Colofon Dit boekje is een uitgave van de Raad voor Rechtsbijstand ’s-Hertogenbosch, Bureau Wsnp. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van de Raad. Bij overname is bronvermelding verplicht. Raad voor Rechtsbijstand ’s-Hertogenbosch Bureau Wsnp Postbus 70503 5201 CD ’S-HERTOGENBOSCH www.wsnp.rvr.org (0900) 202 66 20 (€ 0,10 per minuut)
[email protected] Tekst: I.R. von Burg Grafisch ontwerp en illustraties: Rik Verharen Illustraties Vormgeving: Protekst ‘s-Hertogenbosch Drukker: Van Helvoort Grafisch Bedrijf BV
’s-Hertogenbosch, november 2007
De Raad voor Rechtsbijstand geeft met betrekking tot de Wsnp nog enkele andere folders uit, namelijk: Werken aan een schuldenvrije toekomst (Deze folder geeft informatie aan schuldenaren over de mogelijkheden schulden op te lossen voorafgaand aan een verzoek tot Wsnp) Een schone lei, niet voor niets (Deze folder geeft informatie aan schuldenaren die een verzoek willen doen tot wettelijke schuldsanering. Welke gevolgen heeft dit voor hen?) Schulden overwinnen… Onderneem het! (Deze folder geeft informatie aan ondernemers. Wat kunnen zij zelf doen op het moment dat het niet goed gaat met hun onderneming?) Deze folders zijn gratis en te bestellen via www.wsnp.rvr.org. U krijgt de folder(s) binnen enkele dagen toegestuurd.
Uw debiteur in de schulden?
Een folder over het minnelijk en wettelijk traject
U hebt als ondernemer te maken met debiteuren die uw vorderingen niet kunnen betalen. U hebt ook al van alles geprobeerd om uw vordering te innen. De schuldenaar probeert in veel gevallen via een schuldhulpverlener (minnelijke regeling) tot betalingsafspraken met u te komen. Lukt dit niet, dan volgt vaak een verzoek tot toepassing van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). Deze brochure gaat in op de gevolgen die dit voor u meebrengt.
Minnelijke regeling Een schuldhulpverlener kan u namens een privépersoon of een (ex-) ondernemer benaderen met een betalingsvoorstel. Vaak is dit een aanbod tot betaling van een deel van de vordering tegen finale kwijting. Dit houdt in dat u een deel van de vordering betaald krijgt en u het resterende bedrag kwijt moet schelden. Aan u de keuze of u akkoord gaat met het aanbod. Hiervoor is het van belang een afweging te maken tussen het bedrag dat u aangeboden krijgt en het bedrag dat, bij eventuele toepassing van de Wsnp, aan u uitbetaald wordt als de wettelijke regeling is doorlopen. De minnelijke regeling ziet er als volgt uit: een schuldenaar lost gedurende een periode van in principe drie jaar zoveel mogelijk af. Bepaalde eigendommen (bijvoorbeeld een auto die niet nodig is voor woonwerkverkeer) kunnen verkocht worden ten gunste van alle crediteuren. De Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK, www.nvvk.eu) heeft hiervoor uniforme regels opgesteld, die gevolgd worden door haar leden. Naast leden van de NVVK, kunt u ook een aanbod namens een debiteur ontvangen van niet-NVVK-leden. Tijdens de periode van drie jaar moet de schuldenaar rondkomen van
Tijdens de periode van drie jaar moet
de schuldenaar rondkomen van een bedrag rond bijstandsniveau
Integrale schuldhulpverlening houdt in dat niet alleen een oplossing wordt gezocht voor
de financiële problemen van de schuldenaar, maar ook eventuele andere bestaande problematiek
een bedrag rond bijstandsniveau. Aan het bepalen van het bedrag dat de schuldenaar maandelijks mag houden ligt de beslagvrije voet ten grondslag, evenals bij beslag. De overige inkomsten worden gebruikt voor aflossing van de schulden. Als de schuldenaar kan sparen, ontvangt u (meestal maandelijks) een bedrag. Schuldeisers zoals de Belastingdienst en de bedrijfsverenigingen krijgen een dubbel percentage uitgedeeld, omdat zij op grond van de wet preferent zijn. Soms financiert een Gemeentelijke kredietbank een akkoord. U krijgt dan direct het afgesproken bedrag. De schuldenaar lost vervolgens drie jaar af aan de kredietbank.
