Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Nieuwsbrief nr 2 - februari 2016

Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Circulaire economie

Omschakelen naar een circulaire economie: dit gaan we concreet doen

Omschakelen naar een circulaire economie: dit gaan we concreet doen De drie Nederlandse grootbanken gaan de omschakeling naar een circulaire economie vanaf dit jaar versnellen. Wat zijn de concrete plannen van ABN AMRO? We beginnen met de meest prangende kwestie voor bedrijven: hoe ze hun productieketens circulair kunnen inrichten. Onze nieuwe Circulaire Economie Guide loodst ze erdoorheen in veertien cruciale vragen én antwoorden. De omschakeling naar een circulaire

blijven benutten van grondstoffen:

bedrijfsactiviteiten te financieren, zelf

economie is onontkoombaar. Door de

ze worden oneindig hergebruikt.

circulaire producten in te kopen en

groei van de wereldbevolking en de

Daardoor ontstaan ook kansen.

door kennis te delen. Bijvoorbeeld als

middenklasse neemt het beslag op

Adviesbureau McKinsey berekende

leading partner van Ambitie2020 van

grondstoffen, natuurlijke hulpbronnen,

dat een circulaire economie de

MVO Nederland, dat het doel heeft

landbouwgronden en zoet water steeds

Europese Unie in 2030 1.800

om van Nederland een circulaire

sneller toe. Daardoor putten we de

miljard euro kan opleveren. Om de

hotspot te maken.

aarde uit en krijgen we tekorten.

omschakeling te versnellen, hebben Rabobank, ING en ABN AMRO

Antwoord op de belangrijkste

Circulaire hotspot

op 21 januari aangekondigd om

vraag

In de circulaire economie draait het

het bedrijfsleven te helpen. Door

Wat gaan we concreet doen? ABN

om het zo hoogwaardig mogelijk

behoeftes te onderzoeken, circulaire

AMRO trapt af met een handboek

Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMRO over de periode 1 november 2015 - 31 december 2015

Lees onze Circulaire Economie Guide.

Circulaire economie

Omschakelen naar een circulaire economie: dit gaan we concreet doen

voor bedrijven: de Circulaire

CIRCULAR InfographicECONOMY - Naar een circulair

Economie Guide. Misschien wel de

bedrijf in 5 stappen

GUIDE

meest uitdagende vraag voor een onderneming is namelijk: hoe kan ik zo’n omschakeling maken? De

1: Het ontwerp 1: Het ontwerp

1

Levensduur

2

Degelijkheid

3

Modulair

4

Verdienmodel

Circulaire Economie Guide verklaart de basisbeginselen van de circulaire economie, geeft concrete handvatten en toont succesvolle cases. Daarmee kunnen bedrijven een circulaire business case opstellen. Aan de hand van de levenscyclus van een product krijgen ze handvatten om concrete stappen te zetten, van ontwerp en materiaalkeuze, via productie en gebruik naar hergebruik. Steeds met voorbeelden van koplopers in de circulaire economie.

Hoe lang gaat mijn product gemiddeld mee?

Hoe zorg ik dat mijn product nooit kapot gaat?

Hoe kan ik een product modulair maken?

Wat is mijn verdienmodel als mijn product nooit kapot gaat?

2: De materiaalkeuze

2: De materialenkeuze 5

Grondstoffen

6

Reststromen

7

Recyclen

Kan ik in plaats van ruwe grondstoffen hernieuwbare of gerecyclede grondstoffen gebruiken?

Hoe kom ik aan de reststromen die ik als input kan gebruiken?

Gebruik ik grondstoffen die hoogwaardig gerecycled kunnen worden?

Het komend jaar wordt de Circular Economie Guide hét handboek en discussiestuk. We gaan het

3: Het productieproces 8

Overzicht

9

Opwaarderen

met onze klanten in alle relevante sectoren bespreken, om bedrijven zo het eerste zetje te geven voor een grote versnelling. Download de Circulaire Economie Guide voor alle antwoorden en cases van koplopers – zoals Dutch Spirit en De Heyde Hoeve. Of bestel hem voor een kennis, collega of business partner.

Hoe breng ik mijn waardevolle reststromen in kaart?

Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn eigen producten kan opwaarderen en herproduceren?

4: Gebruik Gebruik 4: 10

Diensten

11

Servicekosten

12

Financiering

Hoe kan ik een dienst aanbieden op basis van mijn product?

Hoe bereken ik mijn servicekosten?

Hoe financier ik mijn dienst?

5: Hergebruik Hergebruik 4 : Gebruik 5: 13

14

Materialen Hoeveel waardevolle materialen zitten er potentieel nog in mijn producten?

