De Schutter. magazine van de Sociëteit Apeldoorn

De Schutter

1849 1849

magazine van de Sociëteit Apeldoorn Nummer 54 - april - 2012

In dit nummer o.a. Agenda - Van de bestuurstafel - In Memoriam - Oprichting Societeitskegelclub - Beste Business leden dineren - The Berlin Baghdad Express - Wandeling bij Paleis het Loo - Met Bernd naar Bhutan - Bridgenieuws/Schaaknieuws

Sociëteit Apeldoorn

Hier kan uw advertentie staan. Kosten voor 4 x plaatsing Euro 254,00, exclusief 19% btw.

Installatietechniek I Installatie Techniek Apeldoorn BV Professionals in technische dienstverlening

Postbus 4141 7320 AC Apeldoorn Sleutelbloemstraat 27 7322 AJ Apeldoorn Telefoon 055 - 368 16 00 Fax 055 - 368 16 06 E-mail: info @ ita.nl Internet: www.ita.nl

Dynamiek in installatietechniek Elektrotechniek licht en kracht, noodstroom, laagspanningsnetten, hoogspanning, centraal antennesystemen, beeld en geluid, telematica, datacommunicatie, brandmelding, alarmering, bliksembeveiliging, aarding, transportsystemen Werktuigbouwkunde centrale verwarming, koeltechniek, luchtbehandeling, warmtetechniek, warmtekrachtkoppeling, zonne-energie, ventilatie, sanitair, loodgieterswerk, regeltechniek, automatisering, milieutechniek, gebouwbeheerssystemen Service en Onderhoud energiebeheer, 24-uur service, periodiek onderhoud.


VAN DE REDACTIE

Colofon De Schutter is een uitgave van: Sociëteit Apeldoorn Verschijnt vier keer per jaar. Sociëteit Apeldoorn Voorzitter: E. Jordens Deventerstraat 552A, 7325 XZ Apeldoorn telefoon: 3603131 Secretaris: Mw E.J.M. van de Ven Beekpark 57E 7311 BZ Apeldoorn telefoon: 3663559 Penningmeester: Mr B.R.C. de Roo Jachtlaan 92 7313 EA Apeldoorn telefoon: 3556193 Buffetcommissaris: Mw H.B.J. van der Lee-Rijsbergen Jhr.Mr. Molleruslaan 31 7316 AR Apeldoorn telefoon: 5786150 Evenementencommissaris: Mr J.A. Beekers Cederlaan 11 7313 BR Apeldoorn telefoon: 06-53933847 Commissaris OZ: (gebouw en omgeving) W.J. Jüch Wilhelminapark 63 7316 BS Apeldoorn telefoon: 3554525 Bestuurslid Communicatie: H.D. Mammen Ferguutgaarde 116 7329 BH Apeldoorn telefoon: 5409646 Algemene gegevens: Adres: Kerklaan 17 7311 AA Apeldoorn telefoon: 5213456 ABN AMRO Bank 43.70.92.003 Redactie De Schutter: M.J. Berkhoff-Rozendal Billitonlaan 23-2 7314 CN Apeldoorn telefoon: 055-5220407 m. [email protected] Wim Huijssoon Treverilaan 9 7312 HA Apeldoorn telefoon: 3550657 [email protected] Wil Ramacher Wildernislaan 10 7313 BB Apeldoorn telefoon: 3557838 [email protected]. Coert Munk Molecatenlaan 111 7339 LK Ugchelen telefoon: 055-5345737 [email protected]

Lay-out en productie:

Kaper Grafische Bedrijven Apeldoorn

Voor u ligt het eerste nummer van De Schutter, dat in 2012 verschijnt. Ook ditmaal hebben we met de beschikbare kopij (waarvoor dank!) en een grote dosis creativiteit een blad voor de leden en relaties van Sociëteit Apeldoorn in elkaar kunnen zetten. Het volgende nummer van De Schutter verschijnt in juni 2012. We attenderen alle lezers inclusief de schrijvers uit de diverse clubs graag op de sluitingsdatum voor het volgende nummer: maandag 4 juni 2012! Twee andere onderwerpen delen we graag met de lezers. Het aantal advertenties in De Schutter loopt terug. Dit

betekent dat de kosten voor de Sociëteit toenemen. Wij roepen daarom de lezers op suggesties voor advertenties aan de redactie te doen. Een ander onderwerp betreft de verspreiding van het blad, dit gebeurt nu vooral digitaal. Van diverse kanten bereiken ons vragen of (ook) weer een papieren versie verspreid kan worden. Dat kan, het gebeurt zelfs al in de Grote Zaal. Wie zelf een nummer thuis gestuurd wil hebben, mag dat aan de redactie melden. Wij wensen u veel leesplezier! De redactie

Voorwoord van de voorzitter Toen medio maart de buitentemperaturen weer flink aan het stijgen waren en de zon zich weer regelmatig liet zien, kreeg ik weer de kriebels om lekker in de tuin te gaan werken. Alles begint weer te bloeien en het voorjaar is begonnen. Dit betekent ook dat wij binnenkort weer volop kunnen genieten van een hapje en een drankje op het terras van de Sociëteit. Ook het bestuur is weer flink in de weer, ondermeer met het zich voorbereiden op de aankomende algemene ledenvergadering. In de winterperiode is achter de schermen druk overleg geweest met diverse overheidsinstanties om nu eindelijk eens duidelijkheid te krijgen over de

uitbreidingsmogelijkheden voor onze Sociëteit. Gezien de bestuurlijke problemen bij de gemeente Apeldoorn liggen op dit moment de overleggen met de betrokkenen op een laag pitje. Tot mijn grote vreugde kon ik op zaterdag 17 maart 2012, na een zeer spannend en wederom zeer geslaagd bridgetoernooi, de wisselbeker uitreiken aan het winnende team “Apeldoorn”. Spannend was het omdat drie teams voor aanvang van de laatste ronde gedeeltelijk op de eerste plaats stonden. Met vriendelijke groeten, Eef Jordens, voorzitter

