Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Nieuwsbrief nr 1 - november 2015

Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Vastgoed

2015-2017: Op weg naar de ‘Meest duurzame vastgoedbank van Nederland’

2015-2017: Op weg naar de ‘Meest duurzame vastgoedbank van Nederland’ ABN AMRO zet in op versnelling naar een duurzame vastgoedportefeuille. Er ligt zelfs een ambitie om in 2017 de ‘Meest duurzame vastgoedbank van Nederland’ te zijn. Hoe zit dat precies? We vragen het aan Rutger Schuur, Hoofd Real Estate & Public Sector Clients. De manier waarop over vastgoed

drastisch moesten afwaarderen,’ zegt

Duurzame omslag in de volle

wordt nagedacht, is snel aan het

Rutger Schuur. ‘Dat is, om begrijpelij-

breedte

veranderen. Niet alleen vanuit het

ke redenen, niet altijd een makkelijke

Natuurlijk verwijst Schuur naar de

globale perspectief van klimaatver-

periode geweest. Gelukkig zie je in

bijzondere prestatie van afgelopen

andering ontstaat er druk om vast-

de vastgoedwereld nu de contouren

zomer. Toen werd het hoofdkantoor

goedobjecten anders te beoordelen,

ontstaan van een nieuwe, positieve

van ABN AMRO gehonoreerd met

maar ook vanuit lokaal, Nederlands

agenda. Waarbij we als ABN AMRO

het BREAAM Excellent-certificaat.

(of West-Europees) perspectief. De

zeggen: we springen niet achterop

Slechts enkele gebouwen in Ne-

werknemer van de toekomst wil

de wagen, nee, we zetten alles op al-

derland hebben dat behaald. Het

graag in een gezond, klimaatvrien-

les om ons de principes en perspec-

certificaat symboliseert, wat Schuur

delijk en comfortabel gebouw zijn

tieven van die nieuwe agenda eigen

betreft, de volle breedte waarin

geld verdienen, liefst ook nog in een

te maken. Om die nieuwe kennis ver-

een grote bank als ABN AMRO de

levendige, aangename buurt. ‘We ko-

volgens weer door te geven, zodat

stap aan het maken is naar een

men uit een tijd waarin we vastgoed

onze klanten kunnen excelleren.’

duurzame toekomst. Schuur: ‘Dat

Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 januari 2015 - 31 oktober 2015

Vastgoed

2015-2017: Op weg naar de ‘Meest duurzame vastgoedbank van Nederland’

we voortdurend in gesprek zijn met onze klanten en samen zoeken naar slimme oplossingen op het gebied van duurzaamheid, is misschien wel de beste garantie dat we stappen maken. En blijven maken. Zo hebben we met een aantal externe partijen enorm geïnvesteerd in een slim meet- en waarderingssysteem. Daarmee kunnen we onze vastgoedportefeuille op een geheel nieuwe manier, toekomstbestendig, in kaart brengen. Om onszelf op dat pad extra uit te dagen, ligt er nu de ambitie dat in 2017 dertig procent van onze vastgoedportefeuille een A-label heeft.’ Goed luisteren, partners stimuleren Er zijn een aantal banken die ‘duurzaam’ van begin af aan een speer-

doelstelling in 2017 de duurzaamste

zaming van vastgoed.’ Daarnaast is er

punt van beleid en communicatie

vastgoedbank in Nederland te zijn.

ook de cijfermatige logica, die in het

hebben gemaakt. Loopt ABN AMRO

Maar je moet ook eerlijk durven zijn:

nadeel spreekt van niet-duurzaam

ten opzichte van hen niet achter?

deels wordt het tempo van verande-

vastgoed. ‘Dergelijke gebouwen

Schuur: ‘Ik zou niet weten waarom.

