De Mienskip nummer 6 van 1986 heeft op de voorpagina een nieuwe naam bij de medewerkers want 25 jaar en honderdvijftig nummers geleden begon mijn carrière als redactielid van dit blad. Aanvankelijk alleen als tekenaar aangesteld was ik niet aanwezig bij de redactievergaderingen maar kreeg ik de kopij om door te lezen en daar de illustraties op af te stemmen. Wat wel al direct vaste prik was was een gedicht of een deel ervan dat ik van de hoofdredacteur kreeg om als onderwerp voor de voorpagina te dienen. Enige uitzondering was het merke-nummer, dit omdat er in plaats van een gedicht de datums van de feestdagen op het voorblad werden vermeld. In het begin was het een beetje aftasten wat er mogelijk was i.v.m. met het afdrukken van mijn tekenwerk; zo ben ik al vrij gauw begonnen met het tekenen op ware afdrukgrootte omdat bleek dat als ik op groot formaat werkte de tekeningen bij het verkleinen tot afdrukformaat “dichtsloegen”. Oorspronkelijk een kader van ongeveer 15 bij 15 centimeter dat later bij een iets kleiner formaat van De Mienskip omlaag ging naar 13 bij 13 cm. Overigens heb ik niet altijd getekend maar ook wel andere technieken gebruikt om het voorblad te vullen; spuitbusverf, kopieer- probeersels en gewassen pen techniek zijn daar een paar voorbeelden van. Eén keer is de Mienskip in kleur uitgebracht, we hebben toen met een aantal redactieleden een zaterdagmorgen bij Rik van Stormbroek in de zeefdrukkerij alle voorbladen in vierkleurendruk opgezet. Het ging hierbij om het voorjaarsnummer van 1991, dus een paar helder gele narcissen vormden het onderwerp. In datzelfde jaar werd Grutte Pier als cartoonfiguur geboren in het merkenummer. Ter gelegenheid van mijn 10- jarig jubileum heb ik in 1996 het logo voor het voorblad zoals dit tot op heden wordt gebruikt ontworpen. De Mienskip nummer 6 van 1996 was het eerste nummer dat met dit logo verscheen. In Om’e Toer, dat evenals 25Jier Lyn inmiddels ook door mij
werd geschreven heb ik destijds uitleg gegeven over de uitvoering van het logo dat unaniem door de redactie werd goedgekeurd. Om, misschien ten overvloede, de tekening nog eens te verduidelijken hierbij de letterlijk overgenomen tekst uit 1986: “Met een beetje fantasie kunt u in het silhouet van huizen, kerk en boerderijen ons dorp herkennen, gezien vanaf ongeveer de Dijksterbuursterlaan. We zien een zwaard, dat van Grutte Pier natuurlijk, het staat hier als symbool voor de historie van Kimswerd. Dan komt het pompeblêd als teken van de verbondenheid met Fryslân en het Friese. De korenaren als uiting van het agrarisch karakter van dorp en streek. Vervolgens zien we aan de rechterkant, niet zoals Reinder opmerkte een vliegtuigpropeller, maar de rotor van een windmolen, deze als symbool voor het samengaan van moderne techniek en milieu. Als laatste het riet dat zich taai en sterk vastgehecht heeft op de grens van land en water de beeldbepalende factoren van de natuur om Kimswerd heen. Temidden van dit alles staat DE MIENSKIP, doarpsblêd fan Kimswert; en dat is naar mijn idee dan ook typisch de plek waar ons dorpsblad staat!” Eigenlijk hoor dit niet van mijn eigen werk te zeggen, maar ik vind dat dit logo na 15 jaar nog altijd net zo actueel als De Mienskip zelf is De mooiste tekening die ik, vind ik persoonlijk, ooit gemaakt heb was die voor het jubileumboek. Maar het is ook wel voorgekomen dat ik Meindert om een ander gedicht heb gevraagd omdat ik absoluut geen inspiratie kon putten uit wat er aan dichtregels voor me klaar lag; andere keren kwam er een totaal van de pot gerukte cartoon tevoorschijn uit een zo serieus bedoelde dichtregel. Het is door de jaren heen eigenlijk altijd wel zo geweest dat de eerste ingeving meestal ook resulteerde in de definitieve tekening. Heel vaak kon ik passend bij de tekst een stukje Kimswerd of de omgeving afbeelden en daarvoor ben ik dan ook vaak met een schetsblok en potloden in het dorp en de omgeving bezig geweest; schets maken en een foto voor de details en dan op naar huis om de tekening uit te werken. Soms kwam de inspiratie of het voorbeeld van heel dichtbij; ik heb bijvoorbeeld wel eens het stopcontact bij de keukentafel waaraan ik meestal zit te werken als onderwerp gebruikt. En zo heeft elk nummer van de 150 waaraan ik heb
meegewerkt voor mij zijn eigen verhaal en zou ik hier nog wel een paar bladzijden kunnen vullen;maar aangezien nummer 6 van 2011 ook weer de deur uit moet houd ik er hier maar mee op en gaan we over tot het bekijken van de inhoud van dit nummer: Allereerst zijn er natuurlijk de vaste rubrieken zoals deze waar u nu middenin zit; verder is er weer wat te vermelden over een bijzonder grafmonument en over de kerkrestauratie, het financiële rielen en zeilen van ons blad wordt weer uit de doeken gedaan in het nieuws van de administratie en er wordt gekeken naar wat er 25 jaar geleden in de Mienskip wereldkundig werd gemaakt. En nu we het toch over oude tijden hebben,Hille v.d. Meulen heeft vast wel weer een mooie oude foto met een daaraan verbonden verhaal klaarliggen. Ook, maar dat was op het moment dat deze rubriek werd geschreven nog niet bekend, verwachten we wel weer bericht van dhr. Tichelaar. Er is een ingezonden stuk over terminale zorg een bericht over een vervolg AED- cursus. In een in memoriam staat Reinder even stil bij het overlijden van mevr. Hiemstra. Voor wat verenigingen betreft is er nieuws van OKK., de kaatsvereniging en de organisatie van de Fryske boekemerke. Willem de Haan vertelt weer e.e.a. over zijn kuiertochten. Ook is er weer met het toetsenbord geschoven, dus kunnen we een nieuw verhaal verwachten. Dan is er nog een mededeling over de opbrengst van de collecte van de Nierstichting; naar aanleiding hiervan kwam het in de redactie ter sprake dat er vroeger regelmatig dergelijke berichtjes in dit blad verschenen en dat dit wel gewaardeerd werd; hierbij dus een oproepje aan alle collectanten ,die zo vaak op een nogal anonieme wijze hun taak vervullen, om even de opbrengst van hun actie door te geven. De redactie weet dat er best wel belangstelling voor het resultaat bestaat; het is echt geen opschepperij om even door te geven hoeveel je hebt opgehaald voor een goed doel. Goed, tot zover dit overzicht van wat er zoal in deze laatste Mienskip van 2011 te lezen valt.
De feestdagen staan weer voor de deur en op het moment dat dit nummer bij de lezer thuis ligt zijn we nog maar een week of twee verwijderd van het nieuwe jaar, een jaar waarvan we hopen dat het begint met een paar weekjes lekker winterweer en dat ons een betere zomer brengt dan die van het afgelopen jaar. Maar ook een jaar waarvan we weten dat het ons verdriet en vreugde zal kunnen brengen, evenals boosheid en blijdschap, van voorspoed en tegenslag. Laten we er met z’n allen maar weer voor gaan en er het beste van proberen te maken. De redactie van De Mienskip wenst daarom haar lezers alvast het allerbeste toe voor 2012 en natuurlijk voordat we 2011 aan de kant zetten heel fijne Kerstdagen en een prettige jaarwisseling. Voordat we tot ziens in het eerste nummer van 2012 zeggen kunnen we niet afsluiten zonder een overpeinzing of andersoortige opmerking van onze dorpsheld die na zijn roerige en woeste leven nu zo ingetogen en stil de wacht houdt in ons dorp. Dus, met alle respect heer Pier spreek, uw dorp luistert.
“ JAREN KOMEN JAREN GAAN, MAAR KIMSWERD, KIMSWERDERS, DE MIENSKIP EN GRUTTE PIER BLIJVEN NOG WEL EVEN BESTAAN!”
Ik haw in âld skrift krigen dêr’t foarop stiet: “Rymkes fen Rinze Bonnema die’t sa foar in nei ien Sljucht en Rjucht stiend hawwe.” Sljucht en Rjucht wie in tydskrift fan de folksskriuwer Waling Dykstra. It tydskrift is foar it earst yn 1890 ferskynd. Nei in jier is it opholden, mar yn 1897 kaam it ûnder deselde namme opnij út. Yn ’e oarlochsjierren is it opdoekt en net wer ferskynd. It skrift fan Rinze Bonnema begjint mei it gedicht: “Op it Nije jier 1932” en hâldt op mei it gedicht “De klokken werom.” Dat lêste gedicht is net datearre, mar it sil makke wêze yn 1946 doe’t de klokken fan ús toer werom kaam binne. It earste gedicht stiet hjirûnder. Ik haw stavering en ynterpunksje stean litten sa ’t dy yn it skrift stiet. It seit himsels dat dit nijsgjirrige en âlde skrift yn it doarpsargyf telâne komme sil. Meindert. Op it Nije jier 1932. it Nije jier, mocht dat us biêde. fikse moed, foart ien ’t begjin. Mocht it de nije tiid ien liede. fen mear wiere minske min. Dat fen ’t folle dat wij winne. Elts mear krijt, in part in diel. In we elkoar in part mei ginne. Oan de Dis mei it libbensmiel.
Hallo, Janny Visser hier! Harmen, bedankt voor ’t toetsenbord. Ik vind het zelf heel leuk om de stukjes van het toetsenbord te lezen. Een gouden initiatief van MdB! Vroeger, zo’n 32 jaar geleden, is mijn moeder van mij bevallen in het ziekenhuis in Harlingen. Wij woonden toen in Franeker. Daar heb ik het maar twee jaar uitgehouden. “Logisch, als echte Ouwe Seun tussen de Klokkendieven”, denk ik nu… Mijn allerjongste jeugd heb ik doorgebracht in Warfstermolen. Warfstermolen is een ietsiepietsie klein dorpje op de grens van de provincie Groningen en Friesland. En dan nog net aan de Friese kant. De school daar hield op te bestaan. Mijn pappe kreeg een andere baan en wij verhuisden daarom naar ‘de groode stadde’ Harlingen. Toen twee jaar later ons nieuwe huis in Kimswerd klaar was, zijn we naar It doarp fan Grutte Pier verhuisd. Ik viel met mijn neus in de boter met het treffen van een fantastische groep vrienden in Kimswerd! Samen op de fiets naar de RSG in Harlingen, samen werken in de kassen bij de Anema’s en samen op vakantie naar Oudega en Maastricht. In Kimswerd kwam ik voor het eerst in aanraking met het kaatsspel. Maar goed ook, want ik zou ons vrouwen-kaatsochtend op de woensdag niet meer willen missen! Heeft u het optreden van de keatsladies op de gewoan gesellige merke ook gezien? Was het geen feest?! Op de foto zijn we keihard aan het oefenen. Na het afronden van de studie HTS bouwkunde, hebben Lubbert en ik een jaar in Australië rondgereisd. Onze auto genaamd Lurge (die van de Adams family) was voor dat jaar ons thuis. Nog steeds houd ik erg van reizen. Leren van andere mensen en een andere cultuur…heel inspirerend. Dan is het ook heerlijk om weer terug te komen in ús heitelân en met nieuwe ideeën en idealen hier aan de slag te gaan.
