/ 47 / De toekomst is lokaal Think different, think local
Mark Suykens, algemeen directeur Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw
Gemeenten in snel veranderende context
3
Kanteling in denken, sturen en handelen
4
Schema gebaseerd op een presentatie van Jos Van der Lans www.josvdlans.nl
Tien speerpunten
5
1. Slim ruimtegebruik
Beter leven op minder ruimte
6
Beeld: Kind en Samenleving
1. Slim ruimtegebruik • Woonbehoefte verzoenen met ruimte voor ondernemen, landbouw en recreatie? • Compacter bouwen • Renovatie • Inbreidingsprojecten • Multifunctioneel gebruik • Hergebruik • Publiek domein
7
‘De tijd van de dikke villa’s is voorbij’
Marleen Mertens, burgemeester van Grimbergen Brussel Deze Week, 8 oktober 2014 8
Foto: Bart Dewaele
Hergebruik
Buitenschoolse kinderopvang met liturgische ruimte in Langemark-Poelkapelle 9
2. Open ruimte offensief
Open ruimte als plaats voor water, voedselproductie, energiewinning, vrije tijd en natuur
10
2. Open ruimte offensief • Ambitieuze landschappen • Regionale parken • Landschapsbouw • Woonuitbreidingsgebieden in overstromingsgebied schrappen • Open ruimte infrastructuur • Veerkrachtige blauwe infrastructuur • Waterberging en watergebonden economie en landbouw 11
Infrastructuur om water vast te houden
12
Beeld: Tienen
Energie in eigen handen • Warmtenetten voor gemeenschappelijk beheer en levering van energie • Succes coöperatieven voor windmolens • Lokale energieproductie • Covenant of Mayors
13
Naar een lokale voedselstrategie ‘Onze voedselsystemen zijn dringend aan verandering toe. Die verandering kan alleen maar beginnen op lokaal vlak. Gemeenten kunnen in hun aankoopbeleid het goede voorbeeld geven en consumenten en producenten samenbrengen zodat de weg tussen veld en bord veel korter wordt en mensen weten wat ze eten.’
Olivier De Schutter Lokaal september 2014 14
Voedsellandschap Netwerk van lokale markten en coöperatieven • Korte Keten Voedselconsumptie/ productie • Boerenmarkten • Volkstuintjes • Sociale restaurants • Stadsrandbouw 15
3. Duurzame mobiliteitscultuur
Structureel op mobiliteit ingrijpen om gemeente leefbaar én bereikbaar te maken
16
STOP-principe
• Stappers • Trappers • Openbaar vervoer • Privé-vervoer
17
Gemeentelijk fietsbeleid
Bekijk de video ‘Als fietsen de norm wordt’ op het Youtube-kanaal van Fietsberaad Vlaanderen 18
Leefstraten zijn stad van morgen
Fiets van Troje 19
Beeld: www.leefstraat.be
Duurzame mobiliteit is lokaal • • • •
Trage wegen Fietsvoorzieningen Fietsende burgemeester Fietsend gemeentelijk personeel • Plaatselijke fietskoerier • Stadsdistributiesystemen
20
Stille en duurzame stadsdistributie
58 gemeenten werken aan slimme bevoorrading om vrachtverkeer te vermijden. 21
4. Urban Mining
Hergebruik en regulering van grondstoffen
22
4. Urban Mining ZINK
46
LOOD
42
OLIE
41
TIN
40
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Bron depletion rates, CIRCA 2008 www.beyondgrowth.co.uk
23
Afval sorteren
40 verschillende afvalstromen in één gemeente 24
Oplossing is lokaal • 71% selectief ingezameld door gemeenten bij gezinnen
• Kortere kringlopen • Verduurzaming aankoopbeleid • Campagnes tegen voedselverspilling 25
5. Kernversterking
Sterke kern zorgt voor aantrekkelijk winkelgebied
26
Beeld: Frederik Bevens
Consequente keuze voor kernversterking • Visie
• Verdichting in plaats van verlinting • Kwaliteit van openbaar domein maakt het verschil
• Bereikbaarheid is geen ‘business as usual’ • Beleving en werk van alle stakeholders 27
Ruimtelijke visie op de kern
Verwevenheid van functies in de kern van Houthalen-Helchteren 28
6. Werk en activering
Een lokaal arbeidsmarktbeleid voeren
29
6. Werk en activering ‘We moeten blijven inzetten op activeren, in de brede betekenis van het woord. Niet alleen hoe kunnen we mensen rendabel maken voor de arbeidsmarkt, maar hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen een zinvolle positie krijgen in de samenleving.’