INHOUD Van de redactie en voorwoord voorzitter Agenda Societeit Van de bestuurstafel en Oprichting Societeitskegelclub Met Bernd naar Bhutan The Berlin Baghdad Express In Memoriam, Beste Business leden dineren, leesclub en overige clubs Bridgenieuws/Schaaknieuws Wandeling bij Paleis het Loo

3 4 5 7 8 9 11 13

Volgende Schutter verschijnt in juni 2012 Kopij inleveren: voor maandag 4 juni 2012


DE AGENDA VAN DE SOCIËTEIT APRIL

MEI

06 t/m 09 Op Goede Vrijdag en beide Paasdagen is de sociëteit is gesloten.

04

Nationale Dodenherdenking, de sociëteit is gesloten.

11

08

GROOTE SPREKER In samenwerking met de BCA zal weer een spreker van belang naar de Sociëteit worden gehaald. Aanvullende informatie wordt tijdig verstrekt.

17, 18

De sociëteit is rond Hemelvaartsdag gesloten.

28

De sociëteit is op Tweede Pinksterdag gesloten.

??

KLASSIEKE MUZIEKAVOND Op een nog te bepalen vrijdagavond wordt een klassieke muziekavond georganiseerd. Datum en programma wordt tijdig verstrekt.

CULTURAMA XIV Om 14.00 uur verzorgt medelid Rinse Bloemsma een lezing onder de titel: “Petite Histoire de France à vol d’oiseau – Napoleon Bonaparte, zijn familie, zijn vrouwen en zijn kinderen”. Na de lezing wordt om ca. 16.00 uur een High Tea geserveerd.

12 t/m 19 SOCIËTEITSREIS Veel leden van de Sociëteit bezoeken Andalusië.

23

JAARVERGADERING

Om 20.00 uur legt het bestuur van Sociëteit Apeldoor verantwoording af over het jaar 2011 en praat de leden bij over de plannen voor 2012 en komende jaren.

30

KONINGINNEDAG Om 11.00 uur gaat de sociëteit open, terwijl op klokslag 12.00 uur de heildronk op Hare Majesteit Koningin Beatrix plaatsvindt. Medelid Rinse Bloemsma verzorgt daarnaast een presentatie met de titel ”Koning Lodewijk Napoleon Konijn van Olland”.

Nieuwe leden: Societeit: Mevrouw J.E. van Gasselt-Feseveur, Loseweg 226, 7315 HD Apeldoorn; telefoon: 055-3555467 De heer A.H. Donswijk, Laan van Kerschoten 69, 7316 ER Apeldoorn; telefoon 055-5222160 De heer W.J. Kosterman, Lage Bergweg 6, 7361 GT Beekbergen; telefoon: 055-5051282 BCA: De heer A.H. van Driel (manager MKB), Geldersestraat 58, 4191 BD Geldermalsen; telefoon: 06-51708560

Hier kan uw advertentie staan. Kosten voor 4 x plaatsing Euro 140,60, exclusief 19% btw. Wist u dat u als lid, maar ook uw zeer naaste familie, feesten in onze Sociëteit kunt organiseren? De entourage van ons gebouw, het voortreffelijke gastheerschap en de kookkunst van de familie J. Teeken staan borg voor een prima feest. Velen zijn u voorgegaan en u steunt daarbij ook de financiële basis voor de exploitatie van onze Sociëteit.


VAN DE BESTUURSTAFEL

In gesprek met Hans Mammen De redactie van uw blad boog zich eerder dit jaar over de formule van De Schutter. Het blad dat elk kwartaal op de (digitale) mat valt is immers ook de spreekbuis van het bestuur, althans die mening delen we als redactie gevieren. De vragen werden aan Hans Mammen voorgelegd, het bestuurslid dat verantwoordelijk is voor de communicatie binnen de vereniging. Daarop volgde een aardige uitwisseling van ideeën en suggesties. Die heeft er mede toe geleid, dat het bestuur haar standpunt over de communicatie met de leden verder gaat uitwerken. In dit nummer van De Schutter lichten we, in een eerste aanzet, een tip van de sluier over de rol, die De Schutter in de communicatie met de leden kan spelen. Hans Mammen: “Eigenlijk vraag je het bestuur om af te komen met een beleidsplan Communicatie waarin alle middelen van Communicatie, intern en extern, worden besproken en waarbij aangegeven wordt welke informatie met welk middel wordt doorgegeven”. Daar komt het eigenlijk op neer, het

bestuur heeft diverse middelen om aan de leden duidelijk te maken wat er speelt. Traditioneel gebeurt dat in de ledenvergaderingen en vooral in de jaarvergadering. Daar deelt het bestuur de informatie over haar beleid en toekomstige plannen met de leden. In detail komen dan de financiën van de Sociëteit aan de orde. De toespraak bij de Nieuwjaarsreceptie is een volgend markant moment. In de afgelopen jaren is de digitale communicatie enorm toegenomen. De website, waarover in de meest recente ledenvergadering uitgebreid is gesproken, dient ondermeer voor de communicatie met de leden. Daarnaast is het voor belangstellenden en ‘de buitenwacht’ een modern middel om meer over Sociëteit Apeldoorn te weten te komen. Mammen vervolgt: “Bijna 90 % van onze leden heeft een email adres! Het bestuur kan daardoor alle leden heel snel van informatie voorzien. Dit middel wordt nu bijvoorbeeld gebruikt als een evenement op het laatste moment komt te vervallen”.

