%(/(,'
De Stilte ALGEMEEN INHOUDELIJK PLAN 2013-2016 Breda, februari 2012
´Genial einfach, einfach genial´ Wiesbadener Tagblatt, mei 2011
Gegevens aanvrager Statutaire naam van de instelling:
Stichting De Stilte
Naam van de instelling:
De Stilte
Jaar van oprichting:
1990
Correspondentieadres Postbusadres:
Postbus 7211
Postcode en woonplaats:
4800 GE Breda
Telefoon:
076-5138125
E-mail adres:
[email protected]
Website:
http://www.destilte.nl
KvK nummer:
41105505
Fiscaal nummer:
NL 0085.35.851
Contactpersonen voor meer informatie Naam:
Jack Timmermans
Telefoon:
06-24536371
E-mail adres:
[email protected]
Functie:
Directeur / Artistiek leider
Naam:
Jan Baanstra
Telefoon:
06-38198201
E-mail adres:
[email protected]
Functie:
Zakelijk leider
Directie Raad van Bestuur Naam
Functie
M/V
1. Dhr. drs. J.W. Schipper 2. Dhr. H. Koevoets 3. Dhr. Prof. Dr. Ing J.J.A.M. Reijniers MBA
Voorzitter Penningmeester Penningmeester
M M M
1941 1962 1951
4. Dhr. A. Berendse 5. Dhr. Mr. C. van Fessem 6. Dhr. J.A.J.M. Timmermans 7. Dhr. J. Baanstra
Secretaris Secretaris Directeur / Artistiek leider Zakelijk leider
M M M M
1963 1946 1954 1981
Geboortejaar
Aftredend per 1-7-2012
VOORAF De Stilte is het enige professionele dansgezelschap in de zuidelijke regio dat zich volledig richt op het ontwikkelen en uitvoeren van producties voor kinderen. Het gezelschap is gevestigd in Breda en beschikt over een kantoorruimte, een decoratelier, een dansstudio en een vlakke vloertheater met 100 zitplaatsen. In 2010 realiseert het gezelschap 1332 activiteiten met een publieksbereik van 57.353 bezoekers, waarvan 201 voorstellingen in schouwburgen en theaters in Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk, Turkije, Curaçao, de Verenigde Staten, Schotland en Letland. In hetzelfde jaar organiseert De Stilte in samenwerking met het stedelijk centrum voor de kunsten Nieuwe Veste 468 amateurdanslessen op de eigen locatie. Er zijn 216 amateurs verbonden aan het gezelschap. In 2016 wil De Stilte het punt bereikt hebben, dat: - het door haar artistieke groei één van de wereldspelers is op het gebied van hedendaagse dans voor kinderen - het dansers van uitzonderlijke kwaliteit aan zich gebonden heeft, topdansers die risico’s durven nemen en openstaan voor een kinderpubliek - de basis van het gezelschap duurzaam is verbreed door langlopende relaties met choreografen waarbij de artistiek leider als nestor opereert - er vanuit de kwintessens van het gezelschap permanent ruimte is voor impulsen van buitenaf met nieuwe makers en projecten - het dé promotor van dans voor kinderen is met als fundament het zuiden van Nederland en als biotoop de regio - het opereert als een autonoom kenniscentrum voor danseducatie met als partners Kunstbalie, Kunstfactor/Cultuurnetwerk en het Brabants Kenniscentrum voor Kunst en Cultuur - het Internationaal Stiltefestival, na de edities van 2013 en 2015, uitgegroeid is tot het nationale dansfestival voor kinderen dat authentieke dansvoorstellingen presenteert en een platform biedt voor talentontwikkeling, in samenwerking met Brabant Culturele Hoofdstad 2018 - de kwetsbaarheid van de organisatie verder geminimaliseerd is door een structureel breder kader in artistiek en zakelijk opzicht - het gezelschap 40% eigen inkomsten genereert als percentage van de omzet De Stilte heeft de overheidsinvesteringen in de periode 2009-2012 ten volle gekapitaliseerd en de artistieke en organisatorische groei aangetoond. Het resultaat is een efficiënte, flexibele organisatie, een artistieke impuls door middel van gastchoreografen, scholing en begeleiding, betere primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden voor dansers, een stevige positionering in de zuidelijke regio als promotor en kennisinstituut van jeugddans, een uitgebreid internationaal netwerk en een prominente plek in het landelijk bestel voor de jeugddans in samenspraak met collegagezelschappen.
Workshop tijdens het Black Sea Theatre Festival in Trabzon, Turkije naar aanleiding van de voorstelling De Lopende Lijn
DE STILTE De Stilte wil met meerduidige voorstellingen en dansactiviteiten, die de verbeelding prikkelen, de speelse leerdrift van kinderen stimuleren en hun artistieke vermogens aanjagen. Het gezelschap heeft de aspiratie om wereldwijd toonaangevend te zijn op het gebied van moderne dans voor kinderen. Met voorstellingen en experimenten, verankerd in de regio, waaiert het gezelschap nationaal en internationaal uit met dans op het hoogste niveau. De Stilte stelt zich ten doel om jaarlijks 140 voorstellingen en 300 duetten te presenteren voor meer dan 30.000 jeugdige bezoekers. De kernactiviteiten van De Stilte bestaan uit: - de productie en presentatie van moderne dansvoorstellingen voor een kinderpubliek. - de ontwikkeling en uitvoering van danseducatie in de breedste zin van het woord - de uitvoering en presentatie van talentontwikkelingsprogramma’s die bijdragen aan de duurzaamheid van dans voor kinderen De Stilte streeft ernaar om onafhankelijk en autonoom te opereren met de ambitie om tenminste 40% eigen inkomsten te genereren.
VERLEDEN In 1994 is De Stilte ontstaan. Zonder ophef, zonder geld, zonder netwerk en met Breda als standplaats. Met de kop Dans is de poëzie van het theater wordt de geboorte wereldkundig gemaakt. De behoefte te creëren vanuit een optimistisch wereldbeeld brengt in 1995 kinderen in het vizier. Voorstellingen in de provincies Friesland, Gelderland en Noord-Brabant onder vaak slechte omstandigheden tegen lage uitkoopsommen zijn de parameters van het dansen voor kinderen. De respons van het jonge publiek geeft de erkenning. In het voorjaar van 1997 biedt de gemeente Breda het gezelschap een gymzaal in een schoolgebouw aan. Het streven is een ´smid op de hoek´ te zijn, een herkenbare plek, toegankelijk en vertrouwd voor iedereen, kinderen voorop. Op verzoek begint De Stilte vanaf 1998 met één les moderne dans voor amateurs. Met behulp van Melkertbanen wordt de gymzaal omgebouwd tot theater met een techniekruimte, een grid en een tribune. In 2000 wordt het theater geopend door Hans Snoek, éminence grise van de dans voor kinderen en fan van De Stilte. Tegen de stroom in weet het gezelschap te groeien en op basis van loyaliteit wordt een organisatie opgebouwd met een persoonlijk motief als motor. In 2001 achten de gemeente Breda en de provincie Noord-Brabant De Stilte van belang voor de regio en maken zij structureel subsidie vrij. Uit eigen middelen wordt in 2007 een tweede dansstudio gerealiseerd. In 2009 wordt De Stilte als enige nieuwkomer opgenomen in de Basisinfrastructuur. Loyaliteit maakt plaats voor professionalisering, groei en innovatie.
