DE TIJD AFTREKBARE BEROEPSKOSTEN Aanslagjaar 2007 inkomsten 2006

1 

DE TIJ D ­ AFTREKBARE BEROEPSKOSTEN  Aanslagjaar 2007 – inkomsten 2006  Elke belastingplichtige (met uitzondering van de personen die winst maken uit nijverheids­, handels­ of  landbouwondernemingen)  kan  kiezen  tussen  twee  systemen  met  betrekking  tot  de  aftrek  van  beroepskosten: men kan opteren voor de toepassing van het systeem van de forfaitaire beroepskosten ­  wat  zeker  het  eenvoudigste  is  maar  niet  noodzakelijk  het  voordeligste  ­  of  men  kan  de  werkelijk  gemaakte  beroepskosten  bewijzen.  De  keuze  die  u  als  belastingplichtige  zal  maken  is  natuurlijk  afhankelijk van het bedrag: u zal voor dat systeem kiezen wat u de grootste aftrek oplevert. Deze bijlage  kan een leiddraad vormen bij deze moeilijke keuze.  Deze  bijlage  bevat  eveneens  rechtspraak  (vermeld  in  de  voetnoten)  met  betrekking  tot  de  aftrek  van  beroepskosten. Zoals u zal merken is fiscaliteit en in dit geval de aftrek van beroepskosten geen exacte  wetenschap.  Bij  eventuele  vragen  om  inlichtingen,  bezwaarschriften  en  dergelijke  meer  vanwege  de  fiscus kan u gebruik maken van deze rechtspraak.  I.  For faitaire beroepskosten  Wanneer  u  afziet  van  de  mogelijkheid  om  uw  werkelijke  kosten  te  bewijzen,  heeft  u  recht  op  een  forfaitaire aftrek voor beroepskosten. Indien u de rubriek van de werkelijke beroepskosten (codes 1258  en 2258, 1406 en 2406, 1657 en 2657) niet invult, gebeurt de forfaitaire aftrek automatisch. Dit forfait  is  een  absoluut  recht  en  het  mag  niet  verminderd  of  geweigerd  worden  indien  de  werkelijke  beroepskosten lager zouden zijn.  U  kan  op  basis  van  de  bijgaande  tabel  de  berekening  maken.  Het  in  aanmerking  te  nemen  beroepsinkomen is het brutobedrag na aftrek van de persoonlijke sociale zekerheidsbijdragen.  loon­ en weddetrekkenden en vr ije beroepen  Schijf van het beroepsinkomen  EUR 0  EUR 4.790,00  EUR 9.520,00  EUR 15.850,00  boven EUR 55.527,00 

Percentage 

Cumulatief totaal 

EUR 4.790,00  EUR 9.520,00  EUR 15.850,00  EUR 55.527,00 

26,1 %  10 %  5 %  3 %  0 % 

EUR 1.250,19  EUR 1.723,19  EUR 2.039,69  EUR 3.230,00  EUR 3.230,00 

EUR 64.600,00 

5 %  0% 

EUR 3.230,00  EUR 3.230,00 

bezoldigingen bedr ijfsleider s  EUR 0  boven EUR 64.600,00 

Per  categorie  van  beroepsinkomsten  (bezoldiging  als  werknemer,  bezoldiging  als  bedrijfsleider,  baten  van  een  vrij  beroep),  mag  u  vrij  kiezen  tussen  L1{de  toepassing  van  het  for fait  en  de  aftrek  van  wer kelijke beroepskosten}.  Indien  u  twee  beroepsactiviteiten  uitoefent  (bvb.  tegelijkertijd  werknemer  en  zelfstandige),  dan  kan  u  voor de ene beroepsactiviteit (werknemer) het wettelijk forfait toepassen en voor de andere (zelfstandige)  de werkelijke beroepskosten. Voorwaarde is natuurlijk wel dat de kosten in verband met de zelfstandige

2 

activiteit  geen  uitstaans  hebben  met  de  uitoefening  van  de  werknemersactiviteit  en  dat  er  dus  geen  dubbel gebruik is van beroepskosten 1 , 2 , 3 .  De fiscus zal in dit verband nagaan of in de werkelijke beroepskosten van de zelfstandige activiteit geen  kosten zitten die toe te wijzen zijn aan de werknemersactiviteit en dus begrepen zijn in het forfait.  Binnen  eenzelfde  inkomstencategorie,  is  geen  combinatie  van  werkelijke  beroepskosten  en  wettelijk  forfait  mogelijk,  zelfs  al  betreft  het  twee  afzonderlijke  activiteiten  (bvb.  werknemer  die  part­time  als  auto­mecanicien en part­time als bakkersknecht werkt).  Er is een uitzondering op deze regel, met name voor de persoonlijke bijdragen die door ziekenfondsen in  het  kader van hun financiële verantwoordelijkheid worden geïnd bij hun gerechtigden. Deze bijdrage is  ook fiscaal aftrekbaar voor die belastingplichtigen die voor het beroepskostenforfait opteren.  Per soonlijke bijdr age financiële ver antwoordelijkheid aan uw ziekenfonds  De basis voor het aftrekbaar karakter van deze persoonlijke bijdrage is terug te vinden in artikel 52,7°  van het Wetboek van de Inkomstenbelastingen, waarin expliciet wordt bepaald dat “de persoonlijke  bijdragen ter uitvoering van de sociale wetgeving” als beroepskosten worden aangemerkt.  Gelieve te noteren dat enkel de bijdrage die verschuldigd is om het recht op terugbetaling te verkrijgen in  het kader van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen (artikel 199§§ 2  en 3 van de Wet van 14 juli 1994 betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging  en uitkeringen) aftrekbaar is.  De  gewone  ledenbijdrage  evenals  de  aan  ziekenfondsen  gestorte  bijdragen  voor  aanvullende  of  vrije  verzekering  die  worden  betaald  om  boven  op  de  wettelijke  vergoedingen  bepaalde  specifieke  diensten  van  het  ziekenfonds  te  kunnen  genieten  (bijv.  ziekenvervoer,  openluchtkuren,  vergoedingen  voor  gezinshulp  enz.),  of  om  aanvullende  voordelen  te  verkrijgen  naast  die  welke  door  de  verplichte  verzekering worden geboden (bijv. tegemoetkomingen in de verblijfskosten bij opname in een ziekenhuis  en de ermee gepaard gaande dokters­ en apothekerskosten), blijven met andere woorden niet aftrekbaar.  Indien de werkgever de persoonlijke bijdrage financiële verantwoordelijkheid inhoudt, dan werd deze  reeds in mindering gebracht om het bedrag van de belastbare bezoldiging te bepalen dat op de fiche  1 

2 

3 

L1{Brussel, 26 februari 1998, Fisc. Act., 31 maart 1998, nr. 13, p. 13/3. Een werknemer is tevens  zelfstandig fotograaf. De belastingplichtige toont aan dat de kosten in verband met de zelfstandige  activiteit van fotograaf geen uitstaans hebben met zijn beroep als werknemer. Er is dus geen sprake  van dubbel gebruik van beroepskosten.  Antwerpen, 1 december 1998, Fisk., 3 maart 1999, nr. 697, p. 10. Een wiskundeleraar is  tegelijkertijd op zelfstandige basis auteur­coördinator van wiskundeleerboeken. Voor deze  zelfstandige activiteit wil hij zijn werkelijke beroepskosten aftrekken, terwijl hij voor de activiteit van  werknemer beroep doet op het wettelijk forfait. Het Hof stelt dat de activiteit van wiskundeleraar (les  geven, oudercontacten, leraarsvergaderingen, enz.) grondig verschilt van de activiteit die door een  auteur­coördinator wordt uitgeoefend (bijwonen van redactievergaderingen, overleg met co­auteurs,  promotionele activiteiten, enz.). Het is niet omdat beide activiteiten “wiskunde” als  gemeenschappelijk onderwerp hebben dat de kosten in verband met de ene activiteit betrekking  zouden kunnen hebben op de  inkomsten uit de andere activiteit.}  Gent, 18 december 2001, Fisk., 13 februari 2002, nr. 833, p.9. Een persoon bewijst zijn werkelijke  beroepskosten voor de baten van zijn vrij beroep. Tevens neemt hij het wetttelijk forfait in  aanmerking voor zijn prestaties in loondienst. De werkelijke beroepskosten werden verminderd  aangezien een aantal van de werkelijke beroepskosten ook slaat op de beroepskosten als werknemer  (o.a. telefoon, cursus,…).

3 

281.10 wordt vermeld. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de werknemers van de NMBS. De betrokken  werknemer mag deze bijdrage uiteraard niet nog een keer vermelden op zijn aangifte.  Wanneer de persoonlijke bijdrage financiële verantwoordelijkheid daarentegen niet door de werkgever  wordt ingehouden, is de bijdrage aftrekbaar van de inkomsten van het jaar waarin ze werkelijk betaald  zijn of het karakter hebben verkregen van een zekere en vaststaande schuld en als zodanig zijn geboekt.  Voor de aangifte in de personenbelasting dient de bijdrage vermeld te worden naast de desbetreffende  code die melding maakt van“Niet ingehouden persoonlijke bijdragen”of “sociale bijdragen” afhankelijk  van de hoedanigheid waarin de belastingplichtige zijn inkomsten verwerft (wedden, baten, etc.)  Ziekenfonds Landsbond der Christelijke Mutualiteiten Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten Landsbond van de Liberale Mutualiteiten Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Hulpkas voor Ziekte-en Invaliditeitsverzekering Kas der Geneeskundige Verzorging van de NMBS

Algemene regeling 2006 5,00 EUR 9,00 EUR 4,20 EUR 9,00 EUR 6,00 EUR 2,25 EUR 18,00 EUR 

Zelfstandigen 2006 0,00 EUR 9,00 EUR 4,20 EUR 6,00 EUR 3,00 EUR 2,25 EUR

Belastingplichtigen die verschillende categorieën van beroepsinkomsten ontvangen, mogen de  persoonlijke bijdrage over deze verschillende categorieën omdelen. 

II. Wer kelijke beroepskosten  Het Wetboek van de Inkomstenbelastingen bepaalt dat de kosten die men in het belastbaar tijdperk heeft  gedaan of gedragen om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden als beroepskosten aftrekbaar  zijn.  De werkelijke beroepskosten zijn slechts aftrekbaar indien zij aan de volgende vier voorwaarden voldoen  :  1.  de kosten moeten verband houden met uw L2{beroepsactiviteit} 4 , 5 , 6 , 789 , 10 , 11  4 

5

L2{Luik, 13 september 2000, Fisk., 25 oktober 2000, nr. 773, p. 10. Een lijnpiloot die geregeld naar  Afrika vliegt kan de fooien betaald aan kamermeisjes en kruiers, alsook geneesmiddelen en anti­  insectenmiddelen aftrekken als beroepskost. Zonnebrandolie en telefoongesprekken naar zijn  echtgenote zijn niet aftrekbaar. 

Gent, 24 juni 2003, Fisc., 1 oktober 2003, nr. 906, p. 9. Het is niet omdat de kosten van een handelsvertegenwoordiger niet door de werkgever worden terugbetaald, dat zij in hoofde van de handelsvertegenwoordiger hun beroepsmatig karakter verliezen. De administratie heeft zich overigens niet in te laten met het feit of de werkgever al dan niet kosten terugbetaalt. 6 Brussel, 5 april 2002, F.J.F., nr. 2003/73. De sommen die een boekhouder (die zich schuldig heeft gemaakt aan verduistering van gelden die in zijnen hoofde werden belast als beroepsmatige inkomsten) betaalt aan de benadeelde partij teneinde een klacht te vermijden, vormen een beroepsmatige uitgave door het feit dat zij het direct en noodzakelijk gevolg zijn van fouten die hij heeft begaan in de uitoefening van zijn beroep. 7 Gent, 11 maart 2003, Fisc. Koerier, 28 september 2003, nr. 14 p. 541-543. Een notaris richt voor een cliënt een vennootschap op en zoekt naderhand investeerders. Na enkele jaren gaat de vennootschap failliet en wordt de naam van de notaris vermeld in de pers met betrekking tot deze zaak. Om de naam van zijn notariaat niet in het gedrang te brengen, besluit de notaris de gedupeerde cliënten zelf terug te betalen met behulp van twee leningen. De notaris brengt de erelonen van de advocaten die hem bijstaan in de zaak en de bedragen die hij betaalt aan de bank als beroepskosten in aftrek. Volgens het

4 

Privé­uitgaven  die  geen  verband  houden  met  uw  beroepsactiviteit  (zoals  ontspanning,  kapper 12 , 13 ,  bril,  lidgelden,  sportclubs,  serviceclubs  zoals  Lions, L3{Rotar y} 14 , 15 , 16 ...) mag u niet  aangeven als  werkelijke  beroepskosten. Indien bepaalde uitgaven zowel betrekking hebben op uw privé­leven als  op uw beroepsleven, dan dient u het bedrag op te splitsen, aangezien u enkel het beroepsgedeelte mag  aftrekken. 

Hof van Gent blijkt uit het dossier dat de familie van de cliënt waarvoor hij de investeerders bij elkaar bracht, een belangrijke cliënt was van zijn kantoor, net als de investeerders cliënten. Daarom moet worden aangenomen dat de bemiddeling van de notaris beroepsmatig was. 8 Gent, 10 februari 2005, Fisc., 4 mei 2005, nr. 980, p 9. Een notaris brengt de kosten van een receptie naar aanleiding van het huwelijk van zijn zoon in aftrek als beroepskosten. Volgens de Rechtbank is de notaris voor zijn beroepsinkomsten afhankelijk van de relaties met zijn cliënteel. De kosten van de receptie voor belangrijke cliënten en professionele relaties vormen dus een aftrekbare beroepskost, te meer omdat de receptie plaatsvond in de nabijheid van het notariskantoor en geen enkele uitgave met betrekking tot het eigenlijke huwelijksfeest (dat op een andere dag plaats vond) als beroepskost in aftrek werd gebracht. 9 Gent, 24 mei 2005, Fisc., 15 juni 2005, nr. 986, p 9. De belastingplichtige heeft één enkel stuk grond aangekocht, maar verdere handelingen kaderend in de voorgehouden beroepsactiviteit als ondernemer in onroerend goed blijken er niet te zijn. Het feit geleend te hebben of een kredietopening te hebben verkregen, de inschrijving in het handelsregister en de aansluiting bij een sociale zekerheidskas leveren geen afdoend bewijs van een beroepsactiviteit en de mogelijkheid om de kosten met betrekking tot de aankoop van het onroerend goed af te trekken als een beroepskost. 10 Gent 18 januari 2006, Fisc., 5 april 2006, nr. 1021, p. 11. Een belastingplichtige is architect en urbanist en ontwerpt ook tuinen. Hij wil de kosten van zijn eigen tuin, die geen doordeweekse tuin blijkt te zijn, aftrekken als beroepskosten. Het Hof laat dit toe aangezien de eigen woon- en leefomgeving zijn beste visitekaartje is om potentiële klanten aan te trekken. 11 Rechtbank te Gent 5 januari 2006, Fisc., 5 april 2006, nr. 1021, p. 12. Een advocaat-stagair bij de balie in Gent volgt een avondcursus Frans en wil de kosten daarvan als beroepskosten in aftrek brengen. De Rechtbank staat de aftrek toe aangezien deze cusus ongetwijfeld de werkzaamheden als advocaat ten goede komt, ook al is het geen specifieke cursus frans voor juristen . 12 Brussel, 16 januari 2003, Fisk., 19 maart 2003, nr. 883, p. 10. Een federaal politieagent wil kapperskosten als beroepskosten in aftrek brengen omdat hij de lengte van de haartooi moet aanhouden die krachtens interne reglementen is opgelegd. Het Hof weigert kortweg de aftrek vermits de haarkapperskosten als privé-uitgaven moeten gezien worden.  13 

14 

15 

16

Contra: Brussel, 12 januari 2001, Fisk., 21 februari 2001, nr. 788, p. 9. Een rijkswachter is  beroepsmatig verplicht een zeer verzorgde haartooi te hebben. De kosten komen principieel als  beroepskosten in aanmerking.}  L3{Antwerpen, 10 december 1990, Ced. Samson, 9051938 en Antwerpen, 24 april 1995, Ced.  Samson, 9551490. Het Hof bevestigt de stelling van de Administratie (Comm. I.B. nr. 53/41) dat  bijdragen aan serviceclubs zoals Lions, Rotary, enz. niet als beroepskosten aftrekbaar zijn aangezien  de doelstellingen van deze clubs geen enkel verband vertonen met de uitoefening van een  beroepswerkzaamheid. Het feit dat iemand in deze clubs contacten kan leggen met potentiële klanten  is van geen enkel belang.}  Contra: Bergen, 18 januari 2002, Fisk., 20 maart 2002, nr. 838, p. 10. Het Hof van Beroep neemt  slechts een deel van de lidgelden betaald aan de Rotary­club in aanmerking als aftrekbare  beroepskosten. 

Contra: Brussel, 21 juni 2006, Fisc., 11 oktober 2006, nr. 1043, p. 13. Deze lidgelden hebben volgens het Hof van Beroep te Brussel een gedeeltelijk beroepskarakter. Dat gedeelte houdt verband met het feit dat een dergelijke club, net zoals elke serviceclub, toelaat contacten te leggen en te indersteunen waaruit belastbare inkomsten kunnen voortkomen. Aan de andere kant is het ook redelijk aan te nemen dat het lid worden van de club niet uitsluitend een beroepskarakter heeft. Bij gebrek aan concrete elementen raamt het Hof dat beroepsgedeelte op 50%.