ring bepaald door je klanten. Die heb

zullen naarmate ze langer staan

Onderaan de streep gaat het erom

je nooit helemaal in de hand. Maar

alleen maar duurder worden, omdat

om wat je voor elkaar krijgt. En of

we doen er alles aan ze te enthousi-

er veel aan moet gebeuren, hetzij

je de partners waarmee je werkt,

asmeren en, net als wij, resultaten te

onderhoud, hetzij aanpassing vanwe-

meekrijgt in je streven de duur-

boeken.’

ge strengere milieunormen,’ aldus Schuur. ‘Een duurzaam gebouw is

zaamheidagenda te versnellen. Wij liggen daarmee op koers.’ Met een

Welbegrepen eigenbelang

wat kostenniveau betreft veel stabie-

marktaandeel in de vastgoedsector

Naast de maatschappelijke meer-

ler en aantrekkelijker. Waardoor ook

ter waarde van circa 14 miljard euro,

waarde die duurzaam vastgoed verte-

het risicoprofiel een stuk gunstiger

heeft elke stap die ABN AMRO

genwoordigt, is er ook een inherent

is. Om gebouwen aan dat gunstiger

maakt inzake verduurzaming een

zakelijke reden om de stap naar dit

risicoprofiel te laten voldoen, en

enorme impact. Zeker als klanten

type vastgoed te versnellen. Schuur:

daarmee een duurzame toekomst te

dezelfde stappen durven maken.

‘Wet- en regelgeving omtrent milieu

geven, bieden wij klanten een scan

‘Wij stimuleren onze klanten in de

zal volgens bijna alle toekomstscena-

plus advies plus financiering aan.’

vastgoedsector de omslag te maken.

rio’s alleen maar strenger worden.

Inderdaad, met in ons achterhoofd de

Daar anticiperen wij op door verduur-


Social impact

Geld verdienen dankzij criminaliteitsbestrijding, jeugdzorg en ontwikkelingssamenwerking

Geld verdienen dankzij criminaliteitsbestrijding, jeugdzorg en ontwikkelingssamenwerking Laat niet alleen overheden en goede doelen zich inspannen om maatschappelijke problemen op te lossen, maar ook investeerders die het klappen van de zweep kennen. Met die gedachte werd vijf jaar geleden de eerste Social Impact Bond gelanceerd om een re-integratietraject in de gevangenis in het Engelse Peterborough te financieren. De potentie is enorm. Reden genoeg voor ABN AMRO om in Nederland voorop te lopen met deze trend. Elke jongere die aan werk kan worden

In dit gat sprongen ABN AMRO en

een win-winsituatie. Voor jongeren,

geholpen, is winst. Het vinden van

Start Foundation in opdracht van

overheden én investeerders, die

een baan biedt perspectief op de toe-

de Gemeente Rotterdam. Samen

een deel van de winst ontvangen als

komst en leidt tot kostenbesparingen

investeerden zij in de Buzinezzclub,

vooraf vastgestelde maatschappelijke

bij de overheid. Niet alleen uitkeringen

die werkloze jongeren naar een vaste

en financiële doelen worden behaald.

en de gemiste inkomstenbelasting

baan of een ondernemersbestaan

Het project loopt pas net, maar de

drukken op de overheidsbegroting,

begeleidt. Deelnemers doorlopen

eerste resultaten zijn positief.

maar ook uitgaven aan bijvoorbeeld

een intensief traject dat onder meer

de zorg en criminaliteitsbestrijding.

bestaat uit een stage, persoonlijke

Wereldverbetering

Gemeentes hebben niet altijd het geld

coaching en groepstrainingen en

Ook bij problemen rond criminaliteits-

om te investeren in een oplossing,

worden daarna nog voor een periode

bestrijding, jeugdzorg, gezondheids-

waardoor deze kans blijft liggen.