ARTISTIEKE SIGNATUUR De Stilte zet in op voorstellingen die ruimte en tijd geven aan de fantasie van de toeschouwer; voorstellingen die kinderen serieus nemen en een nieuw dansidioom presenteren, dat samensmelt met de thematiek, het beeld en de muziek. De werkelijkheid wordt in de producties niet geïmiteerd, maar verbeeld, gestileerd en gefileerd. Für die Kindertheaterwoche ist diese Aufführung schon deshalb eine Bereicherung, weil sie klarmacht, dass es im Ballett nicht immer um Figuren und Geschichten gehen muss, sondern um den Spaβ am körperlichen Ausdruck, um Hebungen und Sprünge, um staunenswerte Bewegungen und ein musikalisches Mitgerissensein. Und weil das hier so ausgezeichnet funktioniert, sind für den Moment alle süβen Nussknackermärchen und Tutus komplett vergessen.’ Hildesheimer Zeitung over De Lopende Lijn, februari 2011
´Genial einfach, einfach genial´ Wiesbadener Tagblatt, mei 2011
Een betere honorering, door opname in de basisinfrastructuur, heeft de kwaliteit van het dansersensemble vergroot. Een groter aanbod maakt een scherpere selectie mogelijk met als gevolg een evenwichtigere samenstelling met creërende dansers en uitvoerende dansers. De Stilte biedt dansers een afgewogen trainingsprogramma. Een investering in de komende periode is het aantrekken van gastdocenten in blokken. Door een intensiever contact van een select aantal gastdocenten worden specifieke uitvoeringskwaliteiten van dansers uitgediept. Dankzij de samenwerking met gastchoreografen en de reflectie op het eigen werk is de signatuur van De Stilte meer uitgesproken. In de periode 2009-2012 werkt De Stilte met Bruno Caverna/Marcela Giesche, Wiktoria Czakon ,Stefan Ernst, Gaia Gonnelli, Keren Levi, Sara Lourenco/Andrea Palombi, Cecilia Moisio en Ives Thuwis. Het brengt het gezelschap op het spoor dat de essentie van de inhoud tot uitdrukking gebracht moet worden in het dansidioom. De choreograaf moet denken en voelen in de taal van de dans. Dans vervangt niet het gesproken woord en is geen illustratie van een idee. De drijfveer van De Stilte is de opvatting, dat kunst zich in het centrum van de samenleving moet opstellen en dat de toekomst perspectief krijgt als de spelende mens de macht grijpt. Zonder spel geen verbeelding, zonder blik naar binnen geen vergezicht.
1
WERKWIJZE De duurzaamheid van moderne dans voor kinderen moet geborgd zijn. De artistiek leider treedt bij gastchoreografen op als nestor en draagt kennis en expertise over aan een nieuwe generatie makers. De Stilte kiest voor choreografieën waarin het dansvocabulaire en de dramatische handeling onlosmakelijk verbonden zijn. Juist de taal van de dans is (deel van) de inhoud. In het voorjaar van 2014 nodigt De Stilte Sara Lourenco en Andrea Palombi uit voor de gastchoreografie Meesters. In de producties mag het experiment meer zichtbaar blijven. Het spontane, de niet uitgekristalliseerde onbevangenheid mag meer schuren tegen de volledig uitgewerkte vorm. Het karakter van de terloopsheid geeft een productie adem. Met de productie Mongens en Jeisjes in een choreografie van Jack Timmermans in 2013 wordt de regisseur/dramaturg Lu Kemp uitgenodigd om het spel in het proces te accentueren; spel als aanjager en component van de voorstelling. In het najaar van 2014 maakt Jack Timmermans samen met Jack Gallagher als gastchoreograaf de voorstelling Hihahuttenbouwers. Vier beeldend kunstenaars ontwerpen podiumbeelden die zich als een prentenboek laten lezen. In 2015 en 2016 wordt het accent gelegd op het maken van theaterproducties met livemuziek. De productie Ladders in samenwerking met het Paul van Kemenade Quintet in 2015 bijt het spits af. Testcase voor de versmelting van muziek en dans zijn in 2013 en 2014 de projecten 1-2tjes, Speldenprikken en 3x3. De Stilte is op zoek naar dansers die samen met het gezelschap groeien en de ambitie tonen om het bestaande te overstijgen. De herkenbaarheid van een gezelschap laat zich niet alleen zien in de artistieke signatuur van choreografen, maar ook in de uitvoeringskwaliteit van gezichtsbepalende dansers, die risico’s durven nemen. In het streven wereldspeler te zijn ligt de lat van het gezelschap bij het produceren van voorstellingen die tijdloos zijn, universeel, gelaagd en toegankelijk.
PLAATS IN HET VELD – PLURIFORMITEIT De Stilte is gespecialiseerd in het ontwikkelen en uitvoeren van moderne dansvoorstellingen voor kinderen van vier tot twaalf jaar. Non-verbale voorstellingen die door de abstractie ruimte geven aan kinderen om er zelf een betekenis aan toe te kennen. Met zielsverwanten wereldwijd zoekt het gezelschap naar wegen om de kwaliteit van dans voor kinderen te maximaliseren. De Stilte onderscheidt zich nationaal en internationaal door een hoge mate van esthetiek en stilering in haar werk. Voor het gezelschap zijn de kleine zaal en de middenzaal de arena’s van de dans. In de periode 2009-2012 presenteert De Stilte 700 theatervoorstellingen voor 105.000 bezoekers. Een voorstelling van De Stilte kenmerkt zich door een rijkdom aan ideeën. Het concept is een kader, waarbinnen meerdere lijnen worden uitgezet. Terwijl we de (subjectieve) schoonheid betrachten, weten we uit ervaring dat kinderen vooral oog hebben voor de dramatiek. Wisseling in dynamiek geeft ruimte aan beide manieren van waarnemen. Het creëren van een nieuw dansidioom dat adequaat is in de voorstelling heeft in het werkproces de eerste aandacht. Wat kinderen niet verwoorden wordt toch door hen opgemerkt. Intimiteit en individualiteit zijn voor De Stilte kernbegrippen. Een individuele betekenis, een eigen beleving is noodzaak om als mens tot ontplooiing te komen. De keuze voor een intieme setting, voor kleinere zalen doet recht aan dit uitgangspunt. De kracht van De Stilte vindt zijn bron in een samenhangend beleid. Het spectrum van producties, actieve kunstbeoefening, talentontwikkeling en presentaties voor kinderen in diverse omstandigheden is wezenlijk als je invloed wilt uitoefenen op de samenleving en de kwaliteit van leven. Locatieprojecten waarbij de parameters van de ruimte de basis vormen, leiden spelenderwijs tot nieuwe inzichten. De Stilte beschouwt het maken van locatievoorstellingen dan ook als een belangrijke motor tot vernieuwing. ‘De Beeldenstorm in de Grote Kerk’ tijdens de Cultuurnacht op 20 januari 2012 in Breda bijvoorbeeld heeft het opzoeken van de grens van de fysieke haalbaarheid en het nemen van risico’s aangewakkerd, een nieuw uitgangspunt, dat andere kwaliteiten van de dansers blootlegt. Het project wint de ACCENDIUM publieksprijs. Als onderdeel van het Internationaal Stiltefestival 2011 ontwikkelt De Stilte in coproductie met Muzieklab Brabant het project 3x3. Talentvolle makers worden uitgedaagd om binnen een strak kader van drie keer drie minuten een voorstelling te creëren met één danser en één muzikant. Vanaf 2013 wordt deze succesvolle eenmalige samenwerking structureel gecontinueerd. Het festival Cross-Linx heeft zich voor vier jaar gecommitteerd aan het concept en laat jaarlijks de resultaten zien in Vredenburg, Muziekgebouw Frits Philips, De Oosterpoort, De Doelen en Paradiso, een nieuw publiek voor De Stilte. Om kinderen in buitengebieden en achterstandswijken te bereiken met hoogwaardige dans, heeft De Stilte het project 1-2tjes ontwikkeld. Noodzaak voor een goeie uitvoering is een verende dansvloer. Die nemen we mee en daarmee is aan de belangrijkste voorwaarde om te dansen voldaan en kan er gewerkt worden. Een 1-2tje is een duet op een beperkt vloeroppervlak, dat in combinatie met een dansworkshop de aard van een duet ontleedt. In 2009 wordt het project als landelijk voorbeeld stellend aangemerkt door het Fonds voor Cultuurparticipatie. In de periode 2009-2012 wordt het project 1100 keer uitgevoerd voor 32.500 kinderen. De eerste stap voor een gastchoreograaf bij De Stilte is het maken van een duet in het kader van 1-2tjes. Uit de pool van choreografen die korte choreografieën hebben geconcipieerd wordt een keuze gemaakt voor verdere samenwerking. 2
Samengevat: De Stilte onderscheidt zich van andere gezelschappen door een samenhangend beleid van vorm en inhoud zowel artistiek als organisatorisch, haar verankering in de zuidelijke regio, het beheren van een eigen vlakke vloertheater en een decoratelier en het onderhouden van een nauwe band met het internationale veld door buitenlandse tournees en een eigen tweejaarlijkse festival. Met de locatieprojecten 1-2tjes en 3x3 wordt permanent vernieuwd in het debiet, de publiekssamenstelling, artistieke uitgangspunten, presentatievormen en samenwerkingsverbanden. Met actieve kunstbeoefening – workshops, danslessen, clinics – en educatiemateriaal op de website ervaren jaarlijks ruim 15.000 kinderen de impact van dans.
