De Tiense Kwèèkers heten je welkom!

1

2

De Tiense Kwèèkers heten je welkom! De meest gekende spotnaam voor de inwoners van Tienen is 'Tiense kwèèkers'. De spotnaam zou ontleend zijn aan een verhaal dat in "L’étoile Belge" van 31 mei 1885 werd gepubliceerd. Vroeger was het de gewoonte om tijdens de Pinksterviering in de kerk een witte duif los te laten als symbool voor de Heilige Geest. Maar in dat jaar vond de koster geen witte duif. Hij besloot dan maar om een jonge eend te laten vliegen vanaf het doksaal. Een tamme eend kan echter niet vliegen en naar verluid zou het dier luid kwakend de misviering hebben verstoord. Aanleiding genoeg om de Tienenaars die bovendien de Heilige Geest vergeleken met een eend - vanaf dan 'Tiense kwèèkers' te noemen. Op de wikkel of de verpakking van Belgische suiker staat meestal de T van Tienen afgedrukt. En dat mag niemand verbazen, want in deze gezellige stad is de zetel gevestigd van de Tiense Suikerraffinaderij die verschillende fabrieken groepeert en de grootste suikerproducent van België is. Haar fabriek in Tienen is tijdens de bietencampagne ongeveer twee maanden per jaar voor bezoekers toegankelijk, precies in die periode dat de suikerbieten geoogst, aangevoerd en verwerkt worden. Dat Tienen een belangrijke Romeinse nederzetting was, zal je meteen merken tijdens een bezoek aan museum ‘het Toreke’. In deze voormalige stadsgevangenis uit 1848 kan je de unieke tentoonstelling ‘Doodgewoon’ bezoeken. Je maakt er kennis met een mystieke, fascinerende wereld: die van de rituelen rond dood van de Gallo-Romeinen die hier bijna 2000 jaar geleden leefden. De spectaculaire vondst van meer dan 1400 graven en een houten grafkamer geven ons een uitzonderlijke kijk op hun begrafenisriten en hoe ze dachten over dood en het hiernamaals. Het tweede luik van de tentoonstelling dompelt je onder in de magische wereld van het dagelijkse leven van de Gallo-Romeinen. In 2015 staan er enkele zeer leuke projecten en tentoonstellingen op stapel in de cellen van deze voormalige stadsgevangenis. Allen met als rode draad de herdenking van WO1. Aarzel niet ons te contacteren voor meer info! Aan de Grote Markt, vlakbij ‘het Toreke’, vind je een gerestaureerd gebouw met een neoclassicistische voorgevel dat in 1846 werd opgetrokken en dat dienst deed als Vredegerecht. Na de restauratie in 2002 werd dit gebouw ingericht en geopend als het Suikermuseum. Je maakt er kennis met de wondere wereld van suiker en zoetigheden. Via een interactief audiovisueel systeem wordt de bezoeker in vier stappen geconfronteerd met de belangrijkste aspecten van de suikerbietenteelt en de verwerking tot suikerproducten, maar ook met ‘andere suikers’ uit de na3

tuur, het gebruik ervan in voeding, de invloed op onze gezondheid en het gebruik van suiker in de kunst. Een luistergids - te verkrijgen in vier talen én in een kinderversie - leidt je rond in één van de meest unieke en moderne musea van België. Doen! Streekproducten kopen en toeristische info vergaren is mogelijk in de Streekshop/Toeristisch infokantoor, eveneens gelegen op de Erfgoedsite aan de Grote Markt. Het centrum van Tienen heeft naast deze musea nog heel wat meer te bieden! Tijdens de Middeleeuwen groeide Tienen uit tot een stad. Van die welstand getuigen nu nog de monumentale Sint-Germanuskerk en de OnzeLieve-Vrouw-ten-Poelkerk die de wieg van de Brabantse hooggotiek is. De geconsolideerde ruïne van de eerste Vlaamse Begijnhofkerk werd enkele jaren geleden ingericht als wandelpark met historisch karakter. Net buiten de stadskern kan je genieten van enkele uitzonderlijke bezienswaardigheden zoals de Romaanse Necropolis (een unieke begraafplaats voor soldaten uit WO I) en het bedevaartskapelletje Onze-Lieve-Vrouw-tenSteen. De 3 Romeinse grafheuvels, beter bekend als de tumuli, zijn sinds 2006 nog bekender geworden dankzij hun deelname aan en finaleplaats in de Monumentenstrijd (VRT – Canvas)! Ook natuurliefhebbers komen aan hun trekken in de Tiense omgeving! Tienen is gelegen in het Hageland en aan de rand van Haspengouw, een landbouwstreek die zich in het zuiden uitstrekt tot aan de Maasvallei. Verschillende wandel- en fietsroutes door schilderachtige landschappen waarin hier en daar een vierkantshoeve opduikt, laten je genieten van deze streek. Dankzij het nieuwe bewegwijzerde fietsknooppuntennetwerk sluit Tienen en een groot stuk van het Hageland naadloos aan met de fietsnetwerken van Antwerpen, Limburg en Wallonië! Deze brochure geeft je de mogelijkheid zelf je dagprogramma in elkaar te puzzelen. Aan de hand van de puzzelstukjes op pagina 6, 7, 8 en 9 kan je een gezellige dag samenstellen op maat van je groep. = Een op maat gemaakt bezoek mogelijk voor mensen met een verstan-

delijke beperking. (Suikerraffinaderij: niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers).

4

Meer informatie over deze bezoeken en nog veel meer: Tievo vzw Pastorijstraat 118 3300 Tienen Tel 016 80 46 16 [email protected]

Algemene voorwaarden 2015 De uitstappen met de bijhorende prijzen werden uitgewerkt voor groepen. Voor wat de wandelingen betreft, rekenen we op maximum 25 personen. Indien jouw groep meer deelnemers telt, wordt een tweede gids aangesteld. Voor de busritten wordt per autocar één gids voorzien. De reservatie is telefonisch mogelijk, maar gebeurt bij voorkeur schriftelijk via het ingesloten reserveringsformulier of via e-mail. Op de website van Tienen, www.tienen.be, kan je eventueel een invulformulier vinden en doormailen naar onze dienst voor toerisme. Gelieve minstens vier weken op voorhand te reserveren. Wij sturen je een schriftelijke bevestiging en een gedetailleerd programma van jouw bezoek. De prijzen, vermeld in deze brochure, omvatten alle diensten. Drank bij de maaltijden zijn niet inbegrepen, tenzij anders vermeld. De prijzen zijn geldig tot het einde van dit jaar. De dienst voor toerisme behoudt zich echter het recht om de prijzen te wijzigen indien daartoe aanleiding bestaat door prijsverhoging van derden. Voor een stadsgids betaal je een vergoeding van € 60,00 per begonnen gidsbeurt en met een duur van maximum 2 uur. Per bijkomend (begonnen) uur betaal je € 30,00 extra. Voor een rondleiding o.l.v. een ‘groengids’ in de Tuinen van Hoegaarden betaal je € 60,00. In samenspraak met de vzw Toerisme Vlaams-Brabant werd overeengekomen dat enkel de buschauffeur alles gratis aangeboden krijgt. Er is geen vrijstelling voor de reisleid(st)er(s). Voor het middagmaal heeft de groep een keuze uit verschillende menu’s, waaruit uiteraard één menu voor de volledige groep kan gekozen worden. (zie pag. 25)

5

Het vervoer wordt door de bezoekende groep zelf geregeld. Wanneer in een programma een autocartocht vermeld staat, gebeurt dit met de bus van de bezoekende groep. Het aantal opgegeven deelnemers kan enkel aangepast worden mits overleg met onze dienst voor toerisme, dit ten laatste 5 werkdagen voor het bezoek. Wanneer op de bezoekdag minder personen deelnemen aan de uitstap dan het aantal waarvoor werd gereserveerd, dienen de bestelde koffies en/of maaltijden toch te worden vergoed. Leerlingen worden begeleid door hun leerkrachten tijdens hun bezoek aan de musea (min. 1 leerkracht per 20 leerlingen) De dienst toerisme van Tienen noch de vzw Toerisme Vlaams-Brabant kunnen aansprakelijk gesteld worden voor gebeurlijke ongevallen of schade, eventueel berokkend aan de deelnemers. We raden je dan ook aan om een extra reisverzekering af te sluiten bij een verzekeringsmaatschappij van jouw keuze. De schriftelijke reservatie of het e-mailbericht van een uitstap naar Tienen, betekent dat je akkoord gaat met de gestelde voorwaarden. Na afloop van de uitstap verwachten we graag jouw indrukken en suggesties of eventueel ook gerechtvaardigde klachten. Je reacties kunnen alleen maar bijdragen tot een nog betere dienstverlening van onze kant. Verder rest ons enkel je nog een aangename dag in Tienen toe te wensen!

