De magistraat als plukker. Kaalplukwet in de praktijk. Colloquium “Follow the Money – The Sequel” Brussel - 22 oktober 2013
“Kaalplukwet” in de praktijk Sensu lato: berekenen, opsporen en ontnemen van criminele vermogensvoordelen
Instrumenten in de Wet Vóór W 19 december 2002 • Artikel 42 Sw.: bijzondere verbeurdverklaring • Artikel 35 Sv.: de inbeslagname
• Artikel 35bis Sv.: inbeslagname onroerend goed • Artikel 43 Sw.: verplicht karakter art. 42, 1°en 2° Sw. • Artikel 43bis Sw.: verbeurdverklaring per equivalent vermogensvoordelen • Artikel 43ter Sw.: verbeurdverklaring in het buitenland
• Artikel 505 Sw.:
witwassen
Instrumenten in de Wet Wet van 19 december 2002 (“Kaalplukwet”) • Artikel 43 quater Sw.: §1-3: Deling bewijslast - veroordeling vastgelegde misdrijven - rechtstreeks in bezit van verdachte - geloofwaardig afkomstig van gelijkaardige feiten (tenzij tegendeel geloofwaardig wordt gemaakt) - relevante periode vijf jaar vóór inverdenkingstelling §4 :Vermogen ter beschikking criminele organisatie moet verbeurd verklaard worden • Artikel 35 ter Sv.: inbeslagname bij equivalent • Artikel 524 bis Sv.: bijzonder vermogensonderzoek
Overzicht
I. Plukmagistraat II. Casus
I. Plukmagistraat op zich staande financiële dossiers (witwassen, fiscale fraude, faillissementsfraude…): sectie financiële en fiscale criminaliteit versus “plukdossiers”: in principe magistraat (niet-financieel) basisdossier (m.h.o.o. voordeelsontneming)
I. Plukmagistraat • Plukmagistraat? • Ondersteunen indien nodig wegens specificiteit financieel luik (cfr. Plukteams federale politie) • Hoe? • tactisch: “plukken” of separaat witwasdossier? • Specifieke vorderingen/opdrachten (bankvorderingen,…) • rechtshulpverzoeken (m.h.o.o. opsporen en/of inbeslagname of, na veroordeling, uitvoering verbeurdverklaring) • financiële misdrijfkwalificaties • (verplichte) vordering verbeurdverklaring
24/10/2013
II. Casus
• Kaalpluk sensu lato; • Grensoverschrijdend – “Follow the Money”; • Afgelijnd voorwerp onderzoek; • Europese instrumenten: freezing order en confiscation order; • Snelle afhandeling: CFI januari 2008 – vonnis september 2009 (mét verwijzing “onder de banden”)– arrest december 2010 - arrest cassatie (verwerping) mei 2011; • Goed resultaat en vlotte uitvoering;
start onderzoek
CFI-melding januari 2008 • 04 juli 2007 : oprichting BelCo door hoofdverdachte K (99 % aandeelhouder); • 30 juli 2007 : notariële akte aankoop pand te Antwerpen door BelCo ten bedrage van 900.000 EUR; • Startkapitaal BelCo en aankoopprijs van OG (meer dan 1mio EUR met kosten), gestort op derdenrekening instrumenterende notaris, bleken afkomstig van bankrekeningen te Cyprus op naam van hoofdverdachte K en van 2 Ltd’s (CypCo 1 en CypCo 2); doorstorting gelden op rekening BelCo waarna aankoopprijs onmiddellijk teruggestort aan notaris! • K is een Brits onderdaan, ingeschreven in Cyprus.
Opsporingsonderzoek Bevestiging info CFI bij notaris - m.b.t de oprichting BelCo en de aankoop pand in Antwerpen door Bel Co - Bijkomend: nog twee onroerende goederen aangekocht! 1.villa te Brasschaat (notariële akte 16 aug. 2007) • door K privé • aankoopprijs (zonder kosten) 600.000 EUR • Gelden grotendeels opnieuw van Cypriotische rekeningen van K en CypCo 1 en 2
• saldo afkomstig van broer van vriendin K (Nederland) (onderhandse lening 300.000 EUR) 2. (later) commercieel pand te Brasschaat (notariële akte 21 april 2008) • door de vriendin van K, nl. Y • aankoopprijs 100.000 EUR
• gelden afkomstig van Belg. bankrekening op naam van Y
Opsporingsonderzoek
Antecedenten • 1987 Ierland: invoer- en bezit drugs (gevangenisstraf 6 jaar) • 1994 Nederland: invoer- en bezit drugs (2 kg cocaine), verboden wapens & munitie (gevangenisstraf 4 jaar) • 1998 Ierland : oplichting (valse cheques) (gevangenisstraf 4 jaar)
Opsporingsonderzoek
=> vermoeden van vastgoedinvesteringen in België met gelden van illegale/criminele herkomst.