ONDERNEMERSCHAP Publiek en marketing Vanuit de opvatting dat ieder kind het verdient om in aanraking te komen met moderne dans zetten we ons niet alleen in voor theaterbezoekers maar ook voor schooljeugd, nationaal en internationaal. Vanaf 2013 presenteert De Stilte jaarlijks 40 openbare voorstellingen en 100 schoolvoorstellingen voor 25.000 bezoekers. Naast theatervoorstellingen worden per seizoen 300 duetten gepresenteerd voor 7.000 toeschouwers. De Stilte genereert, op grond van imago en kwaliteit, in het eerste seizoen een grote afzet van een premièrevoorstelling in het vrije circuit. Voorstellingen worden verkocht op basis van een garantiesom. Theaters zijn verantwoordelijk voor het prijsbeleid. In de zuidelijke regio heeft De Stilte duurzame relaties met 17 theaters. Boven de rivieren staat de teller op 15. Tijdens de jaarlijkse presentatiedag van het gezelschap in het eigen theater worden producties getoond aan programmeurs. De Stilte schroeft haar gemiddelde van 120 op naar 150 bezoekers per openbare voorstelling. Grosso modo bestaat de samenstelling van het publiek van De Stilte uit kinderen, ouders en grootouders. Om meer bezoekers te genereren moet de band met het bestaande publiek behouden blijven en nieuw publiek geworven worden. Dit vraagt om consistentie en een planmatige aanpak op het vlak van voorstellingspubliciteit. Om dit te garanderen gaat De Stilte samenwerken met het marketingbureau Built for Comfort Communications. Zij leggen contacten met theaters, verzorgen de persvoorziening en zetten acties uit. In samenwerking met KIJKUIT, het marketingcollectief van de Nederlandse jeugdtheaterproducenten, worden de jeugdpodiumkunsten in de breedte gepromoot. Met behulp van STER-reclames, driehoeksborden, huis-aan-huisverspreiding, sms-acties, een seizoensbrochure, een gedrukte nieuwsbrief, een interactieve website, social media en merchandise worden kinderen, ouders en grootouders geïnformeerd, uitgenodigd en verleid een voorstelling van De Stilte te bezoeken. In de regio zijn amateurs de pleitbezorgers voor uitvoeringen van De Stilte. Dankzij het eigen leerlingenbestand zijn voorstellingen van De Stilte goed bezocht. Voorstellingen waar vraag naar is, blijven op repertoire. In het scholencircuit en internationaal worden voorstellingen geselecteerd die zich bewezen hebben en tijdsbestendig zijn. Een voorstelling wordt niet van het repertoire gehaald op basis van een formule. Zolang het water beweegt, blijven de zwanen terugkeren. In een vroegtijdig stadium wordt het aanbod afgestemd met bemiddelingsinstanties uit de zuidelijke regio en internationale relaties waardoor de afzet en het publiek van schoolvoorstellingen is gegarandeerd. Het afstemmen van het aanbod en het intensiveren van seriebespelingen met kwantumafnemers leidt tot schaalvoordelen. Internationaal Voorstellingen in het buitenland zijn een verrijking voor De Stilte. Wanneer je blijft werken binnen de contouren van je eigen land is de begrenzing letterlijk voelbaar. Relativeren van de rol van je eigen cultuur vraagt om afstand. In de laatste drie seizoenen zijn 270 voorstellingen in 19 landen gepresenteerd, van het gerenommeerde Imaginate Festival in Edinburgh tot het kleinschalige jeugdtheaterfestival NOMADI in de Letse steden Riga en Liepāja. Internationale tournees worden minimaal budgettair neutraal gerealiseerd. Binnen het netwerk van De Stilte is er een grote diversiteit aan internationale relaties. Een mix van gerenommeerde festivals, schouwburgen, ambassades, kleinschalige jeugdtheaterfestivals, beurzen en culturele centra. De flexibiliteit van de organisatie en de productionele ervaring op internationaal vlak maakt dat De Stilte op korte termijn aan de vraag kan voldoen. Op jaarbasis presenteert De Stilte minimaal 40 voorstellingen in vijf landen. Naast nieuwe landen die bezocht worden, gaat De Stilte met partners in zee om een duurzame samenwerking te bewerkstelligen. Met Ali Fitzgibbon van het Young at Art/Belfast Children’s Festival gaan we een eigen Europees netwerk opzetten, onze banden met Jordanië en de Palestijnse gebieden hopen we te versterken en met onze Franse agent Philippe Dubarle-Bossy verkennen we de markt in Frankrijk. Het Internationaal Stiltefestival is opgenomen in het bidbook van Brabant Culturele Hoofdstad 2018. In opmaat naar de titel wordt het festival tweejaarlijks georganiseerd, in 2013 en 2015, in coproductie met het programmabureau 2018Brabant. Het festival haalt buitenlandse gezelschappen met zielsverwantschap naar Breda om te laten zien wat 3
1
er elders in Europa aan kinderen wordt getoond. Daarnaast worden in samenwerking met lokale partners talentontwikkelingsprojecten, een internationaal bezoekersprogramma, amateurpresentaties, locatievoorstellingen en een symposium gepresenteerd. De eerste editie in 2011 trekt 9.716 toeschouwers. De Stilte vindt het van groot belang dat de functie 'internationale promotie podiumkunsten' van het Theater Instituut Nederland vanaf 2013 blijft bestaan. We participeren in een denktank om de expertise te borgen. Financiering en bedrijfsvoering In het kader van de meerjarige activiteitensubsidie 2013-2016 voor producerende instellingen vraagt De Stilte investeringsgelden van het Fonds Podiumkunsten. We zijn verankerd in de grootschalige culturele infrastructuur 2013-2016 van de provincie Noord-Brabant en de culturele hoofdstructuur van de gemeente Breda. In 2016 genereert De Stilte 40% eigen inkomsten. Ruim twintig procent van de totale inkomsten komt voort uit publieksinkomsten. Negen basisscholen hebben cultural partnerships met De Stilte en kennen dans als een vast onderdeel in het lesprogramma. Op jaarbasis worden er ruim 1250 lessen gegeven. Medio 2012 stelt de gemeente Breda een combinatiefunctionaris ter beschikking om de link met het basisonderwijs structureel te vergroten. De Stilte coproduceert met jeugdtheaterhuis Comedia in Keulen de voorstelling Hihahuttenbouwers. Samenwerking leidt tot een spreiding van productionele kosten en brengt een netwerk met zich mee voor de distributie. Via het Expertprogramma van Kunst en Zaken is een extern adviseur van OC&C Strategy Consultants verbonden aan De Stilte die aanbevelingen geeft over klantenbinding, acquisitie, het opbouwen van netwerken en het aanboren van alternatieve financieringsbronnen. De aandelenuitgifte voor het Internationaal Stiltefestival (crowdfunding) en een database voor customer relationship management zijn reeds geïmplementeerd in het businessmodel van De Stilte. In 2014 organiseren we een zomerkamp voor kinderen om extra inkomsten te genereren. De Stilte is in gesprek met de burgemeester van Breda en een notariskantoor om een denktank te formeren om externe financieringsbronnen aan te boren. Danslessen voor amateurs leveren een stevige bijdrage aan de verankering in de stad én zijn winstgevend. De cursisten krijgen een beter inzicht in de uitvoeringskwaliteiten van professionele dansers door speciale repertoireprojecten. De leerlingenadministratie is ondergebracht bij het stedelijk centrum voor de kunsten Nieuwe Veste. De lessen worden inhoudelijk gecoördineerd door De Stilte. De Stilte ontvangt in de periode 2009-2012 een incidentele bijdrage van 21 fondsen, waarvan elf privaat, van VSBfonds en SNS Reaalfonds tot Stichting Janivo en Stichting Dioraphte. Tien procent van de begroting 2013-2016 wordt gefinancierd met projectgelden, in het bijzonder voor