3X WEINIG RUIMTE
tuin 1 Groendak
Woekeren met de ruimte Een eenvoudige daktuin met wilde flora, een voortuin met een heerlijk terras, en een piepkleine achtertuin als extra buitenkamer. Drie verrassende oplossingen voor wie amper of geen achtertuin heeft. En voor wie zijn voortuin of het dak van de schuur meer wil benutten! TEKST: ANNEMARIE GÖRTS
38 | TUINONTWERP
2016
tuin 3 Smalle stadstuin
tuin 2 Voortuin
2016
TUINONTWERP | 39
3X WEINIG RUIMTE
Weinig ruimte
Bloemenweitje op één hoog
1
40 | TUINONTWERP
2016
3X WEINIG RUIMTE
Een saai plat dak op een uitbouw veranderde binnen enkele maanden in een betoverende bloemenweide. Vanuit zijn slaapkamer loopt tuinontwerper Emiel Versluis - die het ontwerp maakte én uitvoerde - in enkele passen naar dit zelf gecreëerde stukje natuur bij zijn woning.
Ontwerp ① vlonderterras ② potten met planten ③ bankje ④ pad
⑤ rand grind ⑥ bloemenweide ⑦ vogeldrinkschaal ⑧ bankje
❽
FOTO’S EN TEKENING: EMIEL VERSLUIS
❼
H
oewel er achterin
knipt om plantjes eronder meer licht
een eenvoudig
te geven.’’ Bij dit terugknippen moet
tuinbankje van
je er volgens Emiel wel op letten dat je
Robiniahout staat,
voldoende laat staan voor overwinte-
is deze natuurlijk
rende insecten. Water geven is op het
ogende daktuin niet
groendak alleen nodig als het heel
bedoeld om er vaak te gaan zitten.
erg droog is, want zo’n speciaal dak-
Vanaf het dak kijk je immers zó in de
mengsel kan veel hebben.
tuin van de buren, bovendien hebben Emiel en zijn partner in hun beneden-
Eetbare wilde planten
tuin meer privacy. ,,Maar ik droog mijn
Voor meer variatie en een langere
was op het groendak en kijk erop uit,
bloeitijd is het wilde bloemenmengsel
het is een leuk plekje’’, vertelt Emiel.
aangevuld met enkele siergrassen
,,Op het voorste deel (het al eerder
en botanische bolgewasjes zoals
aangelegde vlonderterras, red.) staat
Ipheion uniflorum (oude wijfjes),
ook een bankje, maar dat is meer uit
Erythronium denscanis (hondstand),
handigheid om op het groendak te
Iris reticulata (dwergiris) en Crocus
komen.’’
speciosus (herfstkrokus). Voor de
Vogeldrinkschaal
❻
❺
vogels is er een mooie, door Emiel zelf
❹
❸ ❷
ontworpen vogeldrinkschaal, die oogt
Dat Vis à Vis als missie heeft om een
als een kunstwerk.
omgeving zo duurzaam en groen
Denk niet dat een groendak zomaar
mogelijk in te richten, is ook bij dit
even is aan te leggen; vóór aanleg
privéproject goed te zien. Het vlonder-
moest hier eerst de balklaag worden
pad dat over de volle lengte van de
versterkt. Op het dak kwam vervol-
daktuin loopt, bestaat uit verweerde
gens een isolatielaag, afgedekt met
schaaldelen (tot planken verzaagde
EPDM-rubberfolie en beschermvilt.
stammen) van Robinia, een van de
Daarbovenop een drainageplaat
meest duurzame Europese houtsoor-
en weer beschermvilt, en tot slot een
ten. Het pad oogt robuust maar ook
circa 10 cm dikke laag van luchtig
speels, omdat de schaaldelen her en
substraat voor extensieve begroeiing.
der verspringen. De pure uitstraling
Rondom het groendak ligt een grind-
versterkt de natuurlijke sfeer van dit
strook voor de afwatering.
wilde bloemenweitje op één hoog.
Behalve dat een groendak de bio-
,,We hebben een mengsel van de
diversiteit in de omgeving verhoogt,
Cruydt-Hoeck ingezaaid, het speciale
vormt het ook een goede isolatie.
dakmengsel D2, een mooi mengsel
Daarnaast houdt zo’n dak het regen-
met veel inheemse planten. Het eerste
water langer vast waardoor in natte
jaar was het al mooi! Het is echt een
periodes het riool minder wordt belast.
bloemenweitje en in principe heb je
Dit groendak in Woudrichem heeft
er heel weinig onderhoud aan. Laatst
nóg een pluspunt. ,,Laatst kocht ik een
(in het najaar, red.) heb ik met de
boekje met eetbare wilde planten;
grasschaar hier en daar wat kortge-
veel staan er op mijn dak!’’
