Samen maken we de Weg van

Samen maken we de Weg van de Toekomst

1

Creatief denken vo

or de N329

OSS - De Provinci e Noord-Brabant en de gemeente Oss starten woensdag 4 maart met de eerste creativiteitssessie voor N329 De Weg van de Toekom st. Deze weg van de toekomst heeft betrekking op het gedeelte tussen he knooppunt Paalgrav t en (A50/A59) ....

2

inhoudsopgave Voorwoord gedeputeerde Cora van Nieuwenhuizen

pag 5

Voorwoord wethouder Jan van Loon

pag 7

Inleiding

pag 9

Thema 1: De verbindingsweg

pag 15

Thema 2: De innovatieve weg

pag 19

Thema 3: De energieneutrale weg

pag 23

Thema 4: De cradle to cradle weg

pag 27

Thema 5: De gezonde weg

pag 31

Thema 6: De belevingsweg

pag 35

Thema 7: De dynamische weg

pag 39

Thema 8: De elektronische weg

pag 43

Overige ideeën

pag 47

Beoordeling

pag 51

Vervolgacties

pag 57

Met dank aan...

pag 58

3

4

Voor... Beste lezer, Het idee om van de N329 een Weg van de Toekomst te maken, is bij de uitwerking van het Bestuursakkoord bedacht. De provincie wilde samen met andere overheden en het bedrijfsleven vernieuwende en concrete projecten uitvoeren zoals een Weg van de Toekomst. De N329 bleek een geschikte locatie te zijn. De gemeente Oss was al snel een enthousiaste partner. We hebben er bewust voor gekozen om het hele voorbereidingstraject samen met alle denkbare betrokkenen op een nieuwe manier te doorlopen. Bedrijven, bewoners, maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen en de politiek hebben we uitgedaagd via website, creativiteitssessies en ontbijtsessies met ons mee te denken. Zelfs de Osse schooljeugd heeft via een tekenwedstrijd zichtbaar gemaakt hoe volgens hen de Weg van de Toekomst er moet uitzien. Deze aanpak heeft geleid tot talloze ideeën. We hebben ze voor u gebundeld in dit ideeënboek. Ik hoop dat de wijze waarop wij de Weg van de Toekomst vorm hebben gegeven, positief bijdraagt aan hoe mensen een weg beleven. Dat wegen niet alleen maar druk en milieuvervuilend zijn maar ook aantrekkelijk en vernieuwend. En dat die positieve grondhouding bijdraagt aan een versnelde aanpak van verkeersknelpunten. Want Brabant slibt langzaam maar zeker dicht. En daar moeten we gezamenlijk de schouders onder zetten. De provincie zet breed in: door te investeren in mobiliteitsmanagement, de fiets, het openbaar vervoer, dynamisch verkeersmanagement, het optimaal faciliteren van goederenvervoer, het reconstrueren van bestaande wegen maar ook de aanleg van nieuwe infrastructuur. Na een kleine twee jaar weten we dat de N329 daadwerkelijk ingericht wordt met verschillende vernieuwende toepassingen op het gebied van energie, infrastructuur en milieu. Ik hoop dat alle ideeën in dit boekje laten zien dat het wel degelijk mogelijk is om een weg vernieuwend in te richten; een weg die iets toevoegt aan Oss. Ik dank hierbij iedereen voor haar/zijn bijdrage en wens u veel leesplezier!

Cora van Nieuwenhuizen Gedeputeerde mobiliteit en infrastructuur Provincie Noord-Brabant

5

6

...woord Beste lezer, Oss is een ondernemende stad. Wij hebben de margarine niet uitgevonden, maar hem wel over de wereld verspreid. Dit geldt ook voor Unoxworst, tapijt, de pil van Organon en duizenden andere producten. Het is hier al eeuwen een komen en gaan van karren, treinen, auto’s en heel veel vrachtwagens. En juist voor dat wegverkeer, willen we aan de slag met de N329 Weg van de Toekomst.

Bereikbaar Oss heeft grote ambities. Economie is voor ons van levensbelang. En dus ook de bereikbaarheid. Spoor, haven en snelwegen -en onze talrijke industrieterreinen- worden verbonden door de N329. Het is een belangrijke verkeersader voor onze stad. Niet alleen voor de economie, voor het vervoer van grondstoffen en goederen, maar ook voor wonen, recreëren en werken. Daarom is een omvangrijke reconstructie van de N329 noodzakelijk.

Gezamenlijke onderneming De provincie Noord-Brabant wil graag samen met de gemeente Oss de Weg van de Toekomst ontwikkelen. Een aanvullende ambitie op de reconstructie van de N329. Hoe we dat willen doen? Daarvoor hebben wij uw hulp ingeroepen en om duurzame en innovatieve ideeën gevraagd. Sinds het tekenen van de intentieverklaring op 13 juni 2008 met gedeputeerde Cora van Nieuwenhuizen is er veel gebeurd en zijn er vele ideeën verzameld. Voor u ligt het eerste resultaat van de samenwerking. Een prachtig bewaarboek waarin de ideeën van burgers, ondernemers en onderwijsinstellingen zijn gebundeld. Als we samen deze klus klaren dan hebben we onze economie een impuls gegeven. Maar ook: onze creativiteit gedeeld, ons milieu gespaard en een goed voorbeeld gegeven aan de rest van Nederland. Veel lees- en kijkplezier!

Jan van Loon Wethouder Economische Zaken Gemeente Oss

7

omst k e o T e d n a v g eeën We ggen’ le r e Oproep voor id V n e tt a L e stelling ‘D rt een tijdens tentoon zaterdag 7 maa

t en met enwerag 16 januari to ijd vr n leggen’. In sam va t er V ud n ho te at ss L O e k ‘D ee heid .... heid: De biblioth ema duurzaam ss aan duurzaam th O t in he e et ho m en ng zi tentoonstelli overheden is te e bedrijven en king met divers

8

Inleiding De N329 in Oss is uitverkoren als Weg van de Toekomst. Om deze status te verdienen moet de weg een toonbeeld worden van duurzaamheid en innovatie. Om dit te bereiken zijn we vanaf eind 2008 op zoek geweest naar slimme en vooral creatieve ideeën. Van ingenieursbureaus, aannemers en andere commerciële bedrijven. Maar we hebben ook ruim baan gegeven aan de bewoners van Oss, weggebruikers, bedrijven met vestigingen langs de N329 en deskundigen.

Marktconsultatie Als eerste stap van de zoektocht naar innovatieve ideeën hebben we een marktconsultatie uitgevoerd. Daarvoor zijn websites van de belangrijkste wegenbouwers en ingenieursbureaus geraadpleegd en is een groot aantal gesprekken met marktpartijen gevoerd. Ook zijn er oproepen uitgegaan via vakbladen om ideeën aan te leveren en is gebruik gemaakt van eerdere ideeoverzichten van Rijkswaterstaat. Dit heeft geleid tot een 39 mogelijke maatregelen, die in de Weg van de Toekomst meegenomen kunnen worden. Deze maatregelen zijn uitgewerkt in de vorm van factsheets, met achtergrondinformatie over de leverancier(s), de ervaringen tot nu toe, de technische rijpheid en de toepasbaarheid in de N329. De maatregelen die voldoende rijp waren en pasten in de N329 zijn eind 2008 opgenomen in de Europese aanbesteding voor het maken van het wegontwerp. Het gaat om: • Het maken van een duurzaam verlichtingsplan; • Een energieneutrale exploitatie van de weg (de energie die nodig is voor bijvoorbeeld verlichting, verkeerslichten en pompen moet in, op of aan de weg weer terug gewonnen worden); • Het toepassen van groene afvangers voor fijnstof en NOx; • Het uitwerken van verschillende wegconstructies, waarvan één met de opwekking van energie uit asfalt; • Maatregelen op het gebied van Dynamisch Verkeersmanagement (tovergroen voor vrachtverkeer, het koppelen van verkeerslichten over een langer traject en het inwinnen van verkeersdata om de actuele toestand op de weg te weten); • Aanvullende faunavoorzieningen. Adviesbureau Arcadis verwerkt deze maatregelen in het definitieve wegontwerp.

