Wick Gispen viert op 21 juni zijn 12,5-jarig jubileum als cantor in Utrecht.

zaterdag 6 juni 15.00 uur Johannescentrum, huwelijksviering Anton Hoogland en Andrieske Hoeksema 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek . . . . .

Vreeswijk. Een van hen, Gisella, werd ook gedoopt. De muziekgroep van de Jacobikerk speelt met enige regelmaat tijdens de ochtenddienst. In overleg met de predikant zoekt ze liederen uit die passen bij de dienst. Op deze wijze draagt de muziekgroep bij aan de muzikale invulling van de dienst, zowel door het begeleiden van samenzang als door zogenaamde luisterliederen. Daarnaast wil de groep sing-ins (na de ochtenddienst) organiseren – dit is een prachtige manier om samen met anderen je favoriete lied te zingen en om nieuwe nummers te leren. De vaste muziekgroep bestaat momenteel uit de volgende leden: Dianne Otte (piano), Sarah van Wijk (dwarsfluit), Lisanne Breeman (zang), Maurits van Stuijvenberg (viool), Nilco van der Steege (trompet) en Trineke Palm (gitaar). Voor de rest van dit jaar staan de volgende data gepland: 28 juni ochtenddienst, 13 september sing-in, 4 oktober ochtenddienst, 1 november sing-in, 29 november ochtenddienst. Welk nummer schiet (jo)u te binnen dat wij met elkaar kun-

vrijdag 5 juni 20.15 uur Pieterskerk, ‘Israels Brünnlein’ van Schein door Vocaal ensemble Multiple Voice

zaterdag 13 juni 10.00 uur communiteit Franciscanen (Deken Roesstraat 13), bidden met de benen 15.30 uur Domkerk, Zaterdagmiddagmuziek 20.15 uur Tuindorpkerk, concert ‘Poèmes et Poètes’ door Utrechts Kamerkoor zondag 14 juni 11.30 uur Marcuskerk, zanghalfuurtje 16.00 uur Tuindorpkerk, concert door Gregoriaans Koor Utrecht en de organisten Willeke Smits, Peter van Dijk, David Jansen en Jaap Jan Steensma 19.30 uur Jacobikerk, Avonddienst met ds Gertine Blom 19.30 uur Nieuwe Kerk (Wittevrouwen), MEER-avond met Remmelt Meijer, bekend van ‘Nederland Zoekt’

* Op vrijdagavond 5 juni voert Vocaal ensemble Multiple Voice het stuk ‘Israels Brünnlein’ van de Duitse barokcomponist Johann Hermann Schein uit.

in de stad nen zingen bij de sing-in? Stuur een mailtje naar Dianne Otte: [email protected]. YUP Jacobi staat voor Young Urban Protestants en biedt een gevarieerd programma voor 20’ers en 30’ers die betrokken zijn bij of nieuwsgierig naar de Jacobikerk. Eens per zes weken organiseren we een ontspannen of inhoudelijke activiteit. Denk aan een spelletjesavond, borrelen, een boeiende spreker, samen eten, zeilen en inspirerende workshops. In het weekeinde van 19 en 20 juni vindt het YUP-Jacobi weekend plaats. Geïnteresseerd? Neem contact met ons op via [email protected], word deelnemer van de Facebookgroep ‘YUP Jacobi’ of spreek ons aan in de kerk. Contactpersonen: Marleen van Beek, Rianne Snoei, Rick Mast, Simone Aman.

Johannescentrumgemeente

JUNI 2015

en na de dienst is er Fairtrade verkoop. In de Wilhelminakerk gaat ds Marian van Giezen voor. Zondag 14 juni gaat ds Nine Meijnen voor. Na de dienst is er zanghalfuurtje voor de kinderen van de basisschool. Op zondag 21 juni gaat ds Jacqueline Broeyer-Bogers voor in de Marcuskerk. In de Wilhelminakerk is de voorganger ds Marian van Giezen. Om 17.00 uur is er een vesper in de Marcuskerk. Zie voor meer informatie onder ‘Vespers in Zuidoost’ Zondag 28 juni is een speciale dienst. Deze dienst is voorbereid door de tieners. Het thema van deze dienst is ‘Blijven geloven?!’ Voorganger is ds Hans Koops, Bob van der Linde bespeelt het orgel, tieners bespelen diverse instrumenten en de Marcuscantorij onder leiding van Karel Demoet, voor deze gelegenheid versterkt met enkele tieners, verleent medewerking. Na de dienst is er Fairtrade-verkoop.

Marcuswijk

Johannescentrumgemeente voor zoekers en zieners

www.johannescentrum.nl We hebben een huwelijk in de gemeente! Anton Hoogland en Andrieske Hoeksema, die sinds een aantal maanden lid zijn van onze Johannescentrumgemeente, gaan elkaar op zaterdag 6 juni, ten overstaan van wie hen lief zijn, trouw beloven en ze vragen daarbij om de zegen van de Eeuwige. De trouwdienst zal plaatsvinden in het Johannescentrum. De kerk is open vanaf 14.30 uur voor koffie en thee. De viering begint om 15.00 uur. Na afloop is er gelegenheid om hen met hun huwelijk te feliciteren. Het is voor mij, Toos Wolters, een bijzonder voorrecht in deze viering de voorganger te mogen zijn. Ik ken Andrieske al heel wat jaren, nog uit mijn tijd in Winsum - Noord Groningen, en Anton is daar later bij gekomen. Lieve vrienden dus, die nu ook deel uit maken van onze gemeenschap.We wensen hun alvast een prachtige dag toe. Weet u welkom om de viering mee te maken of hen op een ander moment met hun huwelijk te feliciteren. Voor wie een kaartje wil sturen: hun adres is Hebriden 102, 3524 EB Utrecht.

