september 2011
MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
September 2011
POLDERS OM DE POPOCATEPETL
Jaargang 48, nr 4
China, wandelen, vakantie, trouwen, bruiloft, G R-‐paden, Mexico
VAN DE REDACTIE
Eind augustus, d e zomer is al weer zo’n b eetje voorbij; in Nederland h ebben ze daar weinig van gemerkt, h eb ik me laten vertellen, maar in Mexico heeft de zomer een andere betekenis. Hier in Mexico Stad brengen de re-‐ gens van de zomer een welkome verfrissing van de meihitte en na de eerste buien wordt de modder die er uit de lucht valt weer gewoon water. Wat wel samenvalt is dat zowel in Nederland als in Mexico de kindertjes nu weer naar school gaan en dat betekent dan dat opa en oma geen vakantie meer hebben. Vooral bij tweewer-‐ kende gezinnen moeten die dan weer regelmatig opdraven. Ook de redactie van de PoPo draait weer op volle toeren en dankzij dat is het gelukt om dit home-‐ comingsnummer met succes af te ronden. Daarin hebben we behalve de gebruikelijke rubrieken, zoals de ko-‐ mende activiteiten (al dan niet cultureel), van de bestuurstafel en de wisten-‐jullie-‐datjes uit Nederland, een aantal interessante b ijdragen. Zo h ebben we een “ik b en ….” van Edwin Timmer, s inds half mei in ons midden a ls correspondent van de Tele-‐ graaf, en een stuk van Bernard Schut over hoogteziekte, waar hij nogal mee te kampen heeft als hij in Mexico op bezoek is. In zijn stuk gaat het meer over Zuid-‐Amerika, waar het fenomeen nog bekender is dan hier. Verder legt Jan-‐Albert Hootsen ons uit waarom wonen in Ciudad Nezahualcóyotl reuze meevalt. Jan-‐Albert is corres-‐ pondent van Trouw en maakt sinds kort d eel uit van d e PoPo-‐redactie . Aansluitend op Ad ten Kate’s stukje in het aprilnummer over de crisis nu een artikel van Sweder van Wijnber-‐ gen, eerder gepubliceerd in Elsevier, waarin hij aanbevelingen doet over hoe je de Grieken aan moet pakken, en dat is niet de manier waarop onze minister van financieën het doet. Ja, die Grieken hebben de levenswijsheid, indertijd gepredikt door Zorba ( vertolkt door d e acteur van Mexicaanse afkomst Anthony Quinn) wat a l te s eri-‐ eus genomen, b lijkt achteraf. Tenslotte een stukje van Poul van Bremen Mulder over de regentijd, d it na zijn u itgebreide reeks over d e Mixes, en ook nog een verboden doordenkertje van Ad ten Kate, dat d eze keer over b ewustwording gaat. Alles b ij me-‐ kaar een aflevering waarvoor we ons als redactie niet hoeven te s chamen. Dat doen we trouwens toch n ooit! Ad, Jan-‐Albert en Yolanda
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
1
I NH OUDSOPGAVE
COLOFON
Van de redactie
1
Inhoudsopgave
2
Colofon
2
Komende activiteiten
3
Van de b estuurstafel door Henk W. Keizer
3
Ik b en edwin timmer Door Edwin Timmer
4
‘De grieken moeten niet gaan doen wat Jan Kees de Jager zegt’ door Sweder van Wijnbergen
7
Verboden d oordenkertjes door Ad ten Kate
12
Nederlandse cultuur in Mexico door Mary-‐Grace van Leeuwen
14
Sometimes...
15
door Bernard Schut Wisten jullie . . . ? door Kees Burk
17
de pauze in de regentijd door Poul van Bremen Mulder
19
mannetje
20
door Eugenie van Stratum je b ent gek a ls je in Nezahualcóyotl woont door Jan-‐Albert Hootsen
22
Algemene informatie van de Nederlandse Vereniging in Mexico
24
2
De PoPo is het officiële blad van de Nederlandse Vereniging in Mexico en verschijnt zes maal p er jaar. Abonnement Het ontvangen van een papieren versie van de PoPo is verbonden aan een betaald lidmaatschap van de Nederlandse V ereniging in Mexi-‐ co. Redactie Yolanda Carati Ad ten Kate Jan-‐Albert Hootsen Kopij Kopij is van harte welkom. Wij ont-‐ vangen artikelen, foto’s, tips, op-‐ roepjes, etc. graag per e-‐mail op
[email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor alle ingezonden kopij zonder overleg te wijzigen, in te korten, niet te plaatsen, etc. Advertenties Advertenties kosten: 1 pagina: $2.500 p er jaar ½ pagina: $1.250 p er jaar ¼ pagina: $ 625 p er jaar Speurders : $ 100 p er keer Ontwerp k aft Oplage 120 stuks
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
Woensdag 14 september
Zaterdag 15 oktober
KO MENDE ACTIVITEITEN Koffieochtend De septemberkoffie van de Nederlandse Vereniging zal gehouden worden op woens-‐ dag 14 september bij Patricia Zonneveld. Haar adres is Sierra Amatepec 267, hoek Monte Libano, in Lomas de Chapultepec. Jullie zijn vanaf 11 uur van harte welkom! Voor meer informatie: www.nvmexico.com De Nederlandse dag in Mexico Een familiedag voor iedereen. Een h ele dag vol met typisch Nederlandse cultuur en een fantastische gelegenheid om je Mexicaanse vrienden en familie leden wat van Nederland te laten zien en proeven. Voor meer informatie: http://nvmexico.com/nvdag
Voor d e meest recente lijst met komende activiteiten, zie onze website, www.nvmexico.com.
VAN DE BESTUURSTAFEL door Henk W. Keizer Terwijl ik dit schrijf is het al weer 21 augustus en de meesten van u zijn wederom terug van vakantie. In Nederland was het een van de meest regenachtige zomers sinds 1914, las ik ergens. Niettemin blijft het toch h eerlijk zo nu en dan even daar te zijn, je familie en vrienden te zien, te genieten van de wegen zon-‐ der topes, van het onbekommerde fietsen zonder doodsangsten en natuurlijk niet te vergeten van het winkelen bij Albert Hein en je favoriete hagelslag en pindakaas. Terug in Mexico vallen je meteen de voordelen van het hier zijn op; fantastisch weer, 's middags een ver-‐ frissende regenbui, autorijden zonder flitspalen, pri-‐ ma restaurants voor een fractie van de prijs en na-‐ tuurlijk vooral de veelheid van activiteiten van onze Nederlandse Vereniging. Zo is er in september is al-‐ weer en Homecoming Party en als er genoeg animo is dan organiseren we ook weer een Tennistoernooi. Ook wil ik bij deze de nieuwe Ambassadeur Mevr. Laetitia van den Assum van harte welkom heten in ons midden. Zij heeft een indrukwekkende carrière achter zich met plaatsingen o.a. in Thailand en Kenia.
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
Genoeg ervaring dus in "uitdagende" landen! Waar-‐ schijnlijk kunnen we met haar kennis maken op de Homecoming Party. Helaas vertrekt er ook iemand uit het Bestuur en wel Jan Bijl. Als directe link met de Ambassade heeft Jan zich met verve van zijn taak gekweten en we zul-‐ len h em node missen. V eel succes in Guatemala ! Voor de nieuw gearriveerde Medelanders, en dat zijn er aardig wat, wil ik nog eens een opsomming geven van activiteiten binnen en buiten de Nederlandse Vereniging: -‐ maandelijkse borrelavonden -‐ jeu de boule en BBQdagen -‐ Sinterklaasviering -‐ tennistoer-‐ nooien -‐ wandeltochten en bergbeklimmingen -‐ h et Koninginne Gala – nieuwjaarsreceptie; tevens wordt er wekelijks door leden gesquasht en is er een suc-‐ cesvol NL voetbalelftal -‐ er wordt hardgelopen (op hoogte) en er worden periodiek spannende lunches gehouden van d e Dutch Business Club. Kortom, er is dus weer meer dan genoeg te doen in onze NL gemeenschap. ✘
3
IK BEN ED WI N TI M MER Door Edwin Timmer Mijn eerste herinnering aan Mexico zijn oude auto’s. Roestige Amerikaanse sleeën over Baja California en Insurgentes Sur in Mexico-‐stad. Rammelend, door-‐ hangend, gedeukt en aan elkaar gebonden. Alsof ze zo uit een jaren ‘70 film kwamen aanrijden, maar intussentijd wel twintig jaar buiten hadden gestaan. Stomverbaasd was ik over deze stad als tijdmachine. Tegelijkertijd raakte ik op slag verliefd op de ronken-‐ de en walmende F150 pick-‐ups vol groente, fruit en hele families. Dat was de herfst van 1996. Ik kwam naar Mexico voor mijn scriptie Internationale Betrekkingen van de UvA. Ik zou naar Tabasco reizen voor een onderzoek naar de oppositie van Chontal-‐ indianen tegen oliereus Pemex. Maar eerst had ik twee maanden in de stad voor interviews vanaf de UNAM. Het bleek genoeg om gehecht te raken aan de enorme metropool, d e taal, h et voedsel en de openheid van veel chilango’s. En voldoende tijd om mijn vrouw te ontmoeten. Dat ik me vanaf het begin thuisvoelde had veel te maken met Tjabel Daling, toenmalig correspondent van Trouw. Eén van zijn artikelen was de aanleiding voor mijn scriptie. Toen ik hem vanuit Nederland belde, zei hij: ‘Heb je al woonruimte? Kom maar hier!’ Zijn appartement in de Condesa, vlakbij metro Chilpancingo, lag bezaaid met knipsels. ’s Morgens vroeg kochten we kranten die we samen doornamen. Hij op zoek naar nieuws, ik naar Pemex, Lopez Obra-‐ dor en Tabasco. Het was heerlijk, al was Tjabels kof-‐ fie niet te drinken zó sterk.
