De toekomst van de zorg maken we samen: Deltaplan Dementie 2.0

Ik zat op een bankje met een vrouw met dementie. Ik ging met haar mee op haar reis, haar bestemming. We kwamen in een land dat ik was vergeten. Iedereen is daar, maar ze weten het niet. Wij twee wisten waar we waren: Het Land van Nu.

~Paul Jansen

De toekomst van de zorg maken we samen: Deltaplan Dementie 2.0 Centrum voor Dementie

Project Beheersing Dementie (PBD) Ondersteuning Lokale Steunpunt(en) Dementie Publiekseducatie voor dementie preventie en bewustzijn

Dementie vroegdetectie

Case registratie & -management

Verbinden van initiatieven in de gemeenschap

©2015 Paul Jansen – [email protected]

Dr. Paul Jansen MBA Expert in Cognitie & Gedrag (Ph.D.) Specialist in Dementie preventie en bewustzijn Voorzitter Stichting Dementiewijs Hart-Brein-coördinator - BreinCollectief

Wat dementie is...

Dementie is een hersenaandoening die iemand langzaam maar zeker volledig afhankelijk maakt van de zorg van anderen. Dementie is de naam voor een combinatie van symptomen (een syndroom), waarbij de verwerking van informatie in de hersenen is verstoord. Dementie is de verzamelnaam voor stoornissen waarbij de hogere verstandelijke vermogens achteruit gaan. ©2015 Paul Jansen – [email protected]


Dementie: blijvende afname in het geheugen plus in ten minste nog één andere cognitieve functie • afasie (taal begrijpen of gebruiken) • apraxie (motorieke uitvoering) • agnosie (herkenning objecten) • uitvoerend (synthese plannen, organiseren, volgorde aan brengen, abstract denken) in een mate die het dagelijkse leven beïnvloedt.

Cognitie De verzameling van alle mentale vermogens en processen met betrekking tot kennis: aandacht, geheugen en werkgeheugen, oordeel en evaluatie, redeneren en "berekening", probleemoplossing en besluitvorming, begrip en productie van taal, etc. ©2015 Paul Jansen – [email protected]



Achteruitgang van lichamelijk of mentaal functioneren, in PhD Dick F. Swaab, MD, Neurobioloog, Emeritas hoogleraar het bijzonder geheugen en alertheid, als gevolg van hoge UvA Hoofd ‘Team Swaab’ bij het Nederlands Herseninstituut leeftijd. Seniel. Senior “ouder; hoge leeftijd” (dictionary.com)

Functie van het Brein:

AANSTUREN van GEDRAG. ©2015 Paul Jansen – [email protected]

Amerikaans arts en neurowetenschapper Brein-evolutie (1960+) – Boek ‘The Triune Brain in Evolution’ 1990 ©2015 Paul Jansen – [email protected]


Paleo Zoogdierenbrein: Programma’s schrijven en uitvoeren (emoties, ervaringen, beslissingen); onbewuste gewoontes

Neo Zoogdierenbrein: Gedrag Live sturen (taal, abstract denken, verbeelding, bewustzijn: Bewust Zijn) ©2015 Paul Jansen – [email protected]

#1 Neobrein: Alert, bewust gedrag NU (ont-, af-, her- en bijleren) #2 Paleobrein: onbewust (herhaald) ‘automatisch’ gedrag.

#1 ATROFIE Atrofie, letterlijk 'zonder voeding', is een afname van weefsel- of orgaanmassa. Er zijn twee soorten atrofie: numerieke atrofie (afname van het aantal cellen) en eenvoudige atrofie (afname van de celfunctie).

Swaab: “Use it or lose it.”


Programma’s  Gewoonten

           

Synthetische Omgeving

Neo Brein Angstspanningsgedrag Natuurlijke Omgeving

Paleo Brein Natuurlijk Gedrag ©Paul Jansen

Programma’s  Gewoonten

           

Waar je iets eerst moet leren kennen (snappen) om het daarna te kunnen herkennen… Waar je niet iets eerst hoeft te kennen om het meteen te herkennen…

©Paul Jansen

On(der)bewust Autonoom Hoofdprogramma: Ontstaan en onderhoud gewoonte(s)/verslaving(en)

