Uitgave 4
De malaise met de grote ruimte.
Green Offices en Corporate Gardening.
Een pleidooi voor de communicatie.
Foto: GettyImage/Colorblind
Office Life: Road Warrior.
Over kippenstallen, Road Warriors, Corporate Gardening en andere soorten uitstervende rassen. Op mijn laatste zakenreis naar Azië werd ik weer eens zeer indringend geconfronteerd met het onderwerp ‘Kantoortuin: Pro en Contra?’. Wij zijn weliswaar het een en ander gewend van Azië, dat met een massaal ruimtegebrek kampt. Maar een kantoor waarin medewerkers als legkippen in worden ondergebracht? Dat heeft dus helemaal niets met onze voorstellingen van kantoortuinen te maken.
Who is Who: greutmann bolzern ............................................................................................. 4 De modernste BMW-showroom van Midden-Europa ............................................................... 7 De malaise met de grote ruimte .............................................................................................. 8
Wat zit er werkelijk achter dit idee? Welke voor- en nadelen levert een kantoortuin voor de efficiëntie en het welzijn van de medewerkers? Verhogen kantoortuinen zelfs het ziekteverzuim? Kan men grip krijgen op het probleem met de akoestiek? Is de middenzone het wondermiddel? Allemaal vragen waar wij ons in deze Contact zeer kritisch mee bezighouden.
Een pleidooi voor de communicatie ...................................................................................... 10 Akoestische oplossingen voor Open Space-kantoren ............................................................. 13 Green Offices en Corporate Gardening .................................................................................. 14
Minder kritisch daarentegen, juist op sympathieke wijze kunnen we berichten over de trends ‘Corporate Gardening’ en ‘Green Office’. In Rotterdam konden we een geïnteresseerde blik achter de schermen van een opmerkelijk bedrijf en in Wenen een nieuwsgierige blik op het bureau van de fantastische fotografe Margherita Spiluttini werpen.
De nieuwe middenzones op kantoor ..................................................................................... 16 Harde schaal, zachte kern ..................................................................................................... 18 Kantoordinosaurussen: Met uitsterven bedreigd .................................................................... 20 Ik bouw voor mezelf een denkfabriek ................................................................................... 21
Verder volgden we het spoor van het ‘uitstervende ras’ op kantoor en vergezelden een dag lang een exemplaar van het nieuwe ras ‘Road Warrior’. Een interview met het designduo ‘greutmann bolzern’ leerde ons dat Zwitsers niet alleen sympathiek, maar ook uiterst creatief zijn. En met onze nieuwe design-bureaustoel poi zorgen wij voor een echte verrassing. Beloofd!
What’s on your desk, Margherita Spiluttini? .......................................................................... 24 Productnieuws ..................................................................................................................... 25 Office life: Road Warrior ........................................................................................................ 26
Veel leesplezier! Yours, Markus Wiesner
Impressum.
Uitgever: Wiesner Hager GmbH, Linzer Straße 22, A-4950 Altheim, T +43 (7723) 460-0, F +43 (7723) 460-331,
[email protected], www.wiesner-hager.com; Concept, redactie, art direction, layout: 360°ideas (partner van plenos); Vertaling Nederlands: Linguastar; Redigeren: Jac Buchholz. Onder voorbehoud van zet- en drukfouten. ©2013 Wiesner-Hager bv, Houtstraat 32h, NL-6102 BJ Echt, T +31 (475) 410222, F +31 (475) 410090
[email protected].
Who is Who
Goede ideeën hebben tijd nodig om te rijpen greutmann bolzern is een bekroond designerduo dat elkaar 28 jaar geleden tijdens hun studie heeft ontmoet en dat sindsdien zowel beroepsmatig als privé gemeenschappelijke wegen bewandelt. Voor Wiesner-Hager ontwierpen de sympathieke Zwitsers tot nu toe vier meubelprogramma’s, waaronder veron en n_table. Wij bezochten ze in hun studio in de Academie voor Beeldende Kunsten in München en spraken met hen over kantoren, hun baan als docent en tot nu toe onvervulde designerdromen.
U concentreert zich in uw werk op de wereld van het kan toor. Hoe beleeft u zelf het onderwerp? Carmen: Ik ben er nog niet in geslaagd het perfecte kantoor voor ons te ontwerpen. Wij werken altijd in een provisorische ruimte – maar dat is goed, het laat ruimte voor nieuwe ideeën.
“
Carmen Greutmann-Bolzern en Urs Greutmann in de Academie voor Beeldende Kunsten, München.
Schreeuwerig, infantiel design is niet onze wereld – wij zijn geen fan van het ‘postmoderne hedonisme.
4 contact
”
Met de red dot award ‘best of the best 2012’ onderscheiden: het design voor het high-end audioapparaat ‘Serie 5’ voor Soulution.
Urs: In Zürich hebben we een grote zolderkamer waar we de meubels net zo neerzetten als we ze op dat moment nodig hebben. Het is ons laboratorium voor experimenten. Daar kunnen we ook wanneer nodig alles opzij schuiven, om een groot prototype neer te zetten. U hecht dus waarde aan flexibiliteit? Urs: Ja, en dat stoort mij vaak op andere kantoren. Dat statische... Terwijl de huidige techniek juist non-territorial working mogelijk maakt! Kan goed design een motivatiefactor voor werknemers zijn? Urs: Nou ja, het losse stuk misschien niet, maar een sfeervol totaalconcept zeker wel. Goed design is een vorm van waardering richting de medewerkers. En vooral in de huidige ‘war for talents’ komt het op het totaalpakket aan, waarin ook de binnenarchitectuur een rol speelt.
Carmen: Het is belangrijk dat alle werkplekken gelijkwaardig zijn. Het design moet kwaliteit en ergonomie uitstralen, solide zijn. Anders wordt het met tegenzin gebruikt. Foto: Soulution
Over motivatie gesproken: U geeft sinds 2003 les aan de Aca demie voor Beeldende Kunsten in München, de plek waar dit interview plaatsvindt. Wat maakt lesgeven voor u aantrekkelijk?
Urs: Wij ontmoeten hier een heleboel jonge, creatieve mensen en kunnen ze in hun ontwikkeling begeleiden. Ze helpen goede ideeën tot leven te laten komen. Je geeft iets zeer persoonlijks door en krijgt zo veel meer terug. Carmen: Plotseling moet je uitleggen waarom je iets doet en wat wanneer functioneert of ook niet. Het lesgeven geeft je een heel nieuwe kijk op het eigen werk.
contact 5
Referentieproject
Who is Who
U heeft zelf in de jaren tachtig van de vorige eeuw gestu deerd. Als u toen met nu vergelijkt – wat is er veranderd?
“... maar op hetzelfde moment barstte de droom”: bekroonde installatie met zeepsop.