5 

Het is ook noodzakelijk dat de uitgaven betrekking hebben op een bestaande beroepswerkzaamheid.  De  kosten  die  gemaakt  worden  om  toegang  te  krijgen  tot  een  L4{nieuw  beroep}  zijn  niet  aftrekbaar 17 , 18 .  2.  de kosten zijn nodig geweest om belastbare inkomsten te verwerven of te behouden 19202122 , 23 , 24 

17 

L4{Gent, 7 september 1999, Fisk., 3 november 1999, nr. 728, p. 10. Een echtpaar wenst een  vertegenwoordiging te krijgen van Spaanse kinderkledij en vliegt daarvoor naar Spanje. De  vliegtuigtickets en kosten voor hotel en vervoer worden niet als beroepskost aanvaard omdat de  kosten betrekking hebben op het eventueel verwerven van een toekomstig beroep en er van de  opening van de nieuwe zaak niets in huis komt;}  18  Rb. Leuven, 12 december 2003, Fisc., 10 maart 2004, nr. 927, p. 10. Iemand die ontslag heeft  genomen om een MBA­opleiding te volgen, kan de kosten van deze bijscholing niet in aftrek brengen als  beroepskost. Uit niets blijkt immers dat de opleiding enig nut had voor de voorheen uitgeoefende functie.  Bovendien is er geen garantie dat de persoon na de opleiding opnieuw in dienst zal genomen worden.  19  Bergen, 20 mei 2006, Fisc., 2 november 2005, nr. 1001, p 9. De belastingplichtige wil nog interesten  in aftrek brengen in verband met leningen die hij destijds had aangegaan in het kader van zijn  handelszaak. Volgens het Hof van Beroep te Bergen is deze aftrek toegelaten aangezien de kosten geen  betrekking hebben op activa, die na de stropzetting van de beroepswerkzaamheid, het voorwerp  uitmaken van een niet­beroepsmatig gebruik. Ook al kan die aftrek in casu enkel worden verwezenlijkt  door het in aanmerking nemen van een verlies dat aftrekbaar is van de inkomsten van de echtgenote van  de belastingplichtige.  20  Hasselt, 4 januari 2006, Fisc., 22 februari 2006, nr. 1015, p 12. Een belastingplichtige koopt via een  lening een wagen in 1995 voor beroepsdoeleinden, zo beweert hij. Voor aanslagjaar 1996 neemt de  belastingplichtige de betaalde interesten in 1995 in aftrek en brengt hij eveneens een afschrijving op de  wagen in rekening. De Rechtbank van Eerste Aanleg te Hasselt verzet zich hier tegen aangezien de  wagen pas in 1996 werd ingeschreven en dus in 1995 nog niet kon aangewend worden voor  beroepsdoeleinden. Voor inkomstenjaar 1995 kunnen dus geen beroepskosten in aftrek worden gebracht  in verband met deze wagen.  21  Rb. Brugge, 4 november 2002, Fisc., 7 mei 2003, nr. 890, p. 5. Een priester ontving in de  hoedanigheid van medepastoor van een landelijke gemeente vanwege het Ministerie van Justitie een  bezoldiging. Vanwege de kerkfabriek ontving hij in dezelfde hoedanigheid ook een kostenvergoeding. De  priester was tevens jeugdpastoor voor dezelfde gemeente en omstreken. Zodoende was hij“proost” van  verschillende jeugdverenigingen. In het kader van dit jeugdwerk bezocht hij zomerkampen, vormings­ en  studiedagen op regionaal en nationaal niveau. De kosten (een kleine EUR 4.000) daarvan wou hij fiscaal  als beroepskosten in aftrek brengen. De administratie staat de aftrek niet toe omdat de betrokken priester  als jeugdpastoor geen enkele bezoldiging ontving.Hij was immers op eigen initiatief proost geworden  van de betrokken jeugdverenigingen. De kosten worden niet geacht te zijn gedaan om belastbare  inkomsten te verkrijgen of behouden.  22  V&A Kamer 2005­2006, nr. 105, p 19.242. De Minister van Financiën heeft nogmaals bevestigd dat  de kosten die een werkloze maakt om werk te vinden, enkel aftrekbaar zijn als beroepskosten indien de  kosten noodzakelijk zijn om het recht op onderhoudsuitkeringen te behouden (b.v. de kosten van  verplaatsingen naar een werkgever indien hij daartoe is opgeroepen door de overheidsdienst voor  arbeidsbemiddeling) contra Rb. Bergen, 1 februari 2004: ook kosten voor een spontane sollicitatie zijn  fiscaal aftrekbaar.  23

Bergen 19 mei 2006, Fisc., 27 september 2006, nr. 1041, p. 9-10. In het kader van een echtscheiding raamt de notaris de waarde van de goederen die tot de huwelijksgemeenschap behoren. Daaronder bevinden zich ook de goederen die de echtgenote voor haar beroepswerkzaamheid gebruikt. De echtgenote meent de notariskosten die verband houden met de raming van de waarde van deze goederen te kunnen aftrekken als beroepskosten. Het Hof weigert deze aftrek omdat het uitgaven betreft van persoonlijke aard in het kader van de ontbinding van het huwelijk en de kosten eveneens dienden te worden gemaakt indien de echtgenote opteerde op haar beroepswerkzaamheid stop te zetten.

6 

Er  moet  een  verband  zijn  tussen  de  uitgaven  en  de  inkomsten  die  u  eruit  verkrijgt  of  er  door  behoudt 25 , 26 .  Het  is  niet  noodzakelijk  dat  de  uitgaven  ook  werkelijk  beroepsinkomsten  hebben  gegenereerd 27 , of dat de kosten onmisbaar zijn voor het behalen van de beroepsinkomsten 28 , 29 , 30 , 31 , 32 .  Het is voldoende dat de uitgave er op gericht is beroepsinkomsten op te leveren 33 .  3.  de kosten zijn gemaakt in 2006  24

Rechtbank te Antwerpen 6 september 2006, Fisc., 21 februari 2007, nr. 1059, p. 11-12. Een belastingplichtige ontvangt in verband met zijn stopgezette advocatenpraktijk zowel achterstallige baten als een stopzettingsmeerwaarde. De beroepskosten die nog na de stopzetting werden gedragen, moeten volgens de Rechtbank evenredig worden aangerekend op de achterstallige baten en de stopzettingsmeerwaarde aangezien deze inkomsten tot dezelfde categorie van inkomsten behoren. 25 Bergen 15 november 2002, Fisk., 11 december 2002, nr. 871, p. 9. De statuten van een vennootschap bepalen dat de vennootschapsmandaten in principe onbezoldigd zijn, tenzij het bevoegde orgaan hierover anders beslist. Bijgevolg zijn de inkomsten die een bestuurder zou kunnen verkrijgen uit zijn mandaat louter hypothetisch zolang er geen dergelijke beslissing heeft plaats gevonden. De kosten verbonden aan het mandaat zijn dan ook niet aftrekbaar. 26 Dissident: Antwerpen, 2 december 2003, Fisc., 21 januari 2004, nr. 920, p 10. Volgens het Hof van Beroep van Antwerpen is de belastingplichtige gerechtigd om de residuwaarde van afschrijvingen m.b.t. de studeer- en kantoorruimte die verband houden met de vroegere beroepswerkzaamheid (hoogleraar) en die nog gedragen worden na de beëindiging (emeritaat) van deze beroepswerkzaamheid, in mindering te brengen van zijn belastbare inkomsten. Het Hof van Cassatie (Cass., 20 oktober 2006, Fisc., 22 november 2006, nr. 1048, p. 10-11) heeft dit arrest nu verbroken aangezien de vermogensbestanddelen, naar aanleiding van de stopzetting van de beroepsactiviteit, een niet professionele bestemming hebben gekregen. 27 Bergen 22 november 2002, Fisk., 22 januari 2003,nr. 875, p.10. In dit arrest besliste het Hof van Beroep te Bergen dat de intresten betaald na de stopzetting van de beroepswerkzaamheid ingevolge een faillissement nog als beroepskosten in mindering konden worden gebracht.  28 

29 

30 

31

Antwerpen, 2 februari 1999, Fisk., 26 mei 1999, nr. 709, p. 11. Wanneer een schrijnwerker een  cassettespeler in zijn werkplaats installeert om de werksfeer te veraangenamen, mag de Administratie  de opportuniteit van die uitgave niet beoordelen. De kost vertoont noodzakelijkerwijze een verband  met de beroepsactiviteit.  Gent, 25 januari 2001, Fisc. Act., 14 maart 2001, p. 11/10. De kosten van twee Porches worden  aanvaard; de Administratie heeft zich niet in te laten met de opportuniteit van de uitgaven en kan niet  nuttig de kosten met de omzet vergelijken. In dezelfde zin: Brussel 5 februari 2003, Fisk., nr. 882,  p.10.  Contra: Antwerpen, 5 januari 2001, Fisk., 21 februari 2001, nr. 788, p. 3. De aankoop door een  advocaat van Chinese meubels bij gerenommeerde kunsthandelaren wordt niet als aftrekbare  beroepskost aanvaard aangezien deze kosten op onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen. 

Gent, 9 januari 2003, Fisc. Act., 2 mei 2003, nr. 17, p. 10. Een chirurg oefent zijn praktijk uit in een hospitaal waar hij kortbij woont. Wanneer hij beslist zich een dure wagen (BMW 535i) aan te schaffen en de aanschaffingsprijs beroepsmatig in aftrek te brengen vindt de administratie de kosten onredelijk hoog en verwerpt ze. De rechtbank stelt dat de auto niet alleen gebruikt wordt voor woon-werkverplaatsingen maar ook dient om zich naar studiedagen te verplaatsen. Bovendien heeft de man geen onredelijk lage inkomsten en heeft hij een zekere maatschappelijke status hoog te houden. 32 Contra : Antwerpen 4 februari 2003, Fisc. Act., 15 mei 2003, nr. 19, p. 3-4. Het hof verwerpt de kosten ter beveiliging (alarminstallatie) van een wagen en de kosten voor het plaatsen van een trekhaak en hondenrek als beroepskosten. De kosten werden niet gedaan om inkomsten te verwerven of behouden. 33 Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen, 8 november 2002, Fisk. Koer., 19 december 2002, p. 590. De Rechtbank aanvaardt in dit vonnis dat de sponsering uitgaven in casu bedoeld zijn om de onderneming een bredere bekendheid te geven bij het publiek en de klanten. Door regelmatig zakenrelaties op wedstrijden uit te nodigen, slaagde de vennootschap er bovendien in haar activiteiten in een gunstiger daglicht te plaatsen. Daarom moet dan ook worden aangenomen dat het vaststaat dat de uitgaven hebben bijgedragen (of konden bijdragen) tot het verkrijgen of het behouden van beroepsinkomsten. Ook het argument dat deze uitgaven op onredelijke wijze de beroepsbehoeften overtreffen wordt van de hand gewezen.

7 

U  kunt  alleen  de  kosten  aftrekken  die  u  in  2006  werkelijk  hebt  betaald,  ook  al  heeft  de  uitgave  betrekking  op  een  ander  jaar.  Het  is  niet  vereist  dat  de  eventuele  inkomsten  die  door  de  uitgave  gegenereerd worden in hetzelfde jaar vallen als de uitgave.  4.  u kunt ze bewijzen 34  In  beginsel  moet  u  de  echtheid  en  het  bedrag  van  de  kosten  verantwoorden  door  middel  van  bewijsstukken. Indien bewijsstukken verloren zijn geraakt of nooit bewijsstukken werden opgemaakt,  dan  moet  u  de  controleur  overtuigen.  Dikwijls  wordt  er  in  de  praktijk  dan  met  de  controleur  een  akkoord  gesloten  over  een  bepaald  bedrag.  Indien  u  het  precieze  bedrag  van  sommige  kosten  niet  kunt bewijzen, mag u dat ook op een redelijk bedrag ramen.  Bovendien zijn kosten enkel aftrekbaar voor zover zij niet door de werkgever/vennootschap belastingvrij  worden terugbetaald als kosten eigen aan de werkgever/vennootschap.  A. Afschrijvingen  Op  vaste  activa  met  een  beperkte  gebruiksduur  die  gebruikt  worden  voor  beroepsdoeleinden,  kan  een  jaarlijkse waardevermindering toegepast worden, uitgedrukt in een bepaald percentage.  De volgende afschrijvingspercentages worden meestal door de Administratie aanvaard:  computers en software 3536  gebouwen  klein (kantoor)materieel  gsm  machines en (kantoor)meubilair  rollend materieel  videofilms 

33%  3 ­ 5%  100%  33%  10%  20 ­ 33%  33% 

Belangrijk om te weten is dat u tijdens het jaar van ingebruikname van deze vaste activa recht heeft op  een volledige afschrijving. In het jaar van verkoop van deze vaste active heeft u slechts recht op een pro  rata van de afschrijving. Indien u uw wagen bijvoorbeeld verkoopt op 31 mei, heeft u slechts recht op  5/12 van de normale afschrijvingswaarde tijdens dat jaar. 

34

Luik, 25 maart 2005, Fisc., 20 april 2005, nr. 978, p 10. De belastingplichtige heeft als beroepskosten 196 km per dag in rekening gebracht als woon-werkverkeer. De administratie vindt de voorgelegde bewijsstukken (attest werkgever, bankuittreksels inzake tankbeurten en verklaringen van buren die hem met de wagen zien vertrekken) niet voldoende omdat er geen onderhoudsfacturen werden voorgelegd waarop het kilometeraantal vermeld staat. .Aangezien de wagen werd onderhouden door een familielid konden deze bewijsstukken niet worden voorgelegd. Het hof van beroep te Luik acht de bewijsstukken voldoende aangezien uit de bankuittreksels blijkt dat de tankbeurten meestal dicht bij het werk plaatsvonden. Bovendien acht het Hof het onwaarschijnlijk, gelet op het traject Rochefort-Gosselies, dat de belastingplichtige met iemand anders zou meegereden zijn. 35 Gent, 28 mei 2002, Fisk., 7 augustus 2002, nr. 855, p. 11. De afschrijving over 3 jaar van een laptop werd bevestigd door het Hof van Beroep te Gent, gelet op de beperkte levensduur van deze toestellen. 36 Gent, 18 januari 2006, Fisc., 22 maart 2006, nr. 1019, p 11-12. Naar aanleiding van enkele defecten aan zijn huidige computerinstallatie besluit de belastingplichtige om de installatie uit te breiden en te moderniseren (netwerkuitbreiding, verhogen RAM-geheugen snellere CPU s, ). Vraag is of het hier gaat om een onmiddellijk aftrekbare beroepskost of om een af te schrijven investering. Volgens het Hof van Beroep te Gent is er duidelijk meer dan aan de hand dan enkel onderhoudskosten aangezien de belastingplichtige gedeeltelijk zijn computerinstallatie heeft vernieuwd en verbeterd. Aangezien de snelle evolutie in de informaticawereld is een afschrijving van drie jaar verantwoord.

8 

Wat  L5{wagens}  betreft  bestaat  er  geen  algemene  regel  die  voorschrijft  dat  deze  in  vijf  jaar  afgeschreven  moeten  worden.  Afschrijvingen  kunnen  immers  slechts  als  beroepskosten  worden  aangemerkt  voor  zover  ze  samengaan  met  een  waardevermindering  die  zich  in  het  belastbare  tijdperk  heeft  voorgedaan (V.&A., Kamer, 1994­94, nr. 126, p. 13186). Het  is  de belastingplichtige die bij het  vaststellen van de afschrijvingstermijn rekening moet houden met een gebruiksduur die de werkelijkheid  zo  dicht  mogelijk  benadert.  Er  bestaan  wel degelijk gevallen waarin een afschrijvingsduur van minder  dan  vijf  jaar  verdedigbaar  is 37 , 38 .  Veel  hangt  echter  ook  af  van  het  type  voertuig  dat  afgeschreven  wordt 39 . Een solidere wagen dient over een groter aantal jaren afgeschreven te worden, zeker indien het  aantal gereden kilometers laag is 40 , 41 .  Hou bij de afschrijvingen rekening met  het  feit  dat  uw controleur kan trachten een deel van de gedane  aankoop  te  beschouwen  als  een  privé­aankoop  (bvb.  een  computer  met  spelprogramma’s  voor  de  kinderen).  De  fiscus  mag  afschrijvingspercentages  die  hij  jarenlang  aanvaard  heeft  niet  zomaar  verwerpen.  Een  belastingplichtige mag er van uitgaan dat indien de Administratie in het verleden nooit problemen heeft  gemaakt met een bepaald afschrijvingspercentage dat op een bepaald soort goed werd toegepast, zij haar  mening hierover niet zal veranderen. Indien de Administratie de levensduur van bepaalde activa anders  wenst in te schatten dan in het verleden, dan is dit enkel mogelijk wanneer zij de belastingplichtige daar  op voorhand van verwittigt (Brussel, 15 september 1994, Fisk., 6 oktober 1994, nr. 488, p. 2).  Ook wat L6{ver bouwingswer ken} betreft bestaan er geen algemeen voorgeschreven regels 42 , 43 .  37 