❶
woning
Emiel Versluis
'Het is echt een bloemenweitje en in principe heb je er heel weinig onderhoud aan.' 2016
Tuinontwerp & aanleg Vis à Vis Ontwerpers Woudrichem www.visavisontwerpers.nl
TUINONTWERP | 41
3X WEINIG RUIMTE
Weinig ruimte
Voortuin met vlonderterras
2
'Om bij de voordeur te komen moet je echt door de tuin heen lopen en daarom beleef je de tuin veel meer.' 42 | TUINONTWERP
2016
3X WEINIG RUIMTE
Waarom zou je een voortuin niet benutten om er heerlijk in te zitten? Als je achter weinig ruimte hebt óf omdat je gewoon een extra zitgelegenheid wil. Een iets verhoogde vlonder tussen de grassen vormt hier een lekker plekje in de zon. FOTO’S: ANTOON GOUW, SHUTTERSTOCK TEKENING: ANTOON GOUW
D
eze min of meer
De eigenaren wilden in hun zonnige
planten als Salvia, dropplant en
vierkante voortuin bij
voortuin graag een plekje om te zit-
Verbena bonariensis die ’s zomers
een rijtjeswoning in
ten en daarom kwam er een hard-
eindelos doorbloeit en zich makkelijk
Nieuw-Vennep heeft
houten vlonderterras. Het hardhout
uitzaait. ,,De grassen zijn gecombi-
een oppervlakte
combineert mooi met de betontegels
neerd met paarse tinten en planten
van bijna 38 m², wat
en met de twee met zink beklede
met een natuurlijke uitstraling. De
natuurlijk wel mogelijkheden biedt.
bakken met olijfbomen, wat ook op
olijven zijn natuurlijk niet echt Neder-
Zelfstandig tuinontwerper en hovenier
het wensenlijstje van de eigenaren
lands maar ze combineren wel mooi!’’
Antoon Gouw maakte het ontwerp en
stond. ,,Voor het benadrukken van de
hij legde de tuin ook aan, samen met
hoogteverschillen is de vlonder net
Oer-Hollandse haagjes
de eigenaar. De hoofdvorm van het
even iets hoger gelegd want ook de
Om de entree te benadrukken staat
ontwerp bestaat uit de verharding van
bakken waarin de olijfbomen staan zijn
er aan weerszijden van de voordeur
Schellevis betontegels (100 x 50 cm) in
verhoogd. De vlonder lijkt bovendien
een hoge pot met een pluimhortensia.
antracietkleur, die het jonge stel dat
te zweven, ook omdat er beplanting
Omdat een duidelijke afscheiding
hier woont al had uitgezocht.
tegenaan staat’’, aldus Antoon.
ontbreekt lijkt de tuin groter dan hij
Naast de vlonder staat veel lampen-
in werkelijkheid is. Wel staan er op de
poetsersgras (Pennisetum alopecu-
grens met beide buren ligusterhaag-
Wat opvalt is de speelse vorm van
roides ’Hameln’) waarvan de groene
jes die - omdat ze een onderbroken lijn
de verharding. Antoon: ,,Als ik een
halmen sierlijk overhangen. Zoals dat
vormen - als transparante afscheiding
voortuin ontwerp dan probeer ik om
met een goed doordacht ontwerp het
fungeren. ,,Ik houd van oer-Hollandse
niet een heel directe route naar de
geval is, is hier niets aan het toeval
haagjes zoals liguster. Als je deze
voordeur te maken. Hier ligt het pad
overgelaten. Om inkijk te weren, staan
goed bijhoudt, zorgen ze voor mooie
in een curve. Om bij de voordeur
de twee oude olijfbomen precies op
wisselende structuren.’’ Deze grassen-
te komen moet je echt door de tuin
de goede plek. ,,Als je binnen zit, kijk je
tuin vraagt relatief weinig onderhoud.
heen lopen en daarom beleef je
onder de bomen door maar vanaf de
Om onkruid tussen de tegels te voor-
de tuin veel meer.’’ Om het raam te
straat is de inkijk gecamoufleerd.’’
komen, zijn de tegels gevoegd met
kunnen wassen is voor de pui een
De helft van de beplanting bestaat
Topvoeg (www.toppro.nl), een voeg-
strook met dezelfde tegels gelegd.
uit siergrassen, afgewisseld met vaste
middel op basis van epoxy.