Carmen: Wij hadden toen geen computer en geen internet. Wij gingen nog naar de bibliotheek, tekenden op het schetsblok en hadden meer tijd voor het ontwikkelen van ideeën. Er is veel veranderd. Urs: Toen was de tijd nog niet zo jachtig. Nu zijn er veel dingen oppervlakkiger. De klanten zijn ongeduldiger en door de mondialisering is ook de concurrentiestrijd groter geworden. Ik beschouw dat als een enigszins foute ontwikkeling, ten koste van creativiteit en kwaliteit. Voor de luchthaven Zürich en de Swiss hebt u al meerdere projecten uitgevoerd. Een bijzondere uitdaging? Carmen: Zeker, het is toch van een andere klasse, wanneer je check-in-zones en hele airport-lounges mag ontwerpen. De combinatie van binnenarchitectuur en productdesign, van het afzonderlijke meubelstuk tot en met het hal ontwerp. En dat alles onder lastigere omstandigheden vanwege brandvoorschriften, toegangsrestricties of het feit dat je voor twee opdrachtgevers werkt – de luchthaven zelf en de vliegmaatschappij als onderhuurder.
Werkt u momenteel nog samen? Urs: Ja, wij hebben net een wedstrijd gewonnen betreffende het ontwerp van het nieuwe boordservies en -bestek voor de Business-Class. De prototypes zijn klaar, nu maken ze daar twee jaar lang testvluchten mee. Dat klinkt gek, maar het is zo. De ruimte is beperkt, alles moet snel gaan en praktisch zijn maar er toch goed uitzien. Wat wilde u altijd al eens ontwerpen? Urs: [Lacht.] Het vliegtuig bij het bestek.
De modernste BMW-showroom van Midden-Europa
Carmen: [Lacht ook.] Dat had ik kunnen weten, dat je dat zou zeggen. Ja, het grote geheel, dat complete mis ik ook nog. Zoiets als een hotel, van A tot Z. Of inderdaad een vliegtuig.
Stratos Auto opende eind 2012 de deuren van de nieuwe showroom in Praag. Daarin aanwezig: producten van Wiesner-Hager.
Eén miljoen kabelbinders: project met studenten van de Academie voor Beeldende Kunsten, München. Hier: de laatste hand wordt gelegd aan de sculptuur ‘Cocon’.
Fotos: www.dobrovodsky.cz
6 contact
Fotos: greutmann
Stratos Auto spol. s.r.o. is sinds 1994 op de Tsjechische automarkt vertegenwoordigd en behoort tot de officiële BMW-dealers van het land. Eind 2012 maakte het bedrijf furore met zijn nieuwe showroom: de eerste ter wereld die volgens de nieuwe CI-norm van BMW werd ingericht. Het team van Wiesner-Hager in Praag kreeg de opdracht de showroom zeer hoogwaardig en elegant in te richten, om zo aan het BMW-merkimage te beantwoorden. De keuze viel op de bureaustoelen point en paro, de stoel outline en de nieuwe loungestoel . Bijzonderheid: de kleurstelling en het design van de netbespanning van de bureaustoel point werden speciaal voor de klant Stratos Auto gecreëerd. contact 7
Office Life
De malaise met de grote ruimte
Kantoortuinen zijn iets fantastisch – natuurlijk op voorwaarde dat het kantoor groot genoeg is en dat er voldoende mogelijkheden zijn om zich terug te trekken. Slechts weinig werkgevers houden zich echter aan deze empirische waarden. Het gevolg: De concentratie neemt af, de output daalt en aan het einde stijgt het ziekteverzuim van de medewerkers. Wat te doen?
De Europese spoorwegmaatschappijen zijn al vele jaren geleden overgestapt van coupéwagons naar wagons zonder indeling. De reden hiervoor is heel eenvoudig: minder scheidingswanden, minder toegangsportalen, minder verbruik van ruimte. Met als gevolg: meer zitplaatsen, efficiënter gebruik van de oppervlakte en niet op de laatste plaats meer economische winst. Het feit dat het merendeel van de mensen de permanente aanwezigheid van honderd medereizigers in een krappe ruimte niet heel erg weet te waarderen en in plaats daarvan van nature liever in kleine groepjes bij elkaar zit, is in de bestuurslagen van de spoorwegbedrijven geen argument. Maar wat doet het ertoe. Na twee uur reizen ben je in Amsterdam en is de ‘nachtmerrie’ voorbij. Een kantoortuin waarin je 40 uur per week zit, is echter een heel ander verhaal. Studies uit Australië, Duitsland en Zwitserland tonen aan dat medewerkers in grote arbeidsstructuren over het algemeen heel weinig privésfeer hebben. Ze kunnen zich slechter concentreren, zijn gevoeliger voor invloeden van buitenaf, neigen tot agressies, klagen vaker over hoofdpijn en verzuimen duidelijk vaker wegens ziekte. Om nog maar te zwijgen van de dalende werkprestatie.