MarcuskerkWilhelminakerk

www.marcus-wilhelminakerk.nl Zondag 31 mei, zondag ‘Trinitatis’ vieren we het Heilig Avondmaal. Voorganger is ds Hans Koops, het orgel wordt bespeeld door Bob van der Linde en de Marcuscantorij onder leiding van Karel Demoet verleent medewerking. De cantorij zingt o.a.‘Holy, holy, holy’ van Pyotr Ilyich Tchaiskovsky (1840-1893), een motet voor Trinitatis. Om 17.00 uur is er een cantatevesper in de Nicolaikerk. Zie voor meer informatie onder ‘Vespers in Zuidoost’. Zondag 7 juni, de eerste zondag na Trinitatis, gaat ds Elly Bakker voor in de Marcuskerk. Er is tienerdienst

Over de bijzondere picknick ‘voor alle soorten (on)gelovigen’ in Lunetten op zondag 7 juni, staat een artikel elders in dit blad.Voor meer informatie kunt u terecht bij ds Hans Koops. Het laatste zanghalfuurtje voor de zomervakantie is op zondag 14 juni. In verband met de start van de Tour de France is er op zondag 5 juli geen dienst in de Marcuskerk. Een optreden ‘Gluren-bij-deburen’ voorbereiden, een kerstlunch organiseren, een nieuwe activiteit met Pasen bedenken of een dagje uit organiseren. Kerkelijk inloophuis in Het Knooppunt Lunetten wil vaker uitpakken met dit soort eenmalige gezellige activiteiten. Als aanvulling op vaste onderdelen als inloop en voedselbank. Dit soort activiteiten wordt door onze vaste gasten in hoge mate gewaardeerd en ze trekken veel andere buurtbewoners. Het ‘Team Plus’ zoekt nu minimaal vier enthousiaste mensen die een en ander in hun eigen tijd creatief willen oppakken. Het huidige team van vrijwilligers vindt het fijn om dit allemaal te doen, maar komt handen tekort. Onze plek - een hoek van buurtcentrum de Musketon - biedt veel mogelijkheden en vraagt tegelijkertijd om inventiviteit, bijvoorbeeld om de christelijke feestdagen op eigentijdse, laagdrempelige wijze in te vullen. Zo organiseren we geen kerstviering maar een kerstlunch (met kerstvertelling). Wat zou jij met bijvoorbeeld Pinksteren organiseren...? Inlichtingen bij Arjen de Groot, telefoon 06-4096 7674, mail: het.knooppunt@outlook. com. Middelen en begeleiding zijn aanwezig. Het Knooppunt, Hondsrug 19, www.lunetten.nl/knooppunt. Zie ook het bericht elders in dit blad.

Wilhelminawijk

Eens per twee maanden wordt er in een groepje gewandeld in een bezinnende sfeer, onder het motto ‘Bidden met de benen’. De eerstvolgende wandeling is op zaterdag 13 juni. Zie elders in dit blad. 

www.nicolaikerk.nl Op zondag 31 mei, zondag Trinitatis, zal de doop worden bediend

WIJKNIEUWS aan Luther Arthur Wilhelmus, zoon van Joanne Martheze en Richard Kaatee, Frederiek Wilhelmina en Elizabeth Tamar, dochters van Dirk-Jan en Marrigje de Leede, Niels Christiaan, zoon van Wouter en Lianne Wieldraaijer, Stella Louise, dochter van Carina Lodder en Erik van Hooft, Koen Robbert, zoon van Mijndert Rebel en Karin Dankers, en Maartje Frederieke, dochter van Christine en Mark Dormans. In de evangelielezing van deze zondag, Johannes 3: 1-16, horen we de toepasselijke woorden: ‘Ik zeg u: tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest, kan hij het Koninkrijk van God niet binnengaan’. In de Tenachlezing (Exodus 3: 1-6) het bericht over Mozes die bij de brandende struik de Eeuwige ontmoet die openbaart wie en hoe Hij God is voor mensen. Ds. Dirk Neven gaat voor en Ko Zwanenburg is organist. Om 17.00 uur is er een cantatevesper waarin klinkt: ‘Gelobet sei der Herr, mein Gott’ (BWV 129) van Johann Sebastian Bach. Op zondag 7 juni is ds. Mariska van Beusichem uit Hattem voorganger en Berry van Berkum organist. Rechteren 12: 1-6 en Marcus 3: 20-35 worden gelezen en centraal staat de vraag hoe je de ‘geesten kunt onderscheiden’. Door welke geest wordt iemand bezield? Is elk ideaal goed om voor te strijden? Naar welke innerlijke stem moet je luisteren en waar let je op als je wilt weten wat iemand drijft? Moeilijke vragen, maar wel actueel nu er in de wereld veel geweld plaatsvindt dat met een beroep op godsdienst wordt gelegitimeerd. Om 17.00 uur is er een Even­song met medewerking van het Vocaal Theologen Ensemble en kinderen van de Buitenschoolse Koorschool onder leiding van Hanna Rijken. Op zondag 14 juni, de tweede zondag na Trinitatis, zal wederom de doop worden bediend; deze keer aan Mats Olivier, zoon van Peter en Jolanda Jellema, en aan Okke Harm en Rink Herm Zwart, zonen van Onno Zwart en Carola Zwart-Koornneef. Wij horen in deze dienst de gelijkenis van het mosterdzaadje volgens de evangelist Marcus (Marcus 4: 26-34), woorden die de goede verstaander ook betrekt op zijn of haar doop en het doopleven dat daarop volgt. Als Tenachlezing hebben wij Ezechiël 17: 22-24. De Nicolaïcantorij verleent o.l.v. Ko Zwanenburg vocale ondersteuning in deze dienst en Berry van Berkum is organist. Om 17.00 uur is er een vesper in de Marcuskerk. Op zondag 21 juni, de eerste zondag van de zomer, gaat ds Kaj van der Plas uit Eelde voor en bespeelt Ko Zwanenburg de orgels. De lezingen zijn Job 30: 15-27 en 38:1 en Marcus 4: 35-41. De kracht van een storm is enorm. Het kan ook stormen bij jou van binnen. In de lezingen van vanmorgen wordt God getoond als ‘meester van de storm’. Maar wat de ‘wind’ teweegbrengt, wordt niet recht gepraat. Hoe slaapt Jezus er in hemelsnaam doorheen? Zondag 28 juni vieren we de dienst gezamenlijk en oecumenisch met onze zustergemeente van de St. Gertrudisparochie (Amaliadwarsstraat). Diaken Theo van Loon en ds Dirk Neven zijn de voorgangers en Ko Zwanenburg is de organist. Wij horen woorden uit Marcus 4: 35 - 41 en