P

P P

Vermijden/Minder

Opzoeken/Méér

 Prikkel(s)  Breinverwerking  Oordeel  Gevolgprikkel uit Brein


Aandachtig Gedrag  BALANS  Onbewust Gedrag

4 x 12 =



DEMENTIE ©2015 Paul Jansen – [email protected]

Studie (2013) geeft overtuigend bewijs van een vermindering van prevalentie van dementie bij ouderen gedurende de laatste twee decennia. ~Professor Carol Brayne, Cambridge Institute of Public Health at Cambridge University

Dit betreft een afname met 1,8% in de werkelijke getallen en met meer dan 20%(!) in de verwachting van het aantal mensen van boven de 65 met dementie. Dec. 2013. Verdere verbeteringen in de primaire preventie alleen mogelijk als effectieve(re) zorg voor aandoeningen die het risico op dementie verhogen kan worden bereikt. ~Professor Carol Brayne


Studie (2013) geeft overtuigend bewijs van een vermindering van prevalentie van dementie bij ouderen gedurende de laatste twee decennia. ~Professor Carol Brayne, Cambridge Institute of Public Health at Cambridge University

Dit betreft een afname met 1,8% in de werkelijke getallen en met meer dan 20%(!) in de verwachting van het aantal mensen van boven de 65 met dementie. Dec. 2013. Verdere verbeteringen in de primaire preventie alleen mogelijk als effectieve(re) zorg voor aandoeningen die het risico op dementie verhogen kan worden bereikt. ~Professor Carol Brayne “We worden zeer aangemoedigd door de indicatie dat er beïnvloedbare omgevingsfactoren zijn die een rol spelen in iemands risico op het ontwikkelen van dementie.” ~ Professor Hugh Perry, Chair of the Neurosciences and Mental Health Board at the Medical Research Council ©2015 Paul Jansen – [email protected]



DEMENTIEPLAN VLAANDEREN

Bevorderen gezonde levensstijl: voorlopig de belangrijkste weg! We promoten 'een gezonde geest in een gezond lichaam'.


......... is zeer verslavend. Je houdt van het gevoel dat het je geeft, de voldoening die het geeft. Je hunkert ernaar. Je hebt het nodig om de dag door te komen. Het stimuleert een integraal deel van je hersenen. Het vernauwt stilletjes je bloedvaten, wat leidt tot meer complicaties zoals hart- en vaatziekten en beroertes. Ergens in de wereld kost het elke 6 seconden een leven. ©2015 Paul Jansen – [email protected]

1. Enorme stijging van gebruik van suiker In westerse landen is het verbruik van geraffineerde suiker enorm gestegen. Het bedraagt een 500 calorieën extra per dag.

Producten waaraan suiker is toegevoegd worden beschouwd als een van de belangrijkste oorzaken van obesitas, diabetes type 2 en hart-en vaatziekten., die de kans op dementie sterk verhoren! ©2015 Paul Jansen – [email protected]


Risico’s (clinisch) op de Ziekte van Alzheimer: • Factoren die het risico verhogen – Leeftijd; Familiegeschiedenis (jong dementie); APOE-E4; Depressie; Suikerziekte; Overgewicht; Hart- en Vaatziekten; STRESS • Factors die het risico verlagen – APOE-E2; Mediterraan-type dieet (fruit, groenten, vis); Actief sociaal leven; Hogere fysieke activiteit; Actief gebruik van je hersenen (use it or lose it); Hoge algemene gezondheid; Stressvrij leven. ©2015 Paul Jansen – [email protected]

1 op de 3 gevallen van dementie te voorkomen. De 7 risicofactoren: - Diabetes - Hoge bloeddruk (op middelbare leeftijd) - Obesitas (op middelbare leeftijd) - Weinig fysieke inspanning - Depressies - Roken - Laag opleidingsniveau Beïnvloedbare leefstijlfactoren (volgens UoC) Gebrek aan beweging, roken, depressies en een lage opleiding zijn de belangrijkste risicofactoren.




Door Cognitieve Voorkeur (Cognitive Bias; mentale gewoonte/verslaving)

Onderzoek van Lene Johannsson van de Universiteit van Göteborg wijst uit dat iemands karakter de kans op dementie kan verhogen. Wie bijvoorbeeld meer dan normaal nerveus, angstig, humeurig, onzeker en gevoelig is heeft een aanzienlijk hoger risico op de ziekte van Alzheimer. De persoonlijkheidseigenschap in kwestie is neuroticisme: ‘een negatieve emotionele staat’.

voor het richten van de aandacht op vooral negatieve informatie (neuroticisme) verhoogt de kans op het krijgen van dementie.