Terugname Hoe organiseer ik de terugname van mijn producten?

Benieuwd naar antwoorden en inzichten van circulaire bedrijven? Download ABN AMRO's Circulaire Economie Guide.


Sociaal ondernemers

Waarom sociaal ondernemerschap in 2016 razendsnel groeit

Waarom sociaal ondernemerschap in 2016 razendsnel groeit Tussen 2013 en 2015 groeide de werkgelegenheid bij sociale ondernemingen met 36 procent. Hun omzet nam in dezelfde periode met 24 procent toe. En voor 2016 lijken de voortekenen nog gunstiger. Drie redenen waarom sociaal ondernemerschap hard doorgroeit in 2016. En vijf manieren waarop ABN AMRO daaraan gaat bijdragen. Bijvoorbeeld door te investeren in de gezonde voedselpakketten van BeeBox. ‘Geld verdienen’ is niet het ultieme

telefoon) en Peerby (spullen delen).

Drie redenen waarom sociaal

doel van sociaal ondernemingen.

Ook bij projecten die bijvoorbeeld

ondernemerschap hard doorgroeit

Ze willen boven alles vernieuwende

jeugdwerkloosheid tegengaan

in 2016

oplossingen vinden voor

of projecten die mantelzorgers

1. Overheden gaan overstag

maatschappelijke uitdagingen. Toch

ondersteunen. De crux zit hem in het

Sociaal ondernemers staan op de

verdienen ze wel degelijk geld. En

gegeven dat sociaal ondernemingen

kaart van overheden. De Sociaal

snel ook: tussen 2013 en 2015 lag de

oplossingen bieden voor echte

Economische Raad kwam midden

groei veel hoger dan in het reguliere

problemen én in staat zijn een gezond

2015 met een advies op verzoek van

MKB. En dan niet alleen bij populaire

verdienmodel op te zetten.

minister Asscher van Sociale Zaken en

ondernemingen zoals Snappcar (auto’s

Werkgelegenheid. Daarin werd vooral

delen), Tony Chocolonely (slaafvrije

gewezen naar de rol die gemeentes

chocolade), Fairphone (‘eerlijke’

kunnen spelen bij de bevordering


Sociaal ondernemers

Waarom sociaal ondernemerschap in 2016 razendsnel groeit

van het fenomeen. Veel gemeentes

beschikbaar. Zo groeit bijvoorbeeld het

de Utrechtse Buzinezzclub in 2016

pakken die rol in 2016. Amsterdam

aantal investeringsfondsen voor soci-

jaar, 540 jongeren op weg helpen

zegt koploper te willen worden op het

aal ondernemers. Recent nog startte

naar een baan, opleiding of onder-

gebied van sociaal ondernemerschap.

de bekende sociaal ondernemer Wille-

nemerschap. In 2016 hebben wij de

Inkopers van de gemeente worden in

mijn Verloop een nieuw fonds met 30

ambitie om drie Social Impact Bonds

het vervolg nauw betrokken bij sociaal

miljoen euro aan investeringsruimte.

te sluiten.

opende in mei 2015 de Social Impact

Vijf manieren waarop ABN AMRO

3. Informal investors

Factory. Daarin bedenken sociaal

hieraan bijdraagt

In ons netwerk zitten vele informal

ondernemers, de gemeente en

Sinds een paar jaar investeert ABN

investors, die geïnteresseerd zijn in

partners uit het bedrijfsleven samen

AMRO op verschillende manieren in

social impact. We koppelen ze proac-

oplossingen voor maatschappelijke

sociaal ondernemerschap. In 2016

tief aan sociaal ondernemers. Bijvoor-

uitdagingen.

doen we dat door de hele organisatie:

beeld op de ‘Social Impact Pitch Day’

van grootzakelijk tot private banking

tijdens het ABN AMRO World Tennis

2. Juridische barrières verdwijnen

en kleinbedrijf. Steeds vanuit dezelf-

Tournament, dat ook dit jaar weer zal

Sociaal ondernemers maken veel ge-

de ambitie om ondernemers verder

plaatsvinden. Verleden jaar haalde

bruik van crowdfunding, want mensen

te helpen in een economie die voor

Marcel van Heist van Rural Spark

investeren graag in een maatschap-

iedereen voordeel oplevert. Dit zijn

tijdens de Pitch Day kapitaal op voor

pelijk doel. In april 2016 gaat een wet

de onderdelen van het pakket voor

zijn energieambities in India.

in die crowdfunding gemakkelijker

sociaal ondernemers.

