VELD- EN WERKBEZOEK AAN HET MATATA HOSPITAL IN OYUGIS KENIA FEBRUARI-MAART 2014: Beer Peters, adviseur bouwkundige zaken en Jacqueline van Hoorn, voorzitter. Na twee lange vluchten komen we 22 februari 2014 aan, op Jomo Kenyatta Airport in Nairobi. Het vliegveld ziet er na de grote brand gehavend uit, alhoewel er al weer een nieuwe aankomsthal in aanbouw is. Tom Ogeda, de driver van het Matata Hospital, haalt ons op en brengt ons naar het hotel. Nairobi als altijd, vol met auto’s, heel druk verkeer en bijna altijd file! De volgende dag rijden we met Tom naar Oyugis. Een dagrit. Buiten Nairobi, wordt het op de weg, wat stiller, qua verkeer. Eerst zien we bergen en de Ngong Hills, vervolgens groene theeplantages en dan rijden we door de Rift Valley, deze beroemde scheur in de aarde is goed te zien. Lunchen in Narok, het bekende plaatsje welke de toegangspoort is tot de Masai Mara en Serengeti National Park. We zien de beroemde Masai en leren de betekenis van hun kleuren. Masai houden van rood. Deze kleur symboliseert het leven en bloed en zou wilde dieren, zoals leeuwen afschrikken. Het landschap is nog steeds prachtig en afwisselend, Daarna buigen we af, naar Nyanza Provincie. Het landschap wordt dor en je ziet direct dat het al tijden niet meer geregend heeft. Hier groeit bijna niets meer. Het doet denken aan een woestijn landschap… We passeren de rivier de Mara en zien hoe kinderen hier met jerrycans water halen. De Mara ziet er vervuild uit! Dan bereiken we Rachuonyo district, het gebied waar Dr.John Malago, CEO van het Matata Hospital, gezondheidszorg verstrekt en sanitation aan grote groepen dorpsbewoners en patiënten in voornoemd ziekenhuis. Plotseling zien we in de verte de heuvels van Kericho en veel groen…..daar wordt de Keniaanse beroemde thee verbouwd …DE en Lipton…en voor de export gereed gemaakt. Eindelijk, rijden we Oyugis binnen. Dr.John Malago en zijn vrouw Benta wachten ons al op en we moeten beslist bij hen thuis eten. Het eten bestaat uit groente Sumaweki…een soort andijvie…en betekent letterlijk…hoe kom je de week door… vis uit het Victoriameer,en rijst. In de ochtend wordt pap gegeten van mais gemaakt. Het weerzien is, bijzonder hartelijk. Zoveel te vertellen, zoveel bij te praten. We logeren in een hotel vlakbij Kisi. Ouygis valt tegenwoordig onder de County Homa Bay, vlakbij het Victoriameer. De Constituency is Kabondo. De komen dagen bezoeken we de tot stand gekomen projecten in 2013 en eerdere projecten: Gamba Health Center: Gamba Health Center, een medische kliniek, is ver het binnenland in en door het operationeel worden 19 december vorig jaar, heeft Gamba Community toegang gekregen tot Primary Health Care Services. Dit betekent een duurzame ontwikkeling in de gezondheidszorg voor deze dorpsgemeenschap, meest moeders en hun kinderen. Malaria, tyhus, Cholera, HIV/AIDS, T.B.C. zijn veel voorkomende ziekten in deze regio. Kinderen worden gevaccineerd en moeders kunnen nu bevallen in Gamba Health Center. De Keniaanse regering heeft gekwalificeerde verpleegkundigen aangesteld, betaalt hun salarissen en verstrekt de vaccins en medicijnen aan de patiënten. We worden hartelijk ontvangen en de patiënten vertellen hoe blij ze zijn met de komst van deze kliniek.