9

mst: Weg van de Toeko bouw Uniek voor wegen

st, Weg van de Toekom De N329, ofwel de me za ur du n va mbinatie krijgt een unieke co d mt er geluidweren maatregelen. Zo ko dt or w er en g markerin asfalt, actieve weg n va lp hu be ekt met elektriciteit opgew eine windturbines. kl of zonnepanelen bij oor vrachtverkeer Tovergroen, waard or vo l za t, ef he organg kruisingen vrije do . en rg zo g in doorstrom een vlotte verkeers am rs ee rk ve f tie innova De combinatie van e .... wekken van energi nagement én het op

10

Iedereen mag meedoen Begin 2009 is er een website verschenen met informatie over de plannen die er zijn met de N329. Door de gemeente Oss en de provincie Noord-Brabant is vervolgens een brede oproep gedaan voor het aanleveren van ideeën. Bezoekers van de website konden via een webmail hun ideeën kenbaar maken. In maart en april zijn er creativiteitssessies gehouden met gemengde groepen van deskundigen, plaatselijke betrokkenen en creatieve personen. Zij hebben op een inspirerende manier gebrainstormd over een groot aantal concepten voor de Weg van de Toekomst, variërend van de ‘rustgevende frisse weg’ tot de ‘alles-in-één-weg’. In april zijn er drie ontbijtsessies gehouden met bewoners, weggebruikers en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. De deelnemers hebben volop van de gelegenheid gebruik gemaakt om ideeën aan te leveren, variërend van de winning van warmte uit asfalt tot het doortrekken van de weg over de Maas. Bij elkaar zijn er via de webmail en de sessies meer dan 200 ideeën aangeleverd.

Tekenwedstrijd In dezelfde periode hebben we bij vijf basisscholen (groep 5 en 6) in Oss een tekenwedstrijd georganiseerd rond de Weg van de Toekomst. Onder de begeleiding van beeldend kunstenaar Alex van der Heijden deden de kinderen mee met creatieve workshops en maakten ze ieder een tekening. De tekeningen zijn door een deskundige jury beoordeeld. De vijftig beste tekeningen zijn te bekijken op de www.n329wegvandetoekomst.nl. Een aantal tekeningen is als illustratiemateriaal in dit ideeënboek te zien.

Duurzame maatregelen Bij een duurzame en zichtbaar vernieuwende weg, zoals ons bij de N329 voor ogen staat, gaat het om verschillende type maatregelen. In de eerste plaats gaat het om een natuurlijke inpassing en een prettige beleving van de weg. Daarnaast gaat het om de beperking van verontreinigingen en lawaai als gevolg van het verkeer, het hergebruik van materialen, energiebesparing en de toepassing van duurzame energie. Tenslotte gaat het om maatregelen die we kunnen nemen om de doorstroming van het verkeer te bevorderen, nieuwe transportsystemen e.d.

Beoordeling van de ideeën Vier verschillende groepen van deskundigen hebben de ruim 200 ideeën nauwkeurig bekeken op hun bruikbaarheid en haalbaarheid. Tijdens de beoordelingsgesprekken zijn er ook nog ideeën aan de lijst toegevoegd. Er is bij de beoordeling een verdeling gemaakt in ideeën die mogelijk in de N329 kunnen worden toegepast en ideeën die afvallen omdat ze niet goed inpasbaar zijn in de N329 of erg futuristisch zijn. Deze ideeën kunnen voor een andere weg of als idee voor de toekomst in aanmerking komen. Uiteraard is er ook een aantal ideeën bij die afvallen omdat ze te verstrekkend of te duur zijn, of eenvoudigweg niet te realiseren zijn.

11

Buurt Oss vreest ‘toekom

stweg’

OSS - Bewoners van de Adelaarstraat in Oss die grenst aan de provinciale weg N3 29 zijn bang voor de gev olgen van de reconstructie van de zogeheten ‘Weg van de Toekomst’. In een brief aan de gemeente pleiten zij erv oo r om de nieuwe weg behalv e onder het spoor ook on der de kruising ....

12

Opzet van dit boek Dit boek bevat een samenvatting van de ideeën die zijn aangeleverd via de brede oproep en de verschillende sessies. Voor de overzichtelijkheid hebben we de ideeën gegroepeerd in acht verschillende thema’s. Ideeën die niet onder één van de thema’s zijn onder te brengen, zijn in een apart deel ‘overige ideeën’ opgenomen. Op deze manier hebben we geprobeerd de aangeleverde ideeën goed tot hun recht te laten komen. Vaak zijn de ideeën anders geformuleerd en samengevoegd met ideeën van anderen, maar we gaan er vanuit dat degene die een idee heeft aangeleverd zijn of haar idee kan herkennen. Op de website www.n329wegvandetoekomst.nl zijn alle ingebrachte ideeën in hun oorspronkelijke vorm terug te lezen. In het hoofdstuk ‘Beoordeling’ is aangegeven welke ideeën als kansrijk voor de N329 zijn beoordeeld en welke ideeën afvallen.

13

14

Thema 1 de verbindings­ weg Kern van het idee De weg is in de eerste plaats een functionele verbinding met een goede doorstroming. De weg dient zoveel mogelijk geïsoleerd te worden van zijn omgeving met als doel overlast en gezondheidsschade voor de directe omgeving te voorkomen.

15

met d n o o l eën be

Ide

boek

eleverd ën aang e t e id 0 10 329. He ijn circa oekomst, de N z r e ls v e o d Inmid ideeën n de T Weg va n innovatieve eeld met e voor de e orb uurzam ie bijvo ctoren betreft d ken van energ e rmtecoll ek het opw indmolens, wa middel van een w r dspeciale opwekking doo ideeën over le k m o in o o o m r r a tr e en s et v . Ma h k e n d e g n e e lw sscherm speciaa g, geluid n ti h c li ver .. deren ..

16

Verdiepte weg of gedeeltelijk verdiepte ligging De weg kan over een bepaald traject verdiept worden aangelegd, bijvoorbeeld langs een gedeelte waar woonbebouwing aanwezig is. Als we de weg door een soort tunnelbak leiden is de overlast voor de omgeving minder, omdat er in dat geval minder geluidoverlast te horen is. Met de verdiepte aanleg ontstaat bovendien een beter zicht op de omgeving en behoud van zichtlijnen. Iets wat niet bereikt kan worden door een gelijkvloerse weg met geluidwerende voorzieningen.

Overkapping Het is mogelijk om de weg daar waar woningbouw aanwezig is te overkappen. Er zijn verschillende vormen van overkapping denkbaar. Zo kunnen we voor de overkapping gebruik maken van gebogen glas met zonnepanelen. Hiermee kan de geluidoverlast vrijwel geheel worden teruggedrongen. En de lucht kan bij de uitgangen van de overkapping opgevangen en gereinigd worden. Een speciale overkapping is denkbaar voor een traject langs het natuurgebied. Door de weg aan de bovenkant af te sluiten ontstaat een natuurgebied zonder doorsnijding, waardoor de ecologische verbinding in stand blijft.