ondernemerschap. En in Utrecht

maakt. Verwachte resultaat: meer

4. Coachingsprogramma’s

financiering. De ChristenUnie heeft

1. ABN AMRO Social Impact Fund

Behalve kapitaal hebben we ook ken-

bovendien een motie ingediend om

Met dit fonds hebben we in totaal 10

nis voor sociaal ondernemers, bijvoor-

te kijken of financieringsmogelijk-

miljoen euro beschikbaar gesteld voor

beeld in de vorm van coaching. In de

heden van de overheid wel genoeg

sociale ondernemingen. Dat wordt

afgelopen jaren zijn tientallen des-

aansluiten bij de behoeftes van sociaal

geïnvesteerd in Social Impact Bonds,

kundigen van ABN AMRO via Social

ondernemers. Ook zijn de adviezen

maar ook rechtstreeks in ondernemin-

Enterprise NL (waarvan we partner

van SocialEnterpriseNL overgenomen

gen. Zoals Nudge, TTC en Beebox.

zijn) als coach gekoppeld aan sociaal

in de nieuwe Aanbestedingswet, die

Het fonds bestaat uit kapitaal van

ondernemers.

straks de inkoop van alle overheden

ABN AMRO zelf. Doel is om ervaring

gaat regelen.

en kennis op te bouwen in het inves-

5. Speciale betaalrekening

teren in sociale ondernemingen.

In 2016 kunnen sociaal ondernemers een speciale betaalrekening openen

3. Er komt meer financiering beschikbaar

2. Social Impact Bonds

bij ABN AMRO. Die geeft erkenning

Doordat de economie komend jaar

In 2013 lanceerden wij de eerste

aan de eigenheid van de onderne-

met ruim twee procent groeit, komt

Nederlandse ‘social impact bond’

mersgroep. Dat maakt het gemak-

er hoe dan ook meer geld op de

(SIB): de financiering van een maat-

kelijker om in gesprek te gaan over

markt. Daar gaan sociaal onderne-

schappelijk doel met privaat kapitaal.

speciale ondernemingsbehoeftes. Of

mers van profiteren. Maar ook op

In november 2015 is de tweede SIB

om een link te leggen met informal

andere manieren komt er meer geld

uitgebracht: met 2,1 miljoen euro gaat

investors en het Social Impact Fund.


Duurzaam beleggen

Zo werkt duurzaam beleggen bij ABN AMRO

Zo werkt duurzaam beleggen bij ABN AMRO Hoe duurzaam is beleggen bij ABN AMRO? Zo duurzaam als een belegger zelf wil zijn, zegt Global Head of Investment Services & Sustainability Solange Rouschop. ‘We geven beleggers de kennis om binnen een brede keuze zélf een bewuste afweging te maken.’ Hoeveel kapitaal heeft ABN AMRO

Is een duurzaam beleggings

Wat is duurzaam beleggen en wat

duurzaam belegd?

mandaat de enige manier waarop

niet?

‘Ruim vijf miljard euro is duurzaam

klanten duurzaam kunnen

‘Wat duurzaam is, verschilt vaak

belegd bij ABN AMRO. Een groot

beleggen?

per locatie (bijvoorbeeld tussen

deel is ondergebracht in onze

‘Zeker niet. Een belegger heeft

de VS en Europa) of per sector.

duurzame beleggingsmandaten.

meer mogelijkheden dan alleen een

Er zijn verschillende gradaties

Bij zo’n mandaat vragen klanten

mandaat geven. Klanten kunnen

van duurzaamheid. Doet een

ons om voor hen te beleggen.

ook volledig zelfstandig via ons

energiebedrijf met een kolencentrale

Deze duurzame mandaten groeien

beleggen of beleggen op basis van

ook grote investeringen in CO2-

de laatste jaren enorm snel

het advies van onze specialisten. Dan

opslag? En presteerde dat bedrijf

vergeleken met andere, traditionele

kiest de klant dus uiteindelijk zelf de

vorig jaar méér of juist minder in

vermogensbeheer mandaten. We

samenstelling van de portefeuille

duurzaamheid? Het is allemaal

zagen in 2014 een toename van 20

en de mate van duurzaamheid. Wij

relatief.’

procent en in 2015 heeft deze trend

helpen met informatie op het gebied

doorgezet.’

van duurzaamheid.’


Duurzaam beleggen

Zo werkt duurzaam beleggen bij ABN AMRO

Hoe maakt ABN AMRO

Zijn er ook aandelen of producten

Wat is volgens ABN AMRO de

duurzaamheid dan wél meetbaar?

waar klanten via ABN AMRO

sleutel tot succes voor duurzaam

‘We proberen altijd om het

helemaal niet in kunnen

beleggen?

totaalplaatje van een belegging

beleggen?

