De houding onzer duitsche broederparfij

••

2 8 iaar -- N. 91

0 0 0

s

Maandan 1 April 1 9 1 2

Telefoon . Red. en Adm. 2 4 7

Prijs per nummer: voor België 3 centiemen, TOOI. des Vreemde 5 •__'

«•" ABONNEMENTSPRUS BELOIÈ Drie maanden . . . fr. 3,2* Zes maanden. . . . ir. _•,_(. Eenjaar . . . . .
Dr___-tcr-Ult(r-«f_t«r

San. Maatschappij HET LICHT Verantwoordelijke bestuarder P. DE VISCH __oori_an_tr_at, 113, Led-berg . . REDACTIE • • ADMINISTRATIE

HOOGPOORT, 29, QENT MM aaaaafri ilck op alt. p.stb_r«-Ir»

Orgaan der Belgische Werkliedenpartij. — Verschijnende alle dagen. .

•

De houding onzer duitsche broederparfij i In Januari laatst sloot liet socialistisch partijbestuur een overeenkomst met de vooruitstrevende liberalen om bij _te balloteeringen elkander in den weg niet te >____•_<, maar integendeel al de krachten aan te wenden tegen het klerikaal behoudersverbond. Deze beslissing werd nu in de l a a t s t e weken erg gelaakt, namelijk door de gekende Rosa Luxemburg en door een hollandsche partijgenoot thans in Duitschland verblijvend. Onze geleerde meester Kautsky heeft persoonlijk de pen opgenomen, om de (laad van het partijbestuur in de «Vorwarts. te verdedigen. De overeenkomst bestond in de drie volgende punten: 1. een besluit om van de vooruitstrevend-liberale kandidaten slechts de verklaring te vragen, 'dat de door onze partij gestelde herstemmingseischen beantwoordden aan het program der liberale p i i tij en de kandidaten dit program aanvaardden (op het partij-kongres van Jena was besloten slechts die kandidaten, die de herstemmings-eischen zelve onderschreven, te ondersteunen); 2. een genoegen nemen met het feit, dat het hoofdbestuur 'der voóruitstre1 vend-liberale partij n i e t ' openlijk zou . aansporen om voor ons te stemmen, maar slechts om in geen geval aan een kandidaat van het zwart-blauwe (klerikaal-konservatieve) blok een stem te • geven; — •• • * • .-. 3. een toezegging om in 16 van de kiesdistricten, waar sociaarl-demokraten •met vooruitstrcvend-liberalen in herstemming kwamen, onzerzijds den verkiezingsstrijd te ^dempen-, dat wil zeggen- geen vergaderingen te houden, geen lezing te verspreiden, op den verkiezingsdag geen kiezers op te halen en niet vóór den verkiezingsdag zelve stembiljetten uit te geven (in Duitschland krijgt men zijn stembiljet niet van het vjtembureau, maar geeft iedere par-ij h a a r eigen stembiljetten uit, met den naam van den kandidaat er op gedrukt). Dit laatste punt vooral werd hevig bekritikeerd, omdat men zegde dat het 'dempen van den kiesstrijd, alle gelegenheid ontnam tot propaganda. Daartegenover neeft Kautsky in den «Vorwarts» intusschen opgemerkt, dat d e herstemmingstijd gemeenlijk niet J e beste tijd voor beginselpropaganda is, ,daar men dan gewoonlijk «die kanten onzer werkzaamheid op den voorgrond schuift, waarbij zekere groepen onzer

tegenstaanders, die in ekonomisch oplicht dicht bij het proletariaat staan, belang hebben». De «demping» overigens geschiedde, ten einde de liberalen schadeloos te stellen voor het nadeel, dat zij door de met onze partij voor andere distrikten aangegane overeenkomst,in distrikten waar wij met hen in herstemming stonden, moeilijk een beroep konden doen op den steun van de gemeenschappelijke zwartblauwe tegenstaanders. Kautsky verdedigt de herstemmingsovereenkbmst' met de liberalen allereerst met den bijval die ermee bereikt is. ., En wel: 1. omdat wij er een ongekend groot per honderd der herstemmingen mee wonnen (het was sedert 1S84 allengs gedaald van 64 tot 15 per honderd der herstemmingen waarin wij betrokken waren en steeg nu weer tot 3g per honderd) en 2. omdat het behoudend-klerikale blok ermee in de minderheid gebracht werd. Wat het eerste betreft, is door Rosa Luxemburg in de «Leipziger Volkszéitung» smalend gesproken over de mandaten-jacht van het Partijbestuur. Kautsky verwerpt zulk een laatdundend neerzien op een zetel meer of minder ten stelligste. Hij schrijft d a a r o v e r : . « H e t is niet' onverschillig, hoeveel jnandaten wij. veroveren, ook dan niet onverschillig, als het praktisch werken onzer partij in het parlement daardoor niet beïnvloed wordt, als enkel de propagandistische waarde d e r verkiezingen in aanmerking komt. Het is vooreerst een onloochenbaar feit, dat bijval meer werkt dan de beste theoretische vertogen.' \Vanneer zoo vele proletariërs zich nog verre van ons houden, ligt dit niet aan de omstandigheid, dat ons doel niet bevalt, maar hieraan dat zij twijfelen aan onze kracht om dat doel te bereiken. . Elke uiting van kracht is daarom voor ons van de grootste propagandistische waarde. Daarin ligt ook niet in de laatste plaats de beteekenis der verkiezingen voor ons. Maar de groote massa dergenen die nog verre van ons staan, van de meer onverschillige elementen, beoefent geen statistiek. Wie dieper kijkt ziet naar het aantal stemmen dat wij krijgen, maar den oppervlakkigen toeschouwer verblindt bovenal Ijet aantal der zetels, dat wil zeggen der overwinningen, die wij behalen. Ook van zuiver agitatorisch standpunt is dus dit aantal niet onverschillig. »

Werkstakingen overal Overal, in al de landen breken er werkOnze dokwerkers staken en er doet stakingen uit. zich een zonderling verschijnsel voor. Het gelijkt goed op eene zich uitbreiVroeger waren wij altijd de ophitsers dende smetziekte. tot staking,'de schuldigen aan alles' wat 'Zekerlijk is de werkstaking der mijn- er gebeurde. werkers niet vreemd aan dit verschijnsel. Nu dat liet ons volkomen' koud, ,wij Werklieden lezen over dien strijd in doen toch nooit goed. hunne bladen, als zij bijeen zijn spreken Het bewijs wordt nu geleverd. Ditmaal zij erover en al ineens worden zij gewaar zijn wij geene ophitsers, maar wij zijn dat zij ook grieven hebben. te gematigd. De kiem voor de werkstaking bestaat Omdat Anseele en Millio, twee broers, dus ook voor hen. de eene van Lucifer, de andere van BelMaar het ergste van al is, dat die grie- zebuth, rechtzinnig hun best gedaan ven niet ingebeeld maar echt zijn, al wat hebben om verzoening te brengen en de echt is. werklieden tot kalmte en voorzichtigheid Wij rfieenen ons niet te bedriegen als aan te sporen, vindt «Het Volk» dat die 'ij zeggen, dat het duur leven de grond- duivels erernyten geworden zijn. . orzaak is, van de talrijke werkstakingen Onze vrienden hebben in dees geval die allerwege uitbreken. gehandeld gelijk de partij altijd gehan_ Inderdaad, hetzelfde loon dat de werk- deld heeft en altijd zal blijven handelen lieden ontvangen evenals vroeger is in met kamte en wijs beleid. den grond een verminderd loon, omdat Zij deden wel en de partij keurt hun de koopkracht van het geld verminderd gedrag goed. Ophitsingen, beloften in is. den wind, demagogie zijn nooit ons proOnze huismoeders zeggen dat zij vroe- gtamma geweest en zij zullen het nooit ger met 4 fr. juist hetzelfde en soms worden. Waarheid voor alles, dat is de meer deden als nu met 5 fr. En wij ne- plicht van een sociaal-demokraat, er komen die vaststelling aan. me van wat er wil. Meenen de heeren dat zulks ten slotte En nu drukken wij aan de dokwerkers door de werklieden niet opgemerkt en een spijt uit, namelijk dat ze zoo onvolvooral gevoeld wordt? doende vereenigd zijn. Zij zijn totaal mis, de werklieden hebWaarom mannen ? De meerderheid van .ben geen liggend geld om die periode van .U zijn vereenigd geweest, waarom het duurte te doorworstelen, kleederen en niet gebleven? •huisraad moet vernieuwd worden, de beHonderde, wij mogen zeggen duizende hoeften stijgen en moeder kan niet koomalen is het nut, de noodzakelijkheid, de ,pen. onmisbaarheid der vereeniging U aange't Is aldus dat de ontevredenheid toe- toond, bewezen. Een sterke vereeniging neemt en ten slotte uitbarst. is een drie kwaart waarborg van den Bepalen wij ons nu een oogenblik bij triomf. Gent, na deze algemeene oorzaken der Wie zegt ons dat de onderhandelingen staking te hebben aangehoord,. "" iHKyi .4t__-_.eR.9-__: J__-___d_S.__e*.-knjq_lukt

L

zijn, als zij geweten hadden, dat zij tegenover een korps ^tonden van vereenigden met tucht, moed en geld genoeg in kas ?, Nu staan wij voor het treurig verschijnsel dat de meerderheid van U onvereenigd is en dat grieft ons. Zeker zult gij moed, vastberadenheid toonen in den strijd, maar. zoudt gij minder moedig geweest zijn, als gij vereenigd w a a r t ? Het verkeerde is w a a r ; wetende dat de vrouw en de kinderen gedekt waren tegen uiterste armoede, zoudt gij strijdlustiger en fierder heit hoofd hebben opgeheven, in de zekerheid van den slag te winnen. Na dit spijt té 'hebben uitgedrukt, waartoe wij eerlijkheidshalve verplicht waren, moeten wij bekennen d a t de strijd der dokwerkers hier en ook in Duinkerke eene schoone en edele zijde heeft. Ten eerste,de solidariteit waarmede zij wordt aangegaan. Al de dokwerkêrsr z e g g e n : wij zijn broeders en wij mesten elkander helpen. ,Wij hebben 't zelfde loon, wij werken naast elkaar, wij wonen naast elkaar, wij willen strijden naa.t elkaar, uwe grieven van vandaag broeder, zullen morgen de mijnen zijn, ik ga mede. Ziedaar een feit dat pleit voor ónze dockers en dat allc^belooft voor de toekomst. Een tweede verschijnsel in deze werkstaking verheugt c a s . . De dokwerkers a:ggen: wij willen meer loon, j a maar niet om het te : verteren in de herbergen der bazen, waar wij verplicht zijn te drinken, w.ill„en wij yvjsrk hebben./ ' . . Wij willen ons loon ongeschonden naar huis dragen. Wegrqetde" herbergen ! Ehwël riiannen, wij etkennén dat zulks' een edel cachet geeft aan uwen strijd en' gij deedt wel u zoo'hoog aan t e stellen. Ware 'de bourgeoisie in ' t algemeen niet vijandig aart «r>ze klasse» zij zou u loypn en u ten VJ&S.U'- stcunec .in diéa schoonen éisch. En nu mannen, gij s t a a t ervoor, gij: hebt zelve beslist, gij moet er door. Maar drijft de kalmte, de redeneeririg tot het uiterste en blijft, vooral eendrachtig in het nemen en in het volgen der besluiten. ., Maakt van uwen vrijen tijd.gebruik om uwe vereeniging kloek op hare pooten te stellen en gij mocht hopen d a t gij uwen strijd tot een goed einde zult brengen. . 't Is al het kwaad dat wij U toewenschen, u belovende van te helpen waar wij maar kunnen. - F . H.

me

P

e

ENGELAND HET VROUWENKIESRECHT De voorstander» van het vrouwenkiesrecht schrijven de verwerping van het z.g. verzoenings-ontwerp to© aan het verraaider Iereu, die tegengestemd zouden hebben omdat zij vreesden, dat de artikelsgewijzc behandeling van de wet de behandeling van het regeerings-ontwerp betreffende home rule aanmerkelijk zou ïcunnen vertragen. Terwijl het Lagerhuis ov>er het verzoenings-ontwerp debatteerde, hielden strijdlustige kiesrecht-vrouwen een vergadering in de Albert-Hall, die druk bezocht was. Er ia niet over het wetsontwerp gesproken, maar des te meer over do strafvervolging der militante leiders van dé beweging-voor vrouwenkiesrecht. De onverwachte verschijning van het tegen borgtocht op vrije voeten gestelde echtpaar Pethick Lawrence wekte even ' groote geestdrift als de brief van de voortvluchtige Christabel Pankhurst. In dien brief spoort zij" de verradering aan den strijd voor het kiesrecht onvermoeid door de zetten, totat de zege bevochten zal zijn ondanks de even misselijke als vruchtelooze pogingen der regeering om de kiesrechtvrouwen te fnuiken. Onder groote geestdrift heeft de vergadering eenstemmig een motie aangenomen, waarin de rechtmatigheid van gelijk parlementair kiesrecht voor vrouwen en mannen wordt uitgesproken.

FRANKRIJK DE ARBEIDSDUUR IN DE MIJNEN De Kamer is begonnen met de behandeling van het ontwerp van v/et, strekkende om d_n duur van den arbeidsdag in de mijnen op acht imr te bepalen. De wet von 1905 had reeds voor sommige kategoriën van mijnwerkers den werkdag van acht uur ingevoerd. In 1907 had de Kamer dien werktijd op alle kategoriën van arbeiders in de mijnen toegepast. Maar de Senaat had een werktijd van negen uur voor de karremannen en de oplaaers gehandhaafd en' een grooter aantal overuren, ook in geval von een bijzondere crisis, toegelaten. De kamerleden Perrier, Basly, Lamendin en Bouveri hebben aangedrongen op het handhaven van de vroeger door de Kamer genomes li____hik-_4^nj_Dg_ac_iturige .wert

dag, zoo betoogden zijn, zou noch een vermindering van productie noch een stijging in prijs ten gevolge hebben. DE MAROKKO-ONDEIUIANDELINGEN Er schijnt stilstand in de onderhandelingen gekomen te zijn. Men wacht te Parijs nieuwe voorstellen van Spanje af, die tot dusver uitblijven. Men weet, dat Spanje op de Fransche eisehen met tegen-voorstellen geantwoord heeft, waarvan de Fransche gezant t-a Madrid, Geoffray, aan Garcia Prieto, den Spaanschen minister van buitenlandsche zaken, verklaard heeft, dat ze onaannemelijk waren. Garcia Prieto heeft vervolgens aan Geoffray het verlangen der Spaansche regeering kenbaar gemaakt om nieuwe voorstellen van Frankrijk te mogen ontvansren. Maar, zooals c_? Temps meldt, staat Frankrijk op het standpunt, dat het geen nieuwe voorstellen te doen heeft. Volgens eene mededeeling van Fransche zijd, zon de Fransche regeering geneigd zijn de zoo bitter weinig opschietende onderhandelingen met Snanje maar te laten rusten totdat Frankrijk met sultan Moelai' Hafid de kwestie van het Fransch protectoraat over M,--okko in orde gesteld heeft. DE VERKIEZING TE i i ï t O U X Meh herinnert zich dat Vedrines do vlieger, die met allo geweld Kamerlid wilde zijn, over den uitslag van de verkiezing te Limoux ontstemd is geweest. En de menschen in het distriöt, die ook vonden, dat de luehtraan in de Kamer moest, hebben, zooals men weet, hun teleurstelling over zijn nederlaag geuit, door in het gebouw van de ondcr-p-efectuiy: den boel kort en klein te slaan. Bovendien beweerde men, dat er bij het 'tellen der stemmen geknoeid was. Vedrines had een lange lijst met klachten kenbaar, gemaakt. . Het bureau van de Kamer v^an afgevaardigden,'waaraan opgedragen was te, onderzoeken of het met die verkiezing te Limoux eerlijk spel is geweest,heeft uitgemaakt, dat' ér tegen de verkiezing' van Bonnail, den;; tegenkandidaat van Vedrines niets is in te brengen. •

De herinneringen van Mevr. Steinheil Een londensch blad, meldt dat de «Herin-» neringen van Mevr. Steinheilr op 18 april te^ Londen zullen verschijnen. . , In het tweede hoofdstuk van het boek her-J innert mevr. Steinheil nan de omstandighe-j den, welke er den president Faure hebben: toe aangezet haar een paorelsnoer van 600.000! fr. waarde te schenken. \

Verscfirikkalijk drama te Parijs / Eene vrouw, oud 25 jaar, mevr. Eugenïe* Voize, rue Nollet. te Parijs, heeft hare tweel kinderen, oud G jaar, de keel afgesneden,' Daarna sprong zij door een venster der! tweede verdieping. In wanhopigen toestand werd _ü naar heï! hospitaal overgebracht. Men kent de reden dier vorschikkeüjkei daad niet.

—

^

Een valsch gerucht te Athene ' Het gerucht was te A-Jiene in omloop ge4 bracht dat een aanslag gepleegd was tegen! den heer Venizelos. De menigte ijlde naar het huis van den irinister-yoorzitter., .JDfl tijding was echter valsch. . '1

Het proces Guiiiotin te Parijs j Sedert het assisenhof beval dat mev.Guil-l lotin als getuige moest verschijnen, is zij verdwenen.Men dénkt' dat zij met haremo__ der naar Engeland vertrokken is.

Een officier neergeschoten

IN DUITSCHLAND ' '• 7 Eene duistere gebeurtenis heeft plaats ge-\ had te Osterode in Oost-Pruisen.Daar w;erd' do kapitein Reetsch op de binnenplaats van.' de kazern door.een musketier, behoorde tot ! dezelfde compagnie, doodgeschoten. De ka-; pitein was, vergezeld van eenige officieren., Vóór deze van den schrik-bekomen waren,: TURKIJE knalde 'een tweede schot, de musketier ha__i DE VERKIEZINGSONLUSTEN zelfmoord gepleegd. Kapitein Reetsch moat. In L_-_ga_a hebben de Bulgaren, «Be von- zeer streng geweest zijn jegens zijne ondor-. :'.... •_._.- _.:• éoeia de üla ttselijke overheid bij. gosohikten. 0£ hierin echter do por:_*ak van de samenstelling van de kiezerslijsten in het drama te zoeken is, is nog niet bekend.: hun rechten te kort gedaan waren, op den kalmakau, die door gendarmen was omringd, geschoten. Er ontstond een groot gevecht. Een gendarm, en 9 boeren werden gedood. 2 gendarmen en 20 boeren gewond. ,

AMERIKA DE TROEBELEN IX MEXICO Volgens een te Nèw-York uit Jiminez ontvangen telegram is generaal Aubert met regeeringsti'oepen ter sterkte van twaalfhonderd man, na een wanhopigen strijd van vier uur, waarin aan beide zijden zware verliezen werden geleden, ontsnapt aan do veel sterkere macht der opstandelingen. Volgens een telegram uit Laredo (Texas) heeft de Mexicaansche regeering geweigerd telegrammen uit de Vereenigde Staten toe te laten. De Morning Post verneemt uit Washington, dat de toestand in Mexico voortgaat met groote zorg in te boezemen aan de Araerikaan'sche regeering. Echter, hoopt de regeering nog'steeds, dat inmenging door de Unie overbodig zal blijven, ofschoon toch bok vrees gekoesterd wordt dat dezo onvermijdelijk zal worden, wijl' steeds meer blijkt, dat president Madero niet bij machte is om den opstand te bedwingen.

EENE LIBERALE FOUT

•

,

'

•

-

-

'

-

—

Detoonbeweginghij de duitsche kleermakers?

De patroons in het kleermakedsbedrijf tev Frankfort, hebben het voorstel van de arrl beiders omtrent eene loonsverhooging van' vijf ten honderd aangenomen. De beslissing; over de verdere eisehen zai worden opgedragen ran een scheidsgerecht, dat op 2 april te Jena zal bijeenkomen. Op dien.-' datum zal ook het werk worden hervat.

Nogal rijk vergoed i Het hoogste gerechtshof van Queen» County (Amerika) heeft zijn vonnis geveld' in een 'proces, 'aangegaan in 1910, door dea' heer Homestead,tegen eene trammaatschap-' pij van Brooklijn. De heer Homestead werd op zeker oogen-' blik omgeworpen door een rijtuig van deza maatschappij en bij zijn val werd hij achtt tanden gebroken. Het hof kende den klager 12,000 dollar* toe. *>• • j De heer Homestead zal voorzeker tevre_; den zijn, want voor iederen tand kreeg tui 7,500 frank. Zoudt ge denken dat diezelfde rechters( I ?) zooveel zouden geven voor het leven van een arbeider, dio vrouw en kinderen jn dr! grootste ellende zou achterlaten 1

DE ZETEL VAN YPEREN Verscheidene liberale bladen gaan voort te beweren dat, door bet besluit van de Socialistische Federatie van Yperen om afzonderlijk te strijden in de aanstaande kamerverkiezingen, onvermijdelijk die zetel van M. Nolf zal veroverd worden door de klerikalen. De punten moeten op.de i's worden.gezet IN FRANKRIJK en de verantwoordelijkheid vastgesteld. Gisteren avond, hadden, de heeren .Guit Het is voorzeker de Werkliedenpartij niet chard en Jouin een lang onderhoud met dea' die een zetel aan de oppositie wil doen verheer Gilbert, onderzoeksrechter. Om / urai liezen. Hare afgevaardigden hadden aan de libe- 's avonds ver_rok de heer. Juoin in automoralen gevraagd om de socialisten, — veer biel naar eene onbekende bestemming. AI dft talrijk in den omtrek der grens, — niet meer agenten werden verwittigd, zich tegen heli te beschouwen als een onbeduidend groepje; eerste signaal gereed te houden. VOORZORGSv-AATREuELEN zij hebben aan de liberalen voorgesteld het Kartel te sluiten en nevens den naam van' De credietgestichten hebben voorzorgen' hunnen kandidaat te stemmen, om aan de genomen tegen den verva_da_r van einde Werkliedenpartij too te laten hare getal- maart, die uit hoofde van den zondag versterkte te kennen, zonder de herkiezing van zet ia op maandag, 1 a.pril. een anti-klerikaal in gevaar te brengen. De geldomhlers zullen gewapend zijn en De onverzoenlijke doctrinairen hebben dit vergezeld van een persoon om hen dèsnood» voorstel verworpen, en brengen op die wijzo bij te staan De bankbedienden zullen insgeden zetel van M. Nolf in gevaar. lijks gewapend ziin, ten einde zich te'kunDeze verantwoordelijkheid moest vastge- nen verdedigen als zij r.angevallen worden. steld worden. IN DEN PARIJZElt GEMEENTERAAD Dit gedaan zijnde, kunnen wij zeggen dat De Parijzer gemeenteraad, in zitting van. onze Ypersche kameraden met moed den gisteren, beeft besloten een crimineele bristrijd begonnen zijn. gade te Btichten uit 50 goede detectieven Als kandidaten hebben ZIJ aangeduid : de samengesteld, en gelast met de bewaking' gezellen Gustaaf Croymans, apotheker; der nKsdaïdige middens en het opzoeken der' August De Brouwer, schrijver van het syn- schuldigen. dikaat der Bpuwwerklieden, en Emiel GryDe Veiligheid zal insgelijks met 130 agenson, svndikalé schrijver. te» vermeerderd worden. Op eene groote tegensprekclyke meeting, DE BANDIETEN EN DE CINEMA3 j dio plaat» heeft op Zaterdag 6 April, om 7 1/2 ure 's avonds, in de zaal van M. De De Hollandsche policie heeft aan al de Vischer, te Yperen, zal gezel Debunne. als- eigenoan van cinemas gevraagd om alle, ook de kandidaten, de taktiek der Partij • avonden aan do toeschouwers de_j_?rtretten. v(jrxecht vaardiiiea». '

De moordenaarsaufomobieldiéveR

Maandag 1 April TO1Z 'der autodieven-moordenaars van Parus voor • te stellen, ten einde elkeen aan te wakkeren • mede te helpen tot het opsporen der bandie. ten. ; Al de oinemae hebben aan het verlangen der policie gehoor verleend.