8 contact
Foto: GettyImage/Colorblind
Een van de meest recente en meest veelzeggende studies over dit onderwerp is afkomstig van de Hogeschool Luzern in samenwerking met het Zwitserse staatssecretariaat voor economie (SECO), uitgevoerd bij 125 bedrijven in het voorjaar van 2009. “De meest genoemde problemen van kantoortuinen hebben betrekking op het geluidsvolume, het ruimteklimaat, de daglichtsituatie en de afleiding door medewerkers”, legt Christian Monn, plaatsvervangend hoofd van de afdeling ‘Grondbeginselen werk en gezondheid’ bij het SECO in Bern, uit. “Daardoor nemen concentratie en prestatievermogen af, maar wordt ook de subjectieve tevredenheid met het eigen werk minder. En dat is een probleem.” Het een leidt tot het ander, en op het laatst is het meestal de werkgever zelf die zichzelf en zijn bedrijf schaadt. Want hoe groter het kantoor, des te hoger de sociale kosten. In middelgrote kantoren neemt het ziekteverzuim tegenover individuele kantoren met ca. 20 procent toe, in grote kantooreenheden met maximaal 50 mensen zijn de medewerkers zelfs 40 procent meer ziek. Enkele bedrijven hebben de ernst van de zaak ingezien en hebben de kantoortuin gewoonweg een nieuwe naam gegeven. Om afstand te nemen van het slechte imago van de massaproductielocaties wordt er nu gesproken over ‘Open Space’. Dat klinkt leuker, maar maakt het niet beter. Verschrikkelijke cijfers. Verrassende argumenten. Er moet dringend handelend worden opgetreden. Maar is het onheilspellende Big Office echt zo erg? “Nee, natuurlijk niet”, vindt Monn. “Kantoortuinen hebben bepaalde voordelen, zoals gemakkelijkere samenwerking in het team, kortere wegen en ze zijn meer geschikt voor platte organisatie structuren. En natuurlijk zijn ook de bedrijfskosten voor
de meestal iets kleinere totale kantooroppervlakte geringer. Men moet echter bij de planning van een kantoortuin gewoon op enkele belangrijke dingen letten.” Wat die dingen zijn, weet bijvoorbeeld Bernhard Herzog, hoofd onderzoek bij de Weense planningsdienstverlener M.O.O.CON: “In een kantoortuin praten de mensen veel met elkaar, telefoneren luid en gaan kris kras wandelen. De twee belangrijkste criteria zijn daarom zorgen voor een goede akoestiek en voldoende mogelijkheden om zich terug te trekken.” Een oplossing om akoestische bescherming en privésfeer te combineren, is de installatie van nissen, lounges, Quiet Booths en Power-Napping-cellen. Georg Soyka van het Weense architectuurbureau Soyka Silber Soyka, dat al een groot aantal kantoortuinen heeft gepland en gerealiseerd, becijfert de benodigde oppervlakte voor deze ‘goodies’ op ongeveer 20 procent van de totale kantooroppervlakte. “Een kantoortuin mag op de eerste plaats geen aanleiding voor besparing van oppervlakte en zodoende voor daling van de bedrijfskosten zijn”, legt Bernhard Kern, directeur van Roomware Consulting GmbH, uit. “Het gaat er vooral om, communicatie mogelijk te maken en te cultiveren, evenals verschillende, heterogeen gevormde werkpleksituaties voor verschillende werkvormen en karakters beschikbaar te stellen. Hoe meer afwisseling, des te beter.” En, is er een richtgetal voor goed ontworpen en voldoende gedimensioneerde Open Spaces? “Op de hoofdkantoren van grote bedrijven heeft elke medewerker de beschikking over een bruto etage-oppervlakte van 20 tot 25 vierkante meter. Dat is een richtgetal waarnaar men zich kan oriënteren”, aldus de Weense architect Andreas Burghardt. “De absolute ondergrens zou ik bij 15 vierkante meter leggen. Uit eigen waarneming kan ik zeggen: Wanneer men onder deze waarde komt, dan stijgt het agressieniveau op de werkplek. Dat kan zelfs resulteren in mobbing en plaatsvervangersoorlogen. Dat wil niemand.” Het is geen geheim: de realiteit ziet er echter anders uit. Kantoortuinen met een kantooroppervlakte per hoofd van 11 of 13 vierkante meter. Soms zelfs nog minder. In architectuurbureaus, op redacties en vooral in callcenters, waar de werksituaties niet pas sinds Günter Wallraff adembenemend afgrijselijk zijn, heeft elke medewerker in de meeste gevallen de beschikking over slechts zeven tot negen vierkante meter – inclusief oppervlakte voor toegangsportalen, toiletten en serverruimtes. Het werkklimaat in deze ‘kleine kantoortuinen’ kan men zich voorstellen. Helaas zijn in de afgelopen jaren steeds meer bedrijven met deze trend meegaan. Ze realiseren stereotiepe kantoortuinen, zonder daarbij rekening te houden met de internationale studies en vakkennis van een groot aantal op dit gebied gespecialiseerde professionals. Dat is jammer. De consequenties daarvoor draagt in het ergste geval de werkgever zelf. Want de horrortrip eindigt niet in Amsterdam, maar in verminderde output, in ziekteverzuim en in burn-out. Wojciech Czaja
contact 9
Discussie
„Een pleidooi voor de communicatie.“ Geïnspireerd door het artikel over kantoortuinen op de vorige pagina’s, hebben Markus Wiesner, directeur van Wiesner-Hager, en Bernhard Kern, directeur van Roomware Consulting GmbH, elkaar in Linz ontmoet voor een discussie over dit onderwerp. Wojciech Czaja stelde de vragen.
Meneer Wiesner, hoe moeten wij ons de werkplek van een directeur van een kantoormeubelfabrikant voorstellen?
En u, meneer Kern, hoe werkt u?
Wiesner: Als directeur heb ik het privilege in een individueel kantoor te zitten. Maar ik heb niet zo’n klassiek, representatief directeurskantoor. In plaats daarvan is mijn kantoor verdeeld in drie zones: Er is een heel normale werkplek, waar ik vooral op de laptop werk. Er is een gemeenschappelijke zone, die voor kleinere besprekingen wordt gebruikt. En dan is er nog een ontspanningszone, waar een lage bank staat waar ik soms een kwartiertje op ga liggen. Dat gebeurt helaas niet al te vaak.
Kern: Ik zit in directe nabijheid van mijn medewerkers en heb een kantoor van 14 vierkante meter. Ik moet echter voorop zeggen dat ik veel onderweg ben. 40 tot 50 procent van mijn werktijd ben ik onderweg. Ik gebruik mijn kantoor vooral voor organisatorische zaken, voor telefoontjes, voor korte besprekingen en dergelijke. Als ik geconcentreerd wil werken, trek ik mij liever terug. Daarvoor is het in mijn kantoor te druk. Daar rinkelt onophoudelijk de telefoon. Dat gebeurt toch ook in een kantoortuin!
Markus Wiesner
Muur van gipskartonplaat? Jaloezieën? Glas? Wiesner: Mijn kantoor is op dezelfde manier van glas voorzien als dat van de andere medewerkers. Er is geen hiërarchie. De transparantie is tot in de directie doorgevoerd.
10 contact
Kern: In een kantoortuin is men beslist minder op zichzelf dan in een individueel of in een klein groepskantoor. Men wordt geconfronteerd met een zekere openheid en transparantie. Dat klopt wel. Dat is een kwestie van wennen. Maar kantoortuinen hebben tegenover het stille kamertje waarin ik mij terugtrek en waarvan ik zo mogelijk nog de deur achter mij dichtmaak, een beslissend voordeel: als medewerker heb ik de kans direct en rechtstreeks deel te nemen aan het bedrijfsgebeuren. Zo gezien zijn kantoortuinen een pleidooi voor de communicatie en zodoende ook voor de moderniteit en vitaliteit van een bedrijf. Toch zijn veel medewerkers niet erg gelukkig met die kantoortuinsituatie. Wiesner: Dat is niet alleen niet waar, maar ook een cliché. Schelden op kantoortuinen is tegenwoordig helemaal in. Uit eigen ervaring weet ik van een wereldwijd, interessant fenomeen: het is gebruikelijk dat medewerkers vaak ontevreden zijn met nieuwe ruimte-oplossingen. Het is een tendens om kritisch tegenover nieuwe dingen te staan. Dat is een gegeven. Er is gewoon tijd nodig om aan een nieuwe situatie gewend te raken.
