november 2012
Voor patiënten en bezoekers van ziekenhuis Nij Smellinghe
5
“De mens centraal: aandacht zonder oordeel” Van ponsplaatje naar patiëntenpas!
Staaroperaties
Restaurant Nij Smellinghe beste restaurant in de zorg
Korter in het ziekenhuis door ‘Kwaliteit op Tijd’
Met aandacht. Dat voelt beter.
Inhoudsopgave Voorwoord 2 Van ponsplaatje naar patiëntenpas! 3 Ouderen hebben de toekomst 4 Staaroperaties 6 Van diëtetiek 8 Zo wordt een verjaardag in het ziekenhuis toch nog leuk! 9 Huid- en laserkliniek Nij Smellinghe 10 Geestelijke verzorging in het ziekenhuis 12 De mens centraal: aandacht zonder oordeel 12 Laat uw kind bewegen! 14 Zo comfortabel mogelijk sterven 16 Korter in het ziekenhuis door ‘Kwaliteit op Tijd’ 18 Onze specialisten 19
Voorwoord Voor u ligt de wintereditie van Nijs. In deze editie informeren we u weer over interessante ontwikkelingen binnen ons ziekenhuis. Zo hebben we aandacht voor de klinische geriatrie, een specialisme dat steeds belangrijker wordt in het ziekenhuis. Ook staaroperaties komen veel voor bij ouderen. In ons ziekenhuis worden veel mensen aan deze vervelende aandoening geholpen, zodat ze weer goed kunnen zien. Zoals u hebt kunnen zien in diverse media, is Ziekenhuis Nij Smellinghe bezig om te fuseren met Zorggroep Pasana in Dokkum. Een belangrijke ontwikkeling om de zorg in onze regio en in Noordoost-Friesland verder te verbeteren. In deze editie geen specifieke aandacht voor deze fusie omdat Nijs maar tweemaal per jaar uitkomt. Voor de actuele ontwikkelingen verwijzen wij u graag naar andere berichtgeving van ons ziekenhuis. Ik hoop dat u deze editie van Nijs met plezier zult lezen en zo weer op de hoogte bent van alles wat Nij Smellinghe te bieden heeft! Ik wens u namens de redactie veel leesplezier, Michiel ter Laan Hoofd communicatie en patiëntenvoorlichting
2
Nijs - november 2012
Nij Smellinghe Compagnonsplein 1 | 9202 NN Drachten (0512) 588 888 |
[email protected] www.nijsmellinghe.nl
Van ponsplaatje naar patiëntenpas! Brengt u een bezoek aan Nij Smellinghe en heeft u een nieuw ponsplaatje nodig? Vanaf half oktober staat u dan een prettige verrassing te wachten. De oude vertrouwde ponsplaatjes worden vervangen door nieuwe patiëntenpassen. Niet alleen een verbetering voor ons ziekenhuis, maar zeker ook voor u! Op uw ponsplaatje staan heel veel gegevens. Als hier iets in verandert, moet u dit bij uw bezoek aan ziekenhuis Nij Smellinghe doorgeven. Wij maken dan voor u een nieuw ponskaartje. Bij de nieuwe patiëntenpas zijn de gegevens gekoppeld aan uw legitimatiebewijs. “Dit heeft als voordeel dat een patiënt minder vaak een nieuwe pas nodig heeft”, vertelt Lenie Wilms, hoofd beschouwende poliklinieken van Nij Smellinghe. Om uw patiëntenpas te maken scannen we een geldig legitimatiebewijs. Dit kan een rijbewijs, identiteitsbewijs of paspoort zijn. Uw naam, geboortedatum, burgerservice nummer, patiëntnummer en foto worden overgenomen en afgedrukt op de patiëntenpas. De geldigheid van uw patiëntenpas is gekoppeld aan de geldigheid van uw legitimatiebewijs. Dus als u een nieuw rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs aanvraagt en u brengt daarna een bezoek aan Nij Smellinghe, krijgt u ook een nieuwe patiëntenpas.
Altijd uw ‘ziekenhuislegitimatie’ mee Het is belangrijk dat iedereen die een bezoek brengt aan Nij Smellinghe zich kan legitimeren. “Iemand die een nieuwe patiëntenpas wil, maar geen geldig legitimatiebewijs bij zich heeft, krijgt geen patiëntenpas mee.” Patiënten die geen foto op de pas willen, zullen zich bij elk bezoek aan het ziekenhuis moeten legitimeren. “Voor ons is de patiëntenpas ook een manier om onze patiënten te identificeren. Als je het ziekenhuis bezoekt heb je een legitimatieplicht. In de praktijk merken we dat eigenlijk nooit aan een patiënt wordt gevraagd zich te legitimeren.” Met de nieuwe patiëntenpas wordt dat anders. “Je patiëntenpas is als het ware je legitimatiebewijs in het ziekenhuis”, aldus Lenie Wilms. Positieve reacties! De reacties op de patiëntenpas zijn overwegend positief. “Het systeem werkt goed.” Ook de patiënten zijn enthousiast. “Het pasje ziet er mooi uit en patiënten vinden het leuk dat er een foto op staat." Daarnaast is de patiëntenpas van hetzelfde formaat als uw bankpas. U kunt de patiëntenpas dus eenvoudig in uw portemonnee opbergen. Maar mocht u toch liever een plastic hoesje willen, waar u ook uw afsprakenkaart in kunt bewaren, dan is dat ook nog steeds mogelijk.
Met de nieuwe patiëntenpas gaat ziekenhuis Nij Smellinghe met de tijd mee. En kunnen we u beter van dienst zijn. En daar gaat het om! Met aandacht. Dat voelt beter.
3
Ouderen hebben
Bovenste rij: Reina Rozema, Annet Alferink, Annerike Govers, Lies de Vries, Carola Guijken, Theresa Henstra, Jeanet Bartlema, Onderste rij: Hannie Meersma, Janny Schreuder, Trynke Herder
Nederland vergrijst, iets wat overal te lezen en te horen is. Ook binnen Nij Smellinghe is het grootste deel van de patiënten ouder dan 65 jaar. Doordat mensen steeds ouder worden, is er ook steeds meer problematiek waarvoor de klinisch geriaters van Nij Smellinghe ingeschakeld worden. Soms door de huisarts, soms door kinderen, kleinkinderen, buren, of door de ouderen zelf die merken dat het niet meer gaat zoals het moet. In Nij Smellinghe werken Carola Guijken en Annerike Govers als klinisch geriater. Samen met vijf geriatrieverpleegkundigen leveren zij de zorg op de polikliniek geriatrie.
