DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES WWW.SABAM-ARTES.BE

WOORD VOORAF Tussen het schrijven van een manuscript en de weg naar het publiek moet je een belangrijke stap zetten, een cruciale stap waarbij ARTES je graag met raad en daad bijstaat : je als scheppend kunstenaar aansluiten bij een gevestigde collectieve beheersvennootschap met kennis van zaken. SABAM werd in 1922 opgericht en is vandaag de dag een van de grootste privéondernemingen in de Belgische culturele sector. In 2012 werd binnen SABAM ARTES opgericht, een afzonderlijke entiteit voor beeldende kunstenaars, audiovisuele, literaire en theaterauteurs. ARTES laat concreet toe een aangepaste aanpak voor onze auteurs toe te passen. We zijn geen financiele instelling die puur “uitvoert“, we bieden diensten met affiniteit voor de kunstenaar zelf en zijn specifieke noden. De auteurs worden daarom binnen ARTES bijgestaan door een team van specialisten die hun auteurs kennen als geen ander. Zo is Salvador Ferreira verantwoordelijk voor de literaire sector. Met ARTES wordt bij SABAM de centrale rol van onze auteurs onderstreept. Lid worden, dat is investeren in een kwalitatief partnerschap. Onze nationale en Europese dimensie maakt van ons een belangrijke speler in talrijke actuele dossiers, die ook jou aanbelangen (denk bijvoorbeeld aan het dossier rond de internetproviders).

foto’s © Istockphoto.com, fotolia, sxc.hu

Productie : Corporate Communicatie SABAM - Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel - BTW-BE-0402.989.270 - RPR Brussel

02 // DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

I N H O U D S T A F E L

1 >WIE KAN ZICH AANSLUITEN ?

BLZ 5

2 >HOE WORD IK LID ?

BLZ 5

3 >WELKE WERKEN MAKEN DEEL UIT VAN ONS REPERTOIRE ?

BLZ 6

4 >IS MIJN WERK BESCHERMD ZODRA IK ME INSCHRIJF ?

BLZ 7

5 > DEPOT VAN JE WERKEN

BLZ 9

6 >AANGIFTE VAN JE WERKEN

BLZ 9

7 >SOORTEN RECHTEN

BLZ 10

8 > VERDELING VAN JE RECHTEN

BLZ 11

9 > LEVENSCYCLUS VAN EEN WERK

BLZ 12

10 > STEUN EN PROMOTIE

BLZ 14

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 03

ARTES JE AANSLUITING BIJ EEN COLLECTIEVE BEHEERSVENNOOTSCHAP KAN IN DEZE TIJD VAN TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN EN DE MASSALE VERSPREIDING VAN KUNSTWERKEN OP HET WEB BIJZONDER NUTTIG OF ZELFS NOODZAKELIJK ZIJN.

> WIE KAN ZICH AANSLUITEN ? ALLE AUTEURS. WANNEER JE EEN EXPLOITATIE VAN JE WERK NASTREEFT, BIJVOORBEELD BIJ DE PUBLICATIE VAN JE BOEK OF BIJ LEZINGEN, WORDT EEN AANSLUITING NOODZAKELIJK.

WAAROM ? De literaire wereld is voortdurend in beweging. Het is dan ook niet vanzelfsprekend om in deze creatieve sector je eigen rechten te beheren. Vertrouw daarom op ons ! We volgen alle exploitaties van je werken op (publieke lezingen, lezingen op de radio of de televisie), kijken je contracten na en ondersteunen je bij je professionele onderhandelingen. Anderzijds kan je aansluiting bij een collectieve beheersvennootschap in deze tijd van technologische ontwikkelingen en de massale verspreiding van kunstwerken op het web bijzonder nuttig of zelfs noodzakelijk zijn.

IN EEN NOTENDOP Je aansluiten bij ons betekent dat je het beheer van je auteursrechten aan een betrouwbare partner toevertrouwt.

> HOE WORD IK LID ? HOE ? Je kan op drie manieren lid worden: > Online : Het aansluitingsformulier is te downloaden op www.sabam-artes.be > per e-mail : stuur ons een mailtje ([email protected]) en we sturen je het aansluitingsformulier op. > op (telefonische) afspraak : ons team begeleidt je graag bij het invullen van het aansluitingsformulier (02/286.82.80). Hou er rekening mee dat je dossier volledig moet zijn wanneer je het aansluitingsformulier indient. Het dossier bestaat uit : - het ingevulde en ondertekende aansluitingsformulier; - een recto-versokopie van je identiteitskaart; - een exemplaar van je geschreven werken, vergezeld van een aangifteformulier voor letterkundige werken.