'

• _—t

De beweging onder de koolmijnwerkers , In Engeland KOG DE UITKENZETTING VAN ASQUITH Ter aanvulling van het bericht van gisteren over de rede, waarmede Asquith. op een vergadering van liberale leden van het lagerhuis nog eens de beteekenis van de olenmijnwet heeft uiteengezet, het volgende : De minister liet uitkomen, dat de wet, behalve het beginsel van minimumloon, voor de mijnwerkers nog in deze twee oplichten gunstig is, dat de districtraden bij de bepaling van het minimum rekening moeten houden met he ."geldende loon (hetgeen, volgens Asquith, trouwens vanzelf spreekt) en dat de mijnwerker, die reeds een hooger loon geniet als het vastgestelde .minimum, dat hoogere loon, op zijn contract berustend, behoudt. Verder gaf de minister als zijn opvatting'te kennen, dat 5 shilling voor een volwassene en S sh.il'iing voor een jongen geenszins een te hoog minimumloon moet heeten voor wie bij den dag worden betaald. Ook zei hij nog — en hij richtte zich hiermede zonder hem te noemen tegen Balfour, die van roofridders, woekeraars en Amerikaansche trustmannen heeft gesproken — dat hij de staking in hoofdzaak eene belangelooze beweging achtte. DE WEBKHERXEMIXG Kaar de Times meldt, hebben slechts weinig mijnwerkers gisteren gevolg gegeven aa nde uitnoodiging der müneigenaars < om het werk in de heropende kolenmijnen te hervatten. De meesten hunner schijnen besloten den afloop van de stemming over : het hervatten van den arbeid af te wachten. In de Times klagen mijneigenaars bitter ,'bver de bejegening, die hun ten deel is gevallen van de zijde der Regeering, welke eerst allerlei dreigementen, daarna allerlei knepen gebruikte te hunnen opzichte, ten einde zichzelf uit de moeilijkheden te redden!

BINNENLAND BRABANT BRUSSEL. — Verloren of gestolen I - __. Mad. Philipot, wonende Kongresstraat, 4o. was in de stad boodschappen gaan doen. In de hand droeg ze een handtaschje in dewelke eene verzameling juweelen zaten bestaande uit zes ringen met briljanten omzet, fijne paarlen en diamanten, een paar oorringen met saphvrs en diamanten, en eene gouden ketting, alles voor eene waarde van 6000 fr. Eensklaps stelde de dame met schrik vast dat haar handtaschje open en de inhoud verdwenen was. Zij weet niet of het gestolen of verloren werd, . — r Diefstal. — Gister kwam een SOjarie 'persoon bij M. Hendrickx, Jagerstraat, 11, ' en zegde van zijn patroon, M. Buffels, Veld'atmat, te Anderlecht, gezonden ts zijn. Hij •. vroeg 25 bloenden, 20 worsten' van Roubaix, 'twee hespen en andere eetwaren. Alles werd gegeven, de man vertrok en mede, doch wat later vernam M. Hendrick dat hij had ',te doen gehad met een aftrdgèelnar. De ' liefhebben van worst wordt opgezocht. Het is zekere Vandevelde Achiel. r HOLENBEEK. — DoodelJjfc arbeidsoageluk. — Gister namiddag had in de rijtuig'makerij van M. Swiggers, Lé Lorrainstraafc, 103, te Molenbeek, een dood. lijk werkonee•luk plaats. Een der werklieden, zekere Eloy Hoebeke, 40 jaar oud, wonende te Strombeek, was in het magazijn gegaan op de • «eerste verdieping gelegen, i Toen Hoebeke van de ladder afdaalde Btnuikelde hij en kwam met het hoofd op de ; vloersteenen terecht. Een geneesheer werd i gehaald die vaststelde dat de schedel van , den ongelukkige gekloven was. De ongelukkige arbeider die in stervensgevaan verkeer\ de werd naar het' gasthuis gebracht, waar ! hij kort na zijne aankomst overleed. HoeFECILLETOK

VAH

I

APRIL

(K_

Om den Hnogsten Prijs naar het hoogdultsch van

E. WERMER door

HORSA — Ba, dat hindert mij niets . ik heb een Buitengewoon sterke natuur, antwoordde (Max. Hij dacht er aan, 'dat hij heden reeds zonder eenig nadeeli_.§.evolg een verbitterden medischen twist en eene verloving had gehad, maar hij gaf er toch de voorkeur aan zijn vader heden nog niet over ..zijne hartsgeheimen te onderhouden en . daarom ging hij voort : ' — Gij waart zeker niet wéinig verrast, 'dat gij mij hier in het gouvernementsgebouw moest opzoeken ? ' •' — Zeker, en de man van 'den hof raad Moser, die, gelijk ik hc__r, eenajaöbtenaar ! der 'kanselarij is, was mij ; geheel onbekend. Gij hebt zeker gedurende u w ver'blijf alhier kennis met hém aangeknoopt en vriendschap met' hem gesloten ! : :—Vrienden zijn wij juist nog niet, antwoordde de jonge man op eenigszins drogen toon. Deze hofraad is een prachtig 'exemplaar van loyaliteit, hc-t ideaal __»n

beke was gehuwd en vader van familie. ANDERLECHT. — Brand. — VrijdAg avond rond 7 uur is er brand uitgebroken in de gekende herberg «Jardin de I'laisance>, Scheutlaan te Anderlecht. Een hooge houten tonen de «wip» beschermende tegen het gure weder is de prooi der vlammen geworden. Het pompierkorps was ter plaatse met heel zijn materieel maar moet er zich bij beperken het omliggende te beschermen tegen het vuur. Dien brand werd van heel rer gezien en dit was don ook de oorzaak dat heel Anderlecht te been wae. Wanneer de «Jardin de Plaisance» schade heeft geleden zullen de andere drankslijters zich nogtans hebben kunnen vergenoegen over hunne buitengewone ontvangst, 't wae als een kermis. I)e eene zijn dood is d'andere zijn brood.

hét parket van Dendermonde verwittigd en de paarden gestald bij M. De Smet. Statiestraat. HA MME. — Schielijk overlijden. — Gister was Henri Van Goethem, huisverwer. wonende in de GeematrMt, bezig met zich aan te kleeden om achter het lijk zijner overledene moeder te gaan, Welke begraven werd, toen hij op eens ineen zonk en overleed, in bijzijn zijner vrouw en kinderen, i)e dood is toe te schrijven aan eene hartaderbreuk.

BRUGGE

DE VRIJHEID VAK SPREKEN BELET OP EBXE MEETING DER DOMPER!.. — SCHANDALIG EX BRUTAAL OPTREDEN DER PO MCI E! Het volgende zal aan onze lasers en lezeressen aantoonen hoe de dompers de vrijheid van spreken eerbiedigen Op hunne meetings. Donderdag avond, badden de katholieken van Brugge eene soort van wijkmeétang belegd in eene herberg der Schaarstraat. Daar wij reeds vernomen hadden dat telHet nummer van half-Maart van het vrijdenkersorgaan «De Rede» is van pers geko- kenmale de socialistische partij op die meemen. Wij bevelen het volgaarne aan al onze tings belasterd werden door de katholieke vrijzinnige lezers aan. Het bevat weer ver- advokaten, besloten wij er eens heen te scheidene zeer geschikte artikels, waaron- gaan. Van voor het uur van aanvang waren wij ANTWERPEN der wii vermelden : Paaschgadachte, eene ANTWERPEN. — Erge val. — De ge- flinke aanbeveling voor vakorganisatie ; — reeds met een tiental partijgenooten op naamd Fr. Gysen, 47 jaar oud, wonende Het feest der Jeugd, eene beschouwing over post. De meeting werd kort nadien geopend Oranjestraat, viel aan de dokken ten gron- het niet vieren tan zulk feest ; — Die goeje voor een zeer gering getal kiezers, omringd de, en kwam met de borst op eenen spoor- God, filosofische rede over de misdaden ; — van een veertigtal jonge wachten der kathowegriggel terecht. De man ontving in het de levensgeschiedenis van De Lamenais; — lieke partij, die, aangevoerd door hunne Verbandhuis Noord de eerste geneeskundi- eene bewijsvoering dat de eerste Christe- chefs, de rust in de meeting moeten handge zorgen, en werd vervolgens naar het Bt- nen geen communisten waren ; — Almach. haven. tigc Heiligen, pittige bemerking over den De eerste spreker was een stuk advokaat, Walburgisgasthuis •--ergebracht. •— r Verdwijning. — Bij de policie werd aankoop van ooffre-forts voor de kerken die het bijzonderlijk in een rede welke hij uitgeschreven had, gemunt had op de sociakennis gegeven van de verdwijning van het van ons land . én:, enz. Wij herinneren dat «De Rede. in afleve- listen en de vrijmetselaars (och arme). 17jarig meisje X..., wier ouders woonachtig Zijne rede hier in ons blad geven, ware zijn in de Onderwijsstraat. Het meisje was ring-vorm verschijnt,, telkens van 10 paals dienstmeisje geplaatst in een huis der gina's en mcar S centiemen kost bij de ver* overbodig, maar hadden zij het woord gegeven, dit heerschap had voorzeker staan zien Van Straelenstraat. Het vermiste meisje is koopers van «Yooruh» en «De Werker». Een volle jaargang vormt een net en zeer dat hij zou op zijne plaats gezet geweest zijn strnisch vaa gestalte, gekleed met groenen merkwaardig boekdeel van ruim 300 bladen, door een werkjongen. rok, en geruite jak, zwarten omslagdoek, en met een schat van artikels, die altijd waar draagt loge schoenen met nestels. De spreker welke de meeting geopend had • Ontaarde vader. — De policie heeft Sn van toepassing zijn in den strijd voor bedankte de aanhoorders voor hun aaneen persoon uit de Balansstraat aangehou- vrijheid van geweten en van denken. dachtig luisteren en liet hen weten dat dè Wij hopen dat at onze lezers zich «De baas voor elk een pint bier ging tappen 111 den. Zijne vrouw had hem en twee kinderen verlaten, en de laatesten werden bij kennis- Rede. zullen aanschaffen en zé aan hunne Denkende dat de meeting gedaan was sen geflapte*. De policie verplichtte den vrienden en kennissen tullen aanbevelen. vToeg gezel Van Cleven het woord, maar nu vader voor de kleinen te zorgen, mar- hij ging de kat' op de koord. Men riep, men liet ze in de Lresstraat aan hun lot over. tierde, men zei dat het geene meeting, naat De ontaarde vader werd opgesloten. eene vergadering was voor volksontwikkeling, waarop gezel Verbrugghe hun deed LUIK opmerken dat het wel op de rirculoiren IN 1913 SEBAIXG. — Instorting. — Verleden stond dat het volk_meeting was. Xiet tè HET H E D É X D A A G S C H DORP nacht had in de koolmijn Fanny, te Seraing. doen! Men ging niet laten tegenspreken en eene instorting plaats. Zekere Eduard Z* LiHeden zondag, om 11 ure, znl bij den om het spel nog te verbeteren kwam er eva mans, welke op eene diepte van 536 fnittri> heer Poppe, (bouwkundige, Prinsenhof, 47). woedende policiemah t-ocgesprongen om dè werkte, werd onder eene instorting bsdol-. dis dè maket vervaardigde, eene vergade- orde te handhaven (1) ven. ring plaats hebben voor de bepaalde goedZulk een optreden vanwege eene personDe ongelukkige werd van onder de massa keuring der plans van het Hedendaagsch nagie die voor de rust moet zorgen heeft gehaald doch was zwaar gewond aan het Dorp, bestemd voor de Wereldtentoonstel- men nog nooit gezien: zoo uitdagend waè hoofd en had de bonst gepletterd. Kort ling. De vergadering ral worden voorgeze- hij! daarna was hij een lijk. De ongelukkige was ten door den heer De Voyat, voort'tter van Na dan wat stilte in de zaal gebracht te 36 jaar oud, gehuwd en vader van familie. het Studiecomiteit, bijgestaan door de afge- hebben kwam de tweede spreker aan het vaardigde beheerders der maatschappij van woord. WEST-VLAANDEREN het Hedendaagsch Dorp, en een vertegenIn plaats van te doen gelijk dè eerste, 't is ISEGEM. — .Verkongelnk. — Gister was woordiger van het Uitvoerend Comiteit te zeggen, de socialisten aan te vallen, deed Bertha Mylaert, werkzaam in de fabriek der Tentoonstelling. hij het tegenovergestelde en sprak daar van M. Van Wftberpi.e. eene puike rede uit «Se op gebied van volksOp zeker oogenblik, werd hare hand in ontwikkeling geheel het socialistisch proeen werktuig gevat, en de ongelukkige wend gramma nabij komt. verscheidene vingers .-.fgesneden. De menschen moesten naar Duitschland TH BRASSCHAAT STADEN. — Inbraak. — In de statie is zien waar de vakr_T_enigingen sterk zijn, verleden nacht ingebroken; er werd 24 kilos M. Cambresy, krngsauditoT, vergezelgd waar het verplichtend onderwijs hêerseht, geslachte konijnen en eene groote hoeveel- van den griffier, i l , Depre, zijn een onder- waar dé werkman beter gehuisvest is dan heid andere koopwaren gestolen. De dieven zoek gaan doen op de nieuwe schietbaan, al- hier in België, enz. worden opgezocht. waar de houwitser ontplofte. Twee gekwetsMaar wat hij vergat was te zeggen dat WAREUEM. — Ziek Bevallen. — Gister ten, die in de Polygfton verzorgd worden, juist in Duitschland onze partij het sterkst was men verwonderd Jules Waty, jonkman, zijn ondervraagd. ^ ^ vertegenwoordigd is in den Reischtstag en bureelbediende bij Al. Emiel Libbrecnt, onze duitsche partij over vier millioen stemondernemer, in de Olmstraai t, nergens te men beschikt. vinden. Dat was zeker De zuur om mede te deelen, Ten slotte ging men in zijne kamer welke niet waar, mijnheer de spreker t gesloten was, AÏfons Plateau stompte de Dan werd de meeting gesloten, na nog een ZIEKEXIS0ND deur open en men vond daar Waty bewusteHeden Zondag om 8 uren algemeene ver- woord van dank. en nu werd aangekondigd loos ten gronde liggen. Een geneesheer dat de aanhoorders verscheidene glazen bier moest lang werken om den man tot het) gadering. mochten drinken, maar dat het in hunne beleven terug .te roepen. FEEST-COMITEIT VAN 1 MEÏ doeling niet lag van de werklieden te verR0LLEGEM. — Doodelljk nngetnk. — Maandag om 7 uren stipt, samenkomst beesten door dén drank! . . Gister bemerkten de werklieden die dage- voor al de afgevaardigden. Wat denkt, gij, lezers, van die sohijnheililijks met den tram van 5 ure uit Rollegem KIESC0MITEIT gaarde die reeds hier ts Brugge een twintigvertrekken om naar Frankrijk te gaan WerMaandag om 8 nren vergadering. Man- tal dergelijke meetings gegeven hebben, ken, in de Kortrijkstraat, nabij de herberg waar zij tot 60 frank bier lieten af zuipen! «Het Withuis» een persoon in den_ gracht nen alleman op, er is werk op de plank. En zeggen dat zij soortgelijke middels TR01' VVEX V EREEXIGIX G bezijden de baan liggen. Onmiddellijk werd moeten gebruiken om aan volk te geraken 1 heft slachtoffer, Karel-Lodewijk Schors, 68 Maandag om 8 1/2 uren, algemeene_ ver* Van daar trokken wij dan in de herberg jaar, landbouwer uit het water gehaald, gadering voor dé vrouwen met studieles. doch de ongelukkige had reeds opgehouden Gezellinnen wêest zoo talrijk mogelijk op waar wij dachten dat wij daar gingen kunnen spreken tot de menigte, maar niet te te leven. post. Leert en ontwikkelt u. doen, het schuim van hunne partij (want Eergister avond, rond 10 ure, begaf de HOOGER ONDERWIJS VOOR zulke naam verdienen die bakzwüns die de man zich huiswaarts; men denkt dat hij HET VOLK (A. N. V.) naam hebben van jonge wachters) bijgestaan door de duisternis misleid in de gracht waar Heden Zondag avond om 5 nre in de stu- door een tweetal agenten, riepen én tierden nochtans weinig water, in stond Zal gevallen diezaal van het Atheneum van Brnul vier- eVive la oalotte 1 Weg met de genzen 1 s dat en verdronken zijn. de en laatste les van den heer Dr Tack het hooren en zien verging. over «De kleine Johanness van F*. Vaa Maar onze vrienden lieten zich van hun OOST-VLAANDEREN stuk niet slaan en begonnen dan de sociaWAAR8CHO0T.— Paarden aangeslagen. Eeden. De toegang is vrij. listische Btrijdmarchen te zingen dat gansch — Gister werd door den heer polioiekommlsSAMEN WERKERS de herberg dreunde I rattB Bonchier, bij een landbouwer twee Wij verzekeren de katholieken dat zij ons Ter herinnering willen wij U attent mapaarden aangeslagen, voortkomende van den landbouwer V..., wijk Vantegem te Wet- ken op dè algemeene vergadering die plaats nog op hunne meetings zullen vinden, en teren, bij wien de zegels gelegd waren voor heeft heden Zondag 31 Maart om 3 1/8 uren kunnen hier niet eindigen zonder het eene namiddag ia het lokaal Vooruit op boet schande te noemen het brutaal optreden ver achterde schulden. van de agenten 33 en 24. Wij vragen terzelDe policiekommissaris heeft onmiddelijk van 0.36 fr.

Leest en ontwikkel! II

Wereldtentoonstelling van Geot

De freesslIjM ontploffing

MECHELEN

een bureaükraat. Hij krijgt reeds senuwtoevallen als hij alleen maar het woord « revolutie » hoort, en hij wees mij reeds dadelijk op den eersten dag onzer kennismaking de deur, omdat ik een voor den Staat gevaarlijken naam draag. — Des te meer verplichting hebt gij aan hem d a t hij u toch in rijn huis opnam. Wij beiden zijn hem veel verschuldigd. Ik kan hem, helaas, niet persoonlijk mijn dank betuigen... — Doe dat, om 's hemelswil nietI Hij ruikt alles wat met revolutie in verband staat op tien schreden afstand, en hoewel hij u niet kent zou zijn loyaliteits-instinct hem stellig verraden, dat er een hoogverraderln zijne nabijheid is. — Max, spreekt niet op zulk een toon over den man die u opnam en verzorgde, zeide Brunnow verwijtende. Gij zijt en blijft de oude. Maar niettegenstaande dat alles bezit gij eene reuzennatuur, die wel een knapperen dokter in de war kan brengen dan hem, dien gij gehad hebt. Hoewel u w wonde niet doodelijk is, is zij toch ernstig genoeg, om iederen anderen patiënt den lust om te spreken geheet te ontnemen, en gij schept er behagen in uw gastheer in een bespottelijk daglicht te stellen. Max dacht bij zich zelf, 'dat hij zijne opneming en verzorging zeker aan andere invloeden te danken had, als den wil Van den hofraad, zeide dit evenwel niet, maar bewoog zijn vader met gemakkelijk te begrijpen ongemstbt^Pi-i-__-_*__ M * a a n en

vermaande hem de grootste voorzichtigheid in acht te nemen. Dokter Brunnow, die zelf begreep, dat' zijn langer blijven in het oog moest vallen, gaf zijn zoon gehoor. Hij nam een kort hartelijk afscheid van zijn zoon en vertrok. Hij was juist op hei punt de woning van Moser te verlaten, toen de hofraad hem builen de voorkamer zelf tegemoet kwam. Dese naderde den vreemdeling bedaard en zeide toen op vragenden, toon : — Dokter Frans? __£_____*£ Brunnow maakte een bevestigende beweging. — Dat is mijn naam — en ik heb zeker het genoegen, mijnheer den hofraad Moser te zien?. — Zeker, antwoordde 'deze met een stijven hoofdknik. Mijn dochter zegt mij, dat gij een geneesheer zijt en op verzoek van dokter Berndt bier zijt gekomen en nu sou ik van u gaarne hooren, wat de vrouwen beweren. De toestand van den patiënt moet in den loop van den dag vrij wat beter zijn geworden en hoop op genezing geven. Na de mededeelingên van mijnheer uw collega van heden morgen schijnt mij .fit bijna onmogelijk. — Het gevaar is inderdaad voorbij, zeide de ondervraagde. Ik t.wijfel volstrekt niet meer aan de redding van dokter Brunnow. Hij heeft dit echter grootendeels te danken aan de schielijke en opofferende -inte, die hem in uw huis ten

deel werd. Gij hebt daardoor in de laatste dagen veel moeite gehad. — Ja, wel zeer veel moeite! richtte de hofraad die niet recht wist, of hij zich verheugen of ergeren moest, dat het gevreesde sterfgeval van zijn huis was afgewend. Het was immers even erg wanneer er in de couranten stond te lezen: o De zoon van den uit de revolutie beken. den dokter Brunnow is in het huis van den hofraöd Moser gelukkig weer van zijne zware wonde genezen. » Brunnow daarentegen staarde vol deelneming op den ouden heer, die zoo zichtbaar bedrukt en bekommerd scheen. De dokter wist niets van de eigenmachtige handelwijze van Agnes; hij kende al de verdiensten van de oppassing van zijn zoon aan den hofraad toe en na d e berichten, die Max hem over het karakter van den hofraad had gegeven, zag hij in dezen een man, die met grootmoedige verloochening zijner persoonlijke meeningen en gevoelens een staatkundigen tegenstander hij 'zicb bad opgenomen. — Dokter Brunnow, zeide hij met de overstroomende dankbaarheid van een vaderhar., zal, naar ik hoop, spoedig jn staat zijn u zelf zijn dank te betuigen, maar ook ik, die reeds van vroeger met hem bevriend ben, wil dit in zijn naam doen. Ik-, wij danken u, mijnheer de hofraad, van ganscher harte bedanken wij u voor hetgeen gij gedaan hebt. [Wordt

voorteeze'Q

vertijd aan de oppositie in den e_m«,_( raad om eens den burgemeester te oudj^*" gen nopens het brutaal optreden der ag,**1 En nn, socialisten, ten strijd! Allen _ de meetingèn te Assebroucke ZondLr*'' Maandag in het Volkshuis en daar » £ . * ' onze tegenstrevers uitgenoodigd WH V keren hen dat er meer eerbied V00.W woord zal zijn dan bq hen, en geene afcJz zullen moeten hebben om de rust te _«__?