van een jaar begeleid. Zo ontstaat

zorg en ontwikkelingssamenwerking


Social impact

Geld verdienen dankzij criminaliteitsbestrijding, jeugdzorg en ontwikkelingssamenwerking

kunnen Social Impact Bonds een ver-

Voor een groot deel hangt dat samen

tegen bureaucratie en moeten samen-

schil maken. De wereld verbeteren en

met de maatschappelijke doelen die

werken met meerdere bestuurslagen.

geld verdienen gaan zo hand in hand,

als rendementseis aan projecten

Het sluiten van deals wordt volgens

is de achterliggende gedachte. Finan-

worden verbonden. Afgelopen zomer

Koekoek vaak bemoeilijkt door het

ciële risico’s verschuiven daarbij van

staakten Goldman Sachs en Bloom-

grote aantal betrokkenen.

overheden naar private partijen, die

berg Philanthropies een reïntegratie-

wendbaarder en daardoor innovatiever

traject in de New Yorkse gevangenis

Toekomst

zijn. Ze worden daarvoor beloond met

Rikers Island, omdat het niet lukte om

“Betrek daarom minder partijen bij

een deel van de winst.

de recidivekansen van jonge gevange-

Social Impact Bonds”, raadt Koekoek

nen te verlagen. Het gericht werken

aan. Vanuit de overheid kan dat wor-

Dit verhaal valt wereldwijd goed bij

aan maatschappelijke doelen bleek

den bereikt door een overkoepelend

overheden en financiële instellingen.

lastiger dan het behalen van financiële

fonds in te stellen dat de rendemen-

“Vroeger was het altijd de overheid

targets.

ten uitkeert. Bedrijven en overheden

die problemen oploste. Tegenwoordig

moeten volgens Koekoek meer

verschuift een deel van die ver-

Meetproblemen

kennis delen in de zoektocht naar

antwoordelijkheid naar burgers en

Ook de meetbaarheid is een uitda-

effectieve businessplannen. Ondanks

bedrijven,” verklaart Ruben Koekoek,

ging, schrijven onderzoekers van de

de uitdagingen, groeit de lijst met

Manager Social Impact Bonds bij ABN

accountantsorganisatie EY in een

geslaagde toepassingen van Social

AMRO.

recent onderzoeksrapport. Als positie-

Impact Bonds. Dat biedt hoop voor de

ve gevolgen van impactinvesteringen

toekomst. Door de grote internatio-

Groeimarkt

niet worden gemeten, vertalen ze

nale interesse houden veel instanties

The UK and US governments have

niet in rendement. Het formuleren en

zich al bezig met onderzoek. Ook

launched extensive programmes, and

meten van de juiste doelen is daarom

zijn er investeerders nodig die dur-

a growing selection of countries is fol-

een randvoorwaarde voor succes.

ven te experimenteren, zoals ABN

lowing suit. Banks such as Goldman

Dit vergt grote investeringen in de

AMRO. Koekoek: “We zien onszelf als

Sachs and Bank of America are joining

organisatie, waardoor het lastig is om

‘thought leader’. We zijn in een vroeg

in as well. J P Morgan has estimated

Social Impact Bonds op kleine schaal

stadium begonnen en hopen de markt

2014’s total investments in the rapidly

uit te voeren.

een ‘push’ te geven door onze kennis

growing impact investment sector,

te delen.”

which includes Social Impact Bonds,

Deals sluiten

to be 10.6 billion dollars (approximate-

Daar wringt de schoen. Want de

Meer informatie is te lezen in het

ly 9.4 billion euros).

investeerders die nodig zijn voor grote

rapport Social Impact Bonds

projecten, nemen liever niet al te veel Pijnpunten

risico. In veel gevallen is een geslaag-

Ondanks de goede voortekenen heeft

de pilot of garantstelling, van een deel

het ‘impactinvesteren’ de volwassen-

van de verliezen door een non-pro-

heid nog lang niet bereikt. Projecten

fitorganisatie, nodig om groot geld

komen vaak niet van de grond en zijn

aan te trekken. Overheden werken

– als dat wel lukt – niet altijd succes-

ook niet altijd mee. Nederlandse so-

vol.

ciaal ondernemers stuiten niet zelden


Waar staat de bank?