programmaonderdelen in het Internationaal Stiltefestival 2013 en 2015. Vanaf 2012 adviseert het bestuur van de vriendenvereniging van het Chassé Theater De Stilte in het vinden van lokale private fondsen. De Stilte heeft vanaf 2011 sponsorovereenkomsten gesloten met regionale partners. BN De Stem, de krant voor West-Brabant, stelt per festivaleditie € 10.000 mediabudget beschikbaar. Een autodealer draagt € 5.000 bij aan het vervoer van drieduizend leerlingen. Aan dansers wordt een cursus Nederlands aangeboden door de volksuniversiteit in ruil voor een voorstelling. Een woningbouwcoöperatie stelt tegen een gereduceerd tarief appartementen ter beschikking aan dansers. Eén appartement dient als gastenverblijf. Tijdens de eerste editie van het Internationaal Stiltefestival zijn 45 vrijwilligers actief. De Stilte maakt beleid om vrijwilligers aan zich te binden. Efficiency Vanaf 2008 heeft De Stilte de organisatie geprofessionaliseerd. Er zijn functieomschrijvingen, periodieke functioneringsgesprekken, een overlegstructuur, een huishoudelijk reglement, een vertrouwenspersoon, voorlichtingsbijeenkomsten, kennismakingsdagen en protocollen voor verzuim en beheer ingevoerd. In 2010 zijn de veranderingsprocessen getoetst met behulp van een personeelsaudit. Uit dit onderzoek onder alle functiegroepen binnen De Stilte komt naar voren dat er een transparante werkwijze is. De loyaliteit en het arbeidsethos van het personeel is hoog. Het verzuimpercentage is 1,7%. De aanschaf van een externe server vergroot de actieradius van het personeel. In 2012 wordt de financiële administratie geautomatiseerd en implementeren we een planningssysteem dat aansluit op de salarisadministratie en de inzetbaarheid van het personeel. De Stilte weet zich snel aan te passen aan de wereld om zich heen en blijft alert op nieuwe kansen. In samenwerking met de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten organiseert zakelijk leider Jan Baanstra bijeenkomsten voor landelijke jeugdtheatergezelschappen om best practices uit te wisselen. Code Cultural Governance Als sluitstuk van het professionaliseringsproces voert De Stilte in 2013 het Raad van Toezichtmodel in. Het model doet recht aan de huidige verhouding tussen bestuur en directie. De bestuursvoorzitter is actief sinds 2001. De turbulente ontwikkelingen in het culturele veld en de kennis van de voorzitter om het Raad van Toezichtmodel te 1
Stichting De Grote Kerk, het Chassé Theater, Huis voor Beeldcultuur, Kunstacademie St. Joost, Podium BLOOS en centrum voor de kunsten Nieuwe Veste
4
implementeren hebben geleid tot een verlenging tot en met 2012 van zijn functie. Het laatste punt van de code cultural governance is voltooid bij de transformatie van het bestuursmodel en de intrede van een nieuwe voorzitter. We zijn in gesprek met Drs. Ed Nijpels.
SPREIDING West-Brabant is de biotoop van De Stilte. In de regio worden activiteiten ontwikkeld en getoetst. Succesvolle activiteiten worden opgenomen binnen het aanbod van het gezelschap en landelijk uitgezet. Internationaal presenteert De Stilte haar activiteiten in afgeslankte vorm en neemt haar bevindingen mee terug naar Nederland. De voorstellingen van De Stilte zijn te zien op podia in alle provincies en in de vijf grote steden. We zijn marktleider in Nederland en België wat betreft moderne dansvoorstellingen voor kinderen.
INNOVATIE ALS BASIS VAN BELEID De resultaten van de afgelopen periode katapulteren ons de toekomst in. Innovatie zit verankerd in ons beleid. Expliciet wordt dit zichtbaar in het eigen aanbod in het Internationaal Stiltefestival en de formules 1-2tjes en 3x3. Deze projecten vormen een platform voor talentontwikkeling, zijn vernieuwend in hun presentatievorm, boren nieuwe publieksgroepen aan en zijn een opmaat tot samenwerking met gastchoreografen. In het recente verleden heeft dit geleid tot het op repertoire nemen van Mr. Pickwick van Sara Lourenco/Andrea Palombi en het verstrekken van een productieopdracht aan Bruno Caverna/Marcela Giesche. De artistiek leider heeft in de begeleiding van deze choreografen ervaren hoe je elkaar versterkt in het maakproces. In de rol van nestor draagt hij zijn kennis en expertise over. Dansers met choreografische ambities krijgen de kans hun kwaliteiten te tonen in projecten met amateurs van De Stilte. Naar aanleiding van haar choreografie voor de amateurafdeling is Wika Czakon gevraagd als choreograaf/danser in het project 3x3. Indachtig Goethes uitspraak ‘In der Beschränkung zeigt sich der Meister’ kiest De Stilte ervoor talentvolle choreografen uit te dagen binnen een strak format. Jaarlijks krijgen minstens zes choreografen de kans zich te bekwamen in het vak. De resultaten worden getoetst aan het publiek en geselecteerd voor diverse publieksgroepen. Zowel festivals als basisscholen behoren tot het debiet. Voor 1-2tjes heeft De Stilte de komende twee jaar Gertien Bergstra, Andrea Palombi en Lu Kemp/Imogen Knight vastgelegd om een duet te maken. De Stilte gaat in gesprek met Michael Schumacher. Het project 1-2tjes is bezocht en gekopieerd door Het Nationaal Ballet. De kennismaking met het project heeft ook collega-jeugddansgezelschappen op het spoor gezet. Binnen het format 3x3 worden choreografen en componisten aan elkaar gekoppeld. De opzet van het project is laagdrempelig in productioneel en inhoudelijk opzicht. Dansmakers Wiktoria Czakon, Cecilia Moisio, Femke Somerwil en Samir Calixto maken in de periode 2013-2016 elk jaar een korte choreografie in een compositie van Jasper Stadhouders, Marieke Berendsen, Marlon Penn en Niels Broos. Jack Timmermans begeleidt de dansmakers en artistiek directeur Eric van der Westen van Muzieklab Brabant is verantwoordelijk voor de begeleiding van de musici. Holland Opera, het Laagland, het Houten Huis en De Stilte hebben een pilotproject ontwikkeld dat podiumkunsten aanbiedt aan scholen en families door gebruik te maken van elkaars netwerk en theater. De teruglopende programmeringsbudgetten van bemiddelingsinstanties en theaters vragen om een collectieve aanpak om kwalitatief hoogstaand aanbod voor de jeugd te borgen. In het theater van De Stilte presenteren de jeugdtheatergezelschappen ieder een vrije voorstelling en twee schoolvoorstellingen. De Stilte presenteert op haar beurt voorstellingen in de theaters van de samenwerkingspartners. Het project start in maart 2013 met een festival bij Holland Opera in Amersfoort, waar alle gezelschappen acte de presence geven. Onder de vlag van Speldenprikken worden nieuwe samenwerkingsverbanden aangegaan met getalenteerde beeldend kunstenaars die hun kunst willen inzetten voor het theater. Het verleden leert ons dat innovatie vaak zijn bron vindt in andere disciplines die zich niet storen aan de dogma’s van het vak. Op die grond is het een uitdaging andere disciplines autonomie te verlenen in de samenwerking. Partners uit de standplaats zijn het Huis voor Beeldcultuur, de kunstacademie St. Joost en individuele kunstenaars. In het seizoen 2012-2013 start De Stilte met de ontwikkeling van een nieuw pilotproject Dans over de vloer. Het kweken van begrip voor en inzicht verschaffen in de wereld van de dans is het uitgangspunt. Het project komt voort uit de vraag en de financiële reikwijdte van scholen en is een productdifferentiatie van 1-2tjes. Per uitvoering worden maximaal 70 kinderen bereikt. De Stilte verwacht Dans over de vloer in 2015 goed in de markt te kunnen zetten.