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 05

HOEVEEL KOST HET ? Er zijn twee mogelijkheden : > Je kan kiezen om 1/4 van het aandeel te volstorten, hetzij 31 € (het wettelijk minimum). In dit geval heb je geen stemrecht tijdens de Algemene Vergadering en recht op verkiesbaarheid binnen de Raad van Bestuur en de Colleges. > of je kan uiteraard ook aansluiten door middel van een volledig aandeel ter waarde van 124 €, waardoor je wel onmiddellijk stemrecht (goedkeuring, jaarverslag, wijzigingen, statuten en reglement,...) en recht op verkiesbaarheid (bv. als bestuurder) geniet. Op het moment dat je de aanvraag indient moet deze keuze aangeduid worden op het aansluitingsformulier.

> WELKE WERKEN KUNNEN DEEL UITMAKEN VAN ONS REPERTOIRE ? ROMANS, SPROOKJES, ESSAYS, DICHTBUNDELS, NOVELLEN, SPREUKENBUNDELS, (AUTO)BIOGRAFIEËN, PERSARTIKELS,… ALLE GESCHREVEN WERKEN WORDEN BIJ ARTES ALS LITERAIRE WERKEN BESCHOUWD. EVEN VERDUIDELIJKEN : Als multidisciplinaire vereniging bevat ons repertoire uiteraard ook werken uit andere artistieke disciplines : muziek, audiovisueel, beeldende kunsten en theater. Als je in meerdere disciplines actief bent, is dit zeker en vast een meerwaarde !

06 // DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

SABAM IS EEN COLLECTIEVE BEHEERSVENNOOTSCHAP DIE ZICH VOORNAMELIJK TOELEGT OP HET BEHEER VAN HET AUTEURSRECHT. ZE DOCUMENTEERT, INT EN VERDEELT AUTEURSRECHTEN.

> IS MIJN WERK BESCHERMD ZODRA IK ME INSCHRIJF ? JE WERK IS AL BESCHERMD VOOR JE JE BIJ ARTES AANSLUIT. Zo beschermt de wet op het auteursrecht en de naburige rechten (van 30 juni 1994) artistieke en letterkundige werken vanaf hun creatie, voor zover deze voldoende origineel en concreet zijn. Hiervoor hoef je helemaal niets te doen. Een computerbestand op je pc, een aan jou geadresseerde aangetekende zending, een geschreven document of een mondelinge verklaring zijn mogelijke bewijsstukken.

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 07

WERKEN

ZODRA EEN WERK PUBLIEK GEËXPLOITEERD WORDT, RADEN WE JE AAN OM HET AAN TE GEVEN. EÉN GOUDEN REGEL : “HOE EERDER, HOE BETER“.

> DEPOT VAN JE WERKEN WANNEER EEN WERK NIET AANGEGEVEN KAN WORDEN (BIJVOORBEELD OMDAT HET NOG NIET AF IS OF NOG NIET GEËXPLOITEERD WORDT), KAN JE EEN DEPOT OVERWEGEN INDIEN JE HET WERK AL EENS AAN EEN DERDE WIL VOORSTELLEN. Met andere woorden : wanneer je een manuscript al eens aan een uitgever wil voorleggen, kan je dit werk deponeren via OnlineDepot (www.onlinedepot.be), onze nieuwe, veilige, gratis onlinedienst. Met dit depot bewijs je het bestaan van je creatie op een bepaalde datum. Opgelet : een depot is niet gelijk aan een aangifte. Vergeet je werk dus niet aan te geven zodra het is afgewerkt en aan het publiek kan worden meegedeeld. Een goede aangifte leidt automatisch tot een goed beheer van je rechten. Een depot betekent niet dat je auteursrechten ontvangt wanneer je werk wordt uitgevoerd of gereproduceerd.

> AANGIFTE VAN JE WERKEN BELANG VAN DE AANGIFTE Je werken aangeven is een belangrijke stap, die het vertrekpunt voor het beheer en de verdeling van auteursrechten markeert. Opgelet : onvolledige of te laat ingediende aangiften vertragen het beheer van jouw rechten op alle vlakken, zowel de aanvraag tot toelating voor het gebruik van jouw werken als de inning en uitbetaling van de rechten.

WANNEER GEEF IK EEN WERK AAN ? Zodra een werk publiek geëxploiteerd wordt, raden we je aan om het aan te geven. Eén gouden regel : “hoe eerder, hoe beter“.