Speelse vorm
Ontwerp ❻
① beplanting ② bak met olijfboom ③ verhoogde vlonder ④ pot met pluimhortensia ⑤ betontegels ⑥ ligusterhaag
❻
❺
woning
❷
❹ ❸
❶
Antoon Gouw
Tuinontwerp & aanleg Antoon Gouw Tuinen Katwijk www.antoongouwtuinen.nl
2016
TUINONTWERP | 43
3X WEINIG RUIMTE
Weinig ruimte
Knusse buitenkamer
3
44 | TUINONTWERP
2016
3X WEINIG RUIMTE
Wat kun je nou met een stadstuintje van slechts 2,5 m breed en 4,5 m diep? Rutger Binnendijk, werkzaam bij hoveniersbedrijf De Zanderik, kreeg als tuinontwerper deze uitdaging. Van een voorheen saai plaatsje maakte hij een knusse buitenkamer compleet met buitenhaard.
Ontwerp ① basaltkeitjes ② planten in potten ③ tuinpoort
④ buitenhaard ⑤ tuinmuur ⑥ tuinbank
❸
❹
FOTO’S EN TEKENING: RUTGER BINNENDIJK
D
eze buitenkamer,
je hiermee makkelijk kunt schuiven.
gelegen achter een
Dat is handig voor een kleine tuin.’’ De
arbeiderswoning uit
tuin oogt opvallend groen door onder
1923, is ooit aan één
meer een blauweregen, een bamboe,
kant uitgebouwd tot
een vingerplant (Fatsia japonica),
aan de perceelgrens
een leipeer, tijm en lavendel. Gekozen
waardoor de tuin nu wel erg smal is.
is voor visueel aantrekkelijke planten
Toch wilden de opdrachtgevers,
- ook vanwege het zicht vanuit de
een jong stel, een tuin om ‘lekker te
woning - en voor planten die lekker
genieten’. ,,Ze wilden een extra kamer
geuren. Rutger: ,,In een kleine tuin ruik
om met vrienden en familie te kunnen
je geurplanten sterker omdat de geur
zitten. Daarom is er ook een open-
blijft hangen tussen de muren.’’
haard in gemaakt, die tevens als barbecue is te gebruiken.’’ Dat de
Nostalgisch plaatje
keuken openslaande deuren heeft,
De toegepaste materialen zorgen
is een voordeel want de afstand van
voor een rustieke sfeer. Een betonnen
binnen naar buiten is dan minimaal.
schutting werd vervangen door een
,,Hierdoor zitten ze gelijk buiten. In
tuinmuur gemetseld van oude straat-
deze kleine stadstuin kun je trouwens
klinkers. De lijnen in deze muur doen
tot laat in het jaar buiten zitten, want
- net als de lijnen van de zitting van
door de muren blijft de warmte van
de bank - de tuin langer lijken. Als
de openhaard er hangen.’’
bestrating is gekozen voor Turkse
Geurplanten
❺
❷
❶
woning
basaltkeitjes omdat deze een andere maat hebben dan de klinkers in de
Het ontwerp van deze buitenkamer
muur. De vierkante vorm van deze
is eenvoudig maar zeer doordacht.
gekapte keitjes maakt de tuin volgens
Om de ruimte optimaal te benutten,
de ontwerper visueel groter. De kleur
kwam er aan één kant een lange
van de basaltkeitjes komt terug in
smalle bank van douglashout waar
de buitengevel die is gestuukt in
je op kunt zitten of liggen. Ook biedt
antracietkleur. ,,Het doorlopen van
deze bank - met een tafel en stoelen
de vloer in de muur geeft rust. Je ziet
erbij - de mogelijkheid om met zes tot
de kleuren hier steeds terugkomen.
acht personen buiten te zitten. Zonder
Vooral nu de tuin ouder is en het
tafel is de tuin gezellig voor met zijn
hout mooi is vergrijsd.’’
tweeën en is er ruimte om bij de poort
Ook de eikenhouten tuinpoort en de
achterin te komen.
grof gestuukte buitenhaard, waarin
Ook bij de beplanting is gedacht aan
een eiken balk en hergebruikte ijssel-
het flexibele gebruik van de ruimte.
klinkertjes zijn verwerkt, passen perfect
,,Alle planten staan in potten omdat
in het nostalgische plaatje.
'Alle planten staan in potten omdat je hiermee makkelijk kunt schuiven. Dat is handig voor een kleine tuin.' 2016
❻
Rutger Binnendijk
Tuinontwerp & aanleg De Zanderik Bavel www.zanderik.nl
TUINONTWERP | 45