6

Puzzel je dag Musea ‘Het Suikermuseum’  Duur: 1.30 uur  Basisprijs (vanaf 10 pers.): € 4,00 p.p., incl. gebruik luistergids ‘Het Toreke’  Duur: 1.30 uur  Basisprijs (vanaf 10 pers.): € 2,00 p.p.  Gids (optioneel): € 60,00 – max. 25 personen per gids Poppentheatermuseum  Duur: 1.30 uur  Basisprijs: € 2,00 p.p.  Scholen gratis

Wandelingen met gids ‘De duistere kantjes van Tienen’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids ‘Dames met pit’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids

‘Het historische hart van Tienen’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids ‘Waar gotiek in wording was’  Duur: 2.30 uur  Basisprijs: € 90,00 per gids – max. 25 personen per gids ‘In ’t Tins gezajd’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids ‘Nijver Tienen’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids ‘Wandelen met stijl(en)’  Duur: 2 uur  Basisprijs: € 60,00 per gids – max. 25 personen per gids

City Golf in Tienen  Ludieke variant van de golfsport in de binnenstad - met gids(en)  Duur: 2 of 3 uur (6 of 9 holes)  enkel op aanvraag  het hele jaar door, alle dagen van de week  Basistarief: € 20 p.p. Informeer zeker naar groepskortingen of studententarieven. 7

Busritten met gids ‘Op en af door ’t Zoete Land’  Duur: 3 uur  Basisprijs: € 90,00 per gids  de prijs voor een kopje koffie is afhankelijk van de locatie

Dagarrangementen ‘De Tiense Suikerraffinaderij’ (van eind september tot december)  Duur: 1.30 uur  Basisprijs: € 5,00 p.p. (scholen: gratis)  In combinatie met een andere bezienswaardigheid, zoals het Suikermuseum (duur: 1.30 uur) (€ 9,00 p.p. beide bezoeken samen, scholen € 3,00/leerling)  Niet mogelijk tijdens het weekend. In combinatie met het Suikermuseum of ‘het Toreke’: eveneens niet mogelijk op maandag. Suikerzoete of Romeinse dag in de natuur (niet op maandag & dinsdag)  Ganse dag: koffie en tattepoem, bezoek Suikermuseum of Toreke, lunch, bezoek Tuinen van Hoegaarden  Basisprijs met Suikermuseum: € 25,60 p.p. (excl. gids in de Tuinen van Hoegaarden)  Basisprijs met Toreke: € 23,60 p.p. (excl. gids in het Toreke en in de Tuinen van Hoegaarden)

 Gids Toreke: € 60,00 (max. 25 personen per gids)  Gids Tuinen van Hoegaarden: € 60,00 (max. 25 personen per gids) Groengids (hoofdtuinman): € 90,00 (max. 25 personen per gids) Hoe Doodgewoon waren de Gallo-Romeinen? De 3 Tumuli en tentoonstelling ‘Doodgewoon ! Rituelen van leven en dood in de Romeinse tijd’ in museum ‘het Toreke’ (niet op maandag)  Duur: ± 3 uur  Verplaatsing met eigen autocar.  Basisprijs: toegang het Toreke € 2,00 p.p.  € 90,00 per gids (max. 25 pers. per gids) In het spoor van de Romeinen Fietsen met de Gallo-Romeinen door Tienen. Bezoek aan ‘Doodgewoon !’ en fietstocht langs de archeologische vindplaatsen (niet op maandag en dinsdag)  Ganse dag: koffie en tattepoem, bezoek Toreke, broodmaaltijd, fietstocht, afsluitdrink  Afstand en duur van de fietstocht: 17,5 km - 3 uur.  Enkel mogelijk van april tot en met september  Prijs: € 13,60 p.p. (excl. afsluitdrink en eventuele fietsverhuur) + € 150,00 voor de gids (max. 25 personen per gids in het museum – tweede gids in het museum: + € 60,00 voor de gids) 8

Fietsen langs de vesten - fietstocht langs de vroegere middeleeuwse omwalling van de stad  Afstand en duur van de fietstocht: 11 km - 3 uur.  Prijs: € 90,00 voor de gids (max. 20 personen) (excl. eventuele fietsverhuur)

Ook de moeite waard! Bezoek ‘Brouwerij Vissenaken’  Duur: 2 uur  Prijs: € 6,00 p.p., degustatie van twee bieren inbegrepen  Groepen max 10 personen  Bezoek is enkel mogelijk na afspraak Bezoek brouwerij van Hoegaarden  Duur: ± 2 uur  Prijs: classic tour: rondleiding + degustatie van een Hoegaarden: € 200,00 per groep beer tour: rondleiding + degustatie van 3 Hoegaardse bieren met aangepaste hapjes: € 300,00 per groep  Groepen max 25 personen  Bezoek is enkel mogelijk na reservatie (min. 3 weken vooraf) Bezoek ‘De tuinen van Hoegaarden’  Duur: 2 uur  Prijs: gratis  Gids (optioneel): € 60,00 per gids – max 25 personen per gids

 Groengids (rondleiding door de hoofdtuinman) (optioneel): € 90,00 per gids – max 25 personen per gids Bezoeken met gids ‘Hoegaarden tussen pot en pint’  Duur: 3 uur  1 gids per groep tot max 30 personen  de rondleiding kost € 90,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)  prijs voor de consumpties: € 8,00 per persoon  niet op maandag & dinsdag (behalve op feestdagen Bezoek - ‘Brouwerij De Vlier’ (Holsbeek) en beleef een unieke ervaring.  Duur : ± 2 uur  Prijs: groepen van 4 tot 8 personen: € 15,00 p.p (rondleiding, degustatie en lokale streekhapjes inbegrepen)  Prijs: groepen van 8 tot 12 personen: € 12,00 p.p. (rondleiding, degustatie en lokale streekhapjes inbegrepen)  Groepen max 12 personen  Bezoek is enkel mogelijk na afspraak Bezoeken met gids ‘Bierproeverswandeling in Diest’  Duur: 3 uur  Basisprijs: € 90,00 per gids – max 25 personen per gids  de gedegusteerde bieren worden individueel afgerekend

9

Algemene info Koffie & Gebak  Duur: half uur  Prijs: afhankelijk van de keuze Lunch – Avondmaal  Duur: 1.30 uur  Prijs: afhankelijk van het menu

Maak de archeoloog in je wakker! (enkel voor scholen)  Doelgroep: 3de graad  Max. aantal leerlingen: 25  Duur:  2 uur tot 2.30 uur  Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling  Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten)

Verplaatsing tussen twee bezienswaardigheden  Duur: 15 min  Uitzonderlijk: Diest:  half uurtje

Educatieve projecten in het Suikermuseum & het Toreke Doodgewoon: dagelijks leven in de Romeinse tijd (enkel voor scholen)  Doelgroep: 5de en 6de leerjaar  Max aantal leerlingen: 25  Duur:  2 uur  Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling  Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten) Help! De Smaak van onze suiker is verdwenen (enkel voor scholen)  Doelgroep: 2de leerjaar  Max aantal leerlingen: 25  Duur:  1.30 uur  Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling  Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten)

10

Musea Het Suikermuseum met luistergids In het Suikermuseum maak je kennis met de wondere wereld van suiker en zoetigheden. Professor Zucchero, de virtuele gids, bezit de gave om de bezoeker te reduceren tot een stofje, niemendalletje ter grootte van een molecule. En dan gaan we samen met kleurrijke animatiefiguren op zoek naar de zoete smaak van suiker. Het museum omvat verscheidene afdelingen, gespreid over de 3 verdiepingen van de vroegere stadshallen. Alle aspecten komen aan bod: van de suikerbietenteelt tot de verwerking ervan tot suikerproducten, het gebruik van suiker in voeding, de invloed ervan op onze gezondheid en het gebruik van suiker in de kunst. Ook ‘andere suikers’ uit de natuur, de honingproductie van de bijen, de boeiende sociale geschiedenis tijdens de bietenoogst en alle mogelijke toepassingen van suiker komen ter sprake. Een bezoek gebeurt aan de hand van een luistergids, beschikbaar in vier talen (N, F, E, D) en een kinderversie (N of F). Aangepaste rondleidingen voor personen met een verstandelijke beperking kunnen aangevraagd worden via TIEVO vzw: 016-80 46 16  Duur:  1.30 uur  Elke dag open van 10.00 uur tot 17.00 uur (behalve op maandag) – ticketverkoop eindigt om 16.00 uur; gesloten op 24, 25, 26 en 31 december en 1 en 2 januari  Toegangsprijs bedraagt € 4,00 per persoon (vanaf 10 pers. en incl. luistergids, te verkrijgen in vier talen, de kinderversie in twee talen)  Een combiticket voor het Suikermuseum en het museum het Toreke bedraagt € 5,00

Museum ‘het Toreke’ Bezoek aan de tentoonstelling "Doodgewoon! Rituelen van leven en dood in de Romeinse tijd" De prachtige tentoonstelling 'Doodgewoon? Rituelen van leven en dood in de Romeinse Tijd' staat opgesteld in museum ‘het Toreke’.