>*'•••

J S r

B13.il en smliggjj GEMEENTERAAD . Maandag aanstaande 1 April, openh.», zitting om 9 ure namiddag. DE VERBIXDIXGSWERKEX XOnnn ZUID *"" De werken zijn nopnaals ge.taakt en _. werklieden ontslagen. De ondernemers doen gelden dat het Eau i onmogelijk is de grondwerken te voleind? gen waarop de kunstwerken moeten op__. richt worden en dit bij gebrek aan de _o_! dige plannen en de onmisbare aanduiding» Langdurig werd den toestand met W. staatsbeheer .besproken die tot slot JM. woordde dat het op heft gepast oog_i__v hunne beweegredenen en voorbehoudinjn zal onderzoeken. In dergelijke voorwaarden bew_.e_ j . ondernemers dat het hun onmogelijk ij j ( wedren voort te zetten. Het brusselsche blad -La Gazettei Ttna er bij:. c Wachten wij het antwoord af van W staatsbeheer dat, wij verwedden, als TOOT wendsel zal vinden dat de ondernemenp brek hebben aan materialen, de nootp tuigen of voldoende werklieden of tcf meert Voor ons wij hebben dit al voorzien. Wij hebben gezegd en herhaald dat d_. werken te lichtzinnig werden aangevsaW zonder grondige instudeering en zoute duidelijke vastgestelde plannen. De voorvallen die reeds bij het aanvang» der werken zich voordoen komt onze voor. uitzichten bevestigen. N.-B. — Werklieden kunnen er niet ontbreken maar de loonen zijn misschien niii in verhouding om er te. krijgen en belw me werklieden werken aan geen spotlooa. VLAAMSCHE 8CH0ÜWBURG Maandag: De Grenadier van Xapoleot, voor de beneüetievertooning van M. __)__• gér. Woensdag en donderdag, op algemea verzoek, De Zigeurnersmeid.

Antwerpse!) Nieuws MEETINGS ZONDAG SI MAART Om 5 ure te Wilrijck, bij Kesselsns, Krijj. baan, 177. Sprekers: De Schuyter'on Frissen. Om 6 1/2 nre, te Hoboken, bij Jef ni Kole, aan de Molen. MAAXDAG 1 APRIL om 8 l/S nre, 's avonds, te Borgerhont, den Belle Vue, Tumhoutsoha baan. Sprekers: Eekeleers en X.

Aan de Bouwwerkers

'

Weer verscheen er in de «Gazet van AD. werpen> van SS Maart een artikel aan ie bouwwerkers gericht, van dezelfde gehalte als voorheen. Er wordt weer hard gedonderd om M manneken toch maar er onder te krijgen,! doch ik moet de man doen opmerken <__ 1 dit niet gaat met zulke onzin uit ts ia* I men. Nu zegt hij weer dat ik niet «_-. I woord.. Maar beste man als men u «•*; l woordt dan ia het: « Ge draait rond _* pot en gij begint van wat anders. Legt ge hem eenige feiten voor dan roept hij moord en brand, en komt met «_ , vraagsken voor den dag, doch hij vergot zelf te antwoorden op de feiten. Xu is W nqg schooner. Volgens hem zouden zijn tegenstrevers hem de noodige inlichticgemoeten bezorgen! Hij stelt weer een vraagsken hetwelk * in twee woorden wil uitleggen alhoevs het sop de kool niet waard is. Doch _• hij nu toch niet meer weet wat uitvin.* om iemand hatelijk te maken... Op 3 en S December 1.1. werd mij b-P lijks wat naar het hoofd geslingerd. D werd me aangevreven dat ik het antwo* schuldig bleef op de vraag of wij zoo* staken indien de bazen de 5 centiemen _>* gaven. Ik heb daarop den 9-1S-11 gean-WMinu komt er op dezelfde vraag en s s °f| aanvrijving, als zou ik gezegd hebbes *• om te staken wij geen geld in kas h-bW' Ewel wat is het hut ,. Hieraan iaat hij zien dat hij alles «lp en kan men best oordeelen wat dit heer-0schap wil, wanneer er iemand durft op» men in het belang der werklieden, -** moet deze er onder, die moet afgem»»" worden, maar daar is hij de man met voorHet draait hem te veel in het hoofd, voor zija vraagskens verwijs is hem naar vow artikels, doch wil hem doen aanme'jjj dat hij eens goed zijn bril moet afkuiM"» andeifrinds komt hij weer met een W^ vraag voor de pinnen, als hij eens Pj*? leest wat er staat en wat eergevoel _*°* zal hij wel weten wat hij dóen moet. - _ Dank aan de verdeeldheid welke er P" zaaid wordt met al die verschillende « £ bondjes, ziet men overal de grieven w«J" er bestaan, voortwoekeren, de schrnn"' kers ziet men nog altoos, als te Z K *."i plaatsen met die verwenschte werf»" slenren. Wanneer zullen zij toch u>^*J dat hen daardoor meer schade dan w» overblijft t Wanneer zulle nzij zich eens • zighouden met ernstig hunnen y**r~L trachten te verbeteren en de vel gne« weg te cijferen, want deze is er nog _** een I Mopperen doen ze wel dat bun «*"• te laaft i-, doch dat «H _-_s# __-«__--_» **'

_ _ _

S__."~'

3 feest mede. In een woord, het waa een groep welke door lichamelijke ontwikkeling en opleiding, menigen turner in de rangen der partij heeft doen opgroeien. Nu moet men bestatigen dat velen die bij ons thuis hooren, worden opgeleid in patronagiën en zondagscholen, om nu en dan VOX POPULI — VOX DEI liberale en klerikale stoeten op te luistèrsn. Dit mag niet voortduren, wij moeten de De stem van 't volk is de opperste wil. Zondag heeft de Werklieden-Partij ge- jeugd in ons midden houden. Dat znlke oproep hoogst noodig is, onderoond zelfbewustzijn te bezitten. Met verpletterende meerderheid is er in de ver- vinden wij door dagelijksche toetredingen schillende groepen gestemd zelfstandig op als lid. Leerlingen zullen we zelfs in over« treden in de aanstaande kiezing van vloed krijgen, en de partijgenooten die hun zoons een lichamelijke ontwikkeling willen Juni. 1 In tegenstelling met de burgerpartijen: bezorgen, moeten zich haasten om ze aan te katholieken en liberalen, beslissen de par- geven. Turn makkers, nog een weinig geduld, en tijvergaderingen bij ons over alle gewichspoedig is onze wenscb een wezenlijkheid. tige punten. En die uitspraak is wet. Wat de zaal, wat de toeetellen en den Dat is demokratie. 'De minderheid heeft zich neer te leggen turnleider betreft, dat is zoo goed als in _rij die stemmingen en in één richting wer- regel. Dus. makkers, gewerkt voor nieuwe leden ken wij aan de grootmaking onzer partij, aan de verbreiding onzer edele gedachten, en binnen enkele dagen beschikt onze partij dat is voor ons het zielsverheffende van over een krachtigen groep meer, waarop men ten allen tijde mag rekenen. den soeialistischen strijd. Wel moge de liberale bourgeoisie verPartijgenooten, wij doen nogmaals een steld staan van onze kranige stemming, de beroep op u, geeft uwe zonen aan als leerzaak iB zoo, de georganiseerde werklieden ling in «De Werker», bij den buffethouder, bezitten klassenbewustzijn genoeg om zich bij Jef Verlinden, Diepestraat, en bij Alf. geen rad voor de oogen te laten draaien, Delantsheer, Lange Scholierstraat, 67. zich niet te laten begoochelen doqr antiOntwikkelde lichaamskracht maakt helklerikalism, liberale demokratie!!! en wat dere gecsrtesmaebt! P. M weet ik al. „ De minste der onzen begrijpen wel dat LASSALLIAXEX, OPGEPAST! het er bij de liberalen zoo zeer niet te doen Het vertrekunr van zondag voor Eeckewas om de schoone oogen der socialisten, ren 9,15 u. in plaats van 5,25 u. Deze dat er nevenbedoelingen in het spel waren: treinisrijdt zondags niet. dat de liberalen vreezen deerlijk geklopt Pas op dus 1 nit den strijd te komen en bij middel van kartel dat wat wilden verbloemen. Ook door kartel #aren de liberalen zeker de zesde gekozene te hebben, die hun nu gemakkelijk kan ontsnappen, daar dank aan ons krachtdadig optreden, aan onze •hartnekkige propaganda De Schutter in plaats van 'nen liberalen bourgeois de Kamer zal binnen treden. En nog met het oog op de gemeentekieTE AXTWEBPEN shgen, waar een nog erger verachterd kiesstelsel tegen ons werkt, hebben zij Gister, Zaterdag voormiddag, werd ons noodig dat het uassenbewustzijn gedood nit Antwerpen getelefoneerd als zouden er wordt bij de werklieden van den buiten, aan de dokken langsdaar, sinds vrijdag, uitom hun dan des te beter te kunnen bepra- koopingsagenten rondzwerven om onderten en om te koopen en de socialisten be- kruipers aan te koopen. spottelijk en machteloos te maken. De antwerpsche dokwerkers zijn echter • Wij zijn het beu bespot te worden door overtuigd dat de solidariteit onder hun liberale jezuïten. korps machtig genoeg is om de Gentsche Dat vooral deed den buiten zoo eensge- kameraden te verzekeren dat er geene onzind tegen kartel stemmen. De uitslagen derkruipers zullen gevonden worden om het der gemeente kiezing van Hoboken vooral werk hunner Gentsche werkbroeders te heeft er vele bekeerd van het zoogezegd verrichten. anti-klerikalism. De Antwerpsche dokwerkers weten dat de Weihoe: in 1907 hebben liberale en socia- eensgezindheid der werklieden de eenige • listen afzonderlijk eene meerderheid tegen macht is tegen de macht der kapitalisten. 'de klerikalen van 160 stemmen, in 1911 Niemand dus naar Gent, is het ordesluit men kartel en er worden gekozen: 4 woord. De loonstrijd der Gentsche docters liberalen, 3 klerikalen. De 2 socialisten is onze strijd geworden I kunnen in 't zand bijten plus een liberale jdemokraat. Bovenstaande telefoneerde ons gezel A. ! De liberale bourgeoisie haar leus is Wieme,eekretaris dier Antwerpsche dockers. liever: Paapsch dan Socialist 1 En te Boom. 191 stemmen anti-klerikale PATERS... NIET ALLEEX AAXWERVERS .meerderheid. En toch regeeren de klerika- VAX RATTEN, MAAR OOK VAN WERK! len er. Paters met baarden, en brillen op den Hadden de liberalen voor de gemeentekiezing van 15 October 1911 zoo demokra- heus, die naast ratten ook werk opzoeken, tisch durven handelen als de socialisten en dat kan ons alleen het door en door christede liberale korpsen: Associatie, Volksbond lijk Brugge leveren. En zoo is het ook. Dank aan onze BrugBche partijgenooten, en Help u Zelve laten stemmen over kartel, met overgroote meerderheid had men zijn wij over de rol van een dergelijken triestigen zendeling en broeder in Christi besloten zich los te rukken van het papeningelicht geworden. bestuur. Een pater van Brugge, zeer goed gekend Nu beslisten een dozijn rijke menschen en die besloten dat Boom nog best door als aanwèrvingsagent voor onderkruipers, tracht te Brugge onder kristene dokwerkers Miei Gendarm kon bestuurd worden. Den dag na de kiezing was het feest: een leger loonbedervers te vormen, met het blauwe vlaggen..., zuipen..., huilen..., en doel als strijdbrekers der Gentsche dockers wij liggen verplet onder den hiel der tra- op te treden. wanten van Boom, ondanks de 191 stemDe aangeworvené Brugsche onderkruimen der anti-klerikale meerderheid. pers zouden niet naar Gent gaan werken, , Welnu in de toekomst zullen wij onver- doch aan de Gentsche huizen en kantoren poosd werken aan de vrijmaking der werk- zon gevraagd worden de te verwachten boolieden, los van klerikale en liberale ver- ten naar de haven van Brugge te zenden, drukking en voortaan alleen strijden met waar ze door de onderkruipers van dit paopen vizier 1 terken zouden gelost worden. .Wie volgt ons? Naar onze vrienden van Brnggè vernamen Jan Vooruit. zou dit heerschap, dat zijn kleed bezoedeld • . met dereglijke anti-christelijko daden vrijdag avond reeds te Gent geweest zijn, per rijtuig naar de kantoren zijn gereden en daar zijne hulp hebben aangeboden. Inlichtingen die we namen bevestigen . 80C. TURXKRIXG «DE TOEKOMST». '— Met ongeduld wacht ieder wanneer de deels bovenstaande bericht, doch met zeoef eningsdagen zullen aanvangen. Wat al kerheid kunnen we niets zeggen. In alle gevallen danken we van harte goed en prachtig werk heeft de eens zoo bloeiende tumkring «De Toekomst, niet onze vrienden van Antwerpen en Brugge verricht 1 Overal waar de kring in 't strijd- voor de zorgen en belang dat ze betoonen perk trad, wist hij zijn naam hoog te hou- in den strijd der Gentsche dockers. den ; hij deed ook aan menig propagandasikaar te verstaan en eensgezind te werken D de goede richting door zich sterk te verlenigen. fj_. D - w -

BOOM

STADS-IIEUW8 DIEFSTAL lX DE KLOOSTERSTRAAT. — Tijdens de afwezigheid der vrouw Mintjens, Kloosterstraat. 100, drougen dieven op hare kamer en stolen er eene gouden doekspeld, 'een trouwring, een paar diamanten oorringen en eenige papieren van waarde. HUISZOEklXGEït- — Twee vrouwen uit de Loos- en Rèeldekensstraten, stolen bij den beenhouwer Smet, eene artij vleeschwaren. De heer adjunt De eeuw deed in hunne woning, eene huiszoeking. In de zaak der velodiefstallen, die gewoonlijk op de Statieplein gebeurden, deed de politie bijna in alle wijken huiszoekingen, maar zonder uitslag. DIEFSTAL IX DE OUDAAXSTRA AT. — Onbekenden stolen, ten nodeele van Mej. Xaegels, Oudaanstraat, 51, een Antwerpsch lot der leening 1887, en eenen geldbeugel met 30 fr. 0XGETAL. — Op den stoömer «Vaderland-, werd den dokwerker Van Acker, Slachthuisstraat,. 115, de linkervoet gepletterd. Hij is in het Verbandhuis verzorgd. ^

E

VERMAKELIJKHEDEN K0X. XEDERL. SCHOUWRUBÖ Zondag 31 Maart, om 6 1/3 ure, opvoering van «Eene Misdadige», het krachtig drama in 4 bedrijven van Nestor De Eère, Daarna «Zijn Zondenregister.. Maandag l April, tweede opvoering van het groot succes «Stil Geluk».

De staking aan de Gentsche dokken Op zoek naar onderkroipars

Partij beweging

FlDILLETOX TAK 1 APRIL

1489

boord van den » Cornwall» komen. Toen Waldemar en Graham hunne kajuiten hadden betrokken en vervolgens weer in de gemeene zaal te zamen traden, kwam ook Robin binnen. — Nu, kapitein, hoe gaat het, vroeg Graham; hebt gij reeds uwe kolen aan naar het fransen boord? van DUR10NT CASTELU — Zeker, mylord; wij kunnen in zee steken zoodra het uwe heerschappen belieft en ik ben gekomen, om le vragen Deze behoorden aan een langen, mage- wanneer gij begeert te vertrekken. ren heer in zwarte kleeding ; de uitdruk— Ik denk dat wij morgen vroeg, . king van zijn gelaat in verbinding met zoodra het klaar wordt, beat zouden verzijn overige uiterlijke,-lieten Waldemar trekken. niet twijfelen, of deze man behoorde tot — Zooals gij beveelt, mylord. I ï heb de Orde van Jesus. u echter nog iets mede te deelen. . Open en rustig blikte hem Waldemar — Nu, en wat ï in de oogen en alsof hij dezen blik niet — Ik weet niet of mylord de zaak in erdragen kon, wendde de zwartgekleede aanmerking zal nemen; maar daar ik net gelaat op zijde en fluisterde zijnen een klein deel der geschiedenis van zijne gebuur, een man ten volle als hij ge- Hoogheid ken, zoo dacht ik, dat hetgeen kleed, de woorden toe : ik zooeven melden wilde, niet verzwijgen — Dat is hij 1 De andere is Graham 1 mocht en het misschien van belang kon Daar beide mannen dicht bij Walde- zijn. mar stonden, hoorde de laatste deze — Spreek maar zonder omwegen. woorden ; hij wierp nog een vorschenden — Zijne Hoogheid stond zooeven neblik op hun gelaat, maar kon zich niet herinneren deze nog ooit gezien te heb- vens twee in 't zwart gekleedde heeren, zeide Robin, zich tot Waldemar wenben. dende, welke ik voor jezuieten aanzag. Hij wendde zich weder om, wijl op dit Ik weet niet of uwe Hoogheid dezelve oogenblik kapitein Robin zich door het gedrang woelde en hem en Graham met bemerkt heeft. — Zeker, antwoordde Waldemar. Het | vreugde begroette. scheen mij zelfs, dat wij van onzen kant ' Weldra verspreidde zich de menigte en hunne aandacht op ons hebben getrok'da re_u£us Itooéaa a u -_gf__--mit'ic' ri^ kf _»_

Paleis en Klooster

r^:

Maandag ï Kpffl 1-frY ~__B

Naast onzen vriend Wieme van Antwerpen doen we een beroep op de hooge gevoelens ran solidariteit dis de Antwerpsche dockers reeds zoo dikwerf betoonden, in dé vurige overtuiging dat niet een hunner de lage rol van loonbederver zal willen vervullen. Voor wat de daad van den Bmgschen pater betreft, dat toekent eens te meer hoe de geestelijkheid hare rol van vertegenwoordigers van God hier op aarde verstaat en uitvoert. Ten dienste van kapitalist tegen den loonslaaf, zetten ze alles in het werk om elke poging tot verheffing uit de ellende waarin de arbeider gezonken is tegen te werken. Voor niets deinzen ze achteruit, ten koste van wat ook, de werkers den strijd te doen verliezen. 't Is ook een bewijs te meer wat de rol is van de domperssyndikaten, die eeuwige verraders van den arbeidenden stand, in dienst en betaald-door den geldzak. Wachten we echter alles kalm af, wezen we op onze hoede, blijven we eendrachtig.

verraad; wij, socialisten, eenheid en. rust! lat i Volgt ons ordewoord, mannen I laat hen in hun eigen vuil en venijn stikken 1 ONGEMEEN AKKOORD Al de gentsche burgers- en zoo evnaam. Werkersbladen zijn ten volle akkoord l de bericht, r- di_ zij afkondigen. Niet é.:, letter verschil is er iD. Volgens die bladen was vrijdag gedurende den dag langs de dokken alle» kalm, des avonds echtei heersvhte eeue zekere beweging ondet de doeken, toen zij het besluit der patroons vernamen. Man voegt er zelfs aan toe : De toestand schijnt te zullen verergeren. Strenge politiemaatregelen zullen genomen worden. Het doel dat deze burgersscribenten nastreven is klaar . Zu willen het openbaar bestuur aanzetten een overdreven, misschien uitdagend machtsvertoon op te roepen en de Gentsche bevolking tegen de dockers ophitsen. • Doch dat zij gerust zijn; onze dockers zullen zich daaraan niet loten pakken, zij zullen betoonen de sympathie en den steun van allen waardig te zijn. De strijd deT dockers is rechtvaardig en waardig der Gentsche arbeiders, en dat is de hoofdzaak. DE TOESTAND Deze is, om zoo te zeggen, onveranderd. Algemeene arbeidsstilstand, buiten deze groote minderheid, die we gister vermeldden. De stakers vergaderden gister opnieuw, ditmaal in < Ons Huis >. Nog talrijker dan vorige dagen waren de strijders op post, «geer dan ooit tot den weerstand bereid. De toestand werd uiteen gezet door Masquillier, Vercammea, Verschraegen en Teirlynck; Jan Samyn handelde over de noodzakelijkheid der vakvereeniging.Vrienden dockers spraken ook over te nemen maatregelen. De bespreking was hartversterkend,waardig en vastberaden. Een stakingscomiteit werd samengesteld ttit vereenigde en onvereenigde dockers.dat alle dagen zal zitting houden te zamen met het bestuur van den Soc. Dokwerkersbond. Aangezien men te weten kwam dat pandbren in burgerskleederen steeds in da zaal sluipen, alsook andere niet-stakers,zal eene stakingskaart aan iederen strijder afgeleverd en elke week vernieuwd worden. Maandag 1 April zal de meeting plaats hebben om 9 ure in het Feestlokaal, Bagattenstraat. Na de algemeene vergadering van vereenigden en onvereenigden, bleven de gesyndikeerden in de zaal om de kwestie der ondersteuning te bespreken. Ook deze discussie liep in de beste voorwaarden af, en belangrijke maatregelen werden genomen om den strijd zoolang als het moet, te kunnen volhouden. Voor wat den steun aan de onvereenigden betreft, daarover zal toekomende week in het stakingskomiteit gesproken worden. Alles gaat dus goed. De staker» hebben den meeeten moed en veel vertrouwen in hunne zaak. AI wat wij hun voor het oogenblik' kunnen aanraden is, dat zij waardig, eensgezind en rustig blijven. Daarmede hebben zij allee te winnen.

WW -M Moeder zijnde van een talrijk kroost, was ik uiterst zwak geworden, nauwelijks kunnende graan," j zonder eetlust zijnde, onophoudelijk hoestende en g-eenszins kunnende werken. Het gebruik van het voortreffeiyk heelmiddel, de Emulsion Scott, deed mij uiterst goed, zoodanig, dat ik eene gansch andere vrouw ben geworden, ten volle opgeruimd en kloeker dan voorheen. (Get,) Echtg* C. Dinzart, 40, Gelijkheidstraat. Charleroi, 20 April 1911. Het is zoo eenvoudig! In elk geval van uiterste zwakheid, zoo bij volwassenen als bij kinderen, is het zoo! gemakkelijk de kwaal te genezen.' De Emulsion Scott zal zulks verrichten, niet gelijk welke emulsion, maar de Scott alleen, want het is enkel de Emulsion Scott, die de gave der genezing bezit. Het is cie Emulsion Scott, welke men in het Gesticht der Kinderkribben te Brussel gebruikt. p__s___.
sti

MATINEE. — Aan de goede school-'] bonders en liefhebbers van cinema en zij , die hunne kinderen met de vacantie een-' ontspanninkje willen geven, wordt herin-' nerd dat de schoothond St-Lievenstraat op Maandag le April een Kindef-CincinaVoorslelling geeft, aan 10 cent. voor do kinderen en 15 cent. voor de personen bovan de 16 jaar. Kaarten op voorhand:, Feestlokaal, Ons Hals, De Werkman, Do Palm, Winkel en Wljkclnb van St Lievenstraat, Kruidenierswinkel Vooruit, Geniibrugge. Zie programma in dit blad.