38 

39 

40 

41

L5{Brussel, 19 september 1996, Fisk., 20 november 1996, nr. 591, p. 6. Het Hof acht een  afschrijvingstermijn van drie jaar aanvaardbaar in het volgende geval: aanslagjaar 1987, nieuwe  Ford Orion, aankoopprijs BEF 328 500 (EUR 8.143,30)  zonder BTW, jaarlijks tussen 40,000 en  50,000 kilometer afgelegd.  Brussel, 19 september 1996, Fisk., 20 november 1996, nr. 591, p. 6. Het Hof acht een  afschrijvingstermijn van twee jaar aanvaardbaar in het volgende geval: aanslagjaar 1990,  tweedehandse Renault 25 aangekocht, reeds zes jaar oud, 30,000 kilometer per jaar afgelegd.  Rekening houdend met deze elementen op het moment van de aankoop, was een afschrijvingstermijn  van twee jaar redelijk. Dat de belastingplichtige achteraf bekeken bijna vier jaar met de wagen heeft  kunnen rondrijden, doet niet ter zake. Men moet zich plaatsen op het ogenblik van de aanschaf van  de wagen.  Antwerpen, 8 april 1997, Fisk., 23 april 1997, nr. 611, p. 6. Gegevens: aankoop nieuwe Mercedes  250 Diesel, meer dan 40,000 kilometer per jaar afgelegd, belastingplichtige wil in drie jaar  afschrijven. Het Hof schaart zich echter achter de stelling van de Administratie dat men bij het  vaststellen van de afschrijvingstermijn rekening moet houden met de normale gebruiksduur van het  voertuig en dit in functie van de aard en het type van het specifieke voertuig. Aangezien de  gemiddelde verkoopprijs van dit type voertuig op de tweedehandsmarkt na drie jaar nog meer dan de  helft bedraagt van de aankoopprijs, vindt het Hof een afschrijvingstermijn van vijf jaar meer gepast.  In dezelfde zin: Rb Gent, Fisk., 28 augustus 2002, nr. 857, p. 10. Gelet op de kwaliteit en de  prijsklasse van de wagen (Mercedes­Benz type 500 SL) volstaat het grote aantal gereden kilometers  per jaar (27.000km) niet om een afschrijvingstermijn van minder dan 5 jaar te verantwoorden.  Antwerpen, 24 juni 1997, Fisc. Act., 12 augustus 1997, nr. 26, p. 26/1. Gegevens: Mercedes 300  Diesel, 4,500 kilometer per jaar afgelegd. Het Hof bepaalt de afschrijvingstermijn op tien jaar, zich  vooral baserend op het laag aantal gereden kilometers.} 

Antwerpen 4 februari 2003, Fisc. Act., 15 mei 2003, nr. 19, p. 3-4. Gegevens: Range Rover Diesel, 20.000 km per jaar afgelegd. Het hof vindt, net als de administratie, een afschrijvingstermijn van zeven jaar logisch, rekening houdend met het beperkt aantal kilometers op jaarbasis en het feit dat de auto tot een als robuust bekend staand merk behoort.  42 

L6{Brussel, 3 oktober 1997, Fisk., 29 oktober 1997, nr. 635, p. 10 en F.J.F., 97/251. Een advocaat  laat verbouwingswerken uitvoeren aan de kelder van een bestaande dertig jaar oude woning om

9 

B.  Autokosten  Het  principe  dat  enkel  kosten  aftrekbaar  zijn  voor  zover  zij  niet  door  de  werkgever/vennootschap  worden  terugbetaald,  moet  genuanceerd  worden  in  dit  opzicht  dat  een  tegemoetkoming  die  u  van  uw  werkgever  heeft  gekregen  voor  uw  reiskosten  in  het  woon­werkverkeer,  niet  beschouwd  wordt  als  een  terugbetaling van kosten. Men dient deze tegemoetkoming dan ook niet in mindering te brengen van zijn  werkelijke  beroepskosten.  Het  enige  gevolg  is  dat  deze  tussenkomst  van  de  werkgever  niet  langer  (gedeeltelijk) belastingvrij zal zijn indien men zijn werkelijke beroepskosten bewijst.  Wanneer  een  belastingplichtige  zijn  wagen  voor  zijn  beroep  gebruikt,  kan  hij  de  volgende  kosten  in  rekening brengen:  1.  Kosten woon­wer kver keer : EUR 0,15 /km  Let  op  :  alhoewel  het  in  casu  gaat  om  een  forfaitair  bedrag  per  km,  mag  dit  forfait  niet  verward  worden  met  de  forfaitaire  beroepskosten  vermeld  in  1.  Dit  forfait  van  EUR  0,15  per  km  is  enkel  bedoeld voor diegenen die hun werkelijke beroepskosten bewijzen en werd enkel ingesteld om het u  gemakkelijker te maken 44 , 45 , 46 , 47 , 48 . 

43

aldaar het kantoor in te vestigen. Aanvaarde afschrijvingspercentages: ruwbouwwerken 5%, plaatsen  van tegels 5%, plaatsen van sanitaire toestellen en herplaatsen van afvoerbuizen 5%, schilder­ en  behangwerken 20%, stukadoorwerken 5%, schrijnwerken 5%, installatie centrale verwarming 10%,  elektrische installatie en verlichtingstoestellen 5%, dakwerken 5%, werken aan de inrit van de  woning 10%, niet­recupereerbare BTW 100%.} 

Gent, 14 april 2004, De fiscale Koerier 2004, nr. 12, p. 539-541. Een geneesheer oefent deels zijn beroepsactiviteit uit in het ziekenhuis en deels bij hem thuis, waar hij over een kabinet beschikt. De geneesheer raakt verwikkeld in een echtscheiding en de vrederechter ontzegt hem de toegang tot zijn private woning, die integraal toekomt aan de echtgenote. De geneesheer brengt voor het jaar van het begin van de feitelijke echtscheiding de residuwaarde in van de investeringen voor de inrichting van zijn privé-kabinet als een beroepsverlies in aftrek. Dit standpunt werd betwist door de Administratie, maar uiteindelijk goedgekeurd door het Hof van Beroep te Gent. 44 

45

46

Gent, 25 oktober 2001, Fisc., 21 november 2001, nr. 823, p.11. De rechtbank aanvaardt een  eenzijdig maar zeer gedetailleerd opgestelde lijst van gereden kilometers en tankbeurten als bewijs dat  de belastingplichtige zijn wagen voor zijn woon­werkverkeer gebruikt. Het feit dat hij tevens over een  treinabonnement beschikt doet geen afbreuk aan de aftrek aangezien dit abonnement volledig door de  werkgever wordt betaald en voornamelijk gebruikt wordt voor dienstverplaatsingen.  Rb. Namen, 10 oktober 2001, Fisc., 31 oktober 2001, nr. 820, p. 6. Een cipier die gebruik maakt van  het forfait van EUR 0,15 /km, kan het werkelijk aantal afgelegde kilometers niet aantonen evenals het  gebruik van zijn eigen wagen. Uit enkele overzichten van brandstofverbruik bleek dat hij te weinig  had getankt om het beweerde aantal kilometers tussen de woonplaats en de gevangenis met de eigen  wagen te kunnen afleggen. Een attest van de gevangenisdirecteur die verklaarde dat de cipier voor  zover hij weet niet meereed met een collega, kon de rechtbank niet overtuigen. 

Antwerpen 10 september 2002, Fisk., 18 december 2002, nr. 872, P. 10. Er weze opgemerkt dat in dit kader volgens het Hof van Beroep te Antwerpen de administratie er niet zonder meer mag vanuit gaan dat de werknemer met zijn eigen wagen minstens 5.000 echte privé kilometer aflegt naar analogie van de 5.000-kmgrens in het kader van het voordeel van alle aard, om op basis daarvan een vermindering door te voeren van de aangegeven kilometers voor het woon-werkverkeer. (In dezelfde zin: Luik, 25 oktober 2000, Fisk., 29 mei 2002, nr. 848, p.9.) 47 Rb Luik, 27 september 2004, Fisc., 8 december 2004, nr. 961, p. 9. Dat het om een forfaire aftrek (EUR 0,15/km) gaat, belet niet dat de belastingplichtige het bewijs moet leveren van het effectief gebruik van zijn eigen wagen voor het woon-werk verkeer. Dat bewijs is niet voldoende geleverd door het voorleggen

10 

Loontrekkers,  bedrijfsleiders,  beoefenaars  van  vrije  beroepen, handelaars, industriëlen en landbouwers  kunnen  EUR  0,15  per  km  aftrekken  in  het  kader  van  het  woon­werkverkeer.  Deze  EUR  0,15  is  een  forfaitair  bedrag  en  omvat  alle  autokosten 49 ,  inclusief  minderwaarden  (volgens  de  administratieve  commentaren) 50 , behalve de financieringskosten en de mobilofoonkosten. Deze laatste kosten mogen dus  bovenop het forfait van EUR 0,15 per km afgetrokken worden. Aangezien het om een forfaitair bedrag  gaat, kan er over deze autokosten nooit een individueel akkoord met de fiscus gesloten worden dat in een  hogere aftrek zou resulteren (V.&A., Kamer, 1993­94, nr. 110, p. 11492). Indien de werkelijkheid van  de gereden kilometers vaststaat (bvb. op basis van een werkgevers attest), kan de fiscus niet eisen dat de  belastingplichtige  bovendien  voor  deze  kosten  facturen  voorlegt  (Rb.  Namen,  22  mei  2002,  Fisk.,  29  mei 2002, nr. 848, p.8; Rb. Luik 7 november 2002, Fisk., 26 februari 2003, nr. 880, p.11.).  Het  forfait  geldt  enkel  voor  personenwagens,  wagens  voor  dubbel  gebruik  en  minibussen.  Vanaf  inkomstenjaar 2006 zullen ook voertuigen bestemd voor goederenvervoer met een maximaal toegelaten  massa van 3.500 kg die niet voldoen aan de technische vereisten die op fiscaal vlak worden gesteld voor  “lichte vrachtauto’s”,worden aangemerkt als personenauto’s, auto’s voor dubbel gebruik of minibussen.  Bijgevolg kunnen deze voertuigen ook een beroep doen op onderstaande aftrekken inzake beroepskosten.  Het  forfait  wordt  enkel  toegekend  aan  die  belastingplichtige  die  kan  aantonen  dat  het  voertuig  zijn  eigendom is, of dat het voertuig op zijn naam ingeschreven is bij de Directie voor inschrijvingen van de  voertuigen, of dat het voertuig bestendig of gewoonlijk ter zijner beschikking is krachtens een leasing­ of  huurovereenkomst, of dat  het  voertuig van de werkgever is en dat het voordeel van alle aard dat er uit  voortvloeit op zijn naam wordt belast.  Ook  wanneer  u  de  wagen  van  uw  echtgenoot  of  van  uw  ouders  gebruikt,  mag  u  de  EUR 0,15  per  kilometer toepassen. Het forfait mag niet worden toegepast door de persoon die de wagen van zijn kind,  zijn  samenwonende  partner,  zijn  schoonouders  of  zijn  grootouders  gebruikt  (Ci.  RH  243/467.363,  1  februari  1995,  Fisk.,  15  februari  1995,  nr.  506,  p.  4) 51  Vanaf  aanslagjaar  2005  worden  wettelijk  van het inschrijvingsbewijs van de wagen en van een attest waaruit blijkt dat de belastingplichtige op zijn werkplaats kan beschikken over een parkeerplaats. 48 Rb Namen, 10 november 2004, Fisc., 8 december 2004, nr. 961, p. 9. Een militair, lid van de militaire muziekkapel, legt twee attesten van zijn korpsoverste voor: in het eerste attest stelt de korpsoverste dat de concerten veelal s avonds plaatsvinden en in het tweede attest stelt hij dat vermits de muzikanten niet in Brussel wonen (alwaar de repetities doorgaan), zij geen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer, zodat zij hun eigen wagen moeten gebruiken. De rechtbank van eerste aanleg vindt deze attesten te vaag en onvoldoende bij gebrek aan enig ander objectief element dat het gebruik van de eigen wagen voor woon-werk verkeer bevestigt, zoals attesten van technische controle, facturen van aankoop brandstof, wisselstukken en olie. 49 Rb Luik, 7 februari 2002, Fisk., 24 april 2002, nr. 843, p. 10. Zo besliste de Rechtbank van eerste aanleg te Luik dat de kosten van de huur van een garage in dit forfait zijn begrepen. In dezelfde zin: Namen 19 maart 2003, Fisc., 27 augustus 2003, nr. 901, p. 9. 50 Contra: Rb Bergen, Fisc., 7 januari 2004, nr. 918, p. 6. Jaren geleden liet de toenmalig Minister van Financiën verstaan dat minderwaarden niet in het forfait begrepen zouden zijn (Fisc. Nr. 450, p7). In de administratieve commentaren (Comm.I.B. 1992, nr. 66/64) leest men echter dat zowel minderwaarden als waardeverminderingen in het forfait van EUR 0,15 begrepen zijn. In dit geval gaat het om een ambtenaar wiens wagen gestolen was. Toen de wagen werd teruggevonden, bleek het nog slechts een wrak te zijn. De ambtenaar wou de minderwaarde aftrekken bovenop het forfait, terecht volgens de Rechtbank te Bergen. Deze minderwaarden zijn aftrekbaar overeenkomstig de algemene regels (ten belope van 75%). 51 

Arbitragehof, 4 december 2001, arrest nr. 155/2001, Fisc. Act., 18 december 2001, nr 44/2. De  fiscus weigert de forfaitaire aftrek van EUR 0,15 per km toe te staan indien de belastingplichtige  voor zijn woon­werkverkeer een auto gebruikt waarvan de samenwonende partner eigenaar is, dit in  tegenstelling tot gehuwden. Volgens het Arbitragehof is er geen sprake van strijdigheid met het  grondwettelijk gelijkheidsbeginsel. Deze rechtspraak blijft onverkort van toepassing indien er geen

11 

samenwonenden  echter  met  gehuwden  gelijkgesteld,  zodat  de belastingplichtige die gebruik maakt  van  de  wagen  van  zijn  wettelijk  samenwonende  partner  ook  EUR  0,15/km kan  aftrekken  in het  kader van  woon­werk  verkeer.  Bovendien  mag  de  belastingplichtige  die  de  auto  van  zijn  (niet­wettelijk)  samenwonende  partner  gebruikt  vanaf  1  januari  2004  het  beperkte forfait  (maximaal 200 km per dag  voor aanslagjaar 2007) van EUR 0,15/km aftrekken als beroepskost (Circulaire van 8 april 2004).  Het forfait van EUR 0,15 per kilometer is enkel van toepassing op het traject tussen uw woonplaats en  uw L7{vaste plaats van tewer kstelling} 52 , 53 . Het traject tussen de woonplaats en de vaste plaats waar  het  beroep wordt  uitgeoefend is  niet  noodzakelijk het  kortste traject, maar wel datgene dat  gelet op de  afstand, de verkeersdrukte en de aard van de weg als normaal kan worden beschouwd 54 . Een omweg die  gedaan  wordt  om  privé­redenen  (boodschappen,  kinderen  naar  school  doen  e.d.)  kan  voor  fiscale  doeleinden niet als woon­werkverkeer worden aangemerkt (V.&A., Senaat, 30 juni 1986, Bull. Bel., nr.  657, p. 175), dit in tegenstelling tot de wetgeving op de arbeidsongevallen.  Het  is  mogelijk  dat  u  het  traject  tussen  uw  woonplaats  en  uw  vaste  plaats  van  tewerkstelling  meermaals  per dag aflegt, bijvoorbeeld om ‘s middags thuis te gaan lunchen. Het spreekt voor zich  dat u de echtheid van die verplaatsingen moet kunnen aantonen en dat de controleur vooral zal letten  op  de  praktische  mogelijkheid  van  deze  verplaatsing  tijdens  de  L8{middagpauze},  gelet  op  de  normale  duur  van  de  rit  en  de  toegelaten  werkonderbreking 55 , 56 .  Verplaatsingen  gedaan  om  persoonlijke  redenen  missen  de  vereiste  band  met  de  beroepswerkzaamheid  en  zijn  derhalve  niet  aftrekbaar 57 , 58 .  Indien  u  meerdere  werkplaatsen  heeft  (een  leraar  die  in  verschillende  scholen  les  geeft), mag u het  forfait  enkel  toepassen  op  de  heen­  en  terugtrajecten.  Voor  de  andere  verplaatsingen  (tussen  de  sprake is van een wettelijk samenwoningscontract. Mochten beide partners daarentegen wettelijk  samenwonen dan is dit arrest niet meer toepasselijk vanaf inkomstenjaar 2004.  52  L7{Antwerpen, 4 april 2000, Fisk., 10 mei 2000, nr. 753, p. 9. Een beroepsmilitair in Duitsland mag  de kosten in verband met verplaatsing tussen zijn dienstwoning in Duitsland en zijn woonplaats in  België aftrekken als beroepskost met betrekking tot woon­werkverkeer. }  53  Cass., 21 november 2002, Fisc. Act., nr. 11 2003, p. 11. Het Hof van Cassatie bevestigt het  administratief standpunt dat de verplaatsing tussen twee plaatsen van tewerkstelling, waarvan één  gelegen is op de woonplaats van de belastingplichtige, als verplaatsing in het kader van woon­  werkverkeer beschouwd moet worden.  54  Antwerpen, 2 mei 2000, Fisk., 17 mei 2000, nr.754, p.3. Het hof legt de kilometertelling van het  woon­werk verkeer weerhouden door de fiscus op basis van een computerprogramma (“route  planner”) naast zich neer omdat de fiscus de accuraatheid van het programma niet heeft bewezen.  55  L8{Luik, 22 december 1993, Fisk., 24 februari 1994, nr. 460, p. 8. Het Hof stelt vooreerst dat het de  belastingplichtige is die de werkelijkheid van de beroepskosten dient te bewijzen en dus ook of men al  dan niet bepaalde verplaatsingen heeft gedaan. Het Hof gelooft in casu niet dat een koppel er  dagelijks een rit van 40 minuten voor over heeft om ‘s middags thuis een lichte maaltijd te nemen,  terwijl er in de onmiddellijke nabijheid van het werk talloze mogelijkheden voorhanden waren.  56  Gent, 20 december 2000, Fisc. Act., 17 januari 2001, nr. 3/9. Volgens het hof zijn de verplaatsingen  over de middag naar huis van een belastingplichtige die een leidinggevende functie heeft, niet met een  vast uurrooster werkt en avondonderwijs volgt, aftrekbaar als woon­werkverkeer.  57  Bergen, 17 december 1999, Fisk., 19 januari 2000, nr. 737, p. 10. Een werknemer begeeft zich  tijdens de middagpauze naar huis wegens de gezondheidstoestand van zijn echtgenote. De kosten zijn  niet aftrekbaar aangezien ze enkel gedaan werden om persoonlijke redenen.}  58