11

Je kan er de vondsten en resultaten van de grootste archeologische sites van de Benelux bewonderen: de Gallo-Romeinse schatten van het Grijpenveld. Deze tentoonstelling over de Gallo-Romeinen in Tienen werd in een nieuw kleedje gestopt en toegankelijker gemaakt voor iedereen. Enkele leuke doehoekjes dompelen je helemaal onder in de Romeinse wereld. Speel zelf antropoloog: stel een skelet samen en bepaal of het een man of een vrouw, een jongen of een meisje was. Laat je toekomst voorspellen door de GalloRomeinse goden... De tentoonstelling is opgesteld in twee luiken: Rituelen van dood en rituelen van leven. In het eerste luik van de opstelling 'Rituelen van dood', kan de bezoeker de magische wereld van de dodenrituelen in de Romeinse tijd ontdekken. Blikvanger van de tentoonstelling is de levensgrote reconstructie van de grafkamer van het tumulusgraf van Grijpen. Het tweede luik van de tentoonstelling, 'Rituelen van leven', biedt een uniek inzicht op de diepste gevoelens van de mensen die 2000 jaar geleden in onze regio leefden. “Wat deed een koppel met vruchtbaarheidsproblemen?”, “Wat deed men na afwijzing van een geliefde?”, “Hoe probeerde men onheil af te wenden?”, “Hoe beloonde men de goden voor een goede oogst?”. Het antwoord op deze vragen vonden de archeologen tijdens het onderzoek van offerkuilen. Het samenbrengen van de geofferde voorwerpen zegt vaak veel over de beweegredenen van het offer. Zo komt het dat we via de archeologie soms heel even de gedachten van de mens in het verre verleden kunnen lezen. Blikvanger van dit tweede luik van de tentoonstelling is de Mithrastempel met enkele unieke voorwerpen. Uniek in de Romeinse wereld is het slangenvat. In het vat bevindt zich een buis met aan het uiteinde een slangenkop. Experimenteel onderzoek toonde aan dat de slang vloeistof uitspuwt als de inhoud van het vat aan de kook wordt gebracht. Even uniek is het deksel met de afbeelding van een slang, een beker en een leeuw, dè symbolengroep van de Mithrascultus. Dit deksel in aardewerk is van Tiense makelij. Een beker in loodglazuur draagt in een medaillon de buste van Mithras met Perzische muts. Aangepaste rondleidingen voor personen met een verstandelijke beperking kunnen aangevraagd worden via TIEVO vzw: 016-80 46 16 12

 Elke dag open van 10.00 uur tot 17.00 uur (behalve op maandag) – ticketverkoop eindigt om 16.00 uur; gesloten op 24, 25, 26 en 31 december en 1 en 2 januari  Toegangsprijs bedraagt € 2,00 per persoon (vanaf 10 pers.)  Een rondleiding met gids is aanbevolen en kost € 60,00 (max. 2 uur, per bijkomend uur betaal je € 30,00 extra, maximum 25 personen per gids).  Een combiticket voor museum het Toreke en het Suikermuseum bedraagt € 5,00 (vanaf 10 pers.)

Poppentheatermuseum Kasper, Jan Klaasen, Woltje, De Neus en Tijl, het zijn allemaal bewegende theaterpoppen die een plaatsje krijgen in het Poppentheatermuseum. Dit museum bevat een collectie van 250 marionetten en handpoppen uit de verschillende werelddelen en uit het Tiense Poppentheater Tijl dat al meer dan 50 jaar bestaat. Je krijgt er uitleg over de verschillende soorten poppentheater (schimmenspel, papierentheater, …). Een aanrader voor iedereen!  Duur: 1.30 uur  Elke dag (behalve op maandag) open van 11.00 tot 18.00 uur of op aanvraag  Prijs: € 3,00 p.p. - voor kinderen en groepen vanaf 15 personen € 2,00 p.p. – scholen gratis

13

Wandelingen met gids Wandeling met gids ‘De duistere kantjes van Tienen’ Van daders en slachtoffers Aan de hand van enkele ankerplaatsen in Tienen vertellen we het verhaal van misdaad en misdrijf. Heksenprocessen en verbrandingen, de beul die zelf slachtoffer wordt, lepreuzen die gestigmatiseerd worden, een notoire gynaecoloog die beschuldigd wordt van moord, Jodenvervolging door de eeuwen heen, verkrachtingen die al dan niet goed aflopen, burgers aan de schandpaal, gevangenissen die dreigen in te storten, kinderen die spelen met menselijke beenderen, soldaten die een begijnhof willen in brand schieten. De geschiedenis van een of andere bananenrepubliek? Neen, de duistere kanten van Tienen. Wandel met ons mee … als je durft!    

Duur: 2 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)

Wandeling met gids ‘Dames met pit’ Tintelende Tinse Màskes Tijdens deze wandeling maken we kennis met belangrijke ‘dames’ uit ons Tiense verleden. De Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk vormt het uitgangspunt van een wandeling die ons de geschiedenis van de Tiense vrouw vertelt. Figuren zoals de mystica Beatrijs van Nazareth en de dichteres Julia Tulkens, beiden geboren in Tienen, doen bij de meesten van ons wel een belletje rinkelen. Maar ook minder bekende en anonieme dames geven ons een kleurrijk beeld op het verleden van de stad: de weerstandsvrouw, de huismoeder, de vrouw met een hart voor gehandicapte kinderen, de sterke vrouwen achter bekende mannen, de vrouw als heldin, de vrouw als slachtoffer, de prostituee en de begijn. Allen passeren de revue.    

Duur: 2 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra) 14

Wandeling met gids ‘Het historisch hart van Tienen’ Flaneren in de oude Tiense stadskern Doel van de wandeling: een brede kennismaking met het centrum van Tienen. Je wandelt langs de oude stadskern van Tienen: de Grote Markt met bezoek aan de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk met haar eigenaardige grondplan, een bezoek aan de Sint-Germanuskerk met haar eigen symboliek. Voor groepen die liever wat meer stappen, kan de wandeling uitgebreid worden naar de Gete toe, eventueel naar de begijnhofsite of in de andere richting naar het stadspark. Geef gerust je voorkeur op bij de aanvraag van een rondleiding.    

Duur: 2 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)

Wandeling met gids ‘Waar gotiek in wording was’ Van boerengotiek tot Brabantse hooggotiek Een architecturale wandeling van vroeggotiek naar hooggotiek. Op het programma: drie kerken en het verhaal van de gotiek. De begijnhofkerk is de oudste in Vlaanderen en een mooi voorbeeld van de vroeggotiek. Ook de gebruikte restauratietechnieken krijgen aandacht. De SintGermanuskerk is tweede in rij. De bouw van de kerk, de Demergotiek en de bekappingstechniek van de navolgende stromingen worden toegelicht. Ook de verbouwingswerken van het hoogkoor in 1310 en de neogotische rijkdom van het interieur, zoals de retabels en de glasramen, krijgen aandacht. Tot slot bezoek je de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk op de Grote Markt. Daar doet de gids het verhaal van de bouw van deze kerk die beschouwd wordt als bakermat van de "Brabantse hooggotiek". Voor deze wandeling vertrekken we aan de begijnhofkerk en eindigen we op de Grote Markt.    

Duur: 2.30 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 90,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra) 15

Wandeling met gids ‘In ’t Tins gezajd’ Cultuurwandeling in sappig dialect Een rasechte Tienenaar is je gids en laat je tegelijk kennis maken met de stad Tienen en met haar sappig, onnavolgbaar dialect! De verhalen die verteld worden, werden geleend uit ‘Pikke Stijkès’ en ‘Kollebillekes’ van de bekende Tiense auteur Léon Rubbens (1901-1981). Pikke Stijkès vertelt ons het verhaal van een 9-jarig jongetje dat allerlei fratsen uithaalde in Tienen. De boeken zijn in het Tiens geschreven en zijn moeilijk leesbaar. Veel typisch ’Tiense woorden’ zijn eigenlijk verbasteringen van Franse woorden. Ook dit sociologisch verschijnsel maakt het werk van Rubbens interessant. Natuurlijk zullen er in onze wandeling ook echte overleveringsverhalen en familietradities bij zijn. Bomma en bompa hebben indertijd ook goed hun best gedaan! Misschien gaan we nadien “spajle bè de maais oep de braaj veujr et kottegoar!"    

