SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
De toekomst, ons energiesysteem en een verruimde blik. Kas Hemmes KIVI lezing 3 november 2014, Den Haag
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Systeem Denken (Amory Lovins) System s Think ing: Optim izing Not Just P arts, But Entire System s • Designers and decision-makers too often
define problems narrowly, without identifying their causes or connections. This merely shifts or multiplies problems. • System s think ing —the opposite of that disintegrated approach—typically reveals lasting, elegantly frugal solutions with multiple benefits, which enable us to transcend ideological battles and unite all parties around shared goals. • … systems thinking also reveals interconnections between problems,
which often permits one solution to be leveraged to create many more.
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
• Het gaat om een andere manier van denken!!. • Dit is het doel van deze voordracht. • De (brandstofcel) voorbeelden dienen slechts ter illustratie daarvan.
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Dwight Eisenhower 'If you can't solve a problem, enlarge it.‘
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Systeem Integratie Opties.
KNAW rapport: ‘Duurzaam duurt het langst’ (2007) 1. Integratie van componenten tot systemen 2. Integratie van diverse energiebronnen (MultiSource Multi-Product systemen) 3. Integratie van hernieuwbare en fossiele energiebronnen 4. Integratie van nieuwe technologie in bestaande technologie 5. Integratie van sectoren 6. Integratie van functies 7. Integratie van duurzaamheid (Brundtland) in het ontwerp van energiesystemen.
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
1. Integratie van Componenten tot een Energie Systeem S Y
T
C
T
D
system boundary
Y = Yield; supply T = Transport C = Conversion S = Storage D = Demand
Φi,in(x,t)
C
Φj,out(x,t)
Φloss(x,t)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
1. Opslag van elektriciteit:
S
S Y
T
C
T
D
C
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Echter……. Systeem denken !!!
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Multisource-multiproduct systemen (MSMP)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Superwind: Multi-Source Multi-Product systeem E - power
E - power
CO / H2 NG heat
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Vrijheidsgraden gebruiken voor optimalisatie • Hoeveel van welke input om optimaal aan alle benodigde output te voldoen ? • Welke randvoorwaarden ? • Welke optimalisatie criteria ? • Economisch optimaal ≠ energie optimaal
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Conventional Solution for dealing with fluctuating renewable energy sources essentially is a complex storage device in a linear energy system.
E - power E - power
Storage
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Opslag is het probleem geworden in plaats van de oplossing
E - power
Storage H2O
E - power
O2 FC
Electrolyser
H2
H2O
heat
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Conventional Solution is ‘Island Thinking’ not ‘System Thinking’
Storage
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
MSMP voorbeeld: integratie van een interne reforming brandstofcel met windenergie
E - power
air IR-FC
NG
H2
N2
H2
Optional (NG/N2 ) heat
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Superwind: Multi-Source Multi-Product systeem E - power
E - power
IR-FC CO / H2 NG heat
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
M ode 1 – High efficiency m ode
Efficiency (%)
First we kept the input flow rate of NG constant. The fuel utilization is now decreased by decreasing the current density.
1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0
Electric-Efficiency Gas Efficiency Total Efficiency
60
65
70
75
80
85
Fuel Utilization (%)
90
95
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Hyperwind • Hyperwind = Superwind + HTelectrolyse electriciteit O2
H2O
H2 (warmte)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Hyperwind • Hyperwind = Superwind + electrolyse • + Optie: ‘Fuel assisted electrolysis’ electriciteit biogas
H2O + CO2
H2O
H2 (warmte)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Energieopslag • We hebben al opslag en we noemen dat:
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Energieopslag • We hebben al opslag en we noemen dat:
•Slochteren!!
To store or not to store that’s the question. Electrical Sector
Conversion Conversion
Fuel/chemical
Alternative applications
Chemical Sector
Fuel/chemical
By coupling of two sectors and an overflow of energy from one sector to the other ‘virtual’ storage can be obtained.
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
4. Integratie van sectoren • •
Grotere systeemgrenzen Meerdere problemen tegelijk oplossen
Voorbeelden: 4.1 afvalverbranding 4.2 combi-ketel (warm tap water + ruimte verwarming) 4.3. V2G (vehicle to grid) 4.4 Energie sector en chemische sector 4.5 Offshore wind en scheepvaart
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Wireless Windpark • • • •
Integratie van offshore wind en scheepvaart Wind – H2 – NH3 als ‘scheepsdiesel’ Geen kabel connectie met grid. Scheepvaart is tegelijk ‘transport’ en ‘demand side’ van de windenergie.
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Conclusies Duurzame ontwikkeling vraagt • een brede kijk, • een andere manier van denken • (systeem) integratie op verschillende manieren en nivo’s • Meer ruimte voor creativiteit, lateraal denken en ‘2 photon processen’. • Tot slot…discussie
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Is er een directe link tussen sustainablility en integratiedenken ?
Er zijn in ieder geval overeenkomsten 1. Brede systeem grenzen 2. Meerdere problemen tegelijk aanpakken 3. Doelstelling groot, abstract, ver weg maar wel duidelijk. (niet te snel subdoelen definiëren en daar te rigide aan vasthouden)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Kun je ook een link leggen naar de energietransitiepaden?
• Er is een grote groeiende vraag naar innovatie op energie gebied. (OK) • Opsplitsing in 6 kernthema’s (te weinig aandacht voor integratie) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Groene grondstoffen Duurzame mobiliteit Keten efficiëntie; (lineair systeem denken) Nieuw gas, schoon fossiel Duurzame elektriciteit Gebouwde omgeving
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Is sub-optimaliseren zelfs niet eens ‘buying time’, of toch wel? Groot gevaar voor lock-in: bijvoorbeeld kolen- en biomassa vergassing !!! Institutions
Technology
Markets
1 Operational Elements of an Energy System
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
voorbeeld 3.1: brandstofcellen in een aardgas mengstation E - power
E - power
air Air SEP
O2
IR-FC
FC H2
Low T heat
heat
NG
N2
H2 NG/N2 /(H2 )
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Vervanging luchtscheider in een mengstation door een brandstofcel E - power
air IR-FC
Low-T FC
Low T heat NG
H2
N2
N2
NG/N2/(H2)
Het systeem produceert elektriciteit in plaats van elektriciteit te verbruiken !! (Orde enkele tientallen MW)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
Voorbeeld 4.3: V2G (vehicle to grid) • • • •
NL: 6.000.000 cars à 50 kW = 300 GW. Dit is meer dan 10 x het geïnstalleerd vermogen slechts 10% van de auto’s zijn nodig of …??
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
analyse V2G (vehicle to grid) En worden twee denkstappen gemaakt: 1. Er is een inefficiëntie in het huidige systeem (auto’s staan stil) 2. Transportsector en energiesector worden gecombineerd Verder • Overcapaciteit gebruiken om thermodynamische limiet te benaderen • Accu’s geven < 6. 106 kWh=6 GWh (1 uurtje alle stroom voor NL)
SECTIE ENERGIE EN INDUSTRIE
6. Integratie van functies • industrieel ontwerpers passen dit dagelijks toe Voorbeelden:
5.1 zonnepanelen op het dak in plaats van dakpannen 5.2 windenergie in de gebouwde omgeving; Opm: hier liggen nog veel kansen; Welke functies kan de fundering voor off-shore windturbines nog meer vervullen?