Antwerpen, 4 februari 2003, Fisc. Act., 15 mei 2003, nr. 19, p. 3-4. Het hof heeft de aftrek van verplaatsingskosten van een piloot van de plaats van tewerkstelling naar huis om daar s middags een maaltijd te nuttigen wegens medische redenen verworpen. Dit ondanks het feit dat de piloot een attest van de korpsoverste had dat hij wel degelijk naar huis reed over de middag en bovendien een medisch attest kon voorleggen waaruit bleek dat hij dieetmaaltijden moest gebruiken

12 

verschillende  scholen)  geldt  in  beginsel  het  stelsel  van  de  werkelijk  te  bewijzen  kosten  (zie  infra).  Indien  één  van  deze  werkplaatsen  ook  uw  woonplaats  is  (bvb.  arts  met  praktijk  thuis  en  in  het  ziekenhuis), is het niet eenduidig te bepalen of de verplaatsingen tussen de woonplaats en werkplaats  behoren tot het woon­werkverkeer (zodat het forfait van EUR 0,15 per km van toepassing is) of tot  het werk­werkverkeer (zodat de 75%­beperking van toepassing is). 59 , 60 , 61 , 62 , 63 , 64  Indien  u  samen  met  uw  echtgenote  naar  het  werk  rijdt  kan  slechts  één  van  beide  het  onbeperkte  forfait van EUR 0,15 toepassen (Ci. RH 243/467.363, 1 februari 1995, Fisk., 15 februari 1995, nr.  506,  p.  4).  De  andere  echtgenoot  behoudt  natuurlijk  zijn  recht  op  het  gewone  forfait  inzake  beroepskosten (zie onder I.) of kan hij zich beroepen op de Circulaire van 8 april 2004 die in zo’n  geval wel het beperkte forfait van EUR 0,15/km toelaat (zie onder punt C).  Wanneer  u  aan  carpooling  doet,  kunnen  de  samenrijders  in  totaal  soms  meer  dan  EUR 0,15  per  kilometer aftrekken 65 : ·  de  chauffeur  mag  altijd  de  EUR  0,15  per  kilometer  aftrekken.  De  eventuele  bijdragen  van  de  medereizigers  in de kosten van het  traject  hoeven niet  in mindering te worden gebracht van het  forfait. ·  de meerijder die occasioneel (bvb. af en toe de tankbeurt betalen) of regelmatig (bvb. EUR 0,05  per  kilometer  betalen)  bepaalde  kosten  draagt,  kan  deze  ook  aftrekken  als  werkelijke  beroepskosten (zie echter ook punt  c). Dit zal uiteraard alleen maar effect hebben wanneer zijn  59

Rb. Brugge, 7 mei 2001, Fisc., 20 juni 2001, nr. 805. Een tandarts die thuis over een kabinet 

beschikt, heeft tevens een kabinet op een andere plaats van tewerkstelling. De Rechtbank oordeelde  dat het forfait van EUR 0,15 per kilometer van toepassing is op de verplaatsingen tussen zijn  hoofdverblijf (woonhuis) en de plaats waar het andere kabinet gelegen is.  60  Rb. Bergen, 27 maart 2002, Fisc., 17 april 2002, nr. 842. Een geneesheer heeft op het adres van zijn  woonplaats een kabinet en tevens werkt hij op een andere vaste plaats van tewerkstelling. De  rechtbank oordeelde hier dat de verplaatsingen vanuit het kabinet naar een andere vaste plaats van  tewerkstelling behoren tot het werk­werkverkeer, zodat de 75% beperking van toepassing is (en niet  de EUR 0,15 per kilometer).  61  Luik, 13 september 2001, Fisc., 20 februari 2002, nr. 834, p. 12. Een dokter heeft zowel thuis als in  een ziekenhuis een praktijk. Het hof oordeelt ook hier dat de regel voor werk­werkverkeer (75%­  beperking) hier van toepassing is.  62  Luik, 11 mei 2001, Fisc., 20 februari 2002, nr. 834, p. 12. Het hof oordeelde over de beroepskosten in  het kader van het woon­werkverkeer van een belastingplichtige die een rusthuis uitbaat, maar het  beheer en de administratie ervan thuis verricht. Aangezien de verplaatsingen tussen zijn woning en  het rusthuis plaastvinden in het kader van een reeds begonnen beroepsactiviteit, zijn deze kosten te  beschouwen als kosten van het werk­werkverkeer zodat de algemene regel van 75% geldt.  Dit arrest werd inmiddels verbroken door het Hof van Cassatie: Cassatie 21 november 2002, T.F.R.  maart 2003, p. 222. Uit de economie van de wet volgt volgens het Hof van Cassatie dat zulke  verplaatsingen niet kunnen worden beschouwd als werk­werkverkeer. Bijgevolg is niet de algemene regel  van de 75% aftrekbaarheid van toepassing, maar dient het forfait van EUR 0,15 te worden toegepast.  63

Namen, 30 juni 2004, Fisc. Act., week 42, nr. 35, p. 1-2. Een dokter rijdt van zijn kabinet thuis naar het ziekenhuis, volgens het Hof van Cassatie is dit een woon-werkverplaatsing en is dus de aftrekbeperking van EUR 0,15/km van toepassing (zie voetnoot hierboven). De rechtbank van Namen is het daar niet mee eens en staat de aftrek van de werkelijke kosten toe. Zoals blijkt uit deze rechtspraak is hieromtrent nog geen overeenstemming bereikt. 64 Gent 25 april 2006, Fisc., 6 september 2006, nr. 1038, p. 11-12. Een tandarts heeft twee vaste plaatsen van tewerkstelling, één waar hij woont en één op een andere plaats. Voor de verplaatsingen van de ene plaats van tewerkstelling naar de andere brengt hij werkelijk bewezen kosten in aftrek (beperkt tot 75%). Dit is niet aanvaard door het Hof aangezien het forfait van EUR 0,15/km hier van toepassing is.  65 

Parl. vraag nr. 27 van Leterme, 9 september 1999.

13 

werkelijke  beroepskosten  hoger  zijn  dan  het  wettelijk  forfait.  Op  basis  van  een  parlementaire  vraag (Vr. Nr. 499 Yves Leterme, 8 november 2000) heeft de minister het standpunt ingenomen  dat  de  vergoeding  die  de  carpooler  aan  de  chauffeur  betaalt,  slechts  voor  75%  aftrekbaar  is,  vermits het gaat om autokosten.  Hierbij  dient  wel  opgemerkt  te  worden  dat  indien  de  vergoeding  die  de  meerijder  aan  de chauffeur  betaalt  een  dergelijke  omvang  zou  aannemen  dat  men  van  bezoldigd  personenvervoer  kan  spreken,  die vergoeding een belastbaar inkomen voor de chauffeur uitmaakt. Waar de grens exact ligt en hoe  die vergoeding dan belast zou worden laat de Minister van Financiën in het midden.  Gelieve  te  noteren  dat  het  ook  voor  personen  met  een  bedrijfswagen  mogelijk  is  de  afstand  woon­  werkverkeer in aftrek te nemen als  beroepskosten rekening houdend met  het  forfait  van EUR 0,15 per  kilometer.  Het  belastbaar  voordeel  voor  de  bedrijfswagen  van  een  belastingplichtige  die  zijn  beroepskosten  met  betrekking  tot  zijn  woon/werkverkeer  bewijst,  dient  dan  echter  wel  berekend  te  worden op basis van het aantal kilometers die in aanmerking worden genomen voor de bepaling van de  betreffende  beroepskosten  (absoluut  minimum).  In  dit  verband  dient  opgemerkt  te  worden  dat  het  aftrekbaar bedrag per kilometer (EUR 0,15) steeds lager zal zijn dan het bedrag per afgelegde kilometer  (hetgeen  afhankelijk is  van de fiscale paardenkracht  van de wagen) dat  in aanmerking wordt  genomen  om  het  belastbaar  voordeel  te  berekenen.  Met  andere  woorden,  per extra kilometer woon­werkverkeer  komt er meer belastbaar voordeel bij dan u kan aftrekken.  Wij  verwijzen  in  dit  opzicht  ook  naar  de  circulaire  nr.  Ci.RH.241/561.364 (AOIF 8/2004)  van  5  februari  2004  in  verband  met  het  voordeel  alle  aard  van  de  bedrijfswagen.  Deze  circulaire  die  van  toepassing is vanaf 1 januari 2004 zorgt voor meer zekerheid wat de bepaling van het voordeel betreft.  Het  aantal  in  aanmerking  te  nemen  kilometers  wordt  immers  forfaitair  vastgelegd  op  5.000  of  7.500  kilometer.  Ook  met  deze  circulaire  blijft  het  nog  steeds  mogelijk  om  de  afstand  woon­werkverkeer  in  aftrek  te  brengen  als  beroepskost.  Maar  deze  circulaire  stelt  wel  uitdrukkelijk  dat  in  deze  situatie  afgeweken  wordt  van  de  forfaitaire  waardering  van  het  aantal  kilometers  en  dat  het  voordeel  alle  aard  voor  de  bedrijfswagen  moet  bepaald  worden  rekening  houdend  met  minimum  (geen  privé  gebruik)  het  aantal  kilometers dat gebruikt wordt om de beroepskosten te bepalen.  2.  Andere beroepsver plaatsingen  Voor  andere  beroepsverplaatsingen  die  niet  terugbetaald  worden  door  uw  werkgever/vennootschap  (bezoek van potentiële klanten, avondlessen e.d.) geldt de volgende regeling: ·  De  brandstofkosten,  de  financieringskosten  en  de  mobilofoonkosten  met  betrekking  tot  deze  andere beroepsverplaatsingen zijn volledig aftrekbaar.  De gemiddelde brandstofprijs per liter voor aanslagjaar 2007 bedraagt:  ­ diesel  ­ LPG  ­ super loodvrij 98 octaan  ­ super loodvrij 95 octaan 

EUR 1,0790/l  EUR 0,4891/l  EUR 1,3766/l  EUR 1,3535/l 

Om het brandstofverbruik van een wagen te kennen, moet men er van uitgaan dat de normen die  de  autoconstructeurs  opgeven  steeds  te  maken  hebben  met  een  ideaal  minimumverbruik.  Het  is  echter noodzakelijk om de werkelijkheid te respecteren en na te gaan op welke manier er met de  wagen wordt gereden (Gent, 13 mei 1996, Fisk., 28 augustus 1996, nr. 579, p. 9 en Brussel, 26  mei 2000, Fisk., 30 augustus 2000, nr. 765, p. 10).

14 

Zoals  u  ziet  mag  u  dus  de  financieringskosten  en  de  mobilofoonkosten  aftrekken  bovenop  het  forfait  van  EUR  0,15  per  km  wat  het  woon­werkverkeer  betreft  en  tevens  voor  100%  wat  de  andere beroepsverplaatsingen betreft. ·  De  andere  autokosten  zijn  slechts  voor  75%  aftrekbaar.  Tot  deze  andere  kosten  behoren  onder  andere  de  afschrijvingen  op  de  aanschaffingsprijs,  de  belasting  op  de  inverkeerstelling,  de  verzekeringspremies,  het  onderhoud  en  de  herstellingen,  parkingkosten 66 ,  tolgelden,  schouwingskosten, carwash, bijdragen voor pechverhelping, taxikosten of de huur van een wagen  tijdens de herstelling van uw eigen wagen, expertise­ en gerechtskosten, de huur van een garage.  Tot nu toe ging de Administratie er van uit dat herstellingskosten aan het voertuig nooit aftrekbaar  waren  indien  het  ongeval  gebeurde  in  het  kader  van  het  privé­gebruik  van  de  auto.  De  Administratie  heeft  nu  echter  haar  standpunt  gewijzigd,  aangezien  elke  beschadiging  aan  de  wagen ook gevolgen heeft op het beroepsgebruik er van. Voortaan zijn dus ook herstellingskosten  naar  aanleiding  van  een  ongeval  in  het  privé­leven  aftrekbaar  (75%)  in  verhouding  tot  het  beroepsmatig gebruik van de auto.  Uit  een  parlementaire  vraag  enige  tijd  geleden  bleek  dat  de  beperking  van  75% niet  zou gelden  voor  autokosten  in  het  buitenland (naar analogie met  restaurantkosten in het  buitenland die ook  voor  100%  aftrekbaar  zijn  ;  V.&A.,  Kamer,  1995­96,  nr.  22, p. 2400). Voorwaarde was  echter  wel  dat  u  met  bewijskrachtige  gegevens  kon  aantonen  dat  de  buitenlandse  reis  een  duidelijk  belang  inhield  voor  uw  beroep.  Blijkbaar  hielden  veel  controleurs  geen  rekening  met  deze  ministeriële  toegeving  omdat  de  commentaar  op  het  Wetboek  Inkomstenbelasting  niet  in  die  zin  aangepast was. De Minister van Financiën had verklaard dat  hij zijn administratie verzocht had  de  problematiek  met  betrekking  tot  de  verplaatsingskosten  in  het  buitenland  opnieuw  te  onderzoeken. De resultaten van dit onderzoek zouden dan in de vorm van een circulaire aan alle  betrokken diensten worden meegedeeld (Vr. nr. 257 Hatry, 23 mei 1997, V.&A., Senaat, 1996­97,  nr. 1­49, p. 2464). Een circulaire is het niet geworden. Wel een nieuwe parlementaire vraag (Vr.  nr.  895  Hatry,  3  maart  1998,  V.&A.,  Senaat,  1997­98,  nr.  1­74,  p.  3867)  waarin  de  minister  terugkomt  op zijn vorige standpunt. Autokosten in verband met verplaatsingen in het buitenland  blijken  nu  toch  aan  de  75%  aftrekbeperking  onderworpen  te  zijn,  gelet  op  de  uitdrukkelijke  bewoordingen van de wet.  Een voorbeeld zal misschien duidelijk maken welke autokosten nu precies aftrekbaar zijn:  Gegevens:  Woon­werkverkeer  Andere beroepsverplaatsingen  Privé­verplaatsingen  TOTAAL AANTAL GEREDEN KM 

20 000 km  7 500 km  7 500 km  35 000 km 

Lening aankoop wagen  EUR 6.000,00  Terugbetaling in 48 maanden; per maand:  EUR 175,00  Aantal terugbetalingen in 2006  12  Mobilofoonkosten  EUR 450,00  Afschrijving (*)  EUR 3.750,00  66

Parlementaire vraag nr. 190 van 22 december 2003 aan de minister van Financiën. Gemeenten innen tegenwoordig geen geldboetes meer voor het niet-betalen van parkeergeld, maar vragen een parkeervergoeding per halve dag of dag. Volgens de minister zijn deze retributies aftrekbaar als ze vallen onder het begrip betalend parkeren en als ze verband houden met de beroepsverplaatsingen. De retributies zijn onderworpen aan een beperking tot 75% (beroepsverplaatsingen) of worden geacht begrepen te zijn in het forfaitaire bedrag van EUR 0,15 per afgelegde kilometer (woon-werkverkeer).

15 

Andere autokosten  Gemiddelde brandstofprijs/liter diesel  Gemiddeld verbruik wagen (per 100 km) 

EUR 3.750,00  EUR 1,0790/l  7,2 liter 

(*) Wat de afschrijving betreft, verwijzen we naar A. Afschrijvingen  Aftrekbare autokosten :  Woon­werkverkeer :  20 000 km x EUR 0,15  Mobilofoonkosten :  EUR 450 x ((20 000 km + 7 500 km)/35 000 km)  Financieringskosten :  ((EUR 175 x 48) – EUR 6.000) x 12/48 x ((20 000 km + 7 500 km)/35 000 km)  Brandstofkosten :  7 500 km x EUR 1,0790/l x 7,2 liter/100 km  Afschrijving :  EUR 3.750 x 7 500 km/35 000 km x 75%  Andere autokosten :  EUR 3.750 x 7 500 km/35 000 km x 75%  TOTAAL 

EUR 3.000,00  EUR 353,57  EUR 471,43  EUR 582,66  EUR 602,68  EUR 602,68  EUR 5.613,02 

C. Kosten woon­werkverkeer met ander transportmiddel  1.  Algemeen  Indien  men  het  woon­werktrajekt  met  een  ander  transportmiddel  aflegt  kon  men  tot  voor  kort  enkel  gebruik maken van de aftrek van de werkelijke kosten. Daar waar dit voor trein­, tram­ of busgebruikers  geen probleem was, stelde zich vaak de vraag hoe men deze kosten kon vaststellen voor personen die te  voet naar het werk gingen of ook voor fietsers. 