In the picture from left: Wojciech Czaja (journalist of architecture and writer), Markus Wiesner (CEO Wiesner-Hager) and Bernhard Kern (CEO Roomware Consulting GmbH).
Waar moet bij de planning van een kantoortuin vooral op worden gelet?
Zijn er eigenlijk internationale verschillen in de kwaliteit van de werkplekinrichting?
Wiesner: Een 700 vierkante meter grote hal met alleen bureaus en cubicles, zoals men die deels uit de VS kent, dat is het niet. Er moeten structuren worden gecreëerd. En wel structuren voor verschillende ruimtesituaties, voor verschillende karakters en voor verschillende stemmingen en gemoedsgesteldheden op een dag. Een bepaalde privésfeer mag daarbij niet ontbreken. En daarvoor zijn er optische, akoestische, klimatologische en atmosferische maatregelen nodig.
Wiesner: En hoe! Ik was enige tijd geleden in Azië en heb de kantoortuin van een consulting bedrijf bekeken. Ik was geschokt! Dat was als in een legbatterij! Een aaneenschakeling van honderden bureaus. Anders niets. Maar afgezien van zo’n radicale voorbeelden zou ik zeggen: Over het algemeen zijn de eisen wat de kantoorinrichting betreft in Midden-Europa duidelijk hoger dan bijvoorbeeld in Azië of in het Anglo-Amerikaanse gebied, vooral in GrootBrittannië en in de VS.
En hoe zien deze maatregelen er concreet uit? Wiesner: In feite kent de inrichting geen grenzen. Het gaat om de verscheidenheid. Dat kunnen meubels, dat kunnen scheidingswanden, dat kunnen planten, dat kunnen bepaalde, onbewuste routes zijn. Daar zijn geen uniforme richtlijnen voor. Kern: Een andere mogelijkheid is de inrichting van de zogenoemde middenzone. Middenzone? Kern: Middenzone is een verzamelbegrip. Dat kunnen servicezones, printereilanden, gesprekstafels of eenvoudig alleen verschillend ingerichte communicatiezones zijn. Deze middenzones zijn in een kantoortuin extreem belang rijk. Qua structurering van de standaard werkplekken en als bijdrage aan een bepaalde heterogeniteit op kantoor. Hoe meer verschillende zones en signaturen, des te beter.
De typisch Amerikaanse kantoortuin, waar men opstaat en dan over 200 werkplekken heen kijkt, bestaat die in Oosten rijk niet? Wiesner: Ik zou zeggen dat het een zeldzaamheid is. Dat is zeker niet standaard. Vanuit uw ervaring: Hoeveel vierkante meter kantooropperv lakte moet men tegenwoordig per medewerker rekenen? Kern: Ik noem niet graag cijfers, maar grofweg zou ik zeggen: 25 tot 30 vierkante meter bruto etage-oppervlakte ten opzichte van 15 tot 20 vierkante meter nuttige oppervlakte per medewerker is zeker een goed uitgangspunt. Maar dat is echt maar een grof cijfer. In concrete gevallen hangt de optimale kantoorgrootte altijd af van de bedrijfsstructuur en van de architectonische omstandigheden.
contact 11
Office Concepts
Discussie
Akoestische oplossingen voor Open Space-kantoren
Het gaat dus om huiselijkheid en gezelligheid? Om een zeker woonkamer-karakter? Wiesner: Ja, de tendens gaat heel sterk in de richting van een woonkamerkantoor. Ik was vorig jaar op de Orgatecbeurs in Keulen en daar valt op dat men soms helemaal geen verschil meer ziet tussen woonkamer en kantoor. Is dat goed?
Bernhard Kern
De in bedrijfsgebouwen zichtbare ontwikkeling naar meerpersoonskantoren en open (midden-)zones leidt tot hogere eisen aan de akoestiek. Naast de klassieke geluidsdempers als vloerbedekkingen of akoestische plafonds zijn ook steeds vaker oplossingen in de vorm van scheidingswanden of -schotten te vinden, die met hun speciale opbouw en materialen op de eisen in de Open Space zijn afgestemd.
Wiesner: Wanneer het enkel en alleen om het karakter van een plek gaat, dan kan ik de crossover-inrichting van woonkamer en kantoor goed begrijpen. Maar om deze twee verschillende ruimten te veel met elkaar te vermengen, beschouw ik als gevaarlijk. Een bepaalde scheiding, een bepaalde afstand moet bewaard blijven. Niet voor niets is er het begrip Life-and-Work-Balance. Ik vind dat erg belangrijk. Laatste vraag: Hoe ziet het kantoor van de toekomst eruit?
De Duitse bedrijfsadviseur Jan Teunen pleit voor zogenoemde decompressieruimtes in de kantoortuin. Wat vindt u daarvan? Wiesner: Decompressie? Bij dit woord krijg ik een negatief gevoel. Dat klinkt zo van: Ik creëer ruimtelijke omstandigheden, maar die zijn zo slecht dat ik als tegenhanger dan ruimtes voor decompressie erbij moet plannen. Zo zou ik het causale verband niet graag zien. Maar is het niet zo dat de druk op de medewerkers steeds meer toeneemt? Meer prestatie, meer kwaliteit en daarente gen minder tijd, minder geld, minder personeel. Dat leidt onvermijdelijk tot een te hoge druk. In zoverre is het begrip decompressieruimte misschien absoluut gegrond.
Fotos: Abstracta AB
TOPPERFO® Micro Dit is een optisch zeer decente verschijning en is als akoestisch paneel uiterst effectief. De fijne perforatie met een diameter van slechts 0,5 mm is nauwelijks te zien en is een discrete en elegante oplossing voor de geluidsabsorptie. Micro is verkrijgbaar in alle kleuren, in een gefineerde uitvoering en ook in CPL. De microperforatie is mogelijk in verschillende rasters. Zo zijn ook fotoperforaties en nietgeperforeerde randen met Micro mogelijk. Foto: Wolfgang Spitzer Design- u. Akustiksysteme
Wojciech Czaja
Fotos: hermann wakolbinger
Wiesner: Daarover kan men van mening verschillen. Ik ben geen voorstander van de grote saaie kantoortuin, waar ik dan voor decompressie een paar boxen en cellen in zet. Wie gaat daar vrijwillig in zitten? De inrichtingskwaliteit moet door alle zones heen lopen. Daarom gebruik ik in plaats van decompressieruimte veel liever het begrip middenzone, en daar valt bijvoorbeeld ook een besprekingskamer onder, die er dan uitziet als een schemerige, gezellige bibliotheek met oorfauteuils. Zo moet een kantoor eruit zien. Dan ontstaat die te hoge druk, waarover u spreekt, al helemaal niet.