Balans vinden tussen klantbelang en maatschappelijk belang

Balans vinden tussen klantbelang en maatschappelijk belang In deze video vertelt Director Sustainability Richard Kooloos hoe ABN AMRO omgaat met een van de meest voorkomende bankiers-dilemma’s: wat als het belang van een klant botst met maatschappelijke belangen? Moet de bank een kant kiezen? En zo ja, welke kant?


Mensenrechten

‘Met thema’s als privacy en gelijkheid spelen mensenrechten dichter bij huis dan je denkt.’

‘Met thema’s als privacy en gelijkheid spelen mensenrechten dichter bij huis dan je denkt.’ Kan een bank de schending van mensenrechten voorkomen? Veel méér dan tot nu toe is gedaan, vindt duurzaam bankier en ‘corporate activiste’ Maria Anne van Dijk. De bank organiseert op 9 december voor de tweede keer een internationale mensenrechtenconferentie. Inkoopketen

ABN AMRO rapporteert als eerste

is heel concreet. Het betekent dat

Bankieren gaat over meer dan balan-

bank in de wereld volgens het “UN

we voortdurend moeten weten wat

sen en kredietwaardigheid. De bank

Guiding Principles on Business and

onze klanten doen.’

gaat over meer dan alleen de financiële

Human Rights Reporting Frame-

stromen, aldus Van Dijk. ‘Je kunt niet

work”. Op dit moment is dat het bes-

Checken

meer zeggen: wij doen alleen de finan-

te bewijs, aldus Van Dijk, dat ABN

Als een klant importeert uit Bangla-

ciële stromen. Vooral niet als je klanten

AMRO beleid voert en rapporteert

desh of India, en hij heeft een

overal ter wereld actief zijn, of overal

op basis van de mensenrechten die

duurzaamheidsbeleid, dan kun je,

ter wereld inkopen. In hun “inkoopke-

de VN heeft vastgesteld. ‘We zijn

stelt Van Dijk, zeggen: goed, dat is

ten” kan er sprake zijn van uitbuiting,

een “early adopter”, net als H&M en

geregeld. ‘Maar wij vinden dat niet

kinderarbeid of slavernij. Die praktijken

Unilever. Ik weet het: klinkt vooral

genoeg. We moeten meer weten

willen wij niet financieren.’

als veel letters op papier. Maar het

van het proces. Welke eisen stellen


Mensenrechten

‘Met thema’s als privacy en gelijkheid spelen mensenrechten dichter bij huis dan je denkt.’

ze aan arbeidsomstandigheden? Hoe

schillen tussen man en vrouw? Of de

checken ze die? Je moet er boven-

kansen voor sollicitanten met bijvoor-

op zitten en kennis verzamelen. Op

beeld een Marokkaanse afkomst? Er

basis van de wijze waarop ze het

spelen nog genoeg mensenrechten-

proces hebben ingericht, de sector

kwesties in Nederland, van privacy

en het land, schalen we onze klanten

tot gelijkheid. Ook daar geldt: je

tegenwoordig in: laag, midden, hoog

moet het onderzoeken om je vinger

risico. Daardoor hebben we goed in

erachter te krijgen.’

de gaten hoe onze klantportefeuilles eruit zien. Hoeveel vooroplopers en

Bij de Internationale Mensenrechten-

achterblijvers er zijn.’

conferentie op 9 december kijkt Van Dijk speciaal uit naar Kailash

Als klanten niet aan de eisen vol-

Satyarthi, een mensenrechtenactivist

doen, heeft dat impact, zegt Van Dijk.