Een mooie tekst op de muur,
HUISSTIJLONTWERP
of een mooie foto over de hele muur,
AUTOBELETTERING
of stijlvol uw huis voorzien van foto’s,
RECLAMEBORDEN
mooi ingelijst of opgeplakt.
CANVASPRINTS
Canvasprints op ieder formaat
FOTOBEHANG
Ideetje, maar u weet niet hoe of wat?
BOOTNAMEN
Wij vertellen u hoe of wat !
H a r l i n g e r w e g 1 5 / 1 7 - K i m s w e r d - Te l : 0 5 1 7 4 3 4 8 4 5 - M o b i e l : 0 6 5 0 5 8 1 8 5 3 e -mail:
[email protected] - w w w.mammoetprint.nl
V&S Bouwservice Voor Kwaliteit en Duurzaam Bouwen BOUWSERVICE Kantoor: Harlingerweg 29 8821 LE Kimswerd Tel.: 0517 642386 Fax: 0517 642369 Mob.:0 6 5 1 6 0 3 1 3 2
Nieuwbouw Onderhoud Renovatie
Werkplaats: Hilaerdermieden 3 9027 BB Hilaard
Restauratie
Tel.: 058 2893192
[email protected]
Bel, Fax of mail voor een vrijblijvende offerte
Lubbert begon na onze reis als ZZP-er in de bouw. Dik drie jaar geleden heb ik me bij Lubbert en Niels, onze eeuwige werknemer van de maand, aangesloten en samen vormen wij Munniksma bouw en onderhoud. Ik had nooit kunnen bedenken dat het zó leuk en zeker ook leerzaam is. Mijn iets minder jonge jeugd breng ik sinds mei dit jaar door in Kimswerd. Terug van weggeweest! En dat voelt goed. Lubbert, Diesel de hond (& Robbie de rat) en ik wonen op ‘kamping Kimswerd’ in de stacaravan. Het is daar tot nu toe heerlijk vertoeven. Wij zijn benieuwd of we in de winter ook zo enthousiast zullen zijn! Naast de wereld van de bouw interesseer ik me voor fotografie, persoonlijke ontwikkeling en spiritualiteit. Ja, twee daarvan zijn vage begrippen. Dat maakt het ook zo leuk vind ik. Iedereen gaat hier zijn eigen weg in en wat voor de één geldt in het leven, geldt voor de ander weer niet. Zo heeft iedereen zijn eigen waarheid. Mijn grootste wens is dan ook ‘world peace’ (en ik doe niet eens mee aan een schoonheidswedstrijd…). Zelf bak ik er nog niet veel van hier actief mee bezig te zijn. Toch hoop ik op een dag mede het verschil te maken. Amen. Graag geef ik het toetsenbord door aan Aukje Veltman. Aukje, ik kwam je een tijd geleden tegen in de supermarkt, waar we een leuk praatje hadden. Je gaf aan weer met een studie te zijn begonnen. Daarvoor loop je ook stage. Ik bewonder je doorzettingskracht! Hoe gaat dat? En wat houdt jou nog meer bezig?
Moudekrûper.
Rotten binne der yn soarten: swarte rotten, brune rotten, rioelrotten. En no wie der lêsten ek al ien dy ’t yn ’e Ida van Tiarastrjitte op ’e sneup wie nei Noarske Woelrotten.
Laatste nieuws van de vereniging dorpsbelangen,
Ook in deze Mienskip even een overzicht van waar we allemaal mee bezig zijn. We hebben overleg gehad met onze dorpencoördinator en de Wethouder dhr. Stoel. Iedereen die langs het gemeentelijk groen loopt is duidelijk dat de hondenpoepzakjes geen overbodige luxe zullen zijn. Ze zijn ondertussen binnen gekomen en we willen ze ophangen aan een aantal hondenpoep containers. We wilden ze aanschaffen en hebben de gemeente toestemming gevraagd om ze te mogen plaatsen. De wethouder reageerde verbaasd op ons initiatief en vroeg waarom wij de containers wilden kopen; dat hoorden zij te doen. We gaan in samenspraak met omwonenden bepalen waar de containers het beste kunnen staan en geven dat door aan de gemeente en hopen dat ze dan vlot zullen acteren. En we hopen dat een ieder die zijn hond uitlaat ook gebruik gaat maken van de zakjes. We hebben ook gevraagd of we een paar banken neer mochten zetten; wederom een verbaasde wethouder die vroeg waarom we de banken zelf betaalden. Waarom is deze man niet eerder in de politiek gegaan?! Wordt vervolgd. U weet nog wel dat er een paar weken een tweetal kastjes gehangen hebben aan de lantaarnpalen, 1 op de Harlingerweg en 1 op de Greate Pierwei. Hiermee zijn de verkeersbewegingen geregistreerd en de gemeente heeft met dit onderzoek bepaalt dat er daadwerkelijk 30% te hard gereden word. De resultaten zijn binnen en al de cijfertjes zullen in een bijeenkomst met onze coördinator en een verkeersdeskundige besproken worden. Wat volgens de gemeente een vast gegeven is bij alle dorpen; dat er meestal door de in en om het dorp wonende mensen te hard word gereden. Zij zijn bekend met de omgeving en denken dat ze dus wat sneller kunnen.
Zoals u al in de krant heeft kunnen lezen heeft Elkien nagedacht hoe ze met de toekomstige "krimp" om moeten gaan.
Ze hebben de vereniging van Dorpsbelangen gevraagd of die daar over mee wil denken. Natuurlijk willen we dat en we zoeken hiervoor mensen die in het dorp zelf wonen en met ons samen dit willen oppakken. We waren al van plan onze dorpsvisie te gaan actualiseren en gaan dit nu doen met een aparte werkgroep. Er zullen een aantal dorpsbijeenkomsten georganiseerd worden waar een ieder zijn of haar mening kan laten horen.
Er is nog niemand naar voren gekomen die voor de AED weer een cursus wil volgen, we willen dit samen met de omliggende dorpen oppakken. Dit kan wellicht samen met een reanimatie cursus. Ook hiervoor kunt u zich aanmelden bij
[email protected] .
De Merke is alweer een tijdje achter ons en iedereen heeft zich prima kunnen vermaken. We hebben als dorp er gewoan een gesellug feest van gemaakt! De weergoden hebben prima meegewerkt en alle festiviteiten en kaatspartijen trokken weer veel mensen uit het dorp. Heeft u nog lantaarnpalen gezien die niet meer branden? Geeft het door aan ons of direct aan ZIUT: 088 857 62 29. Geeft aub dan wel het nummer door wat op die paal staat, dit scheelt een heleboel uitleg werk.
Tot zover eerst maar weer, u weet ons te vinden mocht u nog vragen hebben.
namens dorpsbelangen, Peter Harders.
Bertha Hiemstra-Politiek. Bertha werd geboren in 1920 op de Grauwe Kat. Haar vader Sytse Politiek had daar een boerenbedrijfje, maar dat was in de versukkeling geraakt, doordat haar vader 5 jaar soldaat was geweest in de mobilisatie tijdens de eerste wereldoorlog. Haar moeder was in die periode veel ziek en vreemde krachten moesten haar helpen. In die periode was het arbeidsloon vrij hoog, omdat alle jonge mannen in dienst waren, zodat er veel werk op de schouders van de vrouwen terecht kwam. Sytse Politiek werd bij de grenadiers ingedeeld,omdat hij vrij groot was. Dat onderdeel had tot taak om het koninklijk huis te beschermen. Zijn eerste dienstperiode was van 1908 -1910. Hij was toen gelegerd in Den Haag en moest geregeld wacht lopen bij het koninklijk paleis. Hij wist veel verhalen te vertellen over prins Hendrik, als die weer eens ladderzat thuis werd gebracht. Zijn sterkste verhaal was de geboorte van Juliane. Die nacht moest hij in het paleis wacht lopen, op korte afstand van de kraamkamer. Zodoende was hij op korte afstand getuige van de geboorte van de kleine prinses. Een uiterst moeilijke geboorte, die uren duurde. De geboorte vond een aantal weken later plaats dan gepland. Het volk werd zelfs al ongerust en geregeld stonden er dronken studenten voor het paleis te lallen; “In naam van oranje doe open de poort”. Op 30 april ging het de geboorte werkelijk gebeuren, maar het schoot niet op. Pas na twaalen op 1 mei kwam de boreling ter wereld. Het eerste gehuil van de baby was
duidelijk na 12 uur te horen. Een ieder die daar getuige van was geweest, kreeg de strikte opdracht om te zwijgen overwat hij gehoord had. Ze moesten vertellen, dat de geboorte van het kind voor twaalf uur was geweest. De prinses kreeg 30 april als geboortedatum. De datum 1 mei was voor het Koninklijk huis een vloek. Het was de dag van de arbeid en dan was er altijd in grote steden een massale optocht tegen het gezag en tegen Oranje. Die dag 1 mei paste niet en dus werd er besloten dat het kind net voor twaalf uur werd geboren. Vandaar dat Koninginnedag nu nog steeds een dag te vroeg wordt gevierd! Sytse Politiek, een bescheiden man, heeft jaren zijn mond gehouden maar op oudere leeftijd heeft hij de waarheid geopenbaard. Bertha, voor ons Betty, verhuisde met de familie in 1922 naar Kimswerd. Haar vader liet een stal bouwen halverwege Harlingen, naast het land met de bulten en waterpartijen, in de volksnaam de Wyldernis fan Jan Baas. De stal is later afgebroken. Betty moest na de lagere school aan het werk bij anderen en dat hield in dat je lange dagen maakte en ook moest meehelpen op het land. Ze trouwde met Jitse Hiemstra, die bij de smid D. de Vries knecht was. Tijdens de Tweede wereldoorlog was er weinig werk bij de smid, die had geen stroom en nieuw ijzer kon niemand meer kopen. Het werk bij vakmensen viel stil. Jitse ging toen werken bij zijn schoonvader waar voldoende werk was. Ze kregen eerst een zoon met de naam Jacob. Helaas sloeg daarna de dood wreed toe in hun gezin. De volgende twee kinderen overleden enige dagen na de geboorte. In die tijd wist men niet dat de resusfactor er voor zorgde dat kinderen niet levensvatbaar waren. Voor Betty een zware
tijd. Ze kregen na enige jaren nog een meisje, die de naam Maaike kreeg. De wetenschap wist toen wat men tegen de resusfactor moest doen, zodat kinderen in leven bleven. De ellende was nog niet voorbij of Jitse werd door de Duitsers gearresteerd. In hun stal was een Joodse familie ondergebracht. Helaas kwamen de Duitsers hier achter en de gehele familie werd afgevoerd naar de gaskamers. Jitse werd naar het beruchte strafkamp Eureka bij Ommen gestuurd. Na een lang verblijf werd hij ziek, maar dank zij een Duitse arts werd hij niet op een open kar naar het ziekenhuis van Zwolle vervoerd. De SS bewakers hadden hem eerst op een open kar gelegd, terwijl het vroor dat het klapte. Die dokter greep in. Na enige weken werd Jitse naar huis gestuurd als een wrak. Een sterke kerel kwam thuis als een zwak vogeltje. Het duurde maanden voordat hij weer werk kon verrichten. Ondertussen moesten iedere dag de koeien gemolken worden. Betty heeft menigmaal haar vader daarbij geholpen. In de oorlogsjaren waren alle winters zeer streng en er viel veel sneeuw. Vaak waren door de wind de sloten vol gewaaid en dan waren bij nacht de reizen naar hun stal zwaar en soms bijna onmogelijk. Na de oorlog knapte Jitse, door de zorg van Betty, weer op, maar zijn gezondheidstoestand bleef labiel. Op een gegeven moment kreeg hij acute reuma en moest hij naar het ziekenhuis. Het bedrijf moest hij noodgedwongen verkopen. Toen hij genezen was, werd hij bloemenhandelaar. Achter hun huis, aan de Harlingerweg, bouwde hij een mooie kas waar tijdens winterdagen de bloemen een goed onderkomen hadden. Met een bus vol bloemen ging hij er iedere dag op uit. Toch bleef de reuma doorzeuren en op een gegeven moment raakte hij bedlegerig. Betty kwam voor een moeilijke taak. Jitse was een vrij zware man die eigenlijk niets meer
kon. De verpleging was heel zwaar. Ze heeft dat enige jaren volgehouden, maar op dokters advies moest Jitse opgenomen worden in de Batting. De bezoeken naar dat verpleeghuis waren zwaar. Jitse kon moeilijk accepteren dat hij niets meer kon. Jitse en Betty hebben in verschillende huizen gewoond. Eerst hebben ze jaren ingewoond bij Betty haar ouders en na de oorlog toen er weer wat extra woonruimte beschikbaar kwam, verhuisden ze naar het Wythûs. Daarna achter de VIVO. In dat huis was toen nog geen waterleiding en de eigenaar wilde het er ook niet in laten plaatsen. Het water kwam nog uit de waterput. De eigenaar van die put Casper Veenstra was zeer zuinig op zijn water en dat hield in dat ze per dag maar twee emmers mochten gebruiken. Vaak was dat een grote ergernis voor beide partijen. Aan de Harlingerweg hebben ze daarna een mooi huis gebouwd. Betty heeft geen makkelijk leven gehad met veel verdriet. Ze was echter sterk en werd met weinig doktershulp bijna 92 jaar. Haar laatste ziekte werd haar fataal. Na een zware operatie aan de darmen bleek dat ze niet meer kon herstellen. Longontsteking velde haar. Ze werd begraven naast Jitse en haar kinderen Sytse en Maaike. Reinder.