Weg op pijlers Door de weg over een bepaald traject op pijlers te bouwen en deze te integreren met een speciale laag voor fietsverkeer komt de begane grond vrij voor andere functies. De openbare ruimte loopt onder de weg gewoon door en vormt geen hinderlijke barrière. De weg op palen is een eyecatcher en is dus niet zozeer gericht op het verbergen van de weg, maar juist op het trekken van de aandacht.

Goede doorstroming De doorstroming bevorderen kan op allerlei manieren, bijvoorbeeld door de weg tweemaal driebaans of dubbeldeks uit te voeren of een extra rijstrook voor vrachtverkeer of openbaar vervoer aan te leggen. Ook is een systeem van wisselstroken denkbaar dat rekening houdt met spitsverkeer. Verder kan de doorstroming worden bevorderd door minder op- en afritten, minder kruispunten en stoplichten of meer rotondes. De doorstroming van het verkeer in de spits verbetert ook als bedrijven onderling afspraken maken over momenten waarop de spits door vrachtwagens gemeden wordt.

Aansluiting op de omgeving Een weg met goede doorstroming werkt alleen als er ook goede aansluitende voorzieningen in de aangrenzende woonwijken, op de bedrijventerreinen en het motorcrossterrein aanwezig zijn. Sluipverkeer, bijvoorbeeld over de Dorpenweg naar Ravenstein, moet tot het verleden gaan behoren.

17

18

Thema 2 De innovatieve weg Kern van het idee De weg vormt een knooppunt van kennisontwikkeling en kennisverspreiding op het gebied van duurzame wegenbouw.

19

Vestiging van kennisinstellingen, innovation labs en talentencampus Langs de weg kunnen kennisinstituten een plaats krijgen, die kennis opbouwen rond duurzame wegenbouw en die de weg zelf gebruiken als leerobject. Er is dan sprake van intensieve kennisuitwisseling. Het is mogelijk om de ontwikkelde kennis, resultaten van wetenschappelijk onderzoek en technologie ter beschikking te stellen aan de samenleving door middel van inzet van diverse bestaande en nieuw op te richten instituten en bedrijven. Het idee is ook te combineren met de vestiging van een talentencampus, waar jonge onderzoekers in de gelegenheid worden gesteld technische hoogstandjes uit te werken.

Voorlichting en educatie Langs de weg komt een themacentrum over de Weg van de Toekomst en over duurzame innovaties in de wegenbouw in het algemeen. Dit themacentrum wordt gecombineerd met een verkeerseducatiecentrum waar aandacht is voor veilig en zuinig rijden op basis van ‘Het Nieuwe Rijden’.

Proefstroken voor technische testen Over een bepaald traject in de weg kunnen we proefstroken opnemen die ervoor bestemd zijn om de technische hoogstandjes van bedrijven en instituten in de praktijk te testen (valideren van vindingen). Zo verzamelen we pratijkinformatie en bereiken we een versnelling in de marktimplementatie van nieuwe vindingen. De weg en zijn omgeving moeten geschikt gemaakt/aangepast worden om deze praktijktesten uit te voeren. Ook moeten er in of langs de weg sensoren of meetvoorzieningen aangebracht worden. De proefstroken dienen meervoudig inzetbaar, flexibel te gebruiken en zo mogelijk demontabel te zijn.

Innovaties De proefstroken worden ook aangelegd om commerciële bedrijven (ingenieursbureaus, aannemers) en kennisinstellingen (universiteiten, onderzoeksbureaus) de gelegenheid te geven nieuwe vindingen uit te proberen. Bij het opzetten van het testprogramma is samenwerking met Rijkswaterstaat raadzaam, omdat daar al ervaring is opgedaan met het inzetten van proefstroken op bepaalde rijkswegen.

Piëzo-elementen Piëzo-elementen zijn opgebouwd uit kristallen, die bij druk vervormen en daarmee een kleine elektrische impuls afgeven. Deze elementen worden in het weglichaam ingebouwd. Het verkeer dat van de weg gebruik maakt, kan door alle elementen gezamenlijk een elektrische stroom opwekken die wellicht te gebruiken is voor verlichting. Ook zijn deze elementen te gebruiken als sensoren voor het meten van verkeersdrukte. Daarmee kunnen we informatie verzamelen die wordt gebruikt op matrixborden langs de weg. Verder kunnen de sensoren een systeem in werking zetten waarmee verlichting aangaat als er een auto aankomt (light on demand).

20

Fijnstofmagneet Langs de weg is in deze methode een aantal draden gespannen, die een elektrostatisch veld opwekken (35.000 V). Stofdeeltjes raken daardoor elektrostatisch geladen en slaan neer op hekken en heggen die langs de weg zijn geplaatst. De stofdeeltjes blijven er als het ware aan plakken en kunnen later met water worden afgespoeld.

Luchtzuiverend geluidsscherm Deze geluidwerende voorziening is een soort muur bestaande uit een korfconstructie gevuld met een steenachtige reststof. Deze stenen binden NOx en zetten dit om in nitraat en nitriet en vangen tevens fijn stof af. Ook bindt de reststof CO2 uit de lucht.

Asfalt op de rol Asfalt kan op een snelle manier worden aangebracht door gebruik te maken van ‘asfalt op de rol’. Dit is geprefabriceerd asfalt in op- en afrolbare vorm, dat bovendien geluidreducerende eigenschappen heeft. Met asfalt op de rol wordt de overlast die het gevolg is van wegwerkzaamheden sterk teruggedrongen. In proefvakken is na te gaan onder welke omstandigheden deze vorm van asfalt aangebracht kan worden en welke eigenschappen het heeft. Ook de toepassing van oprolbare deklagen is mogelijk.

Groene luchtfilters Bomen en struiken langs de weg kunnen bijdragen aan lagere concentraties fijn stof en NOx in het achterliggende gebied. Dit effect bereiken we door het afvangen van fijn stof door bladeren en de opstuwing van de lucht. De eerste resultaten laten een verlagend effect zien. Er is verder onderzoek nodig om te bepalen welk type bomen het meeste effect hebben en welke afstand tot de weg optimaal is.

Wegvakverlichting in het wegdek Verlichting van de weg vanuit het wegdek is mogelijk door middel van LED’s en bewegingssensoren.

21

22

Thema 3 De energie­ neutrale weg Kern van het idee Deze weg combineert energiebesparende maatregelen met de opwekking van duurzame energie in nauwe samenhang met zijn directe omgeving. Denk daarbij bijvoorbeeld aan minder verlichting, energiebesparende verlichting, opwekking van duurzame elektriciteit met behulp van zonnepanelen, kleine windturbines, productie van warmte in speciale warmtecollectoren die in wegdek worden aangebracht, gebruik van biobrandstoffen, elektrische vervoer en energiezuinig rijgedrag.

23

Minder verlichting Laat bepaalde stukken van de weg donker en laat alleen lampen branden als er een auto in aantocht is. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van sensoren in het wegdek (aanwezigheidsdetectie). Voor donkere stukken weg zijn kattenogen in te zetten die oplichten als ze door koplampen worden beschenen. Met behulp van fiberglastechnologie kan het licht ver naar voren worden doorgegeven. Ook kunnen we voor wegmarkeringen gebruik maken van LED-indicatoren die worden gevoed met kleine zonnepanelen. Voor de verlichting van de weg is gebruik van lichtreflecterende verf boven de vangrail mogelijk.

Energiebesparende verlichting Er bestaan verschillende vormen van energiezuinige verlichting, zoals verlichting op basis van LED’s. Ook kan er gewerkt worden met andere lichtkleuren, waardoor er minder verlichting nodig is. Verder zijn er mogelijkheden om gebruik te maken van lantaarnpaaldimmers en innovatieve armaturen en verlichtingsmasten. Voor de voeding van verlichtingssystemen kunnen we gebruik maken van zonnepanelen in combinatie met een accu. LED-verlichting kan eventueel in de vangrail worden verwerkt.

