DE PERSGROEP. een initiatief van en voor journalisten

CAMPUS DE PERSGROEP een initiatief van en voor journalisten

20142015

Dát precies geeft het meeste voldoening: dat ontmoetingen binnen de Campus leiden tot samenwerking buiten de Campus. We leerden elkaar kennen. 1200 namen werden gezichten. Gezichten werden mensen.

2

We did have a good time! Afgelopen jaar verdubbelde de Campus in aantal sprekers en trainers, programma’s en deelnemers. Tegelijk met de numerieke groei, voelden we ook het enthousiasme groeien. We leerden elkaar kennen. 1200 namen werden gezichten. Gezichten werden mensen. Luid of timide. Kritisch of welwillend. Omfloerst of direct. Heel soms gesloten maar veel vaker open en eager. Met altijd onze belofte van veiligheid, what happens in de Campus, stays in de Campus.

Opnieuw zullen we groeien, maar we blijven wie we zijn. We kiezen ervoor dat de Campus van en voor de journalisten blijft én we willen het eigene van De Persgroep in de Campus kunnen behouden. We willen dat het onze genen weerspiegelt: de drive, het veeleisende, het ondernemende, het ongedurige maar ook het informele en het plezierige. We beginnen nu aan seizoen 3.

Wat is nieuw dit jaar? ¤ Om te voorkomen dat de Campus de dagelijkse werking van de redacties verstoort, spreiden we het aanbod over een academiejaar, van september tot eind mei. ¤ We bouwen mee aan een digitale mindset op de redacties door opgedane kennis te delen en te verspreiden. ¤ We spelen in op het gevoel van toegenomen werkdruk en verruimen ons aanbod met pilots door verschillende trainers met elk hun eigen stijl. Met de besten gaan we nadien verder. ¤ We bieden meer cheftrainingen aan rond leidinggeven. Al beseffen we dat de Campus nooit een goed cheffenteam kan vervangen of die typische sfeer op een redactie kan veranderen. ¤We lanceren de meeloopstage. Iedereen die graag eens één tot drie dagen zou meelopen bij een collega van een andere redactie, kan dit motiveren bij zijn hoofdredacteur. De Campus bemiddelt en reserveert ruimte voor tien meeloopstages. Lees meer op pagina 82. ¤We experimenteren met een braintrust, collega’s met dezelfde job van verschillende redacties die elkaar projecten voorleggen en advies van peers vragen. Zie pagina 59. ¤ We werken soms op maat door aparte programma’s die specifieke behoeften van individuele redacties dekken. ¤ We proberen je beter te begeleiden door ons aanbod door telkens te definiëren voor wie het programma is bedoeld. De achilleshiel van de Campus blijft immers dat we er nog niet genoeg in slagen de groepen homogeen samen te stellen. ¤ Ook bedoeld om je houvast te geven binnen ons aanbod, zijn

Foto Jonas Lampens

Het was vaak heksenwerk om dat allemaal ‘af’ te hebben. Voor de collega’s van de Campus, catering, ICT en facilities die zorgden dat iedereen op het juiste tijdstip met de juiste software op zijn laptop in die verwarmde en correct opgestelde zaal zat. En bij de lunch net dát gevraagde glutenvrije broodje kreeg. Of na hard labeur de ontkurkte flessen en het stevig hapje om de terugreis te kunnen inzetten. We did have a good time!

de Campus-suggesties. Je werkt in de regio, je bent freelancer, je hebt al veel kilometers op de teller of je wil een digitaal inhaalmanoevre maken. Blader naar MyCampus op pagina 84. ¤ We verwelkomen de collega’s van het interne productiehuis voor Medialaan, TvBastards. De Campus is een collectief. Daarom hartelijk dank aan: De interne sprekers. Dank voor de investering in tijd, altijd on top of the job. Jullie openheid en enthousiasme waren aanstekelijk. De trainers die maatwerk en geen voorgekauwde schoolse pakketjes afleveren. Jaak Smeets, founding father en blijvend inspirator van de Campus, Christian Van Thillo, alle hoofdredacteurs en het hele directieteam voor een ongezien geloof in de Campus. De Campus draait intussen om veel meer dan alleen bijleren. Het gaat inderdaad ook om ervaringen delen en mensen van andere media leren kennen, om open over problemen en uitdagingen leren spreken, over de trots op het eigen vak, de wil om bij te blijven, het plezier om als individu vooruit te kunnen gaan. En achteraf met die collega’s in contact te blijven. Dát precies geeft het meeste voldoening: dat ontmoetingen binnen de Campus leiden tot samenwerking buiten de Campus. Ik ontmoet jullie graag (opnieuw)! Van harte,

Iris Musschoot

3

Creatief in het leven staan 01 Creatief denken p38 02 Productiever brainstormen p38

Zoeken & vinden

03- 06 Internetresearch via zoekmachines 03 Instapprogramma p39 04 Personen zoeken p39 05 Informatie valideren p39 06 Online zoeken naar beter beeld p39 07- 08 Internetresearch via social media 07 Instapprogramma p40 08 Vervolgprogramma p40 09 Telefonisch researchen p41 10 Netwerk uitbreiden p42 11-13 Cijfers juist interpreteren 11 Inzicht in statistische cijfers p43 12 Inzicht in boekhoudkundige cijfers p43 13 Inzicht in beurzen en koerscijfers p43 14-17 Datajournalistiek 14 Nieuws halen uit cijfers p44 15 Werken met Excel p44 16 Datajournalistiek I p45 17 Datajournalistiek II p45 18 Correcte berichtgeving over wetenschap p46 19 Werking van het gerecht p46

Rechten & plichten 20 Persrecht en beroepsethiek p47 21 Grenzen van de persvrijheid p48 22 Het recht op afbeelding p48

Een goed gesprek 23 Inleidende interviewtips p49 24 Logisch argumenteren p49 25 Stoomcursus persoonlijk interview p50 26 Persoonlijk interview voor gevorderden p50

Beter schrijven

27 Taalvast schrijven p51 28 Kopstukken schrijven p52 29 Spannende analyses schrijven p53 30 Dagreportages voor gevorderden p53 31 Verhalende journalistiek voor gevorderden p54

Lay-out & beeldverwerking

Beter presenteren

38 Kranten maken bij de Volkskrant p57 39 Verscherpt inzicht in kranten maken p58 40 Verscherpt inzicht in magazines maken p59 41 Braintrust van art directors p59

42-44 Broodjessessies Introductie tot digitaal denken 42 Inzichten uit leesonderzoek p60 43 Technieken van digitale productie p60 44 Business analytics p60 45 Journalistieke lessen uit de digitale praktijk p63 46-49 Workshops Introductie tot digitaal handelen 46 SEO-proof schrijven p64 47 Fotograferen met je smartphone p65 48 Filmen met je smartphone p66 49 Converseren via Twitter p67 50 Verscherpt inzicht in digital practices p68

Helder communiceren 51 Pitchen bij je chef p69 52 Cameragewenning p69

Effectiever werken

53 Jezelf slimmer organiseren p70 54 Beter samenwerken p72 55 Walk the talk p72 56 Jezelf fris en scherp houden p73

Beter leiding geven

57 Eindredactie bij de Volkskrant p74 58 Elke dag schrijfcoach p74 59 Effectief feedback geven p75 60-61 Persoonlijk leiderschap voor chefs 60 Persoonlijk leiderschap voor chefs I p76 61 Persoonlijk leiderschap voor chefs II p76 62 Leiderschap in verandering p78 63 Creatieve profielen aansturen bij TvBastards p78 64 Externe sprekers over leidinggeven p79

Strategisch denken & handelen

65 Het Junior Fellowship p80 66 Het Senior Fellowship p81 67 Business and organisational leadership excellence p81

Kruisbestuiving

68 De meeloopstage p82

MyCampus p84

Praktisch p86

¤

32 Beeldverwerking p55 33-35 Beeldmanipulatie 33 Instapprogramma p55 34 Vrijstellen p55 35 Gezichten bijsturen p55 36 Een grafisch kunstenaar over Photoshop p56 37 Illustrator p56

De digitale revolutie

HOE MELD JE JE AAN?

Stuur voor 20 juni een mail naar je hoofdredacteur met je wensen en motivatie. Het zijn de hoofdredacteurs die ultiem beslissen wie naar de Campus kan. Hun beslissing laten ze afhangen van individuele noden en van de draagkracht van de redactie en het aantal beschikbare plaatsen. De Campus stelt maar liefst 157 groepen samen en stuurt ruim voor de start van de programma’s elke deelnemer een bevestiging van deelname of een registratie op de wachtlijst. Het nieuwe academiejaar start op 18 september.

Ook in dit nummer

2 trainers KARINE VANDENBERGHE & JAN RIS _ Over slechte chefs en wilde leraars, over subtiel leiding geven en empowerment, over talent en originaliteit

2 topinterviewers INE RENSON & WILLEM VISSERS _ Over liefde voor het schrijven en de lezer een plezier doen, over je smijten en een nine-to-five-mentaliteit, over je plan trekken en discipline

2 freelancers BARBARA VUYLSTEKE & STEVEN SWINNEN _ Over goesting en bewondering, over roestvrees en fier zijn, over natuurtalent en ambacht

2 chefs CHRISTELLE LUCATS & MONICA BEEK _

Over schaamteloosheid en maturiteit, over geldingsdrang en primeurs, over cheffin en chef-in zijn

2 TRAINERS

KARINE VANDENBERGHE & JAN RIS

&./ŗ -/ŗ* /Āŗ!*/*ŗ *).ŗ (+ ).

Karine Vandenberghe en Jan Ris zijn twee van de beste trainers op de Campus. Twee rare vogels. Twee ondernemers met een grillig levenspad. Zij: ‘Een redactie, dat is een extreem vermoeiende strijd van meningen. Je moet er echt een krak van een leider zijn.’ Hij: ‘Talent herken je aan originaliteit. Ikzelf ben niet origineel. Misschien ben ik daardoor trainer geworden.’ Met veertig jaar begon Karine Vandenberghe aan kinderen. Amper vier jaar eerder was ze begonnen met hoger onderwijs: psychologie aan de Open Universiteit en Vlerick Leuven-Gent Management School. Ze startte in de software-industrie. “Aanvankelijk was dat: flowcharts maken”, vertelt ze. “Hatelijk! En beneden mijn intellectuele kunnen. Maar ik was te jong om dat te beseffen. En studeren was geen optie. Vader kon amper werken, moeder was verpleegster. Ik was het jongste kind van zes – waarvan twee uit de familie die geplaatst zouden worden als mijn ouders hen niet opnamen. En het enige meisje, waardoor ik op de meisjesschool mijn draai niet vond. Het was een hard milieu, maar ik heb me nooit laten doen. Ik ben een vechter en dat merken de journalisten tijdens de workshops. Op redacties zijn mensen cynisch, spotterig, hard. Dat past bij mij. Daar voel ik me de Vandenberghe die ik thuis moest zijn.” “Een collega die ook mijn lief was, startte in 1987 het softwarebedrijf TCE. Een jaar later runden we het samen en waren we getrouwd. En nog tien jaar later Belgisch marktleider voor parkeerretributie – de mannen met de bakskes die iedereen zo haat.

We waren succesvol, hadden vijftig mensen in dienst. Maar we deden te veel, waren te ambitieus. Financieel hebben we tien jaar lang geworsteld. Uiteindelijk deed een Amerikaans bedrijf een bod.” Ook in 1987 startte Jan Ris (59) met enkele vrienden First Laser Print Shop. Als bioloog. “Eerder had ik als research-analist in een academisch medisch centrum gewerkt. Huid- en kinderziektes. Maar na negen jaar dook de onrust op. Aanvankelijk printten we voor kleine bedrijven en studenten – niemand had toen een printer in huis. De zaak evolueerde, en met First Center hebben we nu een tiental mensen in dienst, plus meer dan dertig grafische uitzendkrachten. Als mede-eigenaar ben ik onvermijdelijk met management bezig. Maar het liefst zou ik alle trainingen zelf geven. Dat is mijn grote liefde.”

Massagelessen Zichzelf bijscholen is er nog zo een. Momenteel volgt hij klassiek Grieks. “En als ik klaar ben, ga ik Latijn doen. In een kerk herken ik een paar woordjes, maar een tekst vertalen? Ik bak er niks meer van. (na een korte pauze)

6

Jan Ris (59)

ąŗ !/ŗ0-.0.. )ŗŗ ŗ ŗ *1 -ŗ#*/*.#*+Āŗ ŗ ''0./-/*-Āŗ ŗ 0-&- ..Āŗŗ ŗ ŗ ŗ ' 2 -&$)"Āŗ ŗ '()$+0'/$ Āŗ ŗ '&2'$/ $/ŗ )ŗ ŗ " 5$#/.0$/-0&&$)" ąŗ ĕ $" )-ŗ1)ŗ ŗ $-./ŗ )/ -Āŗ ŗ /0$*Āŗ/-$)$)".ĕŗ )ŗ ŗ /# -$)".0- 0ŗŗ ŗ ŗ 1**-ŗ"-ñ.#ŗ+ -.*) ' ąŗ #-$%!/ŗ1**-ŗ# /ŗ ŗ -'). ŗ- /$ 1 ŗŗ ŗ ŗ /$%.#-$!/ŗ0'$.

Karine Vandenberghe (49)

ąŗ !/ŗ$)) )ŗ ŗ(+0.ŗŗ ŗ .+ $ñ & ŗ' $ -.#+.ĕŗŗ ŗ /-$)$)"ŗ)ŗ- /$ ĕŗ ŗ ŗ # !. ąŗ 0.$) ..*#ŗ$%ŗ ŗ -+ /*. ąŗ !/ŗ' $ -.#+.ĕ ŗ /-$)$)" )ŗ )ŗ*#/ ąŗ */ŗ+-$'ŗöôõùŗ ŗ 1**-5$// -ŗŗ ŗ ŗ ŗ () ./4ŗ )/ -)/$*)'ŗŗ ŗ ŗ '"$e ąŗ " ' $ ŗ$)) )ŗ ŗ ŗ -."-* +ŗ ŗ // '$%& ŗ' $$)"" 1 ) )

‘WILDE LERAARS ZIJN DE LEUKSTE.’

‘OP REDACTIES ZIJN MENSEN CYNISCH, SPOTTERIG, HARD. DAT PAST BIJ MIJ.’

7

Ik heb trouwens ook massagelessen gevolgd. Dat kwam eens op in m’n hoofd. Ik doe er niks mee, maar het is heel fijn het certificaat masseur te hebben (lacht). Ik vind het frustrerend als je iets niet kan waar je capabel voor bent.” Dat laatste herkent Vandenberghe maar al te goed. “Ik heb mijn gebrek aan een diploma altijd ervaren als een groot gemis. Een vernedering zelfs, tussen de hooggeschoolden waarmee ik werkte. Open Universiteit paste heel goed bij mij en gaf me een boost aan zelfvertrouwen. Ik bleef ook voltijds werken. Ik heb ooit eens vier dagen keihard geblokt in Monaco. Mijn man was not amused, voor die ene keer dat we op vakantie gingen. Maar de week erop had ik acht op tien.”

Slechte chefs

č

ŗ ŗ ŗ ŗ ÿŗ ŗ ŗŗ ŗ ŗŗ ÿŗŗ ŗŗ ŗŗ

ŗ ŗ ŗ ŗ ÿĎ (Karine Vandenberghe)

Een duo waarvan de leergierigheid afspat. Maakt dát van hen zulke straffe lesgevers? “Misschien wel”, zegt Ris. “Maar ik onderga ook zelf masterclasses van softwaremakers. Ik weet: een training moet heel erg op de man zijn. De ene cursist is verlegen, de ander hyperkritisch, de derde heeft een grote bek – en iedereen moet evenzeer het gevoel hebben mijn aandacht te krijgen. In mijn lessen waren er gelukkig hoogstens dertien deelnemers. Mijn streefdoel is nooit één saaie les geven. Nóóit het gevoel achterlaten dat het mijn twintigste was. Wilde leraars zijn de leukste. Ik had er ooit zo één voor natuurkunde, een verwarde wetenschapper, berucht om z’n gevaarlijke proefjes. Geregeld vlogen de ruiten aan diggelen. Iedereen volgde zijn lessen graag. Misschien word je daardoor later trainer.” “Van mensen betere leiders maken heeft impact op vele anderen”, zegt Vandenberghe. “Een slechte baas hebben is een ramp. Mijn allereerste baas was mijn broer. Verschrikkelijk. Iemand met een autoritaire leiderschapsstijl die z’n gezag afdwingt met zijn naamkaartje. Een tiran. Dat is heel erg fout. Maar hoe doe je het dan wel? Leiden is iets zeer subtiels.” Ze zag tien Belgische krantenchefs. “Een redactie is onvergelijkbaar met een an-

8

der bedrijf, waar een chef tijd heeft en er een zekere routine is, zodat je kunt nadenken over hoe je sereen leiding geeft en of je een gesprek nu of overmorgen doet. Op een redactie staat alles veel meer op scherp: die krant moet er vanavond liggen. In een ziekenhuis moet de chirurg chirurgen; en zijn baas is een manager. Redacteurs pikken dat niet. Ze stellen de hiërarchie voortdurend ter discussie, dagen hun chefs uit, eisen dat ze beter zijn dan zijzelf – maar ontkrachten voortdurend dat dat het geval is. Ze vinden dat ze geen kansen krijgen, dat hun titel wél goed was... Die chef wordt op zijn beurt overruled door de hoofdredactie. Dat is een extreem vermoeiende strijd van meningen. Op een redactie moet je echt een krak van een leider zijn.” En de waarheid is: dat zijn velen niet. “Sommigen worden piepjong omhoog gekatapulteerd. Er is geen tijd om te rijpen. Dat verraadt een schaarste aan journalistiek talent met leidinggevende capaciteiten.” “Chefs zijn bang van hun mensen”, merkte ze. “Ze hebben schrik om een slechte chef te zijn. Dat wordt zwaar onderschat. Hoe zeg je dat een stuk niet goed is zonder iemand te demotiveren? Ze zitten ook veel te dicht op elkaar. Als iemand systematisch deadlines mist, moeten ze dat vertellen met de megafoon, tussen een meute nieuwsgierigaards. Dat is een ramp om leiding te geven.” “Dat alles maakt dat ik met mijn gebruikelijke toolbox keihard door de mand val”, erkent ze. “De chefs dagen ook mij voortdurend uit: ‘Dat instrumentje? Ik zie me al komen!’ Of: ‘Is dat niet wat schools, Karine?’ Bam! Maar ik wil zelf óók aan het denken gezet worden en leren uit hun ervaringen.” “Ik vraag altijd of ik niets fout zeg”, bevestigt Ris die attitude. “Ik wil weten hoe het écht gaat bij hen op de redactie. Ik maak ook vaak nieuw trainingsmateriaal of kies plotseling een andere invalshoek.” “Bijblijven met de technologie is niet het punt voor vormgevers”, zegt hij. “Wat echt moeilijk geworden is, heeft alles te maken met tijd. In de jaren tachtig, de periode van de pure print, toen computers nog traag werkten en kleine schermpjes hadden, konden ze

alle tijd nemen om hele mooie dingen te maken. Nu is de snelheid waarmee alles moet gebeuren erg frustrerend voor hen.”

Ultieme ratrace Time management: dat was het thema op de eerste cursusdag van Vandenberghe. “Een grote flop”, zegt ze zonder verpinken. “Om drie uur ben ik gestopt. Ik moet die mensen hun tijd niet verprutsen, hè (lacht).” “Ik had het te technisch ingevuld. Ik vertrok vanuit de Eisenhowermatrix: dringend, belangrijk, en prioriteiten stellen. Zo kwamen we bij de vraag: hoe zeg je neen tegen je baas? How to manage your boss. Maar al gauw ging het niet meer over time management. Zij bleken vooral op zoek naar manieren om zich thuis te ontspannen en privétijd privé te houden. Maar daar worstel ik zelf mee! Ik ben een zenuwachtig duracelkonijn dat vooruit wil, resultaten wil zien. Ze verlangden iets wat ik niet kon geven. Lesson learned. En dankbaar dat ze terugkwamen op dag twee en drie, die wel een schot in de roos waren.” “Op een redactie vindt de ultieme ratrace plaats, en deels moet je áltijd met je hoofd bij je werk blijven”, zegt Vandenberghe. “Ik zou dat vak niet willen doen: mijn kinderen hebben specifieke zorg nodig. Maar goeie journalisten leven daarvoor. En dat siert hen. Dat bewonder ik. Ik leef echt mee. Ik heb ook nog nachten doorgewerkt. Tot ik op m’n 38ste zei: fini! Een luxepositie waarnaar ze soms ook verlangen, merk ik. Gedrevenheid is een must voor het vak, maar ik denk wel dat ze beschermd moeten worden: de dreiging van chronische vermoeidheid – chronische van alles, eigenlijk – herken ik zó goed. Het is topsport without off-time. Maar er komt een moment dat je gewoon moe bent. Nu ga ik time management vanuit die invalshoek benaderen.”

Makke schapen

oppikken – choose your battle. Soms hele kleine, concrete zaken. Bijvoorbeeld: wanneer grijp ik in en verander een titel, en hoe doe ik de nazorg? Waarna ze denken: ‘Amai, ik kan dat!’ Soms is het één groot, structureel ding. Een chef noemde zijn mensen ‘makke schapen’. Hij vroeg zich af: hoe slaag ik erin dat ze initiatief nemen en zelf met ideeën komen? Dat is puur empowerment: hoe krijg ik het beste uit mijn mensen, zonder dat het botst en chaos wordt.” “Alle bedrijven hebben recht op zo’n campus die niet te managerial is opgevat”, zegt ze. “Je mag managers nooit de boel laten overnemen. Chefs moeten hun mensen zuurstof en ideeën geven. En hen dan hun eigen soepje laten koken.” “Mensen die spontaan stoppen met chef-zijn, dat zijn slimmeriken die een medaille verdienen. Van een slechte chef maak je geen topper. Je kan hem er wel bewust van maken en er de excessen uithalen, als hij zijn comfortzone wil verlaten. Die bereidheid was er. Het gaat er niet om waar je staat in het leven, wel in welke richting je beweegt.” “Ook de vormgevers waren eager”, zegt Ris. “Ze hadden jaren geen training gehad. Ik ben absoluut veel talent tegengekomen. Al wisselt het niveau. Echt talentvolle mensen worden art director, willen zelfstandig werken en denken, zelf aansturen en samen met de hoofdredacteur of uitgever het gezicht van een medium bepalen. Ikzelf ben niet briljant – misschien ben ik dáárdoor trainer geworden. Talent merk je aan originaliteit. Hoe belangrijk ook, dat gaat verder dan bij de paginaopmaak zeven stappen herleiden tot drie. Als ik een moeilijke techniek behandel en een opdracht geef, doet geregeld ééntje van de twaalf iets compleet anders dan wat ik vraag. Maar tien keer zo mooi. Dat zie je ook bij restyling. Opeens is een krant weer fris, nieuw. Dat nieuwe kunnen bedenken, zonder voort te borduren op het oude, is het ware talent. Daartegenover staat de attitude ‘We kunnen nog jaren voort met deze lay-out.’ Maar kranten van vijftig jaar geleden zijn nu onleesbaar.”

Vandenberghe gelooft in de duurzaamheid van haar training. “Na afloop moeten de chefs maar enkele dingen

9

‘ALS IK EEN ŗĀŗ ŗ ŗ \\ ŗ ŗ ŗ ŗŗŗ ŗÿŗ ŗ ŗŗŗ

ÿŗŗ ŗ ŗ Āŗ ŗŗ ŗŗŗ ŗĀŗ ŗŗ ŗ ÿĎŗ (Jan Ris)

Jan Hoedeman verslaggever de Volkskrant

Deelnemer Converseren via social media met Michaël Opgenhaffen

‘Al die twitteraars, hebben die een normaal sociaal leven? Worden die nooit eens moe van zichzelf?’ In 2010 dwong de Haagse redactie van de Volkskrant ons om een account aan te maken om op verkiezingsdag te twitteren. Op congressen vroeger had ik al collega’s bezig gezien. Verdronken in hun iPhone, weg van de wereld daarbuiten, een onwezenlijk tafereel. Inmiddels ben ik net zo. Maar toen was het een enorme drempel. De verkiezingsuitslag kwam om negen uur ‘s avonds, om half elf moest mijn stuk door. En tussendoor dus ook nog eens twitteren. ‘Hou toch op!’, riep ik. Die dag heb ik twee tweets verstuurd. Twee jaar later waren er weer verkiezingen. Ik twitterde nog steeds niet, maar toen merkte ik aan alles dat Twitter een niet meer te omzeilen nieuwsbron was geworden.” “Mijn grote nachtmerrie tijdens die campagne was: als ik níét meega, weten allerlei collega’s al dingen die

ik nog niet weet. Zo heb ik mezelf overtuigd. ‘Ik word een fly on the wall’, dacht ik de eerste dagen. Maar binnen de week had ik lol in het versturen van tweets, en in de feedback die erop kwam.” “Kennis nemen van wat er op Twitter gebeurt, er zelf actief zijn en reflecteren maakt van jou volgens mij een betere krantenjournalist. Louter Twitterjournalist zijn, vind ik schraal. Het lijkt me slim om dat ding af en toe weg te leggen, liefst een paar uur voor je gaat slapen. Het cultiveert een soort onrust die niet nodig is. Net zoals het goed is om ‘s morgens even in de dag te landen en niet vanuit je bedstee te kijken naar wat er op Twitter gebeurt. Soms vraag ik me of al die doorgewinterde twitteraars wel een normaal sociaal leven hebben. Zijn die single? Hebben die een partner? Worden die nooit eens moe van zichzelf? Ikzelf ben getrouwd hoor (lacht).” “Voor mij was het tijdens de cursus vooral grappig om te zien hoe anderen ermee omgaan. Ieder doet het op zijn manier, vanuit zijn of haar traditie. En al die dilemma’s die steeds opduiken. Twitter je alléén maar over je vakgebied of ben je ook nog een mens? Ik ben meer van het tweede idee. Behalve over politiek twitter ik over het gewone nieuws. En de enorme kabeljauw die ik heb gevangen durf ik ook al eens te tonen (lacht). Het verbaast me overigens hoeveel haat sommige politieke twitteraars oproepen. Ik stuur zelf nooit opvattingen de wereld in. Ik breng gewoon nieuws. Een kwinkslag permitteer ik me soms wel. Om dingen wat te relativeren. Maar dat trekt geen vuur.” “Nu, ook als gevorderde had ik best wel behoefte aan zo’n cursus, want soms stuur ik wel degelijk een tweet waarvan ik later denk: had ik niet moeten doen. Op de Haagse redactie hebben we de tweebiertjesregel: daarna niet meer twitteren. Maar ook zonder biertjes heb ik het weleens op de man gespeeld met politici. Plots toch een beetje uit je slof schieten. Dat is niet mijn stijl. Privé kan ik best harde opvattingen hebben. Maar daar hoef ik mijn volgers niet mee lastig te vallen.”