4
Helemaal nieuw in Mexico ben ik dus niet. Maar pas sinds half mei van dit jaar woon ik er echt. Dit keer van plan om, samen met mijn Mexicaanse vrouw en kind, jaren te blijven. Nadat Ad ten Kate me vroeg om een ‘Ik ben…’ te schrijven, heb ik zitten dubben. Want wat vertel je aan mensen die al jaren hier wo-‐ nen? Velen van jullie kennen het land veel beter dan ik. Het mooie is waarschijnlijk dat iedereen een eigen verhaal heeft over waarom hij hier terecht is geko-‐ men. Vijftien jaar geleden stond voor mij al vast dat ik terugwilde. Ik was verkocht na vijf maanden Mexico. Het werk dat ik Tjabel zag doen -‐ reizen, reportages maken -‐ dat wilde ik ook! Bovendien had ik op een feestje een prachtige en bijzondere vrouw ontmoet: Veronica. Zij studeerde nog. En ik moest terug om mijn scriptie af te maken. Na een jaar heen en weer reizen en mailen (dat kon toen net) besloten we: zij zou naar Neder-‐ land komen voor studie, en ik zou in Nederland star-‐ ten a ls journalist: eerst het vak leren voor een sprong naar correspondentschap in Mexico. Sinds 1998 hebben we in Den Haag gewoond. Ik was, geboren en getogen in Flevoland, net zo goed import als Veronica. Maar de Hofstad werd ons thuis. Eten bij de Haagsche Beek, hardlopen door het Westduin-‐ park en voetbal op het Scheveningse strand. Veroni-‐ ca had een eigen atelier op de Prinsegracht, en had ze dankzij de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten een reeks (buitenlandse) vrienden. Ik heb eerst bij tijdschrift Oogst van LTO Nederland ge-‐ werkt, en stapte in 2004 over naar de Financiële Te-‐
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
legraaf. Vier jaar geleden ging ik weer in Den Haag aan de slag: op de parlementaire redactie van de krant. Mexico is jarenlang ons vakantieland geweest. Elke anderhalf jaar vlogen we naar familie. Mexico-‐stad is altijd immens gebleven, maar ‘t wagenpark ver-‐ nieuwde snel. Of die auto’s nu op krediet worden gekocht of n iet, qua luchtkwaliteit scheelt h et enorm vergeleken met die oude Amerikaanse bakken. En dan die telkens uitdijende files. Erger dan in Neder-‐ land! Op het Binnenhof botste ik regelmatig met mi-‐ nister Eurlings (Verkeer) over zijn kilometerheffing. Mijn hoofdredactie zag er niets in. Maar in Mexico-‐ stad dacht ik vaak: dat moesten ze hier eens invoe-‐ ren! De mooiste p lekjes die ik h eb leren kennen zijn Saltil-‐ lo, Puerto Escondido en Mazatlán. Saltillo door de provinciale sfeer. En dankzij laarzenmakerij V ictoria – als ik me d e naam goed herinner – ergens in het cen-‐ trum. Achter het winkelgedeelte maakte d e eigenaar niet alleen alle laarzen zelf, hij bleek bovendien ach-‐ teroom van Veronica. Iets dichterbij huis heeft het koloniale kerkje in Ocotepec, Morelos bijzondere be-‐
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
tekenis voor ons. We zijn er getrouwd, deze zomer tien jaar geleden. Dat we nu eindelijk in Mexico wonen, voelt heerlijk. Voor mijn vrouw was het tijd om weer in eigen land te vertoeven. Zeker sinds we twee jaar geleden ons dochtertje Inés kregen. Ik heb geen moment tegen-‐ gestribbeld, want ik doe eindelijk waar ik al die tijd mijn zinnen op had gezet: een correspondentschap in Mexico. Ik werk voor de Telegraaf, Elsevier, de Belgi-‐ sche krant De Tijd, agrarische media en ik schrijf een column voor maandblad Kinderen over hoe h et is om met je kleine te emigreren. Kortom, geen tijd voor verveling. In Nederland begrijpt overigens niet iedereen onze stap. Naar Mexico oké, maar waarom uitgerekend nu? Met alle drugsgeweld. Het beeld over Mexico in Nederland is nogal zwart-‐wit. Ach, compleet ongelijk hebben ze niet. Onze Mexicaanse familie in Monter-‐ rey vertelde laatst zelf hoe sterk hun leven is veran-‐ derd. Tegenwoordig liever een carne asada in de achtertuin, dan ’s a vonds laat over straat. En dat zeg-‐ gen neven en nichten die vroeger gilden dat Mexico-‐ stad onleefbaar was! Gelukkig genieten wij van onze terugkeer naar Mexico-‐stad. De leuke tenten in de Roma, uitstapjes naar Parque Viveros of met onze dochter op stap door de stad. Wat ik heerlijk aan Mexico vind, in mijn eerste drie maanden hier, is de warmte bij familie, en het gemak waarmee je mensen kunt interviewen. In de Tweede Kamer is elke afspraak tot op d e tien minuten gepland. Hier nemen mensen tijd voor een goed gesprek. Ideaal om dit land opnieuw te ontdekken. Het enige wat ik mis is een voetbalclub of een veldje in de buurt van Del Valle om een balletje te trappen. Suggesties?