T E AALST Eene treffende overeenstemming

Zoowel te Aalst dan elders zijn de verklaringen eenstemmig en echt.. Den 22 Januari 1904, zegde ons M. __! VERKROPTE WOEDE Coppens, 79 Koolstraat, te Aalst: «Sinti Wie razend dol is van gramschap is het ten minste tien jaar, leed ik aan de nierei dompersblad « Het Volk », omdat we in en Eonis was de pijn zoo hevig dat ik mi meetings en in het blad .Vooruit» zoo onzonder hulp niet kon neerleggen. Dikwnlt omwonden; tonder nevenbedoelingen, deri deed ik geen oog toe van gansch den nach toestand aan het oog der dockers blootgeen 's morgens had ik vele moeite mij tot legd hebben. het werk te begeven. Weinige dagen na de Hadden we, zooals *$j doen, onderdnims FOSTEK PILLEN gebruikt te hebben (ver-, de dockers opgeruid, dan hadden ze bovenkocht in de apotheek De Moor, 38 Burg-; arms op de roode Voyageurs in staking, straat, te Gent) sliep ik reeds beter, dei volksopruïers, armoezaaiers, en wat weet pijnen waren minder hevig en mijne leden ik al, kunnen schelden en lasteren. Zij hernamen hunne buigzaamheid. Weinig lahadden getracht èn dockers èn socialistiter keerde de eetlust weder en na veertien sche partij verdacht te maken bij burgers dagen leed ik niet meer». en werklieden, doch dat kunnen zij niet. Den 13 April 1910, voegt M. A. Coppens, Evenals altijd varen f e recht door zee, ' BETOOGING VIBGINIE L0VE- er bij: «Nooit had ik zulke volkomene geleggen wij den toestand bloot zooals hij is, LIXG. — De betooging, ter eere dezej nezing durven verhopen. Ook moet ik veel gelijk in welke omstandigheid ook. volksgeüefdo schrijfster, zal plaats hebben dankbaarheid aan de FOSTEK PILLEN: Hierom is de domper kwaad en spuwt op 28 apiil aanstaande. Een beroep wordt betuigen>. - i De FOSTEK PILLEN tasten de kwaal i< zijn venijn uit op Anseele en onze vereeni- gedaan op de inwoners der Kortrijkschc ging. poort, om maandag 1 april, om 7 nre 's haren oorsprong aan; zij hitsen de werk Met leugen en jezuietischo aanhitsingen •vonds, op te komen in het koffiehuis cDe zaamheid der nieren op en houden ze i poogt dit verradersorgaan de ongeorgani- Stad Gent», waar hun zal uitgelegd wor- goeden staat. Indien hunne weefsels ontsta seerde dockers tegen'Ons op te zweepen, den, wat er voor de Vlaamsche schrijfster ken of gescheurd zijn, heelen zij ze, gene twist en tweedracht in de strijdende ran- in de wijk zou kunnen gedaan worden, ter zen ze en hergeven ze de kracht om he* ;en te zaaien, op die wijze een geheim en gelegenheid der ontworpen huldiging. ^ bloed te zuiveren. In alle apotheken in 't algemeen. (Eisch. aag doel nastrevende. OH VEEL MEER LICHT TE HEB- de handteekening «James Foeter». 3,60 fr. Maar niet één docker zal zich door die verraders, welke te Brugge een pater heb- BEii, om minder gaz te verbruiken, abon- de doos, 19 fr. de zes of vraebtvrij tegen ben die onderkruipers opzoekt en ons werk neert u op den BEC ATJER, VeWstraat. 70, mandaat: Engelsche apotheek van Ch. De-, " lacre, 64 Coudenbergstraat, BrusseL 14. Gent, Telefoon 727. 34. wil weghalen, laten beïnvloeden. Eendrachtig zullen zij paal en perk blij• EEXE HAAN-E CLIPS. — Den 1 en NACHTVERBLIJF. — Ontvangen:' ven, zooals zij den strijd zijn aangegaan. 3 april zal in België een gedeeltelijke maan- I. Eene naamlooze gift van 300 frank. 2. Eensgezind, waardig eb vol kalmte zullen eclips zichtbaar zijn. Zij zal beginnen maan- Eene overjas en een paar schoenen ,vaa' zij den strijd voortzetten, alles trotseeren- dag om 7 u . Sim. 26 s. 's avonds, en duren mijnheer Nierinck, Zabinstraat. de. tot den 2 april, tot 34 minuten na midderDe dompers prediken verdeeldheid en nacht. — ZEVENDE GENEESKUNDIGE LES. — Over de gal. — De gal komt voort uil onzuiverheid van 't bloed en uit de flauwte — Hoogst waarschijnlijk, voer Robin negenheid voor zijne Hoogheid laten van de maag, lever en darmen. Vele menvoort. Toen ik heden voormiddag, onder leidden. sahen lijden zonder het te weten aan de pal; het koleniaden, een weinig op den dam Graham en Waldemar blikten elkander 's morgens den mond vuil en bitter, geenci aan de haven rondkuierde, kwamen daar bekommerd en vragend aan. eetlust, neiging tot braken en slijmen; 's' middags slechte spijsvertering, znnr, maag
Stadsnieuws

Ï

Maandag 1 April 1912

4

ODE "VEIL-OS 0 nc

PIÊCI Lu M**t*»* _4___»»_• P_ . , , > _ < v _ i .._•__._! __lCi__t

r"-

B.S. A.

5 FIJSIL

hebben in den beginne dienst gedaan bij alie coureurs a i s z i j nog amateurs waren. Zij hebben gewonnen Parijs B ,n «, de Taur de Belgique. Eene etape van de Tour de France. Het ch&mpionaat der snelheid van de wereld en een aan* tai andere koersen. Dit merk i s gekend, en hooggeschat door alle mecaniciens. en bij hun te koopen.

Genezing doortfwmdcre behandell_# door • p c e i a l l s i : Zondag, Dinsdagen Vrijdag va« 9 lot 12 uren. — t-tal, e_-,!.a£ntton_lr..ü-.

•

i

Laat uw drukwerk vervaardigen In dl

"V-iksdrukkerij,, . . . «iet kosten te maken.

GEHEIME ZIEKTEN

mm _ » leMtp lA-'-den^Klilo

duizeling, verslikking, of versmachling, zij krijgt draainissen, als hillegloeden stijgen haar naar hel hoofd; zij heeft een gevoel van~zwaarle in den onderbuik; de maag werkt zeer slecht, de spijsverteringen zijn pijnlijk, de eetlust ontbreekt geheel. Het gebeurt menigmaal dat het bedorven bloed erge aandoeningen en ziekten

verooozaakt: bloedsopdrang naar de hersens, geraaklheid, ziekten, eczema, acné, enz*

••^W^B«MM^am_!_-»___Ktiü'7_ipfl)_y lUL.mm ay_^«___T__raiJ. •

•

__g___aS-ri_iU T a ' _ j u r » _ u Ba__j__rIJ.n ' «BCK. al vcir _________ra_____l9 Ma»t_shappijon als neg __WB8 Pafrw_-.a

B-W dan 4500 «vaas 1 > 1

••'

«jstaeta

u

tlm dezen uitslag té bekomen, is er geen enke! geneesmiddel dat kan vergeleken worden igeyje RflODE PIL^N. De sappen van samengeperste planten waaruit ze samengesteld zijn, hebben als uitwerksel, uit het bloed al de onreinheden te verdrijven, die het bevuilen en het de noodige vloeibaarheid weer tè geven om het een regelmatigen omloop te verzekeren.

werfcÜBg

:

DUBBELE REETWATEROVEI.

huid-

Het is op dit kritiek oogenblik onontbeerlijk voor de vrouwen, zich het lichaam voortdurend vrij te houden en een zacht doch krachtdadig genoeg geneesmiddel te kiezen om alle onreinheden te verdrijven, waarvan het bloed zich niet normaal meer kan ontlasten.

OVENS & TROGGEN «BORBECK.i m

:

Eerst is het gemoed er zeer door aangedaan, de vrouw wordt ongerust, knorrig, bedroefd, zij koestert zwarte gedachten, daarna gevoelt zij voortdurende pijnen :

O* WITTE C-PSULE-. VAN O' DAV1CSON gene ï.n radikiil tonder werk verletling, op allen ouderdom en bij beide geslachieu alle 7.'>kicn en tnQsmmatien rierWtuerorganen.Rliia en Kieren, iflutls Uitlooptngen. Witte Verliezen. Pii buisverengingea. Lenrteopijnen. Steen, troebele, pijo lijke of brandende Walen, Speen Nomi geene mislukking; zelfs bij de ouderlin gen en ia de traste gevallen 3.10 tr. de doos Apotheker, 15, rue des Croiuda, Bros> *el Depot ia Gem t De Hoor. 38, BnrgstraatAntwerpen » G& Mereator1 .'.raat n

i t tj-ter door

.

^.De krietiekè leeftijd, ook keeren der jaren genoemd, wordt, ten juis.cn titel, iteschouwd ais het gevaarlijkste tijdperk voor de gezondheid der vrouwen. De onregelmatigheid der maandstonden, daarna hunne volledige ophouding, versorzaakt eene volledige onwenteling in het vrouwelijk iichamsgestel en brengt eene gansche reeks ongemakken en kleine ellenden voort.

Hoogpoort, 2 9 , 6iot

Doet .(sparfsp w\?

KEERJA! EN

i

IIS. B

VICTORIA „

De vrouwen die gebruik maken van de ROODE PILLEN, komen gemakkelijker en zonder ongeval door het zoo gevaarlijk tijdperk van het keeren der jaren.

viet twee uitroliencïe •loeren

„DIE

V c w alle lnl.ch ifogan w__a__a msa z5ch tot i

C. Hl. NAP, AïiTWEKFES

ROODE P I L L E N

__!___cre__aeex_. ___.Gre__.-i v o o r S e l c r i e

..T.iiB'im.'WM

D« remedie vin Professor O* Thomson geeft altijd eeneo zekeren, gevaar looien en onmiddel-ijken uitslag " slis getaileo tas «egbliJTa BtudslODden n

1 __r_IAAMa .TOMDENw__._er_a.___-?»! ' vraagt ds kosteloos, iuilohücg.s l _f______diur. ÖETAUNQ NA DE OEN-ZINQ 70.SJUHTAHIA, «BSPAOMUUUI. 7 8 ' i B R U S S E L , B E U - I E -.

van L. DUPOiS, J u m e t Aarvan de formuul de beste erkend is en aangenomen doof de Akademie van (jeneeskunde", worden veikoch

i FR. 25 DE DOOS

Open gaten in de

Pastillen Rit

Het middel bij uitnemendheid tegen Rhumatism, fthumatische aandoeningen, jicht, podagra, spierverrekkingen, spit in den rug, wonden van allerlei aard, speen, en alle huidziekten, is de • - , , ,

Klo -Sterbalsem S_n___g___--_ volgen! de »_Ed_i_iEg_B van de» beroemden dokter Dese___rv_. heoben de P A S T I L L E N R I O een « o n d e r b n r cfiekt o p de Ademhaling-organen. Zij a l l o o n genezen mei H O E S T . V A L LING, B R O N C H I E T . K E E L P I J N ,

ZONDER DE MAAG TE BEDERVEN

a___aM-_aTBa_--------jaw_a>p_g^^Ba _o_B__i_-___-__----_Ba___n-_____-_________B_B tffem altijd de c o n s e r v e n , de s a l a d a en de k e u k e n aangenaam ts maken, gebruikt niets andeis dan da . ,

Dus, indien gij hoest, iadien gij b e d - h zijl en nwe keel pijn doel.

Neem de Pastillen RIO !

i

1 f i s 2 5 d e d o o s In a l l » g o o d e a p o t h e k e n Depothouden te Gent: Demoor.Burcbtstraat. 58; Bn-tslc, Keizer Karelstraat. 5 4 ; F. Boonen. S__Eli»_b-_ig-»-_t, - 9 ; Jos. B_«_, Twaalfks nierstraat, 7$; Colardin, Lange Munt, 4 3 ; Kortrijk : Hulpiauj Lokeren : Cools; St-Nikolaas : Van Aarschot. I1.1IH_.IIJ.I1_- _ - t

der S o c An. U s ï n o s d e s M o ü l i n s van Gent, dio worden verkocht in de winkel* van Vooruit en in de goede kruidenierswinkels van België.

-

•

•

•

•

. . Zij worden nooit in 't klein verkocht, maar altijd in doozen omrïss. van oen roe<_ lintje met waarborgicodje. Elke pil is gemerkt L. Dupuls, Jumet.

mocen niet verwaarloosd worden. Weldra immers kan er bloedvergiftiging aan komen en dan is het te laat! Dan moet het been afgezet worden en zijt ge voor U w leven verminVt. Dit alles kunt ge voorkomen door intijds den K l o o s t e r b a . s o m , Klooster S a n c t a P a u l o , te gebruiken. De K l o o s t e r b a l s e m werkt heerlijk verzachtend et_ weldadig en geneest langzaam maar zeker open gaten, wonden, zweren, puisten, eczema en alle huidaandoeningen. Prijs per pot van 50 gram Fr. 1,50, van 100 gram Fr. 2.50 en van 250 gram Fr. 5.—. Hoofd-Depot voor B e l g i ë : O. de Beul. Antwerpen. V e r k r i j g b a a r In alle Apotheken.

•

in al de apotheken

1

.•-'.; bis..

Wonderbaar het uitwerksel der

,Q

TO

VERTRAGING Prospectuj kosteloos i croondefi de_ft D'dsSccuritaria, aG.r'-edcj.Croiudea, tn>. BrusseL Veneoding onder enslsf wgea i frank in post-timben der geTllus, tr.erds broehnur der nieuwste en ic. kerst* f oor behoed middels eo geheime m i - W f i n m -oor a u •_. trouw

•

'

•

TERSTOND OVER TE NEMEN uit reden ran ziekte : eene der best gekende leeruitsnijdcrljen. in volle werking, hebbend een goed „iiünteel. — Adres ten bnreele van dit blad. '..

Mai*ktpHfzen

MEN VRAAGT in de Auto Carrosserie, Zondernaamstraat. 109, Uent. Goede helper:, rijtuigkassemakers, rijtuigschilders en plaatbewcrkers. .• _ .;:. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ - _ _ - - - - _ _ _ _ _ _ - _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ >

i

TEN SPOEDIGSTE GJSVRAAGD voor belangrijk Constructie-huis, bekwam draaicrs-deeolletèurs voor draaibank _ Revolver ». Goed. loon. . . Adres bureel van het blad R. W. ______________________-_-_-_---_-__------------__---_» SCHOONE APPARTEMENTEN te huren Veldstraat, 18, water, gaz en alle beooodighcden op elke etage. Matige prijzen. Zichtbaar alle dagen van 2 tot 4 u. * * * * * * * * - J e * * * * * * * * * * *

-Gedenkt dB Strijdpenning * * * * *

***»**»***Sv____

- G e n t , _D maart iiRAA-NJIAnKT rarwe(per 100 kilos . . . - . tr. 21 23 S 21 XO 18 i> i 18 50 Kogge — . . . ' . arlslgarst — . . . . » i l 75 a « . liarst. — . . . . . _ __.7Ö a 23 — Haver — , . . . » BIERMARKT ' pecing: Sluiting.Boter, per Ulo . fr. 2 . 0 ' a 0 . 0 0 fr. 3 0 ' _ u.flO bieren, per ló . • Ir. 2 . 3 0 a 0 00 Ir. 2 40 _ 0 . ( 0 VEEMARKT De veemarkt was sa engesteld a l ; v o l g t : Getal le koop ge. lelde „ooi-nbe-sten • - 5 3 . Schapen. 11; La meren,. 1; Kalveren, 13 ; Veite zwijnen, 51; Loopers, 31, Vjgpens, 31"; Groole nssen, 3; Junge ossen, 7; Vaarzen, 8; Melkkueier,, 4; >eUe koeien, -6; s t i e r e n , 18; tlager v e e , 2 0. Degoeileslallieestengohlengemiddeld vanlr. t-80 lot Ir. l-<_- volgens kwaliteit. De kalveren van Ir. 2-1" tot 2 60 den kilo, geslacbi vleesch. De varkens v a n Ir. 1 -i_ tot 1-25 d e n kilo, leven-J gewogen. HUIDENMARKT Ossen-, koeien- e n vaaraenveDen, Ir. 1,50 a 1,30 slierenvellen, i , 2 . a 0.—; kaii.velleii, 2,24 _ u,0'j, — aue^.____>-i-|_»--

18f3GI.il 118 3 E e k l o o . 38 maart Per hectoliier Wille tarwe fr. — . — Boter, per Ulo "• ^-T. P.ooile tarwe » — . — Eieren, de iB • '•" Rogge » — . — Lijnzaad. 100k.) ». —~ Uockweit » —.-— Koolzaad " "•"t Haver * —'.— Konijnen • ."-H G.ir.-l . — . — Kleine varkens • » • ' ; Paardenboonen. — . — Loopers '% Aardappelen • 8 . — Uoornvee(get.l '•)>, - . e e r a a r d a b e r s e n , 29 maart Tarwe, de 100 kilo, _ i . — ; mastelum. 18,—; "OS* 18 —j haver, 23 ïO;,_Kwn_n.__.'—:_-r__p.-___ 7:5. _ooI_.a_, —.—; lijnzaad, ^5.—; bo_u-, den kilo, i? • 3 60; eieren, de 26. 2.25; ruw vlak Jen kilo. °i-4P o p e r l n s e , 29 maart ,_ Tarwe, de 100 kii., 20 5o; roj5ge, 16.25; h«ver, !»•" aardappelen. 8.50; boter, den kilo. 3 2 0 ; BOfiT, Kilo. 200 —;, 1Q12 -. —.— a —.—. I ureaif m- A n d _ r 1 echt, 29 maart Kaivennarki: 1076 Pnj» : 1.00, 1,17. 'i4*-

Extra beste Confituur in glazen, fr. 0,35 — In doozen, fr. 0 > Abricotsconfltuur, per gewloht: fr. 0,9de kilo. .. In de Kruidenierswinkels van «Voort

ONS "BIJBLAD

Ï9_>

Bijvoegsel aan VOOHUIT en "DE

WERKER

Maandag i April 1912

5

Een schat van Boeken en Brochuren _AXJS

PREMI

-_,^f_5_____-~ Raadselprijskamp "geniét,: een^ buitengewone bijval. -.": fefeDaarom heeft het best .mr'-'van liet! blad «-Vooruit» besloten, aanzienlijk de premiën voor de goede oplossers te, vermeerderen. Zóó zal elke goede oplosser, mits een kleine opleg, zich de schoon-i ete en kostelijkste werken kunnen aan-f schaffen. .;, Ziehier nu eene uitgebreide lijst van) boeken en brochuren, welke mits de aan-j eduide opleg aan de goede oplossers! er raadsels zal gezonden worden :/jlSS"'

voor den

Priiskamp

f

Gertrude's hoed

Vlaamsche Werken

ÜNS'HUBUD

Onleg rtlkt cm in poit»_«_ door di winnen moet

NAMEN

genaden .orden

DER WERKEN

Voor 't Volk Geofferd. . De Gebroeders De Graeve, Door Arm Vlaanderen. . Een Terugblik . . . . De Fransen: .U'. .lutie (1848) De-Voddenraper van Parijs Martijn de Vondeling . . De Zeven Hoofdzonden • De Wandelende Jood . •. De Verborgenbeden des Volks Kapitalisme en Socialisme Het Gezin van P.aemel' . Pastoor De Craeyer . . . Collectivisme op Nijverheidsgebied . . . . . De Puinhoopen. . . De Nederlaag . . .

.

TOOT da tor-

:_-__.

* • * • * * •

0.22 0.14 0.24 0.50

•5°

o. =5 °-4S 0.2O O.30

o.5o

o.so 0.50 0.50 0.50 0.50 O. 00 0.05 0.05 0.05 0.10 0.16 0.50

g

0.72 0.44 1.24 2.50 3.00

3-5° 4-5° 5-5° S\6o •

«

1.50 1.50 2.50 5.00 6.00 7.00 s.00 10.00 9.00 20. G_J 0.60 1.00 0.60 •

1.50

I.OÓ 2.00

1.00

Brochuren onder omslag Germinal, jcjaargang. » a* _ . » » »

38 40 50 6«

_ » »

. .

Eerste serie =0 brochuren Tweede Derde Vierde

van den Prijskamp De antwoorden moeten gezonden worden met het opschrift: Raadselkampstrijd, Samen w. Maatsch. « H e t Licht », Hoogpoort, 29, Gent. De vragen om de premies met het geld er ,bij in postzegels of postbon moeten na bekendmaking van het juiste antwoord aan hetzelfde adres gezonden worden. Voor de boeken welke ten bureele afgehaald worden betaalt men geene verzendingskosten. Men schrijve dus duidelijk naam en adres. — Wij kondigen de namen der winners niet af, maar zij die het juiste antwoord gaven hebben recht onmiddellijk de premie per brief te vragen.

0.20 0.20 0.20 O 20 0.20 0.20 0.50 0.50 0.50 O.50

P.15 0.I5 O.I5 0.15 0.15 0.15 O.50 O.5O O.50 O.50

0.35 0-3")

°-35 <M5 °-35 °-35 1.00 1.00 1.00 1,00

1.00 1.00 1.00 1.0a 1.00 1.00 2.50 2.50 2.50 2,50

Fransche Werken gebrocheerd I-'évolutton de Ia lemme . . Josée *- . EvDlution de la terre et de 1'homme . . . . _ _ La terre. astre du ciel . . • En Terre liégoise . . . . Religions a vol d'oïseau . . La jeunesselaïque . . . .

°-45 0.75

0.15 0.15

0.60 0.90

o-45 0.45

0.10 0.15 0.15 0.20 0.05

o-55

0.25 0.50 0.10

O.OO O.4O 0.70 0.15

1.5* 3.00

1.50 1.00 2.00 O.50

Fransche Brochuren onder omslag Germinal, i r * annóe >

2C •

»

Premiere série de 25 broch Deuxième Troisième Quatrième Cinquième Sixieme Scpüème

0.25 0.23 0.20 0.25 O.25 O.25 O.50 O.50 0.5o 050

O.5O O.5O O.50

O.25 O.25 O.25 O.25

0.J5 0.25 o . .0 O.3O O.3O O.3O O.W

o.3o 0.30

o.5o o.5o

0.50 0.50 0.50 0.50 0.&0 0.80 0.80 0.80 0.80 0 80 0.80

t.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 2.50 2.50 2.50 2.50 2. 5 0 2.5O

De premies welke de lezers van Vooruit en De Werker door de Maatschappij _ Het Licht » aangeboden worden, vormen nu zooals men ziet een r>'_chtiflf geheel. !

.