4
Nijs - november 2012
de toekomst De polikliniek geriatrie van Nij Smellinghe wordt verder uitgebreid. Sinds twee jaar is de poli gehuisvest op een nieuwe locatie op de begane grond vlak bij de hoofdingang van het ziekenhuis. “Op deze manier is de poli goed bereikbaar voor de ouderen, die soms slecht ter been zijn”, vertelt Annerike Govers, die sinds dit voorjaar als geriater in Nij Smellinghe werkt. Ze is erg te spreken over de polikliniek. “Het ziet er mooi en ruim uit en de mensen kunnen ons goed vinden. We hebben de poli aangekleed met mooie foto’s, gekregen van de Vrienden van Nij Smellinghe, zodat het ook gezellig aandoet.” Geheugenproblemen Een groot deel van de geriatrische patiënten kampt met geheugenproblematiek. “Dit is één van de dingen die we veel tegenkomen. Soms zorgen deze problemen ervoor dat er een achteruitgang in het dagelijks functioneren optreedt.” Hierbij is het vaak de familie of de huisarts die opmerkt dat de patiënt niet meer zo functioneert als voorheen en het thuis eigenlijk ‘niet meer gaat’.
“Op deze manier is de poli goed bereikbaar voor de ouderen, die soms slecht ter been zijn.” “De huisarts zorgt dan voor een verwijzing naar onze poli. Soms is het lastig om meteen een duidelijke oorzaak voor de klachten te vinden omdat er regelmatig meerdere zaken door elkaar heen spelen. Vaak gaat het om een combinatie van functionele, lichamelijke, psychische en sociale problemen. Als geriaters richten wij ons op oudere patiënten met verschillende aandoeningen tegelijkertijd en ligt de nadruk op het behoud en herstel van de zelfredzaamheid van de oudere patiënt. Hierbij is samenwerking belangrijk. We werken met een multidisciplinair team,
“Door extra aandacht te hebben voor de oriëntatie, het gehoor, het gezichtsvermogen en de vermindering van externe prikkels, schep je een omgeving die het herstel bevordert.” met onder anderen fysiotherapeuten, ergotherapeuten en gespecialiseerde verpleegkundigen.” Ook voor ouderen die opgenomen zijn spelen de geriaters een belangrijke rol. “Hierbij gaat het vooral om het ‘voorkomen’ en verhelpen van een delier. Een delier is een plotseling optredende verwardheid die kan ontstaan door veel factoren. Bij een ziekenhuisopname komt zoveel kijken, dat het risico op een delier groot is. Door ons vroegtijdig in te schakelen kunnen we de risico’s herkennen en waar nodig preventief maatregelen nemen. Het kan zijn dat we medicijnen voorschrijven, maar soms is een beetje extra aandacht voor de oudere ook al genoeg. Je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat als een oudere patiënt slecht hoort, wat soms in de haast van de afdeling wordt vergeten, deze in de war kan raken omdat het niet duidelijk is wat er allemaal om hen heen gebeurt terwijl ze in een vreemde omgeving zijn. Door extra aandacht te hebben voor de oriëntatie, het gehoor, het gezichtsvermogen en de vermindering van externe prikkels, en verpleegkundigen daar ook op te wijzen, schep je een omgeving die het herstel bevordert.” Samenwerking De geriaters werken veel samen met andere specialisten. “We doen samen met de neurologen en de neuropsycholoog een geheugenpoli. Soms zijn de geheugenproblemen complex en dan is het goed om breder te kijken of samen een hersenscan te beoordelen”, vertelt Carola Guijken. “Ook werken we bijvoorbeeld nauw samen met ouderenpsychiaters,
bij ernstige depressies en vragen over stemmingsstoornissen bij een bepaalde persoonlijkheid.” Voor het dagelijks functioneren en de veiligheid thuis is samenwerking met de ergotherapie en fysiotherapie belangrijk. “Met fysiotherapeuten werken we samen in verband met valpreventie. Als in de toekomst het aanbod groter wordt willen we kijken hoe we dat kunnen intensiveren, bijvoorbeeld in de vorm van een apart valspreekuur.” De beide geriaters genieten zichtbaar van hun werk. “Het is een heel breed vak wat we uitoefenen en de zorg voor ouderen is belangrijk. Wij kunnen veel betekenen en ervoor zorgen dat mensen ook op latere leeftijd nog een goede kwaliteit van leven hebben. Soms in het eigen huis, maar soms adviseren we ook om ergens anders te gaan wonen, zodat er zorg geboden kan worden die het beste aansluit bij de wensen.” Belangrijk is dat er genoeg tijd is voor de ouderen. “Wij hebben op ons spreekuur langer de tijd voor patiënten omdat we de hele mens in kaart brengen. We doen uitgebreid onderzoek, met als doel het beste voor de patiënt!”
“Wij kunnen ervoor zorgen dat mensen ook op latere leeftijd nog een goede kwaliteit van leven hebben.”
Met aandacht. Dat voelt beter.
5
Staaroperaties Oogarts Ed Timmerman:
“Een belangrijk kenmerk van staar is dat het niet op te lossen is met een bril.”
U kent in uw omgeving vast wel mensen die zijn geopereerd aan staar. Ook in Nij Smellinghe worden jaarlijks ruim 1000 mensen geopereerd aan deze aandoening. Oogarts Ed Timmerman vertelt ons in deze Nijs meer over de aandoening en de operatiemogelijkheden in Nij Smellinghe.
6
Nijs - november 2012
“Na een staaroperatie ziet de patiënt scherp en zijn de kleuren weer helder.”
Licht komt het oog binnen door het hoornvlies en de lens. Naarmate je ouder wordt, wordt de lens in je oog dikker en stugger. De ooglens wordt troebel, waardoor je minder scherp ziet. Ook kun je last krijgen van verstrooiing van het licht en kun je rondom lichtpunten stralenkransen gaan zien. Het troebel worden van de lens noemen we staar. Hoe kom je erachter dat je staar hebt? “De meeste mensen merken dat ze minder scherp gaan zien. Ze bezoeken dan vaak een opticien of optometrist. Die komt erachter dat, ook met een andere bril of contactlenzen, het zicht niet verbetert. Dat is een belangrijk kenmerk van staar. Het is niet op te lossen met een bril.” De opticien stuurt mensen door naar de huisarts, die ze verwijst naar de oogarts, bijvoorbeeld in ziekenhuis Nij Smellinghe. “Wij onderzoeken eerst of er ook nog andere factoren zijn die de klachten kunnen beïnvloeden. Bijvoorbeeld medicijngebruik of andere oogafwijkingen, zoals slijtage van het netvlies. Afhankelijk daarvan kijken we in hoeverre een staaroperatie de klachten kan verhelpen.” De operatie Iedereen kan aan staar geopereerd worden. De operatie is niet leeftijdsgebonden. “We maken een kleine opening in het oog van ongeveer 2 millimeter. Vervolgens vergruizen we de oude lens, die nog in het lenszakje zit. De kunstlens wordt opgerold in een houder en ingebracht in het oog. Daar ontvouwt de kunstlens zich en wordt in het lenszakje geplaatst.” De hele procedure neemt per oog ongeveer twintig minuten in beslag. De patiënt hoeft na de operatie niet in ziekenhuis Nij Smellinghe te blijven.