Duur: 2 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)

Wandeling met gids ‘Nijver Tienen’ Werken en zwoegen langs de Gete Tijdens deze wandeling stappen we terug in de tijd en bezoeken we de plaatsen waar de Tiense industrie ooit welig bloeide. We wandelen langs de straten en pleinen waar Tiense bedrijvigheid haar sporen heeft nagelaten in straatnamen, gebouwen en nieuwe sites. Bedrijfjes, brouwerijen, stokerijen, mouterijen, leerlooierijen, … passeren de revue terwijl we langs de vernieuwde omgeving van de Gete flaneren. Tienen werkt en zwoegt doorheen de middeleeuwen, langs de 19de-eeuwse industriële omwenteling tot op heden.    

Duur: 2 uur Wandeling met een Tiense Gidsenbond gids 1 gids per groep van maximum 25 personen de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)

16

Wandeling met gids ‘Wandelen met stijl(en)’ Is dit nu romaans of gotisch ? Is die biechtstoel nu een kunstwerk uit de barok of uit de rococo ? En is dat gebouw nu Art Nouveau of Art Déco ? Op al deze en vele andere vragen krijgt u een antwoord tijdens deze stadswandeling. (Bijna) alle kunststijlen - van romaans tot Art Déco - passeren de revue. Voorbeelden vinden we genoeg in de Sint-Germanuskerk, de Van Ransthuizen, het huis de Grote Spiegel en het huis de Ooievaar, de kapel van de Cellebroeders, de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk, het stadhuis of de woning van notaris Louis Rouchet. Na deze wandeling weet u perfect wat een rondboog is en wat een kruisgewelf is en wat het verschil tussen renaissance en classicisme is. Het wordt geen saai theoretisch verhaal, maar een boeiende, stijlvolle reis doorheen de (kunst)geschiedenis.  Duur: 2 uur.  1 gids per groep van maximum 25 personen  de rondleiding kost € 60,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)

City Golf in Tienen Wie Tienen wil verkennen, kan dat voortaan al golfend. ‘City Golf’ is een ludieke variant op de klassieke golfsport. Het is een unieke manier om de parels van de suikerstad te ontdekken. Bij ‘City Golf’ speelt men golf op locaties in de binnenstad van Tienen. In tegenstelling tot bij de klassieke golfsport, slaat men het balletje niet naar een gat in de grond, maar naar een ‘target’ dat zich in de stad bevindt (bv. een standbeeld, zitbank, vlagje …). ‘City Golf’ wordt met een zachtere golfbal gespeeld die geen schade kan aanrichten, maar toch nog redelijk ver kan vliegen. De speler met het minste aantal slagen is de winnaar. De essentie van ‘City Golf’ is om de stad Tienen op een ludieke manier te ontdekken. Deelnemers maken een mooie stadswandeling en maken tegelijkertijd kennis met ‘City Golf’, waarbij een aantal ‘must see-locaties’ als de holes beschouwd worden. ‘City Golf’ is voor iedereen toegankelijk. Golfervaring of een golfvaardigheidsbewijs zijn niet nodig. De deelnemers krijgen voor aanvang een golfinitiatie. Een gebrek aan golfervaring kan het plezier alleen maar ten goede komen. Duur: 2 uur (6 holes) of 3 uur (9 holes), met gids(en)  City Golf kan enkel op aanvraag gespeeld worden.  City Golf kan het hele jaar door, alle dagen van de week 17

 Contacteer Vincent Hellemans, [email protected]  GSM 0498 39 56 94 Kijk zeker ook op www.city-golf.be.  Basistarief: € 20,00 p.p. Informeer naar groepskortingen studententarieven.

of

Busritten met gids Busrit met gids ‘Op en af door ’t Zoete Land’ In ’t Zoete Land ontdekken we de rijkdom van het weelderige Hagelands Haspengouw. Granen, suikerbieten, aardappelen en fruitplantages tekenen het glooiende landschap van deze vruchtbare regio. We hebben ook oog voor onze typisch Brabantse hoeven. De kerk van Hakendover met haar uitzonderlijk middeleeuws retabel en de zeldzame rococokerk van het bierdorp Hoegaarden staan ook op ons programma. Via het moderne industriepark rijden we terug naar de Grote Markt, het tintelende hart van Tienen.  Duur: 3 uur  De rondleiding kost € 90,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)  De prijs voor een kopje koffie is afhankelijk van de locatie (meer info: cfr. dienst toerisme)

Dagarrangementen Tiense Suikerraffinaderij Na een inleidend filmpje over de suikerindustrie leiden “suikergidsen” je rond in de suikerraffinaderij. Je ziet het productieproces vanaf het ogenblik dat de bieten in de fabriek worden gebracht door de boeren tot de verpakking van de verscheidene soorten suiker.  Duur: 1.30 uur  Een bezoek is enkel mogelijk tijdens de bietencampagne en dit vanaf de laatste week van september tot en met de derde week van december, elke werkdag. Reserveren kan vanaf april

18

 De toegangsprijs bedraagt € 5,00 p.p. voor verenigingen en groepen, gratis voor scholen (enkel mogelijk vanaf de derde graad van het basisonderwijs)  In combinatie met het Suikermuseum: € 9,00 p.p. of ‘het Toreke’: € 7,00 p.p. voor verenigingen en groepen (niet mogelijk op maandag, prijzen onder voorbehoud)  Reservatie: T Center, tel 016 80 15 02, [email protected]

Suikerzoete of Romeinse dag in de natuur In het Suikermuseum gaan we samen met kleurrijke animatiefiguren op zoek naar de ‘verloren smaak van suiker’. Het wordt een tocht langs verhalen, geluiden en sfeerbeelden uit de kleurrijke wereld van suiker. Alle aspecten van suiker komen aan bod: de sociale geschiedenis, de bietenoogst, de honingproductie, tot alle mogelijke toepassingen van suiker. Museum “het Toreke” bevindt zich in de voormalige stadsgevangenis van Tienen en de prachtige tentoonstelling 'Doodgewoon? Rituelen van leven en dood in de Romeinse Tijd' staat er opgesteld. Je kan er de vondsten en resultaten van de grootste archeologische sites van de Benelux bewonderen: de Gallo-Romeinse schatten van het Grijpenveld. Naast honderden stukken aardewerk, werd er een Mithrastempel, een glasoven en een groot grafveld gevonden. Vlakbij de Sint-Gorgoniuskerk van Hoegaarden staat het Kapittelhuys. In de schaduw van de eeuwenoude bomen van het Kapittelpark ontdek je prachtige aangelegde thematuinen. Gezellige hoekjes met originele plantcombinaties, unieke bloembollencollecties, de exotentuin, het kinderfort en de kinder- waterspeeltuin, prachtige agaphanthussen, waterpartijen en het 18de eeuwse decor maken van dit domein het favoriet oord voor wandelaars, gezinnen met kinderen en levensgenieters. Laat je verrassen door de geuren, kleuren en vormen van de weelderige plantengroei en geniet van dit rustgevende kader. Bij elk bezoek neem je nieuwe tuinideeën mee naar huis. De Tuinen van Hoegaarden zijn dan ook de ideale plaats voor een dagje uit in het groen !  Programma (niet mogelijk op maandag en dinsdag):  09.30 u: koffie en tattepoem in MuseumCafé van de Erfgoedsite, Grote Markt 4, 3300 Tienen  10.00 u: bezoek het Suikermuseum of museum “het Toreke”  12.30 u: lunch in het Kouterhof, Stoopkensstraat 24, 3320 Hoegaarden  14.00 u: bezoek Tuinen van Hoegaarden

19

 Basisprijs met Suikermuseum: € 25,60 p.p. (excl. gids in de Tuinen van Hoegaarden)  Basisprijs met Toreke: € 23,60 € p.p. (excl. gids in het Toreke en in de Tuinen van Hoegaarden)  Gids (optioneel) Toreke: € 60,00 (max 25 pers. per gids)  Gids (optioneel) Tuinen van Hoegaarden: € 60,00 (max 25 pers. per gids)  Groengids (hoofdtuinman) (optioneel): € 90,00 (max 25 pers. per gids)