uit Jesaja 3: 25 – 4: 6. De laatste lezing is heel toepasselijk voor twee gemeenten die samen in de wijk op weg zijn en zoeken naar de tekenen van Gods Koninkrijk: woorden over het kwaad dat Jeruzalem uit haar midden wegdoet en haar reiniging en bescherming door de Eeuwige, bescherming niet door een gebouw van pracht en praal, maar door een gebouw van eenvoud (hoe toepasselijk in deze tijden!): En er (= in Sion) zal een hut zijn tot een schaduw des daags tegen de hitte, en tot een schuilplaats en een toevlucht tegen stortbui en regen. Meer informatie over de vespers en de Evensong staat elders in dit nummer.

21

Wijkplaats al weer bijna anderhalf jaar wijkgemeente Utrecht-West ‘kerkt’. Om de aanwezigheid van deze gemeente in De Wijkplaats meer bekendheid te geven, werd tijdens de vrijmarkt in Lombok op 5 mei het gebouw opengesteld voor bezoekers. Met flyers door de hele wijk werd men uitgenodigd om te komen voor een kop koffie of thee met zelfgebakken taart, een uurtje knutselen met de kinderen, even uitpuffen van de vrijmarkt, een vieze luier verschonen of om kennis te maken met de wijkgemeente en de andere activiteiten van De Wijkplaats. De opbrengsten van de middag, bijna 200 euro, kwamen ten goede aan de voedselbank.

Zuilen (Bethelkerk en Oranjekapel) www.nk-utrecht.nl Het wijkfeest van Wittevrouwen, dat dit jaar pal voor de kerk plaatsvond, is achter de rug. We namen actief deel en – zoals elk jaar – boden we ’s avonds een maaltijd aan voor bewoners uit de wijk. De jaarlijkse cursussen zijn in volle gang. Deze worden naast de discipelschapscursussen en de Alpha-cursus gegeven. Met uiteenlopende thema’s, waaronder profetie, het geloofsgesprek en gaven werken we aan persoonlijke (geestelijke) groei. In de periode dat de cursussen worden gegeven, zijn er bewust geen kringavonden. Eén van de speerpunten van de Nieuwe Kerk is gastvrijheid. Nieuw is daarin de Nieuwe Stek. Het is een duidelijke plek, bedoeld voor mensen die nieuw zijn, waar je na de dienst met een kopje koffie kennis kan maken met anderen. Gemeenteleden die dus iemand nieuw willen leren kennen, staan ook bij de tafel. In de activiteiten voor ouderen hebben we moeite om het hoofd boven water te houden. We gaan zeker door met de activiteiten. Er is ook veel animo voor. We kijken naar samenwerking met de PGU en het project ‘Samen’ dat in de wijk gestart is. Half juni organiseren de muziekteams de NK Muziekavond, een ‘meet and greet’ met de muziekteams. In de Nieuwe Kerk bespelen veel mensen een instrument en houden veel mensen van zingen. De muziekgroepen stellen zich graag eens voor en wisselen graag met kerkleden van gedachten over de muziek in de gemeente. Uiteraard nemen ook de organisten deel aan de avond. De workshops van de NK Muziekavond zijn erg verschillend. Met elkaar gaan we aan de slag met meerstemmig zingen, het voorbereiden van een dienst en percussie spelen. Het parcours van de Tour de France (5 juli) gaat om onze kerk heen.We hebben daarom de ochtenddienst verzet naar het avondtijdstip: 19.30 uur. Voor vragen, e-mail naar [email protected].

Utrecht-West (De Wijkplaats)

www.pktk.nl Lang niet alle bewoners van Lombok en de andere wijken van Utrecht-West weten dat in De

www.protestantszuilen.nl Bethelkerk De gemeente van de Bethelkerk kan terugkijken op twee geslaagde brunchdiensten. De brunchdienst is een toevoeging op de “gewone” kerkdiensten, waarbij geëxperimenteerd is met vorm en liturgie. Na afloop van beide diensten hebben de kerkgangers met elkaar gegeten en nagepraat over de dienst. Binnenkort leest u in Kerk in de Stad meer informatie over de brunchdiensten. Veel informatie over de Bethelkerk is nu ook te raadplegen via een app. De app, genaamd Protestant, geeft de mogelijkheid om onder andere het laatste nieuws, de agenda en dagteksten op de smartphone te bekijken. Ook zijn er ingebouwde koppelingen naar facebook, twitter en de website. Op 7 juni gaat gastpredikant Matthijs Jonker voor in de dienst. Zondag 14 en zondag 28 juni is ds Tineke Zijlstra de predikant. 21 Juni gaat ds Gertine Blom voor in een dienst met Heilig Avondmaal. Diezelfde dag delen we van wat we ontvangen door in te zamelen voor de voedselbank. Oranjekapel Zondag 31 mei gaat een van de Utrechtse predikanten voor in de Oranjekapel: ds Jasja Nottelman. De week daarna is er een feestelijke dienst, waarin Guus Vink, zoon van Aly van Houten en Gerko Vink, gedoopt zal worden, door onze wijkpredikant Mendie Hofma. Zondag 14 juni is ds Lieske Keuning onze gastvoorganger. Zondag 21 juni vieren we samen met ds Mendie Hofma. We besluiten de maand op zondag 28 juni met een bijzondere viering, waarin Tera afscheid neemt van de kindernevendienst – na de zomer maakt zij de stap naar de middelbare school! Daarnaast zetten we Els Spierings in het junizonnetje; zij heeft besloten te stoppen met haar bijdrage aan de kindernevendienst, na zo’n vijftig (!) jaar. Vanzelfsprekend laten we dit in de kapel niet zomaar voorbijgaan… Een goede traditie in de wijkgemeente Zuilen is de jaarlijkse vrijwilligersmiddag. Ook onze beide vierplekken kunnen niet zonder alle vrijwilligers, en eens in het jaar maken we op zaterdagmiddag tijd vrij om elkaar daarvoor te bedanken. Dit jaar doen we dat op zaterdag 20 juni tussen 15.00 en 17.00 uur in de Bethelkerk. Een waardevolle traditie!