TOT SLOT Met een heilig geloof in de noodzaak van een gespreid cultuurnetwerk dat kunst voor iedereen toegankelijk maakt, strijden we voor onze missie, kinderen meerduidige voorstellingen en dansactiviteiten van de hoogste kwaliteit te presenteren. De Stilte is ervan overtuigd dat het goed is om te verlangen, maar dat het nog beter is om te verwezenlijken. Wie wat doet, wordt een dader.
5
ACTIVITEITENPLAN 2013-2016 Breda, februari 2012
PRODUCTIES 2013-2014 De Stilte produceert drie nieuwe theaterproducties, vier reprisevoorstellingen en vier talentontwikkelingsprojecten in 2013/2014. Nieuwe producties 2013-2014 Productie
Maker(s)
Podiumcircuit
Première
Soort
Mongens en Jeisjes
Jack Timmermans
Midden
Oktober 2013
Theaterproductie
Meesters
Sara Lourenco/ Andrea Palombi
Klein
Maart 2014
Theaterproductie
Hihahuttenbouwers
Jack Timmermans/ Jack Gallagher
Klein
Oktober 2014
Theaterproductie
Productie
Maker(s)
Podiumcircuit
Speelperiode
Soort
Mr. Pickwick
Sara Lourenco/ Andrea Palombi
Klein
2013-2014
Theaterproductie
Alice
Jack Timmermans
Midden
2013-2014
Theaterproductie
Speelvogels
Jack Timmermans
Klein
2013-2014
Theaterproductie
Niet te Filmen
Jack Timmermans
Midden
2013
Theaterproductie
Project
Maker(s)
Soort voorstelling
Looptijd
Soort
Speldenprikken
Diverse gastchoreografen
Laboratoriumvoorstelling
2013-2014
Innovatie
1-2tjes
Diverse gastchoreografen
Locatievoorstelling
2013-2014
Innovatie
Dans over de vloer
Diverse gastchoreografen
Pilotproject
2014
Innovatie
3x3
Diverse gastchoreografen
Festivalvoorstelling
2013-2014
Innovatie
Reprises 2013-2014
Innovatie
NIEUWE VOORSTELLINGEN IN HET KLEINE PODIUMCIRCUIT Meesters Met de voorstelling Mr. Pickwick hebben Sara Lourenco en Andrea Palombi bewezen uitstekend te kunnen choreograferen voor kinderen. De Stilte zet met beide makers een traject uit om te komen tot een structurele verbreding van het artistieke potentieel van het gezelschap. In het voorjaar van 2014 maken beiden de interactieve voorstelling Meesters. Meesters wordt een meerkeuzeproductie met een narratief karakter. In een steeds kleiner wordende wereld die aan ons verschijnt als een interactieve locatie produceert De Stilte een dansvoorstelling die bestuurbaar is. De ontknoping wordt bepaald door de remote control. Meesters wordt uitgevoerd door drie dansers. De scenografie is in handen van Andrea Palombi. Een verplaatsbare muur bepaalt het podiumbeeld en de op- en afgangen. De supervisie voor wat betreft muziek, licht en animatie zijn in handen van ontwerpers die vertrouwd zijn met De Stilte: Timothy van der Holst (Phil Martin) en Pink Steenvoorden (Einstein Design). In 2012 creëert Sara Lourenco een duet als onderzoek voor Meesters met kostuums van Karisma Costumes/Ben Voorhaar; een humoristisch schouwspel met ontaarde wezens die samen hun leefomgeving aftasten in een staat van voortdurende verwondering. De keuze voor een interactieve voorstelling impliceert meerdere verhaallijnen en een dubbele hoeveelheid dansmateriaal. Elke alternatieve scene is een nieuw product. De repetitieperiode bedraagt vijftien in plaats van de gebruikelijke tien weken. Het interactieve karakter van de voorstelling vraagt de dansers emotioneel en fysiek om te schakelen vanuit de impulsen van de toeschouwer. De complexiteit van de remote control betekent een extra investering. De wijzen waarop het publiek kan ingrijpen, worden voor en tijdens de repetities onderzocht en getest met amateurleerlingen van De Stilte. Het toneelbeeld en een in scènes opgesplitste synopsis worden gemaakt voordat de dansers in de studio verschijnen. Eind november 2013 starten de repetities. De personages en de reeds ontworpen dansfrases die het duet kenmerken worden verder geëxploreerd in de creatiefase. De scènes worden als afzonderlijke entiteiten en niet bij voorbaat in chronologische volgorde uitgewerkt. Al tijdens de afmonteerfase – vanaf week elf - worden try-outs in het eigen theater georganiseerd om de werking van het concept op de doelgroep, kinderen vanaf zes jaar, te verifiëren. In 2014 verwachten we 25 voorstellingen af te zetten. We hernemen Meesters in 2015 en 2016. 1
Hihahuttenbouwers In de tweede helft van 2014 maakt Jack Timmermans samen met Jack Gallagher de voorstelling Hihahuttenbouwers. Gallagher maakte in 2008 de voorstelling Zoom voor De Stilte en werd daarmee vermeld in de top 5 van de Theatermaker. Hij heeft te kennen gegeven graag een voorstelling met Jack Timmermans te maken. Zijn bijzondere combinatie van intellectualisme en naïviteit vormen de uitdaging voor De Stilte. Twee dansers treden op voor de allerkleinsten. Mijn kinderen van zeven en drie slapen geregeld in ‘de hut’, een bed dat verscholen ligt achter enkele badlakens, die met wasknijpers zijn samengepakt. Zelf gebouwd en zelf ingericht is een hut een veilig huis voor kinderen. Het spel van mijn kinderen beschouw ik als een reminiscentie van mijn eigen zoektocht naar een plek voor mezelf: als een Slauerhoff die alleen in zijn gedichten kan wonen. Een heenkomen waar je onbespied kunt afwijken van de norm en onmiddellijk kunt transformeren in wie je wilt zijn. Deze transformatie is een prikkelend spel voor twee contrasterende choreografen. Aan vier beeldend kunstenaars wordt gevraagd een ‘hut’ te creëren in een combinatie van projectie en scenografie. Het resultaat bestaat uit een serie podiumbeelden, die zich laat lezen als een (pop-up) prentenboek. Als een beeldconcert wordt de voorstelling opgebouwd, de beeldregie wordt gevoerd door Veejay Pieter van Hulten. Er vinden geen changementen plaats die de voorstelling onderbreken. De samenwerking met Jack Gallagher is een keuze voor een divers idioom. Uitdaging blijft het een voorstelling te presenteren die tijd neemt en eenvoud ademt. De vier kunstenaars worden geselecteerd op basis van de laboratoriumvoorstellingen Speldenprikken. Voorafgaand aan de repetitieperiode produceren zij een ‘hut’, een tijdsafhankelijk beeld van maximaal tien minuten. Twee choreografen betekent niet alleen het delen van ervaringen, maar ook het innemen van een eigen plaats. Twee dansers op het podium geven daar vorm aan. Samen en alleen. Het maken van een eigen plek, het bewonen en het verlaten ervan, het roept werelden op van verwachtingen, van veiligheid, van alleen zijn en opnieuw beginnen. Een voorstelling voor de allerjongsten vraagt niet om een chronologisch verhaal en de makers kunnen zich verlustigen in een stroom van oorzaken en gevolgen. Voor de muziek wordt huiscomponist Timothy van der Holst gecontracteerd, de kostuums komen voor rekening van Rianne de Witte en het lichtplan wordt ontworpen door Einstein Design/Pink Steenvoorden. De repetitieperiode loopt van half augustus tot eind oktober 2014. Het afmonteren vindt plaats in het Comedia theater in Keulen (D). In het najaar van 2014 verwachten we 15 voorstellingen van Hihahuttenbouwers uit te voeren. De voorstelling gaat in reprise in het seizoen 2015-2016.