•

--

[Vader was n i e t t o v e r m u r w e n , m o e d e r — w a t .een g r o o t w o n d e r h e e t e n m o c h t — bleef evene e n s op h a a r s t u k s t a a n . M e t d e u i t g a v e n voor d e z o m e r k l e e d i n g was ' t n u mooi genoeg. Al h e t noodige, m e e r d a n d a t zelfs, was afgeschaft, ' t w a s nu uit, geen k a n s bleef e r voor «ïieuwe a a n k o o p e n ook m a a r iets nog t e krijgen. — N o g e e n nieuwe h o e d misschien zelfs wel ieen t o r e n h o o g e kolbak 1 't G e b e u r t n i e t ! G e r t r u d e liep m e t rbodbeschreide oogen r o n d . Al h a r e v r i e n d i n n e n h a d d e n t w e e of d r i e n i e u w e hoeden, «kolbak-models n a t u u r l i j k , zij a l l e e n zou m e t die o u d e r w e t s c h e « klok > n a a r h e t zomerfeest in Tegel m o e t e n g a a n ? L i e v e r d a n nog in de S p r e e , w a a r die h e t diepst w a s ! Eindelijk zag G e r t r u d e m e t h a a r zeer gezond T e r s t a n d in, d a t ze m e t schreien en Klagen geen stap verder kwam. Intc-endeel. De dag ivan h e t feest n a d e r d e met. rassche schreden, t e t uitzicht op h e t bezit V&iPeén n i e u w e n hoed lverdween moer en m e e r , e r g o — viel er n i e t l a n g e r t e schreien, m a a r t e h a n d e l e n . Ze t e l d e h a a r geld n a . Als g e b o r e n l e k k e r b e k h a d G e r t r u d e voor a a r d b e i e n en k e r s e n k o e k j e . p a s onverantwoordelijk veel zakgeld uitgege,ven. Een droevig overschot van t w e e m a r k was . b a a r eenige rijkdom en ze zou den «kolbaks'hoed willen zien, d i e n m e n voor d a t geld zou kunnen krijgen! H a a r zin zou ze e c h t e r h e b b e n en h a a r hoed ö o k . W a t zou de jonge a m b t e n a a r van de B a n k — welgesteld s e k r e t a r i s bij de «Darjns t a d t s c h e - — voor een idee v a n h a a r krijgen a l s ze in Tegel m e t zoo'n voorwereldlijken h o e d v e r s c h e e n ! W a n t d a t de n e t t e , fijne jong e m a n op h e t feest zou zijn, wist G e r t r u d e z e e r beslist door enkele overduidelijke zinspelingen. H e t was nu M a a n d a g en uiterlijk Z a t e r d a g m o e s t de hoed gereed zijn; wit m e t bleekroode r o z e n en witten duivenvleugel. ' t K o n nu eenm a a l niet a n d e r s , en wat G e r t r u d e wilde, z e t t e z e door. E e r s t v e r d i e p t e zij zich in de a a n k o n d i g i n g e n v a n alle mogelijke d a g b l a d e n , en d a a r zocht z e of e r wellicht «uitverkoopen» a a n g e k o n d i g d •werden. Als ze voor h a a r armzalige twee m a r k t e n m i n s t e m a a r h e t m a t e r i a a l m a c h t i g kon w o r d e n , d a n zou ze h e t wel zien k l a a r t e spelen. Eindelijk had ze iets gevonden, w a t h a a r h o o p deed h e r l e v e n . I n h e t noordelijkste deel d e r stad, halverwege Tegel, bood een winkelier o n o p g e m a a k t e m o d e r n e hoeden a a n voor 75 pfennig. D a a r b i j kwam 20 pfennig t r a m g e l d , e n zoo verslond h e t kopje r e e d s een d e r beide m a r k s t u k k e n op 5 pfennig n a . Bleef één m a r k 6 pfennig voor de g a r n i e r i n g ! S c h r a a l was h e t , m a a r h e t moest g a a n . Evenmin d u r e b l a d e r e n . E e n duivenvleugel zou de heele wereld niet k o s t e n , die zou ze v o g e l h a n d e l a a r s t e r — k r a a m n . 7 — wel afpingelen. G e r t r u d e overlegde, d a t ze a a n de poeliere t e r heilig beloven zou, d a t ze — in geval v a d e r een m a a g k w a a l k r e e g — bij n i e m a n d a n d e r s de duiven zou l a t e n koopen. D a t zou wel p a k k e n d zijn. M a a r de rozen d a n n ó g ! Ze p l u n d e r d e In g e d a c h t e n h a a r eigen en h a a r m o e d e r s hoeden en g e g a r n i e r d e k l e e d e r e n , ook de laden en k a s t e n — m a a r n e r g e n s wist ze een b r u i k b a r e roos, en ze had nog wel cen vollen k r a n s noodig 1 Eindelijk was de hoed gekocht, hij was wel)-waar van h e t slechtste stroo, m a a r overi-

gens heel netjes. N u kwam « k r a a m 7. a a n tU b e u r t . M a a r vrouw Bumsky w a s o n b a r m h a r tig. I n a a n m e r k i n g n e m e n d e d e geringe b e hoefte a a n gevogelte van G e r t r u d e ' s m o e d e r , kon e r geen vleugel op overschieten. E r hielp zelfs geen eed a a n . Kon de juffrouw h a a r z w a r t op wit beloven, d a t h a a r v a d e r een m a a g k w a a l zou krijgen t G e r t r u d e zweeg b e s c h a a m d . N u d a n ! M a a r voor een halven m a r k kon ze een duivenvleugel krijgen, vlekkeloos wit en z o n d e r een c r k e l g e k n a k t veertje. D e k o o p s t e r b e d a c h t zich n i e t l a n g e n n a m h e t a a n b o d a a n . G o e d k o o p e r k w a m ze n o o i t k l a a r . D a t b e g r e e p ze n u wel en t h u i s g e k o m e n n a m ze dus opnieuw weer h a a r t o e v l u c h t t o t d e a a n k o n d i g i n g e n . V a n rozen h a d ze m o e t e n afzien. Boze ÜDt kon even goed. I n d e L a n d s b e r g e r s t r a a t was g r o o t e uitverkoop van l ; n t . D i t m a a l ging ze e r heen t e voet en kocht voor h a a r l a a t s t e vijf-en-vijftig pfennig twee m e t e r d u n roze lint. N u w e n d d e ze vergeelscho pogingen a a n om v a n dit alles een geheel t e m a t e n , m a a r h e t l u k t e niet, e r was geen fraaie g a r n i e r i n g v a n t e m a k e n . H e t stond wel goed, m a a r ' t was niet schoon. H a a r vlugge vingertjes w a r e n n i e t geoefend in dergelijk werk. D a g a a n d a g kon m e n h a a r voor de r a m e n der hoedenwinkels zien s t a a n in de hoop hier iets wijzer t e worden. H o e n a t u u r l i j k en los slingerden zich d a a r de linten. Ook zelfs de g r o o t e vleugels bleven e r mooi om d e n hoed gelegd, w a a r o m wilde d a t haai- nu n i e t gelukken ? M a a r h e t g e l u k t e h a a r n i e t ! H e t d u n n e lint log slap en armelijk om d e n boogen Lol, h o e dikwijls, ze h e t ook e r afgehaald en weer opgestrikt had I D e vleugel stond steil recht op, koud en z o n d e r bevalligheid tusschen d e magere lintlussen. H a d ze toch m a a r w a t rozen g e h a d , een vollen iroztentak, d a n was alles wel vanzelf g e g a a n , e n zou d e sierlijkheid ook gekomen zijn. Eindelijk gaf zo h e t o p . Ze zou e r uitzien als een vogel v e r s c h r i k k e r — ook goed. Ze had t e n m i n s t e h a a r wil d o o r g e z e t . en h a a r hoed b e k o m e n . E n d i e n triomf kon niemand h a a r o n t n e m e n , al was ' t een droevige overwinning geweest. D e d a g van hot feest was a a n g e b r o k e n , eens t r a l e n d e zomerdag. Blauw en wolkeloos als een g e s p a n n e n t e n t z e i l welfde zich de hemel boven d e stad. Bozen, jasmijn en linden geurden. De h e e l e lucht scheen e r van vervuld t e zijn. Om zes u u r zou de t o c h t n a a r Tegel a a n v a n g e n en om»vier u u r stond G e r t r u d e reeds k a n t en k l a a r . H e t p a s g e s t r e k e n wit b a t i s t e n kleedje kon nog b e s t dienst doen, m a a r de h o e d ! Ze durfde bijna n i e t in eten Bpiegel t e kijken. H e t volle blonde h a a r h a d ze zóó opg e m a a k t , d a t h e t zooveel mogelijk den r a n d h e t hoofddeksel zou v e r b e r g e n . H a a r o u d e r s woonden in h e t u i t e r s t e westen van Berlijn. Aangezien deze n i e t n a a r h e t feest zouden g a a n . werd G e r t r u d e a a n een b e . vriende familie t o e v e r t r o u w d , in wier gezelschap ze geleide vond. H a a r weg n a a r die familie leidde door de velden. L a n g z a a m en peinzend wandelde ze e r h e e r en m e r k t e e e r s t nid. eens, d a t ze werd nogeloopen d o o r een drietal a r m e k i n d e r e n , die zingend a a n k w a men, m e t de h a n d e n vol witte bloemen. Wit, rood, goud geel, b l e e k n a a r s bloeide h e t in de vuile Randjes, die de stengels omvat hielden. Mooie, versche bloemen, d a m e . Toe koop ze van ons

Een gedachte flitste door Gertrude's b r e i n . Bloemen 1 Frissche, bonte bloemen I En wad een masEU voor een krans om haar hoed. Bloem e n , dio noodig waren om zijn armoedigheid van h e t hoofddeksel zou verbergen. Ze opende h a a r handtaschje. Geld had ze niet, m a a r wel twee g r o o t , tabletten choco.lade als mondvoorraad. — Wilt gij deze chocolade voor uwe bloemen vroog z e h a a s t i g , en wilt gij mo dun helpen een k r a n s t e vlechten. M e t een j u b e l k r e e t werd dit voorstel begroet en w e l d r a z a t e n ze alle vier iu de w e i d . en m a a k t e n een dikken b o n t e n k r a n s . De k r a n s ging om d e n hoed over h e t dunne lint en vrouw B u r n s k y ' s duivenvleugel stond te midden van dio b o n t e p r a c h t zoo schitterend wit en natuurlijk, d a t h e t een ware- lust was. G e r t r u d e ' s h n r t klopte sneller, toen ze zich zelf in h a a r zakspiogeltje bekeek I N u behoefde ze zich voor niemand te verbergen, ook niet voor den jongen secretaris H a n s Waldegg. Hij had h a a r oogenblikkelijk in h e t oog en vroeg h a a r de eerste quadrille. Toen men jindclijk voon h e t eten n a a r het op een hoogte gelegen t u i n h u i s t r o k , bleef hij n a a s t haar g a a n . E e r s t op den sn.illcn weg langs het meer, dicht langs h e t water, w a a r i n zich de p u r p e r e n avondhemel weerspiegelde — toen door h e t schemerige woud onder eiken en beuk e n . Ze wisten zelf niet hoe het kwam, d a t zu plotseling do l o a t s t c n en bijna alleen w a r e n . — W a t ziet gij e r v a n d a a g beeldig uit, juffrouw G e r t r u d e ! zei H a n s Waldegg, e n keek h a a r daarbij liefdevol en bewonderend in de oogen. E n wat s t a a t die hoed u goed 1 Een hee! nieuw oorspronkelijk denkbeeld,, die levendo bloemen ! Een w a r e k o s t b a a r h e i d ! G e r t r u d e lachte eenigszins v e r l e g e n ; toen v e r t e l d e ze hem echter alles, ze wilde zich nici a n d e r s voordoen d a n ze was. Hij mocht nie' d e n k e n , da), ze eene wufte m o d e d a m e was, di< en niu.-ii- op uit was d u r e hoeden te koopen. Toen de jonge m a n de geschiedenis van der hoed vernomen h a d , n a m hij h a a r h a n d e n __ k u s t e voorzichtig h a a r b « p r i k t e vingertjes D a a r n a t r o k hij h a a r een zijpad op, w a a r hc: nog licht genoeg was om h a a r in de jonge mooie, gelukkige oogen te kijken, m a a r ook on, een brief te lezen, dien hij uit d e n zak h a a l d e I n dien brief lazen z e : « Gij schrijft, lievr jongen, d a t gij een jong meisjo bemint, dat n a a r gij oordeelen k u n t , niet m e t aardsch' goederen is gezegend. W . behoeven daaro) gelukkig niet t e l e t t e n , en als zij overigens ge schikt is uw vrouw t e w o r d e n , d a n m a a k t dn geen b e z w a a r . V a n m e e r gewicht vind ik, da. ze gezond, frisch, goed en bescheiden is, da ze zelB weet w a t ze wil, niet verkwistend is ei h e t leven zoowel in groote als in kleine dinge; p r a k t i s c h opvat. En als z e de eigenschappen bezit, die voor een goede huisvrouw noodij zijn, d a n schenken we g a a r n e onzen zegen. • Verdeu lazen ze niet. I n p l a a t s van h e t pa pier d r u k t e ze elkanders h a n d e n en bezegel den h u n n e liefde m e t een kus. — G e r t r u d e , fluisterde H a n s Waldegg, toe* h e t gezelschap l a a t in den avond uiteen ginjt dien hoed moet gij mij geven. D a n s t u u r il hem morgen aan mijne moeder en schrijf baa; de geschiedenis. ,. . En zoo kwam het, d a t G e r t r u d e l a a r mooie zelf opgemaakten «kolbak.-hoed slechts dn eene maal gedrageji heeft.

n

ï_

"«"»

— ONS BIJBLAD

190

stukje recht bekomen het recht om hunne vertegenwoordigers te kiezen voor den Werkrechtersraad die dan pok hunne belangen zullen verdedigen. in Voor ons, socialistische vrouwen (daar behoor ik nu ook toe) heeft dit echter nog eene Lieve Zuster, andere beteekenis. Ik had beloofd u don uitslag te laten we- heele Het is de le stap naar den weg, om met geten van do huismeeting welke in mijn huis lijkheid van stemmen zonder geslachtsveris gehouden geworden. schil samen den strijd aan te gaan tegen onEr waren redelijk veel vrouwen komen zen gezamentlijken vijand: het kapitalisme. luisteren, alhoewel ik er meer verwacht had, weet wel hoe de menschen en net meest want ik heb er veel- propaganda voor ge- deGeburgers altijd zeggen, dat de vrouw in maakt, heb ik naderhand toch gehoord van haar huis moet zijn maar het zijn zij toch die de andere, er waren er verschillende op on- de vrouwen gedwongen hebben, omdat zij aan zen wijk, dat zij eene van de beste is ge- de mannen zoo veiuig betaalden uit haar huis weest. Ik zal trachten zoo goed mogelijk weer te gaan werken, maar dit is enkel omdat ifij te geven wat do spreker zooal zegde. uit haar meer winst kunnen halen omdat zij Het is de kiezing voor den Werkrechters- nog zoo weinig vereenigd zijn. En dat dit raad waar do vrouwen voor de eerste maal veel ellende hoeft teweeg gebracht, daarvoor mee voor stemmen dio ons hier heden samen- hoeven we maar eens rond ons te zien. De brengt, en dat is wel iets heel belangrijks burgerij die steeds gezegd heeft dat de wervoor haar, omdat we daardoor eens tot dat kende klas maar haren plan moest trekken, deel van de arbeiderskasse kunnen spreken zooals ze het ook in dat geval heeft gedaan, tot wie we anders bijna nooit geraken. heeft toch een beetje den bal mis geslagen, Geen wondor wanneer er cen tijd komt dat want de ellende veroorzaakt door den vroude levenslasten zwaarder op de arbeidende wenarbeid is te groot om alleen te rusten op de klasse drukken dan krijgt de vrouw daar het schouders der werklieden. Denken we maar grootste deel van, zij is zoo opgeslorpt door aan de groote kindersterfte. nare bezigheden en zorgen dat ze geen tijd Deze is zoo erg geworden door do vrouwenbeeft om eens aan iets anders te denken. Daarom is de tijd van kiezing ons steeds arbeid, verricht in ongezonde werkplaatsen i'.oo welkom omdat we dan de gelegenheid en het wonen in ongezonde huizon dat het hebben tot de arbeidersklasse te spreken en do opmerkzaamheid heeft getrokken van de hen to vertellen van ons streven, hopen en burgerij die inzag dat er daar iets moest onzen strijd, en dit is vooral het geval voor tegen gedaan worden. de vrouwen, want van waar komt al deze elIn sommige steden is dan ook het cen en lende ton slotte vandaan ! ander ingericht en door de gemeente en door Is het de schuld van do arbeiders, omdat particulieren maar dit is lang niet voldoende. zij niet ganoeg werken ? Neen, we zouden eerIs dit niet waar, lieve zuster, dat zooals der het tegendeel moeten gelooven, want hoe de spreker zegdo, er overal luchtige en goed hoe moor zij werken hoe armer zij worden. En verzorgde kinderkribbon zouden moeten zijn don we dit dan niet ook. en gemeentelijke melkinrichtingen waar de Liove zuBter, het is nog niet lang geleden moeders aan goedkoopen prijs goede melk ilat hier in de vlasnij verheid eene crisis is kunnen verkrijgen dan zou het toch niet zijn geweest. Gedurende 3 maanden moesten de dat zij hunne kinders langs hier en langs menschen 1 dog per week minder werken zon- daar moeten doen bij menschen die het ook der vergoeding, en dit in zoo een duren tijd. doen om iets bij te verdienen en waar ze lang De reden ? Omdat zij te veel voortgebracht niet goed genoeg verzorgd worden, en al de hadden en er niet genoeg gekocht werd, ver- slochte melk die geleverd wordt, dat weten schrikkelijk hé, terwijl zooveel menschen wij het best hé I condor kleederen loopen. De kindersterfte is zulk oen verschrikkeEn dat er zooveel meer voortgebracht lijk verschijnsel in allo landen dat er in wordt dan vroeger komt door de machines Frankrijk eene wet is die zegt dat do voeddio meer en meer verbetert worden en door sters (minnen) dje kinderen van rijken voede vrouwen on kindorarbeid die in den laat- den, niet eerder kinderen mogen aannemen, sten tijd sterk is toegenomen en die natuur- dan rannoer hun kind zeven maanden oud lijk door de fabrikanten uitgebuit worden. is, do kindorsterfte is sinds dien maatregel Al deze vrouwen hobben nu een klein op dien helft gedaald.

bw verhaal in brieven

ÜÏ.S BIJBLAD

6 Zooicts hebben wij niet in België alhoewel de Vlaanderens het grootste getal yoedBters leveren. Denk eens lieve zuster, wanneer wij ieniani' haar kind zagen verwaarlooz'en en sterve/ om dat van eenen rijke te voeden voor geld, dachten wij dat dit maar uitzonderingen waren, maar nu komt men ons bewijzen met cijfers dat dit zoo erg ia dat men er eene .wet moet voor maken. ^ In Duitschland is het nog erger; in het kinderhospitaal .van Kiel. heeft een zekerq dokter Stark proeven genomen om zuigelingen te voeden met melk van zoogende vrouwen, de uitkomsten waren uitstekend en nu ijvert deze dokter zéér voor de inrichting van vrouwenmelkinrichtingen, waar de melk aam de vrouwen afgetapt word en aan zooveel of zooveel de liter verkocht wordt 111 Wanneer men zulke dingen verneemt kan het niet anders of men vloekt de maatschappij die zooiets toelaat en men gaat vanzelf behooren tot de soc. partij die wil dat zulke toestanden uitgeroeid worden. En we moeten ijveren, lieve zuster dat zü zoo sterk mogelijk wordt, want alles wat de burgerij voor het volk wil doen is alles maar plaosterkens op eene wonde. Zoo is er een ontwerp ingediend van eene gezondheidswet, een naaping van de wet Boussil uit Frankrijk maar mon heeft zorg gedragen het verbod er uit te laten dat de voedsters hare kin-. deren eerst zeven maanden moeten voeden vooraleer zij die van anderen kunnen voeden.; Voor dat alls moeten we zelf zorgen en ge zult nu vanzelf begrijpen dat de vrouwen nieti enkel het kiesrw-ht zouden moeten hebben voor don Werkree-htersraad maar ook voor de Kamers en Gemeente want wie het liefste wal de vrouw bezit verdedigen tegenover het onmeedoogend kapitalisme als fcij zulks niet doet in en met de soc. partij I Dat alles, lieve zuster, is nog maar een klein gedeelte van wat er hier gezegd is, en dat zou ik U niet allemaal zoo goed kunnen vertellen, ware het niet" dat ik hier eene vriendin heb gevonden die ook van dat alles overtuigd is en wil, dat ook op den buiten er verandering komt en mij dus helpt om u zoovoel mogelijk over onze gedachten mede te deelcn. En nu heeft ons loven nog zoo veel schoons nu wo weten dat er eens verandering zat en moot komen, heeft het cen dubbel doel, want wanneer wij in de soc. partij strijden voor eono betere toekomst, zal dezo dan ook niet ten goede komen aan onze beide lievelingen? Nu bgrijpt ik zeer goed den haat die er

heerscht onder de burgerij tegenover het socialisme, maar tevens beklaag ik de menBchcn die zich van hen laten beetnemen. En nu, liove zuster, toekomende jveek, (chrijf ik u nog zoo veel. Ontvang intusschen van do kinderen twee dikke kussen en van mij en Jan een hartelijke handdruk. Uwe lieve zuster, MABTHA.

Het Wijnvaatje

.'.