Wiesner: Het kantoor moet een plek zijn waar ik mij goed voel. Een plek die mij een beetje aan wonen herinnert. Een plek die communicatie en creativiteit in de groep bevordert. Maar vooral moet het kantoor vanuit het zicht van de werkgever een plek worden die heel nauwkeurig en gedetailleerd moet worden gepland. Architectuur en kantoorinrichting zijn weliswaar niet alles, maar het zijn belangrijke factoren die de tevredenheid van de medewer kers, het kantoorklimaat en de identificatie met het bedrijf beïnvloeden en zodoende ook kunnen verbeteren. Niet meer en niet minder.
12 contact
Abstracta by Triline De wandpanelen en scheidingsschotten zijn in één stuk met de oppervlakstof en het geluidsvilt, een geluidsabsorberend recyclingmateriaal, in vorm geperst. Triline heeft niet alleen een geluiddempende functie, maar is ook een inrichtingselement in de binnenarchitectuur. Zo kunnen de wandpanelen horizontaal en verticaal aan de muur worden gemonteerd. Er ontstaan mozaïekachtige symmetrische of asymmetrische formaties, die in verschillende kleurvariaties verkrijgbaar zijn.
Foto: Preform GmbH
13 contact
Preform, Decato® cp50 Dit mobiele ruimteverdelingssysteem is als modulesysteem verkrijgbaar en is met zijn reversibele en veranderbare elementen ideaal voor flexibele kantoorstructuren. Alle akoestische wandelementen zijn uitgerust met het PREFORM-exclusieve, gepatenteerde absorptiemateriaal gipsschuim en bereiken daardoor unieke geluiddempende en absorberende eigenschappen bij een geringe wanddikte. Naast de akoestische voordelen bieden de wanden ook voordelen voor de klimaatregeling.
contact 13
Office Life
Positieve uitwerkingen op de gezondheid
Green Offices en Corporate Gardening
“
97 % van het gietwater wordt aan de omgevingslucht afgegeven.
De factor mens
Google doet het, PepsiCo ook net als Yahoo. Wat? Corporate Gardening, een trend in de VS die een dezer dagen ook in Europa vruchten zal gaan afwerpen. Van de gepachte bedrijfsakker tot en met het groene kantoor – de natuur neemt in het dagelijks leven op kantoor steeds meer zijn intrek. Veel positieve uitwerkingen gaan daarmee hand in hand.
”
Een wetenschappelijke studie uit Noorwegen toont aan dat een groen kantoor talrijke gezondheidsklachten van de medewerkers significant vermindert: · · · ·
vermoeidheid met 30 % droge keel met 30 % hoesten met 37 % droge, geïrriteerde huid met 23 %
(Bron: Prof. Dr. Tove Fjeld, Grüne Nachrichten)
De halfwaardetijd van de Corporate Gardens is verschillend. Net als bij het fenomeen van bedervende levensmiddelen in koelkasten op kantoor is ook in dit geval na de aanvangseuforie een zekere mate van discipline noodzakelijk. Terwijl volgens de New York Times de PepsiCo-tuin in het tweede jaar (ook vanwege overmatig slecht weer) onder redelijk slechte omstandigheden een weinig florissante groei liet zien, zijn er andere tuinen die zich wel goed ontwikkelden. Er hoeft niet altijd een akker te zijn ... Vanwege de locatie, het leefklimaat en andere factoren is het voor veel bedrijven niet mogelijk een akker op loopafstand te bewerken. Daarom heeft het Weense bedrijf Green Rabbit (greenrabbit.co) zich tot taak gesteld de tuin naar het kantoor te brengen. Het biedt verschillende vormen van plantenservices aan: van groen-concepten algemeen tot en met all-inclusive-verzorging met wekelijkse begietingsservice. De plantenverzorging kan meestal grotendeels door de kantoormedewerkers worden gedaan. Green Rabbit stelt hiervoor eigen begietingsschema’s en verzorgingsinstructies op en leidt de medewerkers op.
225 medewerkers, 58 percelen en 25 groente- en 30 kruidensoorten – zo startte de Corporate Garden van PepsiCo in Purchase, N. Y. De akker ligt op slechts vijf minuten lopen van het hoofdkantoor en de medewerkers komen ‘s morgens, ‘s middags of ‘s avonds langs om hun planten te verzorgen. En natuurlijk om te oogsten. Van hun opbrengsten genieten de hobbytuinders zelf of ze worden gedoneerd aan een tafeltje-dekje in de regio.
Groen kantoor verhoogt efficiëntie.
Gespannen sfeer op kantoor Planten op kantoor hebben veel positieve eigenschappen. Ze verhogen het welzijn en regelen de luchtvochtigheid – 97% van het gietwater wordt weer aan de omgevingslucht afgegeven. Planten verminderen het stofgehalte in de lucht, werken geluiddempend en breken schadelijke stoffen zoals kooldioxide af. Ter compensatie geven ze zuurstof af. Drie tot vijf grotere planten zijn al voldoende, om in een 30 m2 grote ruimte het werkklimaat te verbeteren. Wetenschappelijk bevestigd: In een groen kantoor daalt het ziekteverzuim per jaar en per medewerker gemiddeld met meer dan drie dagen.
14 contact
Foto: shutterstock/HandmadePictures
Soortgelijke projecten lopen sinds een paar jaar door heel de VS. De voordelen liggen voor de hand: Corporate Gardens zijn in tijden van krappe budgetten een gunstige maatregel om creativiteit, gezondheid en motivatie van de medewerkers te verhogen. Een uurtje in de tuin doet wonderen, laten betrokkenen weten. Bovendien breken in Corporate Gardens beroepsmatige hiërarchieën open omdat iedereen op hetzelfde niveau staat.
contact 15
Office Concepts
De nieuwe middenzones op kantoor Woonkamer, marktplein of lounge? In de kantoren van tegenwoordig ontstaan de meest uiteenlopende zones. Ook wanneer aan de creativiteit nauwelijks grenzen zijn gesteld, moet het organisatorische en communicatieve aspect centraal blijven staan.