die in 2014 de Nobelprijs voor de Vre-

‘Wat doe je dan? Uitsluiten? Ons be-

de kreeg. Hij heeft de Global March

leid is om ze de kans te geven om te

against Child Labor opgericht, een

verbeteren. We gaan het gesprek aan

wereldwijde coalitie van NGO’s en

en geven daarbij ook advies. Anders

vakbonden. ‘Een fantastische spreker

stappen ze over naar een bank die

dus. Hij weet hoe het is om idealen

ze de ruimte wel geeft. Dan zeggen

naar de praktijk te vertalen. Ik ben

we: binnen een bepaalde tijd moet je

ook heel benieuwd naar het tweede

het op orde hebben we spreken een

deel van de conferentie. Daarin gaan

verbeterplan af en monitoren dat. Ze

we in op de rol die ABN AMRO kan

moeten mee veranderen. We gaan

of moet spelen. Dan gaat het direct

dus voor engagement in plaats van

over ons eigen werk.’

uitsluiten omdat we ervan overtuigd zijn dat we op die manier de meeste

In een volgende editie van deze

invloed hebben.’

nieuwsbrief doet ABN AMRO verslag over de conferentie.

Dichtbij Het klinkt volgens Van Dijk voor veel mensen vaak alsof mensenrechten ver weg in de keten spelen: kinderarbeid in de textielindustrie, slavernij op cacaoplantages. ‘Mensenrechtenkwesties spelen veel dichter bij huis dan je denkt. Hoe gaat ABN AMRO om met persoonsgegevens van klanten? Hoe zit het met rechten van medewerkers, met salarisver-


Verduurzamen

Dit leerden wij van de succesvolle verduurzaming van het hoofdkantoor

Dit leerden wij van de succesvolle verduurzaming van het hoofdkantoor Vanaf deze zomer is het officieel: het hoofdkantoor van ABN AMRO aan de Gustav Mahlerlaan in Amsterdam is een van de duurzaamste gebouwen van Nederland. De inspanningen van het team van facility management zijn beloond met een BREEAM Excellent-certificaat. BREEAM is een internationale

het op een na hoogste certificaat.

is volgens Vermeij geen optie. ‘Dan

duurzaamheidsstandaard die behalve

Rob Vermeij en Rob Kuipers zijn Se-

hebben we in 2050 drie aardbollen

aan de bouw, ook hoge eisen stelt

nior Product & Contract Managers bij

nodig om te voorzien in al onze

aan het beheer en gebruik van be-

ABN AMRO en hebben een roadmap

behoeftes. Een ander voordeel is dat

drijfspanden. Het hoofdkantoor is nu

gemaakt om de eigen vastgoedporte-

de waarde van duurzame gebouwen

een van de weinige gebouwen met

feuille te verduurzamen. Niets doen

minder snel afneemt.’ Het valt nu al


Verduurzamen

Dit leerden wij van de succesvolle verduurzaming van het hoofdkantoor

op dat ABN AMRO door zelf het goe-

gebouw minder verwarmd door de

voorlichtingscampagnes ook duur-

de voorbeeld te geven, klanten met

zon en hoeven we minder te koelen.

zaam gedrag aan te leren. We kun-

commercieel vastgoed motiveert om

Doen we dat wel, dan pompen we

nen wel waterzuinige kranen installe-

hetzelfde te doen.

daarvoor koud water van de bodem

ren, maar dat levert weinig op als ze

van de Nieuwe Meer.’

tien minuten open blijven staan’.