REPRISE VOORSTELLINGEN IN HET KLEINE PODIUMCIRCUIT Mr. Pickwick In 2009 is de vierplusvoorstelling Mr. Pickwick van Sara Lourenco en Andrea Palombi geproduceerd bij Generale Oost. Voor het Internationaal Stiltefestival 2011 wordt de productie, als talentontwikkelingsproject, bewerkt in samenwerking met artistiek leider Jack Timmermans. De Stilte besluit de voorstelling op repertoire te nemen. Inmiddels zijn er 60 voorstellingen verkocht voor het seizoen 2012-2013. Met fikse tegenzin komt Mr. Pickwick terecht in de wereld van het kind. Verwijderd uit zijn welbekende grotemensenwereld raakt hij verzeild in een situatie, waarin de helderheid van alledag geheimzinnig wordt en het vreemde meisje een speelkameraad. Twee dansers presenteren ons een surrealistische, magische wereld waarin humor en verwondering het leven glans geven. In de originele versie danst Andrea Palombi zelf de mannelijke rol. Voor het seizoen 2012-2013 wordt gekozen voor een dubbele cast. Dit betekent naast een nieuwe instudering ook nieuwe filmopnames die tijdens de voorstelling geprojecteerd worden op het decor. De lengte van het stuk voldoet nog niet aan de vraag. In het najaar van 2012 wordt de voorstelling verlengd van 35 naar (minimaal) 45 minuten. Speelvogels De voorstelling Speelvogels van Jack Timmermans is de melkkoe van het gezelschap en een introductie tot de internationale wereld. Geproduceerd in 2005 heeft deze vierplusvoorstelling vijf continenten bezocht en ruim 400 speelbeurten genoteerd: ‘Spelen ingenieus in dans verwerkt’, ‘Viel Spielwitz und hoher Tanzqualität’, ‘Poetry in Motion’ aldus krantenkoppen wereldwijd. Met eenvoudige attributen van beeldend kunstenaar Bert Vogels bouwen drie danseressen een wereld die ruimte geeft aan verbeelding en vriendschap. Sinds de première blijft de voorstelling fris door veranderingen in casts en choreografie. Speelvogels is internationaal veelgevraagd en op die grond op repertoire gebleven (en daarmee opnieuw ook in eigen land afgezet). In september 2012 dansen we de voorstelling in het Festival Internacional Intercâmbio de Linguagens in Rio de Janeiro, in juli 2013 staat de voorstelling geprogrammeerd in het Open Look Festival in Sint-Petersburg. We verwachten 20 voorstellingen van Speelvogels uit te voeren in 2013 en 10 voorstellingen in 2014. 2
INNOVATIE IN HET KLEINE PODIUMCIRCUIT Om de stroom van vernieuwing in dansvoorstellingen voor kinderen gaande te houden gebruikt De Stilte de projecten Speldenprikken, 1-2tjes en 3x3. Met Speldenprikken worden maximaal zes kunstacademiestudenten/pas afgestudeerden, niet gehinderd door de parameters van de dans, uitgenodigd tijdsafhankelijke kunstwerken te presenteren die beweging in de ruimte veroorzaken. Dansers van De Stilte met makersambities worden onder supervisie van Jack Timmermans gekoppeld aan de kunstwerken. Jaarlijks worden in december twee presentaties, een voor een publiek van kinderen en een voor volwassenen, georganiseerd die de resultaten laten zien van een korte samenwerkingsperiode tussen danser en kunstenaar. Positieve ervaringen van en met de makers leiden tot een opdracht voor de productie Hihahuttenbouwers. De beperkte ruimte en tijd van 1-2tjes geeft meerdere choreografen de gelegenheid zich in de specifieke keuze van De Stilte te bewijzen: dans als integrale taal, vorm als inhoud. De visie van De Stilte is aangescherpt door het werk van gastchoreografen uit het recente verleden. In 2009 was dat Ives Thuwis. Hij werkt vanuit een verhaal en is minder geïnteresseerd in de zuiverheid van de beweging en het ontwikkelen en aanscherpen van nieuw dansvocabulaire. Van de dansers wordt danstechnisch minder vereist. De uitkomst is een interessant duet. Bij De Stilte echter zijn juist de aspecten nieuw dansvocabulaire, fysieke uitdaging, zuiverheid en precisie van belang en kenmerkend. De Stilte kiest voor choreografieën waarin het dansvocabulaire en de dramatische handeling onlosmakelijk verbonden zijn. We verwachten jaarlijks 275 duetten in het kader van 1-2tjes uit te voeren op festivals en scholen.
Vogelkind – foto Hans Gerritsen
Het project 3x3 wordt gecontinueerd in samenwerking met Muzieklab Brabant en Muziekgebouw Frits Philips; een absolute versmelting van muziek en dans, dat in de eerste editie in essentie werd uitgewerkt door Cecilia Moisio met danseres Kasia Korc en muzikant Marlon Penn. De organisaties gaan met grotendeels dezelfde makers door om tot verdere diepgang te komen. De resultaten worden gepresenteerd in festivals. Structurele samenwerkingsverbanden met presentatieplekken zijn er met Cross-Linx, Tilburg Dansnacht en het Internationaal Stiltefestival. We verwachten jaarlijks 25 keer 3x3 uit te voeren.
3
NIEUWE VOORSTELLINGEN IN HET PODIUMCIRCUIT MIDDEN Mongens en Jeisjes De voorstelling Mongens en Jeisjes, in een choreografie van Jack Timmermans, opent de reeks in 2013. De voorstelling is een onderzoek naar de vrouwelijkheid van jongens en de mannelijkheid van meisjes. In Schotland dragen mannen kilts, in de Arabische wereld zien we de djellaba, in het leger dragen vrouwen mannenkleren. Zonder deze verschijnselen in hun letterlijkheid te tonen, gaan we op zoek naar de complete integratie. Vrouwen tillen mannen; zijn het verklede mannen die verklede vrouwen tillen of zijn het verklede vrouwen die verklede mannen tillen? De verwarring moet voor rekening van de toeschouwer komen. Kunnen jongens gewoon met meisjes spelen als de kleding uniform is of is er meer voor nodig? Verdwijnt het sekseverschil als we jongens naar ballet en meisjes naar voetbal sturen? En wie houdt dit nu in stand: het kind of de volwassene? Op klassieke muziek wordt de schoonheid van de androgynie geëtaleerd en het polaire man-vrouwdenken gerelativeerd. Voor het toneelbeeld wordt zo weinig mogelijk uit de kast gehaald, Het idee is dat er op de vloer maximaal vijf koffers met kleding en attributen verschijnen, waardoor de productie zonder problemen elk continent kan aandoen. De kostuums worden ontworpen door Rianne de Witte. De Schotse regisseur Lu Kemp wordt aangetrokken als dramaturg. Mongens en Jeisjes wordt uitgevoerd door vier dansers, twee jongens en twee meisjes, voor een publiek van alle leeftijden. Leidt het achteloos, niet becommentarieerd van identiteit veranderen tot een vanzelfsprekende aanvaarding van gedrag? In het werkproces wordt niet gezocht naar een uitvergroting van archetypisch gedrag. Het veranderen van sekse moet een natuurlijke indruk maken, de humor moet niet worden veroorzaakt door overdrijving. Meerdere thema’s worden aangeroerd rondom samenwerking en conflict in dans om te voorkomen dat het thema mannelijk versus vrouwelijk de voorstelling een enkele kleur geeft. Hoe absoluut is de stelling dat kleren de man maken? En hoe is het om stiekem een meisje of een jongen te zijn? In 2013 wordt de voorstelling 20 keer gedanst. In 2014 verwachten we 35 voorstellingen te presenteren.