“Het kan zijn dat na de operatie nastaar optreedt. Dit ontstaat meestal na enkele maanden of jaren. Bij nastaar wordt het lenszakje troebel. Dit kunnen we eenvoudig oplossen met behulp van de laser. We maken dan met de laser een kleine opening in het lenszakje, zodat de patiënt weer helder kan zien.” De verdoving Een staaroperatie wordt over het algemeen uitgevoerd onder plaatselijke verdoving. Om de veiligheid van de patiënt te garanderen is er in ziekenhuis Nij Smellinghe altijd bewaking bij. De patiënt kan kiezen voor druppelanesthesie, waarbij het verdovende middel in de ogen worden gedruppeld, een prik onder het bindvlies van de oogbol, of een prikje onder het oog. Als de patiënt erg angstig is, wordt ook wel gekozen voor volledige narcose. De resultaten van de operatie Na een staaroperatie ziet de patiënt scherp en zijn de kleuren weer helder. Het resultaat kan deels afhankelijk zijn van andere aandoeningen in het oog. “Welke verbetering er optreedt is per patiënt verschillend. Het komt soms voor dat een patiënt de resultaten tegen vindt vallen, omdat hij nog steeds een bril nodig heeft voor veraf zien. Maar dit kan bijvoorbeeld komen doordat de patiënt ook een cilinderafwijking heeft in het oog. Hier helpt een standaard kunstlens die wij gebruiken bij de staaroperatie niet voor.” Verschillende lenzen mogelijk In de afgelopen jaren hebben de ont wikkelingen op het gebied van staaroperaties niet stil gestaan. Inmiddels biedt Nij Smellinghe patiënten de keuze uit verschillende implantlenzen. Zo kan een patiënt kiezen voor een gewone kunstlens.
Hiermee wordt de staar verholpen en kunnen bij- en verziendheid worden gecorrigeerd. Na de staaroperatie is een leesbril nog wel nodig. Als de patiënt ook geen leesbril wil , is een multifocale kunstlens een optie. Met deze lens wordt zowel bij- als verziendheid gecorrigeerd. Het nieuwste op dit gebied is de zogenaamde torische lens. Met deze lens corrigeren we een cilinderafwijking. Zelfs een combinatie van de verschillende soorten kunstlenzen is tegenwoordig mogelijk. Zo wordt iemand onafhankelijk van een optisch hulpmiddel en kan zonder bril veraf en dichtbij zien.
Wie krijgt staar? “Staar is voor een groot deel leeftijds gebonden. Ongeveer 80% van de mensen die we opereren aan staar is ouder dan 65”, vertelt dokter Timmerman. “Twintig procent van de staaroperaties is dus bij patiënten onder de 65 jaar, dat zijn ruim 300 operaties op jaarbasis. Ook op jongere leeftijd kun je dus staar krijgen.” In Nij Smellinghe worden meer vrouwen dan mannen geopereerd aan staar. Van de 1500 operaties die wij in Nij Smellinghe vorig jaar uitvoerden was 60% bij vrouwen en 40 % bij mannen. De wachttijd voor een staaroperatie is gemiddeld 3 tot 4 weken.
“De patiënt hoeft na de operatie niet in ziekenhuis Nij Smellinghe te blijven.”
Met aandacht. Dat voelt beter.
7
Van diëtetiek
Winterkost Het is najaar en de dagen worden donkerder. Ook aan het eten merken we dat het kouder wordt. Is het buiten zonnig en warm, dan kiezen we liever voor een salade. Maar zodra de thermometer richting het nulpunt gaat, slaan we massaal boerenkool met worst in. Want een lekkere stevige stamppot heeft tijdens de kou onze absolute voorkeur. Maar denk ook eens aan wat anders. Kies peulvruchten als basis voor stevige winterkost! Peulvruchten staan in de meeste huishoudens nog niet regelmatig op tafel. Meestal zijn het dan bruine bonen of kapucijners met spek of het is erwtensoep. Peulvruchten zijn rijpe eetbare plantenzaden, die tijdens de groei zijn opgeborgen in een peul. Ze worden geoogst als de zaden rijp zijn en de peulen droog worden. Dan worden ze gedopt. Voor het gebruik moeten ze eerst worden geweekt en vervolgens gekookt. Van doperwten en kapucijners wordt een deel vroeg in de zomer geoogst voor verse consumptie. De zaden zijn dan nog niet helemaal rijp. Je koopt ze met peul en al en dopt ze thuis. Van sperziebonen, snijbonen en peultjes worden de onrijpe zaden mèt de peulen gegeten. Glas of gedroogd? Dat hangt onder andere een beetje af van de tijd die u wilt besteden aan het klaarmaken van de maaltijd. Een blik
of pot is gemakkelijk als u niet zoveel tijd heeft. Bij gedroogde peulvruchten moet u een dag van te voren al bedenken dat u ze gaat eten, omdat u ze nog moet weken. Peulvruchten zijn rijk aan voedingsstoffen zoals zetmeel (koolhydraten), eiwit, B-vitamines en ijzer, verder bevatten ze veel voedingsvezel. De voedingswaarde van peulvruchten uit blik of glas is gelijk aan die van peulvruchten die je zelf hebt geweekt en gekookt. Peulvruchten zijn goede vleesvervangers. Volwassenen kunnen een portie vlees van 100 gram vervangen door 75 gram peulvruchten. Voor kinderen van 4 tot 12 jaar is dat 50 tot 75 gram peulvruchten. De meest gangbare soorten -kapucijners, witte en bruine bonen en linzen- zijn te koop in de supermarkt. Voor de meer bijzondere soorten moet je bij de groentespeciaalzaken, op de markt, bij de reformwinkel of delicatessenzaken zijn.
Eet smakelijk! 8
Nijs - november 2012
Pittige bruinebonenschotel met banaan 2 gesnipperde uien 1 prei in ringen 1 eetlepel olie of boter 3 eetlepels pindakaas 1 eetlepel azijn 1 eetlepel bruine basterdsuiker 2 eetlepel ketjap manis 1 theelepel sambal 3 augurken 2 eetlepels zilveruitjes 1 blik of pot bruine bonen 1 grote banaan Verhit de olie of boter en fruit hierin de ui en prei goudgeel. Voeg de pindakaas samen met de azijn, de basterdsuiker, de ketjap en de sambal toe aan het groentemengsel. Verwarm het op een lage warmtebron. Laat de bonen uitlekken en snijd de augurken en uitjes fijn. Dit alles toevoegen en doorwarmen. Snijd de banaan in plakjes. Schep deze op het laatst, dus als de bonen goed warm zijn, door het gerecht.