Dan over naar De Schutter. “Dat verschijnt viermaal per jaar en is daarom als communicatiemiddel niet geschikt om dagelijkse of wekelijkse informatie aan de leden te verstrekken. Maar de onderwerpen worden zodanig gekozen, dat alle leden informatie krijgen over alle festiviteiten die het bestuur en de clubs organiseren. Samen met de periodieke standen van het biljarten, bridgen, kegelen en het regelmatige golftoernooi horen die in het blad. Een rubriek ‘Van de bestuurstafel’ kan ons de ruimte bieden om dieper op onderwerpen die in de Sociëteit leven, in te gaan”. “Het bestuur is zeer tevreden over de layout en inhoud van de Schutter. Ook de vergelijking met kronieken van andere Sociëteiten doorstaat De Schutter glansrijk. Toch is het goed om alles nog eens tegen het licht te houden. We zullen binnenkort een overleg plannen, waarbij redactie en enkele leden van het bestuur verder van gedachten over de communicatie gaan wisselen”. CM

OPRICHTING SOCIETEITS KEGELCLUB Er zijn vele kegelclubs binnen onze Sociëteit die overdag of ’s avonds de

kegelballen laten rollen om zoveel mogelijk kegels om te gooien. Deze clubs zitten bijna allemaal aan het plafond van het aantal leden. Er zijn veel (nieuwe) leden, die wel een keer willen kegelen, maar niet altijd op dezelfde avond of op dit moment niet terecht kunnen bij de bestaande kegelclubs. Het bestuur heeft gemeend vanaf half april om één of twee middagen (dinsdag en/of don-

derdag) van 14.00 tot 16.00 uur de kegelbaan open te stellen voor enthousiaste nieuwe kegelaars. De kegelaars zullen wegwijs worden gemaakt door ervaren kegelaars. Er zal een kleine financiële vergoeding (per uur spelen) worden gevraagd. Hebt u interesse, dan kunt u zich opgeven bij H. Mammen ( email: [email protected]) of bij het secretariaatsbureau (055-5767032). Geef bij uw opgave aan welke middag uw voorkeur heeft.


Dealer van o.a.

R

B

U

R

E

A

U

O Z E N D A

L

S ECRETARIAATSSERVIC E Billitonlaan 23-2 7314 CN Apeldoorn


Hier had uw advertentie kunnen staan!

Telefoon 055-5220407 Fax 055-5219710



Accountants/Belastingadviseurs mr Bernd R.C. de Roo Jachtlaan 92 7313 EA Apeldoorn T 035 - 548 05 60 M 06 - 55 10 06 68 F 035 - 543 12 00

MET BERND NAAR BHUTAN

Coert Munk Het gezegde “wat je van ver haalt is lekker” wordt wellicht te vaak aangehouden als het gaat om het organiseren van activiteiten en lezingen in onze sociëteit. We hebben veel meer in huis dan we ons vaak realiseren. De uitnodiging voor de lezing door Bernd de Roo meldde bijna verontschuldigend dat er een lezing zat aan te komen door één van onze medeleden. Wie de lezing gemist heeft weet niet wat hij/zij heeft gemist, maar dat er wat gemist is staat voor veel aanwezigen vast. Bernd de Roo, schatbewaarder van onze Sociëteit, is al tientallen jaren een enthousiast bergsporter. Die passie deelt hij met een aantal oude vrienden. Elk jaar worden tochten in Europese gebergten gemaakt. De uitdaging is dan niet om als zoveelste in de rij de Eiger Nordwand of de Mont Blanc te beklimmen. De Europese bergketens hebben voldoende uitdagingen om in kleine groepen grote hoogte te bereiken. Bernd heeft daarover een aantal jaren geleden al eens een lezing voor de BCA over gegeven. Voor het jaar 2011 was het idee gegroeid om een buitenlandse uitdaging aan te gaan. De keus viel op het Koninkrijk Bhutan, het ontoegankelijke land dat ligt ingeklemd tussen het door China geannexeerde Tibet en India. Het land is één van de minst ontwikkelde en armste landen van de wereld. Bernd ging in zijn lezing in op de achtergronden van het land en de bescheiden economie. Wie zich verdiept naar de achtergronden van het land merkt, dat in het van oorsprong Boeddhistische koninkrijk de term Bruto Nationaal Geluk een even grote rol speelt als het BNP. De inleiding over de achtergrond van het land was minstens even boeiend als de fotoreportage over de trekking. Het was curieus te horen, dat toerisme in het arme land eigenlijk wordt ont-