22

kerk

JUNI 2015

‘KidSjes’

REPARATIE

Aan­leveren van advertenties: [email protected] of telefoneren naar: 030 273 75 40

www.pgu.nu Als u een advertentie elk nummer plaatst ontvangt u 10% korting. Een kleine advertentie van een paar regels (zoals een oproep) bedraagt 15 euro.

INTERGLOBE

Klokkenatelier Jan Haasnoot Voor al uw klokken en barometers (reparatie en verkoop) Vleutenseweg 320, Utrecht. Tel: 030-6034247 www.klokken-barometers.nl

HULPVERLENING www.kinderdienst.nl Wilt u uw verhaal kwijt? Iets bespreken? Persoonlijk contact? Wij hebben altijd tijd voor een gesprek of chat:

Reisgidsen

PARTY & EVENEMENTENVERZORGING SINDS 1938

Landkaarten (overzichtskaarten en deelkaarten van - bijna - alle landen ter wereld

BRUISENDE BEDRIJFSEVENEMENTEN ROMANTISCHE HUWELIJKSFEESTEN VERRASSEND ENTERTAINMENT STIJLVOLLE BUFFETTEN EN DINERS Boerderij Mereveld ademt de sfeer van het landelijk leven van rond het jaar 1900 en ligt toch op slechts enkele minuten van Utrecht-centrum. Zoekt u naar een sfeervolle locatie waar vakmanschap en creativiteit het succes van uw bedrijfsfeest, bruiloft of diner garanderen? Wij heten u van harte welkom! Capaciteit 25-500 personen, parkeren geen probleem, makkelijk te bereiken

*

dé website voor leiding van kinder­nevendienst en kinderwoorddienst

Vinkenburgstraat 7 3512 AA Utrecht telefoon 030-2340401 www.interglobetravel.nl

• Vertrouwelijk • Anoniem • 24 uur per dag 030 - 294 33 44

Boerderij Mereveld

Reisboekhandel

www.telefonischehulpdienstutrecht.nl



WOONRUIMTE GEZOCHT

Inlichtingen of documentatie? Belt u ons:

Tel. 030 - 251 47 80

Steeds op de hoogte blijven van de nieuw verschenen boeken op het christelijk en kerkelijk erf? www.boekentafels.nl

Mijn naam is Lisa Zwiers. Ik ben 21 jaar en verpleegkundige. Vanaf 1 augustus ben ik werkzaam binnen het Wilhelmina KinderZiekenhuis in Utrecht om mij te gaan specialiseren tot kinderverpleegkundige. Deze opleiding duurt 14 maanden. Ik woon in Ommen. Deze afstand is niet iedere dag te reizen met onregelmatige diensten. Ik ben op zoek naar een plek waar ik 3-4 nachten in de week zou kunnen slapen en studeren. Ik hoop dat er mensen zijn die een kamer over hebben waar ik zou kunnen verblijven. Ik ben bereikbaar via mijn e-mail: lisazwiers@msn. com en tot 15 juni (ivm vakantie) via 06-25431306. Ik hoor het graag en wie weet tot ziens!

ruimte voor afscheid

06 - 45 363 220 altinguitvaarten.nl Geertekerkhof 3 3511 XB Utrecht

AL UW WENSEN IN DEZEN KUNNEN VERWEZENLIJKT WORDEN. Gansstraat 128-130 te Utrecht Telefoon: 030 – 2516955

Afscheid. Een mensenleven waardig.

Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Gevoelens van verdriet, woede, pijn en gemis strijden om voorrang. In de periode vlak na het overlijden is het soms moeilijk om de gedachten goed op een rij te krijgen. Dan is het goed als er iemand is die u zaken uit handen kan nemen, zonder de regie over te nemen. Voortgekomen uit de Protestantse Kerken in Utrecht zijn de waarden van de kerk nog steeds actueel voor onze dienstverlening. Wij zijn een kleinschalige organisatie, waarin een persoonlijke benadering

centraal staat. Voor directe hulp na overlijden zijn wij persoonlijk dag en nacht telefonisch bereikbaar. PCB Uitvaartzorg heeft ook een InformatieCentrum in Nieuwegein-Zuid aan de Dorpsstraat 6. U kunt zich hier vrijblijvend laten informeren over uitvaartverzorging, nazorg en gedachtenisvormen. Het InformatieCentrum is dinsdag, donderdag en vrijdag geopend van 10.00 tot 16.30 uur. Een afspraak maken op andere dagen of bij u thuis is ook mogelijk. PCB Uitvaartzorg organiseert regelmatig lezingen en exposities. Meer informatie vindt u op: www.pcb-uitvaart.nl.

PCB

UITVAARTZORG David van de Waal · Tineke Ouwerkerk · Liesbeth Kramer · Peter van Bennekom Donaudreef 25 3561 EL Utrecht Dorpsstraat 6 3433 CH Nieuwegein

Fax 030 - 254 34 23

Mereveldseweg 9 3584 LH Utrecht www.boerderijmereveld.nl

Telefoon [030] 262 22 44 dag en nacht Telefoon [030] 605 16 30 dag en nacht

www.narratio.nl Het adres voor inspirerende uitgaven, projecten en tijdschriften.