Eerst het slechte nieuws: Het klassieke kantoorgebied wordt steeds kleiner, krapper en biedt nauwelijks mogelijkheden voor individuele ontplooiing. De oppervlakte-efficiëntie gaat voor, de opbergruimte krimpt. Er is echter ook goed nieuws: De inplanning van creatief ingerichte zones – zogenoemde ‘Shared Spaces’ – neemt pijlsnel toe en biedt medewerkers en gasten een geheel nieuw kantoorgevoel. Maar wat is nu die ‘nieuwe middenzone’? Een definitie geven is niet mogelijk, want het realiseren van de inrichting kent geen grenzen. Van groene kunstweiden met houten banken (zie pagina 21) tot en met de uitvinding van een boekenarena en tal van andere voorbeelden. De ene keer doet de middenzone denken aan een gezellige woonkamer, de andere keer geniet men van de flair van een mondaine lounge. Beslissend is datgene wat bij het desbetreffende bedrijf en zijn medewerkers past. Om ervoor te zorgen dat een middenzone niet alleen voor decoratie dient, maar ook intensief wordt gebruikt, moet deze goed gepland zijn. Vooral de vraag “Waarvoor moet de middenzone worden gebruikt?” moet steeds weer worden gesteld en hierover moet goed worden nagedacht. Daarbij is het ook zaak te letten op de akoestische afscherming (meer hierover op pagina 13). Feit is: assimilatie in het totale kantoorconcept is belangrijk. De middenzone moet intelligent in de organisatorische en ruimtelijke context worden geïntegreerd. Dat is een grote uitdaging, maar alleen zo komt het concept van de middenzone ook werkelijk tot zijn recht.
De hoofdtaken van de nieuwe middenzones: • tijdelijke werkplek voor werken tussendoor • informele en ook formele communicatie • ontspanning • mogelijkheid om zich terug te trekken (bijv. voor telefoongesprekken) • verlenen van identiteit en instandhouden van imago naar binnen wat betreft ‘employer branding’ en ‘war for talents’ • uitdrukking van de bedrijfscultuur en het imago naar buiten • wacht- en ontvangstruimte
16 contact
contact 17
Product
Harde schaal, zachte kern Licht uit, spot aan! Wiesner-Hager presenteert de nieuwe bureaustoel poi. Deze combineert cool design, geperfectioneerde ergonomie en voelbaar comfort met een verrassend aantrekkelijke prijs.
“Wij willen de functionele kantoorwereld verrijken met emoties. Een levendige, inspirerende en menselijke omge ving creëren met een sfeer vol energie en ideeën, die zin in nieuwe dingen doet ontstaan.” – Vanuit deze gedachtegang ontwierp het team van neunzig° design de nieuwe bureaustoel poi voor Wiesner-Hager. De elegante schaalbouwwijze is kenmerkend voor poi. De schaal werkt omhullend en biedt geborgenheid en bescherming. De zachte kern voelt uitnodigend en comfortabel aan. De kleurvariaties van het zitkussen plaatsen accenten en maken poi vatbaar voor verandering – de ene keer is hij stijlvol, kostbaar, dan weer jong en fris. Het ergonomischdynamische spanframe in zwart of wit is voorzien van een semitransparante netbespanning. Voor de optische differentiatie kan worden gekozen uit vier kleuren netbespanning. poi staat voor hoog zitcomfort en ergonomische functionaliteit. De stoel kan loepzuiver op de lichaamsmaten van de gebruiker worden afgestemd. Met de veerkrachtsnelregeling aan de zijkant kan de tegendruk van de rugleuning heel eenvoudig aan het lichaamsgewicht worden aangepast, met maximaal twee omwentelingen.
18 contact
Bovendien biedt de nieuwe generatie van het synchroonmechanisme een fijn op elkaar afgestemde beweging van zitting en rugleuning. De zitdiepte kan met behulp van de schuifzitting horizontaal worden versteld. In samenspel met de in hoogte verstelbare lordosesteun, de traploze zithoogteverstelling en de meerdimensionale armlegger kan de stoel perfect op de lichaamslengte worden afgestemd. poi vertegenwoordigt een volledig nieuwe generatie bureaustoelen: de perfecte combinatie van esthetiek, comfort en geperfectioneerde ergonomie maakt hem uniek en ook economisch aantrekkelijk. De productfamilie wordt gecompleteerd door een conferentiestoel. Zo verspreidt het aangenaam dynamische poi-zitgevoel zich op kantoor en overal waar poi nog meer graag wordt gebruikt: tijdens conferenties, vergaderingen en seminars. Design: neunzig° design
contact 19
Trendwatching
Kantoren uit de hele wereld
Top vijf van kantoortechnologieën en trends die in de komende vijf jaar zouden kunnen uitsterven: 1. Opnameapparaat
Kantoordinosaurussen:
Ik bouw voor mezelf een denkfabriek
Met uitsterven bedreigd
Het Rotterdamse bouwbedrijf IMD kocht een oude, leegstaande staalfabriek en liet deze door Ector Hoogstad Architects verbouwen tot een nieuw aantrekkelijk hoofdkantoor. En wat voor een kantoor!
Een enquête van het wereldwijde onlinenetwerk LinkedIn spoort met uitsterven bedreigde kantoortechnologieën op. Bandrecorder, faxapparaat en het Rolodex kaartsysteem zijn in acuut gevaar. 2. Faxapparaat
20 landen, 7000 deelnemers en één resultaat: de band recorder is tot 2017 volledig met uitsterven bedreigd. Ook andere technologieën en trends zouden binnen de komende vijf jaar het tijdelijke met het eeuwige kunnen verwisselen en hun bestaan in het museum kunnen eindigen. Hier de top tien: 1. Opnameapparaat (79 %) 2. Faxapparaat (71 %) 3. Rolodex kaartsysteem (58 %) 4. Vaste werktijd (57 %) 5. Vaste telefoon (35 %) 6. Bureaucomputer (34 %) 7. Bedrijfskleding zoals kostuum en stropdas (27 %) 8. Hoekkantoor voor managers (21 %) 9. Kamerkantoor (19 %) 10. USB-stick (17 %)
4. Vaste werktijd 3. Rolodex kaartsysteem
In het kader van de enquête werd ook een verlanglijstje gevraagd – waarvan niet alles kan worden gerealiseerd. Op de eerste plaats stonden een kloon voor het dagelijks werk evenals een werkplek met zuiver, natuurlijk zonlicht (allebei 25%). Als tweede werd een rustig plekje voor de power-nap genoemd (22%). Niet onbelangrijk: 19% van de ondervraagde personen verlangt naar een denkbeeldige ‘uit-knop’, om het geluid van de gesprekken van collega’s uit te kunnen zetten.
20 contact
5. Vaste telefoon Fotos: shutterstock
LinkedIn is het grootste online-netwerk voor professionals. Het werd in 2003 in Silicon Valley in Californië opgericht en omvat tegenwoordig wereldwijd 175 miljoen gebruikers – onder wie beslissers van alle Fortune-500-bedrijven. Meer hierover op linkedin.com.
contact 21
Offices all over the world
22 contact
“
Mijn mensen zijn losser en kalmer geworden.