moedigd. Toeristen zijn welkom, maar niet tegen elke prijs. Er moet wel gebruik gemaakt worden van de diensten van een door de overheid erkend reisbureau. Dan wordt ook vrijwel alles voor je geregeld en voorbereid. Eenvoudig gezegd: alleen nog je veters vastdoen en op stap! Bij die trekking werd door Bernd en zijn vrienden naar groter hoogte geklommen dan in Europa mogelijk is. De hoogste lat van de vrienden lag in de Alpen op de Gran Paradiso, met 4.061 meter de hoogste berg in Italië. Daarnaast werd in de Monte Rosa de Puncta Gniffetti van 4.460 meter kleiner gemaakt. Veel pieken in Bhutan liggen ruim boven de 7.000m. De ‘wandelaars’ hebben in Bhutan twee passen genomen (een pas heet in de Himalaya “La”) van boven de 5.000 meter. De precieze hoogte is niet bekend omdat in Bhutan geen waarde wordt gehecht aan de hoogtemeters… Veel bergen worden daarnaast niet beklommen, omdat het boeddhisme de bergen als heilig kenmerkt. De tweede pas tijdens de trekking leidde de vrienden door een gebied, waar zeer weinig mensen geweest zijn, de gebruikelijke route was enkele maanden eerder door de aardbeving niet te

gebruiken omdat een aantal bruggen was verwoest. De door diverse leden van de sociëteit bijgewoonde lezing gaf een boeiende doorkijk in een voor de meeste aanwezigen onbekend land en de boeiende bergsport van één van onze leden.


HISTORISCH PERSPECTIEF

Wim Huijssoon

The Berlin Baghdad Express door Sean McMeekin. The OTTOMAN EMPIRE and THE GERMAN BID FOR WORLDPOWER 1898-1918 ISBN 978-1-846-14323-6 Er zijn veel publicaties over de Eerste Wereldoorlog verschenen. De meeste daarvan behandelden vooral de loopgravenoorlog aan het westelijk front en deden dit uit het perspectief van de Entente. Het boek van Sean McMeekin is opmerkelijk verschillend, omdat het zich richt op de deelname van het Ottomaanse Rijk die vaak weinig aandacht kreeg en het inzoomt op de Centralen en hun beweegredenen en belangen. De belangrijkste figuur is Keizer Wilhelm II, die vooral wordt herinnerd als de heerser die zijn land in een oorlog stortte uit solidariteit met de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie en de slechterik werd omdat hij België aanviel. De moord op Aartshertog Franz Ferdinand is vaak als de verhullende oorzaak voor de oorlog gebruikt waardoor het imperialisme van verscheidene naties werd verhuld. Keizer Wilhelm’s imperiale ambities waren zeer groot en die zijn de rode draad in het verhaal over de BerlinBaghdad Express. Voor de ideeën van de Keizer over het


vergroten van zijn rijk was een harde eis dat er een verbond met het Ottomaanse Rijk moest worden gesloten. Om Europa en Azië te verbinden was het Ottomaanse Rijk Europa’s poort naar het Midden Oosten. De Oriënt, die werd beschouwd als exotischer en minder geciviliseerd dan Europa, was een eerste keus voor het groter maken van empires. Het einddoel van de Keizer was India, toen een kolonie van het Britse Empire. Onder oorlogsomstandigheden zou het gemakkelijker zijn het van Brittannië los te maken, dus zag Wilhelm II in een oorlog een mogelijkheid om zijn ambities te realiseren. Om het Midden Oosten te bereiken had Duitsland behoefte aan een behoorlijke toegangsroute. De kortste route liep over land en dus ontstond het plan een spoorweg aan te leggen van Berlijn via Europa en via Turkije naar Bagdad. Het eerste stuk naar Constantinopel was geen probleem maar het traject door het hedendaagse Turkije zou veel moeilijker zijn, evenals het stuk naar Bagdad en door het moerassige Mesopotamië naar Basrah. Daarom was een verdrag met het Ottomaanse Rijk zo belangrijk.

Om zich van steun te verzekeren investeerde Duitsland enorme sommen geld in het bijna bankroete Rijk. Duitsland wilde echter niet alleen een verdrag met het Ottomaanse Rijk maar met de hele Islam. Dit zou ze niet alleen in het Ottomaanse Rijk bondgenoten bezorgen maar ook in Arabië, Noord Afrika en delen van het Britse India. Het idee van de Keizer was een jihad te ontketenen waarin de Islamitische wereld zou opstaan tegen hun overheersers. De crux in dit plan was dat de mujahidin feitelijk onder een koloniaal bestuur zouden blijven, maar dan als deel van het Duitse Empire. Het boek is niet werkelijk de geschiedenis van de spoorweg, die uiteindelijk pas in 1940 werd voltooid, maar het relaas over de spoorweg vormt de rode draad in het boek en houd het verhaal bijeen. Nog interessanter dan het spoorwegverhaal zijn de details over de betrokkenheid van andere sleutelfiguren en hun rol in de oorlog. De belangrijkste is Max von Oppenheim, een rijke Oriëntalist, die door zijn kennis van de regio Hoofd van het Duitse Inlichtingen Bureau voor het Oosten werd. Een ander belangrijke persoon was de

Let the Americans have the plains, the Russians Sibreria, the French and the Belgians and British various malaria-ridden lands in Africa. Germany would build her own economic empire in the very cradle of western civilization’)

Ottomaanse Sultan Abdul Hamid II, een soort keizer van het Ottomaanse Rijk. Hij werd genegeerd door Europese leiders vanwege de vermoede achterlijkheid van zijn Rijk en daardoor stond hij open voor een vriendschap die hem dichter bij Europa zou brengen. Uiteindelijk kwam de geplande jihad niet op gang en bleef dus zonder resultaat. Het idee van de Heilige Oor-

log alleen was niet genoeg om de krachten te mobiliseren waar Duitsland op rekende. Tenslotte waren de Duitsers die de jihad zo voluit steunden ook ongelovigen, dit leverde een aantal te voorziene problemen op. The Berlin-Baghdad Express is een verfrissend soort militaire geschiedenis dat de Eerste Wereldoorlog vanuit een geheel nieuwe richting benadert.