10

Lander Deweer

journalist De Morgen Deelnemer Persoonlijk interview voor gevorderden met Frénk van der Linden

‘Homo-erotische gedachten’ De cursus bij Frénk was voor mij één grote verrijking. Had hij mij niet buiten gezet, ik zat nog in zijn zetel. Om de drie weken richting Haarlem tuffen was niet evident, maar de beloning was groot.” “Ik werk nu vijf jaar voor De Morgen. Met 29 was ik veruit de jongste in de groep. Onderweg leer je jezelf enkele trucs aan, maar Frénk zit boordevol trucs en tips. Originele vragen, manieren om een verrassende wending aan een gesprek te geven, attributen tijdens interviews, en natuurlijk: intensief voorbereiden. En hij was aangenaam, niet arrogant, waardoor je het allemaal zo van hem aannam. Dat is misschien net wat hij je wil afleren, ja (lacht). Maar ik bedoel: in zijn woonkamer zat hij niet in zijn rol van de geslepen interviewer. Sinds die drie dagen is er echt geen interview meer geweest waarbij ik vooraf niet aan Frénk moest denken – dat klinkt homo-erotisch, maar is het niet.” “Hij waarschuwt terecht voor frustratie. Bij momenten werden de samenkomsten een doorlichting van de journalistiek anno 2013. Frénk heeft als freelancer zijn status opgebouwd,

heeft het afgedwongen om twee dagen te lezen en twee dagen rond te bellen alvorens een interview te doen. Voor mij is een halve dag voorbereidingstijd krijgen al heel wat, tussen de soep en de patatten snel wat lezen en rondbellen. Dat het me frustreert, is veel gezegd. Maar als er meer tijd was, zou het eindproduct wel degelijk beter zijn.”

Pieter Klok

adjunct-hoofdredacteur de Volkskrant Deelnemer Senior Fellowship met Piet Vroman en Rudy Bertels

‘De Charlie Watts en de Bill Wyman van De Persgroep’ Het Senior Fellowship deed precies waarop ik gehoopt had. Geen gelikte managementexpert van buitenaf, maar ijzersterke verhalen van de mannen die De Persgroep groot hebben gemaakt. Het helpt me sowieso om het verhaal van De Persgroep te vertellen als mensen ernaar vragen. Maar ook met mijn eigen managementskills: het helpt om me tijdens het dagelijks werk aan dat soort voorbeelden te spiegelen.” “De dag met Piet Vroman en Rudy Bertels was voor mij de grote verras-

sing. Voor mij zijn dat de Bill Wyman en de Charlie Watts van De Persgroep. De ritmesectie van het bedrijf. De mannen die de rust bewaren, die zorgen dat iedereen maat houdt en bij de les blijft, zonder voortdurend heupwiegend op het podium de aandacht op zichzelf te vestigen.” “Het verhaal van Piet is inhoudelijk sterk, volledig en glashelder. Zijn stijl – puur analytisch, zonder poespas – spreekt mij erg aan. Hij kon glashelder uitleggen waarom De Persgroep de ene set boekhoudregels wel hanteert en de andere niet. Piet zal je geen knollen voor citroenen verkopen. En hij heeft een gezonde dosis zelfrelativering.” “Zijn levensmotto ligt mij na aan het hart: confront the brutal facts, yet never lose faith. Hij ziet de ruwe feiten onder ogen. Ook over De Persgroep. We hoorden een geschiedenis met veel toevalligheden die ook helemaal anders had kunnen uitdraaien. Niet de illusie die de meeste managers ophouden: dat het allemaal één groot plan was. Maar dat tweede element is essentieel: never lose faith. Als je vertrekt van de feiten of kritisch bent, ga je vaak door voor een niet-constructieve zeikerd. Bij de krant heb ik dat ook meegemaakt. Piet is goedgeluimd, zonder dingen onder het tapijt te vegen. Ik hou van een cultuur waarin je elkaar continu de waarheid zegt, maar wel goedgeluimd, en in een sfeer van vertrouwen. Anders wordt het onaangenaam.” “Ook Rudy heeft een grote helderheid in zijn denken en maakt de dingen niet mooier dan ze zijn. We kregen heel precies te horen hoe je door consequent productieprocessen te verbeteren enorme resultaten kunt neerzetten. Daar zoekt die man continu naar. Plots begreep ik hoe de winstmachine van De Persgroep werkt: door alle kosten die je kunt wegsnijden, weg te snijden. Wars van de emoties in het bedrijf. Als journalist kan ik dat alleen maar toejuichen. Wij zijn heel blij dat ze op de ondersteunende diensten zoals de drukkerij en distributie bezuinigen: daardoor blijven de redacties voorlopig op volle sterkte. Als iemand kwam vertellen hoe hij alle redacties had gehalveerd,

11

dan had ik waarschijnlijk anders geluisterd. Misschien komt dat nog. Maar dat is hier in Nederland niet de verantwoordelijkheid van Rudy (lacht).”

Marie Geysen

fotoredacteur Het Laatste Nieuws Deelnemer Photoshop CC voor vormgevers met Jan Ris

‘Niet schools’ We begonnen van nul. Maar na die twee dagen hadden we véél gedaan, zijn we écht de diepte ingegaan. Ik kan nu veel gerichter beelden zoeken en foto’s beoordelen. En ze opwaarderen als ze slecht zijn. Er is veel meer mogelijk dan ik dacht. De cursus was ook niet schools, maar soepel, op maat. Jan kon perfect afwijken van zijn plan en zeer gericht ingaan op wat ons bezighield. Er was ook veel ruimte om concreet te oefenen. Ik wilde dadelijk aan de slag met al het nieuwe.”

Volkskrant-trio in actie: Sara Berkeljon, Aimée Kiene (toen nog zwanger van dochter Robin) en Martijn Stoffers. ©rr

Alle neuzen in dezelfde richting tijdens Verscherpt inzicht in kranten maken, zeker als Jan Nelis en Filip Ysenbaert van De Tijd vertellen over design en infographics. ©Lieven Van Assche Eveneens in volle actie: Alex Burghoorn (VK), Monica Beek (AD), Tamara De Lathauwer (HLN) en Marieke Monden (Het Parool), tijdens een digital first oefening bij De Tijd. ©rr

Jimmy De Schrijver (freelance regio HLN) bij Barbara Vuylsteke in Gent, Strak en spannend schrijven. ©Joost De Bock

Rénoud Kroeze omringd door chefs Rick Pullens (Trouw), Ieke Kootstra (AD), Anne van Driel (VK), Sander Hulsman (Computable), Iwan Reuvekamp (Q) en Roland van der Horst (Het Parool). ©rr

De ochtendlijke redactievergadering van Het Laatste Nieuws, met hoofdredacteur Wim Verhoeven achteraan in het midden. Gasten van de dag: de m/v’s van het Junior Fellowship. ©rr

Is zijn tong zo scherp als zijn pen? Stephan Keygnaert (chef Voetbal HLN) op cameratraining bij Stef Wauters van VTM. ©rr

De redacties van De Morgen en De Tijd hernemen de scherpste deontologische kwesties van het voorbije jaar. ©Lieven Van Assche

Bram Van Hemelryck (HLN) laat de stof bezinken. ©Lieven Van Assche

Mark Porter, voormalig designer van The Guardian, nu veelgevraagd consultant, spreekt voor de hoofdredacties met Jaak Smeets (directeur-uitgever DP), Jan ’t Hart (ex-VK), Philippe Remarque (VK) en Cees van der Laan (Trouw). ©rr

Niets dan ernstige gezichten, de ochtend na het overlijden van Nelson Mandela, tijdens een redactiemeeting van de Volkskrant met de Junior Fellows. Hoofdredacteur Philippe Remarque denkt zeer diep na. ©rr

John Koning (Het Parool) tekent nieuwe spreads bij Verscherpt inzicht in kranten maken. Bart-Jan Dekker (AD), Anita Van der Weijden (Trouw) en Bram Van Hemelryck (HLN) houden toezicht. ©rr

2 TOPINTERVIEWERS

INE RENSON & WILLEM VISSERS

&./ŗ -/ŗ* /Āŗ!*/*ŗ *).ŗ (+ ).

Ine Renson en Willem Vissers, twee topinterviewers van De Tijd en de Volkskrant, leerden elkaar kennen tijdens de felbegeerde driedaagse interviewcursus in de Haarlemse woonkamer van Frénk van der Linden. Zij: ‘Ik wil zélf weten hoe de dingen in elkaar zitten.’ Hij: ‘Ik was vroeger niet zo’n talent. Er spelen veel factoren mee die talent overstijgen.’

De driedaagse interviewsessies startten elke dag op dezelfde manier. “Tot drie keer toe belden we ‘s ochtends aan, waarna er niets gebeurde”, lacht Ine. “Telkens stond Frénk onder de douche.” Uiteindelijk geraakten ze toch binnen en beleefden drie wondere dagen in de woonkamer van een van de beste interviewers van Nederland. “We mochten gewoon rondlopen in zijn mooie huis, daar in Haarlem.” “Er hingen foto’s van verschillende vrouwen en de dames waren erg geinteresseerd in zijn relationele perikelen en wie het huis ingericht had”, merkt Willem Vissers op. Renson is sinds kort chef-af binnen de weekendploeg van De Tijd. Tot haar volle tevredenheid. “Chef zijn was nooit mijn uitdrukkelijke ambitie. Ik beschouwde het ook niet als promotie. De hele dag in vergaderzalen zitten is toch anders dan buiten lopen, vragen stellen en relevante stukken schrijven – zoals onze reeks over de financiering van ziekenhuizen. Dat kan me zo’n gelukkig, voldaan gevoel geven. Ik wil zélf weten hoe de dingen in elkaar zitten. Ik ben

een soort niet-katholieke missionaris, vrees ik. Wat sterk leeft in mij, is: echt willen tonen, vertellen, delen wat ik gehoord, gezien of meegemaakt heb. Je kan fantastische dingen doen in dit vak. Wat schuilt er achter iemand en achter wat hij of zij doet? En daarmee wil ik dan stilistisch ook aan de slag.”

Geen clichés Ine Renson schrijft breed: economie, politiek, cultuur... Willem Vissers daarentegen schrijft al een kwarteeuw over sport en wijdt sinds 1997 al z’n branie aan het voetbalspelletje. “Ik ben vooral journalist geworden vanuit de liefde voor schrijven. Ik hoefde niet per se sportverslaggever te worden. Als kind schreef ik wel al plakboeken vol over Fortuna Sittard, toen mijn favoriete club. Tijdens WK’s knipte ik foto’s uit de krant en maakte eigen verslagen. Toen ik een jaar of twaalf was, wist ik: dit wil ik. Het is geen saaie nine-to-five. Je wil jezelf amuseren, en vooral: de

14

Ine Renson (37)

ąŗ -&/ŗ.$).ŗöôôùŗ ŗ 1**-ŗ ŗ$% ąŗ#-$%!/ŗ*1 -ŗ+*'$/$ &Āŗŗ ŗ *)*($ Āŗ0'/00ąŗ*'" ŗ$)ŗ ŗ ŗ(+0.ŗ -.**)'$%&ŗŗ ŗ $)/ -1$ 2ŗ1**-ŗ ŗ " 1*- - )

Willem Vissers (49)

ąŗ/-// ŗ'.ŗ ŗ .+*-/%*0-)'$./ŗ$%ŗ ąŗ$).ŗõþþüŗ ŗ 1* /'1 -.'"" 1 -ŗ ŗ $%ŗ ŗ*'&.&-)/ ąŗ*'" ŗ$)ŗ ŗ ŗ(+0.ŗ -.**)'$%&ŗŗ ŗ $)/ -1$ 2ŗ1**-ŗ ŗ " 1*- - )

‘ALS JE ELKE DAG OM VIJF NAAR HUIS GAAT EN OP ZONDAG SLAAFS NAAR JE SCHOONMOEDER, WORDT HET NOOIT WAT.’

‘IK BEN EEN SOORT NIET-KATHOLIEKE MISSIONARIS, VREES IK.’

15

lezer een plezier doen. Voetbal is een grote entertainmentindustrie. Ik hou van reizen, schrijven, emoties. Dat zit allemaal in voetbal. Ik zit ook weleens bij de televisie, maar schrijven is het leukst. Mooie zinnen en metaforen maken waarvan mensen zeggen: ‘Hey, dat kan ook een in sportstuk.’ En iets twitteren. Hou ik wel van. Dan sla ik soms een beetje door (lacht).” “Ik wilde altijd al de beste sportjournalist van Nederland worden. Ik weet niet of dat gelukt is, maar ik ben wel bij de beteren terechtgekomen. Terwijl ik vroeger niet zo’n talent was, vind ik. Er spelen veel factoren mee die talent overstijgen. Als je goed kan schrijven, maar elke dag om vijf uur naar huis gaat en elke zondag slaafs mee naar je schoonmoeder, dan wordt het nooit wat. Je moet hard werken. Niet naar uren kijken. Nadenken. Anderen lezen. En werken aan je stijl. Een van mijn essentials is: vermijden dat ik een cliché-schrijver word. Een ANP-collega zei ooit: je mag nooit een zin schrijven die al eens geschreven is. Dat kan haast niet, maar ik blijf het de belangrijkste les vinden: mijn eigen zinnen schrijven.” “De lezer vertier, verwondering, inzicht geven”, zo vat Renson haar missie samen. “Met een column een glimlach of herkenning teweegbrengen. In analyses of achtergrondstukken proberen onder de steen te kijken, iets in beweging te zetten, impact te hebben. Met een interview zinvolle, inspirerende gedachten meegeven. Zoiets lees ik ook graag.”

ex-cathedra gebracht. Veeleer: types van mensen en situaties herkennen. Of essentiële vragen stellen, zoals naar de kantelmomenten in iemands leven.” Niettemin: Van der Linden laat z’n gesprekspartners op haast wonderlijke wijze leeglopen. En oefeningen op techniekjes, wapens, registers kwamen wel degelijk aan bod. “Over hoe je iemand uit z’n schulp trekt”, zegt Renson. “Hoe je iemand die zich defensief opstelt op zijn gemak stelt, of net hard aanpakt, het hem of haar ongemakkelijk maakt met onverwachte situaties. En hoe je die dingen op voorhand duidelijk beslist en het gesprek in handen neemt. Vijf minuten lollig doen, en dan: bam! Of meteen bam. Of meteen tonen dat je iets weet: ‘Mensen die u goed kennen zeggen dat...’ Zodat ze denken: ‘Oeioei, wat weet die nog allemaal?’” Met dat laatste komt de essentie van de interviewer in het vizier. “Frénk vroeg hoe we ons voorbereidden”, aldus Renson. “Vlamingen pluizen Gopress uit, Nederlanders vragen aan hun archiefdienst een mooi bundeltje. Velen van ons stoppen daar. Voor hem begint het daar pas. In zijn woorden: dat is het aperitief; je weet nog niks.” “Hij stopt daar enorm veel tijd in”, zegt Vissers. “Zo moet je vooraf een oude vriend van je interviewee bellen, een ex-collega, een recente collega, een klankbord, en ook een vijand.” “Als je alleen je archieven uitvlooit, neig je naar dezelfde vragen en kom je tot bijna hetzelfde verhaal”, knikt Renson. “Bij publicatie ben je dan ontgoocheld.”

seld. En ik heb veel geleerd van de collega’s. Het was géén trukendoos,

overtuiging, maar erkent dat hij er commerciële klussen moet bij-

č ŗ ŗ ŗ ŗ ŗ ŗ DIE AL EENS ŗ ÿŗ ŗŗŗ Āŗ ŗ ŗ ŗŗŗ Uit je schulp ŗ hebben bij Frénk niet zomaar wat ŗ āŗ “We Limburgs sulletje zitten babbelen”, zegt Renson. “Het is een cursus waarin je je moet smij ŗ ŗ ŗ ten. We hebben massa’s voorbeelden “Frénk schetst een ideale situatie”, ÿĎŗ besproken en ervaringen uitgewis- zegt Vissers. Hij is freelancer uit (Willem Vissers)

16

nemen om zijn journalistiek vol te houden. Hij heeft ook een heel eigen werkwijze bij de uitwerking. Hij schrijft alle potentieel bruikbare gesprekken uit, print ze en spreidt ze voor zich uit op de vloer. Dan gaat hij letterlijk knippen en verschuiven. Ook dat kost enorm veel tijd.” “Hij vond mij gemakzuchtig, vond dat ik alles zo’n beetje op talent doe. Ik kan mensen bij elkaar brengen door gezellig te zijn en verhalen te vertellen. Hij vindt dat ik daar te veel op teer. En hij heeft gelijk. Als collega’s vertellen dat ze zich inlezen, denk ik: ik weet dat allemaal al (lacht). Mijn gemakzucht zit niet in mijn schrijven. Integendeel. Ik kan heel hard werken en maak veel meer uren dan vele anderen. Maar juist doordat ik me daarvoor zo inspan, heb ik niet meer de energie om nieuwe dingen te leren. Ik heb ook een praktische, snelle werkwijze. Ik wil morgen weer een ander stuk maken en overmorgen weer één. Het is moeilijk dat te veranderen. Ik vond de bijeenkomsten zeer interessant, maar ben een slechte leerling. Ik wil ook al jaren Spaans leren, maar heb niet de discipline. En in een Spaanssprekend land trek ik me wel weer uit de slag.” “Je bent een plantrekker”, knipoogt Renson. “Een wat?” “Jij zou misschien toch meer uit de cursus kunnen halen?” “Misschien ook niet. Dan zou ik een deel van mijn onbevangen, chaotische charme verliezen, denk ik. Het Limburgse sulletje. Maar ik wil wél beter worden. Tot mijn pensioen. Niet op mijn vijftigste denken: ‘ik doe mijn tijd wel uit.’” “Dat zal mij ook nooit overkomen”, aldus Renson. “Ik weet dat het gevaar op routine bestaat: we hebben vlakke carrières en in wezen doen we altijd hetzelfde. Maar het is eindeloos pretentieus, om te zeggen dat je niet meer kunt groeien. Dat hou ik ook over aan de cursus: het besef dat ik nog sprongen kan maken, verder

kan gaan dan wat ik al kan. Ik wil in zijn buurt komen.” “In onze weekendkrant staan pakweg honderdvijftig verhalen, waarvan mensen er hooguit vijftien lezen,” zegt Vissers. “Ik wil dat ze het mijne lezen. En spijt hebben als het voorbij is.”

Schande Ine: “Wij konden voor het eerst deelnemen aan de Campus. Zoals de meesten heb ik de voorbije tien jaar quasi geen opleiding gekregen. Dat is haast een schande. Iets als datamining zou verplicht moeten zijn. Verdieping wordt alleen maar belangrijker voor kranten.” “Ook voetbaljournalistiek is ingewikkelder geworden”, zegt Vissers. “Ajax is een beursgenoteerd bedrijf. Ik kan net een balans lezen. De mensen weten ook veel meer. En alles is zichtbaar. Vroeger gaf de journalist kennis door, nu kan iedereen een blog beginnen en zeggen: jij zit fout!” “De Campus is een goed initiatief, maar als je mensen naar een cursus intensief interviewen stuurt, moet je hen ook ruimte geven. Die kreeg ik. Maar Ine en haar collega Gwen hadden het héél druk, merkte ik. Ze waren erg vermoeid. In België zijn de kranten nog meer uitgekleed.” “Je hebt bijna een lege agenda nodig”, zegt Renson. “Ik heb de afgelopen tien jaar de werkdruk zien stijgen. Er is een goeie mentaliteit, een hart voor de zaak. Maar er zijn grenzen. De kranten teren te veel op de passie, goodwill en reserves van hun mensen. Dat blijkt misschien niet meteen uit de stukken, maar wel uit hoe ze er soms bij lopen, hoe ze eraan toe zijn.”

čŗŗ ŗ hŗŗ ŗŗŗ ŗ ŗ ÿŗ ŗ ŗ ŗ ŗ ŗ ŗ ŗŗŗ ŗ ŗ ŗŗ ÿŗŗŗ ŗŗŗŗ ÿĎŗ (Ine Renson)

je teksten moet werken, gaf me moed. Hij is een topschrijver geworden, maar in de krant zie je alleen zijn stukken, niet het harde labeur, het schrappen, het knippen, het plakken. Het deed me nadenken over hoe ik zelf schrijf. Over kritisch zijn over je eigen werk, herbeginnen, tijd nemen om te schaven. Als het goed is, kan het nog beter. Dat idee heb ik meegenomen.”

Peter Koster verslaggever AD

Deelnemer Getting things done met Lia Bloemers

‘De politie laat een lijk niet liggen omdat je geen tijd hebt’ Over de Campus en het idee van zelfontwikkeling en collega’s ontmoeten ben ik zeer positief. Alleen al het idee om aan deze cursus te kunnen meedoen, had een positief effect. Thuis werd mijn vrouw zelfs moe van mijn plotselinge opruimwoede (lacht).” “Helaas ben ik over de workshop minder positief. De theorie is prachtig. Maar hij sloot niet aan op de dagelijkse praktijk van een nieuwsredactie. Jouw collega’s hebben het ook druk en de politie laat een lijk niet een dag liggen omdat de krant geen tijd heeft. De krant van morgen zal altijd voorrang hebben.” “Je wisselt continu tussen de drie verhalen waaraan je werkt. Je wordt dus sowieso afgeleid. Maar hoe zorg je dat je flexibel blijft en van het ene verhaal terugvalt in het andere zonder tijdverlies en met behoud van rust in je hoofd? We kregen er geen antwoord op. Ik worstel er nog altijd mee. Dit was veeleer een cursus voor een secretaresse, of hoe je een productieproces inricht. Dat gevoel leefde bij meer deelnemers, denk ik.”

Lise Smout

journaliste Het Laatste Nieuws Deelnemer Strak en spannend schrijven met Frank Depoorter

‘Als het goed is, kan het nog beter’ Het eerste deel van de training was zeer confronterend voor mij, ik geef dat toe. Maar wel leerrijk. Op onze redactie is er weinig tijd voor een grondige analyse van mijn schrijfstijl. Hier kon dat wel. Frank beschreef een situatie, wij moesten een inleiding schrijven. Die verschenen dan een voor een op groot scherm. Anoniem, maar je herkent natuurlijk je eigen tekst. Frank gaf geen checklist of een geheim recept voor een goede inleiding. Het is meer een kwestie van aanvoelen. Een inleiding moet een prikkelend voorproefje zijn, spannend en met vaart geschreven, zonder alles weg te geven, zodat je absoluut wil voortlezen.” “De knauw die mijn zelfvertrouwen tijdens de voormiddag kreeg, werd helemaal goedgemaakt door de verhalen van Jan Segers in de namiddag. Dat hij heel eerlijk vertelde over zijn beginjaren en hoe hij toen nog veel moest bijleren, was inspirerend. Vooral zijn credo dat je hard aan

18

Tommy Thijs

online redacteur DeMorgen.be

Deelnemer Internetresearch via social media met Michaël Opgenhaffen

‘Big in Vietnam’ Wat ik bijvoorbeeld niet wist is dat je op de Engelse versie van Facebook gewoon in de zoekbalk kunt intikken: Find People who live in Ghent en who went to Vietnam in 2013. Je krijgt meteen mensen in je buurt die naar Vietnam geweest zijn!” “Het doet natuurlijk nadenken over hoeveel je als gebruiker prijsgeeft. Maar de training is een must voor elke journalist, ook als je de tips niet dagelijks gebruikt. Van mij had de cursus langer mogen duren zodat we meer oefeningen zelf hadden kunnen doen. Maar wel in een ander lokaal. Die stoeltjes van de aula, met je laptop op schoot, vond ik niet zo handig.”

Vera Spaans eindredacteur Het Parool

Deelnemer Verscherpt inzicht in kranten maken met Jan ‘t Hart

‘Drastisch twee pagina’s veranderd’ De basis van ons vak is het verhaal dat verteld moet worden – niet de tekst, niet het aantal woorden. Hoe komt een verhaal het meest tot z’n recht? Na de sessie met Jan ‘t Hart heb ik dezelfde dag nog twee pagina’s voor de zaterdagkrant aangepakt, in de geest van die bijeenkomst. Drastisch veranderd – en verbeterd, wat mij betreft. Kiezen is het toverwoord. Híer pakken we mee uit. In plaats van één van de velen te zijn die de waan van de dag op pagina 1 brengen. Je kán ver vooruitkijken. Het is een kwestie van groot denken.” “Het bekijken van voorpagina’s, spreads en covers was wel een lange zit. Het had best wat interactiever gemogen. Brainstormen over hoe je zoiets aanpakt, hoe je je collega’s zover krijgt pagina’s om te gooien – groter beeld, minder tekst. Ik had ook geen idee wat voor werk de andere deelnemers deden, of wat ze wilden leren. Terwijl we ook van elkaar veel hadden kunnen opsteken.”

Leen Van Baelen

chef fotoredactie Het Laatste Nieuws en De Morgen Deelnemer Persoonlijk leiderschap met Karine Vandenberghe

Veerle Maes redactrice Goed Gevoel

Deelnemer Taalvast schrijven met Dirk Mampaey

‘Het mocht iets sneller’

‘Meteen met mijn rug tegen de muur’ In een rollenspel moest ik evaluaties geven én krijgen. Ik stond meteen met mijn rug tegen de muur. Ik zag waar ik me zelf vastreed. Confronterend om zo op je zwakke plekken gewezen te worden, maar ik heb er geen trauma aan overgehouden. In de praktijk sta ik nu verder. Ik kan zaken die mijn gesprekspartner zegt laten passeren, de bal terugkaatsen, zorgen dat de ander oplossingen bij zichzelf gaat zoeken... Hier op de vloer zien mensen dat misschien niet meteen, maar er zijn wel veel kleine, belangrijke trucs die ik toepas en die belangrijk zijn voor mezelf.” “Ik was ook zeer enthousiast over Karine. Ze is dominant in de goede zin. Zeer uitgesproken. Aanwezig. Duidelijk. En legt er tempo in. Dat beantwoordt perfect aan de karakters die je op een redactie terugvindt. Graag meer van dat!”