Al

tin

n g U i t va a r t e

in de stad Alle kerkgebouwen zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Kerkgebouwen aangegeven met * zijn voorzien van een aangepast toilet.

protestantse kerken binnen de PGU Bethelkerk *, De M. Keizerlaan Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds.T. Zijlstra, Utrecht, zangdienst 07-06 10:00 dhr. M. Jonker, Utrecht, Sing now, 14-06 10:00 ds.T. Zijlstra, Utrecht,Themadienst, Tienerdienst 21-06 10:00 ds. G. Blom, Utrecht, viering Heilig Avondmaal 28-06 10:00 ds.T. Zijlstra, Utrecht Blossom, Grave van Solmsstraat 4 Diensten: 11:00 uur

07-06 11:00 eten en vieren 21-06 11:00 eten en vieren Domkerk *, Domplein Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 ds. N.J. de Jong-Dorland 31-05 19:00 vesper (staat in het teken van het gebed voor de stad) 07-06 10:30 ds. M.P.C.F. Lanooy 07-06 19:00 vesper 14-06 10:30 ds. N. J. de Jong-Dorland 14-06 19:00 vesper 21-06 10:30 ds. N.J. de Jong-Dorland 21-06 15:30 dienst van het Straatpastoraat 21-06 19:00 vesper 28-06 10:30 ds. N.J. de Jong-Dorland 28-06 19:00 vesper Evang.-Lutherse kerk (H), Hamburgerstraat Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 Regiodienst 07-06 10:30 ds. C. van Opstal 14-06 10:30 ds. Chr. Karrer 21-06 10:30 ds. P.K.A.Akerboom-Roelofs 28-06 10:30 ds. C. van Opstal Evang.-Lutherse kerk (W), De Wartburg Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. J.Wiegers 07-06 10:00 ds. K. Storch 14-06 10:00 mw. S. Bos 21-06 10:00 ds. K. Storch 28-06 10:00 dhr./mw. J.H.J. Lotterman Haven, De*, Marco Pololaan Diensten: 16:30 uur

31-05 10:15 Open Bijbelstudie, bij een van de leden thuis 07-06 17:30 Havenmaaltijd 14-06 10:15 Open Bijbelstudie, bij een van de leden thuis 21-06 16:30 ds. M. van Duijn, samenkomst 28-06 10:15 Open Bijbelstudie, bij een van de leden thuis Jacobikerk *, St. Jacobsstraat Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds.A.J. Zoutendijk 31-05 17:00 ds.A.J. Zoutendijk 31-05 19:30 ds. G. van Meijeren 07-06 10:00 ds. C. Fieren 07-06 17:00 ds.A. van Campen 14-06 10:00 ds.A. Markus 14-06 17:00 ds. C.M.A. van Ekris 14-06 19:30 ds. G. Blom 21-06 10:00 ds. D.M. van de Linde 21-06 17:00 ds. H. Marchand 28-06 10:00 dr.W. Dekker 28-06 17:00 ds.A.D.L.Terlouw

JUNI 2015

ke rkd i e n s t e n Janskerk EUG Oek. Studentengemeente *, Janskerkhof Diensten: 11:00 uur

31-05 11:00 ds. H. Pals (tienerviering) 07-06 11:00 ds. J. Nottelman (doopviering) 14-06 11:00 past. M. Milder 21-06 11:00 ds. H. Pals, Roze zondag 28-06 11:00 ds. J. Nottelman Johannescentrum *, Moezeldreef Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 ds. H.W.Wierda 07-06 10:30 ds.T.Wolters, viering van Schrift en Tafel 14-06 10:30 past. J. Hettinga 21-06 10:30 ds.T.Wolters, viering van Schrift en Tafel 28-06 10:30 ds.T.Wolters Marcuskerk *, Wijnesteinlaan Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. J.S. Koops, Heilig Avondmaal 07-06 10:00 ds. E. Bakker 14-06 10:00 ds. N. Meynen 21-06 10:00 ds. J. BroeyerBogers 28-06 10:00 ds. J.S. Koops, cantorij Nicolaikerk *, Nicolaaskerkhof Diensten: 10:00 uur 31-05 10:00 ds. D. Neven, Doop 31-05 17:00 vespercommissie - dr. R. Schipper, Cantate vesper 07-06 10:00 ds. M. van Beusichem 07-06 17:00 vespercommissie-ds. I. Otten, vesper 14-06 10:00 ds. D. Neven, Cantorij 21-06 10:00 ds. K. van der Plas 28-06 10:00 ds. D. Neven Nieuwe Kerk, Bollenhofsestraat Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. J.P. Ouwehand 07-06 10:00 ds. C. van Wieren 14-06 10:00 ds. C. van Wieren Heilig Avondmaal (met kinderen) 21-06 10:00 ds. L. Kansen (missionair predikante NK) 28-06 10:00 ds. C. van Wieren, Doopdienst Oranjekapel *, Amsterdamsestraatweg Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. J. Nottelman (Trinitatis) 07-06 10:00 ds. M. Hofma 14-06 10:00 ds. L. Keuning 21-06 10:00 ds. M. Hofma 28-06 10:00 dr. N.M.Vos Pieterskerk, Pieterskerkhof Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 ds. M. Badry Roobolkapel, Cornelis Roobolstraat 86 Diensten: 10:00 uur

14-06 10:00 ds. E. Bakker 28-06 10:00 dhr. K. Goedegebuur Tuindorpkerk *, Van Riellaan Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds.A. Dekker met bewoners Bartimeus 07-06 10:00 ds. P.J. Rebel, dienst van Schrift en Tafel 14-06 10:00 drs. I. van Keulen 21-06 10:00 ds. P.J. Rebel 28-06 10:00 ds. O.Wisse

Wijkplaats, de, Johan Camphuijsstraat 101 Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. S.Alblas 07-06 10:00 ds. D.W. Brouwer, doopdienst 14-06 10:00 ds. D.W. Brouwer, Schrift en Tafel 21-06 10:00 mw. E. Plaisier 28-06 10:00 ds. N. van Voorveld Wilhelminakerk *, Hobbemastraat Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 dienst in de Marcuskerk 07-06 10:00 ds. M. van Giezen 14-06 10:00 dienst in de Marcuskerk 21-06 10:00 ds. M. van Giezen 28-06 10:00 dienst in de Marcuskerk