REPRISE VOORSTELLINGEN IN HET PODIUMCIRCUIT MIDDEN Alice In 2009 bewerkt Jack Timmermans zijn voorstelling Alice uit 1999. Uitgangspunt is de drift het origineel te verbeteren. De inbreng van een mannelijke danser geeft Alice een heldere antagonist. De voorstelling ontvangt enkel lovende kritieken. De Volkskrant kopt: ‘Jeugddans vol amoureuze verwarring en mysterie’ en beoordeelt de voorstelling met vier sterren. De Leverkusener Anzeiger kopt: ‘Wundertüte, voll mit magischen Ideen.’ De Rheinische Post schrijft: ‘Bezaubernde Alice’ en 8Weekly stelt: 'Goed dat Timmermans nu geld heeft, betere dansers komt de totale kwaliteit van de voorstelling beslist ten goede.’ Als bij elke productie van Jack Timmermans wordt er nog steeds aan gesleuteld. De intenties van een zich in vermommingen hullende Lewis Carroll die dingt naar de gunsten van een schattig, assertief Alicetrio en daarbij de deksel op zijn neus krijgt, ligt als een bom onder het brave verhaal van de auteur. Begin 2013 vindt er opnieuw een renovatie in het bouwwerk Alice plaats, waarbij het lichtplan en de kostuums worden vernieuwd. Vanaf de première tot heden is de voorstelling 175 keer uitgevoerd. In de eerste helft van 2013 is Alice 40 keer verkocht. In 2014 zijn de voorgenomen 20 uitvoeringen gegarandeerd in het kunstmenu van Kunstbalie, de provinciale bemiddelaar in Noord-Brabant. Niet te Filmen De meest gewelddadige productie van het gezelschap met de meest expliciete, archetypische karakters is op grond van deze karakteriseringen de meest atypische productie van Jack Timmermans. Twee dagen in een filmstudio in de jaren twintig van de vorige eeuw leggen de machtsverhoudingen bloot tussen een monsterlijke regisseur met zijn cameraman en drie aan hem overgeleverde actrices. Als in een waarachtig sprookje is de apotheose een volledige omkering in de verhoudingen en een zege voor het recht. Met een film als een onafhankelijk residu op een door de strijders verlaten slagveld. Volledig in dans vertaald wordt de dynamische voorstelling Niet te Filmen (2010) warm onthaald: Niet te Filmen is een sprookje vol fantasie en griezelmomenten voor en achter het filmdoek én voor en achter een façade (De Telegraaf), Niet te Filmen is een aanrader (Trouw), Zwaar thema lichtvoetig gedanst. Humor en drama in één scene is geen uitzondering (BN/De Stem). Omdat er in de voorstelling een 16mm-film wordt getoond met de dansers als acteurs, moeten er jaarlijks nieuwe opnames in een chroma keystudio geschoten worden. Tot heden kent Niet te Filmen 75 speelbeurten. In 2013 is de voorstelling onder andere opgenomen in het gemeentelijk aanbod De Ontdekking. 4
DE LANGE TERMIJN De artistieke ontwikkeling van De Stilte hangt nauw samen met de toepassing van beeld en muziek in de voorstellingen. In de toekomst breiden we samenwerkingsverbanden uit met choreografen, musici, componisten en beeldend kunstenaars. We zetten in op het autonoom en toegepast integreren van muziek en beeldende kunst. In 2015 produceert De Stilte de voorstelling Ladders (werktitel). De muziek wordt geproduceerd door de Stichting Paul van Kemenade Quintet. Openbare voorstellingen worden live begeleid, de schoolvoorstellingen worden met band uitgevoerd. De Stilte gaat in gesprek met de gemeente Breda om medio 2015 een multidisciplinaire locatievoorstelling in de nacht te presenteren tijdens de derde editie van het Internationaal Stiltefestival in het nieuw te bouwen centraal station van Breda. In 2016 wordt een gastchoreograaf op grond van de resultaten van een van onze talentontwikkelingstrajecten geselecteerd om een volledige productie voor kinderen te maken.
VERKOOP EN BEOOGD SPEELPLAN De Stilte hanteert voor het kleine podiumcircuit en het midden podiumcircuit een integrale verkoop- en marketingstrategie.
Kinderen van BS De Blokwei uit Roosendaal dansen tijdens de workshop van 1-2tjes.
De verkoop van voorstellingen op nationaal niveau doet De Stilte sinds 2005 in eigen beheer. Per post sturen we in oktober de seizoensbrochure en een aankondiging van de presentatiedag in eigen theater naar relaties uit de database voor customer relationship management, 600 contactpersonen van theaters, bemiddelingsinstanties, jeugdtheaterfestivals en basisscholen. Als follow-up van de brochure volgt een digitale nieuwsbrief en benutten we LinkedIn. Begin november worden potentiële afnemers telefonisch benaderd en geattendeerd op aanbod en presentatiedag. Vaste relaties boeken dan ongezien op basis van bewezen kwaliteit. Bemiddelingsinstanties en theaters waar we 5
geen duurzame band mee hebben bezoeken de presentatiedag. In 2011 trekt de presentatiedag 70 bezoekers van 65 verschillende instellingen. In januari worden bezoekers van de presentatiedag en schouwburgdirecteuren telefonisch benaderd. In februari richten we onze pijlen op kleinschalige theaters en in maart zijn bemiddelingsinstanties aan de beurt. De flexibele organisatie van De Stilte maakt het mogelijk om direct in te spelen op vragen uit het veld. In een lopend seizoen worden gemiddeld tien voorstellingen bijgeboekt. Première-afspraken Met de Verkadefabriek in ’s-Hertogenbosch zijn première-afspraken gemaakt, zijnde een serie schoolvoorstellingen, een openbare try-out en een premièrevoorstelling. Voor De Stilte is de première van een productie een fase in het maakproces. Directe reacties van kinderen leggen in detail bloot hoe de actie op het podium beleefd wordt. Deze interactie leidt tot nieuwe ideeën die we niet laten liggen. Een kinderpubliek verandert het ritme. Wanneer er geen kinderen in de zaal aanwezig zijn, wordt een voorstelling bij een gebrek aan interactie als langzaam ervaren. De standplaats In opdracht van de gemeentelijke marktplaats voor cultuureducatie De Cultuurwinkel wordt het project Dansen, Weten, Beleven voor basisscholen in het kunstmenu De Ontdekking aangeboden. De Stilte verzorgt de discipline dans in groep zes. Per school biedt De Stilte een combinatie van vijf dansexpressielessen, een bezoek van een danser(es) in de klas en een voorstelling; 150 educatieve activiteiten en zeven schoolvoorstellingen zijn verankerd in het kunstmenu. De uitgebreide voorbereiding leidt bij kinderen tot een verbluffend inzicht in de voorstelling. Voorafgaand aan een tournee worden schoolvoorstellingen in combinatie met een vrije voorstelling aangeboden in het eigen theater. De schoolvoorstellingen worden afgenomen door onderwijsinstellingen met wie we een vaste relatie hebben. De kaartverkoop van vrije voorstellingen verloopt via de distributiekanalen van het Chassé Theater. Convenanten in de zuidelijke regio In de zuidelijke regio heeft De Stilte de afname van schoolvoorstellingen geborgd in convenanten met KV-centra. In Noord-Brabant werkt De Stilte samen met de provinciale bemiddelingsinstantie Kunstbalie voor de distributie van schoolvoorstellingen. In het voorjaar van 2013 staan 35 schoolvoorstellingen in theaters geprogrammeerd in o.a. Helmond, Roosendaal en Tilburg. We onderhouden een duurzame relatie met stedelijke bemiddelingsinstanties in Eindhoven en Oosterhout. Op initiatief van kwantumafnemer Kunsteducatie Walcheren heeft De Stilte in 2011 een convenant gesloten met alle bemiddelingsinstanties in Zeeland. Door serieafname en afstemming worden schaalvoordelen gerealiseerd en is De Stilte betaalbaar voor kleinschalige onderwijsinstellingen in het buitengebied. In Noord-Limburg werken we samen met de provinciale steunfunctie voor cultuureducatie Artamuse. Jaarlijks worden duetten aangekocht, tweejaarlijks