[email protected] ✘
5
‘DE GRIEKEN M OETEN NIET GAAN D OEN WAT JA N KEES DE JA GER ZEGT’ door Sweder van Wijnbergen Sweder van Wijnbergen was eind jaren tachtig lead economist bij de Wereldbank voor Mexico en was betrokken bij de onderhandelingen over de Mexi-‐ caanse schuldsaneing. Nu is hij hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam. In aansluiting op mijn stukje in het aprilnummer “de crisis twee jaar later” hierbij wat Sweder vindt van de aanpak van onze minister van financiën Kees de Jager van de Griekse schuldencrisis. Dit stuk werd onlangs gepubli-‐ ceerd in Elseviers Weekblad. (Ad ten Kate) Ik heb alles wat er nu in Europa gebeurt, al eens meegemaakt in Mexico. Griekenland is nu wat Mexico begin jaren tachtig was: een niet zo succesvol ontwik-‐ kelingsland, met te veel overheid, te veel regels, te veel corruptie, te veel schuld. Zo’n land waarvan je zegt: waar moet je beginnen? Er klopt niks. Iemand moet met de stofkam door het hele land. Afzonderlijke maat-‐ regelen werken niet. Vooral de vader van de huidige Griekse premier Ge-‐ orge Papandreou heeft het land naar God geholpen. Dat was een socialist oude stijl. Cadeautjes aan de mensen geven en morgen zien hoe dat te betalen. Die heeft tijdbommen rondgestrooid. Pensioen? Ja joh, met 52. Als de armen het vragen, mag alles. Nu blazen die bommen Griekenland op. Wat je ook doet met d e s chulden, dat moet veranderen. In Mexico had hetzelfde soort politici het land naar de afgrond gebracht. Ik was eind jaren tachtig hoofd-‐ econoom bij de Wereldbank voor een aantal Latijns-‐ Amerikaanse landen, waaronder Mexico. Ik was 36
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
en had het economische programma onder mijn vleugels. Daar hadden ze me in gekatapult. Ik mocht een paar rangen overslaan omdat ze iemand met academisch prestige zochten. Die Mexicanen waren eigenwijze apen, met doctorstitels van Amerikaanse topuniversiteiten als Yale, MIT en Harvard. Die keken neer op iedereen die zulke graden niet had. Maar ik had ook op MIT gezeten. De vicepresident Latijns-‐ Amerika haalde mij ergens uit de krochten van de Wereldbank met de tekst: ik heb een andere eigen-‐ wijze aap nodig want daar luisteren ze naar. Dat werkte. Die Mexicanen waren topeconomen. Ze wisten hoe ze Mexico er bovenop moesten krijgen. Als ik ’s avonds met ze uit eten ging, kreeg ik te horen: jullie moeten het ons makkelijker maken om de harde her-‐ vormingen te verkopen. Ze zeiden: als onze president tegen zijn volk moet zeggen dat hij 50.000 ambtenaren moet ontslaan van de Wereldbank, het IMF en Ame-‐ rika, dan staan er binnen de kortste keren een mil-‐ joen Mexicanen te demonstreren. Als de president zelf mag uitleggen dat h et goed is om ambtenaren te ontslaan, dan h eeft h et p lan een kans van s lagen. Jan Kees de Jager doet zijn best, maar hij mist erva-‐ ring. Neem b ijvoorbeeld zijn eis dat d e Grieken in een jaar 50 miljard euro van hun staatsbezit privatiseren. Dat machogedoe werkt niet. Met afdwingen en on-‐ der curatele stellen trap je die mensen op de ziel. Je mag iedereen best boos maken, maar dan moet je er ook iets mee bereiken. Hiermee bereikt De Jager het
7
tegenovergestelde: meer protest. Dat is niet handig. De Jager is zijn eigen mislukken aan het organiseren. Wij vonden in 1989 ook dat die Latijns-‐Amerikaanse landen moesten privatiseren. We hebben zelfs de hele privatiseringsoperatie in Mexico begeleid vanuit de Wereldbank. Maar dat was vanuit een heel ande-‐ re optiek. Je privatiseert omdat je een efficiëntere en kleinere staatssector wil hebben, niet omdat je bin-‐ nen zoveel maanden zoveel miljard wil ophalen. Ga jij maar eens onderhandelen met iemand van wie je weet dat-‐ie geld nodig heeft voor een bepaalde deadline, anders gaat h ij failliet. Dan wacht je tot h et uiterste moment en doe je een absurd laag bod. Daarbij: wie wil in de huidige omstandigheden met de huidige onzekerheden wat dan ook doen in Griekenland? Ik hoorde collega-‐hoogleraar Sylvester Eijffinger zeggen: de Grieken hebben bezittingen van 300 miljard euro, ze moeten gewoon alles verkopen. Die man leeft in een sprookjesland. Als het Griekse staatsbezit binnen een jaar verkocht moet zijn, mogen ze blij zijn als ze het met gesloten beur-‐ zen kwijtraken. Dit moeten ze gewoon n iet doen. Het is verbijsterend om te zien hoeveel lessen uit die schuldencrisis in Latijns-‐Amerika vergeten blijken. Europa doet alles verkeerd. Ik h eb best veel landen in crisis meegemaakt, maar zo’n collectief vertoon van incompetentie is voor mij nieuw. Nederlandse belastingbetalers krijgen meer geld te-‐ rug als er een ordentelijke herstructurering van de Griekse schulden komt, zoals die er ook was voor Latijns-‐Amerikaanse landen eind jaren tachtig in het zogeheten Brady-‐plan. Een deel van de schulden moet worden kwijtgescholden, niet uit solidariteit, maar uit eigenbelang. Denk maar aan een schuldsa-‐ nering van gewone mensen. Je hebt een vent die al-‐ coholist aan het worden is. Zijn baas ontslaat hem.
8
Die vent kan het allemaal niks schelen, die koopt op afbetaling een nieuwe keuken. En een nieuwe auto. De schulden lopen aan alle kanten over hem heen. Dan komt er iemand van de s chuldsanering, die zegt: we gaan eerst jou op de rails krijgen. Dus: je moet van die fles af, je moet om half acht opstaan, we re-‐ gelen een baan. Die man moet je een reden geven om op te staan. Als jij weet dat je de komende veer-‐ tig jaar alles wat je h ebt, moet afdragen aan d e bank, dat je n et genoeg h ebt om in leven te blijven, dan zeg je ook: bekijk het maar. Ik ga door met die fles. Een schuldsanering verlaagt de schulden tot wat die vent kan b etalen en dan mag h ij iets voor zichzelf h ouden.
Voor een land geldt hetzelfde. Griekenland wordt geen enkel perspectief geboden. Het land moet nu zo veel belasting heffen dat niemand nieuwe activiteiten ontplooit. Uiteindelijk is iedereen slechter af, ook de schuldeisers. Meer geld geven zoals Europa net weer heeft besloten, betekent alleen maar dat ze meer schulden krijgen. Dat is uitstel van de problematiek. Het helpt de Grieken niet, het helpt de banken niet en het helpt onze belastingbetalers niet. Je kunt be-‐ ter een kleine claim hebben op een vette kip met veren, dan een grote claim op een kale, uitgemergel-‐ de rotkip. De keuze is: gaan we massaal het schip in omdat de Grieken s traks in een wanordelijk bankroet terechtkomen of zorgen we voor een ordelijk bank-‐ roet? Krijgen we een deel van ons geld terug of krij-‐ gen we niks terug? Het scenario van Geert Wilders – geen cent meer naar Griekenland – is het scenario waarin de belas-‐ tingbetaler het meest verliest. Griekenland dwingen uit de euro te stappen is de snelste weg naar een gigantische crisis. Er zijn economen die dat bepleiten omdat Griekenland dan concurrerend zou kunnen worden door de drachme te devalueren. Maar de
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
drachme invoeren duurt zo een jaar. En de Grieken weten dat die nieuwe munt veel minder waard wordt, dus brengen ze hun geld in de tussentijd mas-‐ saal naar het buitenland. Dan vallen de banken om. Bovendien blijft de Griekse schuld in euro’s staan. Die wordt in drachmes meer waard. De Latijns-‐ Amerikaanse landen die zich uit hun crisis probeer-‐ den te devalueren, eindigden met hyperinflatie. Daar wordt een land niet concurrerend van. Hoe laat je Griekenland op een ordelijke manier bankroet gaan? In Latijns-‐Amerika eisten het IMF en de Wereldbank dat de banken zo’n 40 procent van de schuld kwijtscholden. Als de banken daar niet mee instemden, zou het IMF de landen zelf financie-‐ ren en zouden die landen niets afbetalen aan de banken. Ik heb bij die onderhandelingen met de schuldeisers gezeten. Het waren er veel van over de hele wereld, maar dat heronderhandelen ging prima. In ruil voor het kwijtschelden van schuld, kregen de banken nieuw schuldpapier dat d eels was gegarandeerd door de Amerikaanse overheid en de Wereldbank. Dat waren de inmiddels b eroemd geworden Brady bonds , vernoemd naar de toenmalige Amerikaanse minis-‐ ter van Financiën Nicholas Brady. Ook toen waren er banken d ie d e zaak probeerden te gijzelen.
De meeste Mexicaanse schulden zaten bij grote Amerikaanse banken. Die waren zwak omdat ze net grote verliezen hadden geleden op vastgoed in Tex-‐ as. Ze stonden er precies zo voor a ls d e Franse en d e Duitse banken nu. De Amerikaanse overheid had daar lak aan. Als banken de verliezen niet aankon-‐ den, moesten ze maar zorgen dat ze kapitaal verkre-‐ gen. Mensen die zeggen dat Griekenland bij een ge-‐ deeltelijke kwijtschelding van zijn schulden niet meer zal hervormen, denken niet creatief genoeg. In elk herstructureringsinstrument kun je clausules inbou-‐ wen waarin je stelt: als dit niet gebeurt, komt de ou-‐ de schuld weer terug. Mexico hervormde zijn eco-‐ nomie en d eed h et uitstekend. Wat er nu gebeurt, kost heel veel geld, maar lost niets op. Steeds meer van de private leningen aan Griekenland worden publiek bezit. De Europese Cen-‐ trale Bank, het Europees noodfonds en het IMF heb-‐ ben al meer dan de helft van de schuldenlast overge-‐ nomen. Europese belastingbetalers hebben zo voor meer dan 100 miljard schuld van Griekenland in han-‐ den. De banken lachen zich intussen suf. Die kunnen zon-‐ der verliezen uit die Griekse schulden weg. Wat we eigenlijk doen, is gratis geld geven aan de West-‐ Europese banken. Ik ben ervan overtuigd dat er ban-‐ ken zijn die het afgelopen jaar gillend rijk zijn geworden van d ie Griekse schulden. Die hebben op de financiële markten schuldpapier gekocht tegen kortingen van 30 tot 40 procent en vervolgens daar de volle mep voor gekregen van de Europese Centrale Bank, d e ECB. Ik begrijp wel waarom de ECB tegen schuldsanering is. Die centrale bankiers hebben het afgelopen jaar voor tientallen miljarden euro’s aan Grieks schuldpapier op hun boeken gekregen en zitten nu met die troep in hun maag. Als Griekenland zijn schulden n iet h elemaal afbetaalt, zit d e ECB met verliezen.