We spreken met Mozes, Jane Gloria en James, zij vertellen ons over hun levens. Dat vaak moeizaam is. De dorpsgemeenschappen leven namelijk voornamelijk van landbouw. Door de vaak heersende droogte mislukt de oogst nogal eens van de gewassen, zoals de mais. En mais is het hoofdvoedsel. We zien dat er oogtesten worden gedaan, en de patiënten welke dat nodig hebben, krijgen een bril, uitgereikt door Dr.Malago. 10 CHW’s Community Health Workers zijn getraind om in Gamba Health Center te helpen, echter ook belangrijk om de dorpsbewoners directe eerste medische hulp te kunnen verlenen. Verderop is Wasweta waterput in aanbouw. Echter de bouw van deze waterput is te hoog, zodat er problemen zijn met het oppompen van het water. Momenteel wordt nu dieper gegraven. Gamba Health Center is tot stand gekomen door financiele hulp van Impulsis uit Nederland en een andere anonieme donor. Er komen ongeveer 90 patienten per dag. Het is goed om Gamba Health Center operationeel te zien. Kimonge Health Center: Kimonge Health Center werd in oktober 2009 formeel geopend en al snel door het Ministerie van Gezondheidszorg opgewaardeerd van een Dispensary tot een Health Center. In Kimonge Health Center wachten geduldig patiënten om behandeld te worden. We zien de boom terug van de donor welke hij aan deze kliniek heeft geschonken en heeft geplant tijdens de opening. De boom is groot geworden en het is wonderbaarlijk dat deze in dit tropische klimaat heeft stand gehouden. De donor is helaas overleden. Buiten op het terrein zien we wat afval en het ziet er binnen niet zo heel schoon uit. Er wordt van alles opgeslagen, hout en plastiek bakken. We attenderen de aanwezige staff hierop en zij kijken ons verbaasd aan…..we vragen hen wat ze met al deze materialen willen aanvangen... We evalueren met Dr.Malago en zijn staf deze werkbezoeken en adviseren in positieve zin onze aanbevelingen. We begrijpen echter ook heel goed dat de Kenianen het zelf moeten doen op hun manier….wie zijn wij om ons ermee te bemoeien? 70 Clienten per dag bezoeken Kimonge Health Center voor medische zorg en behandeling. Er wordt aan Family planning gedaan, VCT, testen op HIV/AIDS en het testen op Malaria-infectie. In Kimonge vinden bevallingen plaats. Een enorme verbetering van de medische zorg aan deze dorpsgemeenschap. Ongamo Dispensary. We worden heel hartelijk ontvangen en het is heel druk met patiënten. Kinderen welke wachten op een vaccinatie, of behandeld moeten worden met medicijnen voor Malaria. Deze medicijnen : Artemether en Lumefantrine bestaan uit een drie-daagse kuur. Meestal werken deze medicijnen direct en zijn de kinderen snel weer gezond. Dan kunnen ze ook weer naar school. Gelukkig. Er wordt daarnaast aan voorlichting en preventie gedaan op het gebied van HIV/AIDS en Family planning. De aanwezige staff werkt hard en is enthousiast over hun Ongamo Dispensary. Tussen de 30 – 80 patienten per dag worden behandeld. Ook vinden er wekelijks bevallingen plaats. Ongamo Dispensary werd officieel geopend in oktober 2012. De donor heeft aangegeven anoniem te willen blijven. Het Staff House is tot stand gekomen door financiele hulp van Cordaid. Ojwando Dispensary. Deze medische kliniek is in september 2013 operationeel geworden. Voor het eerst werd een nieuwe combinatie toegepast…. Namelijk de bouw en realisatie van een Dispensary, naast een school, Ojwando School, en vlak naast deze gebouwen werd een waterput aangelegd.
Dit werkt in de praktijk uitstekend…gezondheidszorg, onderwijs en schoon en veilig drinkwater……een gouden formule…. Alles zag er goed en vooral schoon uit. Veel kinderen, vooral van Ojwando School, welke werden behandeld voor Malaria met Artemether en Lumefantrine. Moeder-kindzorg, voorlichting en preventie HIV/AIDS en Family planning. Malarianetten werden verstrekt aan zwangeren en kinderen tot 1 jaar, en er werd voorlichting gegeven over het gebruik van deze Malarianetten, welke zo belangrijk zijn in de bestrijding tegen Malaria. Ook hier troffen we een zeer gemotiveerde medische Staff aan. Deze kliniek is tot stand gekomen door twee anonieme schenkers. Nywango Dispensary: Deze medische kliniek ligt ver in de binnenlanden. Er is slechts 1 verpleegkundige werkzaam. Judith Raywahi, zij is District public Health Nurse. Judith vertelt dat er te weinig Malaria drugs zijn en te weinig dekens en geen Malarianetten. We kunnen weinig of niets doen als Stichting Matata, daar het bestuur van Nyawango dorpsgemeenschap verantwoordelijk is voor het beheer van deze dispensary in samenwerking met de Keniaanse regering, het