Afdeling in beeld Restaurant Nij Smellinghe is het beste restaurant van Nederland in de zorg:
Zo wordt een verjaardag in het ziekenhuis toch nog leuk! Aan het einde van de zomer hield de stichting Veilig voedsel een externe audit (beoordeling) bij het restaurant van ziekenhuis Nij Smellinghe voor het HACCP-certificaat (voedselveiligheid). Het restaurant heeft de audit goed doorlopen en is geslaagd met een 9,4. Daarmee blijft het restaurant van Nij Smellinghe het beste restaurant van Nederland in de zorg. De Voedingsdienst van Nij Smellinghe scoort zeer hoog want eerder dit jaar werd de keuken/afwaskeuken al beloond met een 8,8. Voedingsdienst Nij Smellinghe De voedingsdienst staat onder leiding van Cor de Boer en bestaat uit drie afdelingen, te weten de keuken, de afwaskeuken en het restaurant. Cor vertelt: “Wij hebben niet alleen goede afspraken en werkprocedures op papier. Het wordt gedragen door de medewerkers en krijgt daardoor een duidelijk vervolg in de praktijk. Daarmee onderscheiden we ons.”
Alle medewerkers binnen de voedingsdienst krijgen ieder jaar een workshop voedselveiligheid HACCP aangeboden. Deze workshop wordt georganiseerd door de stichting Veilig voedsel. “Omdat deze instantie ook ons ziekenhuis certificeert, kunnen de resultaten van de audits meteen worden meegenomen in de workshop. De workshop is dan ook specifiek op ons ziekenhuis gericht”, aldus Cor.
Verse maaltijden In Nij Smellinghe wordt iedere dag vers gekookt. Dit in tegenstelling tot de meeste andere zorginstellingen waar de maaltijden na het bereiden, teruggekoeld worden om het weer op te warmen voordat het geserveerd wordt. “Zodra bij ons de maaltijd is bereid, wordt er geportioneerd en aansluitend uitgeserveerd. Bij het uitserveren moet de maaltijd een temperatuur van 60 graden hebben. Dit kan omdat we vanuit de keuken een korte looptijd hebben naar de afdelingen.” Het vergt iedere dag weer een strakke planning. Naast de verpleegafdelingen verzorgt de voedingsdienst ook voor het personeelsrestaurant, de patiënten van de GGZ en de Marrewyk de warme maaltijden. Cor is heel blij met het computersysteem dat een voedingsmiddelentabel koppelt aan de receptuur. Een puntensysteem brengt alle diëten in kaart. “Zo’n systeem is natuurlijk onmisbaar. Het geeft precies aan uit welke producten een patiënt met bijvoorbeeld een natriumarm dieet kan kiezen in het componentenmenu.”
die jarig zijn, een speciaal verjaardagsmenu wordt gemaakt. En dit wordt gewaardeerd! Ook de menu’s voor kinderen zijn aangepast en in overleg met de kinderartsen vastgesteld. “Helaas hebben we in het ziekenhuis ook te maken met patiënten die terminaal zijn. Ook voor hen proberen we een wensmenu te maken.” En wat Cor betreft gaat dat heel ver. “Als een patiënt nog één keer een zoute haring wil hebben, dan pak ik desnoods zelf de fiets en haal er eentje bij de visboer.”
“In Nij Smellinghe wordt iedere dag vers gekookt. Daarmee onderscheiden we ons.”
Gastvrij Een briefje in het kantoor van Cor trekt de aandacht: ‘Heel veel dank voor het gebodene. Zo wordt een verjaardag in het ziekenhuis toch nog leuk’. Cor vertelt dat voor patiënten
Wat doet de stichting Veilig voedsel? Het Voedingscentrum heeft een hygiënecode voedingsverzorging in zorginstellingen ontwikkeld om de veiligheid van maaltijden voor de consument te waarborgen. Deze hygiënecode is geheel gebaseerd op HACCP. In de hygiënecode zijn alle deelprocessen geanalyseerd op risico’s voor de veiligheid van de voedselverstrekking. Dit betreft onder andere bestellen, ontvangst van goederen, opslag, bereiding, serveren, transport en afwas. De stichting Veilig voedsel is het bedrijf dat op basis van de hygiënecode audits uitvoert en HACCPcertificering verleent. Voor de risicovolle punten waarin besmetting of vervuiling kan optreden zijn beheersmaatregelen aangegeven. De hygiënecode geldt niet alleen voor de centrale keuken, maar is ook van toepassing op het serveren, bewaren en bereiden van voedsel op de afdeling, activiteitenbegeleiding of in het restaurant.
Met aandacht. Dat voelt beter.
9
Huid- en laserkliniek Nij Smellinghe
De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam. De huid beschermt ons tegen druk, stoten, water, uv-stralen, bacteriën en vuil en reguleert onze lichaamstemperatuur. Het is bovendien één van de belangrijkste zintuigen: voelen doe je met de huid. De huid is het eerste wat we zien als we iemand ontmoeten en is daarmee dus ons visitekaartje. We willen dan ook graag dat onze huid er zo goed en gezond mogelijk uitziet. Helaas lukt het niet om bepaalde (aangeboren) huidaandoeningen te voorkomen. Maar ook zaken als acne, eczeem, overbeharing, rode of blauwe bloedvaatjes en littekens kunnen het uiterlijk van onze huid behoorlijk aantasten. Gelukkig zijn er tegenwoordig snelle en doeltreffende behandelingen om de huid weer mooi en gezond te maken. De Huid- en laserkliniek van ziekenhuis Nij Smellinghe biedt u huidbehandelingen op maat.