19

Ik heb me opnieuw een aantal taalkwesties eigen gemaakt, de reflex om bij twijfel iets op te zoeken aangescherpt, en ik ben eraan herinnerd dat taal evolueert – sommige dingen zijn veranderd sinds ik ze heb geleerd, andere zijn nóg niet aanvaard in de standaardtaal.” “Bij de formule zelf had ik wel bedenkingen. Dirk heeft een geweldige taalbagage. En het was sterk hoe hij concrete voorbeelden uit onze eigen magazines plukte. Maar voor mij mocht het tempo hoger, met meer interactie ook. Het was vooral luisteren. De groep was ook erg groot. Misschien is het beter om met groepjes per redactie te werken.” (nvdr: De formule is bijgestuurd dit jaar)

Christian Van Thillo legt een –digitale?– klemtoon. ©rr

Lars Bové (onderzoeksjournalist De Tijd) wijst een –verdacht?– detail aan. ©rr

Hans Deridder (managing editor DP) en Karolien Knols (VK), klaar voor de hoofdrol in een Hollywood-comedy. ©Sanne De Wilde

Kustaw Bessems (VK) voor een keer niet twitterend tijdens Converseren via Twitter. ©rr

Don’t forget! aldus Mario Garcia, wereldbekende designer. ©Lieven Van Assche

Piet Vroman (CFO DP) brengt de hoofdredacteurs extra cijferkennis bij. Someone has to do it. ©rr

Jaap Biemans (art director VK Magazine en wereldbekend als Coverjunkie) bewijst dat niet alleen de Stones iets moois met lippen kunnen. ©rr

Pieter Klok (hoofdredactie VK) toont een –mislukte?– spread.

©rr

Christiaan Ruesink (hoofdredacteur AD) vergelijkt –geslaagde?– frontpagina’s. © rr

Willem Schoonen (ex-hoofdredacteur Trouw) in de sacrale omgeving van Club Trouw. ©rr

Jan Nelis (links) en Filip Ysenbaert (rechts), felbegeerde lesgevers van De Tijd, gooien hun lichaam in de strijd om hun punt duidelijk te maken. © Lieven Van Assche

Frank Depoorter (chef sport HLN) geeft direct feedback op pas ingestuurde teksten. ©rr

2 FREELANCERS

BARBARA VUYLSTEKE & STEVEN SWINNEN

&./ŗ -/ŗ* /Āŗ!*/*ŗ *).ŗ (+ ).

“De Goei Goesting”, zegt Barbara, als ze de lunchkaart bekijkt van de bistro in hartje Hasselt die Steven heeft uitgekozen. “Dat was precies wat ik voelde tijdens de masterclass. Hier voelde ik het vuur in de harten van de freelancers. Ze waren goedgezind en vriendelijk, hadden niet dat concurrentiële van de nationale redactie waar ik vijftien jaar heb vertoefd. Mijn voorliefde voor regiojournalisten werd bevestigd. Ik ben altijd een beetje jaloers geweest op hen. Het was een verademing. Ik werd er zelf blij van.”

Twee volle dagen. Twee groepen van elf. “Voor de duidelijkheid: die titel Strak en spannend schrijven was niet mijn idee”, lacht Barbara. “Hij deed me aan de Pabo denken. Maar ik begreep wel wat bedoeld werd.” “Met die bedenking is ze de masterclass ook begonnen”, lacht Swinnen. “Ik was er een van de oudsten. Maar ik denk dat ik als allereerste heb ingeschreven toen ik Barbara’s naam zag in de vorige Campusbrochure.” Ze beginnen allebei een beetje te blozen. Ze kent het verhaal al. “Haar zomerreeksen zoals De Dorpsstraat: ik las dat vroeger nooit”, vertelt Swinnen. “Ik dacht: ‘wat een flauwekul, wat hebben die mensen nu te vertellen?’ Maar op een dag, een jaar of vier geleden, zat ik eens op het toilet de krant te lezen en toen ik door de sport heen was, begon ik toch aan zo’n verhaal. Ik was danig onder de indruk. En ‘s anderendaags opnieuw. Ze waren enorm goed geschreven: het was alsof ik die men-

sen zelf kende. Enne... ik was terstond een fan van Barbara. Ik heb toen op Mediargus alles verslonden wat ze geschreven had. Zo zijn er nog wel een paar journalisten – Hans Vandeweghe, bijvoorbeeld.”

Roestvrees “Het was een grote verrassing dat ze bij het begin van de masterclass ook haar bewondering voor regiomedewerkers uitdrukte”, zegt hij. “Op hen wordt vaak neergekeken”, zegt zij. “En als ze geloven dat ze de kneusjes van de journalistiek zijn, dan worden ze het ook. Dat wilde ik eruit trappen. Naarmate de training vorderde, dacht ik: ‘eigenlijk zouden veel journalisten van de nationale redactie naar de loft in Ledeberg moeten komen om besmet te geraken door hun feu communal.’ Als je op de nationale redactie niet oppast, roest je vast aan je bureau en telefoon. Stukje bij beetje verlies je de

22

Barbara Vuylsteke (41)

ąŗ !/ŗ.$).ŗ1*-$"ŗ%-ŗŗ ŗ ŗ0-.0.ŗ/-&ŗ )ŗŗ ŗ .+)) )ŗ.#-$%1 )Āŗ ŗ $/ŗ%-ŗ# -**+/ŗ/*/ŗŗ ŗ *+./0&& )ŗ.#-$%1 )Āŗŗ ŗ )ŗ!- ') ĕŗ ŗ - "$*%*0-)'$./ )ŗ ąŗ)ŗõþþüŗ/*/ŗöôõöŗ ŗ %*0-)'$./ ŗ$%ŗ ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. ąŗ0)/ŗ)0ŗ# /ŗ ŗ / &./0- 0ŗ* /)**/ ąŗ -&/ŗ)ŗ )ŗ)$ 02 ŗŗ ŗ 1-*02 ).$/ ŗ1**-ŗ ŗ ŗ -."-* +

Steven Swinnen (33)

ąŗ- ') ŗ%*0-)'$./ ąŗ "$*( 2 -& -ŗ ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. ŗ $ āŗ ./ĕŗ )ŗ ŗ **-ĕ $(0-" ąŗ*'" ŗ$)ŗ ŗ(+0.ŗŗ ŗ /-&ŗ )ŗ.+)) )ŗŗ ŗ .#-$%1 )ŗ$%ŗŗ ŗ ŗ --ŗ04'./ & ŗ )ŗŗ ŗ ' !*)$.#ŗ- . -# )ŗŗ ŗ $%ŗ -"*ŗ($/

‘HET STOF IS ERAF GEBLAZEN.’

‘NIETS IS MOOIER DAN ELKAAR GOESTING TE GEVEN.’

23

č ŗ ŗ ŗ ĕ

ŗ ŗ ÿŗ ŗŗ ŗ ŗ ŗ

ŗ ŗŗÿ ŗŗ ÿŗ ŗŗŗ ŗÿĎŗ (Barbara Vuylsteke)

voeling met de echte wereld. Dat was trouwens de voornaamste reden voor mijn ontslag. Ik heb van nature roestvrees.” “De eerste dag ging integraal over inleidingen schrijven”, vertelt Swinnen. “Sommigen vonden dat erover.” “Maar daar ben ik ook in gedrild”, luidt het antwoord. “Dag-aan-dagschrijven kan je leren. Je moet volgens een moule schrijven. Zonder een modus operandi kom je er niet. Je bent geen romancier. Het is meer ambacht dan je beseft.” “Natuurlijk kwamen er techniekjes op tafel, zoals stoppen met chronologisch schrijven. Maar ik wilde geen honderd schrijftips geven die ze zelf online kunnen vinden. Ik heb gewoon verteld hoe ik het zelf deed. Hoe ik begon aan een reportage, hoe dat evolueerde. Ik moést dat doen, vind ik. Ik heb het ook ergens moeten leren.” “Voor mij waren die twee dagen zo’n beetje als een geoefende hobbykok die eens in de keuken van pakweg Sergio Herman mag kijken en ‘m ongestoord kan vragen hoe je die lekkere saus maakt”, zegt Swinnen. “Zelf had ik er bijvoorbeeld geen idee van hoe je zo’n sfeerreportage van meerdere pagina’s zoals De Dorpsstraat uit je vingers schudt. Nu weet ik: dictafoontje opbergen, letten op duizend-en-een details en vooral: er voldoende tijd voor maken.” “Je moet vermijden dat je je bandopnemertje of notaboekje reproduceert, hè”, zegt Vuylsteke. “En een recorder kan ook intimiderend zijn voor gewone mensen. Verlammend. Als je praat en goed luistert, weet je twee dagen later heus nog wel wat er gezegd is. Je moet het sowieso niet letterlijk neerschrijven. Maar wel integer en correct. Ook dat is het metier. Ook dat moet je leren.”

Liever lijkschouwer Barbara Vuylsteke studeerde Slavistiek, gevolgd door een kandidatuur Criminologie en een postgraduaat

24

Theaterwetenschappen. Enige lugubere spielerei is haar niet vreemd. “Toen ik zestien was, wilde ik lijkschouwer worden. Ik snij graag vogeltjes open.” “Enfin: ik las geen kranten en had nooit gedacht dat ik in de pers zou gaan, maar via de VDAB belandde ik toevallig op een examen bij De Standaard”, vertelt ze. “Dat werd een flop: ik vond de knop van de pc niet – ik had er thuis nog geen – en kon bijgevolg niet meedoen. Een paar weken later lukte het wel bij Het Laatste Nieuws. Op papier – dat was mijn ding (lacht)!” “Uit zowat honderd kandidaten werd ik geselecteerd, samen met Filip Joos en enkele andere mannen. De eerste maand ging ik elke dag huilend naar huis. Ik kon bijvoorbeeld niet typen. Zat voortdurend op het klavier letters te zoeken. Om negen uur ‘s avonds stonden er dan vijf eindredacteurs achter mij: ‘Wie heeft die geit hier gezet?’ De mannen hielden weddenschappen over wie van de newbies als eerste zou afvallen. Jaak Smeets was belangrijk in die beginperiode – hij liet me talloze teksten herschrijven, enorm gevloekt heb ik op die kerel. Maar je haalt daar veel uit. Voorts waren er inspirerende voorbeelden zoals Ingrid Van der Veken, Frieda Joris, Luc Van der Kelen.” “Ik dacht altijd: Barbara is een natuurtalent”, springt Swinnen in. “Bleek die zo vaak gehuild te hebben. Dat leerde me dat er altijd progressie is. Ook al ben je dertig en schrijf je dagelijks stukken.” “Ikzelf kon altijd al goeie opstellen schrijven. Als vijftienjarige verslond ik Humo. Ik las ook Het Belang van Limburg en Het Laatste Nieuws. Na een moeilijke puberteit en een woelige schoolcarrière had ik in de eerste zittijd van de opleiding Communicatiebeheer tien herexamens. Na twee maanden vakantiewerk bij Ford Genk gingen mijn ogen open. In tweede zittijd was ik op alles geslaagd. Vanaf toen ben ik ervoor gegaan.” Of hij nooit zelf heeft overwogen op de nationale redactie te gaan werken? De vraag alleen al ergert

Vuylsteke. En ook bij hemzelf valt ze niet goed, al laat hij het niet blijken. “Ach, ik heb weleens gedacht: ‘als ik het op school beter had gedaan, was ik misschien naar de universiteit gegaan’”, erkent hij. “Dan gaan er toch meer deuren open. Maar nu ben ik best wel vergroeid met mijn rol. Van al mijn vrienden ben ik degene die zijn kinderen het meest ziet opgroeien. Klinkt melig, maar ik vind het prima zo. We hebben een mooie regio. Een verhaal van hier kan even sterk zijn als iets wat ik daar zou maken. Of sterker.” “Natuurlijk, de krant ziet Limburg als een verloren strijd tegen Het Belang, dat veel sterker staat. Wij zien dat niet zo. Wij vechten ook voor de primeurs, al krijgen we er maar twee van de tien. En ook: ikzelf heb een vrij groot werkgebied van elf gemeenten, maar in de krant wordt Limburg niet in deelregio’s gekapt zoals dat met andere provincies het geval is. Daardoor moet ik al met een erg straf verhaal afkomen om iets groot gepubliceerd te zien.”

Evangelische Omroep Vuylsteke is een omnivoor: “Dat is mijn sterkte. En daardoor waren mijn 15 jaar bij de krant zo boeiend. De Tour de France, de zeehondenjacht in Canada, een vluchtelingenkamp in Somalië of een dorpsstraat in Vlaanderen: ze zal wel landen, redeneerden ze. En ik landde. Ik heb een empathische stijl. Breng het liefst persoonlijke verhalen. Niet snel snel ergens passeren, noteren en paragrafen aaneenschrijven, maar echt hun zijn naar voren brengen. En waardig. Dat vind ik belangrijk. De mensen die ik interview zíé ik graag. Een beetje zoals op de Evangelische Omroep.” “Ik heb nog nooit ruzie gehad.” Nooit? “Nooit!” Moet dat dan niet af en toe? “Ik ben niet polemisch ingesteld. En ik geloof niet in sensatie. Terwijl de krant er vaak wordt op aangesproken, ja. Onterecht.”

“De perfecte weerspiegeling van de bevolking brengen”, zegt Swinnen. “Dat is de bedoeling.” “Tot in mijn graf zal ik Het Laatste Nieuws verdedigen”, aldus Vuylsteke. “Ik zal de krant nooit afvallen. Ze speelt inderdaad meer in op de nood van de brede massa, en oké, dat is ook: een rauw stuk vlees.” Ze neemt een hap van haar steak tartaar. “In het diepst van mijn gedachten ben ik een vegetariër”, werpt ze tussen. “Soms verschijnen er artikels of opinies waarvan ook ik zeg: daar zijn ze weer. Maar in De Morgen of De Standaard staan er net zo goed sensatiestukken. Zolang ik mijn eigen werk voor mezelf kon verdedigen, vond ik het oké. Misschien als een soort tegengewicht. Pas op, ik heb ook moorden en branden gedaan, hè. Ik heb alles gedaan. Zelfs de planten op de redactie verzorgd.” Een frons van de interviewer. “Als ik aan mijn bureau op een stuk zat te wroeten, was ik altijd jaloers op de groendienst”, lacht ze. “Wat de cursus van Barbara met mij heeft gedaan?”, vraagt Steven. “Het stof is eraf geblazen. Het gevoel van toen ik als tiener de Humo kocht, is terug. Als broodschrijver denk je algauw in termen van zoveel regels. Nu blijf ik langer hangen bij mensen of op een persconferentie, om te zien of er niet meer uit te halen valt. Vroeger dan gepland uit je bed komen om te zien hoe je stuk in de krant staat, en vervolgens fier zijn: dat blijven de mooiste momenten. Al vloek en tier je dan soms ook.” “Als je de krant ‘s morgens niet meer uit de bus haalt, wordt het gevaarlijk”, zegt Vuylsteke. “En je druk maken blijft een goede indicator. Weet je, door open en bloot te vertellen hoe ik werk, heb ik zelf terug goesting gekregen. En wat is er mooier dan elkaar goesting geven? Het hoeft allemaal niet pretentieus te zijn.”

25

čŗ ŗŗ ŗŗŗ Ďŗ ŗ ŗ ŗŗ ŗ ŗ EENS IN DE ŗŗ ŗ ŗ ŗ ŗ ŗŗč ŗ ŗŗ ŗŗ ŗ ŗ ŗŗ

ÿĎ (Steven Swinnen)

Kathleen Vervoort

Michiel van der Geest

Deelnemer Internetresearch via social media met Michaël Opgenhaffen

Deelnemer Junior Fellowship met Wim Verhoeven, Margot Moeseke, Ilse Beyers en Christian Van Thillo

journaliste Dag Allemaal

‘Meteen toegepast’ De dag na de cursus hebben mijn collega’s en ik meteen enkele tips en tricks toegepast. We zochten de moeder van een BV die nooit iets lost over zijn privéleven. Wat wij allemaal vonden in een half uurtje! Dat geeft een kick en ontzettend veel voldoening.” “Zo toonde Michaël een programma waarmee je het gebouw van De Persgroep zoekt – waarna je meteen zag wat al diegenen daarbinnen op Facebook, Twitter en Instagram hebben geplaatst. Dat was wel een vrij dure tool. Maar we kregen ook alternatieven. Door via dns.be te achterhalen wie schuilgaat achter een website zonder contactgegevens kom ik nu geregeld bij de man of vrouw die ik zoek. Door bij een anoniem Twitteraccount helemaal naar beneden te scrollen, raak ik bij zijn rechtstreekse omgeving. Aan de hand van de lokale groepen waarvan iemand fan is op Facebook kom je bij zijn of haar intimi. Via Google vind je op blogs en discussiefora heel snel bijzondere verhalen. Het zijn dingen waarvan je het bestaan niet kende of waaraan je in de rush van de deadline niet denkt.”

nieuwschef volkskrant.nl

dan weer adembenemend. Zij doet hele andere dingen dan wij bij de Volkskrant. Toen ik hoorde hoe er in andersoortige bladen soms stukken verschijnen zat ik met open mond te luisteren. Ik zou er nooit willen werken, maar had wel waardering voor haar openheid en oprechtheid. Daardoor verdwenen in de groep de vooroordelen al snel als sneeuw voor de zon. Dat was ook aan haar te merken: tijdens het tweede gedeelte ontspande ze gelukkig.” “Voorts was het indrukwekkend om Christian eens van zo dichtbij mee te maken. Hij heeft een visie, een verleden en een toekomstbeeld, en – zo viel mij op – beheerst de techniek om een verhaal te brengen; met stiltes, versnellingen, spanningsopbouw. Dan vliegen twee uur luisteren zo om! En ook hij was zeer open en eerlijk. Bijzonder voor iemand in zijn positie.”

‘Geen ongeïnspireerd hosannaverhaal’ Er zijn grote verschillen tussen de Volkskrant en Het Laatste Nieuws, maar de gedrevenheid en bevlogenheid die bij het vak horen, hoe een redactie werkt en de types die je er tegenkomt, zijn vergelijkbaar. De woorden van de hoofdredacteurs Wim en Margot waren voor mij zeer herkenbaar. Twee jaar geleden werd ik chef. Ik vond het geruststellend en grappig dat we met dezelfde aspecten van leidinggeven worstelen. Elke chef moet omgaan met eigenwijze figuren. Journalisten weten per definitie zelf het best hoe de wereld in elkaar zit. Dat niet alles er als zoete koek bij hen ingaat, is natuurlijk hun beste kwaliteit. Maar soms zeg je als leidinggevende: ‘stop nu maar met je kritische vragen.’ Ten onrechte.” “Ook hun betrokkenheid bij en hun liefde voor Het Laatste Nieuws waren erg voelbaar. Hoe ze er dag en nacht mee bezig zijn en er op elk feestje over aangesproken worden en erover vertellen. Hun enthousiasme was oprecht. En ze vertelden ook over de minder leuke kanten. Het was dus geen ongeïnspireerd hosannaverhaal.” “Het verhaal van Ilse Beyers vond ik

26

Robert-Jan Friele

freelancer de Volkskrant Deelnemer Internetresearch via zoekmachines met Henk van Ess

‘Tenenkrommend’ Deze cursus zou elke maand gegeven moeten worden, totdat iedereen die zichzelf journalist noemt op zijn minst beter kan zoeken dan de gemiddelde puber met iPad. Het is werkelijk tenenkrommend hoe slecht wij journalisten kunnen zoeken. Maar dat terzijde.”

Natalie Righton

correspondent buitenland de Volkskrant Deelnemer Persoonlijk interview met Corine Koole

’Wandelen met Woody Allen’ Mij heeft Corine inzicht gegeven in hoe je van een politicus die eigenlijk alleen over beleid wil praten, toch een persoonlijk interview kan afnemen. Niet door meteen over iemands trauma’s te beginnen. Wel door te vragen naar iemands drijfveren, naar waarom iemand doet wat hij of zij doet. ‘Wie wilt u dat er trots is op u?’ Met dat soort vragen kom je wel tot inzicht over wat hen beweegt als politicus. Of balletdanser. Of brandweerman. Het leverde me onmiddellijk een enorm mooi interview op met Lilianne Ploumen, onze minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Door die vragen begon ze uitgebreid te vertellen over het dorp waar ze opgroeide, en dat er daar gewone en chique mensen waren. Zij was van de gewone: dochter van een melkboer. Ze wil dus dat haar ouders trots op haar zijn. Ook al omdat ze als eerste in de familie mocht studeren. Daar kwam nog bij: op haar departe-

ment werkt nu de dochter van de huisarts uit dat dorp. Van de chique mensen.” “Eens een andere setting kiezen: nog zo’n tip. Toen ik vroeg om het interview bij Ploumen thuis te doen, begon de woordvoerder al te zweten. Toen ik ook nog zei dat ik er die woordvoerder zelf liever niet bij had, hyperventileerde hij helemáál. Maar het lukte. Ploumen en ik hebben bij haar thuis thee gedronken. Binnenkort interview ik een van onze Europese lijsttrekkers. Om haar tot leven te brengen ben ik al op zoek naar een plek waarmee ze iets heeft – en waar ik met haar kan praten zonder woordvoerder ernaast.” “Corine zelf had eens tien minuten om Woody Allen te interviewen naar aanleiding van een nieuwe film. Ze had gehoord dat hij houdt van wandelen en vroeg of hij die ochtend een wandeling had gemaakt. Allen brak helemaal open, na 36 clichéinterviews over de film, met vragen waarop de antwoorden al in de persmap stonden. Dat leverde heel mooi materiaal op, mét een link naar de film.” “We hebben ook intensief geoefend in luisteren en doorgaan op details. Dat levert vaak een persoonlijker gesprek op dan een vragenlijstje af te gaan. Je kunt zo’n lijstje in je hoofd hebben, maar Corine raadde aan om het papier eens thuis te laten. Of het eens aan te durven om een gesprek niet op te nemen. Het is goed die dingen te herhalen. Bij een krant heb je vaak niet de tijd om te reflecteren met collega’s. De snelheid maakt dat je maar wat doet. Je werkt wel professioneel, maar je houdt vast aan wat voorheen goed werkte. Bij Corine konden we drie dagen doorpraten en nadenken over waar we mee bezig zijn en tegenaan lopen.”

27

Lotte Post

pers- en pr-coördinator Q-music Deelnemer Pitchen bij je chef met Leo De Bock

‘Opstandig van kritische feedback’ Toen ik tijdens de workshop een radio-idee uitwerkte en mijn verhaal voor de camera oefende, was de eerste reactie kritisch. En ging ik meteen in het defensief. Dat doe ik wel vaker. Maar nu zag ik de beelden van mijn eigen reacties. Dat was best even schrikken. Ik werd opstandig van kritische feedback op iets waar ik zoveel werk had ingestoken. Terwijl je kritiek moet ontvangen en aangeven dat je er iets mee zal doen.” “Ik ben een ratelbeest, doe vaak een uiteenzetting zonder punten en uitroeptekens. Ik weet nu ook dat je vooraf goed moet nadenken over hoe je een verhaal opbouwt. Dat probeer ik toe te passen. Natuurlijk blijft pitchen nog altijd even spannend als vroeger, maar ik heb echt het gevoel dat ik er beter in ben geworden.”

Welkom in de keuken van Corine Koole (midden), docent Stoomcursus persoonlijk interview. Pam van der Veen (AD), Dominique Prins (AD), Steven Samyn (De Tijd), Wil Thijssen (VK), Nathalie Righton (VK), Katrien Stragier (HLN) en Dieter Dujardin (HLN) hebben plezier. Waarover ging het? ©Zaza Bertrand

Pam van der Veen (AD) in de keuken van Corine. ©Zaza Bertrand

Topregisseur Tim Van Aelst houdt de deelnemers aan onze Fellowships angstvallig in de gaten, terwijl ze fragmenten uit Safety First en Wat als...? krijgen voorgeschoteld. ©Lieven Van Assche

Schoon volk op een schoon verdiep in Amsterdam. Barbara van Beukering (hoofdredactrice Het Parool, 2de van links) ontvangt de Junior Fellows. Vlnr: Michiel van der Geest (VK), Marieke Monden (Het Parool), Arne Hanseeuw (HLN), Alex Burghoorn (VK), Dieter Snoeck (De Tijd), Brecht Decaestecker (DM), Tamara De Lathauwer (HLN), Amiée Kiene (VK), Marian Kin (DM), Kees Graafland (AD), Wendelmoet Boersema (Trouw), Geert Lambaerts (HLN), Christjan Knijff (Het Parool), Thijs van Soest (VK), Sara Berkeljon (VK), Antal Crielaard (Trouw), Martijn Stoffers (VK). ©rr

28

Geen cursussen zonder lekkere hapjes. ©rr

Hanne Obbink (Trouw) en Paul Vugts (Het Parool) in het restaurant van bioscoop Eye. ©Sanne De Wilde

Aimée Kiene van de dienst voedselinspectie van de Volkskrant. ©rr

Erwin Deckers blies VTM nieuw leven in, en hield een felgesmaakte uiteenzetting over sterke merken. ©Lieven Van Assche

Magazinemakers op werkbezoek bij Jildou van der Bijl (hoofdredacteur LINDA.). Vlnr. op de eerste rij: Famke Robberechts (Goed Gevoel), Christelle Lucats (art director Schelle), Sylvia Van Driessche (ex-Joepie), Jildou van der Bijl (LINDA.), Ingrid Sikking (AD) en Anniek van den Brand (Trouw). Op de tweede rij: Iris Musschoot (Campus De Persgroep), Freja Van Driessche (Goed Gevoel), Lieve Claeys (Goed Gevoel), Iris Rombouts (HLN) en Evi Robert (HLN). ©Sanne De Wilde

Iwan Reuvekamp (Q-music Nederland) valt aan. ©rr

Eindelijk een diploma voor Brecht Decaestecker (DM)! De verbazing spat van alle gezichten. ©rr

2 CHEFS

CHRISTELLE LUCATS & MONICA BEEK

&./ŗ -/ŗ* /Āŗ!*/*ŗ *).ŗ (+ ).