‘Er zijn steeds meer bewuste

helder te krijgen. Daarom hebben

‘Ja, een belegger kan via ABN

beleggers die met gedegen kennis

we de Duurzaamheidsindicator

AMRO niet investeren in aandelen

zelf beleggingsbeslissingen maken.

ontwikkeld. Daarin “benchmarken”

van bedrijven die zich bezig houden

Als de vraag duurzaam wordt, dan

we de bedrijven achter aandelen

met de productie of distributie

wordt het aanbod duurzaam. Wij

en obligaties. We vergelijken de

van controversiële wapens. Bij

helpen beleggers beslissingen te

duurzaamheid van het bedrijf met

“traditionele beleggingen” sluiten

maken die zowel financieel rendabel

andere spelers in de markt. Daardoor

we bepaalde bedrijven en producten

als toekomstbestendig zijn. We

zien we meteen wie het relatief

dus al uit. Andere aandelen van

geloven dat duurzaam beleggen

goed doet en wie niet. We willen de

bedrijven die niet duurzaam zijn,

uiteindelijk mainstream zal worden,

koplopers onder beursgenoteerde

sluiten we niet uit. Onze visie is dat

omdat het goed onderbouwde

bedrijven belonen en achterblijvers

we liever met bedrijven in gesprek

beleggingsbeslissingen betreft.

waarschuwen.’

gaan om onze invloed te doen

Waarom zou een belegger dan niet

gelden.’

duurzaam beleggen?’ Staaltjes duurzaam

beleggen

Hoe werkt die duurzaamheids indicator?

Wat betekent ‘in dialoog gaan’

Infographic - Staaltjes Duurzaam Hoe duurzaam is beleggen bij ABN AMRO?

‘Een aandeel of obligatie krijgt

met bedrijven die niet duurzaam

wij geven duurzame kennis. Beleggers Beleggen

een ‘rating’ op een schaal van 1

zijn?

tot 5. Van ‘slecht’ tot ‘uitstekend’.

‘We proberen bedrijven die

We baseren ons op gegevens van

bijvoorbeeld mensenrechten

onderzoeksbureau Sustainalytics,

of milieunormen schenden te

dat de ratings steeds bijstelt op

overtuigen om duurzamer te

basis van de actualiteit. We kijken

worden. In samenwerking met

steeds naar sociale, “governance”

RobecoSAM gaan we in gesprek om

en milieuaspecten. Het betekent

een verbeteringsproces te starten.

dus dat een achterloper in een

Als dat binnen een paar jaar niet

relatief duurzame markt óók een

leidt tot een verbetering, kunnen we

5 kan halen en een voorloper in

alsnog kiezen om het aandeel uit te

een minder duurzame markt een

sluiten van ons beleggingsaanbod.

1. Zelfstandige beleggers en onze

Het is een ultieme stok achter de

beleggingsadviseurs kunnen de

deur, maar we oefenen vaak meer

Duurzaamheidsindicator gebruiken

invloed uit als we met elkaar aan

om de duurzaamheid van bedrijven

tafel zitten.’

te wegen.’

De keuze is groot, de klant bepaalt en

doorlopen allemaal dezelfde drie stappen.

1: Smaak bepalen Verschillende beleggers hebben verschillende motieven. Grofweg zijn er vier categorieën beleggers, die in twee soorten rendement geïnteresseerd zijn. De traditionele belegger gaat voor het hoogste rendement.

Traditionele belegger

Duurzame belegger De duurzame belegger gaat ook voor het hoogste financiële rendement én kijkt naar prestaties op het gebied van duurzaamheid.

De impact belegger wil resultaat zien in maatschappij of milieu. Prestaties gaan voor financieel rendement.

Impact belegger

De filantroop gaat nog een stap verder. De opbrengsten van (duurzaam) beleggen doneert hij aan duurzame projecten.

Filantroop

2: Kiezen of laten kiezen? Beleggers kunnen grofweg op drie manieren investeren via ABN AMRO. Zelfstandig, met advies, of door een mandaat te geven.

1

Zelfstandig beleggen Een belegger kiest zelf effecten zoals aandelen. Of investeert in fondsen zoals het ABN AMRO Global Sustainable Equity Fund.

+ 2

Beleggingsadvies

van periode ABN AMRO1helpen duurzame 2015 - 31 december 2015 Deze nieuwsbrief maakt onderdeel uit van de reguliere duurzaamheidsrapportage van ABN AMROAdviseurs over de november beleggingen te kiezen binnen een bepaald risicoprofiel. Een belegger maakt uiteindelijk de definitieve beleggingskeuzes.

3

Beleggingsbeheer Een belegger geeft ABN AMRO kapitaal in beheer. We

Waar staat de bank?