Gerechtelijk onderzoek Huiszoeking verblijfsadres K te Antwerpen (pand BelCo) en adres villa Brasschaat (+ aanhouding K) Resultaat: • Algemeen: documenten, bankstukken en USB-sticks • Stukken m.b.t. verkoop van appartementen in residentiële complexen in Cyprus; Engelse en Ierse onderdanen/investeerders. • Rekeninguittreksels/swiftberichten m.b.t. rekeningen te Cyprus, Spanje, VK en Letland • Diversen m.b.t. investeringen in onroerende goederen Ierland, België, Cyprus…
• Diversen m.b.t. investeringen vanuit China door een zekere LEE • Agenda en gsm’s • Cash geld ten bedrage van meer dan € 54.000, in coupures van 50 EUR, verpakt in een plastieken zak.
• Geldtelmachine.
Gerechtelijk onderzoek Bewarende beslagen 1. Onroerend (op basis van artikel 35 bis Sv – voorwerp van het misdrijf) 3 panden: pand te Antwerpen, villa te Brasschaat en handelspand te Brasschaat; 2. Roerend Aangetroffen cash (COIV) Blokkering Belgische rekeningen op naam van K, Y en BelCo (totaal: ca. 16.000 EUR) Voertuig Toyota Corolla: aangekocht door de vriendin van K via betaling in contanten en overschrijving van CypCo 2.
Gerechtelijk onderzoek BELANGEN van K in Panama co Kantoren in Nederland en Hong Kong; Geregistreerd in Panama; Bankrekening in Letland. Doel: Jachthaven en casino in Cyprus; Visboerderij in Servië;
Steengroeve in Noord-Irak; Staal in Rusland; Diamant/goud prospectie in Afrika.
Gerechtelijk onderzoek BELANGEN van K in CypCo 1 Off-shore met zetel in Republic of Vanuatu (belastingparadijs ten ZO van Australië); Bankrekening in Cyprus;
Verbonden met Spaanse vennootschap van zijn zoon, een derde Cyp co Ltd. en een Ltd. naar het recht van Hong Kong. Doel: Onroerend goed in Cyprus en België; Speelgoed en kleine elektro uit China; Goud; Olie (Rusland).
Gerechtelijk onderzoek BELANGEN van K in CypCo 2
Kantoren in Cyprus; Verbonden adres in VK; Bankrekeningen in Cyprus; Doel: Immo-projecten in Cyprus.
Gerechtelijk onderzoek Rechtshulpverzoeken – “Follow the Money” Letland Rekeninghistorieken Panama Co m.h.o.o. nazicht herkomst gelden van Ierse en Britse investeerders.
Ierland Inlichtingen (eventueel verhoor) m.b.t. investeerders in immobiliënprojecten in Cyprus; Resultaat: weinig of geen bereidheid tot toelichting over herkomst van investeringen.
Gerechtelijk onderzoek Rechtshulpverzoeken (vervolg) Cyprus Huiszoeking inschrijvingsadres K; Rekeninghistorieken K, CypCo 1 en 2 (aangetroffen
rekeninguittreksels); Verhoor accountmanager bank; Verhoor boekhouder; Nazicht vermelde vastgoedprojecten; verhoor bouwondernemer;
Officiële stukken m.b.t. Cypriotische Ltd.’s. ! Bij ontvangst van de resultaten van de bankbevraging: Freezing Order voor het creditsaldo van 380.000 EUR op rekening K bij Bank of Cyprus
Gerechtelijk onderzoek
Rechtshulpverzoeken (vervolg) Nederland
Navraag gelden aankoop villa Brasschaat van broer vriendin K. Zou lening betreffen vanwege andere familieleden: nazicht (cfr. Infra analyse geldstromen). Gelden handelspand Brasschaat afkomstig verkoop OG in Nederland: nazicht.
Analyse geldstromen - Herkomst? 1. Handelspand te Brasschaat • 102.335,82 EUR via overschrijving rekening Y; • Provisie afkomstig van rekening K (93.000 EUR) en die van medeverdachte VRP (33.000 EUR); • 93.000 EUR: deel saldo verkoop OG K in Nederland; • 33.000 EUR: 34.000 EUR was cash (coupures van 50 EUR) door K aan VRP (uitbater taverne ) overhandigd waarna deze laatste 33.000 EUR naar de rekening van Y overschreef (vergoeding van 1.000 EUR). Typische witwasverrichting!