Zonne-energie Langs de weg kunnen we zonnepanelen plaatsen die de elektriciteit leveren voor onder andere verlichting, pompen of verkeersregelinstallaties. Ze worden gemonteerd op geluidsschermen of op daken langs de weg. Ook kan gedacht worden aan een groot oppervlak aan zonnepanelen op de schuine wanden van de voormalige stortplaats of op daken van gebouwen langs de weg. Verder denken we aan zonnepanelen die ingebouwd zijn in het (glazen) wegdek.

Windturbines Kleine windturbines langs de weg leveren elektriciteit voor verlichting, pompen of verkeersregelinstallaties. Deze kleine windturbines zijn het meest effectief als ze hoog worden geplaatst en in serie geschakeld worden. Sommige daarvan lenen zich voor plaatsing op palen langs de weg, op geluidsschermen of eventueel op daken van gebouwen. Het is ook mogelijk windturbines of windparken op grotere afstand van de weg te realiseren.

24

Energie uit bermgras of energiegewassen Bermgras dat vrijkomt bij onderhoud van de wegbermen of speciale energiegewassen die langs de weg geteeld worden, zijn als brandstof te gebruiken voor de opwekking van energie. Deze energie komt ten goede aan de exploitatie van de weg.

Opwekken van energie uit de luchtstroom van langsrijdend verkeer Personenauto’s en vooral vrachtauto’s veroorzaken veel turbulentie. Met deze luchtstromen kunnen we windturbines aandrijven die vlak naast of boven de weg staan.

Energie uit asfalt Als in het asfalt van de weg speciale warmtecollectoren worden aangebracht, kunnen die in de zomer de warmte van de zon opvangen en opslaan als warm water. Deze warmte is bijvoorbeeld te benutten voor de verwarming van kantoren en huizen. Maar ook om de weg ijsvrij te houden in de winter en als middel om oververhitting en vervorming van het asfalt te voorkomen in de zomer.

Duurzame brandstoffen Langs de weg kan een tankstation geplaatst worden, waar aardgas, bio-ethanol en biodiesel getankt wordt. Verder kan er bij een dergelijk tankstation een snel laadpunt voor elektrisch vervoer geplaatst worden. Ook valt te denken aan een vulpunt voor vloeibaar aardgas voor vrachtwagens op het tankstation of bij één van de bedrijven langs de weg.

Zuinig rijgedrag Zuinig (energiebesparend) rijgedrag kan worden bevorderd door een snelheidsbeperking in combinatie met bijvoorbeeld slimme verkeersdrempels. Daarnaast is er behoefte aan voorlichting, vergroten van de bewustwording en eventueel het aanleren van zuinig rijgedrag door middel van een cursus in het kader van ‘Het Nieuwe Rijden’. Verder is het een idee om het gebruik van de fiets aan te moedigen met onder andere een goede fietsverbinding naar het centrum, veilige fietstunnels en overstappunten met veilige fietsstalling. Een mobiele fietsenmakerij treedt op als een soort ANWB voor fietsen en houdt een oogje in het zeil. Beloningssystemen zoals een bonussysteem voor meerijders (carpoolen) of een puntenspaarsysteem (vergelijkbaar met airmiles) voor het zuinig gebruik of het laten staan van de auto ondersteunen de gedragsverandering.

25

26

Thema 4 De cradle to cradle weg Kern van het idee De weg is een voorbeeld van ‘cradle to cradle’ met hoogwaardig hergebruik van materialen, het gebruik van hernieuwbare grondstoffen en besparing op het gebruik van materialen en grondstoffen.

27

Basisschoolleerlingen tekenen de Weg van de Toekomst

en we De jeugd is de toekomst. Daarom will kelen prik d jeug e Oss de van graag de geesten Weg de r voo en kom te ën om met frisse idee van van de Toekomst. Dit gebeurt in de vorm de van en ling leer r voo een tekenwedstrijd .... groepen 5 en 6 van de basisscholen

28

Hergebruik van vrijkomende materialen Bij het opbreken van de bestaande betonweg komt betonpuin vrij dat we als grindvervanger in nieuw recyclingbeton gebruiken. Ook is het mogelijk om het betonpuin als funderingslaag voor de nieuwe weg in te zetten. Verder zijn bestaande lantaarnpalen, bermpaaltjes en geleiderails te recyclen door ze in de bestaande vorm ergens anders toe te passen of door het materiaal opnieuw te gebruiken. Bomen die moeten wijken voor de reconstructie kunnen op een andere plaats worden herplant.

Gebruik van hernieuwbare materialen Voor allerlei toepassingen is hout te gebruiken. Denk aan loopbruggen, geleiderails of verlichtingsmasten. Hiervoor gebruiken we hout dat een milieuvriendelijke verduurzamingbehandeling heeft gekregen. Het gebruik van metalen straatmeubilair moeten we mijden in verband met (mogelijke) uitloging van metalen naar het grondwater. Heggen kunnen dan een goed alternatief voor geleiderails zijn.

Besparing op het gebruik van materialen Door te kiezen voor materialen met een lange levensduur, zoals (uitgeborsteld) beton, is er op langere termijn minder materiaal nodig. Ook kunnen cementgebonden funderingen gebruikt worden, waarmee we besparen op de dikte van de asfaltlaag. Door een lichte kleurstof aan het asfalt toe te voegen warmt deze minder snel op waardoor minder spoorvorming optreedt. Hierdoor gaat de asfaltlaag langer mee.

Hemelwater opvangen en gebruiken Als we het hemelwater dat op of langs de weg valt opvangen en opslaan, kan dit nuttig worden gebruikt als sproeiwater, proceswater of spoelwater voor toiletten. Maar ook als middel om het wegdek op te warmen in de winter, waardoor minder strooizout nodig is. Het water kan eventueel met elektrolyse worden gesplitst in zuurstof en waterstof. De waterstof is te gebruiken als brandstof voor auto’s. De elektriciteit die nodig is voor de elektrolyse kunnen we met zonnepanelen of windturbines opwekken.

29

30

Thema 5 De gezonde weg Kern van het idee De weg zorgt ervoor dat de uitstoot van schadelijke stoffen en de productie van geluid door wegverkeer zoveel mogelijk wordt beperkt, waardoor de weg geen bedreiging vormt voor de gezondheid van bewoners. De fiets als zuinig en veilig vervoersmiddel wordt gestimuleerd.

31

an de a n e k r we omst’ Samen k e o T e an d en ‘Weg v at al jar N329 sta ss

ente O van de structie rovincie, geme aadwern o c e r De ed an p wordt d eengegenda v op de a emers. In 2010 ver o an de rn en onde pak een feit. A n is in mei van aan egeplanne kelijke structie uwe ambitie to uit n o c e r komen n volledig nie 29, van t de N3 ee f e r e a h ja ie it d inc ve .... De prov novatie voegd. in m o bitie haar am

32

Wegvangen van stof Het stof dat als roetdeeltjes bij auto’s vrijkomt vangen we af met een elektrostatisch stoffilter of door poreus materiaal te plaatsen langs de weg. Ook door hoge groene beplanting langs de wegen te plaatsen of door klimop dat is aangebracht op geluidschermen kan stof worden afgevangen. Het is denkbaar dat bedrijven langs de N329 bijdragen aan lagere stofgehaltes door groene daken aan te brengen.

Wegvangen van CO2 Auto’s produceren het broeikasgas CO2. Deze CO2 kan voor een deel worden gebonden door een bepaald mineraal (olivijn), dat in korven langs de weg of als toeslagstof in harde elementen geplaatst kan worden.