andere kerken Baptisten Gemeente Utrecht ‘Silo’, Herenstraat 34-26 Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds.T. de Graaf 07-06 10:00 ds. R. Smit, Avondmaal 14-06 10:00 dhr. P. Egberts 21-06 10:00 dhr. H. Baas, Themazondag 28-06 10:00 dhr. J. Boeschoten Doopsgezinde Gemeente *, Oudegracht 270 Diensten: 10:00 uur 31-05 10:00 ds. C. Cornelissen 07-06 10:00 ds. P. Post 10-06 20:00 Taizé aan de Gracht 14-06 10:00 ds. C. Cornelissen 21-06 10:00 ds.A. Noord 28-06 10:00 ds.A. v.d. Zijpp Geertekerk *, Geertekerkhof Diensten: 10:30 uur 31-05 10:30 ds. P. Dronkers 07-06 10:30 ds.A.L.Wieringa 14-06 10:30 ds. H.J. Siebrand 21-06 10:30 ds. F. Kruyne 28-06 10:30 ds. P. Dronkers Holy Trinity Church, Van Limburg Stirumplein Diensten: 31-05 09:00 rev. D. Phillips, communiedienst (English) 31-05 11:00 rev. D. Phillips, communiedienst (English) 07-06 09:00 rev. D. Phillips, communiedienst (English) 07-06 11:00 rev. D. Phillips, all age worship communiedienst 14-06 09:00 rev. D. Phillips, 2 sung HC (Dutch-U) 14-06 11:00 rev. D. Phillips, 2 communiedienst (ENG) 14-06 14:30 rev. D. Phillips, 2 Choral Evensong (ENG); muziek van Sanders,Walmisley en Stanford 21-06 09:00 rev. D. Phillips, communiedienst (Dutch) 21-06 11:00 rev. D. Phillips, communiedienst (ENG) 28-06 09:00 rev. D. Phillips, communiedienst (Dutch-A) 28-06 11:00 rev. D. Phillips, communiedienst (ENG) Huis van Vrede, Van Kleffenslaan 1 Diensten: 11:00 uur

31-05 11:00 dhr. R.Wouters 07-06 11:00 geen dienst 14-06 11:00 dhr. C. Bakker 21-06 11:00 dhr. G. Bosch 28-06 11:00 dhr. H. Bouma

ICF Utrecht Matthéüskerk, Hendrika van Tussenbroeklaan 1a Diensten: 14:00 uur

31-05 14:00 evang. J. Bonhof 07-06 14:00 ds. M. v.d. Poel 14-06 14:00 ds.W. van ‘t Spijker 21-06 14:00 ds.A. Jansen 28-06 14:00 ds. J. Nutma Jeruelkapel, Vrije Evangelische *, Ivoordreef Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. E. Reefhuis 07-06 10:00 ds. J. Delwig 14-06 10:00 ds. E. Spee 21-06 10:00 ds. M. MeiringSnijder 28-06 10:00 ds. E. Spee Leger des Heils, Schooneggendreef 27H Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 luitenant Marc Potters 07-06 10:00 luitenant Mariska Potters 14-06 10:00 luitenant Marc Potters 21-06 10:00 majoor C. Jongejans 28-06 10:00 luitenant Marc Potters

Nederlands Gereformeerde Kerk, Troosterlaan 65 Diensten: 09:30 uur

31-05 09:30 ds. J.M. Smelik, 31-05 17:00 ds. K. Muller, Heilig Avondmaal, 07-06 09:30 ds. M. Janssens, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 07-06 17:00 ds. K.T. de Jonge, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 14-06 09:30 ds. K.T. de Jonge, Heilig Avondmaal, gezamenlijke dienst in CGK/Singelkerk 14-06 17:00 ds.A. van de Bovenkamp, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk 21-06 09:30 ds. P. Busstra, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 21-06 17:00 ds. F. Gerkema, gezamenlijke dienst in NGK/ Jeruzalemkerk 28-06 09:30 ds. J.Winter, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk 28-06 17:00 ds. J. Jansen, gezamenlijke dienst in CGK/ Singelkerk Oecumenische onderwegkerk Blauwkapel, Kapeldwarsweg Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 prof.dr. M. Brinkman; organist + musici/vocalisten: dhr. J.K. Brinkman 07-06 10:30 ds. N. Meynen; organist + musici/vocalisten: dhr. P. van Helden, dienst van Woord en Tafel 14-06 10:30 past. C. Baan; organist + musici/vocalisten: dhr. D. van Dijk 21-06 10:30 ds. E. de Boom; organist + musici/vocalisten: dhr. M. Goud 28-06 10:30 past. M. De Mey; organist + musici/vocalisten: dhr. P. van Helden Oud-Katholieke Parochie Utrecht Ste. Gertrudis, Willemsplantsoen 2 Diensten: 10:30 uur 31-05 10:00 past. B.Wallet, Feestdag van de Allerheiligste Drie-eenheid 07-06 10:00 past. B.Wallet 14-06 10:00 dienst voor jong en oud, m.m.v. Kinderkoor BKU o.l.v. mw. H. Rijken 21-06 10:00 past. B.Wallet, met dopen 28-06 10:00 past. B.Wallet, extra koormuziek

ziekenhuizen AZU Stiltecentrum, Heidelberglaan Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 geen dienst 07-06 10:00 geen dienst 14-06 10:00 past. M.Wisse 21-06 10:00 geen dienst 28-06 10:00 past. L. Berkhout Diakonessenhuis, Bosboomstraat Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 ds. G. Krul 07-06 10:00 ds. I. Haijtink 14-06 10:00 past. L. Moll, Woord- en Tafelviering 21-06 10:00 past.W. Oldenhof 28-06 10:00 past.W. Oldenhof St. Antonius ziekenhuis, Soestwetering 1 Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 mw. C. Koek-Strauss 07-06 10:00 dhr.A. Stegeman 14-06 10:00 ds. J.J.Tersmette 21-06 10:00 ds. N.Th. Overvliet-van der Veen, koor: Gideon 28-06 10:00 mw. L. Langedijk Willem Arntsz Huis, Lange Nieuwstraat Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 ds. B. van Empel 07-06 10:30 ds. R.Vredenbregt 14-06 10:30 ds. L. Meiling 21-06 10:30 predikant onbekend 28-06 10:30 past. K. van Roermund

zorgcentra Huis aan de Vecht, ’t, Costa Ricadreef Diensten: 19:30 uur

23

Transwijk, Hof van Transwijk Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 ds. M. van Giezen 07-06 10:30 ds. J. Moggré 14-06 10:30 ds. J.E. Riemens 21-06 10:30 dhr. G. Krul 28-06 10:30 ds. N. Meynen, dienst van Schrift en Tafel Tuindorp Oost, Winklerlaan Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 viering 07-06 10:00 viering 14-06 10:00 viering