_

• •

•

N

-

•

•

Een uurtje voor het overnemen .van den nachtdienst liet do stationbeambte aan het grensstation eon vaatje wijn in het bureel brengen, dat hij wilde verzenden naar vrienden in het naburige-land. Hij nam inlichtingen bij de douanen, welke pleegvormen hiertoe moeeten vervuld worden, en op welk uur van den dag dit hun de minste moeite verschafte. Hét antwoord luidde dat de morgenuren hiervoor 't best geschikt waren. Mahdler, zoo heette do beambte .liet daarom het vaatje rustig liggen in het goedcrcnlokaal; hij zou morgen vroeg na hot afloopen van zijn nachtdienst, de zaak in orde brongen. De nachtdienst aan een grensstation is alles behalve prettig, vooral wijl het koffiehuis onverbiddelijk gesloten wordt na het vertrek van den trein van elf uur. Ook nan veel rust valt niet te denken; ten eerste is de sofa in het lokaal hard, en ten tweede wordt men elke paar uur gewekt voor een trein. Toen Mahdler om acht uur afgelost werd 'door zijn opvolger, had hij groote haast weg te komen, ten einde thuis goed uit te slapen. De aflossende collega vond,dat er een sterke wijnlucht hing in het bureel; dit was verklaarbaar door de aanwezigheid von 't vaatje. Hij 'liet dit naar buiten brengen door een knecht, en bij dio gelegenheid merkte men, dat het .vaatje heel licht was en erg klokte bij het verzetten. De inhoud moet dus aanzienlijk verminderd zijn. De beambten wilden daarover later geen last hebben, er werd proces-verbaal opgemaakt en een afschrift gezonden aan __tahdler,mct uitnoodiging, zelf onderzoek naar den dief to doen. Onderwijl kwam een van do douanen informceren, waarom het vaatje niet uitgeklaard werd; ook hij verwonderdo zich ovor het tekort. Diefstal in een stationgebouw — dat was ongehoord. Als oen loopend vuurtje ging het gerucht rond en ook de politic begon er zich mee te bemoeien. Allereerst werd scherpzinnig ')_r naar gevischt, of ook iemand van het sta-

_9_

tionspersoneel dien ochtend in bijzonder katterigen stant verkeerde. Gelukkig Was dit bij niemand het geval. Het raadselachtige prikkelde de politie. Zij zocht naar boorgaatjes — niets daarvan te zien. De kurken in bet spontgat, onder en boven, waren in orde. Totaal onbegrijpelijk, hoe 't vat van zijn inhoud kon beroofd zijn. Alleen vond men sporen van gemorste druppels. Het vaatje was gemerkt op tien liter. Er werd nagemeten, hoeveel er overbleef... vier liter. Dus had de dief ruim zes liter wijn afgetapt en meegenomen. Zooveel liter wijn opdrinken was onmogelijk voor één mensch. Mahdler zelf was do eenige, dio getuigenis kon geven, of hij ook iets verdachts in het bureel gehoord of gezien had. Hem in zijn rust storen was wreed; maar toen hij 'B middags, lekker uitgeslapen, op het bureel verscheen, werd hem dadelijk mededeeling gedaan van het geheimzinnige geval en de politieagent begon een verhoor. Mahdler had echter niets verdacht waargenomen. De inspecteur begon in zijn ijver alle menschen te ondervragen, die 's nachts in het bureel geweest waren, doch allen wezen verontwaardigd de verdenking, wijn te hebben gestolen, van dé hand. Zij beklaarden voorts onder ambtseed, dat zij ook niets verdachts hadden opgemerkt, alleen een sterken wijngeur. De inspecteur vroeg nu aan Mahdler : — Hebt gij onder den nachtdienst wijn gedronken ? _- Ja. — Hoeveel? — Nu, eenige kwartliters, denk ik. *-»' Kunt gij niet ongeveer het cijfer noemen 1 — Dat kan ik niet, of do kellner moet mij eerst zeggen, hoeveel ik heb gehad. *** Liot gij don wijn uit het koffiehuis halen ? — Ja. •— Door wien ? — De kellner bracht mij den wijn tot... — Tot ! — Het sluiten van het koffiehuis. >— Hebt gij daarna, tot aan uw aflossing, water gedronken ! — Verschooning ! Ik drink nooit water! •— Wat hebt grij dan gedronken! — Dat doet er toch niets toe! — Zeer veel zelfs. De raadselachtige diefstal moet opgehelderd worden. Ik ben hier ambtshalve, dus... — Stuur dan die monschen wog. — Waarom 1 — Omdat ik u onder vier oogen de gewenschte opheldering kan geven. — Goed I

De inspecteur ging met Mahdler in een leeg kamertje, Hier bekende de ambtenaar, dat hii zijn eigen vaatje bij 't bovenste spontgat had geopend en door een gutta-percha slang dan wijn er uit gezogen had. — Zes liter! riep do ander verbaasd. — Hoeveel het is geweest, weet ik niet'; Maar ik had een vreesclijken dorst. Des mor/ gens vroeg heb ik en andere kurk in 't gat gedaan en ben slaperig naar huis gegaan. D. duivel halo al die nieuwsgierige menschen.

ter, later... toen moeder dood ging, an de tering, was ik veertien... most op do anderen passen — ze 's avonds brood geven, als ze van de fabriek kwamen... ze naar bod brongen. Don begon vader oten klaar te maken voor de dag van morgen. En op Zondag, as vader thuis was — bekeken we een klein'doosie. — Daar was moeders kruisie en trouwring in... dnn vertelde vader de broertjes en zussies alles van moeder... zoenden we de ring en 't kruisie, dat zij ook zoo dikwels had gezoend... en dan was 't, of ze weer bij ons was — weer mot ons sprak. Vroeger... vroeger... smorgens in do donker weg — 's avonds in de donker weer thuis. Alleen op Zondag zag je 't daglicht — zag je de zon... maar niet altijd. Vroeger wou de zon voor ons ook wel 'ns niét schijnen — zaten wo thuis... vader vertelde den sprookies, vertolde vaft moeder... van alles... Vroeger Ja, toon was 't heel wat anders. Vroeger... (hij suikt zacht). BONT. — Kom Heins, d'as nou voorbij. HEINS. — U hebt gelijk. Da's voorbij. Ze hebbon 't nón vele beter... veel, véél beter. _ïn nóg zijn zij ontevreden — nóg verlangen ze weer anders, t erschil tusschen menschen bestond immers altijd — BONT. — Zeker zéker... HEINS. — Wij zijn maar de kleinen — motte ons schikken naar de omstandigheden ... hobben weinig to vertellen. We motte bly zijn dat we 't léven hebben — dat wo nog op tijd 'n hap eten krijgen. Zoo wil 't toch God immers, en magge we ons tegen zijn wil verzetten ! BONT. — Wat God doet is welgedaan. HEINS. — Zoo is 't ook. Hier beneden is alles maar geleend, zei m'n moeder altijd — boven hebben wo 't beter, véél beter. BONT. — Je moeder was 'n brave vrouw, Heins — HEINS. — Dat wos ze, Eerwaarde... braaf en "cdsdionstig en in haar innig goloof en I

geen vertrouwen in 't woord van vader ea moeder... geen gehoorzaamheid. Ze doen hun eigen zin — verlaten 't nest — zion niet meer om naar vader en moedor... vergeten Alles... de pijn en de smart, 't verdriet dat je van zei had, toen ze nog zoo heel klein waren. At ze klein zijn, trappen ze in je schoot... en as ze gróót zijn op je hart. 'n Ouwer mag geen plezier van z'n kinderen hebben — 't stuk! brood, waar wij vroeger naar verlangd hebt bon, smijten zz moedwillig weg. 't Gaat ze to goed tegenwoordig... 't gaat ze te goed. Nou hebben ze hun zin — staan op straat. Wel hebben Willem genog. gewaarschuwd — Hij wou niet luisteren — wist 't beter dan wij... dan ü — BONT. — Van Jan Nelkens begrijp ik 'È hcelemaal niet. HEINS. — Och, die jongen is meegesleept — hebben ze de kop gek gemaakt. BONT. — Geloof ik ook. HEINS. — Nou zitten we d'r mee — w|J met Willem en Nelkens met Jan. BONT. — 't Is jammer — 't waren ander» twee flinke jongens. Enfin, jullie zitten d'l miee... t HEINS (moedeloos). — Ja, ja — wij zittea d'r mee... BONT. — En ik weet geen uitweg voor zey Ik heb m'n best gedaan voor je zoon, in dal hoop, dat ie nog veranderen zal — maar d_ patroon, meneer Smit, blijft weigeren. HEINS. — We kunnen 'm geen ongelijk' geven, Eerwaarde. . BONT. — En bij 'n ander...! Ja, bij wi. moeten ze hier terecht komen! Wie wil ztj an 't werk hebben! HEINS. — Niemand... niemand. BONT. — Ik vrees d'r óók voor. HEINS. — Da's nou js_ouwe dag._._verdrie( en ellende. — — _-» » - •

«ii»u«)iii!»»»»ü«0
Levenswijsheid De arbeid kan alle dagen brood verschaffen; maari heit boteren blijft overgelaten aan de t__. vredenheid. Voor krachtelooze woorden kan het volk' slechts oen zeer matig gevoel van eerbied heb-: ben, nimmer vollen cecbied, nimmer toewijding, nimmer volkomen berusting. Het is aangenaam zoo vele en zoo verschil--' lende menschen te ontmoeten, maar ik bemerk toch, dat, al kan men goede vrienden wezen met velen, men toch slechts met zoe_| weinigen vrienden wordt. Iedero vrouw, die een hart heeft, weet, daf dit een ten minste even gelukkig deel van haaf persoonlijkheid is als bijvoorbeeld haar, harts. tocht voor de wetenschap. Men wachte nimmer op buitengewone gele. genheden ; de gewone gelegenheden grijpe men aan en trachtc haar, buitengewoon (dolt wit zeggen: groot en gunstig) te maken.

Prijsraadsel 241 1 2 2 3 is een zwaar metaal 4 2 2 3 is het verkeerde van welstand 5 2 2 3 is cene schoone kleur Antwoorden sturen binnen de acht dage? aan het volgende adres : Bljblad Vooruit, HooMoort, 2 0 , G«_t Oplossing nr 240 Men moet liet ijzer smeden terwijl hot heet fs.

_-

Fabrieksmenschen Spel van leed on strijd in 4 bedrijven door il KESNIG JBekroomd in den prijskamp voor Tooneel. ' Üettcrkunde, met den 8en prijs, door de Btad ;. .Antwerpen in 190..) FRAGMENT UIT HET 8c BEI)KIJF i Personen t ; Kapelaan Bont. ' Heins (oude, verlamde arbeider). .o Tooneel J|6EINS. — Uw Eerwaarde is to goed voor ons. j BONT. — Men kan voor z'n evenmensch Dooit te goed zijn. 't Is plicht, z'n naasten to helpen en donk is daarvoor overbodig. HEINS. — Uw Eerwaarde heit al veel voor pns gedaan. Héél veel. .' BONT. — Nou asjeblieft niet overdrijven, trader Heins. Voor jou zou ik nog veel meer .willen doen. Jij bent immers niet verantwoordelijk voor je zoon... als jij d'r iets aan doen kon — HEINS. — O Ja, Eerwaarde — , BONT. — Dat weet ik wel — is me ook wel bekend. De afdwalingen van je zoon, z'n bedanken als lid van onze katholieke vereeniging, hebben je genoeg leed gedaan. HEINS. — Dat doen ze nóg, Eerwaarde — Dat doen ze nóg. BONT. — Begrijp ik heel goed. Héél goed. Over dergelijke zaken kan men zich niet zoo gemakkelijk heenzetten. HEINS. — O. nee — : , BONT. — En vooral, nou je zoon nog bij je jn huis is — hij met je onder één dak woont. Dio jongen moet wég — je huis uit. Hij leeft ten koste van jóu. HEINS. — Nee, Eerwaard* — hii krijst gold •___ z'n v.rcelli_tng «n <_at...

BONT. — geeft ie jullie — HEINS. — Ja, Eerwaarde. BONT. — Maar Heins, hoe heb ik 't nou ?... Dat geld mag je niet aannemen. Gold van die lui... Dat had ik niet van je verwacht, Heins. HEINS. — Wat mot ik dün doen, Eerwaarde 1 B_—<__ _.r__o_ <..,„_ — n.11 ',_,1 armoe. Moeder

kreeg kind op kind — kon nooit uit de schuld kommo... bij de patroon niet, bij de winkelier niet, bij niemand. Toen ging vader ook. 's nachts werken — ketel schoonmaken voor 'n daalder. DAg en nacht werken. Zoo was 't vroeger — en toch waren we nog dankbaar, dat 'r geld verdiend werd — dat we niet altijd hadden aardappelen met 'n regenbui — Ja, ja... zoo noemden we dat altijd. Elke veertien dagen — op Zondag — as vader ketel had schoongemaakt, kregen wo 'D stukkie spek — elke veertien dagen — en dan was d'r feest in huis... waren we blij: Ik bracht toen al n gulden in do week thuis; 'n gulden en dan kregen we ook wel es spekpannenkoekcn. As vader dan weg most op Zaterdagavend en moeder an 't bakken was, dan zei. vader altijd: <•• Vrouw, bak die van mijn wat dunner, dan hebben de jongens ten minste óók nog wat.» — En dan ging vader weg tot Zondagmorgen acht uur — ketel schoonmaken. Weet u wat dat is?... Hebt u daar wel 'es iets van gehoord!... BONT. — Ja, 'n enkele keer. HEINS. — De fabriek bleef dan op Zaterdag doorwerken tot de namiddag. Dan werden do vuren onder do ketel weggehaald en de stoom zooveel mogelijk uitgeblazen. Tijd tot afkoelen was d'r niet... en as vader dan in de ketel ging, waren de platen dikwels nog gloeiende heet — begon ie schoon te maken... ik wéét 't... heb dat later óók zoo dikwels gedaan — En as je dan Zondag thuis kwam, was je ziek van de heeto lucht en van de Btank en van de oliedamp — ging je eerst naar de Heilige mis en daarna naar huis, slapen, tot 's avends... at je 'n stukkie en ging dan wéér slapen tot maandagmorgen vroeg... héél vroeg — voelde je wel pijn in ja hoofd, in je lenden, in je borst, maar was je blij dat die daalder weer verdiend was. BONT. — De menschen waren toen nog heel tevreden met hun lot. HEINS. — Zeker... ze waren tevreden —(vordiopt i-.ieli weer in 't verleden). EénS bracht, ik vwlor z'n potje eten... de eerste d a g

i -•

'

•

dat ie aan 't schoonmaken was. Angstig ,etond ik to kijken in de stokerij, waar va;der most zijn. Mannen mèt zwarte handen \sn zwarte gezichten vroegen me, wie ik hebfcen most. Ik noemdo vnderB naam. Van 't lawaai en gehamer in die groote stoomketel ,word ik bang... kon niet hóóron, niet denken — Een vaj. die zwarte mannen ging plat op de vloer liggen en riep' iets door dat gat van de ketel en toen kwam vader... net zoo zwart en vuil als dio mannen, 't zweet liep 'm langs 't gezicht. Ik had 'm nog nóóit zoo gezien... begon uit angst te schreeuwen — toen was ik nog geen zeven jaar. Eerwaarde — liet •'t pannetje met eten vallen... kreeg ransel — en ik ging naar huis met de gedachte die me bijna gék maakte: cAs vader d'r nou 'es niet meer uitkwam — as ie d'r es niet meer uitkwam...» Zóó was 't vroeger BONT. — Ja, zoo was 't vroeger. HEINS. — Later ben ik d'r an gewoon geTaakt. Och, je raakt an alles gewoon — heb 't zelf zoo dikwek gedaan... tot ik niet meer kón, door m'n borst — rp'n vrouw ook niet tneer wou hebben dat ik 't dcê, toen onze Willem wat grooter werd — iets begon mee te verdienen. Bij de eerste Heilige Communie, had ik 'n nieuw pak gekregen — had moeder bespaard vau 't ketelgeld van vader en dan zei vader, as ik op Zondag dat zwarte pak an had : «Zie je jongen, jij draagt nou 'n zwart pak, omdat ik 't zwart verdiend heb.» — Vroeger... toen we in do winter an do hand van vader en moeder uit de kerk kwamen en huilden van de kou, dan trok moeder ons dichter naar 'r toe — stopto onze bandjes onder r doek... an weerszijden onder 'r doek... en dan hepen wo wat harder — kon vader niet moe komme. omdat ie asthma had... en dan ging moeder ons troosten en verblijdde ons met de Communie, wat we dan zotten krijgen — En we waren gauw weer stil — alles was weer vergeten, bij do gedachten an wat komme zou. BONT. — Heerlijke tijd, ja jeugd... .-H-JMH . __ _-_,. '__ heortvvijko ta.d... m u r l a -

t

vortrouwen. op God ziin we opgevoed en 1 grootgobraclit. Jlnar nóu, nou bestaat groen I r*ozt*B moor _»ü_ do. ïclndoron.... ttoca •lvlirr-r

V

=s

Kamer van Volksvertegenwoordigers Zitling van 28 Maart 1912 OCUTENDZITTING (Vervolg.) Gezel C. H Ü T S M A N 8 . — De Bestendige Reputatie weigert slechts toelagen aan uitsluitend confessionneele mutualiteiten, doch _•_ katholieke mutualiteiten krijgen toelagen. Deze stelling strookt met de grondwet, en ik heb aan ouze inrichters gevraagd ot zij bij voorbeeld rekening hielden met de kerkelijke begrafenissen. Welnu, het Volkshuis heeft mij geantwoord dat het die begrafenissen betaalt en i i heb hier doodbrieven op den naam van verschillende onzer vrienden die kerkelijk werden begraven. Ia uwe katholieke maatschappijen legt men de verplichte communie op, en het bijwonen van de mis en het lof. Deze m a a t schappijen sluiten de socialisten uit, men spreekt niet van de liberalen. Te Meenen geven de statuten beslissende stemmen aan den pastoor of den onderpastoor, wanneer deze hein vervangt. M. A. H Ü B E B T . — WaA kwaad steekt daarin 1 (iezel C HTJYSMANS. — H e t reglement van de iabriek Plissart voorziet eene zielm.s, en de werkii.-i.n die de fabriek verlaten verliezen al wat zij in de mutualiteitskas gestort hebben. Dit stelsel heeft voor gevolg dat alleen de katholieken in deee fabriek kunnen blijven en dat de pa:roon het geld opstrijkt van zijne werklieden die de fabriek verlaten. Te Aalst bestaan er werkmanshuizen die aan de patroon3 toebehooren, waaruit men de huurder zet zoo hij niet meer bevalt, meedoet aan werkstaking. Het is overal hetzelfde stelsel. Gisteren heeft de heer Colfs spottenderwijze aan de socialistische mutualiteiten verweten dat zij bijdragen doen ontvangen voor de politiek en de propaganda. Maar weet men dan niet dat de eerste socialistische instelling in België eene mutualiteit was, die van Fay_, in 186S gesticht en waarvan C'avrot sedert 1870 lid was. De mutualiteiten zijn een der grondslagen van onze partij! M. COLFS. — Ik heb hulde gebracht aan den mutualistischen ijver der socialisten. Gezel C. HÜYSMANS. — Maar gij scheent te willen doen denken dat een deel van het geld der mutualiteiten voor de politiek diende. Buiten de mütuolistische kas hebben wij afzonderlijke kassen. Beeldt men zich in dat de mutualiteiten winsten opstrijken? Onze mutualiteiten die de a r beidersklas groepeeren. waren instellingen van strijd en verdediging, want vergeet het niet, wij zijn de vervolgden en gij de vervolgers. (Aan de uiterste linkerzijde: Zeer wel') M. COLFS. — Ik heb slechts een artikel ui; een socialistisch blad aangehaald. Gezel C. HÜYSMANS. — Wij houden overigens niet aan het voortbestaan van dit stelsel. Wij vragen eene algemeene wet en de afschaffing van de ondersteunde vrijheid ; d' '.e hebben wij slechts aangenomen, omdat wij niet anders konden. Wij zouden lier al onze mutualiteiten samensmelten in eene enkele groote inrichting. Gij zegt dat er geene politiek mag bestaan in de mutualiteit. Goed. Doch de mutualiteiten hebben er belang bij goede wetten t e naken, en aldus is de politiek onvermijde'ijk. Gij zet de politiek voort van de mannen als Couton en Valere Mabille, die onze instellingen trachtten te niet te doen. Wij integendeel, vragen slechts gelijkheid voor allen, zonder iemand uit te sluiten, zooals de heer Verhaegen in 1910 schreef in de -Tweedo Vlaamsche sociale Week> die ons hulde bracht in de volgende bewoordingen: elk moet er aan toevoegen dat samenwerking, mutualiteit-syndicaat, werken van rijen wil, in vollen bloei zijn bij de sociaisten, en dat zij op dit gebied de vruchten •an hun wijs beleid inoogsten. Zij ontzien ich geen moeite, verspreiden hunne leer por woord en pen, waarom zouden wij het -ttkennen, zij kunnen ons vaak tot voorloeld dienen door hunne krachtdadigheid, ïunne volharding en hunne tucht.•> (De heer Cclts valt in de rede). Gezel VANDEBV-__.DE. — Bepaal u bij uwe eerroovende aanklachten tegen de magistraten in Congo. M. A. HÜBEBT. — De heer C. Huysmans sprak over de toelagen, verleend aan de mutualiteiten door de Bestendige Deputatie van Brabant. Ik antwoord hem enkel met den brief van 83 Februari 1912 van de Bestendige Deputatie aan het Comiteit van de Maatschappij Sint-Jozef die haren zetel heeft in de Brial, monstraat, in den kring «Eendracht en Arbeid-, -Mijne heeren, -Ik heb de eer n te berichten dat uwe aanvraag om toelage op de provinciale begrooting van 1911 niet is ingewilligd door de Bestendige Deputatie krachtens art. 3, litt 5 van het provinciale reglement van 10 Del eember 1910. dat luidt als volgt: «Geen pro-

verleend aan eene maat'" v iappij welker leden enkel worden aangenomen op voorwaarde dat zij behooren tot eene bepaalde geloofsbelijdenis of deel nemen aan bedrijven of plechtigheden van een bepaalden eeredienst. -Die bepaling is niet van toepassing op de maatschappijen welke hare leden verplichten een kerkeüjken dienst voor de afgestorvene leden bij te wonen, op straf van eene kleine boete ten voordeele van de weduwen .en weezen der overledenen. .Artikel 1 -uwer statuten valt onder de toepassing van die bepaling. >De gouverneur, -(Get.) E , Beco. En ziehier artikel 1 der statuten van die mutualiteit: «Art. 1. Eene mutualiteitsafdeeling werd gesticht in den schoot van den werkmanskring -Eendracht en Arbeid* te Sint-Joostten-Oode, op 1 Mei 1S93, onder den n a a m : Mutualiteit Sint-Jozef. >De christelijke liefde en broederlijkheid tot grondslag nemende, heeft de afdceling tot- d o e l : « 1. Onder sommige bepaalde omstandigheden aan de werkende leden die ziek zijn of gekwetst bij ongeval de geneesmiddelen te bezorgen; > 2. Haneenedagelijksche vergoeding te betalen gedurende den tijd dat ze niet in staat zijn te werken; i 3. Buitengewone en tijdelijke hulpgelden te verkenen aan werkende leden die oud of gebrekkelijk zijn geworden; » 4. De aansluitingen harer leden bij de lijfrentkas onder Staatswaarborg te vergemakkelijken. i Do Maatschappelijke zetel is gevestigd te Sint-Joost-ten-Oodo en de aanpalende g e meenten. » Naar aanleiding van dit artikel 1, werden de toelagen geweigerd! Alleen de titel : -Sint Jozef» kan dus de leden der Bestendige Deputatie hinderen. (Onderbreking vanwege den heer Demblon.) I n mijne redevoering staan das niet de buitensporigheden en de onnauwkeurigheden, door den beer Huysmans aangeklaagd. Wat betreft het ingediend amendement, daartegen stel ik de voorafgaande kwestie, omdat het niet bij deze begrooting behoort. Het achtbaar lid had het moeten indienen bij do behandeling van de wet op de invaliGezcl C. H Ü Y S M A N S . — Ik ben bereid het in te trekken, zoo gij er den inhoud van aanneemt. M. A. H D B E R T . — Deze bepaling is niet noodig. Ik heb kredieten voor de bekendmaking. Gezel C. HTJYSMANS. — Zijn wij het eens over den inhoud van mijn amendement . M. A. H Ü B E R T , — Een koninklijk besluit kan het regelen. Ik zal de provinciën vragen op welken voet zij bijdragen, en er rekening van houden. Gezel C. HTJYSMANS. — D a t kan eene goede of eene slechte beslissing zijn.Zou het niet beter zijn, zooals de heer Tibbaut meent, het getal leden tot grondslag'te nemen? M. A. H Ü B E B T . — Over den grondslag kan ik geene verplichting op mij nemen. Ik zal onderzoeken welke grondslag moet aangenomen woredn, en 't zal dezelfde grondslag wezen voor allen. Gij rcoogt mij k u n nen laken.wanneer het besluit u niet bevalt. Gezel C. HÜYSMANS. — Verleden week hebt gij den heer Dejardin geantwoord aangaande de toelagen, maar niettemin hebt gij naar goeddunken gehandeld: wij duchten willekeur. M. A. H Ü B E B T . — Kan men zeggen dat er willekeur zal bestaan wanneer de gelijkheid wordt geëerbiedigd? Gezel C. HÜYSMANS. — Ik zie op tegen ministerieele willekeur; er bestaat reeds maar te veel ministerieele willekeur in Begië. M. A. H Ü B E B T . — Er zal volstrekte g e lijkheid heerschen en ik herhaal dat ik al de verleende toelagen in het Staatsblad zal bekendmaken. M. B ü Y L . — Zeer w e l ' Ziedaar waartoe mijne redevoering heeft geleid. M. MASSON. — Over het toekennen van toelagen zal dus wat meer licht worden verspreid. Dit verheugt m i j : het zal een der goede uitslagen zijn van dit debat. Wat mij betreft, il hield het er voor dat enkel toelagen dienden te worden verleend aan mutualiteiten dio zich niet met politiek inlaten. Doch wij staan tegenover een voltrokken feit. Hoe is men op dien hobbeligen weg geraakt ? Artikel 1 der statuten van de mutualiteiten moet vermelden het uitsluitend doel dat zij beoogen. Daaruit hebben sommigen afgeleid, dat ze zich niet met politiek mogen inlaten. Wij hebben daarover de waarheid slechts vernomen wanneer de uitsluitend katholieke mutualiteiten sedert lang rijkelijk werden gesteund. Vooral tegen die handelwijze zijn wij opgekonem. H e t verleenen van toelagen aan mutualiteiten, die aan politiek doen, kan als stelling verdedigd worden... Gezel BOYER. — In afwachting dat de verplichte verzekering kome! M. M A S S O N . — Inderdaad.