Terugblik Zuiderzeepad. Het is alweer een tijdje geleden dat we de laatste etappe van het Zuiderzeepad wandelden en intussen zijn we alweer aan een andere LAW begonnen. Toch lijkt het me leuk om nog even wat herinneringen op te halen aan onze bijna twee jaar durende tocht rondom de voormalige Zuiderzee. Van een collega had ik jaren geleden gehoord, dat het deel in Noord Holland van Enkhuizen ontzettend saai zou zijn, maar onze ervaring is juist het tegendeel. Schitterende stadjes en weidse vergezichten waren ons deel met prachtige eeuwenoude kernen. Hoorn, Edam en Monnickendam waren als plaatjes zo mooi met hun koopmanshuizen en imposante Nicolaaskerken. Ons bezoek aan Volendam waar we in klederdracht op de foto gingen en onze ontmoeting met de plek waar Joh. C. Kievit zijn boeken over Dik Trom schreef (Etersheim). Of de keer dat we op een vroege zaterdag-ochtend bij koffiehuis ’t Loosje met uitzicht op de Waag in het zonnetje zaten. Tijdens dezelfde etappe kwamen we over de meest verontreinigde plek van Nederland, de Diemerzeedijk en liepen langs nog zo’n lekkere plek, de voormalige kruitfabriek bij Muiden. Ook in het Gooi waren schitterende stadjes op onze route te vinden; Muiden, Naarden en Eemnes, om maar eens een paar te noemen. In de herfst van vorig jaar dwaalden we kilometerslang door de bossen en over zandverstuivingen op de Veluwe, niet wetende, dat we na Kampen door ontzettend mooie natuurgebieden zouden komen. De Wieden, de Weerribben en de Rottige Meente staan in ons geheugen gegrift als erg bijzonder; net als stadjes als Vollenhove en Blokzijl. Tenslotte moesten we, toen we de grens van Overijssel en Fryslân bij Ossenzijl waren gepasseerd, ook nog langs de Tjeukemeer en door Gaasterland en ook dat was geen straf. Kort gezegd is het Zuiderzeepad voor iedereen die
van cultuur, natuur en sportief bezig zijn houdt een aanrader waar je ook nadien eigenlijk nooit meer los van komt!
Moudekrûper.
Is de Mienskip wat efterop? De foarige wie fan 2001. Dat stie der teminsten op.
Nieuws van de Stichting VPTZ Zuidwest Friesland….. De Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Zuidwest Friesland biedt sinds 1992 hulp en ondersteuning aan mensen in de laatste fase van hun leven. Dat doet zij bij mensen thuis, maar sinds 2000 ook in de hospice in Sneek. De hospice in Sneek is de 1e hospice in Friesland geweest en momenteel gehuisvest in het Dr. Wumkeshûs. Het biedt plaats aan 3 gasten. Na al die jaren is de locatie te klein geworden en heeft te weinig ruimte om onze gasten nog een goed onderkomen te bieden. Het bestuur is daarom op zoek gegaan naar een zelfstandige huisvesting voor de hospice: een locatie in een woonwijk met een eigen voordeur en een grote tuin die geschikt gemaakt kan worden voor onze gasten. Wij prijzen ons zeer gelukkig met de aankoop van de school waarin een kinderopvang was ondergebracht. Het gebouw ligt aan de Westhemstraat in Sneek. Dit gebouw voldoet aan al onze wensen. Er is veel ruimte om mooie gastenkamers te maken en rondom is ruimte voor een grote tuin. Het gebouw zal echter aangepast moeten worden aan de eisen van een hospice. Er worden vier gastenkamers gerealiseerd met eigen sanitair, een huiskamer, keuken, logeerkamer, stilteruimte, ruimtes voor de vrijwilligers en coördinatoren en genoeg berging. Als het gebouw klaar is zal het de uitstraling krijgen van een mooie bungalow, waar mensen op een waardige manier afscheid kunnen nemen van hun leven. De verwachting is dat de verbouw een aantal maanden gaat duren en dat in het voorjaar 2012 de nieuwe huisvesting klaar zal zijn. Om de verbouwing en de inrichting te kunnen realiseren
is er veel geld nodig. Als vrijwilligersorganisatie zijn wij daarvoor o.a. afhankelijk van gulle gevers, van gemeenten, maatschappelijke organisaties, fondsen en sponsors, maar ook van particulieren. Via dit bericht willen wij uw aandacht daarvoor vragen. Wilt u de VPTZ steunen en helpen om voor de inwoners in Zuidwest Friesland een hospice te realiseren waar mensen op een goede manier afscheid kunnen nemen van het leven? Dat kan door een eenmalige gift te storten op rekening nummer 66.83.54.747 van de Stichting Vrienden van de VPTZ of door donateur te worden van de stichting. De organisatie heeft een ANBI verklaring waardoor u belastingvrij kunt schenken. Wilt u meer informatie over het werk van de VPTZ Zuidwest Friesland dan kunt u contact opnemen met de coördinatoren van de VPTZ tel.: 0515-436040 of via e-mail:
[email protected] Bestuur, coördinatoren en vrijwilligers van de VPTZ Zuidwest Friesland danken u bij voorbaat en hopen op voldoende middelen om onze wens uit te laten komen.
AEDcursus: Geachte dorpsbewoners, Voor een ieder die nog geen AEDcursus heeft gedaan en voor diegene die toe is aan de herhaling hiervan; u wordt nu de mogelijkheid geboden om hier aan deel te nemen. Opgave via:
[email protected] Evt. gaan we ook reanimeren hierin meenemen.
Het graf zonder grafsteen. Sipke Dijkstra. Alleen de ouderen onder ons hebben Sipke gekend. Sipke was soms een rare snuiter. Dat begon al bij de geboorte toen bleek dat hij een schisis had. Men kende dat woord toen niet en noemde het een hazenlip. Nu al een ramp, maar voorheen was dat nog veel erger. Tegenwoordig kan men zulke kinderen opereren, soms vele malen, dan is het minder herkenbaar en soms zie je het in het geheel niets meer. Als het vroeger een jongentje betrof, dan kon die op oudere leeftijd een snor dragen, maar aan zijn spraak was het altijd duidelijk te horen, omdat bij dergelijke personen ook het gehemelte vaak gespleten is. Mensen met een hazenlip waren vaak het mikpunt. Als kind werden ze gepest en als oudere soms ook nog. Sipke had echter één groot geluk. Zijn ouders waren niet onbemiddeld. Zijn vader, Jan J. Dijkstra was een bekende graankoopman. In onze omgeving had hij als koopman een goede naam, omdat hij zeer betrouwbaar was en dat bevorderde zijn handel. Wel had Sipke een nadeel. Zijn moeder ging hem extra beschermen en nog meer verwennen en dat heeft hem geen goed gedaan. Sipke dacht op oudere leeftijd dat hij zich meer kon permitteren dan de rest van de familieleden. Al snel mocht hij een motor kopen. Men noemde dat toen een stoomfiets. Op de foto kunt u zien dat hij echt trots op zijn machine is. Een geweldige koplamp siert het geheel. Ook de motor was iets bijzonders. Voor die tijd kon hij al een behoorlijke
snelheid bereiken. Sipke heeft jaren gebruik gemaakt van deze motorfiets en vele avonturen beleefd. Hij mocht graag stunten en altijd had hij geluk. Tijdens het stunten werden er soms weddenschappen afgesloten. Zo beweerde Sipke dat hij onder de spaarbomen kon doorrijden. Die waren vroeger anders dan nu. Het was een balk die handmatig naar beneden gedraaid werd. Tijdens deze stunt lukte het Sipke niet om onder de bomen door te rijden. Hij reed vrij snel en kon niet op tijd bukken. Hij kwam wel over de spoorrails want beide bomen knapten als lucifersprikjes af door de grote snelheid van de motor. Sipke zelf kwam er vrij goed vanaf. Alleen was zijn borstkas behoorlijk gekneusd. Als hij met zijn motor op weg was moest hij geregeld even stunten. Tijdens zo’n stunt kwam hij op tolhek onder een auto. De motor en Sipke scheerden over de weg. Toen de geschrokken automobilist stopte en naar Sipke liep, krabbelde die weer overeind en riep tegen de bestuurder van de auto: “Ast my dea ha wolst, moast me in oare kienderwagen komme”. De motor werd weer gestart en Sipke was al weer onderweg naar een ander avontuur. Vaak vroeg hij dorpsgenoten om een eindje mee te rijden. Die deden dat graag. Als er gestart werd gaf Sipke de medepassagier de raad om zich stevig vast te houden. Op de terugweg vooral testte hij die passagier. Hij gaf een flinke
dot gas zodat het voorwiel ietsje omhoog ging en als die passagier zich niet goed vasthield, rolde die achterwaarts van de duo. We kennen allen het grote hok achter de ijsbaan. De laatste eigenaar was Jan Munniksma. Daarvoor Up van der Zee, Jacob de Vries en Douwe de Vries. Toen de Vries het hok kocht werd er een koeienstal achter gebouwd. Sipke heeft het laten bouwen en begon daar een kippenbedrijf. Deels mestkippen, deels legkippen. Ook ging hij zich bekwamen in het opfokken van jonge kuikens voor de handel. Op het naast gelegen land werden diverse rennen gebouwd waar de kippen zich konden vermaken. Hij kocht echter te veel kuikens. Toen de kippen aan de leg kwamen, groeide het bedrijf hem boven het hoofd en moest hij na een paar jaar afscheid nemen van zijn fokkerij. Hij kocht daarna een paard en mooie wagen en ging zich bekwamen in het bezorgen van pakjes en ander vracht. Zelfs ging hij met die wagen wel kleinvee vervoeren. Zo ging het verhaal dat hij op zekere dag voor een boer met de zeug naar de beer (mannetjesvarken) moest. Het beest werd in de wagen geladen en net als altijd was de start vliegend. De zeug schrok, rende naar achteren en vloog tegen het achterschot op Dat schoot los en de zeug lag achter de wagen. Het beest krabbelde op en rende weg. Sipke had niets gemerkt en reed met gezwinde spoed naar de berenhoudster in Arum. Daar aangekomen moest de zeug uit de wagen. Toen pas kwam hij tot de ontdekking dat de kar leeg was. In paniek reed hij nog veel sneller terug naar de boerderij van de eigenaar. Aldoor moest hij opletten want hij dacht dat tijdens de tocht naar Arum het beest hem
ontsnapt was. Helaas, hij kwam geen varken tegen op de weg. Aangekomen bij de boerderij zag hij de zeug pas weer terug. Het beest werd weer in de kar geleid en weer ging de reis naar de berenhoudster. Als een zeug gedekt was stuurde de berenhoudster een briefkaart naar de eigenaar en daar stond altijd op: Uw farken is gereten, u kunt hem hallen! In het Fries heet het dekken van een zeug; Hy is riden en zij vertaalde dat het dier is gereden maar dan met een t. Sipke had ook enige tijd pianoles. Toen hij ouder werd liet hij in een dolle bui de piano wel eens op een boerenwagen plaatsen. Hij liet een medewerker het paard voor de wagen spannen en tijdens de rit reed hij al spelend door het dorp. De muziek die hij dan speelde was altijd aan de populaire kant en niet te ingewikkeld, want hij wilde de zwarte toetsen niet gebruiken. Naast muziek maken had Sipke nog een hobby. Tekenen en schilderen. Een foto van een tekening van de streek gaat hierbij. Sipke heeft een aantal jaren in Harlingen gewoond, maar toen hij met Jetske trouwde kwam hij weer in Kimswerd. Hij werd 80 jaar oud. Zijn graf ligt vlak bij zijn familieleden, maar er is helaas nooit een grafsteen op zijn graf gekomen. Reinder.