Integrale schuldhulpverlening Integrale schuldhulpverlening houdt in dat niet alleen een oplossing wordt gezocht voor de financiële problemen van de schuldenaar, maar ook eventuele andere bestaande problematiek. Hiermee wordt de oorzaak van de schulden aangepakt. Heeft de schuldenaar bijvoorbeeld moeite met het voeren van zijn financiële huishouding, dan kan een cursus budgetteren uitkomst bieden. De schuldenaar kan ondersteund worden door bijvoorbeeld maatschappelijk werk, sociale dienst, verslavingszorg, arbeidsbureau, etc. Ook schuldeisers zoals woningbouwverenigingen kunnen een rol spelen. Goedkopere woonruimte leidt tot een ruimer besteedbaar budget en dus een hogere aflossing. Verder zijn er schuldeisers die afspraken maken over incassobeleid en vroegtijdige signalering van schulden, zodat eerder kan worden ingegrepen. Als u of collega-schuldeisers niet akkoord gaan met een aanbod van de
schuldhulpverlener, is het minnelijk traject mislukt en kan de schuldenaar bij de rechtbank een verzoek doen tot toepassing van de wettelijke schuldsanering.
Voorlopige voorzieningen De Wsnp maakt mogelijk dat de schuldenaar in bepaalde gevallen om een voorlopige voorziening kan verzoeken. Soms dreigt er tijdens het schuldhulpverleningstraject huisuitzetting voor de schuldenaar, beëindiging van het leveren van nutsvoorzieningen of ontbinding van de zorgverzekering. In die gevallen kan de schuldenaar (of het college van Burgemeester en Wethouders) de rechter verzoeken een voorlopige voorziening te geven (ook wel het minnelijk moratorium genoemd). Tijdens deze periode, die maximaal zes maanden mag duren, mag geen huisuitzetting, beëindiging van levering van nutsvoorzieningen of ontbinding van de zorgverzekering plaatsvinden. Opheffen van een beslag op loon of uitkering is niet mogelijk met dit instrument. Na afloop van deze zes maanden brengt de schuldhulpverlener verslag uit over de resultaten aan de rechtbank. De schuldenaar kan de Wsnp-rechter ook vragen om een voorlopige voorziening met betrekking tot spoedeisende zaken. Dit instrument vervangt min of meer de voorlopige toepassing. Het kan worden gebruikt om bijvoorbeeld een dreigende huisuitzetting af te wenden en zo tijd te winnen voor het completeren van een verzoekschrift tot toepassing Wsnp. Maar de bepaling is zo breed geformuleerd dat ook andere invullingen denkbaar zijn. Tegen de beslissing op het verzoek om deze voorlopige voorziening kunnen
zowel de schuldenaar als de tegenpartij binnen drie maanden in hoger beroep gaan.
Dwangakkoord Vanaf 1 januari 2008 is de toegang tot de Wsnp veranderd. Voorheen kon de schuldenaar een verzoek doen tot toepassing van de wettelijke schuldsanering. Nu verzoekt de schuldenaar primair om een door hem aangeboden regeling op te leggen aan schuldeisers die niet (in redelijkheid) hebben ingestemd met het buitengerechtelijke akkoord. De onwillige schuldeisers worden door de rechtbank opgeroepen. De rechtbank toetst op basis van een aantal criteria of het verzoek van de schuldenaar wordt toegewezen. In dat geval worden de onwillige schuldeisers veroordeeld in de kosten van de procedure.