De Nederlanders zeggen Van Thillo, de Belgen Christian. Over dat en andere grote cultuurverschillen gingen we aan tafel met twee Fellows, een Junior en een Senior, die samen ook een blik op de toekomst werpen. “We leren elkaar langzaam maar zeker kennen.”

Op zaterdag heeft Monica Beek een column in het Algemeen Dagblad. “Een zeer persoonlijke. Over mezelf, mijn familie, mijn kinderen. Een collega noemt me schaamteloos. Ik schrijf alles onverbloemd op. Maar lezers herkennen dat. Voor hen is dat geruststellende lectuur.” “Je hebt twee soorten journalisten: zij die in eerste instantie van nieuws en verhalen houden, en zij die voor alles schrijver zijn. Ik ben van de eerste soort. Schrijven heb ik moeten leren. Het is nog altijd een worsteling.” “Ik ben ‘chef-in’, maar ook cheffin”, lacht Beek. “Ik ben nog altijd heel erg journalistiek bezig, maar heb ontdekt dat ook leidinggeven me ligt. Nu máák ik de krant én geef leiding: beter kan niet. Een geboren leider ben ik niet. Het gebeurt met vallen en opstaan. En je wordt met jezelf geconfronteerd.” Samen met de hoofdredacteurs maakt Christelle Lucats de weekbladcovers in Schelle. Maar ze is ook een manager die de chef-lay-outers van de individuele titels aanstuurt. “Vijftien jaar geleden sliep ik niet

als ik slecht nieuws moest brengen. Zeggen dat iemand niet goed bezig is, is moeilijk. Dat leer je naarmate je maturiteit opbouwt. Je beseft dat er niets verkeerd is aan fouten melden. Het is niet persoonlijk.” “En al is het wél persoonlijk, ook dan moet je het doen”, zegt Beek. “Ik vind feedback geven niet zo moeilijk. Om eerlijk te zijn: ik vind het bijna leuk (lacht). Maar ik heb de input van anderen nodig. Ik weet het ook niet allemaal.”

Tweede thuis “Ik werd op m’n 27ste chef en heb sindsdien veel geleerd”, zegt Lucats. “Het idee dat je chef bent en het dus allemaal moet weten, dat leer je af. Als je jong bent, speelt er ook nog een felle geldingsdrang. Ik kreeg vaak het verwijt dat ik niet kon delegeren. Dat heeft lang geduurd.” Haar Senior Fellowship heeft Lucats wel verdiend. “Ik zie Schelle als mijn tweede thuis. Al de helft van mijn leven ben ik er bijna elke

30

Christelle Lucats (44)

ąŗ-/ŗ$- /*-ŗ("5$) .ŗŗ ŗ # '' ąŗ -&/ŗ.$).ŗõþþ÷ŗ1**-ŗŗ ŗ ŗ -."-* + ąŗ*'" ŗ$)ŗ ŗ(+0.ŗŗ ŗ # /ŗ )$*-ŗ ''*2.#$+Āŗŗ ŗ -.# -+/ŗ$)5$#/ŗŗ ŗ $)ŗ&-)/ )ŗ(& )ŗ )ŗŗ ŗ )& ' ŗ"-ñ.# ŗ ŗ /-$)$)" ) ąŗ 5*#/ŗ ŗ- /$ ŗŗ van LINDA

Monica Beek (37)

ąŗ# !ĕ$)ŗ'" ( )ŗŗ ŗ "' ąŗ.ŗ'.ŗ./0 )/ ŗ ŗ 'ŗ/ ' !*)$./ ŗ1**-ŗ# /ŗŗ ŗ '" ( )ŗ"'ŗ ŗ )ŗ ąŗ -./ŗ- "$*ĕŗ )ŗ ŗ ') '$%&ŗ1 -.'"" 1 ąŗ$ )ŗ+'/.1 -ĕŗ ŗ 1)" )ŗ# !ŗ ŗ ŗ "5$) ąŗ$).ŗ%)0-$Ř# !ĕ$) ąŗ*'" ŗ$)ŗ ŗ(+0.ŗŗ ŗ # /Ř 0)$*-ŗŗ ŗ ŗ ''*2.#$+ŗ )ŗ ŗŗ ŗ (./ -'..ŗð /$ !ŗŗ ŗ ! &ŗ" 1 )

‘EEN GEBOREN LEIDER BEN IK NIET. HET IS VALLEN EN OPSTAAN.’

‘IK WORD GELUKKIG VAN HET GEVOEL DAT IK MEETEL.’

31

dag. Het is veel meer dan werk. Ik ga ook al eens in het weekend langs. En dat voelt goed. Met de huidige generatie ligt dat wat moeilijker. Toen ik tijdens mijn eerste maanden de nieuwe computerprogramma’s leerde, ging ik pas na negenen naar huis. Nu doen ze dat als je het vraagt, maar ze vinden het niet vanzelfsprekend. Voor het evenwicht privé/werk is dat misschien wel beter. Maar het is soms moeilijker samenwerken.”

Groot bedrijf

č ŗ ŗ ŗ ŗ ŗŗ

ÿŗ ŗ ŗŗ āŗ ŗ ŗŗ ŗ ŗ Ĝ ĝÿŗ

ŗ ŗŗ ŗ ŗŗ ŗ ÿŗ ŗŗŗŗ ŗ ÿĎŗ (Monica Beek)

“Het gelukkigst ben ik na een brainstorm”, zegt Lucats. “In groep met hart en ziel aan één titel werken en alles ter discussie stellen. Ik word heel gelukkig van het gevoel dat ik meetel. Dat er belangrijke dingen aan het gebeuren zijn en ik eraan meewerk. Het tegenovergestelde frustreert me: als er van alles gebeurt en ik me niet betrokken voel. Zoals toen Nederland erbij kwam. Plots lag de focus van onze directie dáár. En wij zaten hier onze magazines te maken, zagen amper iemand. ‘Laat mij maar mijn jobke doen.’ Dat gaat compleet in tegen mijn karakter. Nu is dat gelukkig voorbij.” “Dat hoor ik wel vaker van de Belgen”, merkt Beek op. “Nederland heeft veel veranderd”, zegt Lucats. “Dat we voorheen een familie waren, is wat overdreven, maar iedereen kende iedereen. Nu is het een heel groot bedrijf.” “Ik voel dat we elkaar langzaam maar zeker leren kennen”, zegt Beek. “Tijdens het Junior Fellowship gingen we langs alle hoofdredacties. Zij vertelden open en eerlijk hoe ze werken en waarmee ze het moeilijk hebben. Ik begrijp nu veel beter hoe het bedrijf in elkaar zit.” Dat is zelfs voor Lucats zo: “Ik heb in al die jaren van alles zien gebeu-

32

ren zonder echt te weten wat er allemaal achter zat. Nu hoorde ik de andere kant. Herinneringen kwamen in flarden terug, en ik hoorde hoe het achter de schermen ging – met VTM en zo. Aha!” Beek: “Je ziet de ontwikkelingen en snapt hoe het nu staat. Zo kijk je er nu anders naar. Ik wéét nu wat Dag Allemaal is, hoe ze dat maken! Voorheen dacht ik: wat is me dat een rare titel (lacht). Ilse vertelde hoe ze aan het roer kwam en na twee weken de helft van de redactie ontsloeg. Diegenen die de poten van elkaars stoel afzaagden, gingen eruit. Ze was toen 32. Ze heeft een onwijze drive. Ik wilde daar meteen ook werken. Daarbij horen!” “En Erwin Deckers, over hoe je met de merkwaarden van je medium omgaat. Dat was echt een eyeopener.”

Grote ego’s Lucats was ook onder de indruk van een bezoek aan de voormalige legerkazerne waar de redactie van LINDA huist. “Als je ziet met welke budgetten die werken – in deze tijd! Wat ze allemaal bedenken en waar ze sponsoring uit halen! Ze zijn eens met de hele ploeg naar New York gevlogen om een nummer te schrijven. Journalisten stellen er alles ook makkelijker in vraag. En iedereen is met dat eindproduct bezig – ook de boekhouder, bij wijze van spreken. Iedereen die daar werkt is aanwezig bij de brainstorms waar relatieverhalen worden verteld om te onderzoeken waar vrouwen mee bezig zijn. Ook de receptioniste, want ze is een potentiële lezeres.” Wat de Vlamingen tegenhoudt om hetzelfde te doen? “Mij? Niks eigenlijk. Maar ik beslis dat niet, hè. Ik denk dat veel van onze journalisten dat raar zouden vinden. Journalis-

ten en lay-outers zijn grote ego’s – alleen al daardoor vinden ze soms een idee niet goed. Ze schermen hun eigen werk wat af. Dat is toch vooral Vlaams, denk ik.”

Tussen studenten Mee met de wereld evolueren de media intussen met een razende vaart. “Vroeger waren covers makkelijk”, zegt Lucats. “Een BV die trouwde, was goed voor een aardige meerverkoop. Nu moeten we er veel dieper over nadenken. Het gegeven primeur is veranderd.” “Dat geldt ook voor een krant”, zegt Beek, die van het nieuwe nieuws spreekt. “Een juwelier die op vrijdag twee overvallers neerschiet en op zaterdag wordt vrijgelaten: ‘s maandags weet iedereen dat al. Je moet dus de tweede slag maken: waarom is dat zo? Het droge nieuws is niet goed genoeg meer. Je moet iets extra’s bieden en veel meer duiding geven, anders heeft de lezer er niets meer aan.” “In essentie is mijn job nog niet veranderd”, zegt Lucats. “Maar iedereen denkt nu mee over wat een blad moet zijn en wat we nodig hebben, ook websites en apps. Nieuws zal er altijd zijn, en hoe globaler we leven hoe meer nieuws we willen. Maar vormgevers zijn wel ongerust. Iedereen ziet dat de omslag naar digitaal alles verandert. Moeten wij omgeschoold worden? IT’er worden? Ze merken ook dat magazines het moeilijk hebben. Het is plezanter als het goed gaat, hè.” “In Nederland is het niet anders”, zegt Beek. “Al zijn er uitzonderingen, zoals LINDA en nichebladen. Nieuws ligt lastiger. Kranten geven gratis magazines. Het zou best kunnen dat kranten en magazines in elkaars verlengde komen. Het AD is pas begonnen met online en papier te integreren. Die redacties zitten

nu samen. Wie schrijft wat? Wat komt er op de site? Hoeveel geef je gratis? Dat is volop bezig. En je kan helemaal niet voorzien wat er over tien jaar zal bestaan qua social media, devices, plooibare schermen. Je moet vooral niet bang zijn.” “Van Thillo is wel wat gekeerd”, zegt ze. “Hij gelooft intussen wel in digitaal.” “Hij geeft ruiterlijk toe dat hij zich vergist heeft, maar sommige dingen deed hij zeer bewust”, weet Lucats. “Sommigen zijn kapot gegaan aan het geven van gratis inhoud.” “Nu zijn we misschien wel wat laat”, vindt Beek. “Ik heb ook weleens gevloekt omdat we met de magazines niet eens op iPad zitten”, erkent Lucats. “Zeker voor de mooiere nichemagazines zoals Goed Gevoel. Maar voor Dag Allemaal, Joepie en TV Familie beginnen wij ons nu zelfs af te vragen of dat nog nodig is. Voor papier zal het toekomstige publiek beperkter zijn, maar bladeren op een iPad: ik geloof daar niet echt meer in. We moeten vertrekken van de smartphone, denk ik. Dáármee is mijn dochter van zestien de hele dag in de weer. Een tablet vindt ze onhandig om mee te nemen.” “Voor Joepie heb ik een project lopen aan Sint-Lucas Gent. Ik heb aan de studenten gevraagd zich in te beelden dat er geen print meer bestaat. In kleine groepjes denken ze nu na over hoe je dan inhoud brengt. Zij zijn Joepie nog niet zó lang ontgroeid, en spélen met hun iPhone. Daar komen ideeën uit. Leren van studenten: het lijkt de wereld op z’n kop, maar het is zeer verfrissend. En het is fantastisch om tussen de mensen te zitten die het morgen allemaal zullen doen.”

č ŗ ŗ ŗ ÿŗŗ ŗŗ ŗ ŗ Āŗ ŗŗ Āŗ

ŗ ŗ ŗ ÿŗ ŗ ŗŗŗ ŗŗ ÿĎŗ (Christelle Lucats)

33

Op het dakterras van De Tijd: Vera Spaans (Het Parool), Rennie Rijpma (AD) en Gijs Moes (Trouw) hebben drank nodig. ©Lieven Van Assche

Paul Daenen (directeur-uitgever DP).

Stralend in de Amsterdamse buitenlucht: Merel Straathof (Het Parool).

Ana van Ess (VK) en Tonie Mudde ( VK) .

©Sanne De Wilde

Isabel Albers (hoofdredactrice De Tijd) legt Frits Campagne (CEO DP Nederland) uit hoeveel efficiënter Belgische redacties werken. ©Lieven Van Assche

©rr

©Sanne De Wilde

Frénk van der Linden en Barbara van Beukering in debat over samenwerking Het Parool en AD. ©rr

Evi Van Eylen (HLN). ©Lieven Van Assche

Geen overbodig compliment in journalistenkringen. ©rr

Misdaadjournalist Paul Vugts (Het Parool), bevlogen lesgever Netwerk uitbreiden.

©Sanne De Wilde

Elisa Hermanides (Het Parool).

Anita van der Weijden (Trouw). ©Lieven Van Assche

Hans Deridder (managing editor DP) ‘s ochtends vroeg klaar voor een voettocht door Amsterdam met de cursisten van Netwerk uitbreiden. ©rr

Bastiaan Fonteyn (DM).

Lisbeth Imbo en Kirsten Bertrand, de vrouwelijke energie van De Morgen.

Campusfeest bij Axel Vervoort: Christian Van Thillo gooit een blijkbaar verbazingwekkende stelling in de groep.

©Sanne De Wilde

©Lieven Van Assche

©Lieven Van Assche

©Lieven Van Assche

36

CURSUSSEN 2014-2015

37

Creativiteit

01

02

Creatief denken

Productiever brainstormen

Het programma

Onbewust sluipen er patronen in ons denken. We herhalen een bepaalde aanpak omdat we er eerder succesvol mee waren en er ons goed bij voelen. Marcus Geers en Pieter Daelman brengen je creatieve technieken bij die je blijven aansporen nieuws op een onderscheidende manier te brengen of steeds terugkerende onderwerpen verfrissend aan te pakken. Marcus vertrekt vanuit concrete vragen van redacties zoals het opfrissen van rubrieken, verkiezingsspecials, eindejaarsbijlages of zomernummers. Zo kom je tot concrete ideeën die onmiddellijk toepasbaar zijn. Na enkele weken komt Marcus naar de redactie voor individuele feedback en specifieke cases van dat moment. Pieter gaat na hoe creativiteit bij jou precies werkt en, vooral, hoe je meer uit die creativiteit kunt halen. Op basis van cases waarover je minder tevreden was, leer je in vier eenvoudige stappen betere ideeën bedenken.

De deelnemer Voor iedereen.

De docenten

Marcus Geers stimuleert al meer dan vijfentwintig jaar creativiteit en werkt zeer graag met redacteurs. “Met creatieve denktechnieken kom je tot verrassende resultaten die je onderscheiden in het medialandschap.” Maar creativiteit is volgens hem ook op vele andere terreinen een absolute noodzaak. Je leest het in het boek Creatieve Stromingen, een actuele kijk op creativiteit en innovatie, dat vorig jaar verscheen en waar Marcus co-auteur van is. Pieter Daelman was regisseur en eindredacteur voor televisie, zelfstandig creativity expert en nu medeeigenaar van het eerste creativiteitsbureau van Vlaanderen, BEDENK. Aan ideeën die op de plank blijven liggen heeft hij een hekel. Elk idee kun je verrijken tot een stevig concept, dát is de uitdaging.

Praktisch Groep 1 Marcus Geers õôŗ ') ( -.ŗ 1)ŗ-*02 Dag 1 *ŗ÷ôÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 *ŗõ÷ÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 3 *ŗôùÿõöÿõù õŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ (./ -( Groep 2 Marcus Geers õôŗ ') ( -.ŗ 1)ŗ-*02 Dag 1 *ŗõþÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 *ŗöûÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 3 *ŗö÷ÿôùÿõú õŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ (./ -( Groep 3 Marcus Geers Terugkomdag õôŗ ') ( -.ŗ 1)ŗ * +$ -ŗöùÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. ŗ Groep 4 Pieter Daelman õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Groep 5 Pieter Daelman õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. *ŗ÷ôÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $.

38

NIEUW

Het programma

Wil je het potentieel van een brainstorm ten volle benutten, dan vertelt Pieter Daelman hoe je dit creatieve proces beter kunt structureren. Een helder geformuleerde brainstormvraag is het vertrekpunt. Vervolgens leer je verschillende technieken om nieuwe, frisse ideeën te bedenken. Je kiest er de meest kansrijke uit en geeft die body. Tot slot bekijk je hoe je de beste kunt implementeren, hetzij door ze uit te werken tot een project, hetzij door verder krachtig te pitchen.

De deelnemer

Voor iedereen die deelneemt aan brainstorms en geïnteresseerd is in hoe je je eigen output op deze momenten kunt verhogen.

De docent

Pieter Daelman: zie hiernaast.

Praktisch

õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e -ŗöõÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (

Zoeken & vinden

03-06 Internetresearch via zoekmachines 03 Het instapprogramma

Hoe gebruik je Google in je zoektocht naar de juiste bronnen? Waar vind je een site terug die van het web is gehaald? Je leert allerhande technieken om snel en gericht via Google op zoek te gaan naar informatie. Plus alternatieve paden als Google niet vindt wat jij zoekt. Achteraf krijg je een cheatsheet met de belangrijkste tips en tricks.


De vervolgprogramma’s ¤ 04 Personen zoeken

Henk geeft eerst een revue van de nieuwste researchtools. Daarna ga je de diepte in op zoek naar de beste plekken op het web om informatie te vinden over personen. Hoe vind je e-mailadressen van mensen als die niet op een site staan? Hoe kun je als journalist gebruik maken van Facebook Graph? Wie onvindbaar leek, komt misschien alsnog boven water.

¤ 05 Informatie valideren Je hebt via het web informatie voor je stuk gevonden. Maar hoe weet je nu zeker of die info ook klopt? Hoe valideer je informatie? Of: hoe ontzenuw je ze? Je geloofwaardigheid verlies je maar één keer. Laat het zover niet komen. Henk toont je bovendien de nieuwste researchtools en technieken van 2014.

¤ 06 Online zoeken naar beter beeld Zoek je een foto van een getuige, van een buitenlandse oppositieleider of van de geheime locatie waar politici onderhandelen? Zoekmachines kunnen helpen bij de zoektocht naar dat ene goede beeld. Henk toont je hoe je snel en efficiënt het web kunt afspeuren naar het juiste beeldmateriaal. Even belangrijk is te leren hoe je gevonden beeld kunt valideren.

De deelnemer

Voor iedereen die eerder de instapprogramma’s Internetresearch via zoekmachines en Internetresearch via social media volgde.

De docent

Henk van Ess is onderzoeksjournalist, internetdocent aan universiteiten en voorzitter van de Vereniging Van Onderzoeksjournalisten (VVOJ). Hij is voortdurend op zoek naar slimmer gebruik van internet en deelt zijn bevindingen met collega’s uit heel Europa. Zo is hij in 2014 actief voor Bild, Die Welt en VG, de grootste krantenuitgever in Noorwegen. Verder is hij columnist voor PBS, BBC Academy en Center for Public Integrity. Als extraatje toont hij je bij elke bijeenkomst hoe Google Glass werkt - hij neemt zijn eigen exemplaar mee.

Praktisch

03 Instapprogramma Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( 03 Instapprogramma Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗõùÿõôÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " ( 03 Instapprogramma Groep 3 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -')

ŗöüÿõôÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00(./ -( 04 Vervolgprogramma Personen zoeken Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " ( 04 Vervolgprogramma Personen zoeken Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗõûÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( 04 Vervolgprogramma Personen zoeken Groep 3 öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') $ŗõôÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

39

05 Vervolgprogramma Informatie valideren Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e $ŗõûÿô÷ÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " ( 05 Vervolgprogramma Informatie valideren Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') $ŗõôÿôöÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00(./ -( 06 Vervolgprogramma Online zoeken naar beter beeld Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e $ŗôùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( 06 Vervolgprogramma Online zoeken naar beter beeld Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') $ŗõûÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

07& 08 Internetresearch via social media 07 Het instapprogramma

Waren er getuigen bij dat ene ongeval? Hoe vind ik een foto van K.F. uit Merksplas? Kloppen de geruchten dat die ene speler van Ajax de avond voor een belangrijke match de bloemetjes heeft buiten gezet? Michaël Opgenhaffen toont je hoe sociale netwerksites als Facebook, Twitter, LinkedIn, maar ook blogs en fora een ongeziene bron van informatie kunnen zijn voor een journalist. Je leert hoe je ze kunt aanboren als bron voor je stuk.


08 Het vervolgprogramma

Hoe kun je nog gerichter zoeken via Facebook en Twitter? Hoe vind je oude tweets via Topsy? Wie gaat er schuil achter een fake Twitteraccount? Welke mogelijkheden bieden Geofeedia, Foursquare en Couchsurfing? Je ontdekt geavanceerde zoekmogelijkheden via sociale mediaplatformen en technieken om de verkregen informatie te valideren.

De deelnemer

Voor iedereen die eerder al de instapcursus bij Michaël volgde.

De docent

Michaël Opgenhaffen is een enthousiasmerende docent-onderzoeker aan de masteropleiding Journalistiek van KU Leuven, campus Antwerpen. Hij is onder meer auteur van Sociale media en Journalistiek (LannooCampus, 2012, nieuwe uitgave begin 2015). Daarnaast publiceert hij rond dit thema in wetenschappelijke tijdschriften, zoals zijn laatste onderzoek naar sociale mediarichtlijnen op Vlaamse nieuwsredacties in Journalism Practice (2014).

Praktisch

07 Instapprogramma Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e $ŗô÷ÿô÷ÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " (ŗ 07 Instapprogramma Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') $ŗöùÿô÷ÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00(./ -(ŗ

08 Vervolgprogramma Groep 1 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e $ŗô÷ÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (ŗ 08 Vervolgprogramma Groep 2 öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') $ŗöùÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

40

09 Telefonisch researchen Het programma

Je maakt een stuk over de gasproductie en vraagt bij de woordvoerder enkele cijfers op. Je bent op zoek naar een quote over de nieuwe relatie van. Vaak wil je snel en gericht telefoneren om dit soort feitelijke informatie te vergaren. Maar onder tijdsdruk wordt een aantal stappen nog wel eens vergeten, waardoor je moet terugbellen of in het vervelendste geval je artikel corrigeren. Goed telefonisch interviewen leer je in de eerste plaats door het vaak te doen. Kom je naar deze masterclass, dan deelt Margo Smit gul praktische tips uit en laat je snel oefenen met collega’s via rollenspelen.

De deelnemer

Voor wie nog niet lang aan de slag is. Voor iedereen die snel en gericht informatie verzamelt via telefoon en zin heeft in een opfrisbeurt.

De docent

Margo Smit is zelfstandig (onderzoeks)journalist met een verleden als documentairemaker bij KRO Reporter, verslaggever bij Veronica Nieuwslijn en parlementair redacteur bij RTL Nieuws. Ze is praktijkdocent aan de master Journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen, parttime directeur van de Vereniging Van Onderzoeksjournalisten (VVOJ) en een van de docenten op het populaire webkanaal Universiteit van Nederland.

Praktisch

Groep 1 ýŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöüÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00-0.. ' Groep 2 ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. $ŗöüÿôõÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00-0.. ' Groep 3 ýŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') $ŗõ÷ÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00*// -( Groep 4 ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ $ŗõ÷ÿôõÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00*// -(

41

10

VERNIEUWD

Netwerk uitbreiden Het programma

Een goed netwerk en goeie tipgevers zijn essentieel om als journalist primeurs of verhelderende achtergrondinformatie binnen te halen. De technieken om goed te netwerken zijn voor alle journalistieke disciplines in grote lijnen dezelfde. Het is zeker geen slijmen. Het veronderstelt een eerlijke houding, maar vooral het besef dat je altijd opereert als journalist. Niet één methode is zaligmakend. Daarom vertelt elke spreker hoe hijzelf een netwerk creëert en in stand houdt. Breed gaan. Niet noodzakelijk de grote namen zoeken. Contact onderhouden ook op momenten dat je niets nodig hebt. Je redactie verlaten en je in hun wereld begeven zijn er slechts enkele. Je houdt ongetwijfeld nog relevante tips over aan de ontmoetingen met een paar toppers uit eigen huis, die inzake primeurs en onthullende reportages hun sporen meer dan verdiend hebben.

De deelnemer

Voor iedereen die geregeld buiten komt om nieuws te zoeken en zijn eigen aanpak wil aftoetsen aan straffe netwerkers.

De docenten

Kristof Terreur werd geboren op de beats van London Calling, toen de Jupiler Pro League nog een Belle Vue Liga was. Gebeten door bal en fiets. Als kind Tour-correspondent in zijn dromen. Vanaf 2003 voetbalverslaggever bij Het Laatste Nieuws. Nieuwsbeest. Woont aan de rivier in Londen. Peter de Waard is sinds 1985 verslaggever van de Volkskrant. Vertoefde tussen 2000 en 2007 in Londen als correspondent. Nu vier keer per week een column en een wekelijkse rubriek. Werkt daarnaast ook mee aan verschillende radio- en televisieprogramma’s en is auteur van een tiental boeken. Paul Vugts kwam in 1997 als geboren en getogen Tilburger naar Amsterdam, waar Het Parool na een stage liefst tien contracten had te vergeven aan jongeren. Stap voor stap belandde hij steeds dieper in de misdaad – in de verslaggeving daarover, welteverstaan. Dat leverde behalve het werk voor de krant een handvol boeken op. Het recentste, Doorgeschoten, over de nieuwe generatie onstuitbare criminelen, stamt van mei 2014.