Analyse geldstromen Herkomst? 2. Villa Brasschaat Aankoopprijs overgeschreven door CypCo 1 en 2, K zelf en broer van Y (Nederland). •
Cyp Co 1 Provisie (ca. 1.000.000 EUR) op rekening bij Bank of Cyprus afkomstig van personen en vennootschappen uit China, Singapore en Hong Kong – contact betreft voormelde Chinese onderdaan LEE; Via email-verhoor bevestigde LEE dat de gelden terugbetalingen betroffen van eerder door K aan hem en de firma’s (vanuit Cyprus) overgemaakte gelden m.h.o.o. investeringen die nooit zijn doorgegaan. ! K heeft m.a.w. getracht zijn verdachte/criminele gelden via zijn ‘Oosterse’ zakenpartners in te brengen in zijn Cypriotische vennootschappen.
Analyse geldstromen – Herkomst? • CypCo 2 Stortingen in contanten (113.450 EUR) op rekeningen bij de Emporiki Bank te Cyprus op naam van de Ierse (criminele) relaties van vader en zoon K / investeerders. Evenwel: blijkens handtekening op de stortingsborderellen werd het merendeel gestort door K zelf, waarna overschrijving naar rekening CypCo 2 bij Bank of Cyprus. • Broer Y cfr. verklaring: inzameling bij familie en zakenrelatie in Turkije, o.a. een (tweede) zus.
Zij kon geen stavingstukken voorleggen over de herkomst van haar gelden. Bankonderzoek bracht aan het licht dat zij gelden ontving van CypCo 1 en CypCo 2.
Analyse geldstromen – Herkomst? 3. Pand BelCo Antwerpen Aankoopprijs overgeschreven door CypCo 1 en 2 en K zelf vanuit Cyprus. CypCo 2 Gelden werden in contanten aangebracht bij de Bank of Cyprus – onbekende herkomst CypCo 1 Idem villa Brasschaat (LEE).
K zelf Lening van Spaanse vennootschap zoon K, terugbetaald door CypCo 1 (gelden LEE), zelfs meer dan het geleende bedrag.
Analyse geldstromenHerkomst? 4. Aangetroffen contanten (1.075 biljetten van 50 EUR) Onderzoek door het NICC (cfr. drugverleden K): sterke contaminatie met lidocaïne (versnijdingsmiddel cocaïne) en cocaïne, in hoeveelheden die de normale contaminatie in sterke mate overschreden. Gangbare coupure drugmilieu. Zgz. lening van zus Y? Zij haalde een lager bedrag (48.500 EUR) van de bank in coupures van 500 EUR.
5. Toyota Corolla cfr. supra aangekocht met (gedeelte) gelden afkomstig van CypCo 2 =>
CONCLUSIE: geen legale inkomsten waarvan de economische realiteit is aangetoond.
Openbaar ministerie • Omschrijving witwasverrichtingen - het aankopen van onroerende goederen / voertuig - voorafgaande overschrijvingen / geldverrichtingen in contanten hiertoe , al dan niet vanuit het buitenland
- het beheren van gelden op rekening of in contanten • Territoriale bevoegdheid - Aankopen OG: op Belgisch grondgebied - Overschrijvingen vanuit Cyprus en beheer van gelden in Cyprus: gelet op
(hoofd-)verblijfplaats van K in België => beheer rekeningen vanuit België • Bewijslast Aannemelijk maken dat de gelden / goederen die het voorwerp uitmaken van de witwasverrichtingen geen legale herkomst kunnen hebben
Resultaat Cfr. Arrest Hof van Beroep Veroordeling voor alle tenlasteleggingen vermengd tot: - Gevangenisstraf hoofdverdachte K : 4 jaar + geldboete € 1.000 - Gevangenisstraf levenspartner Y: 12 maanden + geldboete € 1.000 - Verbeurdverklaring (overeenkomstig artikel 42,1° en 505 Sw.): - 3 onroerende goederen - De aangetroffen cash (afgerond 54.000 EUR) - Creditsaldo (Cypriotische) rekening CypCo 1 (afgerond 383.000 EUR) - Creditsaldo Belgische rekeningen K, Y en BelCo (afgerond 16.000 EUR) - Het voertuig Toyota
Uitvoering - Confiscation Order aan Cyprus eind januari 2013: 50% saldo Cypriotische rekening aan Cyprus; 50% op rekening COIV begin maart 2013. -Probleem: faillissement Belco na verbeurdverklaring (bij arrest) van haar onroerend goed (pand in Antwerpen)– quid schuldeisers te goeder trouw? Verzet curator bij Hof van Beroep – arrest met gedeeltelijke vernietiging van de uitgesproken verbeurdverklaring ten belope van hypothecair bevoorrecht gedeelte ingevolge hypothecaire inschrijving na faillissement door de curator.