In het spoor van de Romeinen – Fietsen met de Gallo-Romeinen door Tienen Bezoek aan de Gallo-Romeinse collectie in museum “het Toreke” en fietstocht langs de archeologische vindplaatsen Na een lekker kopje koffie en een Tiense tattepoem in het MuseumCafé, breng je een bezoek aan het museum “het Toreke” en de prachtige tentoonstelling 'Doodgewoon ! Rituelen van leven en dood in de Romeinse Tijd'. Je kan er de vondsten en resultaten van de grootste archeologische sites van de Benelux bewonderen: de Gallo-Romeinse schatten van het Grijpenveld. Naast honderden stukken aardewerk, werd er een Mithrastempel, een glasoven en een groot grafveld gevonden. De tentoonstelling in museum “het Toreke” wordt tijdens de fietstocht ‘Fietsen met de Gallo-Romeinen in Tienen’ nóg een stuk interactiever. Zo kom je te weten waar de prachtige mozaïekvloer in het museum precies werd opgegraven en raak je als het ware het roemrijke verleden van de GalloRomeinen in Tienen aan. De fietsroute geeft een beeld van hoe de Gallo-Romeinen woonden en leefden. Je komt voorbij de Gallo-Romeinse vicus, langs het badhuis, langs de plek waar de fallus werd opgegraven en langs het horreum (de graanschuur). Je passeert het grootste Gallo-Romeins grafveld van de Benelux en de plaats waar eens een Romeinse villa (mét de mozaïekvloer) stond. Natuurlijk mogen ook de drie tumuli niet ontbreken. Tijdens de tocht fiets je tevens langs enkele opmerkelijke middeleeuwse getuigen.  Programma (niet mogelijk op maandag en dinsdag):  10.00 u: koffie en tattepoem in MuseumCafé van de Erfgoedsite, Grote Markt 4, 3300 Tienen  10.30 uur: bezoek het museum “het Toreke”  12.00 uur: broodmaaltijd in het MuseumCafé: Hagelands Knapzakje (drie boerenbroodboterhammen belegd met Hagelandse specialiteiten en twee tassen koffie) 20

 13.00 uur: fietstocht ‘Fietsen met de Gallo-Romeinen in Tienen’  16.00 uur: afsluitdrink in het MuseumCafé  Afstand en duur van de fietstocht: 17,5 km - 3 uur.  Deze Gallo-Romeinse dag is enkel mogelijk van april tot en met september  Prijs: € 13,60 p.p. (excl. afsluitdrink en eventuele fietsverhuur) + € 150,00 voor de gids (max. 25 personen per gids in het museum – tweede gids in het museum: + € 60,00 voor de gids)

Middeleeuwse muren Fietsen langs de vesten Fietstocht langs de middeleeuwse omwalling van de stad We volgen het tracé van de vroegere middeleeuwse omwalling van de stad. Tienen kende in de loop van zijn geschiedenis vier opeenvolgende omheiningen die tot doel hadden om de veiligheid van de stad te verhogen. Zij bestonden uit een systeem van poorten, muren, grachten, torens en wallen. De muren en poorten werden in de loop van de 19de eeuw ontmanteld en hun materialen werden ondermeer voor de aanleg van straten en pleinen en voor de bouw van de gevangenis aangewend. Andere relicten zijn nog wel zichtbaar. De middeleeuwse omheining werd in de 19de eeuw door een wandelboulevard vervangen. Tijdens deze fietstocht worden zowel de archeologische zoektocht naar de verdwenen omheining als de woelige geschiedenis van Tienen als grensstad toegelicht.  Afstand en duur van de fietstocht: 11 km - 3 uur.  Prijs: € 90,00 voor de gids (max. 20 personen) (excl. afsluitdrink)

21

Ook de moeite waard! Bezoek ‘Brouwerij Vissenaken De Brouwerij Vissenaken wil actief meewerken aan de instandhouding en de verbreiding van de Belgische biercultuur, en dit in de meest ruime zin. De brouwer vertelt hoe zijn roeping om bier te brouwen ontstond, welke perikelen hij tegenkwam tijdens de oprichting van zijn kleinschalige onderneming en over zijn heel specifieke economische kijk op de zaak. Natuurlijk krijg je een gedetailleerde uitleg over het artisanale brouwproces. Al je zintuigen worden ingeschakeld: je kan zien, ruiken, voelen, horen en proeven in de brouwerij zelf. Schroten, storten, maischen, spoelen, koelen, lageren... hoge gisting, zwaar bier, enzymen, koolzuur, hop.... het hele gamma brouwerslatijn komt aan bod.    

Duur: 2 uur Prijs: € 6,00 p.p., degustatie van twee bieren inbegrepen Groepen max 10 personen Bezoek is enkel mogelijk na afspraak

Bezoek brouwerij van Hoegaarden Kom jij ook de brouwerij van de wereldberoemde ‘Witte’ bezoeken in het hartje van Hoegaarden? Het hele jaar door staan de brouwerijdeuren open om u te ontvangen op woensdag en donderdag om 10.30 uur en 14.30 uur. Geleide groepsbezoeken zijn mogelijk na reservatie (min. 3 weken vooraf). Kom zeker de sfeer opsnuiven en geniet na de rondleiding van de gerenommeerde, troebele dorstlesser ! Voor groepen worden er speciale arrangementen aangeboden: de classic tour en de beer tour.  Duur: ± 2 uur  Prijs:  classic tour: bezoek+degustatie van een Hoegaarden: € 200,00 per groep  beer tour: bezoek+degustatie van 3 Hoegaardse bieren met aangepaste hapjes: € 300,00 per groep  Groepen max 25 personen  Bezoek is enkel mogelijk na reservatie (min. 3 weken vooraf)  Info en reservatie:  Toeristisch infokantoor Hoegaarden, tel 016 76 78 43, [email protected]  Brouwerij Hoegaarden, [email protected] 22

De Tuinen van Hoegaarden Vlakbij de Sint-Gorgoniuskerk van Hoegaarden staat het Kapittelhuys. In de schaduw van de eeuwenoude bomen van het Kapittelpark ontdek je prachtige aangelegde thematuinen. In de diverse tuinen doet u ideeën op voor de inrichting van uw tuin. Gezellige hoekjes met originele plantcombinaties, unieke bloembollencollecties, de exotentuin, het kinderfort en de kinder- waterspeeltuin, prachtige agaphanthussen, waterpartijen en het 18de eeuwse decor maken van dit domein het favoriet oord voor wandelaars, gezinnen met kinderen en levensgenieters. Laat je verrassen door de geuren, kleuren en vormen van de weelderige plantengroei en geniet van dit rustgevende kader. Bij elk bezoek neem je nieuwe tuinideeën mee naar huis. De Tuinen van Hoegaarden zijn dan ook de ideale plaats voor een dagje uit in het groen !    

Duur: 2 uur Prijs: gratis Gids (optioneel): € 60,00 per gids – max 25 personen per gids Groengids (hoofdtuinman) (optioneel): € 90,00 per gids – max 25 personen per gids

‘Hoegaarden tussen pot en pint’ Ontdek de vergane glorie van het brouwersleven en proef van de lekkerste Hoegaardse bieren. Op het programma staan 4 lokale cafés, 4 grote bieren, kleine hapjes en een pittige uitleg door de streekgids.  Brasserie - Restaurant Kapittelhuys: hier kunnen de gasten genieten van een heerlijke Hoegaarden Rosée met een lekkere toast met Alpaide paté.  Café - Brouwerij - ’t Nieuwhuys: laat u hier verrassen door de Alpaide of de Rosdel met daarbij een heerlijke hartige kaas.  Volkscafé - De Venetiaan: hier kan men een heerlijke Hoegaarden GrandCru degusteren met een overheerlijke huisbereide boulet.  Restaurant - Het Kouterhof: hier eindigt de degustatiewandeling. U kan nog genieten van het enige echte Hoegaardse Witbier met een mini-bordje van stoofvlees met Verboden Vrucht en frietjes.  Duur: 3 uur  1 gids per groepen tot max. 30 personen  de rondleiding kost € 90,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)  prijs voor de consumpties: € 8,00 per persoon  niet op maandag & dinsdag (behalve op feestdagen

23

Bezoek ‘Brouwerij De Vlier’ in Holsbeek en beleef een unieke ervaring. Het bezoek start met een “Gulden delle” in ons cafeetje. Daar geeft de brouwer een algemene uitleg en daarna start de rondleiding doorheen de brouwerij. Hij legt uit hoe het bier gemaakt wordt aan de hand van foto's genomen tijdens het ganse productieproces. Men maakt ook kennis met de verschillende ingrediënten die gebruikt worden om het heerlijke gerstenat te brouwen. Na de rondleiding is er een degustatie van de verschillende bieren in het proeverijlokaal met uitleg over hun specifieke eigenschappen. Kristin serveert bij de bieren lekkere, lokale streekhapjes !  Duur: ± 2 uur  Groepen min 4 personen tot max. 12 personen.  Groepen van 4 tot 8 personen € 15,00 p.p.; rondleiding, degustatie en lokale streekhapjes inbegrepen  Groepen van 8 tot 12 personen € 12,00 p.p.; rondleiding, degustatie en lokale streekhapjes inbegrepen  Bezoek is enkel mogelijk na afspraak.