Het lijkt erop dat er zo tegen het einde van 1986 weinig te beleven is want De Mienskip nr. 6 van dat jaar is maar een dun blaadje. In het openingsartikel een vooruitblik op de naderende kerstdagen en namens de redactie het afscheid van Joke Volta die enkele jaren het tekenwerk verzorgde. Verder nog het overzicht van het bevolkingsverloop. In een stukje van de kaatsvereniging de aankondiging van het 90-jarig jubileum in 1987; er is een commissie in het leven geroepen en deze vraagt om materiaal voor het samenstellen van een tentoonstelling en het opstellen van een jubileumuitgave. Van OKK is er en bijdrage over o.a. het jubileumfeest in het afgelopen jaar, het federatie-concours in Makkum en de jaarvergadering. Het concours was een grootsucces, want er er werd een eerste prijs met lof behaald. Ook verscheen er een lovend artikel in de L.C. Van de Fûgelwacht was er een stukje over de resultaten in het afgelopen broedseizoen; door de late winter was het resultaat aanvankelijk mager, maar door controle, nazorg en nestbescherming waren de resultaten uiteindelijk toch nog goed. Van de toneelvereniging de aankondiging dat er voor dit seizoen een serieus stuk ingestudeerd zal worden, dit omdat het voor de spelers een nieuwe uitdaging betekent na de diverse comedie’s. Mevr. Poelstra vertelt iets over dominee Antonius ven Blankendaal die in 1699 in Kimswerd op de kansel kwam. Hij dronk nogal eens een glaasje teveel en kwam daardoor in de problemen met de classis (raad van toezicht). Uiteindelijk werd hij uit het ambt gezet en in 1716 opgevolgd door Wibrandus Sloterdijck uit Wûns. Op zijn beurt werd hij opgevolgd door Gerardus Horreus; deze dominee stierf in 1797. Hij en zijn vrouw liggen in de kerk begraven, hun steen is hier nog altijd te zien. De jeugdclub heeft een stukje over het lopende seizoen, de lampionoptocht en de kerstviering; verder wordt nog aandacht gevraagd voor de (kerst)-kaartverkoop. Na de bijdrage van de administratie is er nog een stukje over de oorlogsgraven van de neergeschoten vliegtuigbemanning. De Mienskip besluit met een afscheid van Joke Volta, ze vertrekt met dochter Ansgar naar de Canarische eilanden.
Wy hawwe him wer hân, ús Kimswerter Fryske Boekemerk. Yn earste ynstânsje gongen wy der fan út dat it wolris de lêste Fryske Boekemerk yn Kimswert wurde soe. Der moast noch al wat wurk foar fersetten wurde, der wienen noch al wat frijwilligers foar yn ’t spier en de opbringst waard alle jierren lytser. It koe de kosten mar amper mear hoedzje. No wie de boekemerk wol in lyts bytsje út idealisme opset. As ôfdieling Kimswert fan ’e Europeeske Feriening “Villages of Tradition” moasten wy op in stuit wat dwaan mei it streekeigene, mei wat fan ’e eigen kultuer. Oanret waard benammen om streekprodukten te promoaten. Foar wat earmere lannen wie dat ek wol oantreklik, mar foar ús net sa bot, fûnen wy. Wy keazen dus foar ús eigen taal. In lytse taal dy ’t wat langer wat mear yn ’e ferdrukking komt omdat, sa liket it wol, der hieltyd mear Friezen binne dy ’t, njonken har Nederlanner wêzen, net grutsk genôch binne op noch wat ekstra’s: in eigen taal, in eigen kultuer. Sa ûntstie it plan fan in Fryske Boekemerk: wat is de Fryske literatuer no oars as in utering fan Fryske taal en kultuer, fan eigen identiteit. Lokkich wienen wy dit jier nei ôfrin fan ’e boekemerk wer wat optimistysker as ferline jier. It wie in gesellige boekemerk, mei wer wat mear klanten. Der binne dochs wer sa’n 350 boeken de doar út gien. De measten foar € 1,- it stik. Der bruto opbrinst wie in lytse €400,- Netto bliuwt der fansels minder oer, mar wy ha yn ús wat opkrikte optimisme dochs besletten om it takom jier noch mar wer in kear te organisearjen. Wa wit komme der dan ek wer ris wat mear Kimswerters, want dat hold dit jier net oer. De boekemerkkommisje.
Van 18 t/m 24 september zijn weer 7 collectanten met de bus op pad gegaan. De opbrengst in Kimswerd was € 331,81. De landelijke campagne heeft dit jaar als boodschap: “Als je een hoge bloeddruk hebt, dan heb je een verhoogde kans op nierschade en moet jaarlijks je nierfunctie gecontroleerd worden. Het is bekend dat 1 op de 5 mensen met een te hoge bloeddruk nierschade heeft, vaak zonder het te weten. Dit is voor de Nierstichting aanleiding om iedereen die een te hoge bloeddruk heeft op te roepen om 1 keer per jaar de nierfunctie te laten controleren. Vroegtijdige opsporing kan veel leed voorkomen.” Collectanten: bedankt voor je inzet. Inwoners van Kimswerd: bedankt voor uw gift!!! ( De opbrengst van elke collecte willen wij graag in de Mienskip publiceren. Stuur ons dus even een berichtje. Redactie Mienskip.)
Moudekrûper.(Foar E.R)
Op stoom sûnder stroom! Sels op ’e elektryske fyts wurdt de Mienskip rûnbrocht. Mar ja, dan moatte jo wol genôch stroom ha fansels, oars wurdt it in hiele traap werom.
Sipke Palsma hat ferskate bijbanen. Sa giet hy alle dagen de toer yn, om it oerwurk fan de tsjerke op te winen. Mei in grutte slinger draait hy dan in stielkabel op in spoel. Oan dy stieltried hinget in swier blok izer. De tried komt dan ûnder spanning te stean. As de klok ien kear rint, soarget dat gewicht der foar, dat de slinger elke sekonde ien kear hinne en wer giet. In kamrêd ferskoot dan ien takkel. It gewicht is sa persys útbalansearre dat alle kearen it kamrêd eksakt ien takkel ferskoot. Oan de oare kant fan de as ferskoot dan in oar kamrêd ek ien takkel en dy driuwt de stang oan nei it oerwurk, dat bûten oan de toersmuorre sit. In dreech ferhaal, mar as jo it sels in kear sjoen ha is it simpel. Sipke hâldt foar ús de tiid by en dat docht hy perfekt. Ek as de klok yn de hjerst en maitiid in oere ferspringe moat, is hy der op`e tiid by. Fierder hâldt hy it kloklieden alle dagen yn de gaten. Dit wurk docht Sipke al langer as tritich jier. Alle dagen wer. Yn wezen is Sipke in ûnmisber man. Reinder.
De kuierders zijn weer gestart. Fraai begin van het Friese Woudenpad. De Kuierders zijn zaterdag 15 oktober aan het (voormalige) Zevenwoudenpad dat nu het Friese Woudenpad heet begonnen met een etappe van 20 km. van Lauwersoog naar het dorp met de kortste naam van Nederland: Ee. De gewoonte van de Zuiderzeepadwandelaars, om met koffie en gebak te beginnen werd zonder morren overgenomen en daardoor was het al na tienen dat de 12 deelnemers er de pas inzetten met rechts naast zich het Wad met in de verte Schiermonnikoog en links de Bantpolder met veel minder ganzen dan verwacht. Na 5 km werd de dijk een dijkje met lang gras en werd duidelijk wie waterdichte schoenen had en wie niet. De Waddenzee was nu achtergelaten en ingeruild voor gigabouwland met aardappelrooiende machines en al snel werd de Lauwerszeeweg bereikt met in de verte Oostmahorn. Dit dorp, dat vroeger de vertrekplaats was van de veerboot naar Schiermonnikoog en ook de beroemde reddingboot van Mees Toxopeus herbergde, heeft zich helemaal ontpopt als recreatiepark en het was er nu, zo tijdens de herfstvakantie, dan ook behoorlijk druk. Vanaf de oude Lauwerszeedijk keken we zo het vreemd aandoende kunstmatige Ezonstad in en constateerden dat er iets van een ziel aan zoiets ontbreekt; dat wat b.v. Zuiderzeestadjes wel hebben. Vlak na Oostmahorn was er een instructieopstelling voor boogschieters gemaakt en natuurlijk konden wij het niet laten om even onze kunsten uit te proberen. Met veel plezier gaf de jonge instructrice uitleg en konden enkelen van ons laten zien welke pijlen ze op hun boog hebben. Enkele kilometers verderop werd Ezumazijl bereikt; een sluizencomplex dat in 1901 is voltooid en er nu werkeloos maar goed onderhouden bijligt. Na Ezumazijl liepen we door het natuurgebied de Lauwersmeer
met veel mensen met immense kijkers die door ons moesten worden gewezen op reeën in de verte. Nadat we langs een z.g. dooswoning het “oude land” weer waren opgelopen kwamen we via buurtschapje Nijlân op een heel fraai eeuwenoud kerkenpad dat ons al slingerend naar onze eindbestemming, het sluimerende dorpje Ee bracht en dat is tevens op ons startpunt van de volgende etappe op onze reis van Lauwersoog naar Steenwijk.