COGNITIEVE VOORKEUR AANDACHT RICHTEN

Negatief - P

Vermijden/Minder

Positief - P

Opzoeken/Méér


COGNITIEVE VOORKEUR AANDACHT RICHTEN

Negatief - P

Opzoeken/Minder

Positief - P

Negeren/Is al OK


Door Cognitieve Voorkeur (Cognitive Bias; mentale gewoonte/verslaving)

CBM (Cognitive Bias Modification) kan net zo effectief zijn als medicatie en therapie bij het verminderen van vooral angstspanning.

voor het richten van de aandacht op vooral negatieve informatie (neuroticisme) kunnen mensen last hebben/krijgen van o.a. angstspanning (anxietas), stress, depressie en verslaving. ©2015 Paul Jansen – [email protected]

ANXIETAS (angstspanning - stress)



Harvard Neurowetenschappers: Meditatie verminderd niet alleen stress, het veranderd je brein. Na 8 weken: meer breinvolume en verbetering van het geheugen, van cognitie, van leren en van regulering van emoties (angst) en van stress. (Harvard 26/5/2015)


De Top 4 Oorzaken van dementie verschijnselen: 1.Stress 2.Negatieve Mentaliteit 3.Slechte Voeding 4.Zittend Leven ~Charles Glassman / Paul Jansen

Factoren die de Kwaliteit van leven Beïnvloeden vanuit het Perspectief van Mensen met Dementie: een Metasynthese. Research by Hannah M. O’Rourke, BScN, Wendy Duggleby, PhD, Kimberly D. Fraser, PhD, and Lauren Jerke, MA Zie ook: Journal of the American Geriatrics Society Volume 63, Issue 1, Article first published online: 17 JAN 2015 ©2015 Paul Jansen – [email protected]

Relaties

Alleen

Ziek

Omgeving

Samen

Thuis

Ontheemd

Goed

Zinvol

Doelloos

Gezondheid

Het Leven Nu ©2015 Paul Jansen – [email protected]

©2015 Paul L. Jansen Ph.D gebaseerd op onderzoek van Hannah M. O’Rourke, BScN, Wendy Duggleby, PhD, Kimberly D. Fraser, PhD, and Lauren Jerke, MA


Studie, creativiteit, problemen oplossen, ethiek, onbevooroordeeld, jezelf kunnen zijn, zelfbewustzijn

Zelfontplooiing

Status, prestige, achting, succes, zelfwaardering, respect van en voor anderen

Waardering

Veiligheid, orde, stabiliteit, gezondheid, bescherming

Ademen, eten, drinken, sex, slaap, ontspanning, beweging

Liefde, vriendschap, erbij horen, genegenheid, familie

Zekerheid

Fysiologische Behoeften.

Sociale Acceptatie Piramide van Jansen (Maslow 2.0 ©2015 Paul Jansen)

Jeugd/opgroeiend: • Gebeurtenissen • Opleiding en Beroep • Depressie Psychologische factoren: • Persoonlijkheid • Levensgebeurtenissen • Slaapstoornissen Levensstijl: • Roken; Alcohol • Lichamelijke activiteit • Cognitieve activiteit • Dieet B-Vitamines Antioxidanten Omega-3 Cardiovasculair: • Hypertensie • Obesitas • Cholesterol • Diabetes ©2015 Paul Jansen – [email protected]

Wat te doen TEGEN (verschijnselen van) Dementie • Lichamelijke activiteit • Mentale activiteit • Sociale activiteit • Balans Waken - Slapen • Spirituele betrokkenheid • Welzijn en eigenwaarde • Beperken & Reduceren van angstspanning (anxietas/stress) ©2015 Paul Jansen – [email protected]


• • • • +

Bewuste Aandacht Positief Denken Sociaal Gedrag Gezond Leven De 105% regel ©2015 Paul Jansen – [email protected]

“Dementievriendelijk is goed. Dementiewijs is beter.”

©Paul Jansen 2013/15 M: 06 2444 2159 E: [email protected] [email protected] I: www.dementiewijs.nl www.pauljansen.eu

©2015 Paul Jansen – [email protected] ©2009/14 Paul Jansen

De toekomst van de zorg maken we samen: Deltaplan Dementie 2.0

Recommend Documents