Toepassing Wsnp Naast het primaire verzoek zoals hiervoor beschreven, doet de schuldenaar aanvullend een verzoek tot toelating tot de wet schuldsanering. Zodra de rechtbank uw debiteur toelaat tot de wettelijke regeling, vervallen beslagen die u eventueel heeft op het inkomen, vermogen of goederen van de schuldenaar. Ook wordt de opbouw van rente geschorst. De schuldenaar krijgt een bewindvoerder Wsnp toegewezen door de rechtbank. Deze bewindvoerder houdt in de gaten of de schuldenaar de verplichtingen van de Wsnp wel naleeft en beheert en vereffent de boedel. De bewindvoerder zal u, als u als schuldeiser bij hem bekend bent, binnen enkele weken aanschrijven met het verzoek uw vordering bij hem in te dienen. Het is mogelijk dat u niet als schuldeiser voorkomt op de verklaring die door de gemeente is afgegeven. Via een specifieke zoekvraag in het
Tijdens een voorlopige voorziening, die maximaal zes maanden mag duren, mag
geen huisuitzetting, beëindiging van levering van nutsvoorzieningen of ontbinding van de zorgverzekering plaatsvinden Zodra de rechtbank uw debiteur toelaat tot de wettelijke regeling,
vervallen beslagen die u eventueel heeft op het inkomen, vermogen of goederen van de schuldenaar
Onwillige schuldeisers
worden veroordeeld in de kosten van de procedure
Landelijk Register Schuldsaneringen (www.wsnp.rvr.org) of het Landelijk Insolventieregister (www.rechtspraak.nl) kunt u zelf checken of uw debiteur is toegelaten tot de Wsnp en wie zijn bewindvoerder is. U kunt uw vordering dan alsnog indienen in de Wsnp. Na verloop van tijd vindt er dan een verificatievergadering plaats. De looptijd van de wettelijke regeling is in principe drie jaar. Tijdens dit traject heeft de schuldenaar een informatieplicht richting bewindvoerder. U hebt echter ook het recht de bewindvoerder te informeren over zaken die invloed kunnen hebben op de schuldsanering.
Verificatievergadering De verificatievergadering is het moment waarop de schuldenlijsten zoals opgesteld door de bewindvoerder, worden vastgesteld. U moet uw vordering tijdig indienen, uiterlijk twee weken voordat de verificatievergadering plaatsvindt. Bent u niet op tijd, dan kunt u niet meedelen bij een uitdeling, maar valt uw vordering toch onder de werking van de schone lei. Dit houdt in dat u, na beëindiging van de Wsnp met een schone lei, uw vordering niet meer mag opeisen. De bewindvoerder laat de rechter-commissaris op zijn verzoek weten of hij de vorderingen wil voorleggen aan de verificatievergadering. Is dat zo, dan zal de bewindvoerder u en de schuldenaar hierover aanschrijven. Deze situatie kan zich voordoen als er bijvoorbeeld onduidelijkheden zijn met betrekking tot een of meerdere vorderingen. U mag bij deze vergadering aanwezig zijn. Vindt de bewindvoerder het niet nodig een verificatievergadering te houden, dan zal deze pro forma plaatsvinden. Dit houdt in dat u wel op de hoogte wordt gesteld van de vergadering, maar
De verificatievergadering
is het moment waarop de schuldenlijsten zoals opgesteld door de bewindvoerder, worden vastgesteld
Beëindiging kan plaatsvinden
als de schuldenaar zijn verplichtingen niet naar behoren nakomt, bovenmatige schulden laat ontstaan of tracht zijn schuldeisers te benadelen
Een snelle rekensom leert dat een
Problematische schuld betekent dat u als schuldeiser vaak slechts een deel van uw vordering terugziet 10
er niet bij aanwezig kunt zijn. Wilt u toch bij de verificatievergadering aanwezig zijn, dan kunt u hiervan mededeling doen aan de rechtercommissaris. Hij stelt dan alsnog een dag vast waarop de vergadering zal plaatsvinden. U wordt hiervan door de bewindvoerder in kennis gesteld. U kunt zich op de verificatievergadering niet uitspreken over voortgang van de schuldsanering van uw debiteur. Nadat de verificatievergadering heeft plaatsgevonden, kunt u uw vordering in principe niet meer indien bij de bewindvoerder. U kunt als schuldeiser ook een klacht indienen indien u ontevreden bent over de wijze waarop de bewindvoerder de zaak behandelt.