10
Nijs - november 2012
Optimale zorg op maat De Huid- en laserkliniek beschikt over twee moderne, volledig ingerichte praktijkruimtes in het ziekenhuis (bij de polikliniek Dermatologie). In de kliniek werken huidtherapeuten met zeer geavanceerde apparatuur en volgens de laatste, modernste ontwikkelingen. Zij werken nauw samen met de dermatologen en andere (para)medische medewerkers van het ziekenhuis. Deze samenwerking zorgt ervoor dat u de beste behandeling en optimale zorg krijgt ‘onder één dak’. Kwaliteit, service en veiligheid staan centraal. De kliniek heeft korte wachttijden. Wij hebben dagelijks spreekuur tijdens kantooruren. Daarnaast kunt u op dinsdag- en donderdag van 17.00 tot 19.00 uur in de Huid- en laserkliniek terecht. Behandelingen Onze huidtherapeuten behandelen zieke en beschadigde huid. Soms behandelen zij ook preventief de gezonde huid. Meestal wordt u door uw huisarts of de dermatoloog doorverwezen naar de huidtherapeut. Maar u kunt ook zelf contact opnemen voor
een afspraak. In de Huid- en laserkliniek bieden we u een compleet pakket van huidtherapeutische behandelingen. De behandelingen richten zich op medische of cosmetische problemen zoals acne, ongewenste haargroei, littekens, (lymf) oedeem, pigmentvlekken, couperose, wijnvlekken, (steel)wratjes, gerstekorrels, beenvaten en het verwijderen van tatoeages. Daarnaast geven we advies over huidverzorging en bieden wij een assortiment hoogwaardige huidverzorgingsproducten. Lasertherapie In Nij Smellinghe hebben we veel ervaring met lasertherapie. De Huid- en laserkliniek beschikt over vijf lasers van de hoogste kwaliteit, die voor verschillende huidaandoeningen ingezet worden. Wij werken met de ‘Lightsheer diode laser’ voor de behandeling van overbeharing, de ‘KTP-diode laser’ voor het behandelen van vaatjes en pigmentvlekken. De ‘Ruby laser’ kan ingezet worden bij het verwijderen van zowel professioneel als amateuristisch aangebrachte tatoeages en de ‘NDYAG laser’ wordt gebruikt voor de behandeling van blauwe beenvaatjes.
Afspraak en verzekering De Huid- en laserkliniek is van maandag tot en met vrijdag van 8.30 - 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer (0512) 588 801 voor vragen en afspraken. Er is bovendien dagelijks telefonisch spreekuur van 11.30 - 12.00 uur. Hier kunt u uw specifieke vragen stellen op telefoonnummer (0512) 588 457. Heeft u een aanvullende verzekering op het gebied van huidtherapie, dan worden laserbehandelingen op medische indicatie of bijvoorbeeld in het gezicht (deels) vergoed.
“De samenwerking zorgt ervoor dat u de beste behandeling en optimale zorg krijgt ‘onder één dak’.” Met aandacht. Dat voelt beter.
11
Geestelijke verzorging in het ziekenhuis
De mens centraal: aandacht zonder oordeel
Geestelijk verzorgers Pytsje Boonstra en Jan Strikwerda:
“Als geestelijk verzorger bij Nij Smellinghe hebben we dankbaar werk in een mooie setting.” 12
Nijs - november 2012
Het is een ijzeren wet: zodra iemand in het ziekenhuis wordt opgenomen, komen bepaalde vragen boven. Vragen over de zin van de dingen. Over de betekenis van het leven. Soms ga je ook anders tegen het leven aankijken. Bij de een gebeurt dat sneller dan bij de ander. Wat betekent deze ziekte voor mij? En voor mijn dierbaren? Ziekenhuisopname is een ingrijpende gebeurtenis, niet alleen lichamelijk maar vaak ook geestelijk, sociaal en spiritueel. En juist dan is het fijn als er iemand is die naar je luistert, die er voor je is, zonder oordeel: de geestelijk verzorger. In ziekenhuis Nij Smellinghe werken twee geestelijk verzorgers: Jan Strikwerda en Pytsje Boonstra (vervanging zwangerschapsverlof van Margriet Janssen). Zij zijn er voor patiënten, hun partners en kinderen, maar ook voor medewerkers van het ziekenhuis. De situatie in perspectief Wanneer u wordt opgenomen in het ziekenhuis, verandert er ineens een heleboel. U ligt in een onbekende omgeving, vaak met onbekende mensen om u heen. U bevindt zich in een afhankelijke positie en heeft vaak allerlei vragen over uw ziekte en de gevolgen ervan. Veel mensen hebben dan behoefte om alles weer een beetje in perspectief te zien. Waar haal ik de moed en de kracht vandaan? Wat is voor mij werkelijk van waarde? Wat doet mijn ziekte met mij en met mijn omgeving? Normen en waarden komen in een ander daglicht te staan. Sommige mensen worstelen met hun geloofsovertuiging. Geestelijk verzorgers kunnen u daarbij ondersteunen. Met aandacht en een luisterend oor. Veranderingen, verlies maar ook het proces van loslaten kunnen in een gesprek aan de orde komen. U staat er niet alleen voor.
“Naast de zorg aan patiënten, hebben de geestelijk verzorgers ook een rol in de begeleiding van medewerkers van het ziekenhuis.” Steun en rust bieden Jan Strikwerda is in 2001 begonnen als geestelijk verzorger in Nij Smellinghe. “Wij proberen mensen zoveel mogelijk innerlijke ruimte te geven. Dat doen we door patiënten te begeleiden en aandacht te geven. We voeren gesprekken met mensen op de verschillende afdelingen. Hoe lang zo’n gesprek duurt hangt af van de situatie en de ernst van de ziekte die iemand heeft. In die gesprekken proberen we ruimte te maken voor de vraag naar zin en betekenis van wat iemand overkomt. Samen zoeken we naar bronnen van houvast en moed. Natuurlijk heb je regelmatig te maken met mensen die niet meer beter worden, met mensen die sterven. Soms is dat heel verdrietig. Maar het is ook heel mooi als je iemand juist in zo’n moeilijke fase steun en rust kunt bieden”.
Islamitisch, humanistisch, christelijk Veel mensen denken dat geestelijk verzorgers verkondigers van het Christelijke geloof zijn. Dat is niet helemaal zo. Het gaat niet om ‘het etiket’ dat mensen opgeplakt hebben; islamitisch, humanistisch, christelijk. Het gaat om de mensen. Wat wil ikzelf? Wat vinden uw naasten? Wat vindt het geloof of de maatschappij? Het is de taak van de geestelijk verzorger om de mens rust te bieden binnen zijn of haar overtuigingen. Wel leidt een van de geestelijk verzorgers elke zondag kerkdiensten (in de vergaderzalen van het restaurant). Patiënten, maar ook bezoekers en naaste familieleden zijn van harte welkom bij de dienst. Hoe komt u in contact met de geestelijk verzorgers? “Wij komen als geestelijk verzorger op verschillende manieren met patiënten in contact. Sommige mensen vragen zelf naar ons. Ook lopen wij regelmatig rond op de verschillende afdelingen en maken her en der een praatje met mensen. In andere gevallen verwijzen artsen een patiënt door naar ons. Verpleegkundigen vangen signalen op van patiënten die baat zouden hebben bij begeleiding door een geestelijk verzorger. Veel oudere mensen komen vaker terug in het ziekenhuis. Zij weten dan de weg naar onze ondersteuning wel te vinden.” Afwisseling en betrokkenheid Naast de zorg aan patiënten, hebben de geestelijk verzorgers ook een rol in de begeleiding van medewerkers van het ziekenhuis. Er worden zogenaamde moreel beraad gesprekken gevoerd met verpleegkundigen over verschillende onderwerpen. Centraal staat de vraag: ‘Wat is goede zorg in deze situatie?’ Deze gesprekken maken de groep sterker. Ook worden op deze manier meerdere kanten van een onderwerp belicht. Dat kan heel verhelderend werken. Er echt zijn voor mensen “Het mooie aan ons werk is de afwisseling”, aldus Jan Strikwerda. “Je hebt met heel veel verschillende mensen te maken en je hoort heel veel verhalen van mensen. Je hebt het over wezenlijke zaken en kunt er echt zijn voor mensen. In dit ziekenhuis ervaar ik bovendien veel betrokkenheid en humor bij mijn collega’s en dat maakt het werk zo boeiend. Als geestelijk verzorger bij Nij Smellinghe heb ik dankbaar werk in een mooie setting”.