Reaksje op foto. Wy krigen in reactie op in foto dy’t wy earder yn ’e Mienskip hân hienen. Geachte redactie, Graag willen wij reageren op een foto met bijschrift uit de Mienskip nr 4. Het gaat om de foto met het spandoek waarop een tekst over Bill Clinton stond. Wij waren destijds onaangenaam verrast toen wij dit spandoek aan ons stek aantroffen. Er was door ons géén toestemming gegeven om dit spandoek op te hangen. En tot op de dag van vandaag konden wij er niet achter kunnen komen wie verantwoordelijk was voor deze actie. Een tijd later stond er een foto van dit spandoek in de Mienskip nr4. Wij vinden het heel vervelend dat dit spandoek aan ons stek gehangen is zonder ons medeweten. Met vriendelijke groet Monika en Piet Jan Volbeda
Moudekrûper.
Telepaty by it rûnbringen fan ’e Mienskip? By G.B. en dy yn Harns spile dat yn alle gefallen in rol.
Jongeren werkplaats. Zingen met de jongerenwerkplaats in de Matthäus Passion ? Ben je tussen de 16 en 27 jaar, muzikaal en vind je zingen leuk? Houd je van een uitdaging en ben je op maandagavond vrij? Meld je dan aan bij de Oratoriumvereniging Bolsward om een keer mee te zingen in ”de Matthäus Passion” van J.S.Bach. Het kost je geen cent, start repetities in januari 2012, afsluitend op 3 en 4 april 2012 concert in een uitverkochte kerk voor wel 1200 luisteraars! Nieuwsgierig geworden? Lees dan verder op onze website: www.ovb-bolward.nl of bel: Lidwien van der Veer 0515 - 413489 Gerda Groeneveld 0566 - 602159 Aly Wijbenga 0515 - 232623
In onze nieuwsbrief schreef Kaisa uit Finland:
“Ik ben Kaisa uit Finland en ik woon een jaar hier in Friesland als uitwisselingsstudent. Een van de prachtigste dingen in mijn jaar was, dat ik mee mocht zingen in het koor van de Matthäus Passion. Ik twijfelde wel eerst of het wel helemaal zou lukken. Je moest niet alleen maar zuiver en op tijd zingen maar ook wel verdrietig, boos of blij! Gelukkig had ik een erg lieve mentor naast mij die met veel geduld dit allemaal uitlegde. Er moest hard worden gerepeteerd maar ook bleef het erg gezellig. Het oefenen was de moeite waard. Snel gaven de repetities meer energie dan het kostte. Ik keek elke maandag uit naar de kooravond. Vaak klonk het zo ongelooflijk mooi. Pauli als dirigent en Jan als begeleider op de piano doen het ontzettend goed. De uitvoering vond ik een beetje spannend totdat het orkest begon met “Kommt ihr Töchter, helft mit Klagen”. Toen was alle spanning weg. Hoe mooi ik het vond is niet te beschrijven. Zoveel Nederlandse woorden ken ik ook niet eens. De muziek bleef ook nog wekenlang in mijn hoofd hangen. Later las ik de verslagen in de krant. Ik weet niet of ze elk jaar dezelfde complimentjes weer schrijven. Maar het maakt mij niet uit. Voor mij was het een erg mooie ervaring. Ik ben blij dat ik mee mocht doen.”
Kaisa Irjänä
Topper Titia winnaar muurkaatstoernooi Kimswerd Zondag 23 oktober organiseerde kaatsvereniging ‘de Helfrichs’ haar eerste muurkaatstoernooi van dit seizoen. De senioren heren én vooral de dames hadden alweer een paar keer fanatiek getraind in de zaal van MFC ‘Piers’ Stee’, een dame wist dan ook het toernooi te winnen. Er stonden 18 deelnemers op de lijst en er is vier keer met een andere lijst gekaatst. Degene met de meeste winstpartijen ging met de prachtige krans naar huis. Speciale dank voor Feikje de Jong, ze wist deze keer wederom een bijzonder mooie krans met erg mooie kleuren te maken, top! Er was maar één muurkaatser die alle vier partijen heeft gewonnen: Titia Fokkema. De strijd om de tweede en derde prijs was erg spannend, er waren nl. zes mensen die 3 partijen hadden gewonnen. Het aantal voorpunten was doorslaggevend en zat érg dicht bij elkaar. De tweede prijs was voor Janny Visser, met 67 voorpunten en de derde prijs ging naar Sjoerd Atze de Jong, hij had één punt minder: 66 voorpunten. De prijzen zijn deze keer gesponsord door Loonbedrijf Doeke Osinga uit Kimswerd: een vleespakket met een zak aardappelen en een zak uien. Zo komen de muurkaatsers de winter wel door! Doeke: bedankt! Ons vaste duo Piet en Jelly stonden weer enthousiast achter de bar in het MFC en het was nog lang gezellig. Bedankt! Kijk voor meer kaatsnieuws uit Kimswerd op: www.kvdehelfrichs.nl
Permutatie en Transformatie Kimswerd houdt van wiskunde kimswerd kimswerd kimswerd smikwerd miskwerd wiskmerd wisk mr de wisk rm de wisk un de wisk un de wiskunde Een Fransman zou zeggen: Merde! Een Fries zou zeggen: Blikstiender! een metamorfose Thys van der Veer
Restauratiecommissie nieuws VII.
Een wereldvondst
VII
Het meeste sloopwerk is nu voltooid en Gosse en Douwe kunnen weer beginnen aan de opbouw. Wel moest eerst de vloer van het koor overhoop gehaald worden, om de grafstenen van de Heemstra’s in de kerk herplaatsen. Uit aantekeningen van Meester J. Elsinga uit 1857 bleek duidelijk dat ze oorspronkelijk in de kerk lagen. De mooie steen van Jacob Lous van het graf van Ida van Tiara en moeder Ida, lag in het verleden boven de grafkelder en is daar nu weer geplaatst. Wel was het een heel getrek en gesjor, om toestemming van de autoriteiten van de provincie en het monumentenfonds te krijgen, om dat te realiseren. Elsinga zijn aantekeningen waren overduidelijk en gaven de doorslag, zodat de heren akkoord gingen met ons streven. Ondertussen zijn de zware grote stenen weer in de kerk. Het vernuft van Gosse en Douwe was in staat, om met een paar handige werktuigen, deze kolossen van wel 6 ton te verplaatsen. Met een paar dommekrachten werd de grafsteen opgevijzeld. Daarna schoof hij er balken onder waarop ijzeren buizen werden gelegd. Om de steen werd een sterke sjorband gelegd waaraan een dikke staalkabel kwam, die door een handig trekmechanisme ingekort werd.Wie weet de naam van dit vernuftig apparaat? In het begin was het beulswerk, maar toen de steen eenmaal rolde was het een fluitje van een cent. De snelheid was iets langzamer dan bij de Italiaanse wielrenner Alessandro Petacchi, maar het was oppassen! De mooie gebeitelde grafsteen ligt nu na 100 jaar weer keurig boven het originele graf. Een nieuwe eiken balklaag
zal er zeker voor zorgen, dat dit unieke graf weer eeuwen verder kan. Straks gaat de stukadoor er iets bijzonders van maken en kunnen we de voogden van Franeker weer koninklijk ontvangen voor de jaarlijkse inspectie. Als de kerk klaar is, ligt deze bijzondere grafsteen volop in de spotlights en kan men nog meer van deze sublieme voorstelling genieten. Een ware aanwinst. We spreken hier over grafstenen, maar het woord zerken is veel beter opzijn plaats. Want vele stenen hebben en meerwaarde. In het koor kwamen twee uitzonderlijk bijzondere Bentheimer zandstenen te voorschijn. Niet echt een verrassing, want meester J. Elsinga beschreef ook deze stenen al in zijn schrift. Op de grafsteen van de priester staat rondom een moeilijk te lezen tekst. Gelukkig kon onze adviseur van de provincie, Dolf van Weezel Errens, uitkomst bieden. Die beheerst die gotische tekens. Op de steen staat: In’t jaar ons/here MCCCClXXXVI (1486) op sancte Vitus dach (15 juni) do sterf de persone Iohanes toe Kimswert B V de seele. In het hart van de steen is een prachtige ciborie uitgehakt, met even boven de opening een hostie. Alleen priesters versierden hun zerk met een ciborie. Na de heilige mis werden in deze kelk nog een paar hosties bewaard, die de priester naar een zieke of stervende kon brengen. en hostie stelde het lichaam van Jezus voor. Dit is een gigantische vondst. Want realiseer je je goed; deze pastoor leefde in de tijd dat Grutte Pier hier woonde. Hoogstwaarschijnlijk heeft hij de lytse Pier Donia gedoopt en hem de naam Pier Gerlofs gegeven. In mijn aanhef staat het woord wereldwonder. Deze vondst hoort bij de topstukken in Fryslân. Een 625 jaar oude grafsteen, die bijzonder gaaf is en toebehoort aan een priester, die ten tijde van Pier hier de dienst uitmaakte is uitzonderlijk voor Kimswerd. Een dorp dat al eeuwen
vereenzelvigd wordt met Grutte Pier. Leefde ook een van de grootste denkers in Nederland, Erasmus, niet in die zelfde tijd? In zijn werken noemt hij Pier een keer. De grafsteen is weer netjes teruggeplaatst in het koor maar nu wel duidelijk zichtbaar. Voor Fryslân en Kimswerd moeten we ons realiseren dat priester Johannes een priester is geweest die van meer betekenis is geweest, dan hij zelf ooit geweten heeft. Op het moment dat hij Pier doopte, wist nog niemand dat uit dat kleine kind Pier Donia een grote Friese vrijheidsstrijder zou groeien. Dit bijzondere priestergraf geeft cachet aan het koor. De volgende grote ontdekking was onze oude altaarsteen. In welke protestante kerk vind je die nog terug na 1000 jaar en misschien is hij nog wel ouder. De steen lag keurig naast de priestersteen en krijgt ook een bijzondere plaats in het koor. In de steen staan 5 prachtige kruisjes gebeiteld. Je vraagt je af waarom vijf kruisjes. Tijdens de kruisiging brachten Romeinse soldaten Jezus 5 wonden toe. Voor iedere wond staat nu een kruisje. Als de priester achter het altaar staat herinneren die kruisjes aan de kruisiging van
zijn grote voorganger Jezus. Al met al kunnen we constateren dat tijdens de beeldenstorm iemand in ons dorp heeft gewoond, die respect toonde voor het oude erfgoed. De steen werd niet kapot geslagen, maar eerbiedig aan de aarde toevertrouwd. Degene die daar de leiding van heeft gehad, wist, dat er eens een tijd zou komen, dat deze stenen aan het daglicht weer zouden zien en getoond konden worden. Die man moeten we dankbaar zijn. In vele kerken werd alles systematisch grondig vernield. Nadat de vloer in de kerk was verwijderd kwam de ene na de andere oude grafsteen in het zicht. We zullen ons moeten realiseren dat, als straks de restauratie klaar is, de vloer van de kerk met zijn vele bijzondere grafstenen en ook het koor met prachtige grafstenen een ware publiekstrekker zal worden. De verhalen die deze grafstenen ons tonen zijn bijna onuitputtelijk. Straks is de Laurentius kerk na deze vondsten nog meer een waardevolle kerk is dan thans. De kerk stijgt iedere dag met een stip in de rij van belangrijke kerken. Archeologen hebben nog een klein deel van een oude 13 eeuwse mozaïekvloer gevonden. Daarover de volgende keer meer. Naast de vele vondsten zijn er ook vier grafstenen van dominees gevonden. De grafsteen van dominee Timmanus Obonis, Timen Obesz, die van 1612-1643 hier predikant was. Dominee Regnerus Lollides, Reinder Lollesz, van 1647-1697 de predikant. Deze laatste dominee heeft de rouwdienst van Ibella Ida van Heemstra geleid en had mede de leiding bij het aanbrengen van ons mooie interieur in 1696. Verdr nog de grafsteen van Dominee Wibrandus Sloterdijk van 1716 -1746 en Dominee Gerardus Horreus, de rijkste man uit die vooraanstaande geleerde familie, van 1751 tot 1797. Reinder.