Geluidreductie Het geluidniveau van de weg brengen we terug door maatregelen aan de bron zoals stil asfalt, stille banden en lagere snelheden. Maar ook door het geluid te absorberen of tegen te houden. Een voorbeeld van geluidabsorptie is een poreus geluidscherm in de middenberm. Verder kan het geluid worden tegengehouden door groene beplanting in combinatie met een geluidswal.

33

34

Thema 6 De belevingsweg Kern van het idee De weg vormt een geïntegreerd onderdeel van het stedelijk milieu en wordt daarbij ervaren als rustgevend en aangenaam.

35

Gemeente Oss krijgt 12,2 mil joen voor N329

De gemeente O ss krijgt van m inister Camiel Verkeer en Wat Eurlings van erstaat 12,2 milj oen euro voor nelen van het sp het ondertunoor onder de N 329 door. Tijden aan Heerlen en s een bezoek Eindhoven heef t minister Eurlin Verkeer en Wat gs van erstaat 117 milj oen euro toegez spoorse doorsn egd om de ijdingen ....

36

Parkaanzicht met veel aandacht voor groen De weg willen we aanpassen aan de omgeving door het groene karakter te versterken en tegelijk de geluidoverlast te beperken. Dit kan door de omgeving van de weg als een soort park aan te kleden. Langs de weg kunnen we veel groene struiken plaatsen en geluidschermen laten we begroeien met diverse soorten planten. Een geluidswal is eventueel in te richten als een parkje. Het parkachtige karakter versterken we met brede groenstroken waarin fietspaden en wandelpaden zijn opgenomen.

Uitstraling en vormgeving De keuze voor een speciale eenduidige vormgeving en kleur versterkt de duurzame uitstraling van de weg. Daarin past ook de toepassing van kunst en een speciale toegangspoort (‘Poort van Oss’). Hinderlijke elementen zoals een vervallen boerderij en een motorcrossterrein passen niet in een dergelijke vormgeving. De vormgeving kan aansluiten bij historische markeringspunten uit de omgeving. Eventueel kan een kanaal of gracht worden aangelegd als recreatieve waterverbinding met het centrum en de Maas.

Geef ruimte aan de natuur De weg loopt voor een deel door een natuurgebied. Zorg voor goede ecologische verbinding tussen de gebieden en richt de berm van de weg in voor een maximale soortenrijkdom aan planten, insecten en amfibieën. Door een lange gelijkvloerse overkapping (ondertunneling) kan de verbinding tussen ecologische zones in stand blijven en zelfs worden versterkt.

Bedrijven doen mee Het groene karakter van de weg versterken kan als bedrijven hun gebouwen voorzien van groene gevels. Ook kan door speciale architectuur het beeld worden verbeterd. Denk daarbij aan de vestiging van een tankstation met duurzame brandstoffen langs de weg. De gemeente kan de deelname van bedrijven stimuleren door bedrijven hiervoor een vergoeding te geven.

37

38

Thema 7 De dynamische weg Kern van het idee De weg biedt een multimodaal knooppunt van economische bedrijvigheid en sociale interactie.

39

hool geven sc e g o H s ty n o F n Studente oekomst T e d n a v g e W p o visie

erciële ee studenten Comm tw , ar La de n va ni op de N329, Mark Robben en Ri l, hebben hun visie oo ch es og H ys nt volgende Economie aan de Fo stelden zichzelf de Ze . kt er ew tg ui st Weg van de Toekom onderzoeksvraag ...

40

Overstap van personen De N329 vormt de overgang tussen een autosnelweg en diverse toegangswegen tot de stad Oss. Bij de afrit Paalgaven zijn goede mogelijkheden aanwezig voor overstappunten zoals een transferium, shuttles, pendelbussen, carpoolplaatsen of een opstappunt voor openbaar vervoer (eventueel HOV). Ook zijn er op meerdere plaatsen langs de weg mogelijkheden voor een carpoolplaats met een veilige fietsenstalling. Door gebruik te maken van overstapmogelijkheden worden de N329 en de binnenstad ontlast van personenauto’s.

Overslag van goederen Op het industrieterrein Vorstengrafdonk kan een overslagpunt voor goederen gerealiseerd worden. Goederen die bestemd zijn voor de binnenstad kunnen hier overgeladen worden van grote vrachtwagens op kleinschaliger, schoner en stiller vervoer, om ze vervolgens op maat te leveren aan de winkels of bedrijven. Voorbeelden hiervan zijn de binnenstadservice, Citymobil of Cargohopper, die in andere steden worden gebruikt. Door gebruik te maken van de overslagmogelijkheden wordt de binnenstad ontlast van vrachtwagens.

Zakelijk centrum Een transferium in combinatie met een overslagpunt voor goederen leent zich voor een zakelijk centrum als een hightech vergader/meetingcentrum met goede communicatievoorzieningen, flexibele (drive-in) werkplekken (met inlogvoorzieningen), winkels, hotels, restaurants en andere voorzieningen.

Open ontmoetingsplaats De weg is voor meerdere doeleinden te gebruiken. Door een flexibele opzet is de weg en zijn omgeving af en toe in te zetten voor evenementen, waar mensen elkaar ontmoeten. Daarbij kan worden gedacht aan eendaagse evenementen (bijvoorbeeld op zondag) als een wielerronde, een boekenmarkt of een tennistoernooi. Ook kan gedacht worden aan een race met zonneauto’s om de aandacht te vestigen op het belang van energiezuinig vervoer.

41

42

Thema 8 De elektronische weg Kern van het idee De weg maakt maximaal gebruik van ICT voor de bevordering van de doorstroming en de veiligheid.

43

Oss krijgt

een ‘Weg v

an de Toek

omst’

De provinc ie Noord-B rab één van de belangrijkst ant en de gemeente O ss willen d e toegangsw vernieuwe e N329, nde egen, inric hten met a milieu, kun toepassingen op het llerlei gebied van st en ruimte energie, in ge beide partij frastructuu en een inte bruik. Op vrijdag 13 r, ntieoveree juni ondert nkomst .... ekenen

44

Minder wachten bij stoplichten Door stoplichten op elkaar af te stemmen kan het verkeer bij een bepaalde snelheid min of meer ongehinderd doorrijden. Voorbeelden daarvan zijn de groene golf en het systeem ‘tovergroen’ dat vooral voor vrachtwagens is bestemd. Actuele verkeersinformatie, bijvoorbeeld over files, kan worden doorgegeven via het navigatiesysteem van de auto (TomTom HD Traffic).

Informatie Door middel van matrixborden kan route-informatie worden gegeven en informatie over de beschikbaarheid van carpoolplaatsen, parkeergelegenheid of evenementen. Ook worden weggebruikers op plaatsen langs de weg geïnformeerd over verwachte rijtijden tot bepaalde afslagen. Door middel van permanente snelheidsmeting worden weggebruikers via borden langs de weg of via hun navigatiesysteem er op gewezen als ze te hard rijden, bijvoorbeeld in de buurt van scholen.

Waarschuwing Lussen en sensoren in het wegdek en camera’s kunnen de verkeerssituatie in de gaten houden. Waarschuwingen voor gladheid, wateroverlast en aanrijdingen worden doorgegeven door matrixborden langs de weg en eventueel via het navigatiesysteem of een SMS-bericht. Waarschuwingen voor naderende ambulances, brandweer- of politiewagens worden via een speciale signaalzender doorgegeven aan het navigatiesysteem van de auto’s.