Waar staat de bank in een sector van uitersten

Waar staat de bank in een sector van uitersten ABN AMRO is al ruim honderd jaar actief voor klanten in de diamantsector en financiert daarmee een product van tijdloos ambacht en menselijke fascinatie. Maar er is ook een keerzijde. Ruwe diamanten worden met name gewonnen in mijnen in ontwikkelingslanden. Daar bestaan risico’s op het gebied van duurzaamheid, net als in bijvoorbeeld de textielindustrie of de cacaosector. Tot het begin van de eeuw was ruwe

Met het Kimberley Akkoord is een

diamantwinning controversieel:

grote stap richting duurzaamheid

in conflictgebieden financierden

gezet. Toch kunnen er nog steeds

rebellengroepen hun strijd met de

problemen spelen bij minder

opbrengst ervan. Aan de verkoop

professionele bedrijven, zoals slechte

van deze ‘bloeddiamant’ is een einde

werkomstandigheden voor arbeiders

gekomen dankzij het Kimberley

of schade voor het milieu. In deze

Akkoord van 2003, waarin ngo’s,

video vertelt Geert van Reisen, Hoofd

bedrijven en overheden de handen

Strategie en Portfolio Management

succesvol ineensloten om de verkoop

Diamond & Jewellery Clients waar de

van diamanten uit conflictgebieden

bank staat in een sector van uitersten.

aan banden te leggen.

En welke rol ABN AMRO wil spelen om de sector te verduurzamen.


Mensenrechten

Banken zijn ook ‘changemakers’

Banken zijn ook ‘changemakers’ De tweede Mensenrechtenconferentie had topsprekers, internationaal publiek en een urgente vraag: hoe kan een bank invloed uitoefenen om mensenrechten te verdedigen? Bekijk de compilatie voor de belangrijkste soundbites van onder anderen Kailash Satyarti, oprichter van Global March against Child Labour. Dat mensenrechten bovenaan

Gevoelige thema’s

‘Sporen zichtbaar maken’

ABN AMRO’s prioriteitenlijst

De tweede editie van de Mensen-

De Indiase activist en

staan, bleek toen we in 2014 de

rechtenconferentie kreeg daardoor

Nobelprijswinnaar van 2014, Kailash

eerste Mensenrechtenconferentie

een concrete inslag. Met het the-

Satyarti, was de keynote spreker

organiseerden. In de tussentijd is

ma “Business and Human Rights”,

van de mensenrechtenconferentie.

een grote stap gezet: midden 2015

driehonderdvijftig bezoekers – en een

Hij strijdt al dertig jaar tegen

hebben we ons gecommitteerd aan

livestream wereldwijd – was het de

kinderarbeid. ‘Banken zijn behalve

het UN Guiding Principles Reporting

ideale gelegenheid om de verant-

“money makers” ook “change

Framework. Als eerste financiële

woordelijkheid van betrokken partijen

makers”’, stelde hij. Een bank

instelling ter wereld gaat ABN

in de waardeketen van ABN AMRO

als ABN AMRO kan niet alleen

AMRO volgens deze standaard

helder te krijgen. De conferentie zelf

een belangrijke rol spelen in

rapporteren over de inspanningen

was op 9 december. Een dag daarna

de financiering van bedrijven,

op het gebied van mensenrechten.

vonden er twee expertbijeenkomsten

maar heeft ook de invloed om

over kinderrechten in de informele

sociale verandering teweeg te

sector en mensenhandel plaats.

brengen. Nationaal Rapporteur


Mensenrechten

Banken zijn ook ‘changemakers’

Mensenhandel en Seksueel Geweld Corinne Dettmeijer maakt in Nederland de sporen van mensenhandel zichtbaar. ‘We moeten het leren herkennen door te leren kijken’, benadrukte zij. Caroline Rees, president van Shift, vertaalt met haar non-profit organisatie de basisprincipes van mensenrechten naar concrete rapportagerichtlijnen voor organisaties. Zij stelde: ‘Bedrijven die hun verantwoordelijkheid nemen, helpen om mensenrechtenschendingen in hun keten tegen te gaan.’ Bekijk de compilatie met de belangrijkste soundbites. Concrete vervolgstappen Alle aanwezigen – klanten, medewerkers en andere stakeholders – ontvingen na de conferentie de nieuw ontwikkelde gids “ABN AMRO and Human Rights – Our path Towards Respecting Human Rights”(PDF 6 MB). Met deze gids delen we onze kennis en inspanningen en moedigen we stakeholders aan het onderwerp prioriteit te geven. In de week na de conferentie volgde een enquête, waarin stakeholders zijn gevraagd om de belangrijkste mensenrechtenthema’s voor ABN AMRO te benoemen. Zo weten we zeker dat we met de juiste mensenrechtenthema’s aan de slag gaan.