departement van Gezondheidszorg in Nairobi. We bespreken deze problemen met Mr. Joseph Ouygi Magwanga, de MP, parlementslid van de Keniaanse regering en hij zegt toe dit op te lossen. We werken al jaren samen met hem en weten dat dit daadwerkelijk voor elkaar komt, uit ervaring. Bij Nyanwago Dispensary hebben we een uitvoerige meeting met het bestuur van de Dorpsgemeenschap. We praten met de patiënten, vooral de moeders en hun kinderen. We vragen hen hoe het nu is, om hier behandeld te kunnen worden. Allen zijn blij met de komst van Nyawando Dispensary. Nyawango Dispensary staat inmiddels op de lijst voor de status van opwaardering tot Health Center bij/door de Keniaanse regering. Het blijkt echter onduidelijk te zijn, waar precies het wachten op is… Vervolgens hebben we ook een ontmoeting met de Community Health Workers. Ze zijn druk in de weer met assistentie te verlenen in deze kliniek en maken ook dagelijks Nyawando Dispensary schoon. Er wordt voor ons gebeden dat we veilig weer terug mogen reizen naar Nederland. Als we weer weg willen rijden, komt er plotseling een dame met 2 zakjes met pas gebrande nootjes…en deze krijgen we als geschenk. Ja, en daar sta je dan….met 2 zakjes nootjes in je handen….we bedanken deze mevrouw heel hartelijk voor dit cadeau. Dit was zo lief. Het is zo belangrijk voor deze dorpsgemeenschap, dat zij nu medische hulp en verzorging krijgen…primary health care services, 24 uur per dag. Er vinden ook bevallingen plaats. We rijden terug naar het Matata Hospital. Onze indrukken zijn overweldigend en ons hoofd is helemaal vol…
Het is belangrijk voor de Stichting Matata en de schenkers van deze klinieken dat de supervisie berust bij de Keniaanse regering op het gebied van: 1) het management; het betalen van de salarissen door de Keniaanse regering van de nurses;
2) 3) 4) 5)
het verstrekken van de nodige medicijnen; het verstrekken van de Malarianetten; het verzorgen van bijscholingscursussen voor de verpleegkundigen; het verstrekken van de vaccins aan de kinderen.
We bezoeken gerealiseerde waterputten: Ojwando, Kabuor en zien hoe kinderen, en ouders water komen oppompen. Daarnaast bezoeken we de waterput op het terrein van de St. Joseph School in Oyugis. In de pauzes en gedurende lunchtijd komen de kinderen het schone water halen en leren daarbij dat zij goed hun handen moeten wassen. Zodat besmettingen door diarree voorkomen worden. Heel belangrijk. Want schoon en consumptie water is schaars in de binnenlanden van Kenia. Meestal wordt het water gehaald, uit de rivier. Dit water is absoluut niet veilig. Daarom is de realisatie van een waterput voor een dorpsgemeenschap van levensbelang. Natuurlijk ook op of bij een school. Een school in de binnenlanden bestaat meestal uit 600 tot 800 leerlingen! Door de komst van deze waterputten, hebben de dorpsgemeenschappen toegang gekregen tot veilig en schoon drinkwater. En hierdoor ontstaan er veel minder ziekten zoals cholera en tyhus, zodat Dr. Malago op dit punt, weer minder patiënten heeft in het Matata Hospital. Als een waterput gebouwd is, wordt deze overgedragen aan de dorpsgmeenschap en moeten deze Kshs 0,20 per maand betalen voor het water hetgeen ze oppompen. Dit wordt gereserveerd voor onderhoud van de betreffende waterput. Op deze wijze wordt het ook echt hun eigen waterput, welke, zo blijkt in de praktijk, goed en adequaat wordt beheert. Een goede en moderne vorm van
ontwikkelingssamenwerking. We brengen een veldbezoek aan Oyuma area. Dit gebied is droog tot zeer droog en is gelegen vlakbij het Victoriameer. We bezoeken: Ongalo School en Oyuma Dispensary. Wat je eigenlijk geen Dispensary kunt en mag noemen. Een heel oud gebouwtje met slechts 1 bed en weinig of geen middelen om medische hulp te geven. Dit beleid is moeilijk te volgen….er waren twee gekwalificeerde verpleegkundigen aanwezig en in Nyawango slecht 1, waar dan weer veel meer patiënten te behandelen zijn! We hebben gekeken naar een eventuele mogelijkheid om hier een nieuwe Dispensary te bouwen, op verzoek van Dr. Malago en Oyuma dorpsgemeenschap. Beer Peters adviseerde om geen hand-waterput in dit gebied aan te leggen. Daar het grondwater zout of brak is, door de directe ligging bij het Victoriameer, echter om een borehole aan te leggen. Dan moet je veel dieper graven en wordt het mogelijk om schoon en veilig consumptiewater op te pompen. Matata Hospital. We bezoeken dagelijks het ziekenhuis en alle afdelingen. Momenteel beschikt het ziekenhuis over 120 bedden. De nieuwe kraamafdeling, - uitbreiding – is bijna klaar. En dan komen er 30 bedden bij!