Dat is tegenwoordig anders. Sinds ongeveer een jaar werken de circa 40 werknemers van IMD in een oude, omgebouwde fabriekshal, waarin tot in de jaren ‘80 van de vorige eeuw nog staal gesmolten, gewalst en gesneden werd. De grote stalen balken aan het plafond, de glazen bovenlichten en de omlaag hangende kraanhaken getuigen nog van deze tijd. “De sfeer op de werkplek is helemaal veranderd”, aldus Wiltjer. “Ik heb het gevoel dat mijn mensen losser en kalmer zijn geworden, maar tegelijkertijd zijn ze duidelijk meer betrokken dan eerst.” Het ziet er werkelijk naar uit dat architectuur het welzijn van de mensen zou kunnen beïnvloeden.
”
Grote leegstand, groot geluk “Een belangrijk item in Nederland is de gigantische leegstand van gebouwen in de steden”, legt Joost Ector uit. Hij is partner en verantwoordelijk projectleider bij Ector Hoogstand Architects (EHA). “Wij hebben IMD daarom voorgesteld bij de verhuizing naar een nieuwe bedrijfslocatie dit leegstandspercentage te benutten en iets heel speciaals van deze situatie te maken. Eigenlijk waren wij op zoek naar een oude, opgeheven school of naar een theater. Maar wij zijn toen op deze historische staalfabriek aan de oude Persoonshaven in Rotterdam Zuid gestuit.” Met de leegstand in Nederlandse steden had de Nederlandse bijdrage aan de Architectuur-biënnale 2010 in Venetië zich al beziggehouden. Ole Bouman, vroegere directeur van het Nederlandse Architectuurinstituut (NAI), kroop toen in de rol van curator en exposeerde exact 4326 piepschuim-modellen van architectonisch waardevolle, historisch belangrijke of onder monumentenzorg staande, maar leegstaande, ongebruikte gebouwen. “Dat is niet alleen een verkwisting van waardevolle grond, maar ook een verwaarlozing van onze culturele verantwoordelijkheid”, aldus Bouman toen. Zou hij op de hoogte zijn geweest van de plannen van EHA en IMD, wie weet, dan zou misschien zijn klaagzang iets vrolijker en optimistischer zijn geweest. Terug naar de Piekstraat 77 in Rotterdam Zuid, slechts twee stations van het centraal station verwijderd. De lunchpauze nadert langzaam zijn einde. De door de architect eigenhandig gefotografeerde en vervolgens door een Nederlands textielbedrijf tot tapijten geknoopte bloemenweide op de grond is niet veel later weer leeg. “Eigenlijk gebruiken wij de weide op de begane grond zo breed mogelijk”, aldus IMD-directeur Wiltjer. “Niet alleen voor pauzes, maar ook voor informele besprekingen en brainstorming-sessies. De ruimte is er perfect geschikt voor, vooral in de overgangsperiode.” Alleen in hoogzomer en in hartje winter moet men een beetje flexibiliteit tonen. “Dan trek je gewoon een trui aan of haalt een ijsthee, dat is het.”
Luchtruimte is isolatie
Fotos: Petra Appelhof
Tussen de middag zitten ze allemaal onder, eten centimeterhoge sandwiches, vacuümverpakte appelpartjes en de voor Nederland zo typische kroketten met ketchup en mayonaise. Het is een beeld dat in vele opzichten wennen is, niet alleen in culinair opzicht. Want ‘zij’ zijn de medewerkers van het Nederlandse bouwbedrijf IMD, dat in een gerenoveerde bakstenen hal aan de stadsrand is ondergebracht, en ‘onder’ is de reusachtige groene zone tussen de kantoorcontainers, versierd met picknickbanken, altijd groene weidetapijten en onvervalste fabrieksflair. “Vroeger zaten wij in een heel normaal kantoorgebouw midden in Rotterdam, niets bijzonders”, vertelt Remko Wiltjer, directeur van het in industrieel onroerend goed en Structural Engineering gespecialiseerde bouwbedrijf IMD Raadgevende Ingenieurs. “Op de een of andere manier heeft er altijd iets ontbroken, want het uniek-zijn van ons bedrijf, waarin ik geloof, was op geen enkele manier in de architectuur terug te vinden. De identificatie ontbrak.”
Offices all over the world
Feitelijk fungeert de luchtruimte tussen de afzonderlijke kantoorcontainers, die van staal, hout en polycarbonaat zijn gemaakt en her en der als witte en knalgele bouwstenen in de hal staan, als een soort isolatiebuffer. Daarom kon worden afgezien van een traditionele isolatie. “Precies dat is de clou van dit project”, vertelt architect Joost Ector, die ook het merendeel van de kantoormeubelen heeft ontworpen. “Door de ruimte-in-ruimte-configuratie was het mogelijk met voordelige materialen te bouwen en het thermische omhulsel tot een minimum te reduceren. Een grotere investering in de vorm van oneindig grote isolatievlakken zou in dit geval ook helemaal niet rendabel zijn geweest.”
Het concept gaat op. IMD-directeur Remko Wiltjer is in vele opzichten tevreden met het klimaat op de werkplek. “De temperatuur is super, de luchtvochtigheid functioneert en de stemming tussen de medewerkers is beter dan ooit”, zegt hij. Terloops bonuspunt: De verhuizing naar het nieuwe hoofdkantoor (bouwkosten 1,78 miljoen euro) heeft het Rotterdamse consulting-bedrijf vanuit de grijze middenmoot naar de top van de Nederlandse bouwbranche gekatapulteerd. “Wij zijn zichtbaar geworden. Nu kan men zich eindelijk een voorstelling maken van datgene waar wij met ons werk voor staan.“ Wojciech Czaja
contact 23
11
What’s on your desk?
10
Showroom
12 09 08 06 03
07 04
02
05
05
01
What’s on your desk, Margherita Spiluttini? De Oostenrijkse architectuurfotografe Margherita Spiluttini woont en werkt in een oud Biedermeierhuis met allerlei hoekjes in de Weense Schönlaterngasse. Toen ze erin trok, was het een verbouwde ruwe zolder met een gammele verwarming en een toilet in de hoek. In 1983 werden de vertrekken geheel gerenoveerd en geïsoleerd. Aan de binnenplaatszijde werd bovendien een klein terras gebouwd. Rechte hoeken zijn hierboven niet te vinden. Daarvoor in de plaats zijn er wilde kleuren en heel veel designklassiekers van Adolf Krischanitz, Anna-Lülja Praun, Josef Frank en Lászlo Moholy-Nagy. En duizenden voorwerpen. “Weet u, wanneer je lang genoeg op een plek leeft, dan hoopt zich uit de verschillende levensfases het een en ander op. Als een tijdsdocument.” Oorspronkelijk werkte Margherita Spiluttini als radiologisch assistente op de nucleairgeneeskundige dienst van het ziekenhuis van Wenen. Met fotograferen begon zij na de geboorte van haar dochter Ina, tijdens het moederschapsverlof. De hobby werd een beroep. In 2006 werd zij onderscheiden met het Oostenrijkse erekruis voor wetenschap en kunst. Bovendien is zij bestuurslid van de Weense Secession. “Deze zolder is mijn thuis en ik werk heel graag hier”, zegt Spiluttini, bij wie in 1995 de diagnose Multiple Sclerose werd gesteld. “Ook wanneer het met de rolstoel niet altijd gemakkelijk en comfortabel is me door deze vertrekken te bewegen. Het is een rustig Biedermeier-eiland middenin de binnenstad.“ Den Himmel ins Büro Wojciech Czaja holen: Die dynamische Lichtdecke „Virtual Sky“ 24 contact
01
Het bureau is een ontwerp van Franz Eberhard Kneissl; hij maakte het aan het begin van de 21e eeuw voor de Alte Schmiede in de Schönlaterngasse. Margherita Spiluttini: „Mij is het meubel goed bevallen. Ik heb meteen daarop nog twee bureaus van hem gekocht.“
02
Groei van het oppervlak: „Op enig moment werd het werkblad voor mij te klein, dus heeft mijn levensgezel Gunther Wawrik het bureau vergroot met een houten blad en twee lijmklemmen.“
03
Alles Apple. Al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw.