Richard Retweet

Hoofd Duurzaam Bankieren Richard Kooloos rangschikt elk kwartaal zijn favoriete (re) tweets. De oogst van deze keer: de impact van zonnedakpannen, kiezen tussen economie en milieu en de baanbrekende ‘green bond’. In bijna 1900 dagen als geregistreerd Twitteraar drukte Richard Kooloos, hoofd Duurzaam Bankieren bij ABN AMRO, ruim 2300 keer op de tweet-knop. Hij deelt wat hij denkt, doet en ziet in de wereld van duurzaamheid. Dit is zijn selectie tweets van het afgelopen kwartaal. Volg hem op Twitter voor dagelijkse duurzaamheidsupdates. steeds niet warm voor. Waar gaat het dan mis? Ik denk dat beter aanbod psychologische barrières kan slechten. Bijvoorbeeld de ‘Het akkoord op de klimaattop van

barrière dat we zonnepanelen

‘Trudeau heeft gelijk, het gaat niet

Parijs is geprezen als politiek gezien

lelijk vinden. Kijk eens naar

om kiezen. De Economie is geen

“historisch”. De ambitie is om de

wat er gebeurt met de ‘mooie’

slachtoffer van duurzaamheid en

aarde maximaal 1,5 procent te laten

zonnedakpan. De snelgroeiende

andersom. We kunnen vanuit een

opwarmen. Nu nog waarmaken in

vraag naar dat product bewijst

duurzame gedachte een nieuwe,

de praktijk, de markt moet mee

dat slimme aanpassingen van het

florerende economie opbouwen.

in de ambitie. Duurzame vraag

aanbod behoorlijke impact kan

Ik zie duurzaamheid als een

en aanbod vinden elkaar nog niet

hebben voor de vraag.’

grondhouding voor mensen en voor

goed genoeg. Neem zonnepanelen.

organisaties. Daar ligt mijn hart:

Iedereen weet dat panelen een

duurzame businessinnovatie. De

investering terugverdienen, maar

vraag is voor iedereen in essentie

het grote publiek loopt er nog

hetzelfde: hoe lang kan ik blijven


Richard Retweet doen wat we nu doen? Hoe kan ik nu borgen dat ik over twintig jaar nog steeds trots ben op wat ik doe?’

‘Op onze Green Bond zijn we denk ik over twintig jaar nog steeds trots. We hebben in 2015 voor 500 miljoen euro aan groene obligaties naar de markt gebracht, waarmee we groene hypotheken en leningen voor zonne-energie financieren. Dat was baanbrekend: we hebben een klein stukje duurzame financiële infrastructuur aangelegd. Duurzaamheid in het hart van de bank. Dat is nu beloond met een award in het vakgebied.’

‘Mensenrechten willen we ook zo’n prominente plek geven binnen de bank. Om zo’n thema op lange termijn te verankeren, is het belangrijk dat we stakeholders erbij betrekken. Dat we met ze in gesprek gaan en vertellen over het pad dat we proberen af te lopen. En als stakeholders die acties zien, zoals onze Mensenrechtenconferentie, dan is dat een bevestiging dat we op het goede spoor zitten.’


Maritieme sector

Grieg Green is duurzaam lichtpuntje in vuile scheepssloop

Grieg Green is duurzaam lichtpuntje in vuile scheepssloop Drie op de vier verouderde schepen werd in 2014 gesloopt op de stranden van India, Bangladesh en Pakistan. Dat gebeurt onder onmenselijke en milieubelastende omstandigheden. Grieg Green helpt scheepseigenaren van begin tot het eind om veilig en milieubewust hun schepen te ontmantelen. Anette Berg, hoofd van de afdeling Maritime Norway van ABN AMRO, legt uit waarom ABN AMRO juist dit project financiert en ondersteunt. Als medeoprichter van de

oude schepen opkoopt en duurzame

laten slopen op stranden in India,

Sustainable Shipping Initiative speelt

recycling garandeert. De Noorse

Pakistan en Bangladesh. Maar

ABN AMRO een voortrekkersrol

Anette Berg was betrokken bij het

deze methode eist zijn tol van de

in de verduurzaming van de

financieringstraject. Zij werkt al

arbeiders en het milieu. Door een

sector. Een van de speerpunten

bijna dertig jaar in de scheepssector,

gebrek aan opleiding, materiaal

van dit samenwerkingsverband

jarenlang als CFO en nu als Head of

en veiligheidsvoorschriften is het

tussen bedrijven en ngo’s

Maritime Norway bij ABN AMRO.

werk gevaarlijk. Precieze cijfers

is het verduurzamen van de

hebben we niet, maar volgens het

scheepssloperij. Dat speerpunt

Wat is het probleem?