21-06 10:00 dhr. G.J. Kroon 28-06 10:00 viering

Zorgcentrum de Bijnkershoek Van Bijnkershoeklaan Diensten: 15.00 u. 13-06 ds. D. Neeven Zuylenstede, Perudreef 8 Diensten: 10:00 uur

31-05 10:00 dhr. L. Smit 07-06 10:00 mw. J. v.d. Boogaard 14-06 10:00 ds. B.Wallet 21-06 10:00 dhr.A. Hubers 28-06 10:00 ds. M. van Giezen

door-de-week Kapel Hoog Catharijne

Godebaldkwartier Diensten ma. t/m vr.: 12.45–13.00 u ZATERDAG

Axion locatie Dr. J.N. Voorhoeve

Van Heuven Goedhartln 3 Diensten: 10.30 u

huwelijken vrijdag 12 juni 2015

- 18:30 uur - Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt te Beesd Dong Yun Engels en Hotske Trijntje Walinga - ds. Markus vrijdag 26 juni 2015

- 19:00 uur - Jacobikerk- Jan van Oostrum & Marit Hakvoort – ds. Hakvoort

05-06 19:30 ds. K. Storch Lichtkring, de, Eykmanlaan Diensten: 17:00 uur

LEESROOSTER

31-05 17:00 ds. M. van Giezen 07-06 17:00 ds. N. Meynen 14-06 17:00 ds. K. Bouman 21-06 17:00 ds. J. de Blois 28-06 17:00 mw.W.Winkel

De komende weken vermeldt het leesrooster van het Nederlands Bij­ bel­genootschap de volgende bijbelgedeelten:

Rosendael, Indusdreef 5 Diensten: 10:45 uur

zo 31 mei Psalm 150 ma 1 juni Hand. 2:43–3:10 di 2 juni Hand. 3:11-26 wo 3 juni Hand. 4:1-12 do 4 juni Hand. 4:13-22 vr 5 juni Hand. 4:23-31 za 6 juni Psalm 130

31-05 10:45 geen dienst 07-06 10:45 past.Th. Moorman, eucharistieviering 14-06 10:45 geen dienst 21-06 10:45 mw. J. Gijzel, viering van woord en tafel 28-06 10:45 geen dienst Swellengrebel, Burg. F. Andreaelaan Diensten: 10:15 uur

31-05 10:15 geen dienst 07-06 10:15 past. werkster mw.Th. Peereboom 14-06 10:15 geen dienst 21-06 10:15 geen dienst 28-06 10:15 dhr. J.Toet Tamarinde, Neckardreef Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 mw. Dubois 07-06 10:30 geen viering 14-06 10:30 ds. Jurjens 21-06 10:30 mw. Dubois 28-06 10:30 ds. Jurjens

Tolsteeg, Saffierlaan Diensten: 10:30 uur

31-05 10:30 mw. M. Zuilhof 07-06 10:30 geen dienst 14-06 10:30 dhr. R. Kil 21-06 10:30 geen dienst 28-06 10:30 dhr. G. Krul, dienst van Schrift en Tafel

zo 7 juni Marcus 3:20-35 ma 8 juni Marcus 4:1-12 di 9 juni Marcus 4:13-23 wo 10 juni Marcus 4:24-34 do 11 juni Psalm 92 vr 12 juni Marcus 4:35-41 za 13 juni Marcus 5:1-20 zo 14 juni Marcus 5:21-43 ma 15 juni Psalm 107:1-22 di 16 juni Psalm 107:23-43 wo 17 juni Jesaja 1:1-9 do 18 juni Jesaja 1:10-20 vr 19 juni Jesaja 1:21-31 za 20 juni Jesaja 2:1-5 zo 21 juni Jesaja 2:6-22 ma 22 juni Jesaja 3:1-12 di 23 juni Jesaja 3:13–4:1 wo 24 juni Jesaja 4:2-6 do 25 juni Psalm 30 vr 26 juni 2 Kor. 6:14–7:4 za 27 juni 2 Kor. 7:5-16 zo 28 juni 2 Kor. 8:1-15 ma 29 juni 2 Kor. 8:16-24 di 30 juni 2 Kor. 9:1-14 wo 1 juli 2 Kor. 10:1-11 do 2 juli 2 Kor. 10:12-18 vr 3 juli 2 Kor. 11:1-15 za 4 juli 2 Kor. 11:16-33

24

kerk

JUNI 2015

kerk stad in de

JUNI 2015

Present houdt dineractie

IS EEN UITGAVE VAN DE PROTES­TANTSE GEMEENTE UTRECHT EN VERSCHIJNT MAANDELIJKS

Anouk Brandsema,

trainee bij Present Utrecht

Stichting Present Utrecht zamelt geld in voor haar werk door middel van een dineractie. Het doel van Present is om voor eind juni duizend euro opgehaald te hebben. “Wij zijn afhankelijk van giften om vrijwilligers te kunnen blijven koppelen aan stadsgenoten die hulp nodig hebben”, vertelt actie-coördinator Anouk Brandsema. “Wij hopen dus dat er veel mensen meedoen.” Present zet zich in voor “een Utrecht waar mensen er zijn voor elkaar. Er zijn in Utrecht veel mensen die hulp nodig hebben”, stelt Brandsema. “Bijvoorbeeld omdat ze te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid of een sociaal isolement. Tegelijk zijn er in Utrecht veel mensen die graag iets willen doen voor een ander,

REDACTIE Elly Bakker, Sietske Gerritsen, Arie Moolenaar, Frans Rozemond (DMO) en Agnes Stekelenburg

helpers als de hulpontvangers krijgen hier vaak een flinke dosis energie van!”