Zaterdag 22 oktober 2011 werd in Pijnacker het tweejaarlijkse Europees kampioenschap Tang Soo Do gehouden. Er waren ruim 400 deelnemers uit Nederland, Engeland, Duitsland, Zweden, Griekenland, Zwitserland, Kroatie en Rusland aanwezig. Bij het toernooi was ook grootmeester Beaudoin uit Amerika aanwezig. Op drie onderdelen waren er prijzen te verdelen: Wapenloopvormen, loopvormen en sparren. De Tang Soo Do school Sinanju (Kimswerd, Ried en Dronrijp) nam met 18 leerlingen deel aan het toernooi, zij behaalden 23 prijzen Uitslagen van de deelnemers: Wapenloopvorm: Sander Cross 1e; Kevin Posset 3e, Jacob de Graaf 3e. Loopvorm: Matthijs Visscher 3e; Meike Bakker 3e; Nieck Halma 1e; Aafke Hielkema 3e; Tjitske Wildeboer 3e; Kevin Posset 3e; Sander Cross 2e; Hendrikus van Seijst 2e; Sytse de Boer 2e, Jacob de Graaf 3e. Sparren: Ilse Hielkema 1e; Matthijs Visscher 3e; Branco de Jong 3e; Meike Bakker 3e; Nieck Halma 3e; Celine de Jong 3e; Tsjitske Wildeboer 1e; Sander Cross 3e, Hendrikus van Seijst 2e, Marcel Feenstra 2e. Geert van Slooten, instructeur van Sinanju, werd gepromoveerd tot 4e Dan. Om dit te bereiken heeft hij jarenlang getraind en dit afgesloten met twee examens. Algemene info: Tang Soo Do is een traditionele Koreaanse zelfverdedingskunst. Tang Soo Do heeft een oude geschiedenis die tot 2000 jaar terug gaat. De huidige vorm is in 1945 vorm gegeven door grootmeester Hwang Kee uit Zuid Korea, de instructeur van Grootmeester Shin. Tang Soo Do van de WTSDA is sinds 25 jaar in Nederland bekend. Zolang is Master Lamens in Nederland actief. Er zijn ca 500 leden in Nederland aangesloten bij de WTSDA, en er zijn een 12 tal dojangs. Er zijn veel onderdelen in Tang Soo Do oa: loopvormen met en zonder wapens, zelfverdediging en vrij gevecht. Tang Soo Do is een zelfverdedigingskunst waarbij zelfbeheersing en discipline van groot belang is. Ook is wederzijds respect erg belangrijk. Het is een sport voor jong en oud
Sinanju organiseert daarnaast regelmatig lessen in zelfverdediging voor groepen
De Tang Soo Do school Sinanju heeft haar trainingen in Kimswerd, Ried en Dronrijp
Dinsdag’s Van 19:00 tot 20:00 voor de volwassenen en de jeugd. Adres: Harlingerweg 26 te Kimswerd Woensdag’s Van 19:30 tot 20:30 voor de jeugd Van 19:30 tot 21:00 voor de volwassenen. Adres: Stimlan (tegenover de christelijke school “It anker”) te Dronrijp Vrijdag’s Van 19:00 tot 20:30 voor de volwassenen. .Adres: Peinserweg 1b te Ried.
Heeft u belangstelling voor deze sport dan kunt op bovenstaande trainings avonden eens komen kijken
Moudekrûper.(Foar B.P.) As jo spinaazje foar biten oansjogge.....wat dan? Nei de dokter?
We verblijven maar weer even in de land- en tuinbouw en komen per foto, op een mooie nazomerdag, op de landerijen van Piet Kooistra terecht op de Buurtschap Dijksterburen. We komen daar al knielend moeder en dochter Trijntje Kuipers-Terpstra en Hitje Houtman-Kuipers tegen die de nog
handmatig gerooide aardappels mee naar binnen haalden. Tijden waar ook nog het Kimswerder kwart voor twaalven torenklokkenspel de schafttijd voor Dijksterburen aankondigde. Even tijd om de rug te strekken en de kruipend afgelegde meters even te vergeten, om vervolgens om klokslag één uur het oogsten weer voort te zetten. Aansluitend komen we per foto terecht op Heemstra State waar ter demonstratie en beoordeling een modern
apparaat was ontwikkeld dat het hooi en stro bijeen wist te harken om vervolgens (op de foto te zien) in oppers te worden gezet. Was het harkapparaat dat met handkracht
moest worden bediend onderhevig aan kritiek? Konden ingenieur Bouma en zijn medewerkers de goedkeuring geven? Of heeft de sleephark niet aan de verwachtingen voldaan en is hij in de “tand des tijds” aan de vergetelheid toevertrouwd? Was het misschien een voorbode van de landen tuinbouwmechsnisatie? (Kiekjes uit de oude tijd nog genomen in zonnige uren van Heemstra State tot aan Dijksterburen.) Hille.
Kleurplaat voor de kinderen
Fan Grytsje Kingma-Zantema krigen wy op 16 novimber in mailtsje mei in útnoeging om in presintaasjekonsert by te wenjen fan har cd “Wytfear” en fan har tekstbondel “Tûzen dagen”. No wie it wat te krap dei om dêr hinne. Mar se skriuwt ek: “Op de cd stiet ek in liet oer myn bertedoarp. It is net hiel werkenber Kimswert, it soe ek op oare plakjes op ’e Fryske klaai en oan ’e seedyk stean kinne, mar goed: ik bin no ien kear berne yn Kimswert en dus is dit in liet oer Kimswert.” En dus publisearje wy it hjir mar eefkes. ( In ferslachje fan it konsert sille wy, as it teminsten noch op tiid ynkomst foar it Krystnûmer, ek publisearje.) Doarp fan doe
- Frij nei: The town I loved so well (Dubliners)
’k Lit jim graach ris sjen wêr’t ik wenne as bern yn in doarpke yn Fryslân by de see, op ’e klaai. Dêr ha’k praten leard, yn dat plakje fan neat, dêr socht ik yn it libben myn wei. Op it âlde skoalplein
binne hiel wat stappen lein tichteby de fûgels en de greide. ’t Wie in oare tiid, mar it makket my bliid, ’k nim dat byld yn myn hert altyd mei.
Moudekrûper.
No wurdt der noch al wat ophef makke oer sterke mannen. Mar alearen hienen wy hjir in sekere T. Z. Dy koe 13 ierappelbakken optille en mei in ambyld rûn er trije kear om it biljert
Woont Sinterklaas tijdelijk in het Goddeloas Tolhûs ? Dat vroeg Willem zich af, toen hij met 13 Kuierders aankwam op de brug naast dit beroemde huis in de omgeving van De Valom. Ze waren toen al uren onderweg op hun tocht van Ee naar Zwartkruis bij Noardburgum. Daar hadden ze bij bittere kou op zaterdag 12 november hun auto’s achtergelaten om per openbaar vervoer naar cafè Woudstra in Ee te reizen waar de heerlijke koffie de verkleumde groep weer opwarmde. Vol goede moed werd rond tienen de stap erin gezet en al spoedig lag het Dokkumer Grootdiep links van hun, terwijl rechts de weilanden werden bevolkt met fraaie Fryske paarden en een verdwaalde Grote Zilverreiger ertussen. Via het buiten gebruik zijnde steenfabriek met enige uit de koers geraakte locomotieven werd Dokkum bereikt en hier was te zien dat de Goedheiligman onderweg was, want de loper was bij het stadhuis al uitgerold. Met de Goedheiligman werd Sinterklaas bedoeld en niet de op 5 juni 754 vermoorde Bonifacius, voor wie de Dokkumers uit diep schuldbesef een bron, een pomp en een kapel hebben ingericht. Langs al deze gedenkplaatsen liep de route van De Kuierders en allen vonden het Heilige water er te koud en te troebel uitzien om de benen even aan een bewassing over te geven. Nee, de schoenen werden aangehouden en via het Damwâldsterreddsje liep de groep Dokkum uit om vervolgens langs dit voormalige tramlijntje Damwoude te bereiken. Van Damwoude ging het langs het Vermaningspad naar Broeksterwoude en via een kronkelend weggetje werd bij De Valom het Goddeloas Tolhûs bereikt. Tot onze grote verbazing lag naast het bruggetje over de Valomstervaart een stoomboot(je) versiert met vlaggetjes en
volgeladen met pakjes. Onmiddellijk werd het kind in ons wakker en hoopten we, dat er ook een pakje voor ons bij was, maar helaas, zo vertelde de bewoner van het Goddeloas Tolhûs ons, zouden we tot 17 uur moeten wachten daar achter te komen. We vonden dat toch wel wat lang en nadat we door dezelfde bewoner, die Jacob Bijlsma heet en 30 jaar boswachter bij Staatsbosbeheer is geweest, nog op een spannend verhaal waren getrakteerd liepen we over de Goddeloaze Singel verder op onze tocht. Misschien, zo bedachten we ons, liepen we zelfs over de voetstappen van Bonifacius, want het is een eeuwenoude zandweg. Wie van spannende verhalen houdt, zou eens een boek van Rink v/d Velde moeten lezen, waar vaak dit soort paden en wegen in voor komen. Na nog een onverwachte ontmoeting met een paartje zwarte zwanen met twee piepkleine jongen waren we nog maar enkele kilometers van onze auto’s verwijderd en rond drie uur was deze etappe bij de rijksweg Leeuwarden-Groningen volbracht. Eind januari beginnen we aan onze 3e etappe en die zal over 21 kilometer gaan van Zwartkruis naar Rottefalle.