Shipbreaking Platform waren er in

is concreet gemaakt door de

‘Bedrijven krijgen meer betaald

2014 minstens 27 sterfgevallen bij

financiering van Grieg Green, dat

voor hun oude schepen als ze die

ongelukken in India, Bangladesh


Maritieme sector

Grieg Green is duurzaam lichtpuntje in vuile scheepssloop

en Pakistan. Het aantal sterfgevallen

Is er hoop op verbetering?

door ziekte na blootstelling aan

‘Steeds meer scheepseigenaren

asbest en gifdampen is onbekend.

zien in dat “beaching” niet deugt.

Gevaarlijke afvalstoffen worden vaak

Ongeveer 25 procent van de oude

achtergelaten op het strand, met

schepen –gemeten in bruto tonnage

schadelijke gevolgen voor het milieu.

- wordt op duurzamere wijze in

Dat kunnen we niet accepteren.’

scheepswerven verwerkt, al voldoet

Infographic Scheepssloop

van deze groep minder dan een Welke rol speelt Grieg Green

tiende aan de nieuwste veiligheids-

hierin?

en duurzaamheidseisen. Door Grieg

‘Het bedrijf is uniek omdat het

Green te financieren, proberen we de

klanten als adviseur kan helpen bij het

verandering in de sector kracht bij te

duurzaam recyclen van schepen. Dat

zetten. Dat zal niet ineens gebeuren,

doet Grieg Green van begin tot eind.

maar de potentie is er zeker. Als het

Van het vinden van scheepswerven

lukt om de scheepssloop schoon te

tot de contractonderhandelingen en

maken, dan zal dat enorme impact

het papierwerk. Ook koopt Grieg

hebben op mens en milieu.’

Green schepen op om deze door te verkopen aan vooraf gekeurde scheepswerven, die voldoen aan de hoogste duurzaamheidseisen. Grieg Green is een duurzaam lichtpuntje in de overwegend vuile scheepssloop.’ Hoe wordt dit door ABN AMRO ondersteund? ‘Wij voorzien Grieg Green van werkkapitaal. Dat kan Grieg Green gebruiken om meer schepen op te kopen. Het heeft dus direct effect. Binnen ons brede netwerk in de maritieme en offshore sector introduceren we het bedrijf aan klanten en we hebben regelmatig contact over dit thema. We zijn er van overtuigd dat verandering nodig is en zijn dus meer dan bereid om dit bedrijf te ondersteunen. Met financiering, maar dus ook met kennis en met ons netwerk.’


Vastgoed

Een Alkmaars bankkantoor als dé duurzame business case

Een Alkmaars bankkantoor als dé duurzame business case Een middelgroot Alkmaars bankkantoor van ABN AMRO CO2- en energieneutraal maken, dat was vorig jaar één van de twee doelstellingen van de Green Quest. De potentie reikt intussen veel verder: als alle Nederlandse bedrijfskantoren de business case kopiëren, wordt 50 procent van het Energieakkoord gerealiseerd. In de Green Quest liet ABN

we een succesvolle business case

in Noord-Holland met het meest

AMRO zich het afgelopen

creëren die andere ABN AMRO-

duurzame BREEAM-certificaat voor

jaar adviseren door de meest

kantoren én klanten kunnen

bestaande bouw. Het kantoor in

vooruitstrevende Nederlandse

kopiëren. Dat is nu allemaal gelukt.

Alkmaar is dus zelfs volledig CO2-

specialisten in duurzaamheid.

In september kreeg de Gustav

en energieneutraal. Het eerste

Er waren twee doelen. Eén:

Mahlerlaan het certificaat BREEAM

betekent dat de CO2-uitstoot op nul

het duurzaamheidscertificaat

Excellent, in november volgde

wordt gehouden door beperking en

BREEAM Excellent behalen voor

kantoor Alkmaar.

compensatie. Het tweede betekent

het hoofdkantoor aan de Gustav

dat het kantoor door energie te

Mahlerlaan in Amsterdam. Twee:

Koolstofdioxide- en

besparen en zelf op te wekken in

het kantoor aan de Alkmaars

energieneutraal

de eigen behoefte kan voorzien.