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
9
Er is één punt waarover ik het met Nout Wellink van De Nederlandsche Bank eens ben. De ECB moet on-‐ geschonden u it een h erstructurering komen. Europa moet niet de reputatie van de ECB verwoes-‐ ten. Daarom moet dat schuldpapier weg bij de ECB. Gooi al die probleemleningen in dat Europese nood-‐ fonds en ga dan de Griekse schulden saneren. Wel-‐ link heeft gelijk in zijn analyse dat de ECB te kwets-‐ baar is, maar zijn oplossing is verkeerd. Want h ij zegt: doe maar niks. De ministers van Financiën helpen volgens mij de ECB n iet omdat ze een b eetje een h e-‐ kel h ebben aan de ECB. Ze houden er niet van dat de ECB ze de hele tijd de les leest over begrotingsdisci-‐ pline. Zij willen dat de ECB meelijdt in d e ellende. Maar Wellink slaat door in de angstscenario’s die hij schetst. Er zou een financiële tsunami op ons afko-‐ men, vergelijkbaar met de crisis die uitbrak toen de Amerikaanse bank Lehman failliet ging. Die tsunami vind ik kul. Dit is een veel ordentelijkere situatie dan die rond Lehman. Ten eerste zijn de bedragen veel kleiner. Lehman had 350 miljard dollar aan kortlo-‐ pende derivaten openstaan bij grotendeels onbe-‐ kende tegenpartijen. Dat was een vulkaan. Een groot deel van de Griekse schuld staat bij de ECB. We we-‐ ten waar h et is. Er s taat nog zo’n 100 miljard bij ban-‐ ken in Frankrijk en Duitsland. Het is veel overzichte-‐ lijker. De ECB wil n iet dat banken moeten afschrijven op Griekse s chulden, want dan krijgen sommige ban-‐ ken een gat in hun kapitaal en dan vallen ze om. Dit is een denkfout. Dat gat is er al! Die leningen zijn al weinig waard. Wellink en consorten houden vast aan een boekhoudfictie. Een boekhoudfictie maakt een bank n iet rijker. En dan zegt d e ECB wantrouwen on-‐ der de banken te willen voorkomen. Dit is juist de manier waarop je niks meer vertrouwt. Europa heeft zich laten gijzelen door de banken. We verzuimen al drie jaar de banken schoon te vegen van slechte leningen. Banken die er niet goed voor-‐ staan, gaan extreme risico’s zoeken. Hoe eerder je ingrijpt, hoe goedkoper. Dan heb je de handen vrij om de schuldencrisis op te lossen. Dus nu strenge stresstests en nieuw kapitaal in de banken. Het is
10
niet alsof ik hier waarzegster Cassandra zit te spelen en b eweer dat d e h ele wereld gek is b ehalve ik. Ame-‐ rika doet het wel goed. Die hebben in 2009 een strenge stresstest op hun banken losgelaten en de zwakke banken van nieuw kapitaal voorzien. De gro-‐ te Amerikaanse banken zijn weer gezond. Portugal en Ierland komen niet onder vuur van de financiële markten te liggen als Griekenland her-‐ structureert. Ik d enk dat h et omgekeerd is. Als ieder-‐ een ziet dat de zaak in Griekenland weer loopt, zal dat Portugal, Ierland en Spanje stimuleren ook met een goed hervormingsprogramma te komen. Die landen zitten nu in een vicieuze cirkel. Financiële markten vertrouwen ze niet, daarom betalen die landen een hoge rente en dat geeft de markten een reden die landen niet te vertrouwen. Wat Europa nu demonstreert, is dat het niet weet hoe daar door-‐ heen te breken. Als Europa zo doorgaat, maakt het Spanje ten onrechte ook kwetsbaar voor dit soort wantrouwen. Daarom was ik tegen Christine Lagarde als nieuwe baas van het IMF. Zij is onderdeel van de foute op-‐ lossing geweest. Een betere kandidaat was de Mexi-‐ caanse centrale bankier, Augustin Carstens. Hij is een topeconoom die dicht bij de Mexicaanse onderhan-‐ delingen heeft gezeten tijdens de schuldencrisis. Die man weet precies wat er moet gebeuren. Ik ben helemaal niet fatalistisch over het gebrek aan concurrentiekracht van Zuid-‐Europese landen. Elk land kan concurrerender worden. Het hele principe van internationale handel is gebaseerd op relatief voordeel. Hoe inefficiënt een land ook is, het kan al-‐ tijd meedraaien in de handel. Duitsland kan nou eenmaal niet alles produceren. Dus produceert het die goederen waar het de grootste voorsprong in heeft. De rest d oen d e Grieken. Dat er landen zijn met hoge en met lage arbeidsproductiviteit is op zich geen probleem. Het probleem is dat de Griekse lonen te hoog zijn vergeleken met d e productiviteit van arbei-‐
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
ders. Wat doe je daaraan? Loonmatiging. Dat h ebben wij in de jaren tachtig gedaan, dat heeft Duitsland recent gedaan. Mensen vergeten dat Duitsland aan het begin van de euro een kwakkelland was. Ze heb-‐ ben de lonen gematigd en nu doet Duitsland het uit-‐ stekend. Zo snel kan h et gaan. Wat ik in deze crisis mis, is iemand die de leiding op zich neemt. Die was er bij die eerdere crises wel. De oude George Bush nam tijdens de Mexicaanse crisis de leiding, net als de toenmalige baas van het IMF, Michel Camdessus. Tijdens de onderhandelingen weigerden de Franse banken bijvoorbeeld mee te werken. Dat is heel ris-‐ kant, want als die Fransen eruit komen zonder in te leveren, gaat de rest zeggen: wij ook. Dan gaat de
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
hele deal rafelen. De Mexicanen belden ons, wij bel-‐ den Brady. Brady belde Bush. Bush belde de Franse president François Mitterrand. De volgende dag kwamen de Fransen terug: ja hoor, wij doen mee. Zulke leiders heb je nodig. Dit soort problemen los je niet op door te vluchten in het bouwen van nieuwe Europese instituties, zoals ik vaak hoor bepleiten. Je hebt louter één persoon no-‐ dig die lef heeft. Het is evident dat Angela Merkel deze leider had moeten zijn. Maar Merkel is de weg kwijt. Politici worden geregeerd door de angst voor de achterban. Dat noem ik politici met een kleine p. Die kijken eerst achterom: wat vindt het volk ervan? Veel te vaak hoor ik zeggen: dat kun je politiek gezien niet u itleggen. Neem de leiding en leg h et u it. ✘
11
VERBODEN D O O RDENKERTJES door Ad ten Kate In dit nummer weer eens een doordenkertje, welis-‐ waar wat minder verboden dan anders, maar toch …… ’t Gaat over bewustwording, een uitdrukking die we, neem ik aan, aan Freud te danken hebben. Ze kwam een halve eeuw geleden in de mode en is in-‐ middels niet meer weg te denken uit h et h edendaag-‐ se vocabulair. Vooral vooruitstrevende politici vinden dat dat moet, dat we ons bewust moeten worden van van alles en nog wat. Van de gevaren die ons en ons nageslacht boven het hoofd hangen als we de natuurlijke hulpbronnen opsouperen, als we de oce-‐ anen vervuilen, als we teveel energie gebruiken, waardoor we global warming veroorzaken, van de mensenrechten, van de onrechtvaardigheid in de wereld, en ga zo maar door. Ze h ebben h elemaal ge-‐ lijk. Natuurlijk moeten we d ie zaken in d e gaten hou-‐ den, maar het is wel lastig. En dat terwijl ik nou juist graag dingen doe zonder erbij na ten denken. Als ik me bij het kopen van een banaan moet gaan afvragen of die niet met kinderar-‐ beid is voortgebracht, of door een van die gemene multinationals die uit puur winstbejag arme sloebers uit bananenrepublieken uitbuiten, en dat nog wel met een hongerloontje, dan koop ik geen bananen meer. En daar help ik niemand mee, die arme sloe-‐ bers niet en die kindertjes niet. En zelfs als we alle-‐ maal geen bananen meer zouden kopen van die ge-‐ mene multinationals, dan nog is het onwaarschijnlijk dat die kindertjes opeens keurig naar school zouden gaan in een omgeving waar er helemaal geen scholen zijn. Waar je je niet al van b ewust kan zijn! Nu heb ik een vriend, een kampioen bewustworder, die daar altijd op hamert. Die zegt dat we OK-‐ bananen moeten kopen. Die zijn weliswaar wat duurder, maar in ieder geval niet voortgebracht met kinderarbeid en hongerloontjes. Dan draag je bij aan de goede zaak. Daarbij vraag ik me wel af: hoe weet je dat, b en je er wel zo zeker van dat die OK-‐bananen
12