Het is fantastisch om alle bekenden weer te ontmoeten en vooral om de vooruitgang te zien. Margaret, de hoofdverpleegkundige, dokter Samson en John van de röntgenafdeling…Elisabeth van de kinderafdeling….en alle anderen. Alles ziet er goed en verzorgd uit. Het is ontzettend druk en de kinderen liggen zelfs met matrassen op de grond. Veel kinderen lijden aan Malaria, hetgeen helaas nog steeds een ernstige infectie ziekte is. Er is een Malaria piek momenteel. Malaria, Malaria en nog eens Malaria. De kinderen zijn ernstig ziek en sommigen krijgen een infuus. We kijken in het lab onder een microscoop naar de rode bloedcellen van een kindje dat 4 plussen heeft en dus erg ziek is…. Je kunt eraan overlijden, in het ergste geval. Moeder kindkliniek. In deze nieuwe moeder kindkliniek wordt moeder kindzorg verleent. Babies worden gewogen en krijgen de nodige vaccinaties of medicijnen toegediend. Dr.Malago is de babymelkpoeder aan het verstrekken. Veel moeders hebben niet of nauwelijks voldoende borstvoeding om hun babies te voeden. Dit komt door het karige voedsel tijdens de zwangerschap. Lab: Het laboratorium is uitgebreid met nieuwe apparatuur. Zo kan direct worden bepaald of een kindje Malaria heeft en de mate waarin het kindje is geïnfecteerd. Ook kan nu direct getest worden op HIV/AIDS. Na het vaststellen van de diagnose wordt onmiddellijk overgegaan op medicatie. Management: Dagelijks zijn er meetings met Dr.Malago en zijn Staff over het dagelijkse beleid. We bespreken gezamenlijk welke de visie is voor de nabije en verdere toekomst. Welke zijn de verwachtingen m.b.t. de medische zorg, de watervoorziening, hygiene, data-bases van de patiënten, bestrijding van tropische ziekten zoals Malaria, preventie en voorlichting op het gebied van Malaria netten en HIV/AIDS, T.B.C. en familyplanning. Dokter Malago heeft aangegeven dat hij het zeer belangrijk vindt dat de Staff verder wordt getraind op het gebied van hygiene. Door de van tijd tot tijd, heersende grote droogte, door het uitblijven van de regens, is de watervoorziening in Matata Hospital een groot probleem. Daartoe is, naast de watertanks, de aanleg van een borehole beslist noodzakelijk. Dan is er namelijk altijd water aanwezig. Dr. Malago zou graag een kinder-operatiekamer willen laten bouwen. Zodat kinderen welke nu geopereerd moeten worden niet langer naar Kisumu ziekenhuis hoeven te gaan. In het Matata Hospital vinden geen operaties plaats. Kraamafdeling: De pasgeboren babies zien er mooi uit, wat een wonder….deze kleine babies…en we vragen ons af….welk leven ze later zullen gaan leiden….een beter leven dan hun ouders nu hebben…..want Oyugis en omgeving is nog steeds, helaas, een derde wereld gebied. We hebben vastgesteld dat de gedoneerde gelden vanuit de Stichting Matata Nederland goed zijn besteed in het Matata Hospital in Kenia, zoals de nieuwe bedden en aan de gerealiseerde medische klinieken en de gebouwde waterputten. Wij bedanken Dr.Malago en zijn team voor alle inzet en het vele werk hetgeen is verzet om alle projecten tot een succes te maken.
Daarnaast willen wij op deze plaats alle schenkers heel hartelijk bedanken dat zij dit mogelijk hebben gemaakt. Na de afronding van de veld-en werkbezoeken en het werkbezoek aan Matata Hospital, nemen we afscheid van onze Matata vrienden en vliegen vanuit Kisumu terug naar Nairobi. In Nairobi zijn we nog een aantal dagen en hebben meetings met Mr. Joseph Ouygi over het huidige beleid op medisch gebied van de Keniaanse overheid alsmede het medische beleid in zijn werkgebied waarin Matata werkzaam is. Het was een boeiend en geslaagd werkbezoek. Jacqueline van Hoorn. Maart 2014.