Maandag lAprti 1912

bergen, heeft men de kassen tot herverzekering uitgedacht en dan hebben wij het gevaar beseft, desteiüeer daar aan het hoofd dezer katholieke bonden politieke mannen der rechterzijde staan. Dan gingen onze oogen open. (Uitroepingen, rechts.) Zeker ! Velen onder ons dachten dat het de mutualiteiten verboden was een politiek karakter te hebben en daa in waren zij g e sterkt door sommige inlichtingen die hun waren gegeven. Niet ééne christene mutualiteit heeft ooit geklaagd over de handelwijze der Begeering to haren opzichte. Daarentegen hebben wij de heeren Leonard en Mansart hier bitter hooren klagen d_t zij hadden te worstelen om eindelijk eene toeiage te bekomen. H e t feit, door den heer Buyl aangeklaagd, is erg : Is het aan te nemen dat een Volksvertegenwoordiger, een Senator bij een mutualiteitsbond optradt om hem toelagen der Regeering aan te brengen, alsof het door hun toedoen ware dat de bond de toelage bekomt i Men wil overigens overal doen denken dat er niets meer te bekomen is, brug, statie, noch baan zonder toedoen van den katholieken volksvertegenwoordiger! (Links Zeer wel.) 't Is jammer dat men zijnen toevlucht tot dergelijke middelen neemt en aldus zulke verhevene instellingen als de mutualiteiten vergiftigd! Do heeren Mansart en Leonard ontvingen slechts mandaten voor de bonden en dekassen tot herverzekering: D a t is heel wat anders. Maar voor de plaatselijke mutualiteiten neemt de ministerieele willekeur hanen vrijen loop. Men heeft u gezegd hoe karig de liberale en socialistische mutualiteiten be deeld worden. En nog trekken zij eerst sedert een j a a r ! M. BUYL. — Sedert mijn vorige redevoering. M. MASSON. — Ja, uwe redevoeringen waren zeer doeltreffend. Daar de katholieke mutualiteiten zich openbaar met politiek inlaten, hebben de liberale en socialistische haar voorbeeld gevolgd. Kan het natuurlijker? Doch wanneer de heer Minister gezien heeft dat de liberale socialistische mutualiteiten het geheim hadden ontdekt van de toekenning van hulpgel. den aan de katholieke mutualiteiten, kwam er in den geest van den Minister een nieuwe regel tot stand. M. BUYL. — Juist zoo I M. MASSON. — Deze regel kreeg den vorm van een omzendbrief aan de verschillende maats.'happijen die zich willen doen erkennen en hij dagteekent van Maart 1910. Door deze regel is hij er zeker van, dat hij de liberale en socialistische maatschappijen zal treffen,maar hij kan de katholieke maatschappijen ontzien. In dezen brief ducht de Minister do meening uit, dat de statuten niet mogen voorschrijven de uitsluiting van de leden die geen deel uitmaken van een of ander politiek genootschap. Katholieke maatschappijen zijn later t o t stand gekomen en erkend, terwijl zij vervallen verklaarden het lid dat aan een socialistische betooging zou deelnemen. Alzoo blijkt uit de statuten der Maatschappij «Troost in Nood», op 23 Mei 1910 goedgekeurd en op 4 Juni 1910 bekend g e maakt in het Staatbladj dat bij geheime stemming en zonder bespreking, de uitsluiting wordt uitgesproken: 6. Wanneer men inbreuk maakt op de onontbeerlijke grondslagen der Maatschappij, godsdienst, eigendom en familie; bij voorbeeld, het lid dat zou deel uitmaken van eene socialistische maatschappij of deel nemen aan eene socialistiaAe betooging. Evenzoo luiden de statuten der Maatschappij «Sinte-Amelbergai, t e Themsche (Oost-Vlaanderen); men wordt er door den Raad bij geheime stemming buitengesloten; 7. Wanneer men inbreuk maakt op de o n ontbeerlijke grondslagen der maatschappij, godsdienst, eigendom, familie ; zoo, bij voorbeeld, wanneer men zich laat inschrijven bij eene socialistische maatschappij of wanneer men deel neemt aan eens socialistische b e tooging. M. A. H Ü B E B T . — Dr wil wel den heer Masson gelooven; en is dit zooals hij zegt, dat bestaat er dwaling. Gezel C. H Ü Y S M A N S . — Ik zou u eene erkende maatschappij kunnen aanhalen, die voorschrijft dat, in geval een lid burgerlijk wordt begraven, de erfgenamen van alle recht vervallen zijn. En dit is geen afzonderlijk g e v a l ; ik zou er meer dan tien kunnen vermelden. M. MASSON. — D e dwaling waarover de heer Minister spreekt, schijnt onuitlegbaar. Ik kan niet begrijpen dat men bij onachtzaamheid dergelijke statuten laat doorgaan. Ofwel moet men t o t het besluit komen dat ii de bureelen van het Departement van Nijverheid en Arbeid schuldige toegevendheid aan den dag wordt gelegd. M. BÜYL. — Zeer w e l ! M. MASSON. — Dit alles bewijst hoe noodig het is, het amendement van den heer C. Huysmans aan te nemen. Er hoeft meer li:ht en meer billijkheid. De beloften van den heer Minister bevredigen mij n i e t : ik verkies iets meer werkelijks. H e t geldt hier de penningen van den S t a a t ; derhalve moeten dezelfde regelen worden toegepast op de burgers.

ds feiten hebben betrekking tot eene goed- dat de heer Buyl 40.000 frank vergoeding keuring en niet met eene rekenning... van de Kamer g e n i . t . il. MASSON. — Past gij uw beginselen M. BUYL. — Dan hebben wij nog den' toe op de oudere maatschappijen! bond, voorgezeten door kanunik Nuten, die M. A H U B E R T . — Ik kan m e t ! (Uitroe- 10.000 frank ontving; de bond van den heer ping links). Zij zijn erkend en moeten het De Lalieux te Nijvel ontving 4,100 frank; d e blijven. Sint-Michielsbond waarover de heer Huys-; M. MASSON. — De katholieke mutuali- mans sprak en die notaris Possoz t e Hal t o t teitsbeweging ontving al het voordeel, en voorzitter heeft, ontving 15,800 frank; die zal ontsnappen aan het terugwerkend gevolg an den Leer Po'tllet thans M u i s t e r 13 750 van de nieuwe regelen. fiank, waaronder 3,000 frank voor propaM. A. H U B E R T . — Het is waarlijk niet ganda ; de bond van ü.n heer Standaert, 13,000 frank; de beide bonden van den heer hoffelijk aldus te spreken? Ik ben geneigd de wijziging van de vroe- de Pierpont, plaatsvervangend volksvertegere statuten voor te schrijven, zoo gij het genwoordiger t e Dinant, 33,000 en 18,400 fr. verlangt: doch gij zult er de eersten van alIn de «Handelingen » zal ik nog e e n e len door lijden. reeks andere bonden inlasschen. M. B U Y L . — H e t geldt hier niet goedgeM. SEGERS. — Wij allen worden verkeurde, maar wel erkende statuten. meld, en zijn er trotsch op. Liberalen daar-! M. MASSON. — Gij beroept u op een entegen vindt men er niet. rechtvaardigheidsbeginsel dat, volgens u, Gezel DEMBLON. — Gij maakt goed __-. in overeenstemming is met de Grondwet, guur. doch gij bekent dat gij het niet op dezelfM. LIEBAEBT. — 't Is een prijzenlijst. de wijze toepast op allen. M. BÜYL; — H e t totaal van de toelagenM. ROYER. — Er dient opgemerkt dat door de katholieke maatschappijen ontvan-; de regel eerst werd veroordeeld wanneer gen van 1902 tot 1911 bedraagt: 1. Voo_>.' de socialisten er zich konden op beroepen. kosten van eerste inrichting, 13S,9000 frank j M. MASSON. — Ik neem den regel van 2. Voor den dienst van nazicht der schriften den achtbaren Minister zooals hij is. Doch, 325,105 frank; 3. Yoor kosten van propamoest er over beraadslaagd worden, dan ganda 71,150. S a m e n : 535.215 frank. zou ik dien stellig grondiger onderzoeken. M. D E W O U T E R S D ' O P L I N T E B . — I a Zoo, bijvoorbeeld, wanneer men aanneemt dat een mutualist zich moet noderwerpen tien j a r e n ! M. L I E B A E B T : — Twee honderd jaar, aan de vereischten van een politieken kring, wil hij in de mutualiteit worden op- dat zal nog veel mècr z i j n ! (Gelach, rechts.). M. BUYL. — De onpartijdige maatschapgenomen, dan acht ik het logisch dat de pijen hebben te zamen 110,010 frank ontvanmutualiteit hem s a n uitsluiten indien hij, gen, waarvan 49,600 frank voor kosten van.' als lid van dien politieke kring, aan zijne eerste inrichting; 49,205 frank voor kantoorverplichtingen te kort komt. kosten; 11,205 frank voor propaganda. M. MOYERSOEN. — Deze stelling De socialistische maatschappijen trokken: deugt niet, amdat de mutualisten, die uit 1. voor eerste inrichting, 4,000 frank; 2.voorl eene mutualiteit zijn gesloten in geen an- kantoorkosten 500 frank; 3. voor p r o p a d-er niet meer aanvaard worden wanneer ganda 750 frank. D a t is in het geheel, ze • ekeren leeftijd hebben -.ereikt. 52,150 frank, tegen 535,215 frank door da Gezel ROYER. — Dit alles bewijst dat katholieke maatschappijen getrokken. het eenig goede stelsel de verplichte verzeDe liberale maatschappijen trokken: voor kering is. kosten van eerste inrichting, 4,000 frank; M. MASSON. — Ik ging het zeggen. voor kantoorkosten 1,900 frank en voor proTrots alle propaganda, is de mutualiteit paganda . . . n u l ! onvoldoende gebleken. Zoo acht ik het M. D E W O U T E E S D ' O P L I N T E B . — Ert hardvochtig niemand meer als mutualist hunne bedrijvigheid is ook nul. aan t e nemen, na den leeftijd van 40 jaar. M. F L E C H E T . — E n g i j lieden zijt al D a t alles moet verbeterd worden. te bedrijvig geweest om het geld op te s t r i j D e werken waarop gij roemt brengen ken. er de arme lieden toe, zelf te betalen voor M. BÜYL. — Ik heb tot hiertoe over de» de armen. bonden gesproken maar er zijn inrichtingsWelnu, ik acht dit niet goed, want er kosten voor kassen tot herverzekering. D e bestaan arme lieden die noodzakelijk in de katholieke maatschappijen hebben 20,500 fr. t onmogelijkheid verkeeren door dergelijk getrokken, de onzijdige 10,000 frank, de so-i stelsel te worden geholpen. cialisten 4,000 en de liberalen 1.00Q, te zaMen moet hulde brengen aan het streven men 655,715 frank voor de katholieken eai der armen, zij alleen mogen roemen op de 16,150 voor de anderen. mutualiteit. (Levendige goedkeuring en M. COLFS. — Hoeveel maatschappijen toejuichingen iinks.) zijn er, met hoeveel leden, en sedert hoelang M. B U Y L . — D e heer Minister van Ar- gesticht? beid had het zooeven mis toen hij zegde M. BTJYL. — Ten plattclande sticht men dat de statuten der maatschappijen die na met dezelfde leden verschillende plaatselijke zijnen omzendbrief werden bekend, ge- mutualiteiten die elk de premie trekken, maakt, goedgekeurde statuten v-aren. H e t terwijl de socialisten en de liberalen Blechts; gold maatschappijen die namelijk in 1910 groote maatschappijen stichten. ersrend werden in ik houd de namen ervan M. COLFS. — Hoeveel trekken dio plaat»' ter beschikking van den heer Minister. selijko mutualiteiten? Deze verweet mij ten onrechte dat ik de M. B U Y L . — Een laatste woord: waarheid had miskend; ik ben het niet maar Leden van de rechterzijde hebben gesp KM wel hij die de dwaling bracht. Op 7 April ken op zulke wijze dat men kan meenen 1910, antwoordende aan den heer Dejar- dat de heeren Mansart, Leonard. D e - a d din, zegde hij dat de toelage voor eerste der, enz., die zekere sommen als toelagen inrichting aan de bonden tuschen 300 en ontvangen hebben... 5.000 frank bedroeg. Welnu, op dat oogenM. COLFS. — Gij wijzigt h e t woord. J\i blik dat hij als toelage voor eerste inrich- heb g e z e g d : getrokken. tin- eene som van 30.00 frank geschonken M. B ü Y L . — ...voor propaganda_.oste__ aan den heer de Pierpont, in 1903, en aan en eerste inrichting. Men heeft namelijk geandere bonden veel grootere toelagen dan zegd dat de heer Maes meer dan 10,000 frank 5.000 fr. heeft getrokken; d e heer Maes heeft echter Alles wat ik zegde is nauwkeurig; maar iets meer dan 4,000 frank getrokken. Men de minister handelt niet aldus wanneer heeft ook gezegd d a t de neer Leonard 10,483 hij onvrijwillig is, ik wil het wel aanne- frank heeft getrokken en men heeft k u n n e * , men, mijne redevoering door verzuim ver- denken dat het was voor eerste inrichting minkt, dat is niet aan te nemen. en propaganda. Men heeft bewezen dat er willekeur beDe-heer Leonard heeft die som getrokken > staat in het verleenen van de toelagen voor eerste inrichting, enz. Hetzelfde gebeurt voor zijne kas tot ververzekering. H e t zijn dus leden van de rechterzijde die getracht met de toelagen voor den aankoop van vaandels. D a t is 't geval met de Maat- hebben het land t e bedriegen. Wat men van dit alles moet onthouden, i | schappij Sint-Rafaël te Thuin. M. OZERAY. — Men heeft er een ge- dat d e Regeering uit dien hoofde, in da geven aan de Katholieke Jonge Wacht te laatste jaren, meer dan een half millioen aan clericale w e r s e n heeft verleend en niet* Neufchateau. M. B U Y L . — Op die wijze betaalt men aan niet katholieke werken. Ik heb namelijk, de Katholieke Congressen en voordracht- hare gierigheid getoond tegenover onzijdige instellingen na de vrijgevigheid voor clerihouders met het geld van den Staat. Men' verweet mij dat ik niet aanhaalde cale instellingen. De Begeering heeft beloofd in het «Staats» de namen van de Kamerleden en Senatoren die van 1905 tot 1908 toelagen trokken blad» de lijst der toelagen af te k o n d i g e n ; zij zal het reglement der herverzekering»voor eerste inrichting, 't Is omdat er geene zijn. Daarentegen hebben de katholieke kassen herinrichten en ik verheug er n_q om, want aldus zullen allen weten wat iedei; bonden van 1902 tot 1911 aanzienlijke toelagen gekregen, zooals de Maria krans van trekt. M COLFS. — Een speldepnk was genoeg Antwerpen. M. S E G E R S . — Eene uitmuntende maat- om wat de heer Buyl een grooten luchtba* noemde te doen ineenzakken. schapoij! Vooreerst doe ik opmerken dat hij totalen M. 'BTJYL. —Zooals ook het «Verbond der Werklieden voor pensioenkassen te heeft opgegeven d i e over «zen jaren waren' Antwerpen., onder voorzitterschap van den verdeeld. De liberalen ontvingen weinig omdat er heer Segers. M. SE _.-_RS. — 27.000 leden en 250 maat- voor de laatste jaren schier geene liberal» • e'rkeade mutualiteiten of bonden bestonden; j ' ï f f i t . - - d i e 3,000 frank en 13,000 dus konden zij niets ontvangen. D e socialis- I frank trok voor zijn k a n t o o r * e n s t . tisebe, op zeldzame uitzonderingen na, werM D E WOUT EBS D'OPLINTEB. - den slechts erkend sedert 2 jaar, en daarom Voor hoeveel jaar is d a t t ook ontvingen zü minder dan onze kathoTUT BÜYL — Van 1902 tot 1911. lieke maatschappijen die in grooter getal e n ' M.' DE WOUTERS D'OPLINTEB. — sedert langeren tijd bestaan. Wat vrstaat rij door kosten van schrijfMen moet dus slechte het tiende per jaar werk, mijnheer B u y l l rekenen. • i.

TT"VT.

__. |_- ^

_!—

-ïr»

_~t-.__.-p

8

— De z i t t i n g w o r d t t e half zeven gesloten. M o r g e n , o p e n b a r e v e r g a d e r i n g t e 10 u u r .

Zitting van 29 Maart 1912 OCHTENDZITTING V o o r z i t t e r s c h a p v a n den h e e r N E R I N C X , eersten ondervoorzitter D e zitting w o r d t t e 10 u u r g e o p e n d . MOTIE VAN'ORDÈ Gezel D E B U N N E . — h Volgens h e t Bek n - k t V e r s l a g v a n g i s t e r e n zou IK g e s p r o k e n h e b b e n v a n den p l a a t s v e r v a n g e n d e n v r e d e r e c h t e r t e K o r t r i j k . I k bedoelde echt e r d i s a v a n Moeskroe»,clen h e e r L i o b a e r t . M. D E VOORZITTER.— Uwe opmerking g e l d t a l s terechtwijzing.- • L • BEGROOTING

Maandag f nprn T8T2

.. _ _'. •

óm v a n u w e n t w e g e e e n v e r h o o r o p v r a a g punten t e ondergaan. M. C O L F S . — O n d e r deze b e n a m i n g , h e b t gij o n d e r s c h e i d e n e p o s t e n b e g r e p e n : w o n e v e r r i c h t i n g e n , enz. T e n slotte stel i n r i c h t i n g v a n b u r e e l e n , t o e l a g e n voor gei k v a s t d a t sinds lar^g, alleen de k a t h o lieke, t a l r i j k e m u t u a l i t e i t e n hebben t o t s t a n d g e b r a c h t h e t g a n s c h e land door. V a n d a a r h e t b e d r a g der^'toelagen die a a n alle m a a t s c h a p p i j e n , tyjjióle^ . o n d e r s c h e i d v a n k l e u r op gelijke wijze worden toegekend. , Gezel C. HTJYSMANS. — Gij legt ons aan den band. , , , M. C O L F S . — I k hoop d a t de liberale en socialistische b l a d e n die de lijst d e r . t o e l a g e n h i e r d o o r d e n h e e r Buyl afgelezen, h e b b e n a a n g e n o m e n , de* voorzorg zullen n e m e n t e v e r m e l d e n d a t hij v e r g e t e n heeft h e t g e t a l leden v a n d o verschillende m a a t schappijen o p t e geven n a a s t den d a t u m d e r stichting en d e r wettelijke e r k e n n i n g . I k meen genoeg t e h e b b e n gezegd om d e n luchtbal dien de h e e r Buyl t r a c h t t e op t e blazen ineen t e doen z a k k e n . M. D E V O O R Z I T E R . — D e b e s p r e k i n g over a r t i k e l 26 en over h e t a m e n d e m e n t is gesloten. D e stemming zal p l a a t s hebben morgen t s 3 u u r .

VAN J U S T I C E

. c r a a d s l a g i n g over .lc a r t i k e l e n - M. D E V O O R Z I T T E R . — >V ij g a a n over t o t d e b e r a a d s l a g i n g o v e r d e a r t i k e l e n en . i_: h e r i n n e r mijne a c h t b a r e collega's d a t h e t wenschelijk is d a t ,zij h e t k o r t m a k e n . (Toetreding.) , ".. , . , A r t i k e l 1 ( J a a r w e d d e van'-den M i n i s t e r ) : Gezel R O Y E R . — D e ^ h e é r S t a n d a e r t b r a c h t g i s t e r e n h u l d e a a n d e n persoonlijk e n ijver v a n d e n M i n i s t e r . D a a r h e b ik n i e t s o p af t e d i n g e n e n o p e n h a r t i g b e t u i g i k d a t zijne r e d e v o e r i n g e n ' v a n g i s t e r e n e n e e r g i s t e r e n op mij den b e s t e n i n d r u k m a a k ten. E r is v o o r w a a r iets v e r a n d e r d in h e t Min i s t e r i e v a n J u s t i c e . O n g e l u k k i g blijft d e o u d e m e e r d e r h e i d s t e e d s b e s t a a n e n wij h e b b e n v a a h a a r g e e n d t m o k r a t i s c h e herv o r m i n g e n - v a n h e t ' gefechtswezèn' t e ver-» w-p.cht.en. Men, d o e t n i e t s pm d n i e v c r ö n -flêrcle w e t b o e k e n t e -verbeteren.' 'niëttegelii• t a a n d e a l de v o o r b e e l d e n u i t d e n v r e e m . de. ' ' «- ! E v e n m i n is e r i e t s g e d a a n otn de ge- rechtskosten te verminderen. . N a a r a a n l e i d i n g v a n a r t i k e l 1, ik s p r e e k jniet over de afschaffing van d e "pleitbezor(ZT5 alhoewel h e t d e n k b e e l d zelfs i n g a n g vindt bij de b e l a n g h e b b e n d e n , zooals blijkt • u i t h e t volgend a n t w o o r d ' d a t ' i k o n t v i n g v a n een p l e i t b e z o r g e r u i t B e r g e n , wien ik een s t u k h a d m o e t e n vragen:•' ' - I k a l s pleitbezorger- en p l e i t b e z o r g e r v a n mijn v a d e r e n mijn g r o o t v a d e r af b e zit ik, b e z i t t e n wij nooit eenig d o s i e r , ' t is d e a d v o c a a t die alles b e z i t ; p p die wijze k a n de p l e i t b e z o r g e r verdwijnen ' t zij bij a f s t e r v e n , ' t zij bij d e w e t o t a n d e r s : h e t r e c h t s g e d i n g blijft a a n h a n g i g - » ' Zoodus m o g e n wij g e r u s t d e - pleitbezorg e r s doen v e r d w i j n e n : 'de r e c h t s g e d i n g e n z u l l e n e r n i e t s bij verliezen. Ook h e t notarieel-tarief d a t o m k e e r d k l i m m e n d is, m o e t v e r a n d e r d worden. I e d e r e e n is h e t d a a r o v e r eens e n v r u c h t e loos w a c h t e n wij op een koninklijk besluit dat den toestand vereandert. Bij d e hoven v a n assisen i s d e t a a k d e r j u r y t e b e p e r k t e n d i e n a a n g a a n d e b r e n g ik h u l d e a a n h e t pleit v a n d e n heer. Camille Boussel i n d e « I n d é p e n d a n e e Beige t>. 't I s vooral in zake v a n p o l i t i e k e misdrijven e n misdrijven d o o r d e d r u k p e r s g e pleegd, d a t h e t o p t r e d e n v a n de j u r y noodzakelijk is. De meest onontbeerlijke o n z e r vrijheden is v o o r w a a r d i e d e r d r u k p e r s . Welnu, h . t m a g n i e t d a t m e n een b l a d v e r p l e t t e r e on., d e r de v e r o o r d e e l i n g e n t o t schadevergoeI ding, en, ongehoord g e n o e - wij h e b b . n min i s t e r s d i e bladen vervolgen voor r e c h t e r s die v a n h e n afhangen, en d i e mogelijk door h e n zijn-benoemd : d a t g e l u k t e evenwel n i e t a a n den h e e r R^nkin, die 20,000 frank vergoeding cischte van E i s e n e en slechts een frank bekwam ! E n d a n - n o g was h e t v e e r d e I onthullingen in h e t proces d e r princessen. Ik hoop d a t de h e e r H u b e r t n i e t bet-T zal varen te Bergen. Volgens den h e e r W o e s t e zou alles onverbeterlijk zijn i n zake v a n k i e s b e d r o g ; ik zegde h e m v r o e g e r r e e d s d a t hij e e n m e e s t e r w a s op ' t gebied v a n b e d r o g . Tijdens een d e b a t , o n l a n g s d a a r o v e r ge; voerd, heeft d e h e e r Woeste zich o n t h o u d e n om de volgende redenen". Hij zegde n a m e lijk : « I E s t e m d e n i e t j a , o m d a t ik ziek zijnde, n i e t aanwezig w a s bij de t w e e d e lezing en d a t ik bij a r t i k e l 210ter mijne a f k e u r e n d e beschouwingen n i e t k a n doen ^elden welke d i t a r t i k e l mijns d u n k e n s u i t l o k t e . . IK ctemde n i e t n e e n , o m d a t dit a r t i k e l h e t misdrijf d o e t afhangen v a n e e n verslag, •in t e dienen d o o r d e n schepen of door e e n .gemeenteraadslid ; d a t bedoeld v e r s l a g n i e t nooig i s ; - d a t i n d e r d a a d de schepencoll-ge'B h e t recht hebben en zullen wel d o e n de dos. sieren vanwege de b u r e e ï e n i n g e d i e n d t e on. d . r z o e k e n , zonder d a t o m ' t even welk lid . v a n h e t college, v o o r t a a n een verslag op. m a a k t e n d a t .derhalve de benaling, bij gei b r e k a a n noodzakelijkheid feitelijk z o n d e r t o e p a s s i n g zal blijven.? O p die wijze d e e d d e h e e r Woeste d e schejiencollege'* h e t middel a i n de hand. 4 e _$*_•