Bagijnenstraat energie- en CO2-

Beide kantoren behoren nu tot

Wat is de business case? Welke

neutraal maken. Daarmee wilden

de enige vier kantoorgebouwen

maatregelen kunnen eigenaren of


Vastgoed

Een Alkmaars bankkantoor als dé duurzame business case Een luchtwaterwarmtepomp

Energieakkoord is om het verbruik

welke impact kan het op de markt

kan een gebouw koelen en

van energie in de totale gebouwde

hebben?

verwarmen en werkt volledig

omgeving met 62 petajoule te

op elektriciteit. Daardoor

reduceren. Als de lessen van Alkmaar

Dit is de business case van Alkmaar

kan de gaskraan in principe

landelijk zouden worden uitgerold,

Zonder een solide business case

worden afgesloten. Het

dus ook buiten ABN AMRO, dan zou

blijft de markt op zijn handen zitten.

elektriciteitsverbruik neemt

50 procent (30,6 petajoule) van die

Kantooreigenaren zullen alleen

daardoor toe, maar is makkelijker

doelstelling te behalen zijn (en dat

investeren in duurzaamheid als de

dan gas te compenseren.

is dus nog buiten de woningbouw

Besparing en opwekking zijn een

gerekend). Dit gaat ABN AMRO zelf

gouden combinatie

doen om impact te maken.

Alleen al met

•

huurders van kantoren kopiëren? En

terugverdientijd realistisch is. De

•

•

verduurzaming van het Alkmaarse kantoor laat zien dat zo’n business

•

Alkmaar wordt als blauwdruk

case mogelijk is.

besparingsmaatregelen bleek

gebruikt voor de verduurzaming

•

Kantoorgrootte: 5.000 m2

het energiegebruik in Alkmaar

van meer eigen kantoren van

•

Doel: CO2- en energieneutraal

met ongeveer 60 procent te

ABN AMRO.

maken

verlagen. Voor de overige 40

Totale kosten: 533.264 euro

procent energiebehoefte (en

vastgoedeigenaars hebben ‘right

(een meerprijs ten opzichte van

dus energieneutraliteit) boden

to copy’: alle bevindingen worden

traditionele vervanging)

500 zonnepanelen uitkomst. Op

vrijgegeven en relatiemanagers

Gemiddelde levensduur van

termijn gaan deze panelen zelfs

van ABN AMRO gaan ze delen

installaties: 15 jaar

energie geven.

met de markt.

•

• •

Jaarlijkse besparing energie en

•

Een basis van bewezen techniek

•

•

Alle Nederlandse

ABN AMRO Real Estate zet de

met een paar topinnovaties

kennis in voor het realiseren van

Een slimme balans tussen

de vastgoedambitie 2017 waarbij

subsidie: 27.725 euro

innovatie (groot effect)

zij 30 procent van haar portefeuille

•

Terugverdientijd: 7,4 jaar

en bewezen maatregelen

op energielabel A wil hebben (is

•

Netto besparing na 15 jaar: ruim

(betaalbaar) is doorslaggevend

nu nog 1 procent), 300.000m2

een half miljoen euro (na aftrek

voor succes. In Alkmaar lag de

leegstaand vastgoed wil

investering)

nadruk op bewezen innovaties

transformeren en 30 ‘landmarks’

en werd met doelgerichte

wil financieren.

onderhoud: 44.646 euro •

•

Jaarlijkse opbrengsten en

Dit zijn de lessen van Alkmaar

innovaties het verschil gemaakt.

Alle lessen en maatregelen van

Bijvoorbeeld met Phase Changing

Volgende stap voor ABN AMRO is

de Alkmaarse case (en die van het

Materials in onder andere het

volgens Annemarie Rakhorst, een van

hoofdkantoor) staan in detail in het

plafond. Die slaan warmte op als

de pioniers in duurzaam bouwen, om

rapport ABN AMRO-versneller van

het warm is (en werken daardoor

dezelfde kennis naar de woningmarkt

verduurzaming bestaande bouw

verkoelend) en geven warmte af

te brengen. In het FD zei zij: ‘Het is

(LINK). Dit zijn de drie belangrijkste,

als het koud is.

voor pariculieren vaak moeilijk om hun huis energiegevend te maken.

die elke kantooreigenaar in Nederland kan doorvoeren en snel terugverdient.

Dit is de impact van Alkmaar

Die kennis zou ABN AMRO kunnen

•

Een van de doelstellingen in het

overdragen.’

Kies radicaal voor all-electric


ABN AMRO Duurzaam Bankieren Gustav Mahlerlaan 10, 1082 PP Amsterdam P.O. Box 283, 1000 EA Amsterdam Nederland abnamro.com/duurzaam-bankieren [email protected] Wilt u de Nieuwsbrief Duurzaam Bankieren per mail ontvangen? Schrijf u in via https://nieuwsbrieven.abnamro.nl/duurzaambankieren

Duurzaam Bankieren Het Hoe en Waarom

Recommend Documents