Centrale aansturing Het is mogelijk de snelheden van vooral vrachtwagens via het navigatiesysteem te begrenzen (elektronische snelheidsbegrenzer). Het is denkbaar dat in de toekomst het verkeer op bepaalde stukken centraal wordt aangestuurd. Een centraal systeem stuurt dan de auto’s aan. Snelheid en onderlinge afstanden zijn via sensorsystemen en gps geregeld. Nog verder in de toekomst zijn systemen denkbaar die gebruik maken van een magneetspoor of rolbanen in de weg, die voertuigen kunnen meetrekken. Dit biedt mogelijkheden voor chauffeurloze systemen.

Carpoolwebsite Geïnteresseerden geven via een website informatie over vertrekplaats, bestemming, tijden en dagen. De borden bij de carpoolplaats of langs de weg worden ingezet voor informatie-uitwisseling.

45

De gezonde weg van

Annika Sol (10 jaar), Nutsschool Hertogin Johanna, locatie Poolster

De technologische weg van

Harun Köylü (10 jaar), Openbare basisschool De Bolster

46

SAMENVATTING overige ideeën In dit hoofdstuk is een aantal ideeën samengevat dat niet past binnen de eerder genoemde thema’s.

47

Topper-subsidie voor be drijvenas N329 op bedrijventerrein Molenei nd-Landweer-Danenhoef He

t Ministerie van Econom ische Zaken heeft op 11 mei 2009 Topper-subsid gemeente Oss voor de rec ie toegewezen aan onstructie van de N329 om tot een betere ontslu rein Moleneind Landwe itin g van bedrijventerer Danenhoef (MoLaDa) te komen. De subsidie hee aangevraagd voor het tra ft de gemeente Oss jectdeel van de N329 dat over het bedrijventerrein ....

48

Weg als onderdeel van een groter geheel De N329 is een weg die doodloopt op de Maas. Door een brug over de Maas of een tunnel onder de Maas ontstaat een aansluiting met de zogenaamde Midden-Nederland route. Voor Oss ligt het voor de hand om de reconstructie van de weg op te vatten als een eerste fase in de aanleg van een ringweg rondom Oss. De rol van de N329 past in een bredere verkeerskundige visie van Oss en in de toekomstvisie op Oss als plaats om te wonen, werken en recreëren.

De weg en zijn omgeving Ter versterking van de duurzaamheid kan gedacht worden aan een aantal maatregelen in de directe omgeving van de weg zoals energiezuinig woonwijken, energieneutrale bedrijventerreinen, ondergrondse aanleg van de hoogspanningsleiding e.d.

Spoorverbinding Voor plaatselijk vervoer kunnen monorails of sneltramverbindingen ingezet worden met het centrum en/of de bedrijventerreinen. Verder is de toepassing van hoogspoor denkbaar vanwege het ruimtesparende effect. Langs de weg bevindt zich een stamspoor, dat ontwikkeld kan worden tot een belangrijk goederenspoor met bedrijventerrein Elzenburg. Bij de aanleg van de weg wordt met deze ontwikkeling rekening gehouden, bijvoorbeeld door gemeenschappelijke geluidswerende voorzieningen en een verlenging van de verdiepte aanleg bij de spoorovergang.

Het proces Aanbevelingen van meer procesmatige aard zijn: • Besteed naast de nodige fysieke maatregelen ook voldoende aandacht aan bewustwording. Om effectief te zijn moeten beide aspecten in balans zijn; • Bouw bij de aanleg van kunstwerken en ander wegmeubilair voldoende mogelijkheden in voor flexibele inpassing in de toekomst; • Betrek zoveel mogelijk de jongeren van de gemeente bij de besluitvorming; • Werk aan relaties tussen weggebruikers, bedrijven en bewoners ter versterking van de sociale samenhang; • Wees nuchter en besteed het geld op een verantwoorde manier. De Weg van de Toekomst mag geen geldverspilling worden.

49

De gezonde weg van

Brendo van Bergen (8 jaar), Basisschool de Teugelaar

De technologische weg van

Alwin de Wit (9 jaar), Openbare Basisschool Mettegeupel

De beeldschone weg van

Latifatt Leftungun (9 jaar), Basisschool de Zonnevogel

50

beoordeling De ruim 200 binnengekomen ideeën voor de N329 Weg van de Toekomst, zijn gebundeld in vier thema’s. Per thema heeft een groep van themadeskundigen van gemeente Oss en provincie Noord-Brabant de ideeën over het betreffende thema beoordeeld. Daarbij zijn vragen aan de orde gekomen als: • Wat draagt het idee bij aan een duurzame en innovatieve weg? • Welke ideeën kunnen direct worden toegepast in de N329? • Welke ideeën moeten verder worden uitgewerkt in een businesscase of haalbaarheidsstudie? • Welke ideeën zijn meer geschikt voor een andere weg of een ander project? Daarnaast zijn de ideeën getoetst aan de Ontwerprichtlijn N329, die uitspraken doet over de beeldkwaliteit en de inpassing van de weg in het landschap. Waar nodig, is met de indieners van ideeën contact opgenomen voor een nadere toelichting of uitwerking. Daarna is de onderlinge samenhang bekeken, zodat een compleet pakket aan maatregelen ontstaat. Dit pakket is vervolgens bestuurlijk besproken door de gemeente Oss en de provincie Noord-Brabant.

website

sessies

gesprekken

ideeën bundeling en indeling in thema’s

beeldkwaliteit, inpassing en uitstraling

gezondheid

duurzame materialen en energie

verkeer, vervoer en mobiliteit

samenhangend pakket bestuurlijke besluitvorming gemeente en provincie

51

De beoordeling heeft geleid tot een pakket ideeën dat kansrijk wordt geacht voor de N329, een pakket kansrijke ideeën dat buiten de scope van het project valt en een pakket ideeën dat om verschillende redenen niet inpasbaar is.

Pakket kansrijke ideeën Deze ideeën kunnen worden opgenomen in het wegontwerp of komen daarvoor na enige uitwerking of nader onderzoek in aanmerking: • Opnemen van proefstroken in de weg voor het uittesten van technische innovaties. Hiervoor is nader onderzoek en overleg met Rijkswaterstaat gewenst; • Groene luchtfilters: bomen en struiken langs de weg die stof en NOx afvangen; • Luchtzuiverend geluidscherm, elektrostatisch stoffilter, groene geluidsschermen of andere luchtzuiverende maatregelen. Hiervoor is een alternatievenstudie gewenst; • De energieneutrale weg: een combinatie van maatregelen op het gebied van energiebesparing (bijvoorbeeld op het gebied van verlichting) en duurzame energie (bijvoorbeeld zonnepanelen), waardoor de weg in zijn gebruik energieneutraal is, ofwel evenveel energie opwekt als hij zelf verbruikt; • Gedeeltelijke verdiepte aanleg van de weg ter hoogte van de kruising met de Julianasingel en het spoor; • Verlichting op basis van een verlichtingsplan met aandacht voor onverlichte wegvakken, LEDverlichting, kleur e.d.; • Energie uit asfalt. Dit zijn warmtecollectoren in het wegdek, waarmee zonnewarmte wordt opgeslagen en nuttig wordt toegepast voor verwarming van bijvoorbeeld een kantoor. Ook kan zo kou worden opgeslagen; • Windenergie door kleine windmolens. Dit kan eventueel turbulentie met zich meebrengen, daarom is een inpassingonderzoek gewenst; • Duurzame brandstoffen: een tankstation waar behalve normale benzine en diesel ook biodiesel, bioethanol en aardgas getankt kunnen worden en waar een vulpunt voor elektrisch vervoer geplaatst wordt. Onderzoek naar de inpassing en overleg met Total is nodig; • Piëzo-elementen. Uitwerking en nader onderzoek zijn hiervoor gewenst; • Binding van CO2. Toepassen van olivijn in de middenberm; • Veilige fietstunnels onder andere door keuzes in vormgeving en verlichting; • Hergebruik: beton dat vrijkomt bij het opbreken van de bestaande weg zal worden gebruikt als toeslagstof voor nieuw beton en als funderingsmateriaal (conform criteria duurzaam bouwen); • Geluidreductie: door zeer stil asfalt en snelheidsbeperkingen zal de geluidproductie worden beperkt. Verder kan geluid worden tegengehouden door groene beplanting in combinatie met een innovatief scherm ter hoogte van de woonwijk Schadewijk;