Vanaf  aanslagjaar  2002  werd  in  het  kader  van  de  hervorming  van  de  personenbelasting  een  aanvulling gecreëerd op de regeling voor de forfaitaire kosten van het woon­werkverkeer voor  de  wagen.  Deze  regeling  geldt  voor  zij  die  de  verplaatsingen  tussen  de  woonplaats  en  werkplaats ‘anders’ doen dan met een voertuig dat voor de reeds bestaande forfaitaire aftrek in  aanmerking  komt  (vb.  te  voet,  met  de  fiets,  trein  ...).  De  nieuwe  regeling  bestaat erin dat de  werkelijke beroepskosten in het kader van het woon­werkverkeer forfaitair worden vastgesteld  op  EUR  0,15  per  kilometer  rekening  houdende  met  een  beperkte  afstand  van  100  kilometer  enkele  rit  (voor  inkomstenjaar  2006). De toepassing van het kostenforfait leidt dus maximaal  tot EUR 30 per dag (EUR 0,15 x 200 km) 67 . Gelieve nog te noteren dat, in tegenstelling tot de  regeling  voor  de  wagen,  deze  nieuwe  bepaling  niet  dwingend  is  zodat  men  nog  steeds  de  werkelijk  kost  kan  bewijzen  mocht  dit  voordeliger  zijn  (vb.  treinabonnement  of  afschrijving  fiets).  2.  Motor r ijder s 

67

Merk op dat de Minister van Financiën in een antwoord op een parlementaire vraag heeft gesteld dat dit forfait ook van toepassing is indien de werkelijke kosten van de verplaatsing in werkelijkheid lager zouden zijn (V. & A. Kamer, 2001-2002, nr. 50-134, p. 16.849.).

16 

In tegenstelling tot  autogebruikers moeten motorrijders geen beroep doen op een forfaitair bedrag voor  hun kosten van woon­werkverkeer die ze hebben afgelegd met hun moto, maar mogen ze ook voor hun  woon­werkverkeer  gebruik  maken  van  de  werkelijke  kostenaftrek.  Bovendien  geldt  voor  motorrijders  niet  de  beperking  van  75%  die  wel  van  toepassing  is  voor  o.a.  autobestuurders.  Motorrijders  moeten  m.a.w.  onderscheidt  maken  tussen kosten  voor  beroepsdoeleinden  (zowel  woon­werkverkeer  als  werk­  werkverkeer)  en  kosten  voor  privé­gebruik  van  hun  moto.  De  kosten  die  betrekking  hebben  op  hun  woon­werk en werk­werkverkeer zijn voor 100% aftrekbaar als  beroepskosten. Zoals  hieronder verder  verduidelijkt  wordt  zijn  ook  de  kosten  met  betrekking  tot  specifieke  motorrijderskledij  aftrekbaar  als  beroepskosten.  In de circulaire van 9 juli 2004 schreef de administratie dat de kledijkosten van motorrijders (motorpak,  handschoenen, laarzen, …) niet aftrekbaar (uitgezonderd helm) zijn als beroepskosten. Het gaat immers  om  kledijkosten (behoudens  voor specifieke beroepskledij) waarvan de aftrek in de regel uitgesloten is  (art.  53,  7° WIB).  Inmiddels  heeft  de  Minister  van  Financiën  evenwel  beslist  dat  dit  standpunt  wordt  herzien  (Ci.RH.241/559.092  van  22  oktober  2004).  Wanneer  men  ervan  uitgaat  dat  de  specifieke  motorrijderskledij  –  beschermend  pak,  helm,  schoenen  –  relevant  is  voor  de  veiligheid  van  de  drager  ervan, heeft het veiligheidsaspect volgens de minister voorrang op het kledingaspect. De circulaire voegt  daar  evenwel  aan  toe,  dat  kledij  die  men  strikt  om  comfortredenen  draagt,  zelfs  in  leder  of  om  in  de  mode te zijn, geen aanleiding kan geven tot een aftrek van de beroepskosten.  Bovenstaand  standpunt  is  door  de  belastingadministratie  vastgelegd  in  een  nieuwe  circulaire  van  23  november  2005  (Ci.RH.241/559.092).  Beschermende  motorkledij  zoals  helm,  motorbroek,  laarzen,  onderhoudsproducten  voor  motor  en  motorkledij,  enz.  (voor  een  gedetailleerde  lijst  kan  u  volgende  website  van  de  Belgische  fiscus  raadplegen  www.fisconet.fgov.be)  zijn  aftrekbaar  indien  volgende  bijkomende voorwaarden zijn verdaan:  ­ de beschermende motoruitrusting is in een motorspeciaalzaak aangekocht  ­  het  betreft  specifieke  en  beschermende  motoruitrusting  (de  eigenlijke  bovenkledij)  of  thermische  onderkledij (T­shirts, pulls, kousen, … zijn uitgesloten)  ­ er is een factuur uitgereikt  ­ op de factuur is het merk, het model én een omschrijving van de aangekochte motoruitrusting vermeld.  Bovendien  werd  er  in  deze  nieuwe  circulaire  meer  duidelijkheid  gecreëerd  omtrent  de  afschrijvingstermijn  (degressief  afschrijven  is  toegelaten)  van  een  motor  en  bijhorende  veiligheidsuitrusting.  De  afschrijvingsperiode  is  uiteraard  afhankelijk  van duurzaamheid  van  de motor  en  de  gebruiksintensiteit.  Over  het  algemeen  mag  echter  worden  aangenomen  dat  een  afschrijvingsperiode van 5 jaar voor een motor en 3 jaar voor veiligheidsuitrusting redelijk is.  Gelieve  te  noteren  dat  een  motorrijder  overeenkomsitg  de  bepalingen  van  artikel  66bis,  WIB  92  ook  beroep kan doen op een forfaitiare aftrek van EUR 0,15 per afgelegde kilometer voor het traject woon­  werk.  Het  in  aanmerking  genomen  aantal  kilometers  voor  een  enkele  rit  woon­werk  mag  voor  inkomstenjaar 2006 niet  meer bedragen dan 100 km (zie punt C.1 hierboven). Uiteraard is dit forfaire  bedrag  van  EUR  0,15  per  afgelegde  kilometer  inclusief  eventuele  kosten  voor  beschermende  motoruitrusting.  D. Studie­ en documentatiekosten  Het  L9{inschr ijvingsgeld,  examengeld,  handboeken  en  syllabi  voor  cur sussen  en  lessen},  zijn  als  beroepskost  aftrekbaar  voor  zover  ze  in  rechtstreeks  verband  staan  met  de  uitgeoefende  beroepswerkzaamheid.  De  kosten  van  studies  die  toegang  verlenen  tot  een  nieuw  beroep  zijn  niet

17 

aftrekbaar 68 , 69 , 70 , 71 , 72  De  rechtspraak  interpreteert  het  rechtstreeks  verband  met  de  uitgeoefende  beroepswerkzaamheid in ruime zin 73 , 74 , 75 , 76 , 77 , 78 , 79 , 80 , 81 , 82 , 83 , 84 , 85 , 86 .  68 

69 

70 

71 

72

L9 {Luik, 13 februari 1998, Fisk., 20 mei 1998, nr. 662, p. 9­10. Een pas afgestudeerd  dokter/algemene geneeskunde wordt aangeworven als aspirant­specialist neuroloog en wil haar  collegegeld als beroepskosten aftrekken. Dit wordt door de Administratie en het Hof geweigerd  omdat de voortgezette opleiding bedoeld is om toegang te krijgen tot het specifieke beroep van  neuroloog, dat duidelijk onderscheiden is van dat van dokter/algemene geneeskunde.  Gent, 4 juni 1998, Fisc. Act., 11 augustus 1998, nr. 26, p. 26/6. Een universiteitsassistent  daarentegen die kosten maakt voor zijn proefschrift, kan deze kosten wel aftrekken omdat het  proefschrift een onontbeerlijke voorwaarde is om de academische carrière, die begint als assistent, te  kunnen voortzetten. Zelfs de kosten van het drukwerk en van de receptie of het diner (bij de  voorstelling van het proefschrift) zijn aftrekbaar.  Brussel, 22 februari 2000, Fisk., 7 maart 2001, nr.790, p.10. Het hof weigert de aftrek van de kosten  van rechtenstudies aan een ambtenaar van het ministerie van financiën omdat deze studies geen  verband houden met de belastbare inkomsten van de betrokkenen. Een ventilator en wegenatlas zijn  wel aftrekbaar.  Contra Gent, 22 januari 2002, Fisc. Act., 3 april 2002, nr. 14/9. De onkosten met betrekking tot een  cursus in Amerika in de domeinen van het internationaal recht en de rechten van intellectuele  eigendom die een belastingplichtige maakt, zijn volgens het hof aftrekbaar als beroepskost aangezien  de studies een bijna dwingende vereiste waren om aan de slag te kunnen gaan bij het  advocatenkantoor waar hij dadelijk na de cursus ging werken. 

Gent, 8 mei 2003, Fiscale Koerier, 10 oktober 2003, nr. 15, p. 564-566. De belastingplichtige kon niet aantonen dat hij, alhoewel hij houder was van een brevet van vrachtpiloot, voorafgaand aan zijn opleiding ooit het beroep van piloot had uitgeoefend. Het volgen van een opleiding tot lijnpiloot was een persoonlijke beslissing van de belastingplichtige. Het feit dat hij werd aangeworven met een anciënniteit van één jaar bewijst volgens de rechtbank nog niet dat de belastingplichtige tevoren beroepshalve piloot was geweest.  73 

74 

75 

76

77 

Antwerpen, 30 mei 1994, Fisk., 29 september 1994, nr. 487, p. 5. Een gemeenteambtenaar volgt een  opleiding Bestuurswetenschappen en een opleiding MBA waardoor hij uiteindelijk promoveert tot  ontvanger bij het OCMW. Daar waar de fiscus in eerste instantie de aftrekbaarheid verwerpt op  basis van de redenering dat die opleidingen niet nodig waren voor de uitoefening van zijn  oorspronkelijke functies, stelt het Hof dat de kosten van bijscholing niet gezien moeten worden in het  enge kader van een bepaald stadium, maar in de ruimere zin van de sector waarin iemand werkzaam  is.  Brussel, 3 oktober 1997, F.J.F., 98/163 en Brussel, 10 april 1998, Fisc. Act., 12 mei 1998, nr. 19, p.  19/4. De kosten die gemaakt worden om cursussen te volgen om te kunnen doorgroeien in dienst van  de vennootschap of van de multinationale groep, zijn te beschouwen als aftrekbare beroepskosten.  Brussel, 15 januari 1998, Fisk., 4 maart 1998, nr. 651, p. 9. Een violiste mag de onderhoudskosten  van haar muziekinstrument, de aankoopkosten van muziekpartituren en ­tijdschriften, alsook de  kosten van muzieklessen als beroepskost aftrekken omdat deze rechtstreeks verband houden met de  uitoefening van het beroep. Ook de kosten van deelname aan internationale wedstrijden zijn voor  haar aftrekbare beroepskosten aangezien dergelijke deelname onlosmakelijk verbonden is met de  uitgeoefende beroepswerkzaamheid. Het is bovendien onmisbaar met het oog op het opdoen van  ervaring.  Luik, 11 oktober 2000, Fisk., 26 maart 2003, nr. 884, p. 10. Een orthopedisch chirurg volgt een cursus voor het behalen van het diploma van licentiaat in de medische expertise. Volgens het Hof van Beroep te Luik laat dit de belastingplichtige toe zijn beroep op betere wijze uit te oefenen en zijn de kosten dus aftrekbaar.

Brussel, 24 januari 2001, Fisc. Act., 28 maart 2001, nr. 13/10. Een kinesist die een bijkomende  opleiding osteopathie volgt, mag de kosten van deze opleiding in aftrek nemen als beroepskost,  aangezien deze opleiding complementair is met deze van kinesitherapie.  78  Contra Brussel, 13 januari 2001, Fisc. Act., 28 maart 2001, p. 13/9. Een ingenieur gaat in Amerika  een MBA­opleiding volgen met de garantie van zijn werkgever dat hij nadien tewerkgesteld blijft. Het

18 

79

80

81 

82

hof verwerpt de aftrek van de kosten van de opleiding, aangezien er geen band tussen de kosten en de  beroepsinkomsten bestaat.  Gent 18 december 2001, Fisk., 20 februari 2002, nr. 834, p.12. Volgens het Hof van Beroep te Gent behoort de bijscholing gedurende de werkelijke tewerkstelling tot de taak van een universitair stagiair. Bijgevolg zijn de kosten gemaakt voor een MBA opleiding aftrekbare beroepskosten in de zin van artikel 49 WIB92. De omstandigheid dat de belastingplichtige gedurende deze studies geen inkomsten heeft genoten doet daaraan geen afbreuk, nu de studieperiode in dienstverband werd uitgevoerd en aldus in feite moet beschouwd worden als een beroepswerkzaamheid die erin bestaat de nodige kennis op te doen om in de toekomst beter te kunnen functioneren. In dezelfde zin: Gent, 22 januari 2002, Fisk., 13 maart 2002, nr. 837, p. 10 en Gent, 3 juni 2003, Fisc., 1 oktober 2003, nr. 906, p. 10. Wanneer een advocaat stagiair bij de aanvang van zijn loopbaan, op aansporing van het kantoor waarbij hij zich aansluit, in de Verenigde Staten een LLM-diploma behaalt, dan kunnen de kosten daarvan als beroepskosten worden ingebracht. Brussel 8 november 2001, Fisc. Koer., 28 februari 2002, p. 204. Aangezien er een duidelijk verband bestaat tussen een opleiding inzake boekhouding, revisoraat en fiscaliteit kan niet worden aanvaard dat de Administratie een rechtstreeks verband vereist tussen de inhoud van de gevolgde opleiding en de beroepstaken van de belastingplichtige tijdens de studieperiode. Het verband tussen de opleiding en de beroepsactiviteit mag ook in een ruimere context worden beoordeeld. Er mag rekening gehouden worden met de vereisten van permanente vorming en met het feit dat bijkomende studies een belastingplichtige kunnen toelaten naar andere functies door te stromen. Bijgevolg zijn de kosten van de studie toegepaste economische wetenschappen gemaakt door een boekhouder te beschouwen als beroepskosten.

Contra Luik, 16 januari 2002, Fisc. Act., 3 april 2002, nr. 14/9. De kosten van een universitaire  opleiding die geen noodzakelijk verband vertoont met het beroep, zijn niet aftrekbaar als beroepskost,  zelfs al zijn er verbanden tussen enkele vakken van de opleiding en de beroepsbetrekking.

Brussel, 21 juni 2002, F.J.F., 2003/42. De vormingskosten van een kandidaat-chirurg en kandidaatgynaecoloog zijn verbonden aan de beroepsmatige activiteit. Om deze functie te behouden is de vorming immers verplicht en zijn de kosten alzo aftrekbaar als beroepskosten. 83 Bergen, 3 september 2004, Fisc., 13 oktober 2004, nr. 953, p. 9. De kosten die een boekhouder en een vastgoedmakelaar maken voor het volgen van een licentie in de toegepaste economische wetenschappen zijn aftrekbaar als beroepskosten vermits blijkt dat een dergelijke licentie, als gevolg van de inwerkingtreding van nieuwe beroepsreglementering, één van de diploma s is die toegang geeft tot de actueel uitgeoefende beroepen van boekhouder en vastgoedmakelaar. 84 Rechtbank te Brussel, 6 januari 2006, Fisc., 25 oktober 2006, nr. 1045, p. 15-16. Een belastingplichtige werkzaam op de boekhoudafdeling van het Ministerie van het Brussels Gewest brengt de kosten van een graduaatopleiding boekhouding en van een speciale kandidatuur in de economische wetenschappen in aftrek. Hoewel deze opleidingen niet verplicht werden door zijn werkgever, werd de aftrek toch aanvaard vermits deze opleidingen zijn administraie ten goede komen en de belastingplichtige immers toe laten sneller en efficiënter de verschillende rangen binnen de administratie te kunnen doorlopen. 85 Rechtbank te Brussel, 10 februari 2006, Fisc., 18 oktober 2006, nr. 1044, p. 10. Een luchtverkeersleider volgt een opleiding tot piloot en brengt de gemaakte kosten in aftrek. Deze aftrek is aanvaard ondermeer omdat de (vrijblijvende) richtlijnen van de beroepsvereniging van luchtverkeersleiders wijzen op het belang van een eigen vliegervaring. Bovendien heeft zijn werkgever de opleiding goedgekeurd en deels terugbetaald. Het feit dat de belastingplichtige het rendement van de opleiding heeft geoptimaliseerd door nadien een zelfstandig bijberoep als piloot te beginnen, doet hieraan geen afbreuk. 86 Rehctbank te Hasselt 29 november 2006, Fisc., 4 april 2007, nr. 1065, p. 11. Een notaris-klerk wil de kosten van een post-graduaat bedrijfskunde in aftrek nemen als beroepskost. Hij verantwoordt deze aftrek door erop te wijzen dat hij veel contacten heeft met cliënten uit het bedrijfsleven en veel meewerkt aan vennootschapsakten. De Rechtbank oordeelt echter dat deze opleiding uitgesproken economisch is terwijl het werk als notaris-klerk een juridische inhoud heeft en staat de aftrek derhalve niet toe.

19 

De kosten moeten volgens de Administratie bovendien nodig zijn voor de uitoefening van uw beroep. Het  stellen  van  deze  noodzakelijkheidsvoorwaarde  door  de  Administratie  wordt  door  de  rechtspraak  niet  steeds aanvaard 87 , 88 .  De  studiekosten  die  op  onredelijke  wijze  de  beroepsbehoeften  overtreffen  en  buitenlandse  studiereizen  die eigenlijk verborgen vakantietrips zijn, zijn niet aftrekbaar 89 .  Wat  L10{documentatiekosten}  betreft  zijn  de  rechtbanken  blijkbaar  iets  restrictiever  in  hun  interpretatie  met  betrekking  tot  de  noodzakelijkheidsvereiste 90 , 91 .  Dat  het  bedrijf  waar  men  werkt,  op  dezelfde bladen geabonneerd is, speelt  geen rol. Het  is  voldoende dat  er een noodzakelijk verband met  het beroep bestaat (Antwerpen, 3 december 1996, Fisc. Act., 1997, nr. 39, p. 39/3). 