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 09

HOE GEEF IK EEN WERK AAN ? > Elk werk moet je aan de hand van een aangifteformulier aangeven. Deze formulieren kan je telefonisch aanvragen op 02/286.82.11 of via onze website www.sabam-artes.be. > H e t i n g ev u l d e a a n g i f te fo r m u l i e r st u u r j e , o n d e r te ke n d te r u g , v i a e m a i l n a a r [email protected] of per post op het volgende adres : Dienst Rechthebbenden Gegevens – Aarlenstraat 75/77 – 1040 Brussel. > Een werk geschreven in samenwerking met één of meer auteurs van onze vereniging wordt met één enkel aangifteformulier aangegeven. De auteurs ondertekenen deze aangifte en vermelden de precieze verdeling van de rechten. > Een werk geschreven in samenwerking met één of meer auteurs-leden van een andere collectieve beheersvennootschap wordt aan de hand van de aangifteformulieren gelijktijdig in beide ondernemingen aangegeven. Elke onderneming wordt op de hoogte gebracht van de samenwerking en de verdeling van de rechten, die de auteurs zijn overeengekomen.

> SOORTEN RECHTEN REPROGRAFIERECHT : Als auteur of uitgever krijg je een vergoeding voor de kopieën van of uit je werken. Deze vergoeding noemen we het reprografierecht. Om bij ons aanspraak te maken hierop moet je een gepubliceerd werk hebben, je werken aan de hand van aangifteformulieren voor letterkundige werken aangeven en jaarlijks alle werken die in het voorgaande jaar gepubliceerd werden via de Repronet-formulieren aangeven. Deze kan je telefonisch aanvragen of op onze website downloaden. Het reprografierecht wordt jaarlijks in april uitbetaald. Voor meer informatie, zie onze brochure Reprografie (beschikbaar op www.sabam.be / ik ben auteur / literatuur / reeds lid / reprografie of telefonisch op 02/286.82.11).

10 // DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

LETTERKUNDIG REPRODUCTIERECHT : Als auteur van een werk mag je volgens de wet als enige dit werk reproduceren of laten reproduceren. Wanneer een reeds bestaand werk op grafische en/of elektronische drager gereproduceerd wordt, zullen er dus letterkundige reproductierechten geïnd worden. LEENRECHT : Als auteur van letterkundige werken, databanken, fotografische werken, muziekpartituren en geluidswerken of audiovisuele werken krijg je een vergoeding voor het uitlenen van deze werken door openbare uitleeninstellingen zoals bibliotheken. UITGAVERECHT : Dit recht wordt vaak vastgelegd in het contract tussen de auteur en de uitgever. Als auteur kan je ons wel vragen om in actie te komen en in je naam de uitgaverechten te innen. UITVOERINGSRECHT, ZENDRECHT EN MECHANISCH REPRODUCTIERECHT : Wanneer je werk op de radio, televisie of tijdens een publieke voorstelling geheel of gedeeltelijk gelezen of voorgedragen wordt, int SABAM hiervoor rechten. Ook wanneer je werk op geluidsen beelddragers zoals cd’s en dvd’s wordt opgenomen.

> DE VERDELING VAN JE RECHTEN De verdeling van je rechten betekent dat we de auteursrechten die jou toekomen uitbetalen. Dit gebeurt naargelang het publiek gebruik van jouw aangegeven werken. Nu zie je meteen waarom een efficiënte en correcte aangifte zo belangrijk is. Zonder aangifte kunnen wij niet efficiënt innen of verdelen.

DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 11

> LEVENSCYCLUS VAN EEN WERK SCHRIJF JE ROMANS EN IS JE HUIDIGE BOEK BIJNA AF ? ZOEK JE EEN UITGEVER OM HEM JE MANUSCRIPT VOOR TE STELLEN ? VOORALEER JE DEZE STAP ZET, DENK ERAAN DAT ARTES JE PARTNER KAN ZIJN IN DIT AVONTUUR.

Hoewel je het auteursrecht meestal rechtstreeks met de uitgever regelt, kan je ons ook inschakelen voor de uitgaverechten. Daarnaast kan je als literair auteur ook beroep doen op ons voor het reprografierecht, reproductierecht, leenrecht,… Let wel : voor de theater- of filmbewerking van een boek of de vertaling heb je vooraf toestemming nodig van de oorspronkelijke auteur of rechthebbende.