Door de nadruk op de rol van het Ottomaanse Rijk is dit een bijzonder en zeer origineel boek, maar nog belangrijker is McMeekin’s belangstelling voor het gedrag van Empires gedurende de oorlog. Wat hij duidelijk maakt is dat de imperiale belangen van alle grote Europese Rijken een grotere rol speelden in de oorlog dan dikwijls is toegegeven.

IN MEMORIAM Op 23 februari 2012 is op 69 jarige leeftijd B.J. (Ben) Derksen aan een hartstilstand overleden. Ben was sinds 1991 lid van de Sociëteit en sinds het jaar 2000 lid van de woensdagavondkegelclub “de Houthakkers”. Vanaf 2005 was hij onafgebroken penningmeester van deze subclub. Bovendien

diende hij de “Houthakkers” in de functie van rekenmeester. Hij bewerkte alle kegelresultaten van de leden en maakte periodieke en jaaroverzichten. Binnen de club hebben we Ben leren kennen als een man met een bijzonder gevoel voor humor veelal verpakt in kwinkslagen en rake opmerkingen.

We zijn hem dankbaar voor het vele werk en zullen deze “bassist van het houthakkersconcert” zeker gaan missen. Het bestuur van de kegelclub “de Houthakkers”

BCA’S BESTE BUSINESS LEDEN DINEREN Het moest er eens van komen: alle BCA’ers die in de loop der jaren Beste Business Lid werden en “even tijd” hadden, verzamelden zich in januari bij Don Quichotte voor een gezamenlijk diner. Het werd een erg gezellige

bijeenkomst, waar allen met veel plezier aan terugdenken. De hele twintigjarige geschiedenis van Business Circle Apeldoorn en alles, dat daarmee heeft te maken, passeerde de revue. Op de foto van Eneharry ontbreken Jan van den Berg (vakantie) en Jaap Hetebrij (verlaat)

DE LEESCLUB De leesclub in de Sociëteit komt eens per twee maanden bij elkaar om één of meer boeken te bespreken, die door de leden zijn gelezen. Op 25 januari werden twee titels besproken, te weten: Anna Enquist De verdovers Hella Haasse Sleuteloog

Volgende bijeenkomsten in 2012 zijn op de woensdagavonden van 28 maart en 30 mei. De ‘Bittere Bloemen’ van Jeroen Brouwers staat voor de maartbijeenkomst gepland.

OVERIGE CLUBS Er is ongetwijfeld nieuws uit andere clubs, al dan niet sub, te melden. Eén van de clubs meldde desge-

vraagd, dat enige tijd geleden geïnventariseerd is wie stukjes wil schrijven voor De Schutter en dat niemand daar

tijd voor had. Jammer dan!


g

g

De dienstverlening van THOMA-TBB A1 Bedrijfsmakelaars THOMA-TBB A1 Bedrijfsmakelaars: een kantoor met in totaal 5 vestigingen. Deze regionaal gerenommeerde bedrijfsmakelaars 'dekken' het gebied af langs en rond de A1 in Oost-Nederland. Door een nieuwe samenwerking met Thoma Makelaars kan gebruik gemaakt worden van een netwerk van 9 vestigingen. Dankzij gebundelde expertise en intensief onderling contact, zijn de A1 bedrijfsmakelaars te beschouwen als regionaal de best geïnformeerde partij. Onze dienstverlening: • taxaties • nieuwe projecten

• advies-op-maat • communicatie

Loolaan 1 Postbus 1005 7301 BG APELDOORN Telefoon 055 5 260 860 Fax 055 5 260 865 E-mail [email protected]

• consultancy • beleggingen

Wij zijn u graag van dienst!

Jurjen Berger

Hans van de Kamp

APELDOORN - DEVENTER - DOETINCHEM - LOCHEM - RIJSSEN

W W W. B E D R I J F S M A K E L A A R S . N L

10


’Als het niet kan Verpleging enmeer verzorging zoals het dan moet bijmoet, u thuis:

maar van zoals12het ’ inhet blokken en kan. 24 uur aaneengesloten • ter onlasting van de mantelzorger, een dag, weekend of midweek • in plaats van opname verpleeg-of verzorgingshuis • in plaats van Hospice • slaapwachten en verder maatwerk • info over indicatiestelling CIZ, persoonsgebonden budget, ﬁscale aftrekpost drs. A.J.F. Jacobs

+31(0)6-51 72 86 99 Waltersingel 78 7314 NW Apeldoorn Postbus 1448 7301 BR Apeldoorn [email protected]

bemiddelingsbureau www.attend24uurszorg.nl

Schaaknieuws

Wim Jüch overtuigend winnaar van de Voorjaars-competitie 2011 Een andere winnaar in de najaarscompetitie 2011. In de laatste weken had Rein Hermans zijn voorsprong al kleiner zien worden, aan het slot werd hij nog ge-

passeerd. Na jaren stond Harm Tilman weer bovenaan. Daaronder drie spelers dicht bij elkaar. En tenslotte boekte Rinse Bloemsma een aantal winstpunten.