Met aandacht. Dat voelt beter.
13
Van de afdeling fysiotherapie
Overgewicht of obesitas komt steeds vaker voor bij (jonge) kinderen. Overgewicht ontstaat doordat het kind meer energie binnenkrijgt dan het verbruikt. Uit onderzoek blijkt dat maar een kwart van de kinderen ( 4 – 17 jaar) genoeg beweegt volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Bij kinderen in de grote steden is dit percentage nog lager.
Laat uw kind Waarom bewegen kinderen zo weinig? Het lijkt erop dat kinderen hun vrije tijd steeds meer doorbrengen achter de computer of voor de tv. Ook heeft men de indruk dat kinderen steeds minder buiten spelen. En buiten spelen is juist voor uw kind een van de belangrijkste vormen van bewegen. Bewegen is belangrijk! Bewegen is goed voor iedereen en zeker voor uw kind. Door te bewegen krijgt uw kind een betere lichamelijke conditie en wordt overgewicht voorkomen. Daarnaast verlaagt bewegen de kans op ziektes als diabetes type 2. Als uw kind al vroeg begint met sporten, blijft het dat vaak ook op latere leeftijd doen. Beweging is daarnaast goed voor het zelfvertrouwen en verlaagt gevoelens van angst, depressie en stress.
“Beweging is goed voor het zelfvertrouwen en verlaagt gevoelens van angst, depressie en stress.”
14
Nijs - november 2012
Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor kinderen Dagelijks een uur matig intensieve lichamelijke activiteit, waarbij de activiteiten minimaal twee maal per week gericht zijn op het handhaven of verbeteren van de lichamelijke fitheid (kracht, lenigheid en coördinatie)
Verminder met
• TV kijken • Video- en computerspellen • Langer dan 30 minuten zitten
2-3 keer per week Vrije tijd & speeltijd • Schommelen • Kanoën • Springen • Midget golf
Kracht en flexibiliteit • Push ups en optrekkken • Vechtsport • Dansen • Touwklimmen
3-5 keer per week Aerobe oefeningen (tenminste 20. min.) • Rolschaatsen • Fietsen • Skateboarden
Recreatie activiteiten (tenminste 20. min.) • Volleybal • Voetbal • Hockey • Skiën
• Rennen • Zwemmen • Touwlimmen
Elke dag • Buiten spelen • Neem de trap i.pv. de lift • Help rondom het huis
(zo vaak mogelijk) • Was de hond • Ruim je speelgoed op • Loop naar de winkel
bewegen! “Tijdens het buiten spelen worden kinderen uitgedaagd om creatieve oplossingen te vinden voor problemen die ze tegenkomen.”
Lekker buiten spelen Buiten spelen is gezond voor uw kind. Het heeft een goede invloed op de ontwikkeling van de hersenen van jonge kinderen. Tijdens het buiten spelen worden kinderen uitgedaagd om creatieve oplossingen te vinden voor problemen die ze tegenkomen. Basisvaardigheden zoals ruimtelijk inzicht en verbaal begrip en vaardigheden als samenwerken, delen, geven en nemen worden vooral buiten ontwikkeld. Actief computeren! Computeren werd eerder genoemd als een van de oorzaken waardoor kinderen van nu minder bewegen. Gelukkig hoeft dat tegenwoordig niet meer zo te zijn. Vooral voor spelcomputers kunt u kiezen uit een breed scala aan games waarbij uw kind letterlijk in actie moet komen. Denk maar aan de Wii met populaire dansspellen als ‘Just Dance’ of ‘Dance Dance Revolution’ (DDR). Op zoek naar de balans U heeft als ouder de belangrijke taak om uw kind spelenderwijs genoeg te laten bewegen. Het vinden van een bewuste balans tussen ‘computertijd’ en buiten spelen staat daarbij centraal. Op een verantwoorde manier omgaan met voeding speelt ook een grote rol. Kinderen zijn tenslotte de toekomst! Vrije vertaling: Rauramaa, R. & Leon, A.S. (1996) Physical Activity and risk of cardiovascular disease in middle aged individuals.Sports Medicine; 22(2):65-69
Met aandacht. Dat voelt beter.
15
Sterven. Het is een onderwerp waar we liever niet over nadenken. Een onderwerp waar misschien zelfs wel een taboe op rust. Toch krijgen we er allemaal vroeger of later mee te maken. En als het moment dan daar is, dan is het prettig om te gaan op een manier die bij een persoon past, waar iemand zich prettig bij voelt. Om dat zo goed mogelijk te realiseren, werken we bij Nij Smellinghe met het zorgpad stervensfase.
Zo comfortabel mogelijk sterven 16
Nijs - november 2012
“Het is belangrijk het proces van sterven voor iedereen zo aangenaam mogelijk te maken, hoe moeilijk dat ook is.”
Het zorgpad stervensfase is een hulpmiddel. Het zorgpad omvat alle dimensies waar een patiënt in de stervensfase mee te maken krijgt. Je zou het kunnen zien als een zorgdossier tijdens de laatste levensfase van de mens. “Iedereen maakt een stervensfase mee, want iedereen sterft. Hoe die stervensfase verloopt is voor iedereen anders. Deze fase is niet gebonden aan ziekte of tijd”, vertelt Anne Persyn, verpleegkundig specialist pijnbestrijding in Nij Smellinghe.
Met de patiënt wordt besproken waar hij of zij behoefte aan heeft. Zijn er nog speciale wensen op het gebied van eten? Wat zijn angsten en vragen? Is het belangrijk dat bijvoorbeeld een dominee, pastoor, imam of geestelijk verzorger nog langskomt? Maar ook met de naasten wordt uitgebreid gesproken. Hebben zij nog wensen? Weten ze van welke faciliteiten ze gebruik kunnen maken? Willen ze een rol spelen in het zorgproces?
