De meldcode
“het hoe en waarom” Onno Graafland, kinderarts 11 april 2014
Inhoud Omvang van het probleem De lange termijn gevolgen Wat is “toxic stress” De meldcode Onze belemmeringen
Kindermishandeling Elke vorm van geweldpleging of verwaarlozing, op fysiek, psychisch of seksueel gebied, door toedoen of nalaten van personen met wie het kind in een afhankelijkheidsrelatie staat, waardoor schade voor het kind ontstaat of in de toekomst zou kunnen ontstaan. (Wet op de jeugdzorg, 2005)
Omvang kindermishandeling >118.000 gevallen kindermishandeling/jaar (3% van de kinderen 0-18 jr)
Bron: Tweede Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van kinderen en jeugdigen, 2011
Huiselijk geweld Geweld gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer (partners, ex-partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden)
Meestal sprake van een machtsverschil, waarbij het slachtoffer afhankelijk is van de pleger
Het geweld kan zowel lichamelijk zijn als seksueel of psychisch.
Omvang Huiselijk geweld Ruim 9% van de Nederlandse bevolking was in de periode 2005-2010 slachtoffer van huiselijk geweld
>200.000: ernstig of herhaald huiselijk geweld
Bij ernstig huiselijk geweld gaat het meestal om lichamelijk (65%) en seksueel geweld (8%).
Bron: Movisie, november 2013
Huiselijk geweld en kinderen 45.000-60.000 kinderen getuige (> 12/1000)
Ongeveer 30 procent van de kinderen probeert tussenbeide te komen.
Door geweld, of de dreiging ervan, voelt een kind zich onveilig in huis. Oók als hij of zij er geen problemen mee lijkt te hebben.
Bijna alle kinderen denken dat zij zelf de schuld zijn van de ruzies in huis.
Lange termijn gevolgen
Adverse childhood experiences (ACE)-study (Felliti et al):
Adverse events op de kinderleeftijd hebben levenslange consequenties
Sterke associaties met ongezonde levensstijlen en slechte gezondheid tientallen jaren later
ACE-studie
ACE-studie Verslaving alcohol/drugs COPD Depressie/suicidepogingen Ischaemisch hartfalen Leverziekten Obesitas Risico op relationeel geweld Meer seksuele partners en SOA Roken
“Toxic stress” http://www.youtube.com/watch? v=rVwFkcOZHJw
“Toxic stress” Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein
Vroege trauma en het brein Verminderd oppervlak (prefrontale) cortex
(berekenend, beoordelingsvermogen, reflectie, overdenkend)
Vergroting amygdala
(angst, emoties, agressie, sexueel gedrag, impulsief)
Verkleining hippocampus
(geheugen, verlagen cortisolspiegel na stressvolle ervaringen)
“Toxic stress” Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein
..en op epigenetische fenomenen (het aan- en uitzetten van bepaalde genen)
“Toxic stress” Potentieel permanente veranderingen en lange termijn effecten op het brein
..en op epigenetische fenomenen (het aan- en uitzetten van bepaalde genen)
Wat kunnen we doen?
Begrip hebben van het fenomeen “toxic stress” en weten wat voor invloed dat kan hebben
Kinderen helpen om hun inadequate stress-respons uit te zetten
Vroegtijdig intervenieren en opsporen van risicokinderen
Wat kunnen we doen?
Begrip hebben van het fenomeen “toxic stress” en weten wat voor invloed dat kan hebben
Kinderen helpen om hun inadequate stress-respons uit te zetten
Vroegtijdig intervenieren en opsporen van risicokinderen
Verplichte meldcode Sinds 1 juli 2013: Wet verplichte meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld
• Zorginstellingen moeten een meldcode hebben • Meldcode moet stappenplan bevatten • Kindcheck moet onderdeel zijn van meldcode • Iedere professional is verantwoordelijk
Praktisch stappenplan (online)
Uitgebreide toelichting en achtergrondinformatie
KNMG meldcode was basis voor landelijk model
App
App
Kindcheck artsen en andere (zorg)professionals moeten in bepaalde situaties zich ervan vergewissen of een cliënt de zorg voor een minderjarig kind heeft en zo ja, of dat kind bij hen veilig is.
bepaalde vormen van psychische problematiek, drugs- of alcoholverslaving) of situatie (huiselijk geweld)
Conclusie Kindermishandeling en Huiselijk geweld: Gebeurt!
Is enorme bedreiging voor de veiligheid, gezondheid en ontwikkeling van kinderen Moet krachtig worden bestreden
à adequaat signaleren, communiceren, melden en handelen bij een vermoeden van mishandeling, verwaarlozing, misbruik
Belemmeringen
Belemmeringen Ongeloof, onzekerheid Zelf slachtoffer geweest Onvoldoende kennis en opleiding (medisch en juridisch) Angst niet geloofd te worden Bezorgd over onterechte beschuldiging Angst voor agressie Gevoel van machteloosheid Vertrouwensfiguur van de dader Inbreuk in de vertrouwensrelatie Angst voor de gevolgen van melding (procedures) Angst voor de werklast
Ik dank u voor uw aandacht!