42

Praktisch

Groep 1 Kristof Terreur öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôûÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( Groep 2 Peter de Waard öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -ĕ land -ŗôûÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( Groep 3 Paul Vugts öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ " - #/.1 -.'"" 1$)" *ŗôöÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

11-13 Cijfers juist interpreteren Het programma

¤ 11 Inzicht in statistische cijfers Of je het nu leuk vindt of niet, elke dag word je als journalist geconfronteerd met cijfers. In de meeste persberichten of –rapporten wordt het verhaal achter die cijfers of de betekenis ervan er zelfs meteen bij geleverd. Onder tijdsdruk bestaat de neiging om die conclusies klakkeloos over te nemen. Maar als je wil weten of het verhaal wel degelijk correct is, zul je terug moeten naar de oorspronkelijke cijfers. En dus zelf sterk in je schoenen staan om ze juist te interpreteren. Marleen Jonker laat je het verschil tussen absolute en relatieve cijfers (her)ontdekken, tussen procentverschillen en indexcijfers, tussen gemiddelden en medianen, tussen schatting en prognoses. Je frist de betekenis op van foutenmarges en significantie. Zo verlies je je ontzag voor getallen en kun je zelf oordelen of het aantal asielaanvragen of vuurwerkongevallen inderdaad is gedaald.

¤ 12 Inzicht in boekhoudkundige cijfers Wat kun je leren uit de jaarrekeningen en balansen van een onderneming? Wat vertellen begrippen als omzet, winst, afschrijvingen of cashflow over de gezondheid van een bedrijf? Hoe kun je terugvinden wat er financieel verkeerd loopt, of welk bedrijf het niet zo nauw neemt met de wetgeving? Serge Mampaey leert je waar het nieuws zit in de dagelijkse financiële cijferdans.

¤ 13 Inzicht in beurzen en koerscijfers Elke dag volgen miljoenen beleggers de capriolen op de beurzen. Niet alleen de internationale economie of winst- en verliescijfers, maar ook hoop, angst en hebzucht drijven het raderwerk van de financiële markten. Via een uitstap in de aandelen- en rentemarkten maakt Serge Mampaey je wegwijs in de koersenjungle, en leert hij je de cijfers, de ratio’s, de grafieken en de tabellen van de beurswereld beter te begrijpen. Een Warren Buffett zul je er niet van worden, maar wél beter gewapend.


De docenten

Marleen Jonker probeert op feestjes altijd uit te leggen dat Excel best sexy kan zijn en zou zelfs een fanclub willen oprichten voor de uitvinder ervan. Alle kennis en handigheidjes heeft ze zichzelf aangeleerd in haar drie jaar als marktanalist bij Het Parool. Ook in haar huidige functie als marktonderzoeker vindt ze het heerlijk om te neuzen in een brij van cijferdata. Serge Mampaey is geboren toen de laatste mensen over het maanoppervlak wandelden. Fan van de beurs en een glas speciaalbier. Van zakenbankieren de financiële journalistiek ingegaan en bij De Tijd in zestien jaar alle watertjes doorzwommen.

43

Praktisch

11 Inzicht in statistische cijfers Groep 1 Marleen Jonker öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗõýÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00-0.. ' 11 Inzicht in statistische cijfers Groep 2 Marleen Jonker öôŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -')

ŗõüÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( 12 Inzicht in boekhoudkundige cijfers Serge Mampaey öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗõ÷ÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00-0.. ' 13 Inzicht in beurzen en koerscijfers Serge Mampaey öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöùÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00-0.. '

14-17

VERNIEUWD

Datajournalistiek De instapprogramma’s ¤ 14 Nieuws halen uit cijfers

Is het aantal treinongelukken in ons land effectief flink gedaald, of is dat persbericht slechts schone schijn? Klopt het dat er nauwelijks nog sterfgevallen zijn tijdens operaties in het plaatselijke ziekenhuis? Als je veel getallen op een rij hebt, hoe haal je daar het correcte nieuws uit? Wat doe je als je ontdekt dat allerlei cijfers ontbreken? Henk van Ess toont je de valkuilen bij het interpreteren en leert je verbanden leggen.

¤ 15 Werken met Excel Marleen Jonker laat je ontdekken hoe je Excel als hulpmiddel kunt inzetten bij het analyseren van data. Ze leert je data invoeren, ordenen, selecteren en toont hoe je door percentages en gemiddeldes te berekenen het verhaal achter de data kunt blootleggen en visualiseren aan de hand van grafieken. Vooraf ontvang je een online vragenlijst die je startkennis toetst en waarop Marleen de inhoud van de masterclass afstemt.

De deelnemer

Voor journalisten en redacteurs die hun eerste stappen in datajournalistiek willen zetten. Kennis van beide instapprogramma’s is nodig om naar de vervolgprogramma’s te evolueren.

De docenten

Henk van Ess: p39 Marleen Jonker: p43

44

Praktisch

14 Instapprogramma Nieuws halen uit cijfers Groep 1 Henk van Ess öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗõùÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (

De vervolgprogramma’s ¤ 16 Datajournalistiek I

Je hebt een story idea, dus je weet wat je wil onderzoeken en wat je te weten wil komen. Maar waar vind je de juiste dataset? Hoe schoon je de data op totdat je het essentiële er hebt uitgefilterd? Sluit je analyse nog aan bij je verwachtingen? Hoe visualiseer je je verhaal?

¤ 17 Datajournalistiek II We gaan een stap verder richting de high end van de datajournalistiek. Experimenteren met geavanceerde technieken zoals netwerkanalyses en online enquêtes. Ook: hoe visualiseer je data met Geografische Informatiesystemen (GIS)? Of: hoe scrape je data met regular expressions, wat zoveel betekent als scrapen met woorden maar ook met codetaal.

De deelnemer

¤ 16 Datajournalistiek I Voor wie de instapprogramma’s heeft gevolgd of voldoende expertise met data kan voorleggen. Je start de masterclass met je eigen story idea die je op het einde van de rit presenteert en idealiter de basis vormt voor een stuk in de krant.

¤ 17 Datajournalistiek II Voor wie eerder datajournalistiek I volgde en wil uitgroeien tot specialist in datajournalistiek. Deze masterclass verlangt een hoge mate van zelfwerkzaamheid van de deelnemers tijdens, maar ook buiten de sessies.

De docent

Peter Verweij is een veelgevraagde lesgever in mediabedrijven en opleidingsinstituten in binnen- en buitenland, nam vorig jaar deel aan de internationale conferentie over Investigative Reporting in Rio de Janeiro en startte trainingen op in Nigeria en Namibië. In januari publiceerde hij Journalists' Twitter Networks, Public Debates and Relationships in South Africa, in Digital Journalism.

14 Instapprogramma Nieuws halen uit cijfers Groep 2 Henk van Ess öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗöüÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( 15 Instapprogramma Werken met Excel Groep 1 Marleen Jonker õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöõÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00# '' 15 Instapprogramma Werken met Excel Groep 2 Marleen Jonker õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') $ŗôùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( 16 Vervolgprogramma Datajournalistiek I Peter Verweij õôŗ ') ( -.Āŗ1 - 'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -') Dag 1

ŗöùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( Dag 2 $ŗöúÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( Dag 3 -ŗõþÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( 17 Vervolgprogramma Datajournalistiek II Peter Verweij õôŗ ') ( -.Āŗ1 - 'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -') Dag 1

ŗ÷ôÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( Dag 2 $ŗ÷õÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( Dag 3 -ŗöùÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -(

45

18

19

Correcte berichtgeving over wetenschap

Werking van het gerecht

Het programma

Het programma

Mondwater verhoogt het risico op kanker. Veel sushi eten verlengt de levensduur. Op redacties word je dagelijks overspoeld met resultaten van nieuw onderzoek, vaak omschreven als dé grote, revolutionaire doorbraak. Maar niet elk onderzoek is even baanbrekend. Hoe scan je dit soort onderzoeken op hun nieuwswaarde? Hoe leg je belangrijk wetenschapsnieuws helder uit? Hoe vermijd je onzin? Maarten Keulemans leert je een betere poortwachter van je krant te zijn.

Voor iedereen die met wetenschapsnieuws in aanraking komt.

De docent

Maarten Keulemans is chef wetenschap van de Volkskrant. Schrijft al jaren columns en weblogs waarin hij homeopaten, christenen, onheilsprofeten en gemene wetenschappers het leven zuur maakt. Begon ooit als popjournalist, werd regioredacteur, maar besloot zich na zijn vierde reportage over de Sinterklaasintocht te verdiepen in wetenschapsjournalistiek. Schreef de populairwetenschappelijke bestseller Exit Mundi, de 50 beste eindes der tijden.

öôŗ ') ( -.Āŗ1 -

ŗöôÿôùÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00*// -(

De deelnemer

Voor iedereen die af en toe in contact komt met juridische feiten.

De deelnemer

Praktisch

Een misdaad is een misdrijf, maar is een misdrijf altijd een misdaad? Waar ligt precies het verschil? Welke instantie behandelt wat en hoe verlopen de procedures? Een journalist hoeft geen jurist te zijn. Maar een goede basiskennis is een must. Lars Bové geeft je een gebald overzicht van de structuur van ons rechtssysteem, de bevoegdheden van de verschillende rechtbanken en het belangrijkste gerechtelijk jargon.

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

46

De docent

Lars Bové gaat in 2003 meteen na zijn studies aan de slag als freelance-onderzoeksjournalist voor Humo. Al in oktober van hetzelfde jaar verkast hij naar De Tijd. Nog steeds als onderzoeksjournalist, justitiespecialist en lid van het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ).

Praktisch

öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôúÿôúÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00-0.. '

Rechten & plichten

20

Praktisch

Groep 1 Geert Glas en Karen Van Brabant **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ "ŗ'' ('Āŗĕ($'$ Āŗ * ŗ 1* 'ŗ )ŗ * +$

ŗôþÿôöÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00# ''

VERNIEUWD

Persrecht en beroepsethiek Het programma

Groep 2 Geert Glas en Karen Van Brabant **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ ŗ$% $ŗ÷õÿô÷ÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00-0.. '

Onze huisadvocaten dagen je samen met onze bedrijfsjuristen uit om te reflecteren over persrecht en beroepsethiek. Geen discussie in het ijle, wel op basis van recente cases. Hoe heeft de eigen titel het nieuws aangepakt? Hoe deed de concurrentie het? Onderwerpen: vrijheid van nieuwsgaring, vrijheid van meningsuiting, bronnengeheim, hoor en wederhoor, geheim van het onderzoek, privacy, portretrecht, auteursrecht, embargo’s, recht van antwoord en recht om vergeten te worden. Telkens hoor je de hoofdlijnen van wetgeving of rechtspraak. Je ontdekt dat het niet zwart-wit is, maar dat je ook zelf lijnen moet trekken die passen bij je medium.

Groep 3 Geert Glas en Karen Van Brabant **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ ŗ *-" ) $ŗöýÿôùÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " (

De deelnemer

Groep 4 Geert Glas en Karen Van Brabant **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. $ŗõþÿôúÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " (

Voor hoofdredacties en chefs.

De docenten

Geert Glas is advocaat en vennoot bij het kantoor Allen & Overy LLP. Hij draagt de media in zijn hart en is dan ook voor menig journalist en uitgever de ideale verdediger in perszaken, zowel voor Belgische en Europese rechtbanken als voor de Raad voor de Journalistiek.

Groep 5 Jens van den Brink, Christien Wildeman en Marc van Breda **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ $ŗõýÿõõÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00*// -(

Karen Van Brabant werkt sinds 2000 als bedrijfsjuriste voor De Persgroep. Ze adviseert de redacties over juridische en ethische kwesties. Karen is lid van de Raad voor de Journalistiek sinds 2007.

Groep 6 Jens van den Brink, Christien Wildeman en Marc van Breda **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ /ŗ -**' *ŗõýÿõöÿõù õ÷ÿõúŗĕŗõúÿõúŗ00(./ -(

Jens van den Brink is opgegroeid als nuchtere West-Fries. Na studies in Amsterdam, New York en Londen, anderhalf decennium geleden gestart als media-advocaat, vooral in zaken ter verdediging van media, uitingsvrijheid en auteursrechtkwesties. Werkt bij Kennedy Van der Laan in Amsterdam.

Groep 7 Jens van den Brink, Christien Wildeman en Marc van Breda **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ-*02 *ŗööÿôõÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

Christien Wildeman is nietsvermoedend in Purmerend geboren, opgegroeid in Noordwijk, studie in Leiden en Melbourne, werkend leven in Amsterdam. Na strafrecht bij het Hof Amsterdam, nu een decennium advocaat bij Kennedy Van der Laan, op de bres voor de vrijheid van meningsuiting. Marc van Breda is geboren in de stad van Tiësto, Hardwell en Corry Konings, opgegroeid onder de rook van Eindhoven. Na enkele jaren in onder meer de telecomindustrie te hebben gewerkt, al weer 8 jaar jurist in de media, sinds 2012 bij De Persgroep.

Groep 8 Jens van den Brink, Christien Wildeman en Marc van Breda **!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ1)ŗ ŗ*'&.&-)/ *ŗôúÿô÷ÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

47

21

22

VERNIEUWD

Grenzen van de persvrijheid

NIEUW

Het recht op afbeelding Het programma

Het programma

Mag ik de identiteit van een slachtoffer kenbaar maken? Hoe ga ik om met de gegevens van een veroordeelde? Zijn die regels ook van toepassing op een verdachte? Wat met minderjarigen? Karen Van Brabant, bedrijfsjuriste van De Persgroep, licht je toe welke rechten je hebt als journalist, maar ook welke plichten. Aan de hand van concrete cases leer je de belangrijkste vuistregels over de deontologische code van de journalist.

De deelnemer

Voor de regiomedewerker en voor wie nieuw is op onze Belgische redacties.

De docent

Karen Van Brabant: p47

Een villa staat in brand, maar de eigenaar weigert dat je een foto van het huis of hem maakt. Mag je ondanks de weigering wel of niet een foto maken? Hoe staat het met de aansprakelijkheid van de fotograaf bij publicatie of verspreiding van foto’s via de sociale media?

De deelnemer

Voor Belgische fotografen en beeldredacteurs.

De docent

Tim Pauwels slaat na een studie Germaanse filologie en enkele jaren als docent Nederlands de journalistieke richting in. Van Radio 2 over VT4 naar VTM. De dood van Lady Di wordt zijn vuurdoop bij de VRT. Aanvankelijk een beetje van alles voor Het Journaal, nadien verslaggever in de Wetstraat bij Terzake en De Zevende Dag. Verdween in 2012 even van het scherm om zich toe te leggen op beroepsethiek binnen de VRT. Sinds vorig jaar projectleider Verkiezingen 2014.

Praktisch

Praktisch

20 deelnemers uit België We maken de datum later bekend.

Groep 1 õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ ŗ("5$) - /$ .

ŗöôÿõôÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00# '' Ř Groep 2 õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02.

ŗöùÿõõÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " ( Ř Groep 3 õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02.

ŗõûÿô÷ÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " (

48

Een goed gesprek

23

24

Inleidende interviewtips

Logisch argumenteren

Het programma

Vier collega’s interviewen Frénk van der Linden over interviewen. Hoe bereid je je voor op een interview? Hoe neem je het af? Hoe werk je het uit? Wat met de nazorg? Op zijn eigen inspirerende en enthousiasmerende manier duikelt Frénk de ene anekdote na de andere op die vooral de tip die erop volgt onderstreept. Voor de derde maal herhaald wegens grote belangstelling.

De deelnemer

Voor vaste en freelance medewerkers die interviews afnemen.

De docent

Frénk van der Linden is een uitzonderlijk interviewer en begenadigd lesgever. Aimabel en scherp. Hij combineert alle aspecten van de ideale trainer: ervaring, vermogen om kennis over te brengen, inspirerend vertellen vanuit een eigenzinnige visie, deelnemers laten participeren, intensieve feedback. Hij maakt voor de Volkskrant sinds vorig jaar een theatertour waarin hij bekende Nederlanders portretteert en hij publiceert regelmatig interviews in de V-Bijlage.

Praktisch

úôŗ ') ( -.Āŗ1 - *ŗö÷ÿôùÿõú õùÿôôŗĕŗõüÿôôŗ00*// -(

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

NIEUW

Het programma

Vaak voel je verkeerde argumenten en drogredenen instinctief aan. Maar de vinger (snel en precies) op de zere plek leggen is moeilijker. Donatello Piras vertelt je over de basisbeginselen van retorica, over drogredenen en veelvoorkomende valkuilen in argumentatie. Wat is een stroman? Wat is het argument van het hellende vlak? Hoe valt het opblazen van een standpunt te herkennen? Hij wapent je door oefening. Als journalist sta je steviger in een gesprek met een politicus, woordvoerder of geïnterviewde als je in staat bent drogredenen snel te herkennen en te pareren.

De deelnemer

Voor verslaggevers en commentatoren die analyses en achtergrondverhalen schrijven en daarbij te maken hebben met ervaren woordvoerders, lobbyisten en politici. Voor redacteurs van opiniepagina’s die ingezonden stukken analyseren en beoordelen.

De docent

Donatello Piras heeft een zwak voor alles wat met overtuigingskracht te maken heeft. Hij is verbonden aan het Nederlands Debat Instituut, staat vrijwel dagelijks op het podium als presentator of debatleider, is een veelgevraagd trainer en medeauteur van de bestseller Debatteren om te winnen.

Praktisch

õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 $ŗôûÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( Dag 2 $ŗöôÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

49

25

26

Stoomcursus persoonlijk interview

Persoonlijk interview voor gevorderden

Het programma

Thuis in de leefkeuken bij Corine Koole nodigen we je uit om met haar en collega’s te reflecteren over het interviewvak en ideeën uit te wisselen. Corine heeft tonnen ervaring én de gave die op een boeiende en toegankelijke manier te delen. Geen genoegen nemen met de gebaande paden, om voorbeelden vragen, momenten tot in detail laten beschrijven, inzoomen op gebeurtenissen, locaties, emoties… Ook als iemand al platgeïnterviewd is, kun je zo nog een mooi verhaal boven tafel krijgen. Vorige deelnemers noemen het een traktatie om met getalenteerde collega’s drie dagen over het vak te reflecteren.

De deelnemer

Voor ervaren interviewers met voldoende kilometers op de teller die nog een slag willen maken. Reserveer naast de drie cursusdagen voldoende tijd om elkaars stukken en het boek Interviews with Francis Bacon te lezen.

De docent

Corine Koole maakt persoonlijke, indringende interviews voor de Volkskrant, LINDA. en De Morgen. Samen met Ronit Palache staat ze maandelijks in De Rode Hoed in Amsterdam met de talkshow Onbekend Bemind. In het confronterende en voor-geproduceerde (tv-)interview ziet ze niets. “Interviewen is verleiden. Wie aanvalt, stuit op verzet. Wie verleidt, ontmoet welwillendheid. Het interview dat dan ontstaat, wordt een spannend gesprek.” Haar nieuwe boek, De Democratie van Het Zand, verscheen in maart 2014.

Praktisch

Groep 1 õôŗ ') ( -.Āŗ1 - Dag 1

ŗõûÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 2 $ŗõüÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 3 -ŗööÿôúÿõú ôþÿõúŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -(

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

Het programma

“Had Frénk mij niet buitengezet, ik zat nog in zijn zetel,” aldus een van de deelnemers aan dit programma vorig jaar. We kiezen opnieuw voor de intieme setting van zijn Haarlemse woonkamer, voor de warmte, verrassende inzichten en tips van topinterviewer Frénk van der Linden, voor een driedaagse opfris- en resetcursus die je triggert de eigen grenzen te verleggen. Het gevraagde engagement is groot, de beloning ook.

De deelnemer

Voor de topinterviewers op onze redacties. Reserveer naast de cursusdagen ruim de tijd om elkaars stukken te lezen en een nieuw interview uit te werken à la façon de Frénk.

De docent

Frénk van der Linden: p49

Praktisch

Groep 1 õôŗ ') ( -.Āŗ1 - Dag 1 -ŗôûÿôöÿõú õôÿôôŗĕŗõüÿôôŗ00-' ( Dag 2 -ŗôûÿô÷ÿõú õôÿôôŗĕŗõüÿôôŗ00-' ( Dag 3 -ŗô÷ÿôùÿõú õôÿôôŗĕŗõüÿôôŗ00-' (

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

Groep 2 Terugkomdag üŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ"-* +ŗöôõ÷ -ŗöõÿõõÿõù õôÿôôŗĕŗõüÿôôŗ00-' (

Groep 2 Terugkomdag þŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ"-* +ŗöôõ÷ -ŗô÷ÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -(

50

Beter schrijven

27

VERNIEUWD

Taalvast schrijven Het programma

Taalfouten zijn van alle tijden. Toch blijven we sleutelen aan de taalvastheid van onze journalisten. We kiezen dit jaar voor een zeer persoonlijke aanpak. Eerst woon je in groep een startsessie bij waar de trainers een overzicht brengen van de meest gemaakte fouten en je een paar tips en tricks meegeven om onder druk van de deadline teksten snel een laatste keer te checken. Gedurende een aantal weken stuur je als verslaggever je originele, niet-geredigeerde teksten of als eindredacteur de teksten die je hebt klaargemaakt voor publicatie naar Dirk Mampaey of Roderik Oranje. Zij bespreken ze nadien individueel met jou op de redactie. We sluiten af met een korte groepsbijeenkomst waar ze de meest opvallende vaststellingen uit de individuele begeleiding toelichten.

De deelnemer

Voor verslaggevers en eindredacteurs die zin hebben in een opfrissing van de taalregels.

De docenten

Dirk Mampaey is taalkundige, oud-VRT-journalist en docent journalistiek aan de Erasmushogeschool Brussel. Je kunt hem geen groter plezier doen dan hem vragen of er iets mis is met de Vlaamse versie van het Nederlands. Of waarom iets wat gisteren fout was, vandaag volgens sommigen toch correct Nederlands is. Roderik Oranje werkt sinds mensenheugenis voor Het Parool, als economisch en politiek verslaggever en later als eindredacteur. Gelooft dat alleen een betrouwbare krant bestaansrecht heeft en wil dus vooral onzin uit de krant houden. Weet van veel net genoeg om tijdig alarm te slaan.

Praktisch

Groep 1 Dirk Mampaey õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ1)ŗ ŗ("5$) - /$ . Dag 1

ŗôöÿô÷ÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00# '' Dag 2

ŗö÷ÿô÷ÿõúŗ*!ŗ$ŗöùÿô÷ÿõú ùúŗ($)0/ )ŗ$)$1$0 ' ŗ / -0"&*++ '$)" # '' Dag 3

ŗ÷ôÿô÷ÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00# '' Groep 2 Dirk Mampaey õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ*!ŗ $)- / 0-.ŗ- "$*ŗ1) /ŗ /./ ŗ$ 02. Dag 1

ŗöüÿôùÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " ( Dag 2

ŗõýÿôúÿõúŗ*!ŗ$ŗõþÿôúÿõú ùúŗ($)0/ )ŗ$)$1$0 ' ŗ / -0"&*++ '$)" * " ( Dag 3 $ŗöûÿôúÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " ( Groep 3 Roderik Oranje õôŗ $)- / 0-.ŗ0$/ŗ -') **-%-ŗöôõú ŗ(& )ŗ ŗ/ŗ'/ -ŗ & )ÿ

51

28 Kopstukken schrijven Het programma

Je hebt alle informatie voor je stuk. Je hebt je invalshoek gekozen. Je wilt een stuk dat niet alle kanten uit slaat. Je wilt dwingend zijn. Je wilt dat de lezer het leest van A tot Z. Je zorgt dat je inleiding de lezer in het artikel zuigt. Je vermijdt dat je eerste alinea een herhaling is van je inleiding. Je brengt structuur aan, je formuleert helder en precies, je kiest relevante details. Je geeft de eindredactie een voorstel van kop mee en quotes. Een stuk schrijven dat de lezer vanaf de inleiding bij zijn nekvel grijpt, een kop en een staart heeft en spankracht bewaart, is moeilijker dan het lijkt. Met Frank Depoorter analyseer je je vooraf ingestuurde stukken. Hij werpt je snel voor de leeuwen door on the spot verschillende korte schrijfopdrachten te geven. ‘s Middags vertellen gouden pennen Jan Segers of Douglas De Coninck over hun eigen schrijfstijl, hun aanpak, hun moeilijkheden, hun kleine overwinningen, hun kwetsbaarheid, hun trots. Ben je regiomedewerker voor Het Laatste Nieuws, dan bespreek je je stukken twee dagen samen met Barbara Vuylsteke in haar loft in Gent.

De deelnemer

Voor iedereen die de techniek van goede korte kopstukken schrijven wil opfrissen.

De docenten

Frank Depoorter is chef sport bij Het Laatste Nieuws. De voorbije achttien jaar werkte hij voor verschillende kranten als journalist, eindredacteur, chef nieuws of hoofdredacteur. Met zowaar een zijsprongetje als docent in de opleidingen communicatiemanagement en journalistiek aan de Erasmushogeschool in Brussel. Zijn ervaring als mediaman deelt hij graag met nieuwe talenten. Douglas De Coninck is een kind van De Morgen sinds 1988, keerde in 2007 na twee jaar Humo terug. Zijn pen bracht een uitdrogend Kaapverdisch eiland drinkwater, helderde enkele misdaden op en bracht een pedofiele pater voor zijn Canadese rechters. Tracht nu twee onschuldige broers uit de gevangenis te schrijven. Jan Segers is sinds de eerste dag van zijn professionele leven journalist en dat hoopt hij tot de laatste dag zo te houden: wat moet hij anders dan schrijven? Sinds zestien jaar doet hij dat voor Het Laatste Nieuws. Schrijven is wroeten, kneden, zuchten, zweten, vloeken, herbeginnen en nog eens herbeginnen, zo ver de deadline strekt. En als de tekst klaar is: bij een goed glas wijn vaststellen dat het beter had gekund. Barbara Vuylsteke was jarenlang journaliste voor Het Laatste Nieuws. Haar open geest, sterke observatievermogen en heldere pen zorgen ervoor dat ze thuis is in diverse journalistieke genres. Wanneer een bijzonder mens in het alledaagse verzeilt en een gewoon mens in het bijzondere, krijg je sowieso een interessant verhaal.