Kimster mannen touwtrekken in Arum In Arum werd op zaterdag 17 september de wedstrijd touwtrekken voor de Rûge Mannen gehouden. Na het succes (en de gezelligheid) van vorig jaar wilden de Kimster mannen nog wel een poging wagen. Het Kimster team: de ‘Toudûnsers’ bestond uit sterke mannen: Peter Veerman, Michael Kieftenburg, Lubbert Munniksma, Harmen Westra, Bert Faber en dit jaar voor het eerst Hessel Dijkstra. Hessel nam de plaats in van Douwe Faber. Er is van te voren weer goed geoefend, het zg ‘voortrekken’, de tactiek is doorgenomen wat voor een enorme teamspirit zorgt. Ook teamcaptain Uilkje Smidts had het weer goed geregeld. Helaas zorgde het slechte weer in Arum ervoor dat het programma enigszins is aangepast: het zg. ‘intrekken’ indoor drie tegen drie man om mee te beginnen. Later op de avond werd het gelukkig toch nog droog en werd er met volledige teams getrokken alsof het leven er vanaf hing. Ook de fans uit Kimswerd lieten vocaal goed van zich horen. De grip was niet optimaal en Bert kwam met het lumineuze idee op sokken te touwtrekken. Dat bleek een goede gedachte en een slimme zet. Hoewel er enorm goed getrokken is door de Kimster mannen, was het team uit Achlum nét ietsje-pietsje beter en de Achlummer gingen er dan ook met de eerste prijs vandoor. De tweede plaats was voor de Kimster ‘Toudûnsers’, een knappe prestatie! Gefeliciteerd! Het was nog lang onrustig en erg gezellig in Arum. En Mannen, drie maal is scheepsrecht, volgend jaar revanche en dan trekken jullie die Achlummers naar huis. We rekenen op jullie!
20 jannewaris 2012: in dûnsjûn yn Piers Stee. No ’t de dûnsjûnen mei begelieding fan René en Tineke net troch geane, is it faaks wol aardich om op freed 20 jannewaris 2012 in gesellige dûnsjûn te hâlden foar elkenien dy’t graach dûnsje mei. In protte kosten sillle der net wêze, allinich sealhier. Muzyk foar Fokstrot, Ingelske wals en de gewoane wals sil fersoarge wurde troch Marten A. Ha jo wol ris dûnsles hân, mar tinke jo dat jo it net mear kinne, of wolle jo it graach in bytsje leare, dan binne der grif dûnsers dy’t helpe wolle. Wy begjinne om 20.00 oere. Opjaan hoecht net, mei wol. Tillefoan: Annie B. 641532. Ús mail:
[email protected].
yn Kimswert. Op 23 febrewaris komt Bauke van der Woude mei Campbell Forbes en John Eskens by de 55+ soos yn it MFC Piers Stee yn Kimswert. It sil in noflike middei wurde. Bauke hat prachtige lieten mei in moai ferhaal derby. Grif it hearren en sjen wurdich. Elkenien, dus net allinnich soos-leden, is fan herte wolkom. It begjint om 14.30 oere mei in bakje kofje of tee. De yntree is € 6,Foar ynformaasje: Annie Bylsma til.0517 641532 Lammert Hilarides til.0517 641421 Klaske Faber til. 0517 641297
Terwijl ik dit schrijf is Sinterklaas weer in het land, waait de wind hard door de bomen en heeft OKK weer van alles gedaan sinds de laatste Nijs fan OKK in de Mienskip verscheen. Maar voor ik het ga hebben over alles wat we hebben gedaan, wil ik het hebben over dat wat we niet hebben gedaan. We hebben dit jaar géén Donateursconcert gehouden. In de vorige Mienskip heb ik nog enthousiast aangekondigd wat een sfeervol optreden het beloofde te worden, met een afwisselend programma een hele goede (en leuke!) zangeres en een verloting met mooie prijzen. Helaas konden door uiteenlopende redenen waarover ik hier niet teveel wil melden, een flink aantal leden niet meedoen aan het concert dat gepland stond op 5 november. Dus vlak nadat ik het stukje voor de Mienskip had ingeleverd, hebben we met bestuur en dirigent de beslissing moeten nemen het concert niet door te laten gaan. We vonden het met zijn allen erg jammer, er was al vanalles geregeld en op alle donateurskaartjes stond een uitnodiging voor 5 november. Maar goed, een concert geven met een half korps lukt ook niet…. Andere dingen gingen wel door. Op een schitterende zonnige zaterdagmiddag 1 oktober werd OKK om 17.15u verwacht bij restaurant de Molen in Vrouwenparochie om op te treden bij de wandeltocht ‘Bewegen voor Overleven’. Dit was de vijfde keer dat deze wandeltocht tussen Sint Jacobiparochie en Leeuwarden in het teken van de strijd tegen borstkanker op de eerste zaterdag van oktober georganiseerd werd. En het was de vierde keer dat OKK erbij was. De eerste (dus eigenlijk de 2e) keer zaten we met dikke winterjassen aan in een circustent op strobalen in een weiland buiten Leeuwarden. Vorig jaar en het jaar daarvoor zaten we bij de finish in Leeuwarden, in verband met het weer beide keren binnen, in de Harmonie. En nu zaten we, in T-shirtjes, buiten op het terras in Froubuurt! De route was dit jaar omgekeerd en de tocht startte aan het einde van de middag, zodat de deelnemers de laatste kilometers naar St Jabik over een fakkelverlicht paadje aflegden. OKK speelde om en om met shantykoor ‘de Pikbroeken’. De organisatie had verwacht dat iedereen rond 19.00u wel voorbij ons punt zou zijn,
maar zo rond kwart voor zeven begon het pas een beetje druk te worden. Tegen half acht werd het schemerig, dus toen hebben we, noodgedwongen zonder bladmuziek omdat we dat niet meer konden lezen, een aantal nummers met een hoog lalalaaala- gehalte gespeeld. De Pikbroeken schoven gezellig aan, en zo samen klonk het ook nog wel.
Op zaterdagavond 29 oktober moest OKK optreden op het Fanfare Festival van Muziekfederatie Wunseradiel in Parrega. We moesten als 2 na laatste optreden, en dat kwam goed uit, want onze dirigent Koop had eerder op de avond ook een optreden met een ander korps in Ureterp…Net voor aanvang van ons optreden kwam Koop samen met Gjalt aan in Parrega.
We hebben even warm gespeeld met een koraal, daarna stond Halleluja op het programma, gevolgd door Mary Poppins. Daarna speelden we Morricone’s Melody en het was daarom extra fijn dat Koop en Gjalt er op tijd bij konden zijn, want dit is een cornetsolo. En dat klinkt een stuk beter als er ook daadwerkelijk een cornettist is die de solo blaast! We hebben ons optreden afgesloten met de mars Washington Grays. In het juryverslag van de vakjury werd de muzikaliteit, klankkleur en het samenspel geroemd. Kritiek was er ook…..Bij alle stukken gaf de jury aan dat we er wel een hele vrije interpretatie op na hielden. Oftewel: we spelen niet precies wat er staat….. J . En daar heeft de jury wel wat gelijk aan! (Maar dat mag de pret niet drukken) Op dit moment zijn we druk aan het repeteren voor het nieuwjaarconcert. Uiteraard zullen we dat, zoals u van ons gewend bent, houden op 1 januari om 16.30u En dit jaar zitten we, net als vorig jaar, in de Grote Kerk in Harlingen. Dit omdat de restauratie van de kerk in Kimswerd jammer genoeg wat vervelende vertragingen heeft opgelopen. (onverwachte asbest, failliete aannemer). Vorig jaar zei ik dat het maar één keer in de 100 jaar zou voorkomen dat OKK Kimswerd op nieuwjaarsdag haar nieuwjaarsconcert ergens buiten Kimswerd zou houden. Gelukkig zijn we in 2012 101 jaar geworden, dus ik ben nog niet helemaal ongeloofwaardig….Maar goed, dus nog 1 keer OKK op nieuwjaarsdag in de Grote Kerk in Harlingen! En natuurlijk is dat een droomlocatie, dus het gaat weer een heel mooi concert worden. Kom allemaal, er is plaats genoeg en de toegang is gratis! Op woendag 11 januari doen we het nieuwjaarsconcert dunnetjes over voor de bewoners van Harlinga. En dan gaan we daarna heel hard oefenen voor het Proms Concert dat zaterdagavond 31 maart weer gehouden wordt. Tot ziens bij een van onze concerten, iedereen fijne dagen, en kijk ook eens op Facebook, wij zijn te vinden als muziekvereniging OKK Kimswerd. groet Tine
Nieuws uit Peace river Alweer haast een jaar voorbij, de tijd vliegt.Wij hebben hier een geweldig goed jaar gehad voor de landbouw.In het groeiseizoen ontvingen we 300 mm regen en ideaal weer. Ik ben hier nu 50 jaar geweest en nog nooit zulke hoge opbrengsten gezien.De beste opbrengst voor tarwe was 7 tot 8 ton en dat is geweldig voor hier.Prijzen zijn hoger dan ze ooit geweest zijn en vleeskoeien zijn nog nooit zo hoog geweest dat de boeren zijn aardig optimistisch.Verleden jaar 2010 hebben we een reis gemaakt naar de Yukon en Alaska.Toos haar broer met de vrouw uit Workum kwamen ook mee.Wij reisden met truck en camper er achter. MileO van de Alaska Highway begint in Dawson Creek Britisch Columbia en dat is 200 km. ten westen van Peace River. De weg is gebouwd in 1942 omdat de Amerikanen geen weg naar Alaska hedden alleen met schip of vliegen kon je daar komen.De weg is 1422 miles(2275km) in 9 maanden gebouwd door 11.000 man van het Amerikaanse leger en 16.000 Canadezen en Amerikaanse burgers.Het was ruw terrein bergen, moeras en rivieren en heeft een hoop geld gekost. Het verschafte veel werk voor de omgeving en er werd goed geld gemaakt.De highway loopt voor het grootste gedeelte door Canada, haast 2000 km. en maar zo’n 300 km. in Alaska tot Delta Junction en daar sloot het aan op een bestaande weg die naar Fairbanks leidt.In 1867 is Alaska gekocht door Amerika van de Russen voor $ 7.2 miljoen.Dat was een hoop geld in die tijd maar het was een goede koop. In 1880 werd het eerste goud gevonden in Juneau en de Klondike gold rush van 1898,dat was in Dawson City in de canadese Yukon en had een populatie van 30.000. Allemaal mensen die de goudkoorts hadden en de meesten kwamen
met niks weer thuis.Mensen bevroren en werden vermoord en veel drinken en vrouwen hoort er allemaal bij.De Yukon vandaag heeft een totale bevolking van zo’n 34.000 waarvan er 25.000 in de hoofdstad Whitehorse. In Dawson City wonen minder dan 2.000.In de zomer is het erg druk met touristen. Veel van Europa en ook van Amerika en Canada. Iedereen wil de laatste frontier zien.Het is een erg ruig wild landschap prachtige natuur. In 1968 werd de grootste olie en gas ontdekking gedaan in Prudhoe bay dat is de noordkant tegen de noordelijke ijszee.Een pijplijn gebouwd van het noorden naar Valdez een afstand van 1262 km. met een doorsnee van 1.20 meter voor olie en vandaar gaat het per tanker naar Amerikaanse raffinaderijen.Een groot gedeelte speciaal in het noorden zit je met permafrost waar de grond nooit ontdooit uitgezonderd het bovenste laagje is de pijplijn bovengronds gebouwd anders wordt het een grote troep als je begint te graven en er zijn nog grote kuddes Caribou en die reizen steeds van het noorden naar het zuiden en die kunnen er onder door lopen. Alaska is de grootste staat in de U.S. 571.951 vierkante meter en maar een bevolking van 675.000 waarvan er 275.000 in Anchorage wonen. Ik heb nog nooit zoveel vliegtuigjes gezien dat zijn 2 en 4 seaters. Net voor de Alaska grens is een plaatsje Beaver Creek, bevolking 100. We waren in een camping, de eigenaar was een Zwitser al een oudere man, met hem aan de praat en waar wij vandaan kwamen en toen vertelden we dat we Friezen waren.Er was hier een fries en hij opbellen en aan ons voorgesteld. Zijn naam was Sibbele Sjoerd van der Meer en was geboren in hetzelfde huis waar Menno Simons ook geboren was in Witmarsum. Hij was met zijn familie na de oorlog geimigreerd en is daar uiteindelijk terecht gekomen. hij werkt voor het tourist informatie bureau daar en hij had zijn eigen museum. Van alles oude auto;s en trucks oude
wastobbes en de gekste dingen verzamelde hij en hij kon ook nog steeds fries praten er zitten niet veel friezen in die hoek van de wereld. Het was een pracht reis, goed weer en 9064 km gereden in 26 dagen. Er wordt nog steeds goud gevonden in Alaska en de Yukon we zijn bij een paar goudmijnen geweest waar we zelf wat goud konden pannen. Op het ogenblik hebben ze op discovery een show de Gold Rush en Flying Wild Alaska krijg je een goede indruk van het land ende wildernis. Een voorspoedig 2012 Groeten van Klaas
Kimswerd op 29 november 2011. Na een royale aanloopperiode was het dan zover! Tryater in Kimswerd. Wij hadden de eer om in het voorjaar medewerkers van Tryater te ontvangen in Piers’ Stee. Na een korte rondleiding waren de medewerkers enthousiast over de mogelijkheden die Piers’ Stee kon aanbieden. Er werd onder het genot van een kopje koffie nog het één en ander doorgenomen en uiteindelijk was daar de datum: ‘de Pesidintes’ komen naar Kimswerd op 29 november 2011 Met de informatie die wij kregen konden wij aan de slag. Zo konden alle posters en folders bij de omliggende Dorpshuizen worden opgehangen en diverse sites werden geïnformeerd om de aankondiging te plaatsen. Kortom, Kimswerd was er klaar voor. In oktober zijn (alle) vrijwilligers van Piers’ Stee uitgenodigd om even de voortgang met een soort van planning door te nemen om zo op de hoogte te zijn van de stappen die er nog genomen moesten worden wat betreft, vloer leggen, zaal ‘oppimpen’ en uiteraard de bar, voor, tijdens, en na het gebeuren van de voorstelling. Tijdens deze avond werd al snel duidelijk dat we bij bijna alle activiteiten namen konden zetten voor medewerking, super! Maandagavond 28 nov. Klokslag 19.00 uur was de aanvang om de zaal aan te kleden, bij aankomst bleek dat er een aantal heren al druk in de weer waren met deze activiteit. Voor de dinsdag was het van belang dat de bar, en de zaal voorzien zouden worden van stoelen etc. en ook hier waren spontaan vrijwilligers voor. En ja,…. Toen was het zover. Koffie klaar, zalen klaar, muntverkoop zat in de startblokken, kaartverkoop zat klaar. Het liep zoals we voor ogen hadden en vooral, zoals we doorgenomen hadden.