alleen maar door rechtschapen niet op winst beluste bedrijven zijn gemaakt? Zouden er geen gemene multinationals zijn, die net zo hard hongerloontjes blijven uitbetalen en jongetjes laten zwoegen en die ondanks dat zo’n OK-‐certificatie weten te bemachti-‐ gen. Zo moeilijk moet dat toch niet zijn. Dan betalen ze die arme jongetjes nog wat minder en kopen met wat ze uitsparen aan h et OK-‐stempel. Maar nee, volgens die vriend van me ben ik fout. De multinationals van de Chiquita bananen zijn gemeen en die OK-‐stempelaars zijn eerlijk. En de bananenre-‐ publieken, die overigens allang uit d e tijd zijn, zijn d e slachtoffers. Niet de corrupte bestuurders, die het onder één kaart spelen met de multinationals, maar de onderdanen inclusief die minderjarige jongetjes. Bovendien zijn d e OK-‐bananen volstrekt organisch en milieuvriendelijk gecultiveerd, daar is geen enkele twijfel over. Kortom, ik moet me bewust zijn van het afkeurenswaardige van Chiquita, maar ik mag me er niet bewust van zijn dat OK wel eens wel eens niet zo OK zou kunnen zijn als wordt aangenomen. Ik heb een hekel gekregen aan het woord bewust-‐ wording in de zeventiger jaren van wat nu alweer de vorige eeuw is. Een andere vriend van me, die trou-‐ wens een tijdje met me had samengewerkt in Mexico en voor zover ik weet ook lid is geweest van onze vereniging, werd terug in Nederland benoemd tot voorzitter van d e Commissie Bewustwording Ontwik-‐ kelingssamenwerking. Nu zat ik in die tijd ook in die hoek, maar heb toch altijd gevonden dat wie liever naar Ajax-‐Feyenoord gaat dan dat dat hij z’n tijd be-‐ steedt aan het overtuigen van z’n medemensen van de noodzaak om anderhalf procent van het Bruto Nationaal Product aan ontwikkelingshulp te verspil-‐ len, daar het volste recht toe heeft. Die Commissie werd overigens niet veel later ontspoord. Ze waren begonnen verzetsbewegingen in ontwikkelingslan-‐ den te steunen met de centjes van de belasbelas-‐
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
tingbetalers en zagen dat als een essentiëel onder-‐ deel van ons ontwikkelingsbeleid. Dat kwam dus in strijd met het buitenlands beleid. Groot gelijk, dacht ik toen, dat krijg je van d ie b ewustwording. Hier in Mexico doen ze er tegenwoordig ook aan. Aan d e b ewustwording. Op een wat andere leest dan in Nederland, maar ze doen mee. Bijvoorbeeld op de electriciteits-‐ rekening die ik iedere twee maanden in de bus krijg. Van de eerste schrik bekomen word ik erop gewezen dat het bedrag dat ik uiteindelijk moet betalen een stuk minder is dan de werkelijke kosten dankzij de gulle subsidie die de Comisión Federal de Electricidad voor eigen rekening n eemt. De CFE dus, die zich ondanks de regelmatige stroomuitval op de borst slaat als een “compañía de clase mundial”. Mooie boel. Dat erbij vermelden van de subsidie is voor de bewustwording, wist Joost me te vertellen. De We-‐ reldbank had het aanbevolen. Om de protesten te sussen die er ongetwijfeld zouden komen bij de ta-‐ riefsverhogingen die ze hadden voorgesteld. Alsof we niet weten dat die kosten zo hoog zijn vanwege alle “diablitos” waarmee degenen die liever niet betalen hun lijnen aftappen. En ook door de scheutige p ensi-‐ oenen die hun werknemers al op hun vijftigste krij-‐ gen en die wel drie keer zo hoog zijn als het maxi-‐ mum van het IMSS en het ISSSTE. Nou ik ben me er-‐ van b ewust. De laatste tijd ligt de nadruk meer op het scheiden van huisvuil. Organisch in één bak en niet-‐organisch in de andere. Dat is zinvol, want als organisch afval
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
op de vuilnisbelt ligt te rotten, komt er methaangas vrij en dat gaat dan de atmosfeer in. Dat schijnt niet te mogen. Ozongat, global warming en noem maar op. Als je die organische rotzooi nou bij mekaar houdt, heb ik me laten vertellen, kan je dat gas op-‐ vangen en er nog wat mee doen. Daar heb ik de moeite graag voor over. In Nederland maken we het
nog bonter. Daar hebben we vier bakken. Glas, pa-‐ pier, organisch en d e rest. Ook daar doe ik graag aan mee, maar als ik me een keer vergis laat ik het wel zitten. Toen we er in Nederland n et aan b egonnen, dat zal inmiddels wel een jaar of vijfentwintig geleden zijn, ging h et gerucht dat dat ze na h et ophalen alles ge-‐ woon weer b ij elkaar kieperden. Maar zelfs dan, wis-‐ ten ze mij te verzekeren, was het goed voor d e b e-‐ wustwording. Nu doen we uit gewoonte, zonder erbij na te d enken. Wel zo gemakkelijk! ✘
13
NEDERLANDSE CULTUUR I N M EXICO door Mary-‐Grace van Leeuwen
Nijntje in Mexico
Waar: Wanneer: Website:
Deze zomer zal Nijntje (in h et Spaans: Miffy) een b ezoek brengen aan het museum van Papalote Cuernavaca. Het museum nodigt u u it om h et 56-‐jarig b estaan van Nijntje t e vieren. Maak kennis met de geboorte, de vriendjes en vriendinnetjes van Nijntje, de tekeningen en de literatuur. Dick Bruna is d e maker van Nijntje en ook schrijver en te-‐ kenaar van vele andere kinderboeken d ie vertaald zijn in meer dan 40 talen. Zijn crea-‐ tie ‘Nijntje’ wordt gezien als een van de bekendste uitingen van Nederlandse kunst in de wereld.
Papalote Cuernavaca, Vicente Guerrero 205, Col. Lomas de la Selva, Cuernavaca, Morelos. 22 juli t/m 23 oktober http://www.papalotecuernavaca.com/bienvenido.html http://www.facebook.com/papalotecuernavaca
Foto-‐expositie over Nederland
Mexicaans fotografe Ada Raquel Mestas presenteert een foto-‐expositie over Neder-‐ land, genaamd NEDERLANDS. De opening vindt plaats op 2 september om 19.00 in h et Centro Cultural Carranza en Lázaro Pavia S /N, Col. Jardín Balbuena.
14
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
SO METI MES.. . door Bernard Schut In most cases rest will help but sometimes this may have to be augmented by medical care and short pe-‐ riods of oxygen treatment. Hospitals, clinics, and even ordinary institutions recognize the problem, are experienced at treating it, and will be glad to help. In de meeste gevallen kan rust u van het probleem af helpen, maar soms is medische zorg noodzakelijk en moet u behandeld worden met zuurstof. Ziekenhui-‐ zen, klinieken en zelfs simpele instellingen herkennen uw probleem, hebben ervaring in de behandeling van uw klachten en zijn blij u te kunnen helpen. (uit een gids voor Zuid-‐Amerika) San Pedro de Atacama ligt in het noorden van Chili op 2436 meter hoogte en de Laguna Colorada op 4400 meter in Bolivia. Wij overbrugden d ie afstand in een dag. Te laat hoorde en leerde ik dat dát s ollicite-‐ ren is naar moeilijkheden, vragen om de beruchte hoogteziekte. Bij mij sloeg d ie ziekte genadeloos toe. Hoog in de Andes zijn er helaas geen gespecialiseer-‐ de ziekenhuizen of klinieken. Ik herinner mij dat er onderweg, laat in de avond -‐was het in Uyuni, in Po-‐
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
tosi?-‐ een paljas aan mijn bed kwam met iets wat leek op een s laapmuts op zijn hoofd, die mij aspirines voorschreef. Eerst in La Paz, zes dagen later, lukte het om een echte dokter te laten komen die mij met enkele injecties weer voldoende op de been kreeg om de reis te kunnen vervolgen. Tot die tijd weigerde mijn lichaam dienst, haperde mijn ademhaling, trok mijn hart h et met moeite. Pas toen we in h et Amazonegebied in Peru weer een voor ons normalere hoogte bereikten, verdwenen mijn problemen als sneeuw voor de zon. Die daar natuurlijk ook overvloedig scheen. Hoog in de Andes vriest h et ’s nachts dat h et kraakt. Terug in Nederland na dit spannende en toch ook niet geheel ongevaarlijke avontuur, raadpleegde ik uiteraard een dokter. En zo kwam ik bij dokter X te-‐ recht. Hij onderzocht mij grondig en stelde een ver-‐ hoogde bloeddruk vast. ‘Terugkomen voor controle na een half jaar.’ Weer een jaar later, bij de tweede controlebeurt, deelde hij mij mee -‐ het gesprek vond al lopende plaats op de gang, naar aanleiding van een echocardiogram, de spreekkamer was bezet-‐ dat ik een lekkende hartklep had en dat deze sinds het eerste onderzoek harder was gaan lekken. Ik schrok hevig. Lekkende hartklep. Dat was nieuw. En welke consequenties dat had, dat wist ik al helemaal niet. Maar dokter X had weinig tijd. We maakten een vol-‐ gende afspraak. ‘En als dat nodig is’, voegde hij er losjes aan toe, ‘nou dan zetten we er toch een andere `hartklep in.’