De eindstand was op 21 december 2011: Gesp. Win. Rem. Verl. 1 Harm Tilman 26 17 1 8 2 Rein Hermans 27 16 1 10 3 Wim Jüch 23 14 0 9 4 Budy Kuijpers 27 14 4 9 5 Klaas Homburg 25 9 2 14 6 Theo Braam 28 9 3 16 7 Rinse Bloemsma 26 6 1 19 Voorjaarscompetitie 2012 weer met oude volgorde De meeste spelers hebben al weer 15 of meer partijen gespeeld, zodat er al

Pnt. 17.5 16.5 14.0 16.0 10.0 10.5 6.5

Res. in % 67.31 61.11 60.87 59.26 40.00 37.50 25.00

weer een goede indruk is van de sterkte. De volgorde aan de top is weer gelijk aan die van een jaar geleden.

Op 14 maart stond het zo: Gesp. Win. Rem. 1 Wim Jüch 17 12 1 2 Rein Hermans 18 12 0 3 Harm Tilman 15 9 0 4 Theo Braam 16 8 2 5 Klaas Homburg 17 7 0 6 Budy Kuijpers 16 6 1 7 Rinse Bloemsma 15 1 0

Verl. 4 6 6 6 10 9 14

Pnt. 12.5 12.0 15.0 9.0 7.0 6.5 1.0

Res. in % 73.53 66.67 60.00 56.25 41.18 40.83 6.67

We zijn nog niet op de helft van deze competitie en enige verwachting uitspreken is dus nog niet mogelijk.

BRIDGENIEUWS Ledenvergadering De jaarlijkse ledenvergadering werd, voorafgaande aan de normale wekelijkse bridgedrive, gehouden op maandag 16 januari 2012. Met vreugde werd geconstateerd dat het ledental intussen 23 bedraagt; aanvulling blijft niettemin welkom. De reeds lang bestaande vacature van wedstrijdleider kon worden gevuld: Theo van der Maas stelde zich daarvoor beschikbaar en werd als zodanig in het bestuur opgenomen. De jaarrekening 2011 van de penningmeester en diens begroting 2012 werden goedgekeurd; de contributie blijft gehandhaafd op 25.

Ook het voorgestelde programma voor 2012 verwierf algemene instemming. Tenslotte werd Harm Tilman gehuldigd voor zijn activiteiten ten behoeve van de bridgeclub; wekelijks berekent hij de uitslag van de drive en eens per jaar treedt hij op als accountant bij het vaststellen van de jaarrekening. Programma 2012 17 maart IJsselcupwedstrijd te Apeldoorn 02 april Paasdrive 23 april Echtparendrive (met gezamenlijke maaltijd)

03 november IJsselcupwedstrijd te Arnhem 03 december Sinterklaasdrive met dames (tevens gezamenlijke maaltijd) Interne competitie In de periode oktober-december 2011 eindigden Rein Hermans en Dré Gijsbers als eersten met een gemiddelde score van 55.60%; in december 2011 en januari 2012 werd deze eer bevochten door Budy Kuijpers en Jaap Elenbaas met 54.13%. Proficiat!


11

EEN WANDELING BIJ PALEIS HET LOO

Ton Steeman In het kader van de herdenking van onze bevrijding in het jaar 2000 maakte ik voor de Apeldoornse schooljeugd de brochure: VOOR DE TOEKOMST OVER HET VERLEDEN. Daarin beschreef ik twee wandel- en drie fietsroutes langs oorlogsmo(nu)menten in onze gemeente. Een daarvan was een niet al te lange wandelroute bij paleis Het Loo. Op 17 april 1945 is Apeldoorn bevrijd. Mijn verhaal kreeg de titel EEN OPERATIE DIE GEHEIM MOEST BLIJVEN De wandeling start midden voor het paleis Het Loo (bedenk wel dat de tekst bestemd was voor schooljeugd). “Het paleis waar we nu voor staan werd gebouwd door Stadhouder Prins Willem de Derde die leefde van 1650 tot 1702. Hij was gek op jagen en kwam vaak op de Veluwe. Daarom kocht hij het kasteel dat we nu het Oude Loo noemen. Hij bouwde daar vlak bij dit mooie nieuwe zomerverblijf. Willem was getrouwd met Prinses Mary Stuart, de dochter van de Engelse koning. Toen die koning dood ging werden Willem en Mary Koning en Koningin van Engeland. Dit paleis heeft in de driehonderd jaar dat het er nu staat al veel meegemaakt. Als het huis kon praten zou je niet weten wat je hoorde, geloof dat maar. Dat is niet alleen omdat dit het verblijf was van zoveel Oranjes. Ook Koning Lodewijk Napoleon heeft er gewoond. Het paleis heeft nog heel wat meer beleefd. Zo is het een paar keer in gebruik geweest als hospitaal en zelfs als onderkomen voor soldaten. Maar we gaan het nu hebben over de tweede wereldoorlog, die duurde van 1940 tot 1945. Al die tijd hielden de Duitsers ons land bezet. Duitsland had in 1918 de eerste wereldoorlog verloren. Daar hadden ze de pest over in. Zij werden door hun overwinnaars erg