52

Praktisch

Groep 1 Frank Depoorter Douglas De Coninck õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôüÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõúÿùúŗ00 $. Groep 2 Frank Depoorter Jan Segers õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöùÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõúÿùúŗ00 $. Groep 3 Barbara Vuylsteke õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. Dag 1

ŗõüÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 )/ Dag 2

ŗõúÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 )/ Groep 4 Barbara Vuylsteke õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. Dag 1

ŗôþÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 )/ Dag 2

ŗôþÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 )/

29

NIEUW OP MAAT

30

NIEUW

Spannende analyses schrijven

Dagreportages voor gevorderden

Het programma

Het programma

Het duiden en analyseren van nieuws wordt steeds belangrijker voor kranten. Dat vraagt om specifieke training. Analyses zijn géén commentaren of opinies. Analyses geven lezers inzicht zodat ze zelf hun mening kunnen vormen. Inez Polak gaat met tien redacteurs van Trouw dieper in op de basisregels. Waar leg je de focus? Wat wil de lezer weten? Wat wil je zelf weten? Verschilt dat? Wat doe je met niet-verbale informatie? Wat doe je met voorkennis? Hoe gebruik je een interview als een analyse bij het nieuws, hoe meng je sfeer met analyses? Schrijfcoach Inez Polak stelt haar huis open om samen te komen. Je krijgt veel oefeningen en tijd om elkaars stukken te bespreken.

De deelnemer

Voor redacteurs van Trouw. Voorzie tijd voor schrijfopdrachten los van de vier bijeenkomsten.

De docent

Inez Polak was twee maanden oud toen Mao de Volksrepubliek van China uitriep. Verstopte zich als kind met een microfoon achter de radio om radioverslaggevertje te spelen. Verwisselde dat later voor het correspondentschap voor radio, week- en dagbladen vanuit Israël en de Palestijnse gebieden. Daarna eind- en buitenlandredacteur bij Trouw.

Praktisch

õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ-*02 Dag 1 *ŗõöÿôöÿõú õôÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -( Dag 2 *ŗõöÿô÷ÿõú õôÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -( Dag 3 *ŗõûÿôùÿõú õôÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -( Dag 4 *ŗöõÿôúÿõú õôÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

Focus is het kopstuk van tussen de 500 en 1000 woorden dat het langere nieuwsverhaal of de korte reportage brengt. Hoe zoek je dat nieuws van de dag, hoe componeer je je verhaal en hoe schrijf je het vervolgens spannend op? Ook al is het in één dag geschreven, hoe zorg je dat je verhaal voldoet aan de eisen die gesteld zijn bij het uitzetten van het verhaal? Hoe trek je de lezer in het verhaal? Deelnemers lezen vooraf elkaars stukken, de versie voor en na eindredactie. Deze reportages vormen aanleiding van gesprek.

De deelnemer

Voor collega’s uit de verslaggeverij of de politieke redactie die al veel meters hebben gemaakt en nog een stap willen zetten. Reserveer tijd om los van de bijeenkomsten elkaars stukken te lezen.

De docent

Frank Poorthuis is journalistiek volwassen geworden in de woelige Haagse jaren van Pim Fortuyn, daarna een beetje (veel) manager geweest in de hoofdredacties van Vrij Nederland, De Pers, Het Parool en HP/De Tijd en nu weer met beide benen in de dagelijkse praktijk van het krantenmaken als adjunct-hoofdredacteur bij het AD. Hij houdt van helder taalgebruik, spannende intro’s én een beetje opwinding in en op de krant.

Praktisch

õôŗ ') ( -.Āŗ1 - Dag 1 -ŗöýÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( Dag 2 -ŗö÷ÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -(

53

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

31

NIEUW

Verhalende journalistiek voor gevorderden Het programma

Elke deelnemer schrijft in met een idee of een plan voor een verhaal, goedgekeurd door de hoofdredactie. Dat kan een reconstructie zijn, een portret of een reportage. Drie dagen lang leer je hoe je literaire technieken kunt inzetten om je verhalen spannender, dwingender en vooral ook beeldender te maken. Eerst ga je samen na hoe de onderwerpen zich lenen voor een verhalende aanpak. Wat betekent dat voor de research? Naar welke scènes gaat de verslaggever op zoek? Is er al een idee voor de verhaalstructuur? Wat wordt het perspectief? Judith Koelemeijer gaat vervolgens in op de traditie en technieken van de verhalende journalistiek en draagt tal van inspirerende (internationale) voorbeelden aan. Zij geeft gedetailleerde feedback op de eerste en tweede versies van je verhalen. Aan het einde van de cursus liggen er acht publicabele verhalen op tafel die niemand onberoerd laten.

De deelnemer

Voor de zeer ervaren schrijver die bereid is, los van de bijeenkomsten, tijd te investeren om te werken aan een nieuw verhaal en stukken van collega’s te lezen.

De docent

Judith Koelemeijer werkte zes jaar lang als journalist bij de Volkskrant. Intussen wordt ze gezien als een van de boegbeelden van de literaire non-fictie in Nederland. Ze schrijft en geeft les in het genre. Haar boeken, Het zwijgen van Maria Zachea (2001), Anna Boom (2008) en Hemelvaart (2013), werden stuk voor stuk bestsellers.

Praktisch

ýŗ ') ( -.Āŗ1 - Dag 1 *ŗôþÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 -ŗõùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 3 *ŗôùÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -(

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

54

Lay-out & beeldverwerking

32

NIEUW

33& 35

Beeldverwerking

Beeldmanipulatie

32 Het programma

33 Het instapprogramma

Hoe krijg je die groene kleur in je beeld weg? Hoe creëer je meer detail? Wat moet je doen om je beeld krachtiger te maken, meer te laten vertellen? Is de kwaliteit van je beeld ook geschikt voor print of online? Jan Ris toont je verschillende technieken om je beelden met Photoshop bij te sturen en naar een hoger niveau te tillen.

De deelnemer

Voor beeldredacteurs en fotografen

De docent

Er huisde een bioloog in Jan Ris, maar die verdween naar de achtergrond toen hij het grafische vak ontdekte. Als mede-eigenaar van trainings-/detacheringsbureau First Center geeft hij training in programma’s als Photoshop, Illustrator, Muse, Edge Animate, InDesign en QuarkXPress. Hij schrijft voor het Nederlandse tijdschrift Publish en soms een boek.

Praktisch

32 Beeldverwerking Groep 1 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôþÿõöÿõù ôþÿõúŗĖŗõ÷ÿôôŗ00# '' 32 Beeldverwerking Groep 2 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗõûÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

NIEUW

In deze instapcursus ga je stap voor stap aan de slag met beelden uit de dagelijkse praktijk. Je leert verschillende technieken, zoals het blurren van gezichten en nummerplaten, het bijwerken van achtergronden, het dichter bij elkaar plaatsen en vrijstellen van personen, het maken van beeldcollages…

De vervolgprogramma’s ¤34 Vrijstellen

Voor wie al een grondige kennis van beeldmanipulatie heeft, gaan we een stap verder. Je gaat aan de slag met moeilijkere beelden waarvan de contouren niet altijd duidelijk zichtbaar zijn en leert via alternatieve technieken hoe je beelden met een moeilijke achtergrond kunt vrijstellen, beelden met verschillende belichting kunt samenbrengen en moeilijke achtergronden kunt doortrekken. Je maakt gebruik van snel– en laagmaskers voor montage, kleurcorrecties en filters.

¤35 Gezichten bijsturen Je leert technieken om beelden van die ene BV krachtiger en sterker te maken. Je wordt bedreven in verschillende technieken van het bleachen van tanden tot het vervagen van rimpels. Bovendien laat Jan Ris je ook zien hoe je gezichtsuitdrukkingen kunt beïnvloeden.

De deelnemer

Voor art directors en lay-outers van kranten en magazines.

De docent

Jan Ris: zie hiernaast

Praktisch

33 Instapprogramma Groep 1 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e

ŗõüÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00# ''

34 Vrijstellen Groep 1 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e

ŗö÷ÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00# ''

33 Instapprogramma Groep 2 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗõöÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -(

34 Vrijstellen Groep 2 õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗôþÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( 35 Gezichten bijsturen õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôþÿõöÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00# ''

55

36

37

Een grafisch kunstenaar over Photoshop

Illustrator

Het programma

We stappen mee in de wereld van digital artist Mart Biemans. Hij loodst je door zijn werk en toont hoe hij gaandeweg de geheimen van Photoshop ontcijferde. Hij inspireert je met zijn kunst en onthult hoe je ook via ongekende wegen beelden naar je hand kunt zetten en iets creëert dat je nooit voor mogelijk achtte. Mart laat je niet alleen proeven maar ook ervaren. Samen met hem ga je aan de slag.

Het programma

Jan Ris vertrekt vanuit een concrete case en toont je de belangrijkste mogelijkheden van dit tekenprogramma. Je ontdekt het uitgebreide palet aan functies en tools die Illustrator biedt. Je maakt pictogrammen, grafieken en leert werken met artboards.

De deelnemer

Voor art directors, lay-outers van de krantenredacties.

De deelnemer

De docent

De docent

Praktisch

Voor lay-outers van kranten en magazines.

Ondanks het feit dat Mart Biemans nooit een studie heeft afgemaakt, timmert de nog steeds piepjonge Mart nu al aardig aan de weg als freelance ontwerper. Al sinds zijn veertiende werkt hij voor grote internationale klanten en heeft hij meegeholpen aan wereldwijde campagnes.

Praktisch

õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗôöÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00*// -(

56

Jan Ris: p55

õôŗ ') ( -.Āŗ1 -

ŗöôÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -(

'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

Beter presenteren

38

NIEUW OP MAAT

Kranten maken bij de Volkskrant Het programma

Speciaal aanbod. Op vraag van Het Laatste Nieuws spreekt Pieter Klok over koppen maken en goede inleidingen, heldere streamers en de kracht van spreads.

De deelnemer

Voor eindredacteurs van Het Laatste Nieuws.

De docent

Pieter Klok gelooft onvoorwaardelijk in de kracht van kranten, mits ze maar spannend en mooi gemaakt zijn. Werkt als plaatsvervangend hoofdredacteur van de Volkskrant elke dag met veel liefde aan de krant waarmee hij opgroeide. Liefhebber van mooie zinnen en daarom een grote fan van Gerard Reve, Arnon Grunberg en Willem Elsschot. Andere helden zijn Johnny Cash en Martin Scorsese.

Praktisch

$)- / 0-.ŗ1)ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. *ŗö÷ÿõôÿõù ôþÿ÷ôŗĕŗõöÿôôŗ00* " (

57

39 Verscherpt inzicht in kranten maken Het programma

Even eenvoudig als begeesterend was de formule die we vorig jaar lanceerden: in totaal 70 eindredacteurs en vormgevers de kans geven te luisteren naar de ervaringen van onze beste mediamakers. Geen ijle of vergezochte beschouwingen, maar heel praktisch: zo maken wij onze krant, zo zorgen wij voor ritme en spankracht, zo maken we koppen, zo kiezen we foto’s en zo maken we onze lay-out. Als eindredacteur of journalist krijg je op die manier twee dagen inzicht in het brein en het denkproces van heel verschillende, maar allemaal erg succesvolle krantenmakers. De grote ambitie van deze cursus is eindredacteurs meer visueel en vormgevers meer journalistiek te leren denken.

De deelnemer

Voor jonge of nieuwe collega’s van eindredactie of vormgeving op onze krantenredacties.

De docenten

Paul Daenen, jarenlang hoofdredacteur van Het Laatste Nieuws en nu uitgever. Over de lezer kietelen, over ermee vlammen als je iets in handen hebt, over durf en lef, over kiezen en niet op twee benen hinken. Hilde De Mets, art director. Over de keuzes die Het Laatste Nieuws, de grootste populaire krant in Vlaanderen, maakt inzake opbouw, ritme, indeling, voorpagina, koppen, beeld en tone of voice. Jan Nelis, art director. Over het design van De Tijd, over de lezer in de pagina trekken, over durven schrappen in de tekst, over sparkling kranten maken met boring business news. Filip Ysenbaert, infograficus. Over de verhalende, uitnodigende, duidelijke en eigentijdse infografieken van De Tijd, over hun essentiële rol in de uitstraling en het totaalbeeld van de krant, over strakke vormgeving en bewaken van de huisstijl, over experimenteren, maar niet elke dag. Henk Marseille, art director. Over de vormgeving en dagelijkse presentatie in de krant met voorbeelden van tientallen pagina’s die hij maakte voor Trouw. Over vloeiende letters om pagina’s zachter te maken, over leesritme en bladeren of lezen, zelfs over fotografie à la El Greco.

Praktisch

öúŗ ') ( -.Āŗ1 - 'ŗ *1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -') Dag 1 Paul Daenen Hilde De Mets Jan Nelis Filip Ysenbaert ôþÿõúŗĕŗõýÿôôŗ00**-%-ŗöôõú Dag 2 Henk Marseille Jaap Biemans Pieter Klok ôþÿõúŗĕŗõýÿôôŗ00**-%-ŗöôõú

Jaap Biemans, art director. Over de volledige restyling van het magazine van de Volkskrant, het ontwerpen van de wekelijkse edities en zijn liefde voor het maken van covers. Wat zo'n verslaving teweegbrengt, blijkt uit zijn wereldberoemde website Coverjunkie.com. Pieter Klok, plaatsvervangend hoofdredacteur. Over de transformatie van de Volkskrant, de grootste kwaliteitskrant van Nederland, over zeggingskracht en zelfvertrouwen, over de vorm kiezen die bij het verhaal past, over rechttoe rechtaan communiceren, over de lezer verleiden én over zijn inspiratie door voetbaltrainers en chef-koks.

ŗ(& )ŗ ŗ/ŗ'/ -ŗ & )ÿ

58

40

41

NIEUW

NIEUW

Verscherpt inzicht in magazines maken

Braintrust van art directors

Het programma

Het programma

Geënt op het succes van Verscherpt inzicht in kranten maken, ontwikkelen we dit jaar eenzelfde formule voor magazines. Zien en horen hoe toppers van andere media te werk gaan en redeneren, zorgt voor energie en inspiratie. Deze formule schept lucht. In het najaar trekken we daarom dit programma voor twintig collega’s van de magazines in gang. De details werken we uit.

De deelnemer

Voor collega’s van eindredactie of vormgeving op onze magazineredacties of krantenredacties die magazines maken.

De sprekers

Jildou van der Bijl was de jongste hoofdredacteur ooit van Nieuwe Revu. Nu algemeen hoofdredacteur van LINDA. In 2011 samen met Linda de Mol Hoofdredacteur van het Jaar. Bedenker van LINDAnieuws.nl dat inmiddels 2,5 miljoen unieke bezoekers per maand telt. Groot hart voor fotografie en beeldende kunst. Samenwonend met kunstenaar Paul Kooiker, zoon en dochter.

De kennis en ervaring van onze talenten verspreiden over de hele groep. Dat is wat Pixar, geesteskind van Steve Jobs én creatief bedrijf bij uitstek, met zijn braintrust – posh woord! - realiseerde. Het principe is even helder als eenvoudig. Breng een groep van specialisten samen die voor elkaar als klankbord optreden en waar je je project kunt aan toetsen. Deze braintrust geeft zijn mening of advies. Maar: zonder te schoonmoederen. Jij blijft owner van je verhaal. Op vraag van verschillende art directors probeert Campus De Persgroep ditzelfde principe toe te passen: je laten challengen op het moment dat je aan een nieuwe weekendbijlage, formaatwijziging of app werkt. Op dit ogenblik wordt dit experiment verder uitgewerkt. Meer info volgt.

De deelnemer Voor art directors.

Praktisch

Meer namen maken we later bekend.

We maken de beide data en de onderwerpen later bekend.

Praktisch

Werkbezoek redactie LINDA. õôŗ ') ( -.Āŗ1 - 'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -')

ŗô÷ÿõõÿõù õôÿ÷ôŗĕŗõöÿ÷ôŗ00- ) ) - ŗ/ŗ(& )ŗ2 ŗ'/ -ŗ & )ÿ

59

De digitale revolutie

42-44

NIEUW

Broodjessessies Introductie tot digitaal denken De digitale revolutie blijft de wereld fundamenteel veranderen. Als mediabedrijf passen we onze producten aan, veranderen we onze werkwijze en ontstaan er totaal nieuwe functies. Wie tot hiertoe te zeer was opgeslorpt door zijn eigen werk, of een inhaalbeweging wil maken om de digitale wereld beter te begrijpen, kan zich aanmelden voor drie ex-cathedra presentaties. Digitale achtergrondkennis opdoen is een eerste stap naar het beter begrijpen van de toekomst en de bewegingen in het uitgeefvak.

Het programma

¤ 42 Inzichten uit leesonderzoek In deze sessie geven we je naakte cijfers, evoluties, prognoses en inzichten in lezers en leesgedrag. We vertellen je wie digitale lezers zijn, wanneer ze lezen, wat en hoe lang ze lezen, hoe en waarom ze bij je medium terechtkomen, via welke toestellen ze je informatie raadplegen, hoe hun gedrag evolueert.

¤ 43 Technieken van digitale productie In de digitale wereld is de totaalcontrole van ons, mediamakers, verdwenen. Mensen zoeken zelf nieuws op en beslissen zelf wat ze gaan delen. In deze tweede broodjessessie tonen we technieken om onze media en onze artikels beter, beter vindbaar en beter deelbaar te maken, met bijzondere aandacht voor SEO-proof schrijven (zodat je artikels sneller worden opgepikt door Google) en schrijven voor social media.

¤ 44 Business analytics Ook op onze eigen redacties worden tools als Chartbeat, Spike, Webtrack en Google Analytics gebruikt om lezers te volgen en beter te begrijpen. Wat klikken ze aan? Wat bekijken ze en wat lezen ze? Hoe lang? Wanneer zijn ze weg? Wat delen ze? Net omdat er uit deze data veel journalistieke lessen zijn te trekken, tonen we in deze sessie hoe we dat leesgedrag in de praktijk monitoren.

De deelnemer

Voor redacteurs van onze kranten en magazines met vrij weinig voorkennis. Voor webredacteurs die hun theoretische kennis en digitale cijferbagage willen verdiepen.

60

De docenten

Praktisch

42 Inzichten uit leesonderzoek Groep 1 Pieter Verbeke úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e *ŗôþÿõôÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " (

Pieter Verbeke is sinds 2007 actief bij De Persgroep en gepassioneerd door data, technologie en media. Analyseert en interpreteert het gedrag van onze consumenten, met de focus op onze digitale lezers. Angelique Brinkman werkte twaalf jaar in consultancy (marktonderzoek & databasemarketing). De laatste zes jaar was ze aan de klantzijde verantwoordelijk voor onder andere koop- en consumptiegedrag van wijn. Sinds 2012 verdiept ze zich voor de Persgroep Nederland in de nieuwsconsument.

42 Inzichten uit leesonderzoek Groep 2 Angelique Brinkman úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') -ŗô÷ÿõôÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

Pieter Mergan begon zijn online carrière in 1999 als webmaster bij De Persgroep. Maakte een zijsprong om Immoweb.be en goudengids.be stevige posities in Google te bezorgen. Keerde na acht jaar terug naar de eigen stal als SEO en analytics expert.

43 Technieken van digitale productie Groep 1 Pieter Mergan úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e *ŗôûÿõõÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " (

Roy Roelofs is geboren met online DNA en voelt zich als een vis in het water bij de afdeling Digital. Analyseert het gebruik van de digitale producten binnen De Persgroep. Ooit begonnen voor AD Nieuwsmedia en met een omweg recentelijk weer terug op het oude nest.

43 Technieken van digitale productie Groep 2 Roy Roelofs úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') *ŗöôÿõõÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

Kurt Minnen heeft - is? - een digitaal brein. Positief en pragmatisch ingestelde digital media manager voor HLN.be. Houdt zich daar bezig met alles op en rond de site, de apps, nieuwe projecten, partnerships en social media.

44 Business analytics Groep 1 Kurt Minnen úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗôþÿõöÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " ( 44 Business analytics Groep 2 Kurt Minnen úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗôõÿõöÿõù õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

61

62

45

NIEUW

Journalistieke lessen uit de digitale praktijk Het programma

Voortbordurend op de broodjessessies die achtergrondkennis geven, brengen we je in contact met bevoorrechte getuigen op onze digitale redacties. Zij leerden de voorbije jaren aan sneltempo, vaak met vallen en opstaan. Welke lessen trekken zij tot nu toe? Wat zijn ze anders gaan doen? Hoe hanteren ze de stroom van data over lezers? Via vier reconstructies van telkens anderhalf uur hoor je de making of van de sterkste verhalen (en flops!) op de eigen redactie. Hoe kom je tot een viraal succes als de zingende priester op HLN.be? Waarom scoort Estee zo goed op AD.nl als ze in een mestbak om het leven van een paard vecht? Waar is dat nieuws ontstaan? Wie heeft het opgepikt? Wat was de invalshoek? Welke bijsturingen versterkten dit succes? En: kunnen krantenmakers hier iets uit leren?

De deelnemer

Voor webredacteurs. Voor (eind)redacteurs met een brugfunctie tussen print en online of met een bovengemiddelde interesse in digitaal werken.

Praktisch

Groep 1 úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e

ŗõöÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00* " (

De docenten

Brecht Decaestecker zit graag waar the magic happens en op dit moment is dat digitaal. Werkte twee jaar voor Het Nieuwsblad en zeven jaar voor De Morgen. Gebruikt de journalistieke ervaring die hij bij deze kranten opdeed en laat zich verder inspireren door de jonge, talentvolle mensen van het team van DeMorgen.be.

Groep 2 úôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')

ŗöûÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -(

Joeri Vlemings maakte als universitaire onderzoeker kennis met het internet toen enkel het leger en de universiteiten toegang hadden. Liet na acht jaar de academische wereld aan de échte slimmeriken en werd journalist, (eind)redacteur en chef nieuws van HLN.be. Steven Peeters maakte de opmars van internet van dichtbij mee maar koos toch voor papier. Eerst bij De Nieuwe Gazet, dan Beerschot-watcher bij Het Laatste Nieuws om vervolgens via DeMorgen.be bij HLN.be te belanden. Laurens Verhagen noemt zichzelf een verdwaald filosoof en blauwe maandag-econometrist. Afgestudeerd op Nietzsche. Werkte lang als hoofdredacteur van Nu.nl. Sinds april 2012 bij De Persgroep, als chef digital van de Volkskrant. Michiel van der Geest is dol op nieuws, dol op internet, en trots op zijn functie als chef newsroom van de Volkskrant. Verwacht dat de definitieve stap van krant-met-één-deadline naar multimediale 24-uurs-nieuwsorganisatie nu echt niet ver weg meer is. Dennis van Luling is een kind van 1981, import Amsterdammer, opgegroeid tussen de koeien, Feyenoorder met dikke huid en online verslaafd sinds ZonNet in 1999. De afgelopen negen jaar vreselijk veel geleerd bij Sanoma (NU.nl enWTF.nl), sinds 1 mei chef online bij AD.

63

46-49 Workshops Introductie tot digitaal handelen Wie de smaak van digitaal denken te pakken heeft, kan in verschillende workshops vaardigheden leren of aanscherpen die je als journalist in de digitale wereld nodig hebt.

46 SEO-proof schrijven NIEUW

Het programma

Hoe kijkt de lezer naar schermteksten? Hoe kun je zijn blik sturen? Hoe trek je de lezer-met-weinig-tijd in je tekst? Wat zijn remmers en wat versnellers? Wat laat je uit je tekst springen? Hoe schrijf je vlotte teksten die goed scoren in zoekmachines? Hoe verhoog je de sharewaarde van je artikel? Mark Van Bogaert en Arno Hagemans tonen via A/B-testen het effect van goed scanbaar schrijven en laten je via eenvoudige en snelle oefeningen proeven van dit vak.

De deelnemer

Voor beginnende webredacteurs en voor de first movers onder de schrijvende journalisten met een grote digitale interesse die een scherper inzicht willen krijgen in welke mate digitaal schrijven anders is. Voor gevorderde webredacteurs.

De docenten

Mark Van Bogaert is tekstschrijver. Schrijftrainer. Gouden Veer 1990 en 2014. Al 25 jaar dol op A/B-tests: welke versie levert de meeste respons, de meeste kliks, de meeste aandacht op? Dit najaar verschijnt zijn boek Scanbaar schrijven. Arno Hagemans haalt zijn journalistendiploma in 1993 als de dagbladwereld potdicht zit. Beproeft zijn geluk bij internet, op dat ogenblik nog enkel spielerei. Sindsdien als (eind)redacteur van Veronica, RTL, NCRV, FNV, CNV, BOVAG, Vereniging Eigen Huis, provincie Utrecht. Geen internethype meer gemist.

Praktisch

46 Groep 1 Mark Van Bogaert õôŗ" 1*- - ŗ 2 - / 0-.ŗ0$/ŗ '"$e *ŗöôÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( 46 Groep 2 Mark Van Bogaert õôŗ.#-$%1 -.ĕ1**-ĕ ĕ&-)/ŗ*!ŗ "$)) ) ŗ2 - / 0-.ŗ 0$/ŗ '"$e $ŗôöÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (

64

46 Groep 3 Arno Hagemans õôŗ.#-$%1 -.ĕ1**-ĕ ĕ &-)/ŗ*!ŗ "$)) ) ŗ 2 - / 0-.ŗ 0$/ŗ -') *ŗööÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

47 Fotograferen met je smartphone NIEUW

Het programma

Als eerste ter plekke bij een grote brand of een busongeluk? Toevallig in een defecte trein of monsterfile? Je doet verslag van een betoging of interviewt een trainer? Met de smartphone op zak maak je snel een snapshot. Tijdens deze workshop geeft Else Kramer je tips en tricks om je foto’s kwalitatief naar een hoger niveau te tillen. Rasterlijnen, de derdenregel, hoe je camera te stabiliseren, de beste achtergrond, inschatten van het licht, zoomen met je voeten, snelle in-camera nabewerking met eenvoudige apps, het passeert allemaal de revue.

De deelnemer

Voor nationale, sport- en regioverslaggevers die zelf snapshots willen maken om digitaal te verspreiden. Voor beeldredacteurs en chefs foto die de mogelijkheden van fotografie via smartphone willen ontdekken om verslaggevers beter te kunnen briefen.

De docent

Else Kramer noemt zichzelf filosoof, fotograaf, verwonderaar, docent, spreker, preker, inspirator, verzamelaar van nutteloze kennis en objecten, lego-fanaat, lezer, liefhebber. Gelooft niet in afhankelijkheid maar in empowerment. Geeft daarom graag door hoe je zelf verhalen kunt gaan vertellen door middel van foto’s en film.