“Het klinkt misschien hard, maar als je pas in de stervensfase na gaat denken over hoe je wilt sterven, ben je eigenlijk al te laat.” Binnen Nij Smellinghe is het zorgpad daarom volledig geïntegreerd binnen de verschillende verpleegafdelingen. Per afdeling zijn aandachtsvelders palliatieve zorg geschoold die collega’s actief begeleiden bij het opstarten van het zorgpad. Nij Smellinghe was het eerste ziekenhuis in Nederland dat het zorgpad stervensfase opnam in het digitaal patiëntendossier. Zo weten we zeker dat de zorg voor patiënten in de laatste levensfase optimaal geïntegreerd is.
“Het is belangrijk het proces van sterven voor iedereen zo aangenaam mogelijk te maken, hoe moeilijk dat ook is.” Het is ook niet zo dat een patiënt in Nij Smellinghe moet sterven. Samen met de patiënt bekijken we welke wensen er zijn. Als een patiënt thuis wil sterven is dit mogelijk. Als de patiënt de voorkeur geeft aan een hospice, bekijkt het transferbureau, in overleg met de patiënt, waar nog plaats is. Als de eerste fase is doorlopen, volgt de tweede fase. Deze bestaat met name uit observeren. “We kijken hoe het gaat met de symptomen. Misschien is er bijsturing nodig in de medicatie, of kunnen we nog andere dingen doen om het proces comfortabeler te maken.”
“Nij Smellinghe was het eerste ziekenhuis in Nederland dat het zorgpad stervensfase opnam in het digitaal patiëntendossier.” De drie fasen van het zorgpad Het zorgpad bestaat uit drie verschillende fasen. In de eerste fase worden alle medische en verpleegkundige elementen geïnventariseerd. Dit is per patiënt al heel verschillend. Denk aan pijn, rusteloosheid, angst, misselijkheid en braken. "We kijken wat we aan deze symptomen kunnen doen. Hoe we ervoor kunnen zorgen dat de patiënt zo comfortabel mogelijk kan sterven. Zelfs al klinkt dat misschien heel gek." Ook het kritisch kijken naar onnodige medicatie maakt deel uit van deze fase. Maar niet alleen medische aspecten komen aan de orde.
Het onvermijdelijke gebeurt Fase drie bestaat uit de zorg na het overlijden. Dit zijn hele klinische dingen, zoals het vaststellen van de dood, aangeven wie aanwezig waren bij de dood, maar ook het ondersteunen van de nabestaanden. Vier tot zes weken na het overlijden van de patiënt belt de verpleegkundige die aanwezig was bij het overlijden met de familie. “We stellen dan gerichte vragen. We willen weten hoe de nabestaanden de stervensfase hebben ervaren. Zijn er nog dingen die ze hebben gemist, of dingen waar ze minder tevreden over waren? Ook vragen we of er nog behoefte is aan een persoonlijk gesprek met een arts of verpleegkundige die betrokken was bij het overlijden.” Met aandacht voor alle betrokkenen De stervensfase blijft altijd moeilijk. Voor degenen die achterblijven, maar natuurlijk ook voor de patiënt. Toch doen we er in Nij Smellinghe alles aan om dit proces zo comfortabel mogelijk te laten verlopen. We helpen mensen er bewust over na te denken. Want zeg nou zelf: wat is nu een goeie dood?
Met aandacht. Dat voelt beter.
17
Als u bent opgenomen in Nij Smellinghe, wilt u liever niet te lang blijven. Toch kan het gebeuren dat u, door logistieke beperkingen in het ziekenhuis, langer moet blijven dan nodig. Met het TOC-project ‘Kwaliteit op Tijd’ willen we dat voorkomen.
Korter in het ziekenhuis door ‘Kwaliteit op Tijd’ TOC staat voor ‘Theory of Constraints’, oftewel theorie van belemmeringen. Als patiënt volgt u een route door het ziekenhuis. Door de vertraging in deze route op te sporen en op te lossen, voorkom je onnodige wachttijden. Dit verbetert de kwaliteit van zorg, is goed voor de klanttevredenheid en verkleint de kans op fouten. Pieter Buwalda, projectleider, vertelt: “In andere ziekenhuizen zijn goede resultaten behaald met TOC. De systematiek spreekt mij vooral aan omdat het een goed toepasbare, praktische en begrijpelijke manier is om naar processen te kijken”. De zwakste schakel aanpakken Stel, een patiënt wordt op donderdag opgenomen in het ziekenhuis en zou op basis van medische en verpleegkundige gronden op maandag weer naar huis kunnen. In die tijd moet een aantal taken verricht worden. Stel dat één van die taken een onderzoek is dat alleen op woensdag gedaan wordt. Hierdoor moet de patiënt onnodig wachten tot woensdag. Je kunt als verpleegkundige de taken die vóór het onderzoek gedaan moeten worden dan wel snel afronden, maar daar boek je geen tijdwinst mee. Immers, de patiënt moet hoe
18
Nijs - november 2012
dan ook wachten tot woensdag. Beter is het dan om de belemmerende factor – in dit geval het onderzoek – aan te pakken. En dat is nou precies de kern van TOC. Meer tijd voor de patiënten TOC werkt in de praktijk als volgt. Bij opname van een patiënt wordt een verwachte ontslagdatum bepaald op medische en verpleegkundige gronden. De ‘ontslagbepalende taken’ worden per patiënt in een computersysteem ingevoerd. Elke taak zou binnen een bepaalde tijd afgerond moeten zijn om geen vertraging op te leveren. Het systeem geeft de taken weer met een kleur: groen als er nog tijd genoeg is om de taak af te ronden, rood als het erom gaat spannen en zwart als er vertraging optreedt. Pieter vertelt: “Als verpleegkundige moet je je zoveel mogelijk op de ‘rode en zwarte taken’ richten. Bij rode taken kunnen vertragingen optreden. Zwarte taken zijn al vertraagd en vormen dus belemmerende factoren. Door het systeem ga je op een andere manier naar het proces kijken. Je wordt steeds gedwongen te bedenken waarom iemand nog in het ziekenhuis ligt. Hierdoor kom je eerder ‘belemmeringen’ op het spoor en ga je op zoek naar een
oplossing.” Een mooie bijkomstigheid is dat het overzicht in het systeem rust creëert voor de medewerkers. “Als het goed loopt, hoef je veel minder over te dragen. Dat scheelt tijd! Kostbare tijd die je het liefst zoveel mogelijk aan je patiënten besteedt in plaats van aan logistieke taken.” Goede resultaten Vanaf 1 februari 2012 zijn we in Nij Smellinghe op de afdeling Interne Geneeskunde (A2) gestart met een pilot. Pieter vertelt dat de eerste resultaten positief zijn. “Uit de eerste evaluatie van de pilot blijkt dat de ligduur met 10% is gedaald. Daardoor zijn er meer opnamemogelijkheden waardoor minder patiënten uitgeplaatst hoeven te worden. Door regel- en regietaken te ordenen, krijg je een beter beeld van taken met de hoogste prioriteit en redenen van vertraging.” Inmiddels zijn veel ‘redenen van vertraging’ geregistreerd. Hier kunnen gericht verbeteracties voor geïnitieerd worden. Dat betekent dat de ligduur nog verder kan dalen. Voldoende reden om het TOC-principe ook op andere afdelingen toe te passen. “Met TOC focus je op verbetermogelijkheden. Je doel is om het beste eruit te halen. Daar kan toch niemand tegen zijn”, aldus Pieter.