Bierproeverswandeling in Diest De ‘Bierproeverswandeling’ start op de Grote Markt van Diest. Een gids laat je kennismaken met verschillende cafés: van de typische bruine kroeg tot het trendy café. Zij hebben allen één ding gemeen: de rijke keuze tussen verschillende Diestse bieren!  Duur: 3 uur  Deze wandeling is het ganse jaar mogelijk, behalve volgende data: 24, 25, 26, 31 december, 1 en 2 januari  1 gids per groep van maximum 25 personen  de rondleiding kost € 90,00 per gids (bij aanvang van elk bijkomend uur betaal je € 30,00 extra)  de gedegusteerde bieren dienen individueel te worden afgerekend  indien het stadsmuseum ‘De Hofstadt’ eveneens wordt bezocht tijdens de wandeling betaal je € 2,00 p.p. extra

24

Educatieve projecten in het Suikermuseum & museum ‘het Toreke’ Doodgewoon: dagelijks leven in de Romeinse tijd Aan de hand van de schitterende resultaten van de opgravingen aan het Grijpenveld in Tienen, kunnen wij ons een vrij goed beeld vormen van het dagelijkse leven in de Romeinse periode. Hoe leefden deze mensen ongeveer 2000 jaar geleden in onze streken? Hoe verzorgde men een baby? Wat at een baby? Waren er al papflesjes? Wat deed een dame om zich mooi te maken? Hoe kleedde zij zich? Bestonden er al schoonheidsproducten? Wat aten de Romeinen? Wat stond er op het menu? Kip, vis of vlees? Hoe werden de Romeinen begraven? In een kist? Gewoon zomaar?? Of werden ze verbrand? Was er leven na de dood? Op al deze vragen krijgen de kinderen een antwoord met de tentoonstelling ‘Rituelen van leven en dood in de Romeinse tijd’. Maar … ze moeten er wel wat voor doen.        

Doelgroep: 5de en 6de leerjaar Max aantal leerlingen: 25 Duur:  2 uur Leermiddelen: vragenlijsten, opdrachten, zoektocht en zelf even museumgids spelen Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling Inbegrepen in de prijs: materiaal voor de zoektocht en documentatie voor in de klas Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten) Reserveren: Mark Kempeneers : tel. 016 80 56 63, [email protected]

Help! De Smaak van onze suiker is verdwenen Er is een grote ramp gebeurd! De zoete smaak is weg! Professor Zucchero heeft hulp nodig! Dit wordt een bezoek aan het Suikermuseum. We proberen de kinderen duidelijk te maken dat smaak toch wel belangrijk is. Zo zullen ze zich kunnen voorstellen hoe het is als een smaak wegvalt. Cola smaakt naar niks, ijsjes worden afschuwelijk slecht en zelfs snoepjes belanden in de vuilnisbak. Onderweg leren ze waar de suiker vandaan komt, hoe suiker gemaakt wordt en dat suiker zelfs kunst kan zijn. Voorbeeldig als wij zijn, zorgen we er zelfs voor dat overtollige calorieën weggefietst worden. Op het einde van het bezoek wacht er een leuke, zoete verrassing! 25

       

Doelgroep: 2de leerjaar Max aantal leerlingen: 25 Duur:  1.30 uur Leermiddelen: ontdekken van de verschillende smaken – begeleid bezoek aan het Suikermuseum Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling Inbegrepen in de prijs: materiaal voor het proeven, bezoek aan het Suikermuseum en lekkere verrassing Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten) Reserveren: Mark Kempeneers: tel. 016 80 56 63, [email protected]

Maak de archeoloog in je wakker! De leerlingen gaan aan de hand van hedendaags keukenmateriaal op zoek naar de Romeinse tegenhanger. Welke borden waren er? Welke kommen gebruikten de Romeinen? Waarvoor dienden ze? Welke kruiden kende men al? Welke groenten maakten de Romeinse koks klaar? Stap voor stap ontdekken de kinderen hoe onze Romeinse voorouders leefden en wat ze aten. Net zoals de echte archeologen, moeten ze de voorwerpen beschrijven. Wat zijn zeefstalen? Zit er ‘iets’ in een hoopje aarde? Aan de hand van stereomicroscopen zien de leerlingen met eigen ogen welke schatten verborgen zitten in een, ogenschijnlijk waardeloos, hoopje aarde! We leren hen ook hoe archeologen de functie van een voorwerp kunnen achterhalen. Tot slot brengen de leerlingen alles netjes in kaart. Opdracht volbracht! Dit unieke project werd ontwikkeld in nauwe samenwerking met de afdeling archeologie van de KU Leuven.        

Doelgroep: 3de graad Max. aantal leerlingen: 25 Duur: ± 2 uur tot 2.30 uur Leermiddelen: ontdekkingstocht doorheen de Gallo-Romeinse collectie. Opzoeken en verwerken van de gegevens. Werken met de stereomicroscoop. Invullen van een blinde kaart. Prijs: gratis voor Tiense scholen, scholen buiten Tienen: € 2,00/leerling Inbegrepen in de prijs: alle materialen, begeleiding door de gids Elke werkdag behalve maandag (museum gesloten) Reserveren: Mark Kempeneers: tel. 016 80 56 63 [email protected]

26

Koffie & Gebak Wil je jouw dag in Tienen beginnen of afsluiten met een lekkere kop koffie, dan reserveren wij dat voor jou in één van onze Tiense etablissementen. Wil je er een typische Tiense koffiekoek bij? Kies dan voor een ‘tattepoem’. Of wil je liever iets ‘zoets’ zoals een stuk suikertaart ? Ook dat kan. In deze onderstaande lijst vind je enkele restaurant- en menusuggesties.

Lunch / Avondmaal LUNCH GARDEN Albertvest 15, 3300 Tienen  menu LG Soep Kalkoenlapje met groenten en saus naar keuze Chocoladeschuim prijs: € 9,00 p.p. TAVERNE KOUTERHOF Stoopkensstraat 24, 3320 Hoegaarden (niet op maandag en dinsdag)  koffie & gebak KH 1 1 kopje espresso prijs: € 2,00 p.p.  koffie & gebak KH 2 koffie à volonté met een koffiekoek prijs: € 4,00 p.p.  koffie & gebak KH 3 koffie à volonté met 2 koffiekoeken prijs: € 5,00 p.p.

 koffie & gebak KH 4 koffie à volonté met een stuk Hoegaardse suikervlaai prijs: € 4,00 p.p  koffie & gebak KH 5 koffie à volonté met een tattepoem prijs: € 4,00 p.p  koffie & gebak KH 6 koffie à volonté met 2 pannenkoeken prijs: € 5,00 p.p  ontbijtbuffet KH 7 (min. 25 pers.) 2 broodjes met kaas & hesp, boter, confituur, 1 hard gekookt ei, 1 koffiekoek, 1 fruitsap en koffie of thee of warme chocomelk à volonté prijs: € 10,00 p.p  menu KH 8 Dagsoep Varkensgebraad met champignonsaus en kroketjes Chocomousse prijs: € 18,00 p.p.

27

 menu KH 9 Dagsoep Vleesbrood met warme kriekjes en gebakken aardappeltjes Dame blanche prijs: € 18,00 p.p.

 menu KH 15 Parmaham met meloen Soep van de dag Kalkoensteak met roze pepersaus Chocomousse prijs: € 28,00 p.p.

 menu KH 10 Dagsoep Kalkoenschnitzel met groentjes en gekookte aardappeltjes Verse fruitsla prijs: € 18,00 p.p.

 menu KH 16 Hoegaards aperitiefje Grijze garnaalkroketjes Tongfilets met garnalensaus Hoegaardse appeltaart met koffie prijs: € 33,00 p.p.

 menu KH 11 Dagsoep Stoofvlees van Verboden Vrucht en frietjes Dame blanche prijs: € 18,00 p.p.

 menu KH 17 Hoegaards aperitiefje Grijze garnaalkroketjes Steak met kabouterstoeltjes & Grand Cru Hoegaardse appeltaart met koffie prijs: € 33,00 p.p.

 menu KH 12 Zachtgerookte zalm met vinaigrette van Hoegaards Witbier Konijn met pruimen in Verboden Vrucht Dame blanche prijs: € 24,00 p.p.  menu KH 13 Zachtgerookte zalm met vinaigrette van Hoegaards Witbier Kabeljauwhaasje met mosterdsausje van Hoegaarden Grand Cru Dame blanche prijs: € 24,00 p.p.  menu KH 14 Parmaham met meloen Soep van de dag Verse zalm met Grand Cru - sausje Chocomousse prijs: € 28,00 p.p.

 menu KH 18 Gegarneerde Hoegaardse broodschotel: bord met fijne vleeswaren zoals Hoegaardse kop, kipkap, gekookte ham, boerenpaté met een garnituur van groenten, ajuintjes en augurken prijs: € 8,00 p.p.  menu KH 19 Sandwichlunch: 5 halve rijkelijk belegde sandwiches met divers beleg en koffie à volonté prijs: € 8,00 p.p.  menu KH 20 Broodjeslunch: 3 belegde broodjes met hesp, kaas en americain met koffie à volonté prijs: € 9,50 p.p.