15
Ik b esloot om d it verder met mijn huisarts te bespre-‐ ken en niet met een cardioloog die geen tijd had al lopend door de gang. Ik maakte een afspraak. Maar mijn huisarts kon mij niet helpen voordat hij een ver-‐ slag van de specialist had gekregen. In de vooraf-‐ gaande anderhalf jaar bleek nooit enig verslag ge-‐ stuurd, wat wel gebruikelijk was. Ik belde dus met de secretaresse van dokter X. Ze b eloofde voor een ver-‐ slag te zorgen. Dat kwam niet. Ik belde opnieuw met zijn secretaresse. Ze zou het opnieuw aan hem vra-‐ gen. Het verslag kwam niet. Ik schreef vervolgens rechtstreeks aan dokter X een brief met het verzoek
16
om een verslag aan de huisarts te sturen. Geen reactie. Dít kon natuurlijk niet. Daarom schreef ik de directie van het betreffende ziekenhuis, met het verzoek om op te treden. Ook nu hoorde ik niets. Ik schreef de directie nogmaals. En nu kreeg ik antwoord. En dat loog er niet om. Na mijn eerste brief aan de directie was dokter X bij de directie ontboden en had te horen gekregen dat zijn optreden in deze niet “in overeenstemming was met d e kwaliteitseisen die aan een specialist van ons ziekenhuis gesteld mogen worden” en “we spraken af dat … zich bij u schriftelijk zou verontschuldigen.” Ik héb mijn excuusbrief gekregen. Een excuus stond er niet in. En mijn huisarts kreeg uiteindelijk het ver-‐ slag. Hij liet het me lezen. De laatste zin van het ver-‐ slag luidde: “Patiënt werd voor verdere controle ont-‐ slagen.” ✘
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
WI STEN JULLIE . . . ? door Kees Burk ...dat Dick Bruna een s electie van zijn werk in langdurig bruikleen heeft gegeven aan het Rijksmuseum. Daarmee hangt NIJNTJE (Pluis) nu naast Rembrandt en Degas. De boekjes over Nijntje zijn in vele talen vertaald waarbij haar naam vaak werd veranderd in Miffy. Vanzelfsprekend is d e inmiddels 83 jarige Dick erg b lij met deze a rtis-‐ tieke erkenning. ...dat op 23 juni j.l. een eind is gekomen aan het spraakmakende proces tegen Geert Wilders, dat op 4 novem-‐ ber 2010 van start ging. Hij werd beschuldigd van haatzaaiende en discriminerende uitspraken tegen de islam en aangeklaagd door een aantal organisaties zoals Nederland Bekent Kleur, Landelijk Beraad Marokkanen, Turk-‐ se Arbeidersvereniging e.a. Van meet af aan had het Openbaar Ministerie al tot vrijspraak geconcludeerd. Wil-‐ ders werd op alle punten vrijgesproken. Er is geen hoger b eroep aangevraagd. ...dat d e universiteit van Wageningen een onderzoek is gestart om meer inzicht te krijgen in d e hoeveelheid in-‐ secten die er in het verkeer omkomen. Daarbij is de hulp ingeroepen van automobilisten die wordt gevraagd om na een rit h et aantal dode insecten te tellen, dat op h et nummerbord is geplet. Daarbij moeten zij ook h et type auto en de gereden kilometers opgeven. De eerste tellingen geven weer, dat er per elke tien gereden kilome-‐ ters gemiddeld 2 insecten hun einde vinden op de nummerplaat. De grootste dichtheid omgekomen insecten werd gemeten in Zeeland, Groningen en Friesland. ...dat de bebouwing van Nederland gestaag toeneemt. Tussen 2006 en 2008 is de woningbouw en industriële bouw toegenomen met een oppervlak ter grootte van de gemeente Maastricht. De toename was h et grootst in Zuid Holland. Vooral in Rotterdam met, 300 h ectare en Den Haag met 80 h ectare, kwamen er veel bouwwerken bij. ...dat op 17 juli jl. de bekende John Kraaykamp Sr. is overleden. Hiermee is Nederland een veelzijdig acteur en komiek armer. Hij was natuurlijk een groot komiek en een bekende verschijning op de tv. Samen met Rijk de Gooyer vormde hij jarenlang een duo met talloze tv-‐optredens. Daarnaast speelde hij in d e film "De Aanslag" en vertolkte d e rol vang King Lear. John is 86 jaar geworden. ...dat de in 1959 opgeleverde 294 hoge zendmast in Hoogersmilde, die werd gebruikt voor de transmissie van televisie-‐ en radiosignalen op 15 juli jl. is ingestort. Door een brand in d e bovenste verdieping van h et b etonnen onderste d eel, werd d e s talen voet d ermate verhit, dat de complete stalen bovenbouw naar b eneden kwam. Nu staat allen nog h et 82 meter hoge betonnen d eel overeind. ...dat enige beroering is ontstaan bij het bekend worden dat een veroordeelde in de TBS kliniek Oldenkotte uit Rekken in de gelegenheid is gesteld om met zijn vriendin seks te hebben in een ter beschikking gegeven "lo-‐ geerkamer". De man werd in 2008 wegens serieverkrachting veroordeeld tot 4 jaar en TBS. De relatie die de man heeft met een medewerkster uit een vorige kliniek, zou h eilzaam zijn voor d e man. De man is n l hypersek-‐ sueel, zo melde TC Tubantia.
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
17
...dat er in h et n ieuwe Maasstad ziekenhuis in Rotterdam een multiresistente klebsiellabacterie voor een ernsti-‐ ge besmetting heeft gezorgd. Volgens d e laatste berichten zijn er 89 mensen b esmet en zijn er 28 personen aan de b esmetting overleden. Het ziekenhuis h eeft een aantal verwijten over zich heen moeten laten gaan. O.a. zou het RIVM te laat zijn geïnformeerd. De directeur, Paul Smits heeft zijn ontslag genomen, maar kreeg toch nog een gouden handdruk, groot 236.000 euro mee. De Tweede Kamer meent, dat hij deze moet teruggeven. ...dat op 23 juli jl. in haar woning in Amsterdam de bekende actrice en comédienne Ina van Faassen is overle-‐ den. Zij werd vooral bekend door haar optreden samen met Wim Sonneveld. Zij was getrouwd met d e vorig jaar overleden Ton van Duinhoven. ...dat b ij d e Internationale Wiskunde Olympiade 2011, in Juli gehouden in Amsterdam, h et zeskoppige team van Nederland d e b este prestatie heeft geleverd sinds 25 jaar. Zij behaalden op d e 28e p laats b ij 101 deelnemende landen. De top drie werd gevormd door China, VS en S ingapore. ...dat Johnny Hoes, schrijver en vertolker van het levenslied, op 23 juli jl is overleden. Wie kent niet zijn plaat "Och was ik maar b ij moeder thuis gebleven...". Daarnaast zette h ij menig artiest op d e rails, waarbij vooral "De Zangeres Zonder Naam" niet ongenoemd mag b lijven. De "Koning van d e Smartlap" is 94 jaar oud geworden. ✘
Willy de Winter Officieel tolk-‐ vertaler bij diverse Mexicaanse instanties en als zodanig erkend door praktisch alle ambassades van Amerika en Europa Nederlands (Vlaams) -‐ Frans -‐ Duits -‐ Engels -‐ Spaans -‐ Italiaans -‐ Portugees en andere talen. Avenida Horacio 528 (404), Colonia Polanco, 11570, Mexico D.F.