Bart Somers, burgemeester Mechelen Terzake, 3 december 2012 30
6. Werk en activering • Activeren breed bekijken • Werk voor doelgroepen stimuleren • Productief samenwerken met (sociale) ondernemers • Flankerende maatregelen
• Arbeidsmarktbeleid moet ook lokaal zijn 31
7. Leeftijdsvriendelijke gemeente
Een omgeving die het proces van actief ouder worden bevordert én ondersteunt
32
7. Leeftijdsvriendelijke gemeente transport publieke ruimte en gebouwen
gezondheid en diensten
wonen
Leeftijdsvriendelijke gemeente
sociale, culturele, politieke participatie
respect en sociale inclusie
communicatie en informatie Maatschappelijke participatie en tewerkstelling
33
‘Op-stap naar solidariteit’
Genk bevordert sociale contacten tussen generaties en gaat sociaal isolement tegen. 34
‘Wandel je een geheugen’
Vier wandelroutes door Aalbeke vormen een tastbaar geheugen zodat herinneringen bij iedereen levend blijven. 35
8. Radicaal digitaal
Geen weg terug
36
8. Radicaal digitaal “To improve e-government, the Survey suggests countries establish a clear national vision, supported by committed leadership, appropriate policies and collaborative governance frameworks, and greater investment in telecommunication infrastructure, human capital and provision of online services.”
United Nations E-Government Survey 2014
37
8. Radicaal digitaal • Politiek engagement
• Leiderschap met doorzettingsmacht • Interbestuurlijke aanpak • Durven investeren
• Gebruikersgericht • Inclusief 38
Europa • E-government ranking: plaats 9 van 28 • Weinig groei t.o.v. 2011
• Bottlenecks voor België
39
Smart Cities = meer dan e-government • • • • • • • •
Overheidsdienstverlening Duurzaamheid Mobiliteit Huisvesting Onderwijs Gezondheidszorg Cultuur Inclusie 40
9. Kinderarmoede bestrijden
Bekijk de video van het project VONK in Dilbeek op het Youtube-kanaal van VVSG 41
9. Kinderarmoede bestrijden
42
9. Kinderarmoede bestrijden • Kind in armoede heeft altijd ouders in armoede • Luister naar doelgroep • Maatschappelijk werkers de straat op • sportclubs, scholen, (jeugd)verenigingen, bibliotheek, ondernemers, … mobiliseren • Resultaten Cijfers 43
Engageer de buurt in de strijd tegen armoede
44
10. Verbinden met cultuur
Inzetten op sterk cultuurweefsel
45
Cultuur draagt lokale en regionale ontwikkeling
Twaalf gemeenten zetten samen Kempens erfgoedkarakter in de kijker. 46
Coalities en partnerschappen
Cultuurprogrammatie in Olen dankzij vrijwilligers en verenigingen. Op hun beurt ‘verdienen’ zij via festivals geld en nieuwe leden. . 47
Vinger aan de pols
Vilvoorde herdenkt de rol van de bibliotheek voor een diverse samenleving. 48
Voorbij de hokken
49
Daarom: de wil tot verschil
Think different, think local
50
Beeld: www.leefstraat.be
Daarom: bestuurskracht versterken VIJF PRIORITEITEN 1. Burgemeester - OCMW-voorzitter/secretaris 2. Grotere financiële ruimte 3. Samenwerken met de lokale gemeenschap 4. Sterke professionele organisatie die van buiten naar binnen denkt 5. Schaaloptimalisatie
Sterk Leiderschap
Bekijk de videoboodschap van Wim Dries, burgemeester van Genk, op het Youtube-kanaal van VVSG 52
Sterk Leiderschap
53
Sterk Leiderschap
54
Beelden Bart Dewaele – Stefan Dewickere
Schaaloptimalisatie TWEE VALKUILEN • Blinde schaalvergroting kost veel geld en neveneffecten b.v. politiehervorming leidt tot • Vermindering “police de proximité” • Installatie “politie light” • Eenzijdig terugplooien op de “eigen” gemeente leidt tot “zwakke autonomie” 55
Schaaloptimalisatie ‘Wij hebben elke steen omgekeerd en nergens een gunstig financieel effect van gemeentelijke herindeling kunnen vinden. Om minder uit te geven, moet je niet gaan fuseren.’
Maarten Allers, Universiteit Groningen Na 15 jaar onderzoek over herindeling in Nederland 56
Beeld: martenscentre.eu
Om af te ronden
57
Keurmerk ‘Langzame Stad’ Gemeenten van maximaal 50.000 inwoners die goed scoren:
• Leefomgeving • Landschap • Streekproducten • gastvrijheid
• milieu • infrastructuur • cultuurhistorie 58
Beeld: Kind en Samenleving
Meer inspiratie
59
Download deze presentatie vanaf maandag 20 oktober op www.trefdag.be.