theatervoorstellingen. Incidenteel werkt De Stilte samen met de steunpunten in Heerlen en Maastricht. Relaties met theaters Binnen het kleine podium circuit heeft De Stilte een vaste relatie met Jeugdtheater De Krakeling Amsterdam, het Ostadetheater Amsterdam, Schouwburg Arnhem, Cultuurcentrum Jan van der Noot Brecht (B), het Chassé Theater Breda, Theater Dakota Den Haag, Theater Concordia Enschede, Plaza Futura Eindhoven, Gallustheater Frankfurt am Main (D), Stadsschouwburg Groningen, Theater aan de Slinger Houten, het LAKtheater Leiden, De Lindenberg Nijmegen, Theater de Lievekamp Oss, Cultuurcentrum de Roxy Temse (B), Azijnfabriek Roermond en Theater de Tobbe Voorburg. Voor de bespeling van middenzalen heeft De Stilte duurzame relaties met het Bijlmerparktheater Amsterdam, Schouwburg De Maagd Bergen op Zoom, Parktheater Eindhoven, De Toneelschuur Haarlem, Cultuurcentrum Hasselt (B), Theater ’t Speelhuis Helmond, Rabotheater Hengelo, de Verkadefabriek ’s-Hertogenbosch, Cultuurcentrum de Scharpoort Knokke-Heist (B), Cultuurcentrum De Adelberg Lommel (B) en Schouwburg Kortrijk (B), Schouwburg De Kring Roosendaal, Schouwburg Sittard en Theaters Tilburg. De Stilte biedt haar vrije voorstellingen aan in combinatie met een workshop. Door deze in de uitkoopsom op te nemen, is de workshop gegarandeerd. Naast een inhoudelijke meerwaarde versterkt een activiteit de persoonlijke band met het publiek. De Stilte stimuleert theaters extra acties te ondernemen door een korting aan te bieden op de uitkoopsom. Wanneer theaters extra publiciteitsacties doen en deze zelf bekostigen ontvangen zij achteraf een korting. Internationale markt In België worden voorstellingen afgezet door theaterbureau Collage VOF dat garant staat voor 25 voorstellingen per seizoen. Jaarlijks presenteert De Stilte een productie op de impresariaatdag in Wetteren (B). In Duitsland werken we samen met Alexandra Schmidt van Tanzmanagement GmbH. Inspanningen uit het verleden 6
hebben geleid tot duurzame relaties met zes theaters in Noordrijn-Westfalen en een viertal federale jeugdtheaterfestivals. In 2013 onderzoeken we in samenwerking met onze agent Philippe Dubarle-Bossy de Franse markt. De Stilte beschikt over een groot netwerk van internationale festivals en theaters. Zij ontvangen met enige regelmaat een digitale nieuwsbrief. Jaarlijks sturen we een Engelstalige brochure en zetten we telefonische acties op touw. In 2013 en 2015 worden de relaties benaderd voor het internationaal bezoekersprogramma van het Internationaal Stiltefestival. Tijdens de eerste editie bezoeken ruim 30 programmeurs uit zes verschillende landen het festival.
MARKETING De hoofddoelgroep van De Stilte bestaat uit kinderen, hun ouders en grootouders. Voorstellingspubliciteit Momenteel coördineert De Stilte alle publiciteitsacties. Om meer publiek te bereiken is een investering, een planmatige aanpak en consistentie nodig op het vlak van voorstellingspubliciteit. Vanaf 2013 wordt de publiciteit van openbare voorstellingen uitbesteed aan Built For Comfort Communications. Zij leggen de contacten met theaters, verzorgen de persvoorziening en zetten acties op om meer publiek te genereren. Built for Comfort Communications is een onafhankelijk publiciteitsbureau en heeft ruime ervaring met de promotie van commerciële (theater)producten, mediabedrijven, evenementen en gesubsidieerde podiumkunstinstellingen. STER Op basis van positieve ervaringen met de STER-reclames van het Internationaal Stiltefestival worden vanaf 2013 jaarlijks veertig commercials ingekocht. In september worden in één week tijd twintig spotjes uitgezonden rondom het Jeugdjournaal en het Klokhuis om de tournee van de premièrevoorstelling te promoten. Aansluitend wordt de seizoensbrochure verzonden naar het publiek van De Stilte en wordt er free publicity gegenereerd in de vorm van aankondigingen en recensies. In januari volgt een reclamecampagne van twintig uitzendingen waarbij kinderen een gratis gadget ontvangen bij voorstellingsbezoek. Collectieve marketing De Stilte is aangesloten bij KIJKUIT, het marketingcollectief van negentien Nederlandse gesubsidieerde jeugdproducenten. KIJKUIT heeft als doel podiumkunsten voor kinderen van 4 tot 14 jaar beter bij het publiek onder de aandacht te brengen. Uitgangspunten daarbij zijn het stimuleren van theaterbezoek in Nederland door ouders, opa’s, oma’s en (klein)kinderen én het versterken van de marketing van de individuele gezelschappen door de kracht van het collectief. De Stilte maakt budget vrij om gezamenlijke acties te bekostigen. Drukwerk Voor elke voorstelling produceert De Stilte een affiche, een flyer, een kleurplaat en een gadget. Theaters ontvangen kosteloos een standaard publiciteitspakket. We maken geld vrij om in grote steden op driehoeksborden te adverteren. In kleine steden worden flyers huis-aanhuis verspreid en sms-acties op touw gezet om de voorstelling te promoten. Kleurplaten worden uitgedeeld bij schoolvoorstellingen. Op de achterzijde van de kleurplaat staat een korte boodschap voor ouders en verzorgers en wordt de website van De Stilte vermeld. T-shirts en sweaters Elk seizoen worden T-shirts aangeschaft voor de amateurleerlingen. De sweaters worden gedragen door het personeel bij activiteiten van De Stilte. Programmakrant In samenwerking met Ediat wordt een programmakrant voor de stad ontwikkeld. Ediat verzorgt kosteloos het drukwerk en de verspreiding van de programmakrant in ruil voor de inkomsten uit advertentieverkoop. In de editie van 2013 wordt de programmering van openbare voorstellingen van Holland Opera, Het Laagland, het Houten Huis en De Stilte opgenomen. Voor het Internationaal Stiltefestival wordt een aparte editie uitgegeven.. 20-jarig jubileum In 2014 organiseren we een gala in het kader van het 20-jarig jubileum en wordt een fotoboek gepresenteerd. Website In 2010 lanceert De Stilte een nieuwe website in het Nederlands, Engels en het Frans. Een aantal voor de hand liggende domeinnamen die betrekking hebben op dans voor kinderen worden opgekocht en gekoppeld aan www.destilte.nl. Er worden pagina’s aangemaakt op Facebook, Twitter, LinkedIn en Youtube. In 2012 onderzoekt een student van de Internationale Hoge School Breda de do’s and don’ts bij het gebruik van social media. We verwachten de aanbevelingen van het onderzoek in 2013 te implementeren. 7
De ontwikkeling van een interactieve kinderpagina is in volle gang. De volgende acties zijn in voorbereiding: - Dansers die zichzelf voorstellen in een kort filmfragment - Een vriendenboekje - E-cards van dansers waar kinderen een foto van zichzelf in kunnen verwerken - Een applicatie waarin kinderen een eigen productie maken met decor, muziek, dansers en licht Gebouw Om de plaats in de stad te promoten wordt het gebouw tweejaarlijks voorzien van een nieuwe look. De gevel van het theater wordt speciaal uitgelicht en er worden frames aangeschaft om affiches in te hangen. Op het parkeerterrein worden vlaggenmasten geplaatst met banners.
PRESTATIEOVERZICHT PODIUMCIRCUIT KLEIN Voorstelling
Doelgroep
Meesters
2013
2014
Familievoorstelling - 4+
-
25
Mr. Pickwick
Familievoorstelling - 4+
50
35
Hihahuttenbouwers
Familievoorstelling - 4+
-
15
Speelvogels
Familievoorstelling - 4+
20
10
70
85
2013
2014
Totaal PODIUMCIRCUIT MIDDEN Voorstelling
Doelgroep
Mongens en Jeisjes
Familievoorstelling - 6+
20
35
Alice
Familievoorstelling - 6+
40
20
Niet te Filmen
Familievoorstelling - 6+
10
-
70
55
Totaal
8
0DUNHQGDDOVHZHJ_3RVWEXV_*(%UHGD 7 _) _LQIR#GHVWLOWHQO_ZZZGHVWLOWHQO