350.000 vierkante meter, bijna de

Beheer: duurzamer inkopen

Toekomst:

helft van al ons vastgoed, tot het

‘We proberen het gebouw en de

circulaire economie

A-label en het certificaat ‘very good’

installaties die we gebruiken zo

‘Om het certificaat te behouden,

van BREEAM gebracht. Een aantal

goed mogelijk te beheren. Externe

moeten we ons blijven verbeteren.

kantoren gaat de komende vijf jaar

partijen houden daarbij een oogje in

BREEAM brengt in 2016 een ver-

sluiten. Ondertussen proberen we

het zeil. Bij toekomstige renovaties

nieuwde richtlijn uit, die wij natuurlijk

de kantoren die we aanhouden te

moet worden gewerkt met duurza-

willen volgen. De volgende grote

verduurzamen. We zijn begonnen

me materialen en zo min mogelijk

stap die we willen maken is die naar

met de grootste panden en willen

worden verspild. Ook hebben we

circulariteit. Bij de aankoop van nieu-

stap voor stap doorwerken naar de

een nieuw milieubeleid ingevoerd. In

we spullen moeten we meer reke-

kleinere kantoren.’

een uitgebreid document beschrijven

ning houden met de levensduur en

we precies de eisen waar spullen

de vraag of de grondstoffen kunnen

De locatie aan de Gustav Mahlerlaan

die worden gebruikt in het gebouw

worden hergebruikt. Wij gebruiken

geldt daarbij als het paradepaardje.

aan moeten voldoen. Alles komt

bijvoorbeeld al tapijten die naar de fa-

Het gebouw kwam in 2012 al goed

voorbij: van het papier tot het eten

briek gaan om te worden hergebruikt

uit de tests, maar de facility manage-

dat in de restaurants wordt verkocht.

als ze versleten zijn. Door te blijven

ment-, IT- en HR-teams deden daar

We houden rekening met het aantal

experimenteren, willen we voorop

een schepje bovenop. Vermeij legt

transportkilometers dat nodig was,

lopen met deze trend.’

stap voor stap uit hoe ze dat deden.

maar ook de arbeidsomstandigheden

‘De afgelopen jaren hebben we

waaronder producten zijn geproduceerd.’

Gebouw: schoner en zuiniger met energie ‘Het scheelt dat het hoofdkantoor al

Gebruik: gewoontes

duurzaam was gebouwd toen het in

personeel veranderen

1999 in gebruik werd genomen. Toch

‘Niet alleen het hoofdkantoor moet

viel er nog veel te winnen op het

duurzaam zijn, maar ook de men-

gebied van energiegebruik. We ge-

sen die er in werken. We hebben

bruiken nu Hollandse wind en biogas

geïnventariseerd hoe het personeel

om de CO2-uitstoot tot 0 kilogram

precies naar het werk reist en daarna

te reduceren. Het energiegebruik is

bekeken of het milieuvriendelijker

door slimme maatregelen enorm ver-

kan. Nu zijn de energielabels A tot en

laagd. Neem de temperatuurregeling.

met C toegestaan, maar we willen

Al het glas hebben we voorzien van

die norm geleidelijk gaan opschroe-

infraroodfolie. Daardoor wordt het

ven. We proberen het personeel met


Financieren

Diepte-investering in duurzame samenleving en een goed leven

Diepte-investering in duurzame samenleving en een goed leven Windparken op zee zullen voor welvarende en dichtbevolkte gebieden in de wereld belangrijk gaan worden als bron van stabiele, duurzame energie. Floris Lyppens, hoofd Structured Debt bij ABN AMRO, houdt zich samen met een team van specialisten onder andere bezig met financieringen van wind op zee projecten. Hij legt de hoofdprincipes van deze nieuwe markt uit. Waarom houdt ABN AMRO zich

winning. Mede daarvoor is een Ener-

terrein. Via projectfinanciering helpen

intensief bezig met windmolenpar-

gieakkoord gesloten, waarin is afge-

wij de overheid die windparken op

ken op zee?

sproken dat wind op zee een grote

zee te realiseren, zodat Nederland de

Op dit moment loopt Nederland

rol gaat spelen bij de inhaalslag. Op

milieudoelstellingen in de toekomst

nog achter bij de milieudoelen die

dit moment zit Nederland op 5%

wél gaat halen. En liefst nog beter

eerder door de EU zijn gesteld. Voor

schone energie, in 2020 streven we

presteert dan de afspraken voor-

die prestaties is onze regering onder

naar 14% en in 2023 zelfs naar 16%.