52

• Parkaanzicht door groen op bedrijventerreinen: het groene karakter van de weg zal zoveel mogelijk worden versterkt door beplanting en brede groenstroken. De aankleding van bedrijventerreinen zelf valt buiten de scope van het project; • Bestaande bomen worden waar mogelijk gehandhaafd, verplaatst of opgenomen in een bomendepot; • Er zal veel aandacht worden besteed aan uitstraling en vormgeving van de weg. Hierin past, behalve een groen karakter, de toepassing van kunst, aandacht voor cultuurhistorie en een soort toegangspoort; • Informatiecentrum inclusief monitoring van tests, tonen van energiegebruik. De uitwerking en locatie zijn nog nader te bepalen; • Langs Herperduin kan de wegberm op ecologische wijze worden ingericht en beheerd met aandacht voor het behoud van bestaande planten en insecten, denk aan faunapassages (zoals dassentunnels) en wildspiegels; • Het tankstation langs de weg duurzaam vormgeven met een goed architectonisch aanzien: er volgt nog nader overleg met Total over de mogelijkheden; • Bevordering van de doorstroming door de toepassing van ‘groene golf’ en van ‘tovergroen’ (vooral voor vrachtwagens); • Matrixborden voor rijtijdeninformatie en andere informatie voor de weggebruiker; • Flexibiliteit inbouwen. Dat wil zeggen dat de tunnels breed genoeg moeten zijn om te kunnen inspelen op toekomstige ontwikkelingen; • Transferium, een overslag- en opstappunt voor goederen en personen, in combinatie met een carpoolplaats en andere voorzieningen. Hiervoor is een alternatievenstudie gewenst; • Vergader/meetingcentrum. Hiervoor is een alternatievenstudie gewenst; • Spoorlijn voor goederenvervoer naar Elzenburg. Hiervoor is een nadere uitwerking gewenst.

Kansrijke ideeën buiten de scope van de N329 Weg van de Toekomst Deze ideeën zijn als kansrijk beoordeeld, maar worden niet verder meegenomen, omdat ze buiten de scope van het project N329 Weg van de Toekomst vallen. Dat wil zeggen dat ze bijvoorbeeld inhoudelijk of fysiek te weinig met de weg verbonden zijn of binnen aparte besluitvormingstrajecten vallen: • Sluiting motorcrossterrein of juist Motorcrossterrein van de Toekomst. Dit loopt via een ander besluitvormingstraject; • Weg doortrekken met brug over de Maas; • Biodiversiteit op bedrijventerreinen Vorstengrafdonk. Dit kan via de ontwikkeling van Vorstengrafdonk opgepakt worden; • Verduurzaming van aanliggende bedrijventerreinen. Dit kunnen we meenemen in de beeldkwaliteitplannen op het moment dat bestaande bedrijventerreinen langs de N329 worden opgeknapt.

53

De beeldschone weg van

Muharrem Baydar (10 jaar), Nutsschool Hertogin Johanna, locatie Poolster

De gezonde weg van

Mirte Janssen (8 jaar), Openbare Basisschool Mettegeupel

54

Pakket niet inpasbare ideeën Deze ideeën zijn niet goed inpasbaar in de N329, omdat ze te verstrekkend, te duur of te futuristisch zijn en daarom voor een andere weg of als idee voor de toekomst in aanmerking komen: • Overkapping van de weg. Dit is een te dure oplossing en geeft mogelijk een probleem bij het vervoer van gevaarlijke stoffen; • Dubbeldeks of weg op pijlers. Dit is niet meer inpasbaar en wordt meer geschikt geacht voor sterk verstedelijkte gebieden; • Extra rijstroken onder andere voor vrachtverkeer en bussen. Dit wordt niet nodig geacht, maar door nu ruimte te reserveren in het wegontwerp en in de tunnels is het in de toekomst een mogelijkheid; • Wisselstrook. Is niet noodzakelijk voor doorstroming en past niet in de ontwerprichtlijn; • Groene daken voor stof afvang. Dit is waarschijnlijk weinig effectief; • Verdiepte aanleg langs woonbebouwing. De geluidoverlast kan beter en goedkoper op een andere manier worden aangepakt; • Scheidingswand in de middenberm. Dit past niet in de ontwerprichtlijn; • Landschapsbenzine invoeren. Dat is een toeslag op de brandstofprijs die ten goede komt aan een groenfonds. Uit dit groenfonds worden dan weer natuurbehoud en landschapsverfraaiing betaald. De N329 is hiervoor te kleinschalig; • Magneetveldarme hoogspanningslijn. Dit is te duur valt buiten de scope van het project; • Gebruik van heggen in plaats van geleiderails. Dit past niet in ontwerprichtlijn. Bovendien is er twijfel over de effectiviteit; • Energie uit energiegewassen zoals wilgen, koolzaad en maïs. Dit is technisch lastig en levert weinig energie op; • Gebruik van (uitgeborsteld) beton voor lange levensduur. Asfalt heeft de voorkeur wegens aanlegkosten, geluid en dergelijke; • Hemelwater opvangen en door elektrolyse splitsen in waterstof en zuurstof. Dit is technisch niet voldoende ontwikkeld en bovendien te duur; • Brede gelijkvloerse overkapping ter hoogte van natuurgebied. Dit is te duur in verhouding tot het verwachte effect; • Citymobil: voertuigen zonder chauffeur, die passagiers vervoeren over aparte banen. Dit is te futuristisch: de technische en financiële haalbaarheid en de veiligheid zijn zeer onzeker; • Snelheidsbegrenzing van vrachtwagens via navigatiesysteem en centrale aansturing van het verkeer. Dit is te futuristisch en het grijpt te sterk in op de vrijheid van de verkeersdeelnemers; • Fietssnelweg, onder andere met overkapping tegen de regen. Dit is te duur en er is geen geschikte locatie voor; • Rotondes in plaats van stoplichten. Is niet meer inpasbaar. Er is gekozen voor stoplichten vanwege het grote aandeel van vrachtverkeer op de N329.

55

Shanomy Luft (8 jaar) Basisschool de Zonnevogel Winnaar Wii - gezonde weg

Edris Totakhel (10 jaar) Openbare basisschool De Bolster Winnaar Wii - technologische weg

Cansu Öner (10 jaar) Openbare basisschool De Bolster Winnaar Wii - beeldschone weg

56

Vervolgacties De start van de reconstructiewerkzaamheden staat gepland voor eind 2010. In de aanloop daar naartoe zijn onder andere een wegontwerp en een ontwerprichtlijn gemaakt. De voorbereidingen lopen volgens planning, dus de verwachting is dat de aanbesteding van de N329 Weg van de Toekomst eind 2009 kan worden aangekondigd en dat de gunning van het project vervolgens voor de zomer van 2010 plaatsvindt. Bij deze aanbesteding geven we de ideeën uit de ideefase van het project ter inspiratie mee aan de aannemers die willen inschrijven op de aanbesteding. Door ook in de aanbesteding innovatief te werk te gaan, bieden we de markt veel vrijheid. We verwachten dat we op deze manier het uiterste uit het project halen en dat deze aanpak leidt tot inschrijvingen (op de aanbesteding) met een compleet en samenhangend pakket aan innovatieve duurzame maatregelen. Met als uiteindelijk doel dat de N329 werkelijk de proeftuin wordt die de ‘Weg van de Toekomst’ belooft te zijn.