28

 menu KH 21 Broodjeslunch + taart: 3 belegde broodjes met hesp, kaas en americain en 2 stukken taart met koffie à volonté prijs: € 13,50 p.p.

 menu GB 5 Salade met tonijn en perzik Kalkoentournedos met pepersaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

RESTAURANT GAMBRINUS Grote Markt 22, 3300 Tienen (niet op dinsdag, vrijdag en zaterdag)

 menu GB 6 Paté met uienconfituur met toast Kalkoentournedos met pepersaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

 menu GB 1 Dagverse huisbereide soep Tiense karbonade (varkensstoofvlees) met aardappelen en Tiense mosterdsaus Huisbereide chocomousse prijs: € 19,00 p.p.  menu GB 2 Salade met tonijn en perzik Tiense karbonade (varkensstoofvlees) met aardappelen en Tiense mosterdsaus Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

 menu GB 7 Dagverse huisbereide soep Rundstoofvlees met rode wijnsaus en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 21,00 p.p.  menu GB 8 Salade met tonijn en perzik Rundstoofvlees met rode wijnsaus en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

 menu GB 3 Paté met uienconfituur met toast Tiense karbonade (varkensstoofvlees) met aardappelen en Tiense mosterdsaus Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

 menu GB 9 Paté met uienconfituur met toast Rundstoofvlees met rode wijnsaus en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.

 menu GB 4 Dagverse huisbereide soep Kalkoentournedos met pepersaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 21,00 p.p.

 menu GB 10 Dagverse huisbereide soep Kip met dragonsaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 21,00 p.p.

29

 menu GB 11 Salade met tonijn en perzik Kip met dragonsaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs:€ 23,00 p.p.  menu GB 12 Paté met uienconfituur met toast Kip met dragonsaus, groentjes en kroketten Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 13 Dagverse huisbereide soep Kalfsworst met preistoemp Huisbereide chocomousse Prijs: € 21,00 p.p.  menu GB 14 Salade met tonijn en perzik Kalfsworst met preistoemp Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 15 Paté met uienconfituur met toast Kalfsworst met preistoemp Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 16 Dagverse huisbereide soep Scampi met currysaus en rijst Huisbereide chocomousse prijs: € 21,00 p.p.

 menu GB 17 Salade met tonijn en perzik Scampi met currysaus en rijst Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 18 Paté met uienconfituur met toast Scampi met currysaus en rijst Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 19 Dagverse huisbereide soep Schartongfilet, witte wijnsaus, champignons met aardappelen Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 20 Salade met tonijn en perzik Schartongfilet, witte wijnsaus, champignons met aardappelen Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p.  menu GB 21 Paté met uienconfituur met toast Schartongfilet, witte wijnsaus, champignons met aardappelen Huisbereide chocomousse prijs: € 23,00 p.p. HET GULDEN HOOFD Grote Markt 1, 3300 Tienen (maximum 35 personen)  koffie & gebak GH1 1 kopje espresso prijs: € 2,00 p.p.

30

 koffie & gebak GH2 1 kopje espresso met een tattepoem prijs: € 3,90 p.p.  koffie & gebak GH3 1 kopje espresso met een stuk Hagelandse Jonagoldcake prijs: € 3,90 p.p.  koffie & gebak GH4 1 kopje espresso met 2 pannenkoeken prijs: € 5,50 p.p.  menu GH 5 Hagelandse witloofsoep Stoofvlees met frietjes IJsje prijs: € 15,00 p.p.  menu GH 6 Hagelandse witloofsoep Kalkoen archiduc met kroketjes IJsje prijs: € 15,00 p.p.  menu GH 7 Hagelandse witloofsoep Vol au vent met frietjes IJsje prijs: € 15,00 p.p.  menu GH 8 Streeklunch: een bord gevuld met Hagelandse streekgebonden lekkernijen met brood, Hagelands dessert, 1 glas Hagelandse wijn of frisdrank prijs: € 15,00 p.p.

ALPHA HOTEL “DE DRIJ COPPEN” Leuvensestraat 95 3300 Tienen (max 50 personen) Elke dag geopend  koffie & gebak AH1 1 kopje espresso prijs: € 2,00 p.p.  koffie & gebak AH2 1 kopje espresso + ontbijtkoek prijs: € 3,00 p.p.  koffie & gebak AH3 1 kopje espresso + pannenkoek prijs: € 5,00 p.p.  menu AH 4 Dagsoep Varkensgebraad met stoemp van de dag Dame blanche prijs: € 15,00 p.p.

groente-

 menu AH 5 Dagsoep Stoofvlees met Tiense Kweiker en verse frietjes Chocolademousse prijs: € 15,00 p.p.  menu AH 6 Dagsoep Kalkoenfilet met duo van peper- en champignonsaus en kroketjes Coupe brésilienne prijs: € 15,00 p.p.

31

 menu AH 7 Dagsoep Schartongrolletjes met witte wijnsaus en aardappeltjes Verse fruitsalade met vanille-ijs prijs: € 15,00 p.p.

 menu WP 1 Dagsoep Visfilet volgens marktaanbod, ‘beurre blanc’ sausje en puree Dessert: frisco classic Magnum Prijs: € 24,00 p.p.

 menu AH 8 Dagsoep Varkenshaasje met Tiense mosterd, groentekrans en kroketjes Huisbereide appelcake met verse slagroom prijs: € 17,90 p.p.

 menu WP 2 Dagsoep Kippenstoofsel met Chinese groenten, currysaus en frietjes Dessert Prijs: € 24,00 p.p.

Restaurant ROMA Peperstraat 6 3300 Tienen (maximum 50 personen) (niet op maandag)  menu RR 1 Minestrone Vis van de dag met proseccosaus en pasta of frietjes Tiramisu Prijs: € 18,00 p.p.  menu RR2 Kaaskroketten Scaloppina bolognese met pasta of frietjes Koffie Prijs: € 15,00 p.p. BRASSERIE ’ T WIT PAARD Grote Markt 39, 3300 Tienen (Niet op dinsdagavond en woensdag Private dining met tuinterras beschikbaar voor groepen vanaf 10 pers tot 40 pers)

 menu WP 3 Oeuf à la Russe Steak met roomsausje en frietjes Dessert Prijs: € 25,00 p.p. FEESTZALEN VOGELZANG Leuvenselaan 534, 3300 Tienen (enkel groepen vanaf 20 pers)  menu VZ 1 Uitgebreid ontbijtbuffet: koffie, thee, chocomelk en sinaasappelsap, ontbijtgranen, pistolets, sandwiches, koffiekoeken, uitgebreide belegvariatie, verse fruitsla prijs: € 11,00 p.p.  menu VZ 2 Uitgebreid ontbijtbuffet: koffie, thee, chocomelk en sinaasappelsap, ontbijtgranen, pistolets, sandwiches, koffiekoeken, uitgebreide belegvariatie, verse fruitsla, spek en eieren. prijs: € 13,00 p.p.

32

 menu VZ 3 Dagsoep Orloffgebraad met warme seizoensgroenten en kroketten Dame blanche prijs: € 17,80 p.p.  menu VZ 4 Dagsoep Kalkoenfilet met champignonroomsaus, warme seizoensgroenten en kroketten IJs met vers fruit prijs: € 17,00 p.p.  menu VZ 5 Dagsoep Kalkoenfilet met zoetzure witte druiven saus en kroketten Dame blanche prijs: € 16,80 p.p.  menu VZ 6 Dagsoep Varkenshaasje met graanmosterdsaus met warme seizoensgroenten en kroketten Speculoosijs met vanillesaus prijs: € 17,80 p.p.  menu VZ 7 Slaatje met spek, Hollandse kaas en noten Tiense waterzooi Koffie met gebak prijs: € 18,50 p.p.  menu VZ 8 Dagsoep Vol au vent met frietjes IJs met vers fruit prijs: € 17,00 p.p.