12


Parkeerplaats bij de slagboom tegenover de Berghorst bunker zat onder de bomen achter het hek.

streng gestraft, en kregen toen nog meer de pest in. In 1933 kwam toen Adolf Hitler aan de macht. Dat was een slechte man die op wraak uit was en vooral op macht. Hij wilde wel de hele wereld veroveren en bouwde in de dertiger jaren een groot sterk leger op. In 1939 begon zijn veroveringstocht in Polen. In de eerste jaren van de oorlog hadden de Duitsers veel succes. Bijna heel Europa kregen ze in hun handen, een stuk van Noord-Afrika en ook een groot deel van Rusland, want ze kwamen tot Moskou. In 1943 begon het slechter voor ze te gaan. In Rusland keerden de kansen, Noord Afrika ging verloren. De geallieerden landden in Italië. Italië was een bondgenoot van Duitsland, maar het gaf zich nu snel over. Op 6 juni van het jaar 1944 landden de geallieerden op de noordkust van Normandië in Frankrijk. Dat waren voornamelijk Amerikanen en Engelsen, maar ook vrije

Fransen, Polen en Nederlanders. De aanval kostte enorm veel slachtoffers, maar hij slaagde en de Duitsers werden langzaam achteruit gedrongen. Op dinsdag 5 september kwam door een toespraak van onze ministerpresident Gerbrandy voor Radio Oranje in Londen het gerucht in de wereld dat de Nederlandse grens was overschreden, ja zelfs dat Breda al was bevrijd. Iedereen hoopte dat het hele land nu gauw vrij zou zijn. Daarom werd er in ons land al een beetje feest gevierd. De Duitsers begonnen bang te worden. En de NSB-ers, dat waren landverraders die de Duitsers hadden geholpen, raakten helemaal in paniek. De drie Apeldoornse NSB-wethouders gingen er ook vandoor. Helaas, de geruchten bleken niet waar te zijn. Die vreemde dag noemen we nu “Dolle dinsdag” In opdracht van Hitler was Seyss Inquart hier de baas. Omdat hij een beetje mank liep, noemde men hem “Zes en een kwart”.

Net als veel andere Duitsers had die Seyss Inquart het in Den Haag ook wat benauwd gekregen. Daarom kwam hij met zijn ambtenaren hier naar Apeldoorn. Hij had een werkruimte in die grote witte villa naast hotel Bloemink aan de Loolaan. Voor dat huis was een grote schuilkelder gebouwd. Daar stond ook een bed voor hem klaar. Rauter, een beruchte nazi, baas van de SS en de Duitse politie in ons land, verbleef toen hier in de Berghorst. Overal zag je Duitsers, in het paleis, de stallen, hotels. Ze hadden zelfs woonhuizen gevorderd. Daarin woonden niet alleen soldaten maar ook soldatenmeiden. Bijvoorbeeld hierachter aan der Loseweg en aan de Rostocklaan. We gaan nu naar de slagboom bij de Loseweg. Links achter de muur was tijdens de oorlog een grote bunker. Van de bovenverdieping van het paleis was door de Duitsers een glijbaan aangelegd naar deze bunker. De gewonde soldaten die daar lagen konden als dat nodig was dus heel snel naar die bunker worden overgebracht. Ga nu door naar de Loseweg Hier staat De Berghorst, waar Rauter verbleef. Ga links af. Op de hoek is een restaurant. Als je links daarlangs de Loseweg verder afloopt zie je links

een vleugel van het paleis boven de schutting uitsteken. Daar is ook een verhaal over. In september 1944 probeerden de geallieerden snel een einde aan de oorlog te maken. Dat was nodig omdat de toestand in ons land steeds slechter werd. Er was niet genoeg eten, brandstof, kleding. Eigenlijk was er een tekort aan alles. MARKET GARDEN Daarom werd een gewaagde poging gedaan om de Duitsers een geweldige slag toe te brengen. De Rijn was een moeilijke hindernis. Er moest een bruggenhoofd over de Rijn komen bij Arnhem. Daarvoor werd de grootste luchtlandingoperatie die ooit was uitgevoerd op touw gezet. Die kreeg de naam Market Garden. Op 17 september 1944 landde de Eerste Britse Luchtlandingsdivisie op de Ginkelse heide. Die “Slag om Arnhem” is helaas verloren, en de winter die nu volgde eiste erg veel slachtoffers. Mensen kwamen om van kou en honger, daarom heet die winter ook hongerwinter. Bij Arnhem sneuvelden bijna 2000 militairen. Ruim 2000 geallieerde soldaten konden over de rivier terug komen naar eigen troepen. Er waren