E.  L11{Bureaukosten}  Wanneer u een gedeelte van het onroerend goed dat u bewoont voor uw beroep gebruikt (bvb. een leraar  die  thuis  taken  moet  verbeteren),  mag  u  een  bepaald  percentage  van  de  hieraan  verbonden  kosten 

87 

88 

89

90 

91 

Luik, 26 oktober 1988, A.F.T., 1990, p. 51 en Antwerpen, 30 april 1984, F.J.F., nr. 85/6. In beide  gevallen oordeelde de rechter dat het volstaat dat de gevolgde studie of opleiding de  belastingplichtige in staat stelt zijn beroep met een nog grotere bekwaamheid uit te oefenen.  Luik, 27 april 1994, F.J.F., nr. 95/152. Een psycholoog die verbonden is met de directie van een  medisch pedagogisch instituut en zich bezighoudt met het personeelsbeheer, mag de kosten voor het  volgen van lessen voor het behalen van een diploma van licentiaat in de arbeidswetenschappen  aftrekken.}  Er weze opgemerkt dat er in verband met de fiscale behandeling van uitgaven voor cursussen, stages, seminaries en wetenschappelijke congressen sinds 19 februari 2002 een circulaire bestaat die de aftrek van dergelijke kosten behandelt (Circulaire nr. Ci.RH.243/547.416). Deze circulaire verplicht vooreerst de betrokken ambtenaren om dergelijke ingebrachte kosten aan een nauwgezet onderzoek te onderwerpen. Daarnaast wordt er nogmaals benadrukt dat dergelijke kosten niet als beroepskosten kunnen worden afgetrokken in de mate dat zij: 1) niet gedaan zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden; 2) op onredelijke wijze de beroepskosten overtreffen. Hoe deze begrippen echter dienen ingevuld te worden laat de circulaire in het midden. Wel is er een lijst opgenomen van kosten die inzonderheid integraal uit de aftrekbare beroepskosten moeten worden geweerd. Het gaat namelijk over:  ­  alle kosten die betrekking hebben op de reis en verblijf van de echtgenoot van de belastingplichtige;  ­  alle kosten die verband houden met ontspanning, toeristische en gastronomische gebeurtenissen die met de vormende activiteiten worden gecombineerd;  ­  alle buitensporige reis- en verblijfskosten en overdadige hotel- en restaurantkosten van de belastingplichtige. 

L10{Brussel, 3 oktober 1997, Fisk., 29 oktober 1997, nr. 635, p. 10 en F.J.F., 97/251. Een advocaat  die een abonnement op de krant “De Standaard” neemt, kan dit niet als beroepskost aftrekken  aangezien het moeilijk volgehouden kan worden dat het lezen van een krant noodzakelijk is voor de  uitoefening van het beroep van advocaat. De gespecialiseerde rubrieken die zich in deze krant  bevinden en die gewijd zijn aan juridische en fiscale zaken, richten zich immers tot een ruimer  publiek en zijn in essentie vulgariserend.  Antwerpen, 30 september 1997, Fisc. Act., 1997, nr. 39, p. 39/3. Een abonnement van een directeur  van een firma in auto­onderdelen op De Tijd en Trends is niet als beroepskost aftrekbaar aangezien  deze uitgaven een louter privé­karakter hebben en geen hechte band vertonen met de uitgeoefende  beroepswerkzaamheid. Een boekhouder of een fiscalist daarentegen kan een abonnement op De Tijd  of Trends wel als beroepskost aftrekken aangezien het immers nodig is voor de uitoefening van zijn  beroep dat hij de beursberichten volgt.}

20 

aftrekken als beroepskost, namelijk in de verhouding van de ruimte die voor beroepsdoeleinden gebruikt  wordt 92 , 93 , 94 , 95 , 96  tot de totale ruimte (meestal gebaseerd op de oppervlakte).  Zijn  onder  andere  in  deze  verhouding  als  beroepskost  aftrekbaar:  de  huurprijs  (in  geval  de  belastingplichtige  het  onroerend  goed  huurt),  de  onroerende  voorheffing,  de  afschrijvingen 97  op  de  aanschaffingsprijs van de woning, verzekeringspremies, gas, water, elektriciteit, verwarming, interesten  van  leningen 98 , 99 , 100 .  In  een  parlementaire  vraag  (Vr.  nr.  982  Hatry,  27  maart  1998,  V.&A.,  Senaat,  92 

L11{Luik, 28 mei 1997, J.D.F., 1997, p. 356, Luik, 4 juni 1997, F.J.F., 97/278  en Brussel, 20  maart 1998, Fisc. Act., 14 april 1998, nr. 15, p. 15/2. Men moet niet enkel rekening houden met de  oppervlakte van de kamers die voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid gebruikt worden.  Ook bepaalde ruimten die voor gemengd gebruik aangewend worden (inkomhal, traphal) en zonder  dewelke de kamers die voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid gebruikt worden  onbereikbaar zouden zijn, komen ook (gedeeltelijk) als beroepskost in aanmerking.  93  Brussel, 24 april 1994, Fisk., 1 juli 1998, nr. 668, p. 10. Vervanging van het raamwerk en het rolluik  van de bureau­kamer past in de herstelling van het gebouw en niet louter in de inrichting van het  bureau. De aftrek van de betreffende kosten wordt beperkt in verhouding van de oppervlakte van de  bureau­kamer tot de oppervlakte van het ganse gebouw.  94  Luik, 5 februari 1997, Ced. Samson, 9755128 en Luik, 11 december 1997, Ced. Samson, 9155768.  Een privé­leraar die regelmatig thuis studenten ontvangt, kan de kosten van gemeenschappelijke  delen in rekening brengen. Het is bovendien niet noodzakelijk dat de bureauruimte volledig  afgescheiden is. Ook een deel van de woonkamer kan als beroepskost worden afgetrokken indien een  deel van deze ruimte gebruikt wordt voor de uitoefening van beroepswerkzaamheden.  95  Gent, 22 oktober 1998, F.J.F., 99/4. Wanneer een geregistreerde huurovereenkomst bepaalt dat de  helft van de huurprijs betrekking heeft op de beroepsactiviteit van de huurder en wanneer uit een  onderzoek ter plaatse blijkt dat slechts een derde van het gebouw voor professionele doeleinden  gebruikt wordt, dan is de Administratie niet gebonden door de verdeelsleutel zoals voorzien in de  huurovereenkomst.  96  Gent, 21 januari 2004, Fisc., 10 maart 2004, nr. 927, p. 9­10. De bewering van de administratie dat  een legerofficier nooit thuis dient te werken, komt de Rechtbank van Eerste aanleg te Gent als niet  ernstig over. Uit een attest van de korpsoverste van de officier blijkt duidelijk dat thuiswerk vaak  onontbeerlijk is voor de job die hij als kaderlid uitoefent (cf. lezen van orders en inlichtingen, het  voorbereiden van nota’s, het opmaken van allerhande dossiers, enz.). De kosten van een bureau thuis  zijn dus wel aftrekbaar.  97

Brussel, 22 december 2004, Fisc., 4 februari 2004, nr. 922 p. 1-2. Een vertegenwoordiger, eigenaar van zijn wonnig, wil de kosten van een bureau fiscaal als beroepskosten in aftrek brengen. In plaats van een proportionele afschrijving van de aanschaffingswaarde van het gebouw in aanmerking te nemen, berekent hij de beroepskost op basis van de huurwaarde van de woning. Deze aftrek werd eerst verworpen door de administratie , vervolgens toegestaan door het Hof van Beroep te Brussel en tenslotte verworpen door het Hof van Cassatie. 98 

Gent, 20 december 2000, Fisc. Act., 17 januari 2001, nr. 3/9. Een belastingplichtige wiens woning  door de Administratie geacht wordt voor 38% beroepsmatig te worden gebruikt en voor 62% voor  privédoeleinden, heeft in verhouding meer intrest afgetrokken dan het percentage beroepsgebruik. Het  hof oordeelde dat als aangetoond kan worden dat een groter deel van het geleende bedrag betrekking  heeft op het beroepsgedeelte van de woning, dat de intresten op dat ontleende bedrag als  beroepskosten in aftrek mogen worden gebracht. Een akkoordbrief van de kredietinstelling werd in  dit geval voorgelegd.  99  Eenzelfde positie werd later ook ingenomen door de minister van Financiën op een parlementaire  vraag (Parl. Vr ., nr 1346, 14 juni 2001, Thissen)  100

Gent, 26 juni 2002, Fisk., 18 september 2002, nr. 860, p. 9. Met betrekking tot de aftrekbaarheid van intresten op een lening die werd aangegaan om een onroerend goed te kopen of te bouwen, waarbij dat onroerend goed gedeeltelijk voor de uitoefening van de beroepswerkzaamheid wordt gebruikt (zgn. gemengde gebouwen), bevestigt het Hof nogmaals dat de lening geacht wordt bij voorrang te zijn aangegaan voor de kosten te financieren van de verbouwingen met betrekking tot het

21 

1997­1998,  nr.  1­76,  p.  3988)  heeft  de  minister  geantwoord  dat  ook  lokale  belastingen  waarvan  de  aftrek  niet  uitdrukkelijk  door  een  wettelijke  bepaling  is  uitgesloten  (bvb.  huisvuilbelasting),  als  beroepskost aftrekbaar zijn op voorwaarde en in de mate dat  ze betrekking hebben op de uitgeoefende  beroepswerkzaamheid.  Het  louter  feit  dat  die  belasting  altijd  verschuldigd  zou  zijn,  ook  door  een  particulier,  kan  de  aftrek  niet  verhinderen.  Het  spreekt  vanzelf  dat  belastingen  die  een  louter  privé­  karakter hebben geen aftrekbare beroepskosten zijn.  Let op : wanneer u een deel van de huur als beroepskost aftrekt, dan zal de verhuurder niet langer belast  worden op basis van het KI, maar op basis van de werkelijke huurprijs 101 .  Let op : wanneer men een gedeelte van de onroerende voorheffing als beroepskost aftrekt, dan mag niet  het volledige KI als KI eigen woning worden opgegeven in de aangifte. In vak 1105 of 2105 dient men  het  KI  op  te  geven  met  betrekking  tot  het  gedeelte  van  het  huis  dat  voor  beroepsdoeleinden  wordt  gebruikt. In vak 1100 of 2100 vult men vervolgens het gedeelte in dat niet voor beroepsdoeleinden wordt  gebruikt.  Het  is  niet  noodzakelijk dat  uw werkgever van u verwacht  of eist dat  u thuis over een bureel beschikt  (Antwerpen, 11 december 1995, Fisk., 17 januari 1996, nr. 550, p. 10). Het is bovendien ook niet aan  de Administratie om een opportuniteitsonderzoek uit te voeren 102 , 103 .  Met betrekking tot de afschrijvingen, verwijzen we naar A. Afschrijvingen 

beroepsgedeelte van de woning. Bijgevolg dienen de intresten niet te worden gesplitst over privékosten en beroepskosten. Noteer wel dat in casu het ging om een belangrijke meeruitgaven aan verbouwingswerken ten gevolge van het beroepsgebruik van de woning. (In dezelfde zin: Rechtbank van eerste aanleg te Luik van 21 november 2002, Fisk.,18 september 2002, nr. 877, p. 11.) Ook interessant om weten is dat de Administratie inmiddels aanvaardt dat, wanneer een belastingplichtige niet kan bewijzen dat zijn lening effectief bestemd was om het beroepsmatig gedeelte van zijn woning te financieren, de lening geacht mag worden bij voorrang te hebben gediend voor de aankoop van de beroepsmatige investeringen (zie Fisk., 21 augustus 2002, nr 856, p.11). 101 Leuven, 7 oktober 2003, De Fiscale Koerier 2004, p. 467-469. De huurster van een studio in de nabijheid van haar werkplaats brengt de betaalde huurgelden in aftrek als beroepskost. De eigenaar van de studio werd als gevolg aanvullend belast (taxatie op basis van de reële huurinkomsten i.p.v. forfaitaire taxatie op basis van het kadastraal inkomen). De eigenaar is van oordeel dat de huurster hem moet vergoeden voor deze bijkomende belasting omdat de eigenaar duidelijk in het huurcontract heeft opgenomen dat de studio enkel voor privé-doeleinden mag gebruikt worden. De vrederechter oordeelt dat de verhuurder mag verwachten dat de huurder de huurovereenkomst royaal uitvoert en veroordeelt de huurster tot betaling van het fiscale excedent dat voortvloeit uit de belasting van de reële huurinkomsten.  102 

Brussel, 8 december 1995, Fisk., 21 februari 1996, nr. 555, p. 9. Een stewardess heeft thuis een  bureautje ingericht en wil de kosten daarvan als beroepskost in aftrek brengen. De Administratie  weigert de aftrek omdat een stewardess geen bureau nodig zou hebben en dat zij het administratief  werk evengoed tijdens haar vluchten zou kunnen doen. Het Hof verwerpt deze stelling, temeer daar  de controleur zelf heeft vastgesteld dat er inderdaad een bureau thuis aanwezig was. Deze  vaststellingen kunnen niet zomaar door de Administratie naast zich neergelegd worden.  103  Brussel, 9 september 1994, F.J.F., 95/5. Het is niet aan de administratie om te oordelen over de  manier waarop een belastingplichtige zijn werk organiseert. Indien een belastingplichtige buiten de  normale kantooruren over kantoorruimten van zijn werkgever kan beschikken, en een bureau thuis  dus enkel zou dienen voor zijn persoonlijk gemak, dan doet dit geen afbreuk aan het aftrekbaar  karakter van de kosten die betrekking hebben het gedeelte van de woning dat hij als bureau gebruikt.  Alle kosten die een belastingplichtige niet zou maken indien hij geen belastbare beroepsactiviteit zou  hebben, zijn beroepskosten.

22 

Naast de hierboven reeds vermelde kosten zijn natuurlijk ook alle kosten in verband met de uitrusting en  de  werking  van  het  bureau  aftrekbaar.  Men  denke  daarbij  aan  kosten  van  telefoon 104 ,  telefax,  papier,  schrijfmateriaal,  postzegels,  enz.  Investeringen  zoals  meubilair  en  L12{computer s} 105106  dienen  afgeschreven te worden. 

F.  Tweede woning dichter bij het werk  Wanneer u een L13{tweede woning} huurt dichter bij uw werk dan is het perfect verdedigbaar om deze  uitgaven als beroepskost af te trekken. Bovendien zou men dan ook de wekelijkse verplaatsingen tussen  de  wettelijke  woonplaats  en  de  tweede  verblijfplaats  alsook  de  eventuele  verhuiskosten  kunnen  aftrekken.  Om  de  kosten  van  het  tweede  verblijf  in  aftrek  te  nemen  als  beroepskosten  is  het  noodzakelijk  dat  de  belastingplichtige  zijn  hoofdverblijfplaats  blijft  behouden  in  zijn  oorspronkelijke  woonplaats.  Het  centrum van zijn familiaal en sociaal leven moet nog steeds daar gesitueerd zijn 107 , 108 , 109 . 

104 

Brussel, 17 september 1998, Fisc. Act., 16 februari 1999, nr. 7, p. 7/11. Ook al verplicht de  werkgever de werknemer niet om thuis een telefoon te hebben, dan betekent dit nog niet dat de kosten  niet aftrekbaar zouden zijn als beroepskost. De functie van kantoordirecteur van een bankagentschap  vereist immers ook buiten de kantooruren een zekere beschikbaarheid.}  105  L12{Luik, 5 februari 1997, Ced. Samson, 9755128 en Antwerpen, 3 december 1996, Ced. Samson,  96511474. Deze twee arresten bevestigen dat computers die voor de uitoefening van het beroep  gebruikt worden onder de gewone aftrekregels van kantoorkosten vallen.}  106

Rb. Bergen, 26 mei 2005, Fisc.,12 oktober 2005, nr. 998, p 9. Een belastingplichtige is in dienstverband werkzaam als informaticus. Informaticamateriaal dat hij ten persoonlijke titel heeft aangekocht en bij hem thuis gebruikt is volgens de rechtbank aftrekbaar als beroepskosten. Zijn functie als informaticus vereist immers een permanente aanpassing aan de evolutie van nieuwe technologieën. Die aanpassing is volgens de rechtbank niet uitsluitend mogelijk binnen het kader van de werkzaamheden voor de werkgever. 107 Gent, 26 juni 2003, Fisc. 3 septemer 2003, nr. 902, p. 10. Een belastingplichtige woont bij zijn ouders in Lebbeke en werkt als ambtenaar te Hasselt alwaar hij een appartement huurt. Hij wil de huurkosten als beroepskost in aftrek brengen. Het appartement kan volgens de Rechtbank als een volwaardig hoofdverblijf worden aangemerkt (bestaat uit een living, inbouwkeuken, slaapkamer, WC, berging, ). Voorts is de belastingplichtige vast benoemd in Hasselt en heeft hij geen overplaatsing gevraagd, zodat zijn verblijf niet als tijdelijk kan beschouwd worden. Op grond van deze elementen, en bij gebrek aan tegenbewijs vanwege de belastingplichtige dat het centrum van zijn familiaal en sociaal leven nog steeds bij zijn ouders is, moet volgens de Rechtbank aangenomen worden dat zijn hoofdverblijf feitelijk te Hasselt is gevestigd. 108 Antwerpen, 21 januari 2003, Fisc. Act., 8 mei 2003, nr. 18, p. 9. Als een belastingplichtige reeds meer dan 10 jaar in Gent woont en daar vast benoemd is in zijn leeropdracht, kan men moeilijk volhouden dat zijn verblijfplaats in Gent een tijdelijk karakter heeft. Het hof oordeelde ook dat de verblijfsgelegenheid in Gent niet meer van bijkomstige aard is maar integendeel een standvastig en bestendig karakter heeft verworven. 109 Bergen, 17 februari 2004, Fisc. Act., week 14 2004, nr. 13; p. 7-9. Een man werkt bij een bank in Brussel en woonde in Komen. Zijn taak was het behandelen van de post, die om 10 u. verdeeld moest zijn. Naar eigen zeggen moest hij om 7 uur ter plaatse zijn om dat werk tegen 10 u. af te kunnen krijgen. De rechtbank verwierp de aftrek en verwees onder andere naar de glijdende uurroosters van de bank zodat hij zich perfect kon aanpassen aan de uren van het openbaar vervoer. Het appartement had daarenboven een garage, ingerichte keuken, aparte vestiare en toilet en een slaapkamer. Ten slotte werkte de belastingplichtige al meer dan 15 jaar voor de aankoop van zijn appartement in Brussel. Hij had al die tijd al een tweede verblijf gehad in Brussel, in de vorm van een flatje dat hij huurde, maar hij had de huurkost nooit afgetrokken. Het feit dat hij eind in de dertig was en zijn hoofdverblijfplaats nog bij zijn ouders had, vond de rechtbank eveneens ongeloofwaardig.