* Tuinactie van Present-vrijwilligers (foto Stichting Present Utrecht). maar zij weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Energie “Daarom helpt Present om de juiste mensen met elkaar in con-

tact te brengen. Ieder jaar helpen groepen vrijwilligers via Present ruim vijftienhonderd stadsgenoten aan een fris huis, een opgeknapte tuin of bijvoorbeeld een gezellige ontmoeting. Zowel de

De dineractie werkt als volgt. Voor elke tien euro die iemand doneert aan Present via de actiepagina op internet, ‘koopt’ die persoon een gerede kans op een diner voor zes personen in het Utrechtse huisrestaurant ‘Bastet op zolder’. De winnaar mag in overleg met de kok zelf het menu samenstellen voor zijn of haar gasten. Deelnemen kan via www. presentutrecht.nl of op de actiepagina van Present bij www.geloofinjeproject.nl. De actie loopt tot en met 30 juni.

‘Kerk en Crisis’ in startblokken C.P. Bouman Op 13 juni wordt in de Oase (Cartesiusweg 11) om 13.30 uur het startsein gegeven voor de inzet van Kerk & Crisis (K&C). K&C is opgericht op verzoek van de burgerlijke gemeente met de bedoeling om bij een ernstige calamiteit 24 uur per dag beroep te kunnen doen op geestelijke zorg. Vanuit de Utrechtse Stedelijke Raad van Kerken (USRK) is daartoe een werkgroep opgericht. Proefgedraaid Er is eerst een paar jaar proefgedraaid want je moet er zeker van kunnen zijn dat we 24 uur per dag, zeven dagen per week, met een aantal geestelijk verzorgers in een noodgeval beschikbaar zijn. Daarnaast zijn er in de afgelopen periode instructiedagen geweest voor geestelijk verzorgers. De situaties die je bij een calamiteit tegenkomt zijn immers verschillend van de situaties die je bijvoorbeeld als dominee doorgaans tegenkomt. Denk maar aan de schietpartij in Alphen aan de Rijn.

kerk in de stad

Kopij kerkdiensten mailen naar: [email protected] WIJKCORRESPONDENTEN Citypastoraat Domkerk: Bram Schriever Eglise Wallonne (Pieterskerk): Grietje Hofman EUG Oekumenische Studentengemeente (Janskerk): Rik Boonstra De Haven: Wilma Wolswinkel Jacobikerk: Hester van de Kaa Marcus-Wilhelminawijk:

Johannescentrumgemeente: Anneke de Klerk Utrecht West: Jade Haakman-Vening Tuindorpkerk: Jan Verkerk Zuilen: (Oranjekapel) Annemieke Schuur(Bethelkerk) Marloes Dankers. SLUITINGSTIJD Tien dagen voor verschijning, berichten negen dagen voor verschijning 10.00 uur. ADMINISTRATIE Margaretha van Parmadreef 14 3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 [email protected]. Voor een abonnement op Kerk in de Stad vragen wij per adres een bijdrage van 30 euro per jaar in de productie- en verzendkosten. Elk jaar ontvangt u in september een acceptgiro om de betaling te voldoen. ADVERTENTIES Margaretha van Parmadreef 14

Picknick voor ‘afgehaakten en zoekenden’ in Lunetten

Waarom? Ontmoeting en gezelligheid, elkaar leren kennen, horen wat er speelt, verhalen vertellen en zoeken wat we met elkaar voor de wijk kunnen betekenen. Alle leeftijden zijn welkom. De picknick is van 15.00 tot 18.00 uur, op de locatie van

3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 e-mail: [email protected]

Nieuwe Kerk: Harmen van Doorn

* Wat kan de kerk doen in crisistijd? (foto Peter van der Ros).

Op zondag 7 juni is er een picknick in Lunetten. Deze picknick is zowel voor ‘afgehaakten’ als voor ‘zoekenden’ en voor iedereen die daar ‘tussenin’ zit: rooms-katholieken, evangelischen, betrokkenen, migrantenchristenen, pinkstermensen, protestanten, baptisten, oecumenischen, ‘vreemde vogels’,

Margaretha van Parmadreef 14

Nicolaïkerk: Steven Slappendel

De werkgroep K&C heet iedere belangstellende op 13 juni van harte welkom.

orthodoxen, charismatischen, ‘Jesus-lovers’, gereformeerden en andersoortige gelovigen uit dit stadsdeel.

REDACTIEADRES

Anne-Marie Rutgers

Op verzoek van de burgerlijke gemeente is deze geestelijke zorg niet alleen vanuit de kerken beschikbaar, maar ook in een breder kader mogelijk. De werkgroep K&C valt daarom onder het Utrechts platform voor Religie en Levensbeschouwing (UPRL). Daar maken ondermeer naast christenen ook humanisten, moslims, boeddhisten, hindoes, deel van uit. De officiële start op 13 juni wordt gegeven door een vertegenwoordiger van de burgerlijke gemeente. Daarna is er van 14.30 uur tot 16.30 uur onder meer een workshop voor deelnemers van K&C en belangstellenden voor dit werk. Wat gebeurt er eigenlijk met mensen wanneer ze een traumatische ervaring van dichtbij meemaken. Hoe gaan geestelijk verzorgers daarmee om. Dit soort vragen komt in die workshop aan de orde.

Anne-Marie Rutgers

HOOFDREDACTEUR Peter van der Ros

Scouting Salwega, Oude Liesbosweg 76. Meenemen: eigen picknickkleed, eten en drinken voor jezelf (we delen alles met elkaar) en een bordje, bekertje en bestek. Er staat een pot voor een vrijwillige bijdrage voor de huur van de locatie. De picknick wordt georganiseerd door enkele buurtbewoners uit verschillende kerken. Voor meer informatie kunt u terecht bij ds Hans Koops.

3561 SR Utrecht telefoon 2737 540 Tarief op aanvraag, sluitingstijd tien dagen voor verschijning. Aanleveren van advertenties: [email protected]. BANKRELATIE Kerk in de Stad te Utrecht NL37INGB0000766042 GRAFISCHE VERZORGING theologische uitgeverij Narratio®, Gorinchem www.narratio.nl