Beëindiging Wsnp De schuldsanering kan op zowel op verschillende manieren eindigen. Positieve beëindigingen voor de schuldenaar zijn: - de goedkeuring van een tijdens de wettelijke schuldsanering aangeboden akkoord; - de schone lei; - alle vorderingen zijn voldaan; - hij is weer in staat zijn betalingsverplichtingen te hervatten. Beëindiging kan echter ook plaatsvinden als de schuldenaar zijn verplichtingen niet naar behoren nakomt, bovenmatige schulden laat ontstaan of tracht zijn schuldeisers te benadelen. De beëindiging op deze gronden kan tot gevolg hebben dat een faillissement wordt uitgesproken. Deze tussentijdse beëindiging kan door de bewindvoerder worden verzocht, maar ook door u als schuldeiser. U moet daarvoor een procureur 11
inschakelen en uiteraard voldoende bewijzen aanvoeren.
Preventie Een snelle rekensom leert dat een problematische schuld betekent dat u als schuldeiser vaak slechts een deel van uw vordering terugziet. U heeft wellicht enig verlies als gevolg van dubieuze debiteuren ingecalculeerd, maar wilt natuurlijk liever de gehele vordering ingelost zien. Momenteel werkt de Raad voor Rechtsbijstand aan nieuw beleid met betrekking tot de vergoeding die de bewindvoerder uit de boedel mag halen. Op dit moment is dat een deel van het totale bedrag waar de bewindvoerder recht op heeft. Straks1 mag de bewindvoerder de gehele vergoeding (36 maanden salaris inclusief het subsidiebedrag wat nu door de Raad uitgekeerd wordt) uit de boedel halen, waardoor er minder te verdelen is onder schuldeisers. Het wordt dus aantrekkelijker in het minnelijk traject akkoord te gaan. Het blijft dan ook de moeite waard op zoek te gaan naar preventieve maatregelen om de risico’s nog verder te beperken. De Kamer van Koophandel, een accountant, advocaat of bedrijfsadviseur kunnen u hierbij verder helpen. Krijgt u te maken met een schuldenaar die in een problematische schuldsituatie verkeert of dreigt te raken, kunt u hem adviseren contact te zoeken met een schuldhulpverleningsinstantie. U kunt hem ook wijzen op de folder Werken aan een schuldenvrije toekomst, die via onze site gratis te bestellen is. Hoe eerder de schuldenaar hulp vraagt, hoe groter de kans dat hij zijn schulden kan terugbetalen. Dit beleid wordt in de loop van 2008 van kracht en zal waarschijnlijk gelden voor zowel lopende als nieuwe schuldsaneringszaken. 1
12
Colofon Dit boekje is een uitgave van de Raad voor Rechtsbijstand ’s-Hertogenbosch, Bureau Wsnp. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van de Raad. Bij overname is bronvermelding verplicht. Raad voor Rechtsbijstand ’s-Hertogenbosch Bureau Wsnp Postbus 70503 5201 CD ’S-HERTOGENBOSCH www.wsnp.rvr.org (0900) 202 66 20 (€ 0,10 per minuut)
[email protected] Tekst: I.R. von Burg Grafisch ontwerp en illustraties: Rik Verharen Illustraties Vormgeving: Protekst ‘s-Hertogenbosch Drukker: Van Helvoort Grafisch Bedrijf BV
’s-Hertogenbosch, november 2007
De Raad voor Rechtsbijstand geeft met betrekking tot de Wsnp nog enkele andere folders uit, namelijk: Werken aan een schuldenvrije toekomst (Deze folder geeft informatie aan schuldenaren over de mogelijkheden schulden op te lossen voorafgaand aan een verzoek tot Wsnp) Een schone lei, niet voor niets (Deze folder geeft informatie aan schuldenaren die een verzoek willen doen tot wettelijke schuldsanering. Welke gevolgen heeft dit voor hen?) Schulden overwinnen… Onderneem het! (Deze folder geeft informatie aan ondernemers. Wat kunnen zij zelf doen op het moment dat het niet goed gaat met hun onderneming?) Deze folders zijn gratis en te bestellen via www.wsnp.rvr.org. U krijgt de folder(s) binnen enkele dagen toegestuurd.