23 

De  Administratie  is  echter  niet  gauw  geneigd  om  deze  uitgave  als  beroepskost  te  aanvaarden.  Ook  enkele rechtbanken hebben in het  verleden gevonnist dat  het  huren van een tweede woning een uitgave  van persoonlijke aard is en daarom niet aftrekbaar als beroepskost (Gent, 22 juni 1995, F.J.F., 95/204;  Brussel, 8 juni 1995, F.J.F., 95/227 en Bergen, 15 maart 1996, Fisk., 24 april 1996, nr. 564, p. 20).  In  sommige gevallen  is  het  daarentegen  perfect  verdedigbaar  dat  het  wel  degelijk  om  een  beroepskost  gaat en werd het zo ook door de rechtbank aanvaard: namelijk wanneer u kan bewijzen ·  dat u op die wijze een moeilijke of lange pendel vermijdt 110 , 111 , 112 , 113 , 114 , 115 , 116 , 117 , 118  110 

L13{Antwerpen, 26 maart 1996, Fisk., 14 augustus 1996, nr. 577, p. 2 en F.J.F., 96/116. Een koppel  woont in Oostende en de betrokkenen geven allebei les in een school in Berchem. Ze huren een  appartement in Borgerhout om aldus een lange pendel te vermijden. De aftrek wordt door het Hof  aanvaard.  111  Antwerpen, 30 april 1996, Fisk., 4 september 1996, nr. 580, p; 9. Een assistente aan de KUL trekt  de uitgaven voor de huur van haar studio in Leuven af. Het Hof aanvaardt de aftrek van de huur van  een studio tegen een redelijke prijs wegens de grote afstand tussen de woonplaats (Hamont­Limburg)  en de werkplaats (Leuven en Mechelen) en wegens het gebrek aan gepast openbaar vervoer.  112  Antwerpen, 19 april 1993, F.J.F., 94/160. De afstand tussen de woon­ en werkplaats van de  belastingplichtige bedraagt 120 km. Hij dient nochtans dagelijks op zijn werk aanwezig te zijn, en  moet bovendien in hoofde van zijn kaderfunctie onregelmatige werkuren presteren. Aangezien de  huur van het tweede verblijf werd ingegeven om een dagelijkse verre en kostelijke verplaatsing te  vermijden wordt de aftrek van de huur aanvaard.  113  Gent, 12 december 2000, Fisk., 14 februari 2001, nr. 787, p. 10­11. Een belastingplichtige woont in  Brugge bij haar ouders en werkt in Brussel. Zij huurt een kleine studio in Brussel. Alhoewel het Hof  vaststelt dat de afstand met openbaar vervoer of met eigen wagen zou kunnen afgelegd worden, is dit  een zware last. Gelet op het feit dat het een bescheiden studio betreft en de kosten niet onredelijk zijn  in verhouding tot de last van de dagelijkse verplaatsing wordt de aftrek aanvaard.  114  Gent, 16 oktober 2001, Fisc., 12 december 2001, nr. 826. Een ongehuwde belastingplichtige die kan  bewijzen dat zij in Wevelgem haar daadwerkelijke woonplaats heeft, huurt in Brussel een studio om  dagelijks een autorit van 5 uur uit te sparen. Aangezien de huurprijs van de studio redelijk is en deze  nodig is om haar arbeidstaak naar behoren te vervullen, heeft het hof de aftrek van de huur als  beroepskost aanvaardt.  115

Rb. Antwerpen, 17 april 2002, Fisk., 19 juni 2002, nr. 851, p.3. Voor de Rechtbank van Eerste Aanleg te Antwerpen kwam het geval ter sprake van een beroepsofficier die zijn vaste woonplaats heeft te Malle in de provincie Antwerpen. In een periode van zes jaar was hij voor de uitoefening van zijn beroep op zes verschillende plaatsen gestationeerd. Wegens de sterk wisselende tewerkstelling schafte hij zich een mobilhome aan, waarin hij in de loop van de week verbleef. De Rechtbank aanvaarde het beroepskarakter van de mobilhome. 116 Contra : Gent, 25 juni 2002, Fisk., 18 september 2002, nr. 860, p. 10. Volgende argumenten overtuigde het Hof te oordelen de huur van een woning dichter bij het werk niet als beroepskost aan te nemen: 1) het traject werd reeds gedurende zes jaar door de belastingplichtige afgelegd vooraleer een woning dichter bij het werk te huren; 2) de belastingplichtige had glijdende uren en kon dus zo het fileprobleem vermijden; 3) de ligging van het appartement ten opzichte van de vaste plaats van tewerkstelling loste het fileprobleem echter niet volledig op en; 4) er was geen contractuele verplichting voor de belastingplichtige om dichter bij het werk te wonen. 117 Gent, 9 maart 2004, Fisc. Act., week 14 2004, nr. 13, p 7-9. Een Izegemse kreeg na haar stage een een vast contract als secretaresse in Schaarbeek. Om een dagelijkse pendel van meer dan drie uur naar haar plaats van tewerkstelling te vermijden, huurde ze een appartement in Schaarbeek. Na enkele maanden besloot ze zich in Schaarbeek te vestigen. De huur en huurlasten die betrekking hadden op de periode waarin ze nog niet in Schaarbeek woonde, trok ze als beroepskost af. Hoewel ze niet steeds ter beschikking moest staan van de werkgever en niet verplicht werd in de nabijheid van haar werk te wonen, stond het hof de aftrek toch toe omdat de dagelijkse pendel abnormaal lang en lastig was en de huur helemaal niet als overdreven kon worden beschouwd. 118 Contra : Rechtbank van Hasselt 3 september 2003, Fisc., 15 oktober 2003, nr. 908, p. 10. Het loutere feit dat er een grote afstand is tussen de woon- en werkplaats (in casu 222 km heen en terug) is volgens

24

·  dat u op elk ogenblik kan worden opgeroepen door uw werkgever 119 , 120 , 121 , 122 ·  dat uw werkgever verlangt dat u in de buurt van de plaats van tewerkstelling woont 123 , 124 , 125 , 126 , ·  dat u deze tweede woning huurt naar aanleiding van een zetelverplaatsing van uw werkgever.  Een bijkomend argument kan zijn dat de duur van de huurovereenkomst overeenstemt met de duur van  de arbeidsovereenkomst (Brussel, 23 oktober 1997, F.J.F., 97/277)  de Rechtbank van Eerste Aanleg te Hasselt evenwel op zich onvoldoende. In casu blijkt dat de dienstregeling van de belastingplichtige vrij soepel is en dat de werkgever niet de verplichting had opgelegd om binnen een bepaalde afstand van de werkplaats te wonen. Evenmin zou hij onverwacht door zijn werkgever kunnen worden opgeroepen. Onder die omstandigheden kan volgens de Rechtbank de huur van een tweede verblijf dichtbij de werkplaats niet als een beroepskost worden aanzien.  119 

Brussel, 19 oktober 1995, F.J.F., 95/9. Een ingenieur is belast met het onderhoud van een elektrische  centrale. Aangezien hij in periodes van wacht in de omgeving van de centrale moet verblijven, krijgt  hij aldaar een gratis woonst ter beschikking. Dit voordeel van alle aard trekt hij als beroepskost af,  wat door het Hof aanvaard wordt.  120  Brussel, 15 januari 1997, Fisk., 16 april 1997, nr. 610, p. 9. Een kinesitherapeute is verbonden aan  een ziekenhuis en moet indien zij van wacht is binnen het kwartier op post kunnen zijn. Het Hof laat  de aftrek van intresten naar aanleiding van de aankoop van een kleine studio toe, aangezien de  kinesitherapeute anders tegen een gemiddelde snelheid van 136 km per uur naar het ziekenhuis zou  moeten rijden om binnen de opgelegde tijd van een kwartier de afstand naar haar werk (34 km) af te  leggen.  121

Gent, 25 juni 2002, Fisk., 18 september 2002, nr. 860, p. 10. Een gevechtspiloot bij het leger woont nog bij zijn ouders in de buurt van Dendermonde en werkt op de luchtmachtbasis van Bevekom. Hij huurt te Leuven een studio van 35 m² en brengt de huurkosten in als beroepskost. Volgens het Hof zijn de kosten aftrekbaar vermits de belastingplichtige als gevechtspiloot op onregelmatige uren ter beschikking moet kunnen staan van zijn werkgever. Bovendien vereist de werkzaamheid gelet op het gevaarlijk beroep fitheid en concentratie wat niet altijd evident is na een lange rit. 122 Brugge, 12 januari 2004, Fisc. Act, week 14 2004, nr. 13, p. 7-9. Door een appartement te huren in Genk vermeed een ingenieur in een elektriciteitscentrale een pendel van meer dan 200 km uit Houthave. Bovendien vereiste zijn functie dat hij permanent beschikbaar was en ving het huurcontract aan in dezelfde periode waarin hij dienst trad bij de Genkse werkgever. Dat de hoofdverblijfplaats van de belastingplichtige bij zijn ouders was, speelde geen rol.  123 

Antwerpen, 3 april 1995, F.J.F., 95/151. Een assistent aan de universiteit, belast met een didactische  opdracht, werkt verder aan zijn proefschrift en huurt een studio in de nabijheid van zijn werk. Hij  behoudt zijn domicilie bij zijn ouders waar hij in de weekends verblijft. Aangezien in de CAO voor  het wetenschappelijk personeel de verplichting wordt opgelegd dat voltijdse assistenten verblijf  houden in de agglomeratie, wordt de aftrek aanvaard.  124  Bergen, 20 februari 1998, Fisk., 11 maart 1998, nr. 652, p. 10.  Een handelsvertegenwoordiger  woont in Bergen en huurt een studio in Brussel omdat zijn cliënteel zich voornamelijk in Brussel  bevindt en omdat zijn werkgever van hem verlangt tijdverlies te voorkomen en indien nodig snel bij  de klanten moet kunnen zijn.}  125 Rb. Brugge, 15 oktober 2001, Fisc. Act., 23 januari 2002, nr. 4/11. De rechtbank aanvaardt dat een  belastingplichtige die in Diksmuide woont en een studio huurt in Gent haar huurkosten van deze  studio in aftrek mag nemen als beroepskost, aangezien de werkgever in Sint­Niklaas uitdrukkelijk  bevestigd heeft dat het verblijf van de werknemer binnen een straal van 50km dient te zijn gelegen.  126

Contra: Gent, 27 februari 2002, Fisk., 24 april 2002, nr. 843, p. 10. Een geneesheer die verbonden was aan een ziekenhuis, had in de buurt een appartement gehuurd, waarvan hij de kosten als beroepskosten wou aftrekken. Hij hield voor dat hij dicht bij het ziekenhuis moest verblijven, omdat hij actief was in de dienst chirurgische permanentie en onmiddellijk oproepbaar was. Het Hof stelt vast dat in een attest van het ziekenhuis wel de onmiddellijke oproepbaarheid van de betrokkenen werd vermeld, maar geenszins de verplichting om in de onmiddellijke nabijheid te wonen. Verder bleek dat het huurcontract niet alleen door de belastingplichtige was ondertekend maar ook door zijn echtgenote en dat beiden het appartement bewoonden. Het Hof verwierp de kosten.

25 

Er  weze  tot  slot  nog  opgemerkt  dat  de Rechtbank van Eerste Aanleg te Namen 127  het  beroepskarakter  heeft  aanvaardt  van de kosten met  betrekking tot  de aankoop een privé­woning nabij het werk. Of een  dergelijke uitspraak nog bijval zal krijgen of een eventuele toets van het Hof van Beroep kan doorstaan  is nog zeer de vraag.  Bijkomende  kost:  In  de  gevallen  waarin  de  kosten  van  een  tweede  verblijf  aftrekbaar  zijn  als  beroepskosten, geldt dit volgens de Rechtbank van Eerste Aanleg te Namen (Rb. Namen, 27 november  2004,  Fisc.,  nr.  961,  p.  8)  niet  enkel  voor  de  huurkosten,  maar  ook  voor  de  kosten  van  inrichting,  meubilering en uitrusting. In het  verleden wou de Administratie de aftrek aanvaarden voor de huur, de  onroerende  voorheffing,  de  verzekering  en  de  elektriciteit  van  het  appartement,  met  uitsluiting  van  de  posten  inrichting,  materieel,  uitrusting,  decoratie  en  onderhoud.  De  rechtbank  van  Namen  vindt  de  redenering  van  de  Administratie  contradictorisch.  Als  men  aanvaardt  dat  de  kosten  van  een  tweede  verblijf genoodzaakt  worden door het  uitoefenen van de beroepswerkzaamheid, dan is het tegenstrijdig  om de aftrek te beperken tot de huurkosten, met uitsluiting van de kosten van inrichting, meubilering en  uitrusting. Wat  de aftrek van de kosten van een tweede verblijf rechtvaardigt, is volgens de Rechtbank  het feit dat deze kosten dubbel gebruik uitmaken met de kosten die de betrokkene voor zijn hoofdverblijf  moet maken. Dit dubbel gebruik geldt eveneens voor de kosten van inrichting, meubilering en uitrusting.  Bijgevolg moet men rekening houden met het geheel van de kosten van het tweede verblijf (op basis van  de normale afschrijvingspercentages). 

G.  Gebruik van forfaits  In  principe  moet  u  de  echtheid  van  beroepskosten  bewijzen  door  middel  van  bewijsstukken,  zoals  facturen en ontvangstbewijzen. Soms kan het echter zijn dat deze bewijsstukken verloren zijn gegaan of  dat  het  om kosten gaat  waarvan bewijsstukken moeilijk te krijgen zijn. We denken hierbij bijvoorbeeld  aan  bepaalde  representatiekosten,  gewone  kosten  van  onderhoud  voor  de  beroepslokalen,  toevallige  kosten wegens verplaatsingen voor beroepsdoeleinden, parkingkosten, openbaar vervoer enz.  In  dat  geval  mag  u  zich  beroepen  op  de  andere  bewijsmiddelen  van  gemeen  recht  (vermoedens  en  getuigenissen  maar  met  uitzondering  van  de  eed)  om  in  overleg  met  de Administratie  een  forfaitaire  regeling af te spreken en aldus tot een akkoord te komen. Hiervoor is vereist dat de belastingplichtige de  belastingambtenaar  de  redelijke  overtuiging  kan  bijbrengen  van  de  echtheid  van  de  beroepskosten  waarvan hij het bedrag niet kan verantwoorden met bewijsstukken of met andere bewijsmiddelen. Deze  mogelijkheid  is  ondergeschikt  aan  de  algemene  regel  dat  de  belastingplichtige  de  echtheid  van  zijn  beroepskosten moet bewijzen door middel van bewijsstukken (Luik, 1 december 1993, F.J.F., 94/161).  Een individueel akkoord moet niet noodzakelijk op een uitdrukkelijke wijze worden gesloten. Echter, het  zonder meer aanvaarden, zonder enige verificatie, van de beroepskosten door de aanslagambtenaar doet  geen  individueel  akkoord  ontstaan  (Brussel,  26  september  1997,  Fisk.,  15  oktober  1997,  nr.  633,  p.  9) 128 .  Echter,  de  belastingplichtige  mag  er  wel  op  vertrouwen  dat  de Administratie  haar  standpunt  op 

127 

Rb. Namen, 22 januari 2003, Fisk., 12 maart 2002, nr. 882, p. 10. In casu ging het om een  belastingplichtige die werkzaam was bij de federale politie en tot adjudant werd benoemd in een  andere brigade op ongeveer 100km van zijn oorspronkelijke woning. De Rechtbank staat de aftrek  toe gelet op het feit dat het intern reglement bij de politie vereist dat onderofficieren maximaal 25km  van hun eenheid mogen wonen. Het argument van de Administratie dat het in casu ging om een  zuivere privé­woning doet niet terzake volgens de Rechtbank. Volgens de rechter moet er geen  rekening gehouden worden met het al dan niet beroepsmatig gebruik van de woning, doch wel met de  vraag of de aankoop al dan niet gebeurt om beroepsinkomsten te verkrijgen of te behouden.  128  Gent, 12 december 2001, Fisc., 13 februari 2002, nr. 833. Indien de Administratie de aangiften van  de belastingplichtige de voorgaande jaren niet heeft gecontroleerd waardoor sommige kosten als

26 

redelijke en verantwoorde wijze bepaalt, en dat niet zonder reden wijzigt (Antwerpen, 8 februari 2000,  Fisk., 8 maart 2000, nr. 744, p. 10)., 129 

Tenzij de belastingplichtige een L14{akkoor d} heeft  bekomen op basis van valse of onjuiste gegevens  of tenzij de gegevens betreffende de kosten waarover een akkoord tot stand kwam later zodanig anders  liggen,  mag  een  zonder  voorbehoud  afgesloten  akkoord  niet  worden  herzien,  tenzij  voor  de  toekomst 130 , 131 . Hierbij dient ook te worden opgemerkt dat ook de belastingplichtige gehouden is aan een  akkoord 132 .  Indien  u  geen  bewijsstukken  heeft  en  u  bereikt  geen  akkoord  met  de  fiscus,  dan  is  de Administratie  verplicht  de  beroepskosten  op  een  redelijk  bedrag  te  ramen  (Antwerpen  9  juni  1998,  F.J.F.,  99/3  en  Gent,  22  februari  2001,  Fisk.,  4  april  2001,  nr.  794,  p.  10) 133 .  Een  mogelijke  oplossing  is  dat  de  controleur  de  kosten  schat  aan  de  hand  van  een  vergelijking  met  drie  soortgelijke  belastingplichtigen  (Luik, 8 november 1995, F.J.F., 96/91 en F.J.F., 96/61). 