schrijven. Alles bij elkaar praten we

meer vanuit Brussel op de vingers

ABN AMRO ziet deze ambitie als een

over een overheidsinvestering van

getikt. Gevolg? Er dient de komende

unieke kans om de de jarenlang op-

circa 11 miljard euro in de komende

decennia op nationaal niveau een

gebouwde kennis van de maritieme

8 à 10 jaar. Let wel, de voorgenomen

grote inhaalslag te worden gemaakt

industrie en overige energiesectoren

windparken op zee zijn bij elkaar een

op het gebied van schone energie-

in te zetten op dit veelbelovende

groter project dan de Deltawerken!


Financieren


Een enorme klus dus, waar veel Nederlandse bouwbedrijven, bodemonderzoekers en funderingleveranciers betrokken bij zullen zijn. Iedereen weet dat windparken op zee duur zijn, dus economisch kwetsbaar. Waarom er dan toch instappen? Als je de Nederlandse handelsgeest als norm zou stellen, dus alleen aan de prijs en de korte termijn zou denken, zouden er vanaf morgen tientallen kolencentrales worden gebouwd. Kolen zijn spotgoedkoop. Maar ook héél slecht voor het milieu. En daarom zonder toekomst. Wil je een duurzame economie opbouwen en daarbij steun verwerven onder de bevolking, dan moet je op zoek naar een energievoorziening die én schoon is én economisch opschaalbaar én sociaal verantwoord. Omdat ons land met gemiddeld 488 personen per vierkante meter dichtbevolkt is, net als Duitsland, Denemarken en Engeland, is grond beperkt beschikbaar. Dan kom je al gauw uit op windparken op zee als deel van de oplossing.

“Windparken op zee realiseren en rendabel maken”

Dus liggen er volop kansen. Maar er speelt nog een ander aspect. Welk aspect? Het besef dat de wereld een onzekere plek is, is groeiende. Dus energie-

Dus wat duurzaam en verstandig in Nederland is, hoeft niet per se

Floris Lyppens, hoofd Structured Debt

beleid is deels geopolitiek. Hoe meer je de energievoorziening in eigen

duurzaam en verstandig in Ameri-

hand houdt en dicht bij huis kunt

ka te zijn?

organiseren, hoe sterker en onafhan-

Exact. Echt duurzame oplossingen

drukke Noordwest-Europa zijn ze

kelijker je in de politieke arena kunt

zijn afhankelijk van lokale factoren.

onmisbaar voor een schone en sta-

opereren. Met andere woorden: wind

Omdat Amerika grond in overvloed

biele energievoorziening op de lange

op zee zou je als een diepte-investe-

heeft, zouden windparken op zee

termijn. En wij zijn niet de enige

ring kunnen zien in je eigen politieke

voor hen onlogisch zijn. In het relatief

dichtbevolkte regio in de wereld.

gewicht, in dit geval van Nederland


Financieren


en Europa. In totaal staan er voor ons

We organiseren regelmatig seminars

land nu zes windparken gepland met

en delen kennis met experts over

een opgeteld vermogen van 3500

hele wereld. Eén van de nieuwe

MW, die ongeveer 5 miljoen huishou-

inzichten is dat standaardisatie bij

dens gaan bedienen. Streven daarbij

wind op zee bijzonder effectief is om

is om de kosten van windenergie

kosten te besparen. Standaardisatie

met 40% te laten dalen, tussen nu

wordt dus een belangrijke focus.

en de oplevering van het laatste windpark.

Open deur, misschien. Maar waar-

Gesteld dat Nederland en Europa

om passen deze projectfinancierin-

inderdaad baat hebben bij windpar-

gen in het plaatje van ‘duurzaam

ken op zee. Wat is de precieze rol van

bankieren’?