Praktisch

47 Groep 1 õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$eŗ ( /ŗ$#*) ŗ($)$('ŗ÷ $ŗôüÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00)/2 -+ ) 47 Groep 2 õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')ŗ ( /ŗ$#*) ŗ($)$('ŗ÷ $ŗôþÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -( 47 Groep 3 õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -')ŗ ( /ŗ)-*$ŗ1)!ŗ (.0)"ŗ'34ŗ÷ŗ*!ŗ1 -" '$%&$ŗõôÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00*// -(

65

Praktisch

48 Groep 1 Sven Vilain õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02.ŗ ( /ŗ$#*) ŗùŗ )ŗ#*" -ŗ -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00* " ( 48 Groep 2 Sven Vilain õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ0$/ŗ '"$eŗ ( /ŗ$#*) ŗùŗ )ŗ#*" -ŗ *ŗõýÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00-0.. ' 48 Groep 3 Sven Vilain õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ0$/ŗ '"$eŗ ( /ŗ)-*$ŗ($)./ ).ŗ1 -.$ ŗ ùÿõÿĕŗ ''4ŗ ) *ŗõöÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00-0.. ' 48 Groep 4 Vincent Everts õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ0$/ŗ -')ŗ ( /ŗ)-*$ŗ($)./ ).ŗ 1 -.$ ŗùÿõÿ *ŗõúÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( 48 Groep 5 Ruud van Gessel õôŗ1 -.'"" 1 -.ŗ0$/ŗ -')ŗ ( /ŗ$#*) ŗùŗ )ŗ#*" $ŗõüÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( 48 Groep 6 Katrien Viaene ýŗ.0+ -0. -.ĕ1 -.'"" 1 -.ŗ*!ŗ '- / 0-.ŗ$ ŗ*+-#ĕ / )ŗ-$ ! )ŗ )ŗ$)) )" &*( )ŗ ñ'(+% .ŗ **- ' )Āŗ0$/ŗ '"$eŗ )ŗ -')

ŗõ÷ÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00)/2 -+ ) Special: Webinar Vincent Everts -ŗ÷ôÿôõÿõú õ÷ÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00)*+ŗ% ŗ $" )ŗ'+/*+ŗ&0)ŗ% ŗ 1)0$/ŗ -')ŗ )ŗ '"$eŗ $)'*"" )ŗ1**-ŗ )ŗ2 $)-ŗ 1)ŗ )ŗ00-/% ŗ2-$%ŗ$) )/ŗ 1 -/.ŗ% ŗ#)$" ŗ/$+.ŗ )ŗ/-$&.ŗ " !/ŗ*(ŗ/ ŗñ'( )ŗ( /ŗ% ŗ .(-/+#*) ÿ

NIEUW

48 Filmen met je smartphone Het programma

Een kort en levendig filmpje kan je verhaal krachtiger maken. Of het nu een one shot filmpje van tien seconden is of een multi shot filmpje van 30 seconden: zeker in onze eerstelijnsberichtgeving valt er grote winst mee te boeken. Onze trainers willen je eerst inspireren met korte filmpjes die het goed doen online. Vervolgens krijg je tips en tricks over hoe je het beste kunt halen uit je smartphone en hoe je snel en goed kunt monteren. En je gaat aan de slag. Zodat je voortaan elk bijzonder pers-moment zelf kunt vastleggen: de spelersbus van Real Madrid die arriveert voor de Champions League in Brussel of Amsterdam, een knipoog van George Clooney op de filmset, de eerste beelden van een kettingbotsing…

De deelnemer

Voor verslaggevers en journalisten die zelf filmpjes willen maken om digitaal te delen. Voor superusers-verslaggevers die opgedane kennis willen doorgeven op de eigen redactie. Voor beeldredacteurs en chefs foto die de mogelijkheden van smartphone willen ontdekken om verslaggevers beter te kunnen inspireren en briefen.

De docenten

Sven Vilain zag het levenslicht in het startjaar van Radio Caroline. Als kleine jongen droomde hij ervan om fotograaf te worden. Vandaag, na omzwervingen in de tv-wereld, is hij fotograaf, multimediaproducer en docent aan het RITS. Vincent Everts loopt als trendwatcher voor de troepen uit. In 1994 over internet, daarna mobiel, big data, wearables en video. Was columnist, maar ging drie jaar geleden van tekst naar video. Maakt er nu zo’n 1000 per jaar. Ruud van Gessel is televisiemaker met een jarenlange ervaring als regisseur van toppers als Paul Witteman en Jack Spijkerman en documentaires voor het Uur van de Wolf. Zijn specialiteit is verhalen vertellen met beelden. Dat doet hij nu ook met de mobiele telefoon. Katrien Viaene startte haar loopbaan toen videomontagecellen nog samengesteld waren uit twintig ingewikkelde machines, heeft veel boeiende mensen geïnterviewd en verruimende reportages gemaakt in derdewereldlanden. Enige knowhow en ervaring te delen.

66

Praktisch

49 Groep 1 Michaël Opgenhaffen Kustaw Bessems Marieke Monden öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') $ŗöôÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõùÿôôŗ00(./ -(

VERNIEUWD

49 Converseren via Twitter Het programma

“De journalist is een merk,” dat was vorig jaar de uitgesproken stelling van Michaël Opgenhaffen in deze workshop. Meteen de meest getwitterde zin door de deelnemers. Wat zet je in je bio? Waarom zou je retweeten of markeren als favoriet? Hoe stuur je privéberichten? Hoe krijg je volgers? Michaël zoomt vervolgens in op hoe je je als journalist kunt profileren op Twitter. Wanneer je je stuk al voor publicatie bekend maakt en zo mee traffic genereert. Wanneer je lawaai maakt en wanneer je stil bent. Aan het eind brengen we twee erg gesmaakte getuigenissen van Marieke Monden en Kustaw Bessems in Nederland en een nieuwe van Elke Van Huffel in België.

De deelnemer

Voor redacteurs van onze kranten en magazines die over de twitterdrempel willen. Voor webredacteurs voor wie de technieken uit de workshops grotendeels nieuw zijn.

De docenten

Michaël Opgenhaffen: p40 Kustaw Bessems is chef van zaterdagkatern Vonk van de Volkskrant. Hij probeert gids in de chaos te zijn, aan de kudde te ontsnappen of onderwerpen te agenderen waarover het in de media te weinig gaat. Hij zou dat niet kunnen zonder Twitter. Marieke Monden was als student journalistiek dolgelukkig met haar eerste, loodzware laptop. Blij als redactiemanager met de neus boven de digitalisering van kranten te zitten. Houdt nog steeds van vulpennen. Elke Van Huffel werd geboren in het jaar dat Sandra Kim het Songfestival won. Nineties kid. Online bekend als @SuzieQew. Schrijft sinds 2011 voor Het Laatste Nieuws, met een voorliefde voor social media, media en mode. Probeert ondertussen haar quarterlife crisis te bezweren.

67

49 Groep 2 Michaël Opgenhaffen Elke Van Huffel öôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( 49 Groep 3 Michaël Opgenhaffen Elke Van Huffel öôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗô÷ÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõùÿôôŗ00-0.. '

50

NIEUW

Verscherpt inzicht in digital practices Het programma

Begin 2015 gaan we van start met dit gloednieuwe programma dat kruisbestuiving zoekt tussen de digitale redacties. De digitale versnelling in ons bedrijf neemt een hoge vlucht. Op alle redacties wordt er geëxperimenteerd, geprobeerd, geoefend, geleerd. Er moet zich nog veel uitkristalliseren. We wachten om van start te gaan tot de lessons learned duidelijker zijn en kunnen gedeeld worden. Alleszins is het de bedoeling inzake digitaal een even veelbelovend programma in elkaar te steken als Verscherpt inzicht in kranten maken. Komen alvast aan bod: de digitale strategie van De Persgroep, inzicht in digitale werkingsprocessen, digital advertising en digital marketing. Aan het woord: interne of externe toppers die verantwoordelijkheid dragen redactioneel, in advertising of in marketing. Het wordt een tour d’horizon om best practices uit te wisselen in een wereld waarin nog lang niet alle antwoorden gekend en bepaald zijn.

De deelnemer

Voor collega’s uit de leiding van onze redacties en chefs online.

De sprekers

We maken de sprekers later bekend. Alleszins denken we nu al aan collega’s die managementverantwoordelijkheid dragen zoals onze CDO, Jeroen Verkroost, aan hoofdredacteurs en chefs van onze grootste sites, aan journalisten die speciale projecten opzetten, zoals Wouter Van Driessche met de reeks Modern Minds in De Tijd.

Praktisch

We maken de data later bekend.

68

Helder communiceren

51

52

Pitchen bij je chef

Cameragewenning

Het programma

Wat ben je met een goed idee, als je het niet verkocht krijgt bij je chef? Wegens veel gevraagd herhalen we deze masterclass met Leo De Bock, gepokt en gemazeld in de media en zelf een sterke pitcher. Als je een stuk schrijft, vertel je een verhaal voor de lezer. Als je vooraf je stuk pitcht bij je chef of hoofdredacteur, doe je in feite net hetzelfde. Goed pitchen geeft al een idee van je vertelkunst, je creativiteit en je inschatting van welke invalshoeken relevant zijn voor de lezer. Tijdens deze halve dag kijk je eerst naar wat pitchen precies is en krijg je de kenmerken van een overtuigende pitch. Daarna ga je zelf aan de slag en bereid je een eigen pitch van hooguit drie minuten voor. Je bekijkt en bespreekt samen de opnames van alle pitches. Lukt het je na afloop effectiever te pitchen? Speciaal voor freelancers ontwikkelden we een variant voor pitchen via telefoon.

De deelnemer

Voor iedereen die zijn pitchvaardigheden wil verhogen.

De docent

De eerste en laatste roeping van Leo De Bock is schrijven. Dat werd journalistiek. Dat werden documentaires. Dat werd veel reizen, veel meemaken, the world according to me, roads less travelled.

Praktisch

Groep 1 ýŗ. )$*-ŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') *ŗõ÷ÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( Groep 2 ýŗ%0)$*-ŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ -') *ŗõ÷ÿõõÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00(./ -( Groep 3 ýŗ. )$*-ŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e

ŗõþÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( Groep 4 ýŗ%0)$*-ŗ ') ( -.ŗ 0$/ŗ '"$e

ŗõþÿôõÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " ( Groep 5 pitchen via telefoon ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( Groep 6 pitchen via telefoon ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ /ŗ /./ ŗ$ 02. -ŗ÷õÿõôÿõù õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00* " (ŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗŗ Groep 7 pitchen via telefoon ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ *ŗõ÷ÿôúÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00*// -(

Het programma

Hoe blijf je op tv meester van je boodschap? Hoe praat je over je specialisme in mensentaal? Hoe slaag je erin je dossier los te laten en een verhaal over mensen te vertellen? Wat is een goede ijsbreker en waarom is een voorgesprek aangewezen? Stef Wauters maakt je vertrouwd met de soms stresserende omstandigheden van een televisie-interview. Hij helpt je om jargon te vertalen in mensentaal, om van een dossier een spannend verteld verhaal te maken zonder te verkleuteren.

De deelnemer

Voor hoofdredacteurs en gespecialiseerde journalisten, die door radio en tv regelmatig om reacties worden gevraagd.

De docent

Stef Wauters presenteert al twintig jaar informatieprogramma’s op tv. Eerst als sportjournalist, later als nieuwsanchor bij de VRT en VTM. Hij coacht collega-journalisten voor hun live optredens in de nieuwsuitzendingen, maar heeft ook opleidingen cameragewenning gegeven aan professoren van de KU Leuven.

Praktisch

Groep 1 ùŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e -ŗôüÿõõÿõù ôýÿùúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00$'1**- Groep 2 ùŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e -ŗöùÿôùÿõú ôýÿùúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00$'1**-

Groep 8 pitchen via telefoon ýŗ ') ( -.ŗ1)ŗ- "$*ŗ *ŗõ÷ÿôúÿõú õ÷ÿùúŗĕŗõüÿ÷ôŗ00*// -(

69

Effectiever werken Dit jaar bieden we verschillende nieuwe programma’s aan die inspelen op de toenemende druk die mensen ervaren. Hoe hou je overzicht? Bepaal je nog altijd zelf je prioriteiten? Of doet je mailbox dat voor jou? Raak je vaker dan je wil ondergesneeuwd, moe, prikkelbaar….? Laadt je batterij nog even makkelijk op als vroeger? Wat al deze programma’s gemeen hebben is dat ze niet alleen over technieken gaan, maar ook en vooral over kiezen. Wat de programma’s verschillend maakt is hun onderliggende theorie. Kies daarom een trainer waarvan je denkt dat hij/ zij het meeste bij je eigen gedragsstijl aansluit. Alle programma’s zijn pilots met voor de Campus gloednieuwe trainers. Wat de Campus niet ambieert, is een antwoord te geven op de stress die je mogelijk voelt. Ook onze grote werkethiek zal niet veranderen. Wel krijg je de kans naar je eigen gedrag te kijken en te leren van experten en collega’s. Laat ons weten hoe je het ervaren hebt!

53 Jezelf slimmer organiseren Het programma

Een dag telt slechts 24 uur. Je hebt het gevoel dat je voortdurend tijd te kort hebt. Te vaak achter de feiten aanloopt. Voortdurend je mails moet checken. Je vindt belangrijke documenten pas na lang zoeken terug. Verliest tijd door ‘overbodige’ vergaderingen. Switcht aan een razend tempo tussen taken. Hebt het gevoel geleefd te worden. Zeker in creatieve beroepen als de onze, kan discipline je vooruit helpen. In deze workshop krijg je tips om het overzicht te behouden en taken te prioritiseren. Afspraken rond mailen, vergaderen en bellen fietsen er tussendoor.

De deelnemer

Voor iedereen die aan zijn tijdbeheer en zelforganisatie wil sleutelen om dit te optimaliseren.

70

De docenten

Praktisch

Groep 1 Koen Van den Brandt õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöúÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (

Koen Van den Brandt hamert op de keuze die je altijd in alle omstandigheden hebt. Hij meent dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen planning en organisatie. Structuur in je manier van werken kan stress verlichten. De tips en tricks komen voornamelijk uit ons dagelijkse leven waar we vaak goede technieken beheersen om vele ballen in de lucht te houden. Koen begeleidt met zijn bedrijf Atlas al twintig jaar mensen die op zoek zijn naar een hogere efficiëntie en meer werkplezier.

Groep 2 Paul Verhaeghe õúŗ* /4+ .ŗ0$/ŗ '"$e *ŗöüÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " (

Paul Verhaeghe is Enneagram trainer. Het Enneagram geeft je inzicht in jezelf en je voorkeurgedrag. Ook in stresssituaties. Het geeft je nieuwe mogelijkheden om blijvend anders te reageren en ongebaande wegen in te slaan. Na het invullen van een uitgebreide vragenlijst, delen we je in in een groep volgens type zodat Paul zijn tips tijdens de workshop kan aanpassen aan jouw profiel. Als jurist met een commercieel beroepsverleden streeft hij naar de praktische en blijvende toepasbaarheid van psychologische modellen.

Groep 3 Paul Verhaeghe õúŗ )&/4+ .ŗ0$/ŗ '"$e *ŗôùÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00* " ( Groep 4 Paul Verhaeghe õúŗ1* '/4+ .ŗ0$/ŗ '"$e

ŗôýÿõöÿõù ôþÿõúŗĖŗõ÷ÿôôŗ00* " (

Mariella Mascini onderzoekt eerst de onderliggende houding van het heft in eigen handen te nemen en te houden vooraleer naar vaardigheden en technieken te kijken. Via korte inleidingen en modellen gaan deelnemers aan de slag met concrete cases en praktische tips om tijdbeheer en zelforganisatie te optimaliseren. Mariella Mascini heeft een brede expertise als trainer, vooral op het gebied van persoonlijke effectiviteit, zelfmanagement, talentontwikkeling, en leiderschapsvaardigheden.

Groep 5 Mariella Mascini õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') -ŗôþÿôõÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Groep 6 Paul Loomans õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 *ŗõõÿõöÿõù õöÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -( Dag 2 *ŗõýÿõöÿõù õöÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -( Dag 3 *ŗôýÿôõÿõú õöÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -( Dag 4 *ŗôúÿôöÿõú õöÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00(./ -(ŗ

Paul Loomans introduceert het begrip tijdsurfen, intuïtief navigeren over de golven van de tijd. Tijdsurfen bestaat uit zeven aanwijzingen. Zijn uitgangspunt is niet dat we minder gaan doen, maar dat we handelen vanuit rust. Met tijdsurfen geef je de organisatie van je taken zoveel mogelijk over aan je intuïtie. Paul is auteur van Ik heb de tijd. Hij is oprichter en coach van de StressOntknoping en was eerder acteur en regisseur van mime- en bewegingstheater.

71

54

55

NIEUW

NIEUW OP MAAT

Beter samenwerken

Walk the talk

Het programma

Het programma

Samenwerken moeten we elke dag. Maar makkelijk en vanzelfsprekend verloopt dat niet altijd. Hoe kun je zélf bijdragen aan een goede samenwerking met collega’s? Dat is het onderwerp van deze workshop. Verhoog je zelfkennis en leer met deze inzichten omgaan.

De deelnemer

Voor iedereen die goed samenwerken belangrijk vindt. Ben je chef? Meld je dan aan voor Persoonlijk leiderschap voor chefs II, waarbij het gaat over hoe je je team beter kunt sturen en laten samenwerken.

De docent

Liselotte Baeijaert benadert samenwerking volgens de principes van het Oplossingsgericht denken en hanteert hierbij enkele tools uit het Cooperation-model van Ben Furman en Tapani Ahola. Aan de hand van reële situaties gaan we in op samenwerkingsvaardigheden als successen analyseren, waardering uitspreken, problemen omzetten in doelen, constructief kritiek geven, reageren op kritiek en durven opkomen voor je eigen mening.

Praktisch

õöŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e

ŗöôÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 1 -'

Op vraag van de leiding van de krant, gaan eerst chefs en nadien redactieleden kijken hoe ze meer als collectief kunnen opereren. Vergelijk het met FC Barcelona dat met individuele sterspelers toch een collectief vormt dat een bepaalde tactiek volgt. Hoe kun je de talenten laten schitteren en toch in eenzelfde richting bewegen? Hoe kun je elkaar openlijk en altijd constructief feedback geven, dat zien als een cadeau en ervaren dat voorbeeldgedrag je aanmoedigt?

De deelnemer

Voor de redactie van De Morgen.

De docent

Kristin Verellen was client service director in een reclamebureau en werd daarna eigenaar van het bureau Choco. Zij heeft altijd nauw met creatie samengewerkt en is vandaag strategic consultant in haar bedrijf Peel The Onion. Kristin heeft een stevig inzicht in dynamieken en laat mensen stilstaan bij vaste denkpatronen. Ze is een veel gevraagde begeleider van workshops.

Praktisch

Groep 1 þŗ' $$)"" 1 ) )ŗ1)ŗ ŗ *-" ) $ŗõûÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00 $. Groep 2 þŗ- /$ ' )ŗ1)ŗ ŗ *-" )

ŗôþÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00 $.

72

56

NIEUW

Jezelf fris en scherp houden Het programma

Je houdt van je job. Je weet waar je talenten liggen en wat je drijft. Net zoals je weet wat je nodig hebt om tot rust te komen en je batterijen op te laden. En toch pas je dit onvoldoende toe in de praktijk waardoor je je vaak moe en onrustig voelt. Closing the gap. Dat is de focus van dit programma. Geen bombardement van technieken, wel een gesprek met experten en collega’s over de brug tussen weten en doen. Met een aansporing méér tijd voor jezelf in te lassen zodat je er met hoge energie kunt blijven invliegen en plezier aan je werk blijft beleven.

De deelnemer

Voor iedereen die vrij goed georganiseerd is en zijn energie hoog wil houden.

De docenten

Luk Dewulf verkent talenten. Elk talent heeft een handleiding. Je talent laat je toe in flow te geraken, maar kan je ook in de problemen brengen. Hij beschrijft wat er gebeurt met je talent in momenten van grote druk of stress. Hoe je vaardigheden kunt ontwikkelen om meer uit je talent te halen. En wat je kunt doen met die zaken waar je niet goed in bent. Luk is partner en adviseur bij de talentpraktijk van Kessels & Smit en auteur van Ik kies voor mijn talent en Help, mijn batterijen lopen leeg. Ivie Cardinaels stelt dat onze persoonlijke voorkeur – die we verkennen via het Insights Discovery profiel – ons verleidt om op drukke momenten niet te doen wat we zouden moeten doen om in energie te blijven. Tijdens de eerste dag onderzoek je welke die voorkeur is en vooral welke de valkuilen in energie zijn typisch voor je stijl. Aan die inzichten verbinden we gerichte antwoorden en acties. Ivie reikt je hiervoor een toolkit aan. Ze is ervan overtuigd dat flirten met de grens van stress en vermoeidheid de besten onder ons overkomt. Ze heeft haar ervaring opgebouwd bij een aantal vooraanstaande trainingsbureaus en staat nu op haar eigen benen. Mariella Mascini onderzoekt eerst je onderliggende houding ten opzichte van je eigen talenten, kwaliteiten, motivatie en persoonlijke doelstellingen in de werkpraktijk. Ze vertrekt vanuit een theoretisch kader, maar je gaat snel aan de slag met eigen ervaringen. Zo leer je door voorbeelden, door reflectie over je eigen handelen en door uitwisseling en coaching van elkaar hoe je je energieniveau kunt beheren en vergroten. Mariella Mascini heeft een brede expertise als trainer, vooral op het gebied van persoonlijke effectiviteit, zelfmanagement, talentontwikkeling, en leiderschapsvaardigheden. Frank Schaper neemt het Enneagram als leidraad bij de workshop. Voor de bijeenkomst vul je een uitgebreide vragenlijst in. Frank belooft je meer inzicht in je persoonlijkheid en hoe die invloed heeft op stress. Wat veroorzaakt onrust en wat zijn concrete handvatten om daar iets aan te doen? Hoe ziet jouw energiehuishouding eruit en hoe kun je die beïnvloeden? Frank Schaper nam in 2001 afscheid van een lange carrière als KLM-manager om een aantal boeken te schrijven, onder meer Eerste hulp bij Stress en Vermoeidheid.

73

Praktisch

Groep 1 Luk Dewulf õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e Dag 1

ŗôõÿõöÿõù ôþÿùúŗĕŗõöÿôôŗ00* " ( Dag 2

ŗõúÿõöÿõù ôþÿùúŗĕŗõöÿôôŗ00* " ( Groep 2 Ivie Cardinaels õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ '"$e Dag 1

ŗöùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 2

ŗôýÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 3 *ŗôýÿôõÿõú õĀúŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ * " ( Groep 3 Mariella Mascini õôŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 *ŗöüÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 -ŗõöÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( Groep 4 Frank Schaper õúŗ ') ( -.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 *ŗôúÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -( Dag 2 -ŗöýÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõ÷ÿôôŗ00(./ -(

Beter leiding geven Ons bescheiden aanbod aan cheftrainingen viel vorig jaar erg in de smaak. Daarom hebben we dit gamma uitgebreid.

57

58

NIEUW OP MAAT

Eindredactie bij de Volkskrant

NIEUW

Elke dag schrijfcoach Het programma

Het programma

Hoe zorg je ervoor dat enkel de beste stukken met de beste koppen de krant halen? Hoe kan eindredactie ten volle een belangrijke rol spelen die de taak van corrector overstijgt? Hoe in debat gaan over een stuk met én de schrijver van het stuk én de chef in kwestie? Benieuwd naar hoe de Volkskrant er in geslaagd is hier een collectieve verantwoordelijkheid van te maken, nodigen we Pieter Klok uit om zijn ervaring met De Morgen te delen.

De deelnemer

Voor eindredacteurs van De Morgen.

De spreker

Pieter Klok: p57.

Leidinggeven als chef beperkt zich veel te vaak tot: Hebben we alles? Missen we niets? Wie doet wat? Is je foto al uitgezet? Wanneer ben je terug? De volgende stap is moeilijker, net omdat het over ingrijpen in het stuk gaat, per definitie een kwetsbaar onderwerp. Als chef moet je goed kunnen analyseren en tegelijk opletten dat je er niet jouw stuk van maakt. “Hier begrijp ik het niet meer”. “Jij wil vast ook dat de lezer je verhaal tot het einde leest.” "Met deze passage zit je meteen recht overeind, waarom begin je er niet mee?" Je verslaggevers coachen tijdens het researchen en schrijven van een stuk. Dat is de focus van deze ontmoeting met Alex Burghoorn. Zonder pretentie vertelt hij over de mentaliteit bij de Volkskrant waar collega’s veel en kritisch over elkaars werk praten. Over hoe hij elke dag chef én schrijfcoach is.

De deelnemer

Praktisch

Voor chefs die redacteurs of freelancers aansturen. Ook voor chefs van de middentafel.

$)- / 0-.ŗ ŗ *-" ) *ŗö÷ÿõôÿõù õ÷ÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00* " (

De docent

Alex Burghoorn is: chef buitenland @ de Volkskrant. Was: chef verslaggeverij, correspondent in Jeruzalem, verslaggever binnen- en buitenland, poprecensent. Blijft: geboren 1971, musicoloog.

Praktisch

õôŗ# !.Āŗ1 - 'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -') -ŗõöÿõöÿõù õõÿôôŗĕŗõúÿôôŗ00*// -(

74

59 Effectief feedback geven Het programma

Geef je als chef voldoende feedback? Of spaar je die op omdat je geen tijd hebt of bang bent de relatie te verstoren? Nochtans, hoe meer je investeert in je team, hoe meer je de ander laat groeien. Goede feedback vermijdt misverstanden en conflicten, en verbetert prestaties en resultaten. Bart De Bock legt je in deze bijeenkomst de grondregels van feedback uit. Via rollenspelen oefen je ze meteen in.

De deelnemer

Voor eindredacteurs die freelancers aansturen. Voor chefs die minder dan drie mensen aansturen. Voor chefs die meer dan drie mensen aansturen en enkel op dit onderwerp willen ingaan. (In Persoonlijk leiderschap I komt dit ook aan bod samen met meer onderwerpen rond leidinggeven als chef)

De docent

Bart De Bock is organisatiepsycholoog en HR manager. Sinds vijftien jaar een echte Nederbelg. Begeleidde overnames (onder meer VNU door De Persgroep) en cultuurveranderingen. Ondersteunt dagelijks managers in leidinggeven. Daarnaast regelmatig workshops rond evaluatie en feedback, recent nog bij De Tijd.