04
De gigantische hoeveelheden fotogegevens vragen om een externe harde schijf.
05
„Ik drink heel veel. Meestal vruchtenthee en koffie tegelijk.“
06
S taande lamp van Lászlo Moholy-Nagy. „Eigenlijk was het een weegschaal“, vertelt Spiluttini. „Lászlo heeft toen een lampenkap van papier erbij gemaakt. Ik vind het ontwerp heel mooi.“
07
7. et houten rek was oorspronkelijk een luidsprekerbox die op een dag van zijn ingewanden werd ontdaan. Tegenwoordig fungeert de box als cd- en boekenrek. Het liefste luistert Margherita Spiluttini naar de zenders Ö1, FM4 en Deutschlandfunk.
08
Poëzieplaatje van Eva Schlegel, 1996.
09
Olieschilderij van Oskar Putz. Het schilderij werd speciaal voor de woning gemaakt. Putz is ook verantwoordelijk voor de kleurstelling van de blauwe houten balken.
10
Fotowerk van Aglaia Konrad: een 53-delige printserie van Mexico City bij nacht.
11
Zelfgebouwde constructie voor planten. De positie is precies berekend, anders zouden de katten het groen allang met hun klauwen aan flarden hebben gescheurd.
12
Ovaal raam in de muur. „Door mijn beperkte mobiliteit kijk ik niet veel naar buiten. Dan is dit achteraf ingeslepen loggia-raam een grote hulp, op de eerste plaats om iets meer licht te hebben en op de tweede plaats om een beetje naar buiten te kunnen kijken.“
Productnieuws Eenvoudige elegantie, openheid en comfort zijn de meest opvallende kenmerken van het designconcept van pulse, ontworpen door het designer-duo LUCY.D. Het nieuwe houten onderstel met de kostbare uitstraling maakt zijn veranderbaarheid compleet.
PULSE Aan de ‘pulse’ van het management. pulse is conferentie- en loungestoel in één: hij maakt indruk door de combinatie van origineel design en veranderbaarheid. Het samenbrengen van vormcitaten uit de jaren zestig van de vorige eeuw met moderne elementen verleent pulse zijn autonomie. De taillering van de schaal werkt uitnodigend en toch beschermend. De desgewenst meerkleurige stoffering plaatst accenten met verschillende uitstralingen – van degelijk en kostbaar tot jong en fris. De tot nu toe verkrijgbare onderstelvarianten 5-ster draaikruis, 4-ster draaikruis en sledepoot werden begin 2013 aangevuld met een kostbaar houten onderstel. Op deze manier kan pulse stijlvol worden geïntegreerd in elk kantoorinterieur en slaat een goed figuur in conferentieruimtes en op managementkantoren evenals in business-lounges, middenzones en wachtruimtes.
contact 25
14 uur: Na de lunchpauze gaat hij nog snel bij
Office Life
een lopend kantoorproject langs. Hij controleert de situatie, zodat hij bij eventuele vertragingen van het werk ook de leveringsdatum van de bestelde kantoormeubelen opnieuw kan vastleggen.
Road Warrior My Office is, where I am! – In het tijdperk van het mobiele kantoor is het niet meer zo eenvoudig het begrip ‘klassieke werkplek’ af te bakenen. Uitgerust met notebook, tablet en smartphone heeft men overal en op elk moment verbinding en kan men op elk moment beginnen met werken. Wij hebben een van onze Road Warriors een dag lang vergezeld, om erachter te komen wat zoal als ‘werkplek’ kan worden gedefinieerd.
r: Omdat alles 15.25 uu oopt, is onze held van
6.30 uur: Een goede dag begint met een goed
gladjes verl de dag op tijd terug op kantoor om nog snel zijn e-mails te checken, voordat de bespreking met de verkoopmanager begint.
ontbijt... en de afspraken van de dag, de actuele e-mails en het nieuwste nieuws.
15.30 uur:
Alle besprekingsruimtes zijn bezet, daarom bespreken ze zonder omwegen aan een statafel de nieuwste ontwikkelingen bij de actuele projecten.
g naar de meetin DTijdens de ritwt ee afspraken vast arrior nog legt onze RoadeeWrt tablet met notebook op dace ht kunnen en synchronis. Terwijl hij op de afspraak waustoel bijrijdersstoel e foto’s van de nieuwe bure en. Als de de gedownloade presentatie worden opgenometails van de nog snel in d , kan hij de klant direct de d ren. offer te bevalt ducten als pdf-catalogus stu relevante pro
16.15 uur: Nadat de
9.45 uur: op kantoor en bespreking met de 8 uur:kersAan. Dekomwijzst igin gen in de nieuwe stofcollectie
medewer meteen in de worden besproken. De notulen wordenhet verkoopteam. r naa notebook getypt en doorgestuurd
26 contact
16 uur: Tijdens een welverdiende koffiepauze
telefoontjes zijn afgehandeld, staat ook al de volgende afspraak op de agenda. Hier verliezen we helaas het spoor van onze Road Warrior – hoofdzaak is dat zijn kantoor hem kan bijhouden!
rinkelt de mobiele telefoon bijna onophoudelijk – de ‘altijd-en-overal-bereikbaarheid’ heeft ook zijn nadelen.
contact 27
En de prijs? Die hebben we overhoop gehaald.
poi – de nieuwe bureaustoel: cool design, geperfectioneerde ergonomie en voelbaar comfort.
Hier gaat u naar de video: poi beats.
En hier is meer informatie te vinden over de nieuwe bureaustoel poi:
wiesner-hager.com