ABN AMRO bij de totstandkoming?

Ze passen er eigenlijk “dubbel” in.

Wij spelen vooral een rol in de lastig-

Om te beginnen leveren we, net als

ste fase, tijdens de bouw. Omdat wij

onze klanten in deze industrie, een

zowel technische kennis van offsho-

concrete bijdrage aan een schoner

re projecten hebben als financiële

en economisch stabieler Nederland.

kennis van de risico’s, op grond van

Daarnaast is elk soort kennis en

decennia lange ervaring in het finan-

ervaring binnen deze projecten van

cieren van de olie- en gasindustrie,

duurzame waarde, omdat we het

weten we hoe je deze business case

elders in de wereld, bij soortgelijke

het beste kan insteken. Als het wind-

projecten, kunnen inzetten. Noord-

park op zee er eenmaal staat en de

west-Europa is niet de enige, dicht-

inkomstenstroom stabiel is, neemt

bevolkte plek op aarde waar mensen

het risico af en zullen meerdere par-

geïnteresseerd zijn in schone lucht

tijen willen aanhaken. We spelen dus

en een goed leven.

de rol van aanjager. Meer informatie is te lezen in het Welke kennis brengt ABN AMRO

rapport ‘Offshore wind in een

dan concreet in?

stroomversnelling’

Onder meer kennis over funderingen, turbines, scheepsconstructies, kabels, onderhoud en weersinvloeden. Deze kennis is noodzakelijk om de complexe financieringen van deze projecten op te tuigen. Hoe zorg je dat de kosten van windparken op zee beperkt blijven en het rendement omhoog gaat?


Crowdfunding

Hoe kerken crowdfunding gebruiken om samen met ABN AMRO MeesPierson belangrijk religieus en cultureel erfgoed te behouden

Hoe kerken crowdfunding gebruiken om samen met ABN AMRO MeesPierson belangrijk religieus en cultureel erfgoed te behouden Restauratie van cultureel en kerkelijk erfgoed is doorgaans kostbaar. In Soest, Sittard en Hoek weten ze er alles van. In deze drie plaatsen is het gelukt om een crowdfunding-campagne van de grond te krijgen. In alle gevallen om geld op te halen bij zowel de directe, lokale achterban als mensen daarbuiten. ABN AMRO MeesPierson begeleidt

De projecten waar het om gaat:

Met in totaal meer dan 150 unieke

deze campagnes. Vanuit de doel-

Soest:

donateurs. Al eerder lukte het ABN

stelling om duurzame, innovatieve

de restauratie en plaatsing van een

AMRO MeesPierson met crowdfun-

diensten aan te bieden is crowdfun-

monumentaal orgel in de Oude Kerk

ding succes te boeken door funding

ding voor lokale projecten als dienst

Sittard:

te vinden voor het project ‘Draag de

ontwikkeld. De projecten zijn goed van

de restauratie van de bijzondere toren

Dom’ in Utrecht. Uit dat pilot-project

start gegaan en er is vertrouwen dat

van de Sittardse basiliek

bleek al duidelijk dat crowdfunding

de projecten hun doelstellingen gaan

Hoek:

meer is dan alleen een vorm van

halen.

de vervanging van de gebrandschilder-

financiering. Het is dé manier om de

de ramen voor de te herbouwen kerk

achterban mede-eigenaar te maken van de missie en het draagvlak in de

Binnen drie weken was er al meer dan

gemeenschap te vergroten.

40.000 euro opgehaald door de drie deelnemende instellingen gezamenlijk.


ABN AMRO Duurzaam Bankieren Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam P.O. Box 283, 1000 EA Amsterdam Nederland abnamro.com/duurzaam-bankieren [email protected] Wilt u de Nieuwsbrief Duurzaam Bankieren per mail ontvangen? Schrijf u in via https://nieuwsbrieven.abnamro.nl/duurzaambankieren

Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Recommend Documents