Kortom de vrijwilligers hadden alles in ‘kannen en kruiken’ De zaal was goed gevuld, er waren meer dan 85 belangstellenden. Dit was natuurlijk top voor Kimswerd om zo Tryater te mogen ontvangen. Het was genieten om de dames: Aly Bruinsma, Tamara Schoppert en Alyt Damstra in actie te zien. Deze speelden de hoofdrollen. Drie vrouwen die met elkaar rond de keukentafel zitten en hun leven bespreken. Het is een stuk over teleurstelling, onmacht en woede, maar ook over verlangen en vriendschap. En met name over de kracht van fantasie. Drie vrouwen bij elkaar. Ze praten over het leven, over hun zorgen, angsten en boosheid. Het geluk wordt hen niet gegund. Erna leeft van de AOW en heeft zorgen over haar zoon en het nageslacht dat maar niet wil komen, Greet heeft dan wel een pensioentje, maar kan haar draai niet vinden sinds haar dochter is weggelopen uit haar leven. En Marie... ach, zij is tevreden met haar werk als toiletjuffrouw. Als de WC is verstopt, dan leeft ze op en pakt ze de boel met beide handen aan, ennu, ze doet het zonder… Erna en Gretha dromen hardop. In hun fantasie maken ze het leven interessanter en mooier. Ze dromen van een wereld waarin zij, als presidentes van een sprankelend leven, met genoeg wijn en worst. De drie vrouwen praten en roddelen en zijn het niet met elkaar eens over hoe het leven zou kunnen zijn. Ze lachen en fantaseren, zijn brutaal, wreed, hilarisch en grenzeloos. Want hun verlangen naar erkenning en waardigheid is groot. Na afloop werd er door de belangstellenden, onder het genot van een borreltje de avond doorgenomen. De meningen werden uitgewisseld. Het was een geslaagde avond!! Zonder medewerking van bestuur Piers’ Stee / Tryater, en alle vrijwilligers van MFC Piers’ Stee zou de voorbereiding en deze avond niet zo soepel zijn verlopen!!! Vriendelijk bedankt voor jullie medewerking, ideeën, enthousiasme, en…… gezelligheid!! Uilkje Smidts
Om hûs en hear, Milford New Hampshire. Het is de 24 th november 2011 als ik dit stuk schrijf. Vandaag is het Thanksgivings day, een dag die door de toenmalige President Lincoln werd ingevorderd in het jaar 1863 als een dag om dank te zeggen voor het goede wat we ervaren hebben in het afgelopen jaar. Dat jaar was in het midden van de burgeroorlog die toen in de VS woedde. De oorzaak van die burgeroorlog was dat een aantal zuidelijke staten zich in een zelfstandige staat hadden verenigd om de slavernij te handhaven, terwijl de noordelijke staten de slavernij wilden beëindigen. De oorlog duurde 4 jaren, en eindigde met een overwinning van de Noordelijke staten, en kostte een half miljoen soldaten het leven. Noord en Zuid werden toen weer de Verenigde Staten. Tegenwoordig is Thanksgivings day een dag dat families samen komen voor een gezellige dag, de traditionele maaltijd is kalkoen en men kijkt naar de televisie naar het Amerikaanse football. De dag er voor reizen miljoenen mensen naar elkaar toe om die dag te vieren. Gisteren was niet een goede dag om te reizen, want het was overal slecht weer. Wij hier in Milford kregen wat sneeuw maar niet genoeg om problemen te maken. Anders was het een maand geleden, want toen kregen we 30 cm sneeuw in 1 bui, en het was natte, zware sneeuw (nat beton zoals dat hier genoemd wordt) en het viel op de bomen, die als bosjes omvielen en de elektrische draden braken. We zaten 4 dagen zonder stroom en na een tijd is kaarslicht niet meer romantisch. Mijn levens partner, Raine geheten, en ik, hadden er niet zoveel moeite mee, want we hebben een houtkachel die ons warm hield en een gasfornuis om wat eten te koken en zo. Veel mensen gebruiken elektriciteit voor verwarming en koken en dan wordt
het wel vervelend. Vooral voor die mensen is het een machtige verrassing als het licht weer aan gaat. In de stad Lyme, in de staat Connecticut werd in 1975 voor het eerst de ziekte Lyme geconstateerd. Het is een ziekte die door parasieten en herten wordt verspreid. Het is een lastige ziekte, want het is niet gemakkelijk te constateren en als de geneesmiddelen niet op tijd worden gegeven, kan het ernstige gevolgen hebben. In New Hampshire hadden we in 2010, 1342 gevallen. Appels waren in New Hamshire een belangrijk gewas, maar zo’n 30 jaar geleden kwam er de klad in, want de appelboeren gebruikten insect dodende middelen, en die bleken schadelijk voor mensen te zijn en werden verboden en voor men betere middelen had gevonden gingen veel boeren bankroet. Overal zie je nog die verlaten boomgaarden, een triest gezicht. Gelukkig is er een opbloei in de verbouw van appels. Er zijn nieuwe, meer populaire soorten appels en de verbouwers hebben gevonden dat er een goede markt is voor hun product in de plaatselijke supermarkten, en bij de locaal wonende mensen. Elk jaar in de herfst hebben we hier in Milford het zogenaamde Pumpkin Festival (het pompoenenfeest) een soort kermis die in het teken staat van de pompoen. Tijdens de officiële opening wordt bekend gemaakt wie van de inwoners van Milford
door het stadsbestuur zijn gekozen om voor het komende jaar de burgers van het jaar te zijn. Het stadsbestuur kiest die mensen die zich bijzonder hebben ingespannen voor de leefbaarheid van Milford. Dit jaar viel die eer te beurt aan Raine en mij. Aan Raine, omdat ze destijds een organisatie oprichtte en 30 jaren bestuurde, om wilde beesten die om wat voor reden ook menselijke hulp nodig hadden, die hulp te verschaffen. Ze deed dat voortreffelijk en was een autoriteit op dat gebied. Vooral in het voorjaar en de zomer was ze voortdurend bezig met de ongeveer 400 beesten die elk jaar binnen kwamen. Aan mij, omdat men vond dat ik een uitzonderlijke goede huisartsen praktijk had voor 32 jaar met speciale vermelding van het maken van huisbezoek (op de fiets). Dat laatste vooral vond ik vermakelijk, want volwassenen fietsen hier niet. We hadden dit jaar op het Pumpkin Festival een demonstratie van een pumpkin kanon (zie plaatje). Het is eigenlijk een bovenmaatse luchtbuks, 30 meter lang, en het schiet pompoenen van ongeveer 5 tot 7 kg. Nederlandse kaas kost $15,= tot $25,= per kg. Een sneeuwblazer kost $ 1500,= tot $ 2000,= Een stroom generator voor je huis als de stroom uitvalt: $ 2000,=. Tot de volgende keer, Jan J. Tigchelaar.
COLOFON: Redactie:
Secreariaat:
M. Bylsma K. Hibma S. Rypma R. Politiek S. Anema Sjouk Rijpma - Bosma Harlingerweg 23, Kimswert Tel.0517-642245 ING 36.33.364 Frieslandbank 29.36 .58.048
Opmaak verzorgd door: Rik van Stormbroek/Mammoetprint Drukwerk: Printwurk Iris Makkum Omslag: Klaas Hibma
Kopij inleveren voor 2 januari Redactie adres: Buorren 3 Kopij voor
[email protected] 1 januari insturen naar:
[email protected] E-mail:
FAN ’E ADMINISTRAASJE. Wy ha wer lêsjild krige fan: . K.Bijl Y. B. de Vries D.C. Nicolay W.Kroon W. de Valk D. en T.Wiersma M.Snoekstra v.d. Zee J.de Wit-Wijnalda F.C.Nijman
Sneek Nijmegen Nieuwebrug St.Nicolaasga Franeker Berlikum Midlum Creil Witmarsum
Dan de stipers út Kimswert: H.Sinnema, A.Koopstra,Spaarlan 12, H.en J. v.d. Meulen, J.Anema, Sj.v.Stratenstrj.22, F. en D. Zwart, Gr.Pierwei 38 en E.Fopma-I.Breimer, Sj.v. Stratenstrj. 24.
Sels betelje: 9 Euro Mevr. S.Rijpma – Bosma Ophelje: 10 Euro Bûtenlêzers: 14 Euro Harlingerweg 23,Kimswert Friesland bank Ing.Bank TIGE TANK SJOUK.
De Mienskip 29.36.58.048 36.33.364 Tel.: 0517-642245