IN EEN NOTENDOP > Vraag je lidmaatschap aan : maak telefonisch een afspraak met ons team, of via www.sabamartes.be > Deponeer je ‘work in progress’ : als je het aan een uitgever wil voorleggen vooraleer het wordt geëxploiteerd via www.onlinedepot.be > Geef je werk aan zodra een publieke exploitatie wordt beoogd : gebruik een aangifteformulier voor letterkundige werken, beschikbaar op www.sabam-artes.be > Geef de publicaties van je werken aan voor het reprografierecht : gebruik de Repronetformulieren, beschikbaar op www.sabam.be > Signaleer ons wanneer je teksten op de radio, televisie of tijdens publieke le z i n g e n g e ë x p lo i t e e rd w o rd e n : v i a [email protected]

HET PUBLIEK DOMEIN De levenscyclus van een werk stopt niet bij het overlijden van de auteur. Zo genereert het werk auteursrechten tot 70 jaar na zijn overlijden. Daarna maakt het werk deel uit van het zogenaamde ‘publiek domein’.

12 // DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

STEUN EN PROMOTIE

SABAM CULTUUR VERLEENT STEUN AAN TAL VAN EVENTS IN DIVERSE DISCIPLINES, WAAR LEDEN MET HUN REPERTOIRE IN DE KIJKER STAAN.

> STEUN EN PROMOTIE JURIDISCH ADVIES Ons team juristen staat paraat om je bij te staan met gratis en doeltreffend juridisch advies waar nodig : nalezing van jouw uitgavecontracten, advies in geval van plagiaat en nog veel meer. Info : [email protected]

CULTURELE STEUN EN PROMOTIE SABAM biedt tevens een waaier aan promotiemogelijkheden voor auteurs en kunstenaars via > SABAM Magazine > Newsletter > ARTES Website > Beurzen > Events zoals bvb de Boekenwoensdag.

SABAM Magazine Driemaandelijks artistiek en informatief vaktijdschrift voor onze leden. Vertel ons over jouw bezigheden en wie weet schrijven we erover in ons volgende nummer. Info : [email protected] - 02/286.83.87

Newsletter Maandelijkse promotionele nieuwsbrief vol boeiende informatie voor onze leden. Ook voor dit medium zijn wij geïnteresseerd in jouw activiteiten. Info : [email protected] - 02/286.84.20

Artes Website : www.sabam-artes.be Via onze website blijf je up-to-date (persberichten, nieuws, repartitieplanning, Events, etc.). Je kan er online je afrekeningen consulteren en ook formulieren of modelcontracten downloaden.

14 // DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES

Events We organiseren tevens allerlei evenementen om onze auteurs in de spotlights te zetten zoals de Boekenwoensdag : een literaire brunch rond een auteur en zijn publicaties. Daarnaast worden er ook evenementen op touw gezet voor onze audiovisuele, theaterauteurs en beeldende kunstenaars.Wil je jouw nieuwste werk voorstellen of één van onze Boekenwoensdagen bijwonen ? Contacteer ons. Info : [email protected] - 02/286.83.87

SABAM Cultuur SABAM Cultuur verleent steun aan tal van culturele events in diverse disciplines om zo het repertoire van haar auteurs in de kijker te zetten. Denk bijvoorbeeld aan tijdschriften of literaire verenigingen, festivals, e.d. Info : [email protected] - 02/286.82.37 - www.sabamcultuur.be

NUTTIGE LINKS www.auteursvereniging.be (Vlaamse Auteursvereniging, belangenvereniging van en voor Vlaamse auteurs.) www.reprobel.be (Overkoepelende organisatie die in België belast is met de inning en de verdeling onder auteurs en uitgevers van de vergoedingen uit de wettelijke licenties voor de reprografie en het openbaar leenrecht.) www.letterkundigen-vvl.be (Vereniging van Vlaamse letterkundigen vzw) www.fondsvoordeletteren.be (Vlaamse Openbare Instelling, die het letterenbeleid van de Minister van Cultuur uitvoert)

OP ZOEK NAAR GEPERSONALISEERD ADVIES ? Contacteer [email protected] - 02 286 82 80 SABAM - Aarlenstraat 75-77, 1040 Brussel DE LITERAIRE AUTEUR BIJ ARTES // 15

MEER INFORMATIE? HEB JE NOG VRAGEN AARZEL DAN NIET OM ONS TE CONTACTEREN ARTES AARLENSTRAAT 75-77 1040 BRUSSEL

Verantwoordelijke Uitgever : Stijn Coninx, Voorzitter

TEL. : +32 2 286 82 80 E-MAIL : [email protected] WWW.SABAM-ARTES.BE