57

Met dank aan... Dit ideeënboek is een weergave van ideeën die op verschillende manieren zijn aangeleverd. Hieronder volgt een overzicht van de personen, die ideeën hebben aangeleverd. We danken iedereen voor zijn of haar inbreng.

Creativiteitssessies maart en april 2009 Dirk-Jan Huisman, DHV Peter Sul, Ballast Nedam Wim van Tilburg, Kennisplatform Verkeer en Vervoer Joris Sijs, TNO William Romkes, Provincie Noord-Holland Eric Nooijen, Osse Overslag Centrale Natascha van Riet, GGD Brabant / Zeeland Twan van Hagen, gemeente Venlo Ad de Hoon, gemeente Oss Martin Hagreis, gemeente Oss Barbara Schooneveldt, KplusV organisatieadvies Janneke Kolner, provincie Noord-Brabant Carin Barten, provincie Noord-Brabant Marieke Duineveld, Bouwend Nederland Jaap Molenaar, Intron Sander Dekker, Grontmij Willem Weeda, BAM Infra Sape de Haan, Visser & Smit Hanab Paul Rutte, provincie Noord-Holland Arthur Kruijtzer, Innolumis Public Lighting Rob Jansen, Arcadis Henk Jans, GGD Tilburg Linda de Klein, provincie Noord-Brabant Ton Kipperman, Kipperman Consultancy & Mediation Jos van de Hurk, Kaal Masten Gwenny Cremers, gemeente Oss Arno Smits, Smits Rij- en transportopleidingen Ed Ram, Flow Consulting

58

Martin Eijkelhof, provincie Noord-Brabant Anne Beks, gemeente Oss Eline Lommen, gemeente Oss Peter van Hinthem, Breijn

Ontbijtsessies april 2009 Wim Kramer, Cement & Beton Centrum Alexander Dekkers, wijkraad Oss Anton Ball, Boxxs, Oss Martin van der Pol, Martinspace, Oss Vic Acket, Acket, Oss Jos van de Hurk, Kaal Masten, Oss Agnes Dinther, Babyzaak het Hobbelpaard Adrie Geerts, inwoner Oss Riny van den Broek, wijkraad Oss Cor van den Heuvel, wijkraad Oss Auke Feitsma, inwoner Oss Tonnie Pijnappels, inwoner Oss Marianne Zondag, gemeenteraad Oss Henny van Uden, gemeenteraad Oss Iris van Dinther, gemeenteraad Oss Jos Verschaeren, beeldend kunstenaar, Oss Marten Valk, schrijver, Oss Leon Jansen, Fietsned, Oss Theo Breuring, dorpsraad Haren-Megen Leny Walters, Walters Total Event, Oss Martijn van de Wetering, Schrijvers Elektrotechniek, Oss Jan Kaspers, Schering-Plough, Oss Leopold Hermans, gemeente Oss, ondernemerszaken Pim van der Heiden, Kenneth Smit Trainingen, Oss Ad van den Heijkant, Chemetall, Oss Marcel van den Horst, Acopack, Oss Rob van Berkum, Elektro Koel en Klimaattechniek, Oss Eric Nooijen, Osse Overslag Centrale, Oss Theo Smits, Fitland, Oss Jan Dobbelsteen, DRT Vloeren, Oss Henk Peters, Bouwbedrijf Berghege, Oss

59

Wim Smits, wijkraad, Oss Bart Arts, wijkraad, Oss Lex van Loon, wijkraad, Oss Eef d’Hulst, wijkraad, Oss Alex van der Heijden, Atelier/Projectbureau Alex, Deursen Toinny Beckman, inwoner Oss

Ideeën aangeleverd via de mail of de website Martin van de Pol, Ingenieur Martinspace, inwoner Berghem Maarten Profittlich, Adviseur Geotechniek Fugro Rob Megens, Schreder BV K.A.W. Brands J.V.M. Brands-Sommers Willy Meesters Bart Schinkel, New Visibility Dick Dankers, Tele-atlas Elberse, inwoner Oss John Richters, inwoner Oss Dhr. Giltjes, Geoblock Ben Ziskoven Jeroen Bol, EVO W. Smits, inwoner Oss Dick Vermeulen, inwoner Oss Peter de Groot, inwoner Oss Pieter Elie, inwoner Oss John Buters, inwoner Oss Joné Eggen, inwoner Oss Petros Ceelen, inwoner Oss Frenk van Gogh, inwoner Oss Helen Hordijk, inwoner Oss Jos Verschaeren, beeldend kunstenaar, Oss Hans van Dinther, inwoner Oss R. Verboon, inwoner Deursen Jos Heerkens, Heijmans Infra Noud van Deurzen, Betonson C. van Rijswijk, Dura Vermeer Infrastructuur BV Oost Gert en Neil Kerry, inwoners Oss

60

Marcel Beckmann, inwoner Oss H. van der Linden, TAUW Nick Willemsen, Arcadis Elkin Petrici, Movares Roger Baijens, DHL Freight Oss Nederland Guido de Groot, inwoner Overlangel Jan Bruijsten, inwoner Ravenstein Adrie Geerts, inwoner Oss Willem van den Burg, Tebodin Consultants & Engineers Katrin Semlianoi, Solar Team Twente Hans Mostmans, Bouwtechnisch adviesbureau J.A. de Beijer Wim Kramer, Cement & Beton Centrum Auke Feitsma, inwoner Oss Marten Valk, inwoner Oss Bianca Baetens, Intron BV R. Lokerse, inwoner Oss M. van Grunsven, inwoner Berghem Rens van Lieshout, inwoner Deursen Adrie Geerts, inwoner Berghem Tommy van Erp, inwoner Oss Frank van den Burgt, inwoner Lith H. Theunissen, inwoner Oss Dennis van Grunsven, inwoner Berghem W. de Lorijn, inwoner Oss Jan Vlaming, inwoner Oss Tryfon Roelofs, inwoner Berghem Leon Jansen, Fietsned, Oss Tonnie Pijnappels, inwoner Oss Hugo Theunissen, Quintess Van Nuland, Eindhoven Cor van Houtum, Draaistroom Nederland BV, Veghel W. de Bruijn, inwoner Oss Rene van de Veerdonk, inwoner Oss E. van Eldijk, gemeente Oss Jan van Duren, Uden T. Litjens, Grave R. Overdevest, inwoner Oss

61

Arie Baljeu, inwoner Oss Peter Gerardts, inwoner Oss Cor van den Broek, Puin Recycling Oss Harry Faassen, inwoner Oss Ferdinand van der Linden, inwoner Oss Ed van Uden, inwoner Oss K. Knippenberg, inwoner Heesch Joost Kuijten, Traffic Development and Innovation BV Hans Breukelman, BAG BV Anny van der Linden, inwoner Deursen Stijn, inwoner Deursen Paul Crommentuyn, inwoner Oss Hans Breukelman, BAG B.V.

62

Deze uitgave is een gezamenlijk initiatief van gemeente Oss en de Provincie Noord-Brabant. Samen willen zij van de N329 een échte Weg van de Toekomst maken.

Tekstredactie KplusV Organisatieadvies www.kplusv.nl

Eindredactie en regie Vormgeving en opmaak Sprangers Communicatie www.sprangers.com

Illustraties bij thema’s Ronald Slabbers www.ronaldslabbers.com

Drukwerk Kampert Drukwerk B.V. FSC-gecertificeerd drukkerij www.kampert.nl Deze uitgave is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier.

www.n329wegvandetoekomst.nl

63