ook duizenden gewonde Engelsen en Polen die niet meer konden vluchten. Zij werden door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt. De gewonden konden in het ziekenhuis van Arnhem niet allemaal worden geholpen. Daarom werden veel gewonde para’s naar Apeldoorn gebracht. Zij werden ondergebracht in de ziekenhuizen, maar ook in de Psychiatrische inrichting Sint Josephstichting, dat nu De Wellen heet. Dat was al een Duits militair hospitaal. De Koning Willem III Kazerne werd als hospitaal gebruikt, maar ook als gevangenis. HET LOO Maar er gingen ook gewonden naar het paleis Het Loo, dat al een Duits Kriegslazarett was. De eerste 45 Engelse gewonden kwamen daar al op 20 september aan. Zij werden ondergebracht in de vleugel die je van hieruit ziet. Daar waren voor de oorlog de logeerkamers van de Koningin. Sommige soldaten lagen met 3 of 4 tegelijk in zo’n mooi groot praalbed, maar de meesten in houten stapelbedden. De Duitse Ortskommandant, baron von Oldershausen, was geen lid van de partij en had een hekel aan de nazi’s. Met zijn medewerking kon er door een Apeldoornse veel voor die Engelsen worden gedaan. (Teding van Berkhout-Tutein Nolthenius, vertel ik een volgende keer wel over T/S) ONTSNAPPING UIT HET LOO Een aantal gewonden wist met hulp van de ondergrondse te ontsnappen. Von Oldershausen wist daar ook van, aan een van hen gaf hij nog een bericht mee voor zijn moeder die toen in Zwitserland woonde.

In deze vleugel lagen de later ontsnapte soldaten van “Arnhem”. Links achter de muur onder de bomen was die bunker. Door de poort achteraan kom je op de oprijlaan, links naar De Berghorst rechts naar de bassecour.

Die ontsnapping begin oktober 1944 van 4 gewonde para’s is een spannend verhaal. Het plan was door de ondergrondse beraamd met behulp van keukenpersoneel. Op een nacht klommen de vier, Fred, Frank, Peter en Derek, in pyjama en op sokken het raam uit. Zij klommen via een brandslang naar beneden de tuin in. Na de ontsnapping werd die brandslang weer naar binnen gehaald.


13

14


Bij de schutting aan de Loseweg waren ondergrondse helpers. Na het noemen van het codewoord ‘Red barets’ werden ze via de tuin van de Keizerskroon naar een onderduikadres gebracht. Twee kwamen in de Rostocklaan 61 bij Buitenhuis en twee aan de Koningstraat bij Bouwman. NB: ga nu links af de Loseweg verder af. Naast het restaurant dat nu De Heerlijkheid heet, rechts op 182 was de stalhouderij van Tellegen waar we straks nog iets over zullen horen. Bij de ‘boerderij van Loois’, het oudste huis van Apeldoorn, rechts af, dan achter de Keizerskroon langs tot de Tuinmanslaan. Rechtsaf naar de Koningstraat. We lopen nu recht op het ‘winkeltje van Veeneman’ af. Rechts daarvan woonde Bouwman. Ga nu de Rostocklaan in tot nummer 61 waar Buitenhuis woonde. Een van de para’s bij Buitenhuis was Frank Manser, een voormalig bokskampioen van het Britse leger. Hij had een kogel in zijn arm. Daar kwam een ontsteking bij. Hij had hoge koorts en een verschrikkelijk stinkende wond. Met behulp van Willy Hageman, een verpleegster die hier vlak bij woonde, werd een dokter te hulp geroepen. Maar die kon zelf niet helpen. Frank moest worden geopereerd anders ging hij dood. En wat moet je met een dode Engelsman in een buurt die stikt van de moffen? Goede raad was duur, maar de oplossing werd toch gevonden.

Kaper

De poostvleugel waaruit werd ontsnapt. Onder de bomen was de bunker.

Frank kreeg een andere naam. Hij werd Jan Hendriks, een doofstomme evacué uit Arnhem die tijdens de tocht naar Apeldoorn door een Engels vliegtuig was aangeschoten. Dit klinkt misschien raar, maar Duitse militaire colonnes tussen Apeldoorn en Arnhem werden vaak door de Engelsen uit de lucht beschoten. Vluchtelingen uit Arnhem die daar tussen liepen werden daarbij ook wel eens gewond. Het verhaal dat ze verzonnen voor Frank had dus echt gebeurd kunnen zijn. Voor de operatie werd een afspraak gemaakt met een non in het

Printin g

Ovenbouwershoek 3, 7328 JH Apeldoorn, T 055 - 533 20 05 F 055 - 541 47 36, [email protected], www.kaperdruk.com

Passie voor communicatie

Liduinaziekenhuis. Dat was helemaal aan de andere kant van Apeldoorn achter het station. De operatie kon pas tegen vijf uur ‘s middags gebeuren. Met een paard en wagen van Jo Tellegen, het “taxi”bedrijf aan de Loseweg waar we net waren, ging Willy in haar verpleegstersuniform met Frank naar het Liduina en daar rechtstreeks naar de operatiekamer, waar de non al wachtte. Willy maakte hem klaar voor de operatie.

• • • • • • • •

Passie Interactieve media Voorraad beheer Opmaak & Productie Drukwerk Printing Concept & Design Creativiteit


15

Leef ondernemend. Ondernemingsrecht Schuite De Boer notarissen maakt notariële zaken niet moeilijker dan ze al zijn. Duidelijke, heldere taal en… vaste, scherpe tarieven. Als ondernemer kunt u rekenen op kwaliteit en flexibiliteit tegen een reële prijs. Kijk op www.debetaalbarenotaris.nl of bel 055 - 505 05 06. Welkom bij de betaalbare notaris.

Schuite De Boer De betaalbare notaris.

Vormgevers tuin en landschap Hoveniers Boomverzorgers Boomkwekers

16


Werkzaam in heel Nederland Eigen kwekerij in Apeldoorn Bel 055 522 53 22 voor een afspraak www.tenhoventuinen.nl

De Schutter. magazine van de Sociëteit Apeldoorn

Recommend Documents