Tel.: 5545 5764 / 5254 7446, Fax: 5531 0348
18
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
DE PAUZE I N DE REGENTI JD door Poul van Bremen Mulder De regentijd b egint altijd fors in Oaxaca. Soms eind maart al, meestal is het april dat Tlaloc zijn werk b egint. Een forse regenbui met Luz en Sonido, de volledige show, die het begin van de regentijd aankondigt. Soms is het geen gewone kletterbui maar een bombardement van hagel ter grootte van duiveneieren. Ongeveer een week later een volgende bui totdat de regelmaat gesetteld is. Het betekent ook dat we 's mor-‐ gens van d e zon mogen blijven genieten en dan zo tot vijf zes uur d e regen mogen verwachten. Het lijkt compu-‐ tergestuurd, zo regelmatig is h et. En dan ineens is er een pauze in de regentijd, en ook dat lijkt georganiseerd omdat er in die pauze de Guela-‐ Guetza wordt gevierd, de derde week van juli. Van heinde en ver en vanuit alle delen van onze wereldbol ko-‐ men bezoekers om deze vier evenementen mee te maken. De GuelaGuetza. Het grootste dansfeest van het westelijk deel van onze aardbol, de kleurrijkste happening op Aarde met een enorme variëteit aan muziek die zijn weerga n iet kent en allemaal volledig folkloristies. De twee maandagen in juli dat d e kleine plaatsjes van de a cht regio’s van Oaxaca d e Stad mogen domineren. Er zijn n iet a lleen dansen maar ook ceremonies, zoals een huwelijksceremonie of hoe h et er toegaat bij een May-‐ ordomia. De Guelaguetza wordt op d e eerste maandag geopend door de Centotl, d e pas gekozen Prinses van de Maïs d ie even haar rondje loopt en dan naast de Goeverneur gaat zitten. Ik ga h ier n iet vertellen wat er allemaal te zien valt en waar de dansers vandaan komen. Ga dit Feest zelf meemaken, n eem foto's en geniet ... Niet ieder jaar lukt h et de autoriteiten om Tlaloc zo ver te krijgen dat h ij een pauze maakt in zijn Regentijd. En-‐ kele jaren geleden vierde een vriendin van me de GuelaGuetza, in de met bakken uit het hemelrijk komende regen en werd nat tot op haar onderste onderbroekje, maar ze b leef kijken en er b leef gedanst worden! Oaxaca is arm en h et GuelaGuetzafeest wordt aangegrepen voor allerlei andere a ctiviteiten die d e Stad gezellig maken en een variëteit biedt die aantrekkelijk is en waarvan genoten kan worden. De Stad is gezellig druk en overal kan gegeten worden en h et eten is goed. Er wordt handwerk te koop aangeboden, meestal kleurrijk en in ieder geval origineel. De hotels zijn vol en 's avonds flaneert men in de loopstraat El Andador Turistico die van de Santo Domingo Kerk naar h et Zocalo gaat. Het mooie is dat iedereen tevreden is: de bezoekers, de hoteleigenaars en hun personeel, de verkopers die overal in d e stad hun koopwaar opruimen, tot de schoenpoetsers toe d ie goede zaken doen. Dan gaat d e Regentijd weer verder tot oktober met soms een u itschieter naar november en daarna wordt alles weer bruin en geel tot d e volgende regentijd. ✘
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
19
MA NNETJE door Eugenie van Stratum Drie en een half jaar geleden ging mijn mannetje voor h et eerst naar s chool. In Mexico Stad. Ik vergeet de angst in zijn grote bruine ogen nooit meer. Hij klampte zich vast aan mijn been. Ik klampte mij vast aan de mand met Delftsblauwe klompjes gevuld met Haagse hopjes. Die mand hielp. De kinderen b ekeken Caesar d irect met andere ogen. De moeders mij. Drie en een halve dag geleden ging mijn mannetje voor het eerst naar school. In Leiden. Ik vergeet het zweet in zijn kleine handje nooit meer. Dat klampte zich vast aan dat van mij. Ik klampte mij met mijn andere had vast aan het tasje met handgemaakte Mexicaanse armbandjes. Roze en turkooizen voor de meisjes, met hartjes en belletjes eraan, stoere leren voor de jongetjes. Dat tasje hielp. De kinderen beke-‐ ken Caesar direct met andere ogen. De moeders mij. Ik heb het altijd zwaar op dit soort dagen. Het kwar-‐ tiertje dat ik als moeder van het nieuwe mannetje in het lokaal mag blijven put mij compleet uit. In Mexi-‐ co was Caesar pas drie. Hij huilde. Zijn lijfje schokte zacht op mijn schoot. Miss Kristina moest hem uit-‐ eindelijk zo liefdevol mogelijk uit mijn armen peute-‐ ren. Twintig paar donkere ogen staarden hem nieuwsgierig aan. Eén paar donkere ogen staarde mij smekend aan. Ik liep verscheurd het lokaal u it. Dit keer trok ik een trainingspak aan. Niet dat dat direct een leuke indruk maakt als nieuwe moeder, maar ik wilde mezelf met nonchalance omhullen. Zodat de binnenkant er misschien zelf ook in kon gaan geloven. Even Caesar naar zijn nieuwe school brengen en dan meteen naar mijn nieuwe school gaan. De sportschool welteverstaan. Alle beklem-‐ mende energie rond mijn hartstreek eruit Zumba-‐en bijvoorbeeld. Zo ver kwam het niet. Ik mocht van juf Riëtte in het lokaal b lijven en h et ochtenduurtje ‘meepakken’. Guy
20
had met zijn buurman op de camping gestaan, Max was in Portugal geweest waar hij last had van de muggen, Lucy moest heel lang in de auto tijdens sa-‐ fari en vond dat wel balen, Juf Riëtte zelf was gaan kamperen in Kroatië. Ze zat er nog helemaal in en bleef maar vertellen. De kinderen keken onrustig in het rond. Caesars blik s taarde naar één vast punt. De plek waar ik zat. Op dat moment snerpte een beltoon door h et lokaal. Jeetje, hebben kinderen uit groep vier hier al een mobiele? dacht ik nog. Het geluid hield aan. En kwam uit de zak van mijn trainingspak. Beschaamd zette ik hem snel af. Het was el señor, vast om te vragen hoe het was gegaan. Caesar schudde zijn hoofd. ‘Ttss’, kwam er uit zijn mond. Toen juf Riëtte de klas alle ins & outs van kamperen in Kroatië had voorgespiegeld, werd het tijd om de aandacht naar het nieuwe mannetje te verleggen. ‘Want jij komt van ver, he? Zeg maar eens waar je vandaan komt.’ ‘Mexico,’ antwoordde Caesar zacht-‐ jes. ‘En jij hebt ook wat voor ons meegebracht, toch?’ ‘Ja,’ klonk h et met n et zo weinig volume. ‘Wie wil Caesar helpen met u itdelen?’ vroeg juf Riëtte aan de klas. Er gingen zes vingers omhoog. Op een klas van zeventwintig kinderen vond ik dat een magere score. ‘Caesar, kies jij maar iemand uit die jou mag helpen.’ Mijn mannetje schoof uit zijn bankje. Voetje voor voetje liep hij naar het midden van het lokaal. Ik had zicht op zijn ruggetje. Dat voor mijn ogen nog smaller werd dan het altijd is geweest. Krommer ook. Zijn handjes friemelden met zijn mouwen en met elkaar. Hij schuifelde als een mannetje van negentig een stukje verder. Zonder iemand te kiezen. Er steeg ge-‐ roezemoes op in h et lokaal. Mijn hart sloeg drie keer over. Ik werd opeens zo bang dat hij daar ter plekke in zou storten. ‘Kies maar iemand, lieverd,’ klonk
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
mijn stem. Eindelijk kwam hij in beweging. Hij liep recht naar Thom toe. Samen kwamen ze de arm-‐ bandjes bij mij ophalen. Toen ik het lokaal verliet, bleef Caesar gewoon aan zijn tafeltje zitten. Hij zwaaide relaxt. Van opwinding rende ik op een draf de gracht af richting huis. Mijn eigen nieuwe school liet ik links liggen. ’s Middags kwam ik het mannetje weer halen. Hij kwam de school uitgerend met een brede grijns op zijn smoeltje. ‘Het was heel leuk,’ vertelde hij blij. Al
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
pratend liepen we samen naar huis. ‘Wat gebeurde er nou, toen je dat kindje mocht uitkiezen, waarom duurde dat zo lang?’ ‘Nou, omdat ik ze nog niet ken, en niet weet wie leuk is. Dus ik moest lang pensaren (denken) en goed kijken. En toen koos ik Thom.’ ‘Trouwens,’ voegde hij er aan toe, ‘wat dom dat je telefoon gingt in de klas, wat dom!’ Hij rende met rechte rug een stukje voor mij uit. Mijn mannetje. Mijn gróte mannetje. ✘
21