Praktisch

Groep 1 ýŗ# !.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 -ŗ÷õÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 -ŗõùÿõõÿõù õŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ (./ -( Groep 2 ýŗ $)- / 0-.ŗ0$/ŗ -') Dag 1

ŗôöÿôöÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 -ŗõ÷ÿô÷ÿõú õŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ (./ -( Groep 3 ýŗ# !.ŗ0$/ŗ '"$e Dag 1

ŗ÷ôÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00-0.. ' Dag 2 -ŗôýÿôúÿõú õŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ !*''*2ĕ0+ -0.. '

75

60-61

VERNIEUWD

Praktisch

60 Persoonlijk leiderschap voor chefs I Groep 1 Karine Vandenberghe õôŗ# !.ŗ0$/ŗ '"$e Dag 1

ŗõ÷ÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 2

ŗô÷ÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 3 $ŗõýÿõõÿõù õĀúŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ!*''*2ĕ0+ * " (

Persoonlijk leiderschap voor chefs 60 Persoonlijk leiderschap voor chefs I

Dit instapprogramma wil je vooral bewust maken welk type chef jij bent. Wat betekent je gedragsstijl voor je eigen effectiviteit? Wat is de impact ervan op anderen? We bekijken je interactie specifiek in één-op-één-relaties. Op het menu: geloofwaardig zijn als chef, feedback geven, coachen van verschillende typeprofielen, evaluatiegesprekken, je verschillende rollen als chef (schrijvende collega, baas, belangenbehartiger van de hoofdredactie) verzoenen. Beide trainers brengen dit aan aan via theoretische kaders. Rollenspelen brengen de onderwerpen tot leven.

De deelnemer

Voor wie nog niet zo lang chef is of op het punt staat het te worden. Voor wie al langer chef is, maar nog nooit een toolkit kreeg over leiding geven. Voor wie leiding geeft aan minimum drie mensen.

61 Persoonlijk leiderschap voor chefs II

Dit nieuwe vervolgtraject draait om jou en je team en hoe je dat team aanstuurt en bespeelt. Tijdens eerdere bijeenkomsten zagen we dat deelnemers graag horen hoe het er op andere redacties aan toe gaat. Het levert herkenbare situaties op waardoor veel winst valt te halen. Uit het leven gegrepen situaties zijn daarom de kapstok van groepsdiscussies over empowerment, assertiviteit, on the job coaching van diverse profielen, mensen laten groeien, middelmatige presteerders naar een hoger niveau tillen, conflictvermijding en –ontmijning. Onder al de thema’s leggen beide trainers een degelijke theoretische fond.

60 Persoonlijk leiderschap voor chefs I Groep 2 Rénoud Kroeze õôŗ# !.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 $ŗôùÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 $ŗöúÿõõÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -(

De docenten

Karine Vandenberghe is professioneel al twintig jaar bezig met leiderschap en menselijke relaties. Ze zegt hierover: “Het beste uit anderen halen? Dat lukt alleen als je ook het beste uit jezelf haalt.” Zelf heeft ze leiding gegeven in de meest uiteenlopende situaties en omstandigheden. En tot de dag van vandaag blijft ze dit binnen haar bedrijf Perpetos met liefde voor het vak doen. Boeken kunnen daarbij zeer inspirerend werken: uit De Cirkel van Dave Eggers en Goede Mensen van Nir Baram valt volgens haar wijsheid te halen.

61 Persoonlijk leiderschap voor chefs II Groep 1 Karine Vandenberghe õôŗ# !.ŗ0$/ŗ '"$e Dag 1

ŗöôÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 2

ŗôùÿôúÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 $. Dag 3 $ŗöûÿôúÿõú õĀúŗ00-ŗ$)$1$0 ' ŗ!*''*2ĕ0+ * " (

Rénoud Kroeze wordt gedreven door ruimte geven aan talent van mensen. Deelnemers noemen hem scherp, betrokken en zorgvuldig. Zijn kracht als trainer bij Van Harte & Lingsma is zijn nuchtere aanpakkersmentaliteit, gecombineerd met sensitiviteit en creativiteit. Naast zijn werk als trainer is hij deeltijds student op de kunstacademie, waar hij zijn passie voor expressie ontwikkelt.

De deelnemer

Voor chefs die (binnen of buiten) de Campus hebben kennis gemaakt met tools als Insights, MBTI, Enneagram of een ander instrument dat inzicht biedt in voorkeur-gedragsstijlen. Voor wie al langer dan een jaar chef is.

76

61 Persoonlijk leiderschap voor chefs II Groep 2 Rénoud Kroeze õôŗ# !.ŗ0$/ŗ -') Dag 1 $ŗõüÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -( Dag 2 $ŗõùÿôùÿõú ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00(./ -(

77

62

63

NIEUW OP MAAT

Leiderschap in verandering Het programma

De Morgen zit midden in een intense periode van vernieuwing. Op zulk strategisch moment is het belangrijk dat de leidinggevenden durven stilstaan en doorpraten over welk soort samenwerking en leiderschap er volgens hen nodig is voor een optimaal resultaat. In onderlinge afstemming ontwikkelt het leidinggevende team een gemeenschappelijke visie over de stijl van leiderschap en samenwerking die De Morgen sterker uit de verandering kan laten komen. Aansluitend worden er afspraken gemaakt over hoe ieder elkaar hierin kan ondersteunen.

De deelnemer

Voor het leidinggevende team van De Morgen.

NIEUW OP MAAT

Creatieve profielen aansturen bij TvBastards Het programma

De Tijd is nieuwsgierig naar hoe Jan Segers creativiteit binnen TvBastards aanstuurt. Entertainment Management is daarom het uitgangspunt van de sessie. Jan brengt je geen do’s en don’ts, maar vertrekt vanuit zijn eigen successen en mislukkingen. Hoe ontstaan nieuwe ideeën? Hoe kun je innoveren? Hoe gaat hij om met het talent, het temperament en de kwetsbaarheid van creatives? Hoe maximaliseert hij dat talent en meet hij het, zowel in kwaliteit als in output?

De deelnemer

Voor medewerkers van De Tijd.

De begeleider

De spreker

Kristin Verellen: p72

Jan Segers zette zijn eerste stappen in televisie aan de zijde van Paul Jambers. Daarna is hij achtereenvolgens creatief directeur van De Televisiefabriek, algemeen programmadirecteur van VTM en creatief directeur bij TvBastards, het interne productiehuis van Medialaan.

Praktisch

õôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ ŗ *-" ) Dag 1 ŗõõÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 / /. Dag 2 *ŗõöÿõôÿõù ôþÿõúŗĕŗõüÿôôŗ00 / /.

Praktisch

öôŗ ') ( -.ŗ1)ŗ ŗ$% *ŗöûÿôöÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00-0.. '

78

64

NIEUW

Externe sprekers over leidinggeven We nodigen enkele sprekers uit rond het thema leiderschap. Vanuit eigen ervaring of vanuit theoretische kaders lichten ze het thema toe. Twee namen zijn al bekend. We breiden dit programma in de loop van het jaar uit.

Het programma

In een branche ver van de onze, de topsport, zien we parallellen. We herkennen bij Lieven Maesschalck de wil om te winnen en de grote werkethiek. We zien in hem een inspirerende en motiverende leider die tegelijkertijd op gevoel én ratio te werk gaat. Geen doorgewinterd spreker, komt Lieven vertellen over leiderschap, mensen aansturen, innoveren en waarom hij naar Silicon Valley trok of luistert naar Dimitri Vegas en Mike Lee. Jesse Segers leidt The Future Leadership Initiative van Antwerp Management School. Zijn motto: We all lead together. Volg de leider, niet de baas. Het denkbeeld van de baas is voor hem verleden tijd. Hij kiest voor het alternatief van gedeeld en authentiek leiderschap dat niet-hiërarchisch en op basis van vrijwilligheid werkt. “Volg de leider” betekent ook “volg de leider in jezelf”. Toon leiderschap in je omgeving ongeacht je positie. Zelfbewustzijn, realiteitszin, vertrouwen, vrijheid, ontwikkeling, waarden, moed, authenticiteit… het speelt allemaal mee. Hij vertrekt vanuit 19 inzichten die een actuele, wetenschappelijke stand van zaken geven over leiderschap. Gebundeld in het boek De leider in de spiegel. 19 inzichten in leiderschap, ook te downloaden als app.

De deelnemer

Voor chefs en hoofdredacties.

De sprekers

Lieven Maesschalck geniet internationale bekendheid als fysiotherapeut, ook bij de Rode Duivels. In Antwerpen is zijn innovatieve aanpak met instituut Move to Cure, gericht op revalidatie van orthopedische blessures, een groot succes. Met de startup Game to Cure kiest hij voor een patient first approach met de hulp van software. Het laat toe de revalidatie vanop afstand te volgen. Drive van Maesschalck is een 100% tevreden klantenervaring realiseren. Jesse Segers heeft de brugfunctie niet meer gelost sinds hij geboren werd als middelste kind van drie, acht dagen voor de eighties. Hij bouwt bruggen tussen theorie en praktijk, tussen macro en micro denken, tussen hoofd en emotie, tussen leiders en volgers, tussen de top en de anderen en tussen lokaal en internationaal.

Praktisch

Jesse Segers öôŗ#**!- / 0-.ŗ )ŗ# !.ŗ0$/ŗ '"$e $ŗöôÿôõÿõú õöÿôôŗĕŗõùÿôôŗ00* " ( ŗ(& )ŗ ŗ) - ŗ/ŗ'/ -ŗ & ).

79

Strategisch denken & handelen

65 Het Junior Fellowship Het programma

Voor twintig getalenteerde jonge chefs en journalisten zetten we de deuren van onze redacties wagenwijd open. Verspreid over vijf dagen ontmoet je onze verschillende hoofdredacteurs te midden van hun eigen redactie. De hoofdredacteur vertelt vrank en vrij over zijn nieuwsmedium, zijn manier van werken, het aansturen van zijn redactie, over successen, tegenslagen en lessons learned. Je ontdekt hun waarden, drive en strategie. Telkens krijg je ruim de tijd om vragen te stellen en dus zoveel mogelijk uit elke ontmoeting te halen. Je kunt kandideren voor dit programma, maar de hoofdredacteurs kiezen hun Fellows.

De deelnemer

Voor jonge chefs en gedreven journalisten die uitblinken in hun vak.

De sprekers

Barbara van Beukering over de antwoorden die Het Parool zoekt als kleine stadskrant in een dalende markt om de toekomst van het merk verder uit te bouwen. Wilbert de Vries over de site Tweakers die jaren succesvol was bij technologiefreaks en die nu een verbreding in zijn doelgroep heeft ingezet. Christiaan Ruesink over de verdere digitale uitbouw van het AD, het samenspel tussen print en digitaal en het leiden van de grootste ‘all-in-one’krant van onze groep: het AD, sterk regionaal verankerd in de Randstad, maar met nationale uitstraling en tegelijk dé sportkrant van Nederland. Philippe Remarque en Pieter Klok over de filosofie en de aanpak van de Volkskrant en over de stapsgewijze veranderingsprocessen die de krant de voorbije jaren doormaakte en vooral op multimediaal vlak nog zal doorvoeren. Cees van der Laan, kersvers hoofdredacteur van Trouw, over zijn eerste ervaringen én eigen accenten als nieuwe hoofdredacteur. Paul Daenen en Lisbeth Imbo over de grote veranderingsprocessen binnen De Morgen en de nieuwe strategie om zich uitdrukkelijk als multimediaal merk aan de jonge generatie te presenteren. Isabel Albers en Frederik Delaplace over de positie van De Tijd als first movers binnen onze groep op digitaal vlak, over inhoudelijke en vormelijke veranderingsprocessen die ze doorvoerden en de profilering als brede zakenkrant. Margot Moeseke en Wim Verhoeven, hoofdredacteurs van Het Laatste Nieuws, over hun politiek om het beste van het verleden te combineren met nieuwe, eigen accenten en de uitbouw van regio op HLN.be. Ilse Beyers, hoofdredactrice van Dag Allemaal, over het succes van het tijdschrift, met nadruk op het coverbeleid, en de pogingen van het blad om een antwoord te vinden op de crisis in de wereld van de tijdschriften. Christian Van Thillo over de ontstaansgeschiedenis van onze groep, over de waarden, de merken en de multimediale toekomstvisie van De Persgroep.

80

Praktisch

öôŗ ') ( -.Āŗ 1 - 'ŗ*1 -ŗ '"$eŗ )ŗ -') Dag 1 Barbara van Beukering Wilbert de Vries *ŗõýÿôþÿõù õõÿõúŗĕŗöõÿôôŗ00(./ -( Dag 2 Christiaan Ruesink -ŗõþÿôþÿõù ôþÿõúŗĕŗõùÿôôŗ00*// -( Dag 3 Philippe Remarque Pieter Klok Cees van der Laan *ŗõõÿõöÿõù ôþÿõúŗĕŗõýÿôôŗ00(./ -( Dag 4 Paul Daenen Lisbeth Imbo Isabel Albers Frederik Delaplace

ŗö÷ÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗõýÿôôŗ00-0.. ' Dag 5 Wim Verhoeven Margot Moeseke Ilse Beyers Christian Van Thillo $ŗöùÿô÷ÿõú ôþÿõúŗĕŗöõÿôôŗ00* " (

66

67

Het Senior Fellowship

Business and organisational leadership excellence

Het programma

Voor twintig collega’s uit de leiding van onze media zetten we de deuren van ons bedrijf open. Je ontmoet de directeuren van onze groep en makers van media en tackelt onderwerpen als bedrijfsstrategie, de digitale uitdagingen in de journalistiek, financien, productie, marketing, advertising. Je kunt kandideren voor dit programma, maar de hoofdredacteurs en directeur-uitgever kiezen hun Fellows.

De deelnemer

Voor collega’s gepokt en gemazeld als chef, adjunct-hoofdredacteur of hoofdredacteur die benieuwd zijn naar wat in andere bedrijfsonderdelen leeft.

De sprekers

Christian Van Thillo Jaak Smeets Paul Daenen Piet Vroman Rudy Bertels Frits Campagne Erik Roddenhof Koen Verwee Jeroen Verkroost Sander van den Hout Frederik Delaplace Isabel Albers Erwin Deckers Tim Van Aelst Sven Ornelis

Het programma

Antwerp Management School stippelde voor ons een tiendaags traject uit. De ambitie: onze leidinggevenden van vandaag en morgen gericht ondersteunen in hun strategisch business- en leiderschapspotentieel. De aanpak: inzicht in strategische denkkaders, studie van business cases, groepsdiscussies en reflectietools.

De deelnemer

Voor hoofdredacteurs van onze redacties, selectie door de groepsdirectie.

De docenten

Gianvito Lanzolla, Jamie Anderson, Luis Huété, Banu Golesorkhi, Ron Meyer allen professor, internationaal actief en autoriteit in hun kennisdomein.

Praktisch

Vijf modules van twee dagen tussen april 2014 en februari 2015.

Praktisch

Dit is een tweejaarlijks programma. De volgende editie start in oktober 2015.

81

Kruisbestuiving

68

NIEUW

De meeloopstages Het programma

Je bent benieuwd hoe een collega op een andere redactie dezelfde vragen die jij hebt aanpakt? Je wilt actief op zoek naar kruisbestuiving? Of: je wilt leren van die ene ervaren rot die je enkel van naam kent? Meld je dan aan voor de meeloopstage. Een nieuwe korte zuurstofkuur waarbij je één tot drie dagen op verkenning kunt gaan. Motiveer je vraag aan je hoofdredacteur. Als hij het zinvol vindt, speelt hij door aan de Campus die bemiddelt tussen de redacties. We reserveren dit jaar ruimte voor tien meeloopstages met een maximum van drie per bezochte redactie. De meeloopstage is een experiment dat op lange termijn zou kunnen uitmonden in uitwisseling tussen redacties.


Praktisch

Data in overleg te bepalen.

82

83

MyCampus VOOR WIE HET HELE AANBOD HEEFT DOORPLOEGD, FORMULEREN WE HELEMAAL VRIJBLIJVEND ENKELE SUGGESTIES VAN PROGRAMMA’S DIE GESCHIKT ZIJN NAARGELANG JE PROFIEL OF HET MOMENT VAN JE LOOPBAAN. DE LIJSTJES ZIJN NIET EXHAUSTIEF.

Voor wie een digitale inhaalbeweging wil uitvoeren

Voor wie een (nog) betere chef wil worden

¤ Broodjessessies Introductie tot digitaal denken p60 ¤ Journalistieke lessen uit de digitale praktijk p63 ¤ SEO-proof schrijven p64 ¤ Fotograferen met je smartphone p65 ¤ Filmen met je smartphone p66 ¤ Converseren via Twitter p67

¤ Elke dag schrijfcoach p74 ¤ Effectief feedback geven p75 ¤ Persoonlijk leiderschap voor chefs p76 ¤ Het Junior Fellowship p80

Voor de jonge veulens Voor webredacteurs ¤ Internetresearch via zoekmachines p39 ¤ Internetresearch via social media p40 ¤ Cijfers juist interpreteren p43 ¤ Journalistieke lessen uit de digitale praktijk p63 ¤ SEO-proof schrijven p64 ¤ Jezelf slimmer organiseren p70

¤ Internetresearch via zoekmachines p39 ¤ Internetresearch via social media p40 ¤ Telefonisch researchen p41 ¤ Cijfers juist interpreteren p43 ¤ Grenzen van de persvrijheid p48 ¤ Inleidende interviewtips p49 ¤ Taalvast schrijven p51 ¤ Kopstukken schrijven p52 ¤ Verscherpt inzicht in kranten maken p58 ¤ Pitchen bij je chef voor juniors p69

Voor eindredacteurs ¤ Taalvast schrijven p51 ¤ Verscherpt inzicht in kranten maken p58 ¤ Verscherpt inzicht in magazines maken p59 ¤ Jezelf slimmer organiseren p70 ¤ Effectief feedback geven p75

Voor vormgevers of beeldredacteurs ¤ Online zoeken naar beter beeld p39 ¤ Het recht op afbeelding p48 ¤ Beeldverwerking p55 ¤ Beeldmanipulatie p55 ¤ Illustrator p56 ¤ Verscherpt inzicht in kranten maken p58 ¤ Verscherpt inzicht in magazines maken p59

84

Voor wie veel kilometers op de teller heeft ¤ Productiever brainstormen p38 ¤ Internetresearch via zoekmachines p39 ¤ Netwerk uitbreiden p42 ¤ Cijfers juist interpreteren p43 ¤ Nieuws halen uit cijfers p44 ¤ Logisch argumenteren p49 ¤ Stoomcursus persoonlijk interview p50 ¤ Dagreportages voor gevorderden p53 ¤ Broodjessessie Introductie tot digitaal denken p60 ¤ SEO-proof schrijven p64 ¤ Fotograferen met je smartphone p66 ¤ Pitchen bij je chef voor seniors p69 ¤ Beter samenwerken p72 ¤ Jezelf fris en scherp houden p73

Voor wie freelancet

Special Freelancedag

¤ Internetresearch via zoekmachines p39 ¤ Internetresearch via social media p40 ¤ Telefonisch researchen p41 ¤ Netwerk uitbreiden p42 ¤ Nieuws halen uit cijfers p44 ¤ Grenzen van de persvrijheid p48 ¤ Inleidende interviewtips p49 ¤ Kopstukken schrijven voor de regio p52 ¤ Broodjessessies Introductie tot digitaal denken p60 ¤ Fotograferen met je smartphone p65 ¤ Filmen met je smartphone p66 ¤ Converseren via Twitter p67 ¤ Pitchen bij je chef via telefoon p69

Wie in de regio voor Het Laatste Nieuws of het AD werkt, kan zich aanmelden bij de chef regio voor een Freelancedag. In voor- en namiddag bieden we telkens dezelfde modules aan. Je kunt vooraf je voorkeur opgeven en kiezen uit:

¤ Internetresearch via zoekmachines p39 ¤ Personen zoeken p39 ¤ Internetresearch via social media p40 ¤ Filmen met je smartphone p66 ¤ Converseren via Twitter p67 ¤ Pitchen bij je chef via telefoon p69 Groep 1 60 deelnemers van regio Het Laatste Nieuws Vr 31.10.14 09.00-18.00 uur Groep 2 60 deelnemers van regio AD Woe 13.05.15 09.00-18.00 uur

Praktisch Hoe meld ik mij aan?

Stuur voor 20 juni een mail naar je hoofdredacteur met je wensen en motivatie. Het zijn de hoofdredacteurs die ultiem beslissen wie naar de Campus kan. Hun beslissing laten ze afhangen van individuele noden en van de draagkracht van de redactie en het aantal beschikbare plaatsen. De Campus stelt de groepen samen en stuurt ruim voor de start van de programma’s elke deelnemer een bevestiging van deelname. Het nieuwe academiejaar start op 18 september.

Mag ik mij voor meer dan één bijeenkomst aanmelden? Uiteraard. Om de redactiewerking niet te belasten is het de hoofdredacteur die beslist of en wanneer hij/zij je kan vrijmaken.

Ik ben freelancer, maak ik kans?

Jazeker. De Campus heeft ervoor gekozen ook freelancers, met wie onze redacties intens samenwerken, te laten deelnemen. Kijk ook even bij MyCampus op pagina 84-85 naar onze voorstellen voor freelancers.

Is het verplicht om me aan te melden voor een programma?

Nee. Het kan dat je hoofdredacteur je een programma voorstelt en je zo een duwtje in de rug voelt. Bespreek samen je eventuele deelname. Als je komt, rekenen we op je actieve inzet.

Wat als ik er niet bij ben?

Dan krijg je een melding dat je op de wachtlijst staat. Campus De Persgroep herhaalt elk jaar de beste programma’s en ontwikkelt nieuwe trainingen. Wie dit jaar een programma ‘mist’, kan zo de volgende jaren aan bod komen.

Wanneer vinden de bijeenkomsten plaats?

Het academiejaar start op 18 september 2014 en loopt tot einde mei 2015. Programma’s vinden steeds plaats op weekdagen en niet tijdens de schoolvakanties. We proberen de bijeenkomsten in te plannen op momenten die de redactiewerking zo weinig mogelijk storen.

Locaties zijn in België en Nederland, waar precies?

We kiezen voor locaties binnen De Persgroep. In Nederland kiezen we voor Amsterdam, het INIT of het gebouw van VNU Media (mét prachtig uitzicht op het IJ) of voor Rotterdam met het magnifieke stadsuitzicht vanuit Central Post. In België gaan we naar Kobbegem of het prachtig gerestaureerde Tour & Taxis in Brussel, waar zakenkrant De Tijd huist. Soms ontvangen we je op een fijne locatie buitenshuis. Het Campusteam mailt je enkele weken van tevoren de precieze locatie.

Worden er broodjes voorzien?

We ontvangen je steeds met koffie en thee. We serveren een lichte lunch, vaak broodjes, als de training rond het middaguur eindigt of als pauze tijdens een training van een dag.

Moet ik buiten de bijeenkomst zelf nog tijd vrijmaken?

Ja, soms wel. Dan zoek je eigen stukken bijeen, lees je een specifiek boek of elkaars stukken, schrijf je een nieuwe opdracht uit of werk je op een dataset.

Wie zijn de andere deelnemers?

Dat varieert. Sommige trainingen zijn gericht op één redactie. Andere worden georganiseerd per land. Een paar staan open voor deelnemers uit België en Nederland, Persgroepbreed dus.

Wie stuurt me de praktische details over het programma waarvoor ik ingeschreven ben?

Het Campusteam. De hoofdredactie bezorgt hen namelijk een lijst met deelnemers. Heb je vragen van praktische aard? Stel ze dan aan Hans Bresseleers, [email protected] of +32 472 86 64 65.

Mag ik het programma en de trainers evalueren? Zeker! Om eerlijk te zijn, we rekenen erop. We vragen na afloop van elk programma naar jouw feedback en

86

commentaar. Daar kan De Campus alleen maar beter door worden.

Ik kan onverwachts niet aanwezig zijn, waar meld ik me af?

Als je je ingeschreven hebt, verwachten we echt dat je er bent en geen forfait geeft! Ben je toch ziek, breng dan Hans Bresseleers op de hoogte. Al onze bijeenkomsten beginnen stipt op tijd. Laat je groep niet wachten.

Word ik zelf geëvalueerd na zo’n programma?

Er is geen directe terugkoppeling naar je chef. Dat vinden we belangrijk. We willen graag een veilige omgeving voor je creëren. We vragen ook heel wat. We vragen je volledige inzet tijdens de bijeenkomst én een open houding.

Hoeveel mensen kunnen er het komende Campusjaar deelnemen?

Als we echt hélemaal zouden uitverkocht zijn, hebben we plaats voor bijna 2000 collega’s, verspreid over 157 groepen.

Is het aanbod compleet?

Nee hoor. Zal het dat ooit zijn? De Campus blijft groeien. Dit jaar is ons aanbod verrijkt met digitale programma’s, extra cheftrainingen en nieuwe programma’s die inspelen op het gevoel van toegenomen werkdruk.

Kan ik nog deelnemen aan cursussen buiten Campus De Persgroep?

Ja, op basis van heel specifieke behoeften en in nauw overleg met je hoofdredacteur.

Hoe blijf ik op de hoogte van nieuwe initiatieven?

Via een nieuw nummer van de Campuskrant of aparte mailberichten.

Hoe kan ik zelf voorstellen doen? Bij wie kan ik commentaar kwijt? [email protected] of +32 473 89 06 07

Het Campusteam Sofie Vanderhaeghe administratieve ondersteuning en praktische organisatie in België. Jong en wil wat, rustig bij onvoorziene omstandigheden.

Hans Bresseleers kan op elk moment op elke praktische vraag antwoorden en houdt overzicht. Liaison man voor deelnemers en trainers, bedachtzame doordenker met humor.

Foto Jonas Lampens

Tine Pâquet knoopt alle losse eindjes aan elkaar. Voorliefde voor communicatie, initiatiefrijke perfectioniste met veel eigen mening.

Iris Musschoot kloppend hart en stuwende kracht achter de Campus.

Henny Amelung administratieve ondersteuning en praktische organisatie in Nederland. Geboren met de glimlach op de lippen, eeuwige zon van de Nederlandse Campus.

Werkten mee aan dit nummer: Hans Bresseleers, Jonas Lampens, Iris Musschoot, Tine Pâquet, Jaak Smeets, Rita Verhaege, Katrien Vermeulen, Bert Voet, ZAK. Druk: Eco Print Center Lokeren. Met de steun van:

20142015 88

DE PERSGROEP. een initiatief van en voor journalisten

Recommend Documents