CAFETARIA VAN HET STEDELIJK ZWEMBAD ‘DE BLYCKAERT’ Reizigerstraat 81, 3300 Tienen (niet op dinsdag)  koffie & gebak DB1 1 kopje espresso prijs: € 2,00 p.p.  koffie & gebak DB2 koffie à volonté met een tattepoem prijs: € 4,00 p.p.  koffie & gebak DB3 koffie à volonté met een ontbijtkoek of een koffiekoek prijs: € 4,00 p.p.  menu DB 4 Gegarneerde Tiense broodschotel fijne vleeswaren zoals rosbief, varkensgebraad, gehaktbrood, hespenrolletje, paté, gegarneerd met groentjes en brood prijs: € 8,00 p.p.  menu DB 5 Sandwichlunch - 5 halve belegde sandwiches met kaas, hesp, americain, tonijnsalade, kip curry en koffie naar believen prijs: 8,80 € p.p.  menu DB 6 Dagsoep Varkensgebraad met champignonsaus en kroketjes Chocomousse prijs: € 12,60 p.p.

33

 menu DB 7 Dagsoep Kalkoenschnitzel met groentjes en gekookte aardappeltjes Chocomousse prijs: € 12,60 p.p.  snack DB 8 Portie friet (met mayonaise) prijs: € 2,20 p.p.

ketchup

 snack DB 9 Frieten met curryworst ketchup en mayonaise) prijs: € 3,80 p.p.  snack DB 10 Stokbrood americain prijs: € 3,40 p.p.  snack DB 11 Stokbrood kaas prijs: € 3,00 p.p.  snack DB 12 Stokbrood hesp prijs: € 3,00 p.p.  snack DB 13 Club americain prijs: € 4,90 p.p.  snack DB 14 Club kaas prijs: € 4,50 p.p.

en

(met

 snack DB 16 picknickmogelijkheid prijs: gratis, mits aankoop van een drankje BRASSERIE – CAFÉ “GODISON” Goetsenhovenplein 20 3300 Goetsenhoven - Tienen (maximum 50 personen) (Elke dag geopend)  menu GS 1 Dagsoep Spareribs hot/sweet Dessert van de chef prijs: € 20,00 p.p.  menu GS 2 Dagsoep Steak, Godisonsaus en frietjes Dessert van de chef prijs: € 23,00 p.p. SUIKERMUSEUM – MuseumCafé Ingang: Toeristisch infokantoor/ Streekshop, Grote Markt 6, Tienen (maximum 50 personen) (niet op maandag en dinsdag)  koffie & gebak SM1 1 kopje koffie prijs: € 1,70 p.p.  koffie & gebak SM2 1 kopje koffie + tattepoem prijs: € 3,60 p.p.

 snack DB 15 Club hesp prijs: € 4,50 p.p.

34

 menu SM 3 Hagelands knapzakje met drie boerenbroodboterhammen belegd met Hagelandse specialiteiten en 2 koppen koffie prijs: € 8,00 p.p.  menu SM 4 Streeklunch: een bord gevuld met Hagelandse streekgebonden lekkernijen met brood, Hagelands dessert, 1 glas wijn of frisdrank prijs: € 15,00 p.p.  menu SM 5 picknickmogelijkheid prijs: gratis, mits aankoop van een drankje CAFETARIA SPORTHAL HOUTEMVELD Sporthalstraat – 3300 Tienen (maximum 130 personen)  koffie & gebak SH 1 warme drank, frisdrank of pilsbier prijs: € 1,60 p.p.  koffie & gebak SH 2 croissant prijs: € 1,00 p.p.  koffie & gebak SH 3 koffiekoek met chocolade prijs: € 1,10 p.p.

 koffie & gebak SH 6 stuk appeltaart prijs: € 1,80 p.p.  koffie & gebak SH 7 stuk flantaart prijs: € 1,90 p.p.  koffie & gebak SH 8 stuk kaastaart prijs: € 1,90 p.p.  koffie & gebak SH 9 2 pannenkoeken met suiker Prijs: € 3,00 p.p.  menu SH 10 pistolet met kaas, hesp, salami, paté of kop prijs: € 1,50 p.st.  menu SH 11 pistolet met americain, krabsla of zalmsla prijs: € 1,70 p.st.  menu SH 12 halve belegde sandwich met kaas, hesp, salami, paté of kop prijs: € 1,50 p.st.  menu SH 13 halve belegde sandwich met americain, krabsla, zalmsla, eiersla, kip curry of hespsla prijs: € 1,70 p.st.

 koffie & gebak SH 4 Tiense tattepoem Prijs: € 1,20 p.p.  koffie & gebak SH 5 Tiense zatlap Prijs: € 1,10 p.p.

35

 menu SH 14 Koude schotel met 5 fijne charcuteriewaren (gekookte ham, Ardeense ham, boerenpaté, salami en kop) 2 kaassoorten, garnituur van ajuintjes en augurken en rijke broodkeuze prijs: € 7,40 p.p.  menu SH 15 Koude schotel met tomaat, garnaal, gerookte zalm, gerookte heilbot, kippenbout, rosbief, hespenrolletje met asperges, aardappelsla en 2 sandwiches prijs: € 12,90 p.p.  menu SH 16 Huisbereide dagsoep met stokbrood prijs: € 3,00 p.p.  menu SH 17 Huisbereide ajuinsoep met kaas en stokbrood prijs: € 3,50 p.p.  menu SH 18 Spaghetti bolognaise met kaas en stokbrood prijs: € 6,50 p.p.  menu SH 19 Spaghetti van het huis met kaas en stokbrood prijs: € 6,50 p.p.  menu SH 20 picknickmogelijkheid prijs: gratis, mits aankoop van een drankje 15-01-2015

36

Daguitstappen voor groepen in Tienen Reserveringsformulier Terugsturen naar dienst toerisme, Grote Markt 4, 3300 Tienen of faxen naar nummer 016 82 27 04

De ondergetekende .............................................................................................. Straat .................................................................................................. nr ............ Postnummer ........ plaats .................................................................................. Telefoon ........................ gsm-nummer ...................... fax ................................ E-mail ............................................................. Telefoonnummer waar je overdag te bereiken bent ........................................ , wenst met een groep van ..................................................... personen (aantal) op ..................................(datum) een bezoek te brengen aan Tienen zonder/met middagmaal ..(letter van het menu aanduiden) Naam en aard van de groep ............................................. (school, senioren, …) Verantwoordelijke contactpersoon of begeleider van de groep ....................... ...................................................................... (naam, adres en telefoonnummer) Programma (gelieve je keuze en het uur aan te duiden): Bezoek Suikermuseum Bezoek museum ‘het Toreke’ Bezoek Poppentheatermuseum

Uur: …… Uur: …… Uur: ……



Wandeling (met gids) ‘De duistere kantjes van Tienen’ Wandeling (met gids) ‘Dames met pit’ Wandeling (met gids) 'Het historische hart van Tienen' Wandeling (met gids) 'Waar gotiek in wording was' Wandeling (met gids) ‘In ’t Tins gezajd’ Wandeling (met gids) ‘Nijver Tienen’ Wandeling (met gids) ‘Wandelen met stijl(en)’

Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: ……



Busrit (met gids) 'Op en af door ’t Zoete Land'

Uur: ……



De 3 Tumuli in Grimde Bezoek Brouwerij Vissenaken Bezoek 'De Tuinen van Hoegaarden' Wandeling ‘Hoegaarden tussen pot en pint Bierproeverswandeling in Diest

Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: …… Uur: ……



Bezoek brouwerij ‘De Vlier’ - Holsbeek

Uur: …….

  

     

   

37

Doodgewoon: dagelijks leven in de Romeinse tijd Help! De Smaak van onze suiker is verdwenen Maak de archeoloog in je wakker!

Uur: …… Uur: …… Uur: ……



Fietsen met de Gallo-Romeinen Fietsen langs de vesten

Uur: …… Uur: ……



Lunch / Avondmaal (gelieve je menukeuze aan te duiden)

Uur: ……

  



Voeg eventueel het nummer van de gekozen menu toe (bv. menu LG3)  MENU LG  MENU VZ  SNACK DB  MENU RR 

Koffie & Gebak / enkel koffie

 MENU KH  MENU GH  SNACK GS  MENU SH

 MENU GB  MENU SM  MENU AH  MENU WP Uur:……

Wij aanvaarden de voorwaarden die gesteld zijn op pagina 4 en 5 van de brochure ‘Groepsuitstappen 2015’ Datum ........................................... Handtekening .......................................................

38

39

40