JE BENT GEK ALS JE I N NEZAHUALCÓYOTL WO O NT door Jan-‐Albert Hootsen Iedere vrijdag organiseren de buitenlandse corres-‐ pondenten in Mexico een informele borrel in La Con-‐ desa. Leuk en gezellig natuurlijk, maar toen ik een jaar geleden voor het eerst kwam buurten was het ook een b eetje ongemakkelijk. Want van nieuwe col-‐ lega’s wil iedereen natuurlijk altijd graag weten wie ze zijn, wat ze doen en waar ze wonen. Tot dan toe was het antwoord op die laatste vraag bij nieuwe collega’s eigenlijk altijd La Condesa, La del Valle, Po-‐ lanco of La Roma. Tot ik aan d e beurt was. Want ik woon niet in La Roma, La Condesa of Polan-‐ co. Ik woon zelfs niet in Coyoacán, Tlalpan of Xochi-‐ milco. Ik woon in Ciudad Nezahualcóyotl. Toen ik dat zei, keek mijn collega Bill Booth van de Washington Post me glazig aan. “Neza…? Zei je nou dat je in Neza woont??” Ook Dudly Althaus van de Houston Chronicle was stomverbaasd: “Neza? Of all places? Hoe kom je erop…” En David Agren van USA Today zei alleen maar “Wow.” Ciudad Nezahualcóyotl, genoemd naar de pre-‐ Columbiaanse d ichter-‐koning van Texcoco, is een van die stukken van d e h oofdstedelijke área metropolita-‐ na waar buitenlanders niets te zoeken hebben. De gemeente in Estado de México is een oncontroleer-‐
22
bare groeikern, die in veertig jaar tijd van een hand-‐ jevol krotwoningen naar een betonnen jungle van bijna twee miljoen inwoners is gegroeid. In de 19e eeuw was h et gebied waar nu Neza ligt n og h et Meer van Texcoco, en het grootste deel van de vorige eeuw was het een zompig moeras. Tot Mexico Stad uit zijn voegen begon te barstten en duizenden Mexicanen huisjes begonnen te bouwen in Neza. In 1963 besloot de federale regering het gebied, toen nog weinig meer dan een sloppenwijk, de status van municipio te geven. Anno 2011 is Neza een eindeloze zee van dicht op elkaar gebouwde huizen, winkels en kleine fabriek-‐ jes. Bezienswaardigheden zijn er niet. De huizen zien er niet uit, de wegen zijn smal en vol verkeer. Maar Neza staat vooral bekend als een stad met veel cri-‐ minaliteit die sterk wordt geassocieerd met de drugshandel en jeugdbendes. Ieder jaar weer over-‐ stroomt een deel van de stad door de gebrekkige afwatering van de Río de los Remedios, een zwaar vervuild riviertje omringd door woonwijken. Om al die redenen wordt Neza eigenlijk beschouwd als een no go area voor buitenlanders. Die zijn er dan ook op een hand te tellen. De enige andere buiten-‐ landers die ik hier in twee jaar heb gezien zijn een viertal Cubanen, en die trekken al net zoveel bekijks als ik. El guëro en los negritos, zo worden we ge-‐ noemd door d e buurtbewoners. Hoe komt een buitenlander in Neza terecht? In mijn geval via mijn vriendin Adriana. Ik ontmoette haar twee jaar geleden. Toen ik eind 2008 besloot om mijn geluk te beproeven als correspondent in Mexi-‐ co, woonde ik eerst drie maanden in Colonia Es-‐ candón, vlakbij La Condesa. Dat was een tijdelijke oplossing. Toen ik vertrok, stelde Adriana me voor bij haar en haar familie in te trekken. Haar ouderlijk huis bestaat eigenlijk uit twee aan elkaar gebouwde wo-‐
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO
ningen, waardoor er veel ruimte was. Ik betrok het onbewoonde deel van het huis en sindsdien woon ik daar. Met veel plezier ook, moet ik zeggen. Maar buitenlanders die ik hier ken en de meeste Mexicanen begrijpen het niet. “Je bent gek dat je daar gaat wonen?” of “Niemand gaat vrijwillig daar wonen!” en variaties op dat thema zijn d e opmerkin-‐ gen die ik bijna dagelijks te horen krijg. Ik vind het eigenlijk wel grappig, omdat ik zelf ooit zo dacht en de vooroordelen deels onterecht blijken te zijn. Ook ik dacht, toen ik voor het eerst in Mexico Stad was, dat je uit Neza weg moet blijven. Neza bestaat eigenlijk uit twee delen. Het grootste deel ligt tegen de delegación Iztapalapa aangeplakt, en daar gebeuren inderdaad regelmatig nare dingen. Schietpartijen zijn er bijna dagelijkse praktijk. Maar de andere h elft, waar ik woon, is een h eel ander ver-‐ haal. Dat deel, Aragón, ligt in de buurt van de lucht-‐ haven en is eigenlijk vooral een enorme buitenwijk. Het is er niet gevaarlijker dan in de meeste wijken van Mexico Stad en de kwaliteit van leven is eigenlijk
vrij doorsnee. Niets aan de hand. Enige nadeel is de grote afstand tot h et centrum van Mexico Stad, maar dat neem ik graag voor lief, aangezien de h ele familie van Adriana op een steenworp afstand van ons woont, waardoor er altijd wel iets te doen is. Wel is er weinig cultuur en d e d ynamiek en b eweging van hartje Mexico Stad ontbreekt. Dat is jammer. Maar daar staat dan weer tegenover dat Neza veel meer een doorsnee Mexicaanse gemeenschap is dan chique wijken als Polanco, Santa Fe of San Ángel. Ik heb er vrienden en mijn schoonfamilie om me heen, beweeg me er gemakkelijk en krijg er bovendien veel verhalen mee die voor mij a ls journalist interessanter zijn dan wat ik in d e drie maanden in Escandón mee-‐ kreeg. “Je bent knettergek als je in Neza gaat wonen.” Het is inderdaad geen voor de hand liggende keuze, maar ik vind het altijd prettig als bepaalde vooroordelen ei-‐ genlijk wel mee blijken te vallen. Neza valt reuze mee. Het is misschien niet de mooist plek van Mexi-‐ co, maar ik ga er voorlopig nog n iet weg! ✘
Marijke J. Larenas-‐Linnemann
Drs. Spaanse taal en letterkunde Lerares M.O. Spaans Beëdigd tolk-‐vertaler Privé-‐ en groepslessen Spaans, Engels, en Nederlands Vertaalwerk Spaans, Portugees, Engels, Frans, Duits en Nederlands Clases privadas y en grupo de Español, Inglés y Holandés Traducciones Español, Portugués, Inglés, Francés, Alemán y Holandés
TEL./FAX: (5) 675 44 04
JAARGANG 48, NR 4, SEPTEMBER 2011
23
ALGEMENE I NFORMATIE VAN DE NEDERLANDSE VERENI GI NG I N MEXICO
Bestuur Nederlandse Vereniging in Mexico Ere-‐Voorzitter Voorzitter (interm) Vice Voorzitter Secretaris Penningmeester Leden Ledenadministratie en website PoPo Vertegenwoordiger NL ambassade
Harer Majesteits Ambassadeur drs. Cora Minderhoud Henk W. Keizer 5846 1586
[email protected] Machteld Caminada 5520 2707
[email protected] Hans van d en Bongard 5543 3314
[email protected] Willy van Iersel
[email protected] Christina Keizer 5846 1586
[email protected] Roel van Halen 5291 6131
[email protected] Janneke de Geus 5254 4013
[email protected] Roeland Delfgauw 3094 2440
[email protected] Walter Elderink 1106 3657
[email protected] Eric van Nuland 5662 1033
[email protected] Ad ten Kate 5559 0143
[email protected] Jan Bijl 5520 3189
[email protected]
Lidmaatschap Het lidmaatschap b edraagt 500 p esos p er familie p er kalenderjaar. Leden kunnen deelnemen aan alle activitei-‐ ten die georganiseerd worden door d e vereniging en ontvangen tweemaandelijks h et verenigingsblad d e PoPo.
Aanmelding nieuwe leden Na betaling van het lidmaatschap een kopie van het stortingsbe-‐ wijs, naam, adres, telefoonnum-‐ mer en een e-‐mail adres sturen naar
[email protected].
Betalen lidmaatschap Bedrag van 500 pesos storten op rekeningnummer 12.90.66 bij Banamex sucursal 4271 ten name van Wilhelmus van Iersel. Voor elektronische storting is de CLABE: 002180427101290663. Kopie stortingsbewijs met ver-‐ melding van naam sturen naar Willy van Iersel. Website www.nvmexico.com
24
DÉSIRÉE LARENAS LINNEMANN Alergologe en kinderarts (kinderen en volwassenen)
HOSPITAL MÉDICA SUR
Puente d e Piedra n° 150 Col. Toriello Guerra -‐ Del. Tlalpan 14050 Mexico D.F. Torre 2, consultorio 602 tel/fax: (52-‐55) 5171-‐2248, 5606-‐6222 ext.4372 Celular: (52 of 044)-‐55-‐8509.5950 www.dra-‐desiree-‐larenas.medem.com Officieel bedrijfsarts van de Nederlandse Ambassade Opleiding: Rijksuniversiteit Utrecht. Instituto Nacional de Pediatría, México
POPO, MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING IN MEXICO