H. Honorarium fiscaal advies  Wat de L15{honor ar ia van een belastingconsulent} betreft die u helpt bij het invullen van uw aangifte,  dient  de  volgende  opmerking  gemaakt  te  worden:  er  had  zich  stilaan  in  de  rechtspraak  een  tendens  afgetekend  om  deze  honoraria  niet  als  beroepskost  te  aanvaarden 134 .  Recente  arresten  gaan  echter  in  tegen  deze  tendens  en  stellen  dat  deze  uitgaven  immers  gemaakt  zijn  om  belastbare  inkomsten  te  verkrijgen of te behouden. Gezien de ingewikkeldheid van de belastingwetten alsmede de zware sancties 

beroepskosten werden aanvaard, mag de belastingplichtige hieruit niet afleiden dat er een individueel  akkoord bestaat over het bedrag van de beroepskosten.  129  Antwerpen, 15 februari 2000, Fisc. Act., 11 april 2001, nr. 15/15. Indien de fiscus een individueel  schriftelijk akkoord met betrekking tot een kostenforfait van 30% jarenlang toepast, terwijl het niet in  overeenstemming is met de wettelijke bepalingen, moet zij volgens het hof het forfait toch  aanvaarden. Zoniet zou hij het opgewekte rechtmatige vertrouwen van de belastingplichtige  schenden.  130  L14{Bergen, 4 oktober 1996, F.J.F., 97/8 en Gent, 16 februari 2000, Fisk., 29 maart 2000, nr. 747,  p. 10. De administratie mag een afgesloten individueel akkoord niet zomaar retroactief opzeggen.  131

Brussel, 5 december 2002, F.J.F., 2003/131. Een akkoord tussen de administratie en een notaris, waarbij de representatiekosten werden geraamd op 2% van de erelonen, bindt de administratie zeker niet ten overstaan van zijn opvolger.  132 

Antwerpen, 3 februari 1998, F.J.F., 98/227. Een belastingplichtige sluit een akkoord waarbij hij  aanvaardt dat bepaalde kosten niet aftrekbaar zijn. Later wil hij voor het Hof van Beroep op dit  akkoord terugkomen omwille van de echtheid van de uitgaven. Het Hof stelt dat de belastingplichtige  wel degelijk gehouden is aan dit akkoord, omdat hij het akkoord wetens en willens afsloot en omdat  er geen enkele wettelijke bepaling geschonden werd.}  133  Gent, 22 februari 2001, Fisk., 4 april 2001, nr. 794, p.10. Een belastingplichtige neemt al enkele  jaren EUR 892,42 (BEF 36.000) aan representatiekosten op onder zijn werkelijke beroepskosten en  dit zonder bewijsstukken. De taxatieambtenaar vermindert deze kosten tot EUR 594,94 (BEF  24.000). Het hof aanvaardt de EUR 594,94 (BEF 24.000) als een redelijke raming.  134  L15{Brussel, 19 januari 1996, Fisk., 3 april 1996, nr. 561, p. 10; Brussel, 20 oktober 1995, F.J.F.,  96/34 en Brussel, 8 november 1996, Fisc. Act., 1996, p. 44/4. Het betreft immers geen kosten  gemaakt om belastbare inkomsten te verwerven of te behouden aangezien op het moment van het  invullen van de aangifte de inkomsten reeds verworven zijn en het behoud ervan niet meer in het  gedrang komt.

27 

die verbonden zijn aan een onjuiste aangifte 135 , kan de bijstand van een belastingconsulent vereist zijn en  dus aanvaardbaar als beroepskost 136 , 137 , 138 , 139 , 140 . Ondertussen heeft ook het Hof van Cassatie deze visie  tot  driemaal  toe  reeds  bevestigd 141 , 142 , 143 .  Op  te  merken  valt  dat  de Minister nog steeds  zijn standpunt  blijft verdedigen dat de kosten van honoraria die betaald worden aan een fiscaal adviseur voor hulp bij  een  ‘simpele’  aangifte  niet  zijn  gemaakt  met  het  oog  op  het  behoud  van  inkomsten.  De Administratie  heeft  derhalve  een  nieuwe  voorziening  in  Cassatie  ingediend  die  speciaal  op  die  grond  tracht  te  verdedigen dat in deze situatie de erelonen niet aftrekbaar zijn als beroepskost. 

135 

Gent, 7 november 1996, Fisk., 27 november 1996, nr. 592, p. 9 en F.J.F., 97/39, Brussel, 20 maart  1998, Fisc. Act., 14 april 1998, nr. 15, p. 15/2 en Antwerpen, 18 mei 1999, Fisk., 4 augustus 1999,  nr. 716, p. 9. Erelonen gestort aan een fiscaal raadgever moeten beschouwd worden als aftrekbare  beroepskosten omdat zij niet zouden zijn gemaakt indien de belastingplichtige geen belastbare  beroepsinkomsten zou hebben verkregen. De kosten zijn gedaan met de bedoeling de verkregen  beroepsinkomsten maximaal te kunnen behouden en verder te kunnen verkrijgen.  136  Bergen, 4 oktober 1996, Fisk., 23 oktober 1996, nr. 587, p. 9 en F.J.F., 97/8 en Brussel, 8 november  2000, Fisk., 6 december 2000, nr. 779, p. 10. De hulp van een fiduciaire bij het opstellen van een  lijst met aftrekbare beroepskosten is aftrekbaar als beroepskost aangezien het grootste gedeelte van  het belastbaar inkomen bestaat uit beroepsinkomsten. Gelet op de toenemende complexiteit van de  fiscale wetgeving maakt dit het extra moeilijk om de aftrekbare beroepskosten op een correcte wijze  in kaart te brengen.  137  Brussel, 10 januari 2002, Fisc., 3 april 2002, nr. 840, p. 10. In 1995 sluit een belastingplichtige een  akkoord met de fiscus met betrekking tot de verwerping als beroepskost van de honoraria die hij aan  een fiscaal adviseur betaalde. Ondertussen heeft het Hof van Cassatie aanvaard dat dergelijke  honoraria fiscaal aftrekbaar zijn, zodat het akkoord is aangetast door een vergissing in rechte.  138

Rb. Gent, 5 september 2002, Fisk., 6 november 2002, nr. 867, p. 10. In dit arrest werd het verstrekte fiscaal advies niet aanvaard als beroepskost omdat het volgens de Rechtbank even goed kon gaan om een advies dat louter kaderde in het beheer van het privé-vermogen. 139 Gent, 24 juni 2003, Fisc., 10 september 2003, nr. 903, p. 9. Het Hof van beroep te Gent aanvaardt dat belastingplichtigen hun beroepsinkomsten en uitgaven in de aangifte vermelden op een zo juist mogelijke wijze, ten einde een maximum aan inkomen te behouden en daarbij beroep doen op een belastingsconsulent. Het is tevens aanvaardbaar dat de belastingplichtigen, ook al zijn zij loontrekkenden, zich laten bijstaan voor het opmaken van antwoorden op berichten van wijziging, voor het indienen van bezwaarschriften, voor het voeren van onderhandelingen, enz. 140 Rechtbank te Leuven 18 februari 2005, Fisc., 30 augustus 2006, nr. 1037, p. 13. Een loontrekkende doet voor het invullen van zijn aangifte beroep op een accountant. De erelonen trekt hij af als beroepskost. De administratie weigert deze aftrek maar de Rechtbank van Eerste aanleg verwerp dit en staat de aftrek wel toe aangezien de belastingplichtige er immers alle belang bij heeft dat zijn aangifte zo juist mogelijk wordt ingevuld. De Rechtbank argumenteert nog dat wanneer, zoals in dit geval, de werkelijke beroepskosten worden afgetrokken bijstand van een fiscaal specialist geen overbodige luxe is.  141 

Cass., 21 november 1997, Rev. Not. B., 1998, p. 109 en Fisk., 17 december 1997, nr. 642, p. 10. De  rechter verantwoordt zijn beslissing niet naar recht wanneer hij het aftrekbaar karakter van kosten en  honoraria van een belastingconsulent verwerpt om reden dat ze geen noodzakelijk verband hebben  met de beroepswerkzaamheid maar enkel met de correcte uitvoering van de verplichting om de  globale belasting op al de inkomsten te betalen.  142  Cass., 13 februari 1998, Fisk., 1 april 1998, nr. 655, p. 9. Wanneer het Hof van Beroep vaststelt dat  er tussen de uitoefening van de beroepswerkzaamheid en de honoraria die de belastingplichtige aan  een belastingconsulent betaalt, een noodzakelijk oorzakelijk verband bestaat, beslist het wettelijk dat  het om aftrekbare beroepskosten gaat.  143  Cass., 4 mei 2000, Fisc. Act., 6 juni 2000, p. 22/6. Het Hof van Cassatie stelt dat de kosten en  honoraria van een fiscaal adviseur, op wie een belastingplichtige een beroep doet voor de aangifte  van zijn beroepsinkomsten, beroepskosten zijn indien zij voldoen aan de wettelijke voorwaarden om  als beroepskosten te worden afgetrokken.}

28 

Een  arrest  van  het  Hof  van  Beroep  te  Brussel  heeft  duidelijk  gesteld  dat  in  bepaalde  gevallen  het  opmaken  van  individuele  fiches  281.50  en  samenvattende  opgave  325.50  noodzakelijk  is  opdat  deze  kosten aftrekbaar zouden zijn als beroepskosten 144 . Het gaat daarbij met name om erelonen die betaald  zijn  aan  advocaten 145146 ,  ook  indien  zij  hun  activiteit  in  vennootschapsvorm  uitoefenen.  Voor  belastingconsulenten die aan de boekhoudwet onderworpen zijn en er krachtens de BTW wetgeving toe  gehouden zijn facturen uit te reiken, dient geen individuele fiche of samenvattende opgave opgemaakt te  worden. De aftrek als beroepskost kan hiervoor gebeuren op basis van de factuur.  Voor belastingconsulenten die daarentegen niet aan de boekhoudwet onderworpen zijn en er krachtens de  BTW  wetgeving  toe  gehouden  zijn  facturen  uit  te  reiken,  dient  wel  een  individuele  fiche  of  samenvattende  opgave  opgemaakt  te  worden. De aftrek als  beroepskost kan niet  meer louter en alleen  gebeuren op basis van de factuur. Een fiche is vereist. 

I.  Restaurantkosten  In  2003  waren  restaurantkosten  gemaakt  om  belastbare  inkomsten  te  behalen  (bvb.  zakendiner  met  mogelijke  klant)  slechts  voor  50%  aftrekbaar.  Nochtans  waren  sommige  restaurantkosten  voor  100%  aftrekbaar, namelijk de restaurantkosten gemaakt in het buitenland.  Vanaf  1  januari  2004  is  de  aftrek  van  de  restaurantkosten  verhoogd.  Oorspronkelijk  was  er  een  wetsvoorstel om de aftrek van de restaurantkosten te verhogen in twee fase naar  62,5% vanaf 1 januari  2004  en  vanaf  1  januari  2005  zou  een  percentage  gelden  van  75%. Tijdens  een begrotingsconclaaf  is  beslist dat  de verhoging naar 75% zal gebeuren in een extra fase. Maar we stellen vast dat reeds voor  het  tweede  jaar op rij de aftrekbeperking 69% bedraagt. Sinds  1 januari 2004 zijn ook drie bestaande  administratieve toleranties verdwenen. Tot op dat moment gold een 100% aftrek voor: ·  restaurantkosten in het buitenland (Com.IB 1992 nr. 53/137) ·  restaurantkosten als onderdeel van de prijs van een seminarie of colloquium (Com. IB 1992 nr.  52/139­140) ·  restaurantkosten begrepen in een hotelrekening.  Voor  deze  restaurantkosten  is  ook  de  algemene  regel  van  toepassing,  d.w.z.  69%  voor  inkomstenjaar  2006.  J.  Andere beroepskosten  144  145

Brussel, 20 mei 1999, Fisk., 23 juni 1999, nr. 713, p. 1­2. 

Antwerpen, 21 januari 2004, Fisc. Act., week 13 2004, nr. 12, p. 1-2. De erelonen betaald aan een advocaat voor zijn bijstand in een rechtsprocedure, zijn aftrekbaar als die kosten inherent zijn aan de uitoefening van het beroep. Een belastingplichtige die een advocaat raadpleegt i.v.m. een fiscale betwisting over zijn beroepsinkomsten, kan de betaalde erelonen dus in aftrek brengen. Niet alleen de complexiteit van de fiscale wetgeving verantwoordt dit, maar ook het feit dat de belastingplichtige anders zoveel tijd moet investeren in opzoekingen dat zijn professionele activiteiten daaronder zouden lijden. Dezelfde redenering werd reeds toegepast bij de honoraria van belastingconsulenten. 146 Rechtbank te Antwerpen, 21 juni 2006, Fisc.Act., 29 november 2006, nr. 40, p. 13. Een financieel directeur wordt strafrechterlijk vervolgd voor valsheid in geschrifte. De honoraria van zijn advocaat beschouwt hij als aftrekbare beroepskost, vermits hij zijn advocaat betaalt tot verdediging van de handelingen die heeft gesteld binnen de uitoefening van zijn vorig beroep . Bovendien zou hij ongetwijfeld zijn huidige job verliezen bij zijn nieuwe werkgever indien hij veroordeeld wordt. De bijstand van zijn advocaat was nodig teneinde een aanzienlijke schadevergoeding ten laste van zijn vroegere werkgever te vermijden. De rechter ziet geen oogmerk tot verkrijging of behoud van inkomsten. Wij wensen hierbij op te merken dat volgens rechtspraak een schadevergoeding wegens een beroepsfout aftrekbaar is, maar blijkbaar de kosten om een schadevergoeding te vermijden niet.

29 

Voorts kan men ondermeer nog de volgende kosten aftrekken als beroepskosten: ·  de kosten van een GSM wat het beroepsgebruik betreft ·  betaalde vakbondspremies 147 ·  kastekorten die werknemers moeten bijpassen ·  kosten van specifieke beroepskledij 148 , 149 ·  bijdragen aan beroepsverenigingen (Brussel, 15 juni 1995, F.J.F., 95/178) ·  premies levensverzekering aangegaan tot waarborg van beroepsmatige leningen 150 .  Vanaf  1  januari  2003  kunnen  belastingplichtigen,  die  winsten  of  baten  verkrijgen,  onder  bepaalde  voorwaarden de sommen betaald ten gunste van een collectieve voorziening voor kinderopvang opnemen  als beroepskosten  Er weze tenslotte nogmaals duidelijk gesteld dat al deze beroepskosten slechts aftrekbaar zijn voor zover  en in de mate dat ze niet door de werkgever aan u werden terugbetaald.  _____________________ 

147 

148

Gepensioneerden kunnen vakbondsbijdragen niet aftrekken als beroepskost aangezien zij die  bijdragen niet betalen met het oog op het verkrijgen of behouden van belastbare inkomsten (Vr. nr.  1353 L Goutry, 4 mei 1998, V.&A., Kamer, 1997­1998, nr. 134, p. 18603). Werklozen en  bruggepensioneerden daarentegen kunnen betaalde vakbondsbijdragen daarentegen wel aftrekken als  beroepskost (Circ. Ci. RH.243/497.236 van 10 juli 1998). 

V. & A. Senaat 2005-2006, nr. 3-62, p. 5.789, Fisc., 25 oktober 2006, nr. 1045, p. 18. In principe zijn kledijkosten niet aftrekbaar als beroepskosten tenzij onder bepaalde voorwaarden specifieke beroepskledij . Volgens de Minister van Financiën behoort hiertoe ook de sportuitrusting (trainingspak en sportschoenen) die trainers en turnleraars in het kader van hun beroepsmatige sportactiviteiten gebruiken. 149 Brussel 14 juni 2006, Fisc., 23 augustus 2006, nr. 1036, p. 10. Een vennootschap voert voor een aantal luchtvaartmaatschappijen veiligheidstoezicht uit op de luchthaven. Hun personeel draagt een pak dat van hetzelfde type is als het uniform van het boord- en ontvangstpersoneel van de betrokken luchtvaartmaatschappijen. Het Hof meent dat deze kledij kwalificeert als uniform en geen kledij is die in het privé-leven doorgaans als stadskeldij wordt gedragen. Derhalve zijn deze kledijkosten aftrekbaar als beroepskosten. 150 

Brussel, 18 mei 2001, Fisc., 13 juni 2001, nr. 804, p. 8. Een handelsvertegenwoordiger gaat een  lening aan om de verplichtigen na te komen die voortvloeien uit een borgstelling. De lening kon hij  slechts verkrijgen op voorwaarde dat hij ter garantie een levensverzekering afsloot. Het Hof van  Beroep te Brussel is van mening dat de lening beroepsmatig is en besluit daaruit dat de premies van  de levensverzekering ook als beroepskost aftrekbaar zijn. Het valt te noteren dat de administratie  deze mening niet deelt.