Onze specialisten (op 1 november 2012) Anesthesiologie
Interne Geneeskunde 0512-58 88 77
Mondheelkunde 0512-58 88 02
Radiologie 0512-58 88 14
K.L. Demmendaal
dr. J.A.M. Beentjes
P.F.M. Gielkens
J.M. Affourtit
Mw. J.M.E. van Gelder
E.E. Blaauwwiekel
dr. L. Meijndert
Mw. S.C.J. van Hoof
E.M.F. Jorna
R.S. van Eps
J.P.H. Wymenga
M. van Leeuwen
P.H.J.M. de Laat
dr. S. Hovenga
R. Plein
dr. H. van Kamp
P. Sindhunata
dr. C. Kroon
J.P. Vogelaar
L.F. Schipper
Cardiologie 0512-58 88 06
Intensivisten
R.P.L.M. van der Aa
K.L. Demmendaal
S.S.P. Dijkstra
R.S. van Eps
J.J. de Graaf
J.P. Vogelaar
M. de Groot M.R. v/d Linde
R. Looijen
Mw. C.D. Peer
dr. H.C.J. v/d Mijle
M. Wilsterman
A.J. Verhoeff H.G.J.M. Voesten O.R.M. Wikkeling R.J. Zijlstra Dermatologie 0512-58 88 01 Mw. C.A.H. Bearda Bakker-Wensveen
dr. H.L. v/d Wiel
Revalidatie Geneeskunde 0512- 58 83 50
Oogheelkunde 0512-58 88 03
R. van den Berg
dr. F. van Klink
Mw. Dr. A.M. Boonstra
H.J. Klomp
Mw. M. Reinkingh
E.A. Timmerman
Spoedeisendehulp Artsen
Orthopedie 0512-58 88 05
Klinisch fysicus
Mw. M.G.E. Bosch
R. Bimmel
F.J. Duisterwinkel
Mw. S.H. Fauth
Mw. C.M. Kooijman
KNO Heelkunde 0512-58 88 04
C.L. de Ridder
M.A.W. Fabius
G.J.M. van Stralen
Mw. L. Jansen Mw. K. Pricker Mw. F. Wieldraaijer
H.J. Tjong-Ayong
Mw. C.C.W. Theunissen
H. Los
Dr. P.J. van den Hurk
Mw. Dr. A. Spoorenberg
D.L.M. Oterdoom
P. Eppinga
Gynaecologie/Verloskunde 0512-58 88 24
Mw. L. Hendriks
dr. J. Koopmans
Mw. K.F. van Duinen
Mw. C.N. Guijken
Reumatologie 0512-58 88 22
Neurochirurgie 0512-58 88 23
Longziekten 0512-58 88 16
Mw. A.C. Govers
Mw. E.J. Zijlstra
Mr. H.J. Weitenberg
Dr. R.J. Damstra
Geriatrie 0512-58 83 17
A. Soepboer
H.J. Bökkerink
Dr. A.F.J. Brouwer Mw. dr. L.M. Leer
J.G. Roukema
K.D. Beintema
Kindergeneeskunde 0512-58 88 20
Chirurgie 0512-58 88 09
D.D. Lubbers
Neurologie 0512-58 88 23
J.H. Strijbos
S. Schmittgens
Mw. A. Brandenburg
Mw. C. Jansen C.F. Koolenbrander S. Smorenburg
0512-58 83 90
T. Müller
Mw. Drs. A. Knepper
Ziekenhuisapotheker D. Bloemhof
Psychosomatisch Team 0512-58 83 55
J. Wöhler
H.V.H. Mous
Urologie 0512-58 88 11
R. Plein
Mw. Dr. C. Moues-Vink
V. Koussoulas
Medisch Microbioloog
Mw. J.M.E. van Gelder
Plastische Chirurgie
Maag-, Darm- en Leverziekten 0512-58 88 15
Mw. M.C.G.J. Lobbes-van der Linden
R. Wierenga
Pijnbestrijding 0512-58 83 81
Mw. B. Geelhoed Mw. A. Hofs Mw. J. Uneken
dr. H. Oosterhof J.J. de Vries
Colofon Nijs 5, november 2012. Nijs is een halfjaarlijkse uitgave voor patiënten, relaties en bezoekers van ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten en verschijnt in een oplage van 6000 stuks.
Redactieadres Nijs t.a.v. M. ter Laan Ziekenhuis Nij Smellinghe Postbus 20200 9200 DA Drachten
[email protected]
Hoofdredactie Michiel ter Laan Redactie John van Arnhem Yteke van Dijk Mathilde Hommes Michiel ter Laan
Vormgeving Dizain, Groningen Jorien van der Laan Marijke Lobbes Yvette Mulder Theo Snijder Hennie van der Werf
Druk Drukkerij Douma Dokkum
De volgende editie verschijnt op 20 mei 2013. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de afdeling communicatie en patiëntenvoorlichting van ziekenhuis Nij Smellinghe. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te weigeren, in te korten of te herschrijven.
Met aandacht. Dat voelt beter.
19
Krijgt u geneesmiddelen voorgeschreven? U kunt bij de Poliklinische Apotheek Nij Smellinghe de medicijnen op het recept direct meekrijgen. De apotheek is 24 uur per dag 7 dagen in de week geopend.
Wij hebben een computerverbinding met uw eigen apotheek/huisarts, zodat wij wisselwerkingen kunnen controleren met de geneesmiddelen die u gebruikt.
Wij zien u graag in onze apotheek! Het apotheekteam van de Poliklinische Apotheek U vindt ons naast de Dokterswacht in het rode gebouw links naast de hoofdingang.
Poliklinische Apotheek Nij Smellinghe Compagnonsplein 1 | 9202 NN Drachten (0512) 588 870 |
[email protected] www.nijsmellinghe.nl/apotheek
poliklinische apotheek nij smellinghe