passing d e r w e t t e ontwijken, en r a a d d e h u n h e t a a n t e w e n d e n . I k h a d d u s gelijk, t o e n ik zegde d a t de h e e r Woeste e e n leermeest e r is o p ' t gebied van k i e s b e d r o g . D a a r die r a a d g e v i n g e n w e r d e n gevolgd door sommige college's, w e r d e n deze besluit e n v e r b r o k e n d o o r h e t h o o g e r gerechtshof, en m e n m a g zeggen d a t d e h e e r Woeste een v e r m e t e l e l e e r m e e s t e r was. H o n d e r d e b e sluiten, namelijk u i t g e v a a r d i g d door schepencollege's uit h e t a r r o n d i s s e m e n t Oudeu a r d e , moeten v e r b r o k e n worden. D e h e e r B e r r y e r stelde zich a a n als leerm e e s t e r in kiesomkooperij, door deze stelling s t a a n d e t e h o u d e n d a t omkooping m a a r zal b e s t a a n door ' t feit v a n e e n e overeenkomst tusschen den omkooper en den omgekochte. T r e e d t de h e e r M i n i s t e r v a n J u s t i tie t o e t o t d e m e e n i n g v a n d e n h e e r Berr y e r 'i ' M. CARTON D E W I A R T . — H e t b e h o o r t a a n de r e c h t b a n k e n h a a r oordeel t e vellen over de wet en mij n i e t den zin d e r wet t e bepalen. ' Gezel R O Y E R . — D a t is eene u i t v l u c h t . De Minister van J u s t i t i e b e p a a l t niet de beteekenis d e r wet, m a a r zijne bevoegde meening is hoogst gewichtig en ik ben zeker d a t do heer C a r t o n de W i a r t de woorden v a n den h e e r B e r r y e r n i e t (toedkeurt. M. C A R T O N D E W I A R T . — D e h e e r B e r r y e r heeft een afzonderlijk geval beoordeeld. Gij schrijft zijno woorden eeno b e teekenis t o e , welke zij niet h e b b e n . Gezel ROYER."— Wij h o p e n d a t de heer Minister ons zal helpen onze jammerlijke ea verfoeilijke k i c s r e d e t e v e r b e t e r e n . Kiesomki.jperij moet door i e d e r e n worden afgekeurd. M. CARTON D E W I A R T . — Alle p a r t i j e n k e u r e n die omkooperij af e n gij h e b t niet de d e u g d z a a m h e i d in pacht. H e r i n n e r u de verkiezing t e Nijvel. Gezel D E M B L O N . — Alleen door de recht e r z i j d e 'wordt b e d r o g gepleegd. M. V. D E L P O R T E . — Ziet de z a k e n voor de H o v e n v a n b e r o e p . Gezel R O Y E R . — I n mijne partij zijn de werklieden h e t slachtoffer d e r omkoopers die alleen schuldig zijn en s t r e n g dienen g e s t r a f t t e worden. Men zegt o n s : W e n d t u t o t de p a r k e t t e n . D a t is b i t t e r e scherts!" M a a r zelfs w a n n e e r d e feiten z o n n e k l a a r zijn, stellen d e p a r k e t ten geen vervolgingen i n . Te Montreuil-au-Bois h a d h e t college o p de kiezerslijsten ingeschreven vijf katholieken die d e n vereischten leeftijd n i e t h a d d e n eu w a a r o n d e r den g e m e e n t e s e c r e t a r i s . Deze s t e m d e en een liberaal lid v a n h e t b u r e e l deed eene klacht bij ' t p a r k e t . H é t p a r k e t r o e r d e n i e t . D a n stelde hij zich a a n als b u r g e r l i j k e p a r t i j , m a a r er werd een bevel u i t g e v a a r d i g d t o t niet-vervolging. D e k l a g e r b r a c h t d e zaak voor h e t Hof v a n cassatie: H e t Hof v e r b r a k en verwees de zaak n a a r G e n t , w a a r men besloot e e n onderzoek in t e s t e l l e n : h i e r m e d e werd b e last een katholiek m o g i s t r a a t . En h e t Hof n a m a a n d a t d e g e m e e n t e s e c r e t a r i s van Montreuil-au-Bois t e n goeden t r o u w was e n g e s t e m d h a d uit v e r s t r o o i d h e i d ! I k z o u n e g m e e r a n d e r e voorbeelden k u n n e n a a n h a l e n . E r w o r d t niet vervolgd, z o o d r a . e r een p a s t o o r of zelfü 'één koèïfeir in de zaak is b e t r o k k e n . •.' -_" ; " D a a r a a n ' tnoet nog worden toegevoegd h e t machtige stelsel van omkooperij door de R e g e e r i n g , welke Üe heed Masson gister e n nog zoo w e l s p r e k e n d schandvlekte, wegens de weigering om de verkiezingen t e v e r v r o e g e n dit om duizenden werklieden t e b e l e t t e n h u n kiesrecht u i t t e oefenen. D a n k zij h e t schandalige meervoudig s t e m r e c h t en al de sluwheden die e r m e d e g e p a a r d g a a n , blijven de k l e r i k a l e n nog a a n ' t roer. Om hen omver t e w e r p e n zullen wii twee t e g e n een moeten zijn. Wij zullen er toch in slagen en n a de a a n s t a a n d e verkiezingen zullen wij eindelijk de wetgeving k u n n e n doen v o o r u i t g a a n zoowel op h e t g e bied d é r rechterlijke i n r i c h t i n g als op elk a n d e r gebied. (Links, zeer w e l ! ) M. R. C L A E S . — Over de nieuwe indeeling van de v r e d e g e r e c h t e n zal ik den heer minister n i e t lastig vallen. Hij heeft o n s overigens aangekondigd d a t zijn b e s t u u r h e t v r a a g s t u k d e r driejarige verhooging v a n d e wedde d e r m a g i s t r a t e n o n d e r z o e k t e n ik hoop d a t h e t niet ijdele kiesbeloften zullen zijn. Wij h e b b e n ook de k l e r k e n d e r griffiën en d e r p a r k e t t e n . Te Leuven h e b b e n wij twee v r e d e g e r e c h t e n v a n de 2e klas die n a a s t de stad Leuven nog aanzienlijke n i j verheidsgemeenten begrijpen. D e twee commiesen griffier wier tijd volkomen is ingenomen, t r e k k e n slechts de wedde van de 3e k l a s SCO frank p e r j a a r ! M. CARTON D E W I A R T . —\ Zijn de klerk e n aanwezig t e r gerechtszitting 1 M. R. C L A E S . — J a . M. CARTON D E W I A R T . — D a n zullen zij de w e l d a a d genieten v a n de w e t welke wij zullen stemmen. M. R . C L A E S . — I n elk geval beveel ik u die twee n e d e r i g e bedienden a a n . De m i n i s t e r k e n t d e n t o e s t a n d v a n onze r e c h t b a n k van k o o p h a n d e l , welker zending steeds meer, gewichtig w o r d t , e n welke n a genoeg evenveel zaken a f h a n d e l t als de r e c h t b a n k e n van k o o p h a n d e l i e Doornik en te N a m e n , w a a r er een r e f e r e n d a r i s is, een adjunct-griffier en een commies-griffier.Wij h e b b e n t e Leuven slechts een r e f e r e n d a r i s en een commies-griffier wiens b e v o r d e r i n g t o t adjunct-griffier door iedereen w o r d t g e vraagd. Do overlast v a n werk is zoo groot, d a t het afleveren v a n een vonnis soms 5 en 6 weken vergt, t e n w a r e men zjn eigen k l e r k een afschrift doet nemen t e r rechtbank. I k wensch den heer Minister geluk m e t zijn goed a n t w o o r d a a n den heer Lcmonnier, betreffende de betere behandeling v a n de getuigen. I k hoop d a t e r n a a r zijne stem zal geluisterd worden. Twee weken geleden vestigde ik de a a n d a c h t v a n den heer M i n i s t e r op h e t feit d a t de g e n d a r m e n van S i n t - J o o r i s - W y n g h e t e m i d d e n v a n den n a c h t n a a r S i n t - P i e t e r s Rhode brave boerenlieden zijn g a a n opkloppen wegens eene geringe zaak v a n eerroov e r i j . D e heer M i n i s t e r zegde m i j d a t het feit o n n a u w k e u r i g was. M. C A R T O N D E W I A R T . — Zoo heeft men m i j geantwoord. M. R. C L A E S . — Welnu, h e t feit is n a u w k e u r i g en gebeurde i n den n a c h t v a n 2 t o t 3 M a a r t , tusschen 11 u u r en half één. D_> g e n d a r m e n zijn _faa_> Wonnen _____ dé

d e u r v a n vier pachthoeven, w a a r v a n ik hior do n a m e n heb. D a a r w a n e ouderlingen e n zelfs een zieke, e n do brave lieden w a r e n verschrikt over d a t ongehoorde bezoek. Zij hebben toch wel recht 's nachts te s l a p e n n a den ganschen d a g to hebben gewerkt. I k v r a a g d u s een n i e u w onderzoek. I k wil wel huldo brengen a a n den gewonen ijver der g e n d a r m e n , m a a r m i s b r u i k e n dienen beteugeld te worden d a a r zij h u n n e goede faam k u n n e n bevlekken. M. W O E S T E . — E e n p a a r woorden voor den heer Royer, die d a a r e v e n alle p a l e n te b u i t e n ging. H i j k l a a g d e d a t onze wetboeken n i e t verbeterd w o r d e n ! A a n wien de schuld 1 A a n het verspillen van onzen t i j d m e t n u t t e loozc besprekingen. H e t a c h t b a a r lid h a n d e l d e ook over het « P r o Deo » e n de « a r m e lieden » die verplicht zijn h e t « P r o Deo » a a n to v r a g e n . Dia woorden klinken goed i n een debat, m a a r ik d a a g den heer Royer u i t , een enkci geval a a n t e halen w a a r b i j een p r o d ë i s t niet alle gemakkelijkheid heeft gevonden om zich t o t het gerecht te wenden on bij voorkomend geval récht t e bekomen 1 Do heer Royer Voegt er a a n toe, d a t de m i n i s t e r s zich hoeven to wenden t o t do o p e n b a r e meening e n niet t o t de rechtbanken. D a t k a n ik niét a a n n e m e n . E r is w a a r l i j k een o p e n b a a r belang a a n verbonden den laster te doen ophouden dien cen dichter h e e t t e : « Do wind welke den g r o n d scheert is eene kwaal die veel slachtoffers m a a k t en moet uitgeroeid worden. » Do heer Royer wendde zich daareven tot m i j en steeds alle -palen te buiten g a a n d e , verweet h i j mij d a t ik, sprekende over kiesbedrog zou gezegd hebben: . Alle* g a a t ten besto mogelijk.' • H i j zoekt k l a a r b l i j kelijk n a a r eenige gemakkelijke spreuken onder het volk te werpen tijdens den kiesstrijd. D a a r t e g e n teeken ik protest a a n . I k heb niet gezegd d a t alles ten beste g i n g op ' t gebied v a n kiesbedrog. Gezel R O Y E R . -t- I k zegde d a t gij wel die woorden niot h a d gebezigd, m a a r d a t het de zin uwep redevoering was. M. W O E S T E . — D i e wijze om m i j n e woorden u i t te leggen k a n ik niet a a n n e men. H e r h a a l d e malen heb ik kiesbedrog a a n g e k l a a g d en de beteugeling geëischt. H i j heette m i j ook een leermeester in kiesomkooperij, m a a r wate zoo heusch m i j in gezelschap t e stellen; m e t den Minister v a n B i n n e n l a n d s c h e Zaken, w a t mij hoog vereert en waarvoor ik hem d a n k zeg. M. B E R R Y E R , i Minister van . B i n n e n landsche Zaken. — I k ben to leer geweest bij den beer Rolin: J a c q u e m y n s . M. W O E S T E . —-"Niemand zal het m i n s t e b e l a n g hechten a a n de woorden v a n den heer Royer, wanneer h i j m i j leeraar i n kiesbedrog heet. Do heer Royer verweet mij de uitlegging die ik gegeven heb2 a a n eene b e p a l i n g v a n h e t kieswetbcek, zeggende d a t h e t Hof v a n Cassatie m i j n e meéniug niet h a d gedeeld. I k beweer niet datf-ik onfeilbaar ben. Volgens den h e e r ' R o y e r zouden de p a r k e t t e n ..«eigeij-jr, o p . . t e . traden, tegeflv. jJftstqors e n gelren GrvftEK.S-'-rla.iaatMJfc.dat h e t pehtb.var, lid die te z i j n e r beschikking t a l - v a p s p r e e k g e stoelten e n verachRle-ide bladen heeft, zijne beschuldigingen b e p a a l d e en n a m e n v e r melde. D a n zal Hij weten mot wion hij t e doen heeft. • Gezel D E M B L O N . — D o t is weorgalooze driestheid! M. W O E S T E . — H e t a c h t b a a r lid zegde ons nog, d a t de B e g e e r i n g n o g m a a l s bewijs zou hebben gegeven das; zij h e t bedrog genegen v.r_s, toen z i j v e i g e r d e d e n daSum d e r verkiezingen t e vonvroegen. Men heeft hem bewezen d a t d i t onmogelijk was. (Onderbrekingen vanwege d e n heer D a e n s . ) Gezel D E M B L O N . — D w a l i n g ! M. W O E S T E . — Onl_ngs h e b ik den h e e r D a e n s d a a r o p g e a n t w o o r d , o m d a t ik hen eens en voorgoed a a n de k a a k wilde stellen. I k h e b bewezen d a t hij zich t e g e n o v e r mij o n r e c h t v a a r d i g g e d r a a g t e n in zijne b l a d e n h e t tegendeel d e r w a a r h e i d zegt. M. D A E N S . — Gij durft alles z e g g e n ! M. W O E S T E . — D a t hij d a n toch h e t p a r lement eerbiedige, en zich w a t i n h o u d e ! M. D A E N S . — H o e durft gij zoo s p r e k - n ! M. W O E S T E . — I k zegde d a t vóór deze o n d e r b r e k i n g , d a t h e t niet mogelijk was de verkiezing t e vervroegen. Eenige kiezers zullen op 2 J u n i n i é t in België zijn. M. D A E N S . — Duizenden ! R E C H T S : D a t ze t e r u g komen'. M. F L E C H E T . — V r o e g e r zegde de h e e r Woeste t o t de o n d e r w i j z e r s : « D a t ze e r v a n door t r e k k e n ! » E n n u r o e p t hij t o t de kiezers : c Dait ze t e r u g k ó m e n ! > M. W O E S T E . — . I k ben overigens overtuigd d a t die kiezers zouden s t e m m e n voor mij e n mijne v r i e n d e n : wij e e r s t en vooral dus zouden er b e l a n g bij h e b b e n d a t ze t e r u g k o m e n . (Tegenspraak, links.) Gezel D E M B L O N . — Bezorg eten a a n uw kiesvee in stede v a n die zorg over t e l a t e n a a n d e F r a n s c h e Republiek, welke gij in alle omstandigheden beschimpt. M. B E R R Y E R . — W i k gij de o n t b i n d i n g in D e c e m b e r ? D a n zult gij n i e t k u n n e n klagen d a t h e t werkvolk weg is ! Gezel D E M B L O N . — Men heeft u gev r a a g d ze op 19 Mei t e stellen. M. W O E S T E . — Deze o n d e r b r e k i n g e n beteekenën niets, voor hen die bewijsgronden tegen ijdele woorden k u n n e n a a n v o e r e n . (Onderbreking.) I k , de oerste van al, b e t r e u r d a t n i e t alie Belgen k u n n e n stemmen en houd mij overt u i g d d a t de b r a v e F r a n s c h r n a n s zouden kiezen voor de katholieken. (De h e e r D a e n s ontkent.) Volgens den heer Royer, zal h e t n a 2 J u n i u i t zijn m e t alle kiesomkooperij. I k l a a t hem zijne begoocheling. Doch n i e t vele redevoeringen als de zijne zouden noodig zijn om een merkelijk deel a a n h e t kiezerskorps t e gen hem en zijne vrienden t e k e e r e n . Gezel ROYER. — I k v r a a g h e t woord voor een persoonlijk feit. M. D E VOORZITTER. — M a a k h e t k o r t , bid ik u . Gezel ROYER. — De h e e r Woeste b e w e e r t d a t mijne aanvallen hem niet r a k e n . Nooit dacEt ik e r a a n hem t e overtuigen, doch ook mij kan hij niet ompnaten. Niet voor hem spreek ik, m a a r voor de o p e n b a r e m e e ni-S••-.." '.,.. ~

I k bewees m e t afdoende feiten d n t de p a r k e t t e n werkeloos blijven. I k h e b de werkeloosheid d e r p a r k e t t e n bewezen en de a a n d a c h t gevestigd op de afdoende feiten van M o n t r c e u l - a u - B o i s ; d e heer Woeste heeft niets g e a n t w o o r d . Hij d a a g t mij u i t , t e bewijzen d a t de p a r k e t t e n n i e t tegen de p a s t o o r s o p t r e d e n ; .ik n e e m die u i t d a g i n g a a n . I k h e b d e e e r bij ' t b u r e e l d e r K a m e r in te dienen eene v r a a g om uitlegging over de handelwijze van h e t h e t p a r k e t v a n Doornik in de z a a k vau v e r d u i s t e r i n g , in 1903, t e n n a d e c l e v a n de kerkfabriek van Quevaucamps gepleegd. M. W O E S T E . — I k b e n zeker d a t d e h e e r Hopois u op zegevierende wijze zal a n t w o o r den. Gezel B O Y E R . — I k hoop h e t en r e k e n o p u 0;idat dit d e b a t zou p l a a t s vinden. Voor h e t overige heeft de heer Woeste mij n i e t r e a n t w o o r d ; zijne en niet mijne r e d e v o e r i n g bestond in ijdele woorden. W a t ik b e p a a l d e lijks h e b gezegd, heeft hij niet w e e r l e g d . M. D A E N S . — M e t leedwezen a n t w o o r d ik k o r t b o n d i g a a n d e n h e e r Woeste. Hij d r a a g t den h a a t t e g e n de D e n s e n in zich. Bij de j o n g s t e verkiezingen m e e n d e hij d a t k geene 4,000 s t e m m e n zou b e k o m e n , en ik behaalde er 16-000. D e h e e r Woeste spoedde zich toen n a a r Aalst, om t e v r a g e n h o e h e t k w a m d a t ik zulken bijval vond. Men a n t woordde hem, d a t h e t w a s o m d a t ik mijn leven bij h e t werkvolk d o o r b r a c h t e n ik m e t hen k a a r t speelde. (GelachJ. Ik k a n geen k a a r t spelen, a n t w o o r d d e de h e e r Woeste. ( H e r h a a l d gelach.) Hij k a n zoomin spelen als vroolijk zijn, hij heeft a l tijd een b i t t e r gemoed. M. F L E C H E T . — Hij speelt m e t valsche k a a r t e n in d e verkiezingen. ( T e g e n s p r a a k , rechts.) • M. D A E N S . — Heeft de h e e r W o e s t e niet uitdrukkelijk gezegd d a t de w e r k l i e d e n m a a r moesten m i n d e r e t e n , d a n w a s d i t toch d e zin zijner woorden, e n al de b l a d e n v a n Brussel hebben h e t a l d u s o p g e n o m e n en de h e e r • n - s t e heeft n i e t g e p r o t e s t e e r d , zijne v r i e n d e n hebben a a n mijn v r i e n d K a r e l gezegd d a t hij eene ongelukkige r e d e v o e r i n g had gehouden en t o e n heeft hij g e t r a c h t zijne woorden uit t e leggen. Ik moet hem h e r i n n e r e n d a t voor a c h t j a a r onze* b e t r e u r d » vriend D e B a c k e r g e storven w a s ; d a n h e b b e n de A a l s t e r s c h e k a tholieken o p g r o e n p a p i e r vier e n t w i n t i g u r e n vóór d e verkiezing h e t volgend b e r i c h t a a n g e p l a k t : «De B a c k e r is d o o d ; zijne lijst ook>.En m e n heeft een onzer m u t u a l i s t i s c h e vrienden gedwongen dit t e d r u E k e n en m e n heeft o n d e r t e e k e n d : «Eenige C h r i s t e n democraten:». I s h e t geene s c h a n d e . I n 1893, z o n d e r h e t b e d r o g , w a n n e e r «."o bisschoppen nog n i e t tegen o n s w a r e n , , zouden al d e christen d e m o c r a t e n verkozen zijn geweest t e A a l s t ! S t e e d s heeft de h e e r Woeste de D a e n s e n veracht... M . C A R T O N D E W I A R T . — I n d i t alles zoek ik n a a r mijne begrootdng. M. D A E N S . — ...en hij k a n i n een k a t h o liek blad v a n h e t a r r o n d i s s e m e n t lezen d a t men voor h e m n i e t mocht s t e m m e n en «Le X X e Siècle» schreef ook d a t m e n slechts v o o r hem mocht stemruon iiit_.bo__isting. en medelijden.:.,..• .. . . . - ,..... . -. f . . Gjj .durft.... ajfea _Tgocnenen mijnheer Woeste*, m a a r d a t k u n t "gij ni.€.'"Wij' z ï e n ' ö e . verkiezingen m e t v e r t r o u w e n t e gemoet... (Onderbrekingen.) I k d r u k zelfs de hoop uit, d a t d e kiezers mij bier een p a a r gezellen zullen schenken en d a t men niet altijd zal k u n n e n z e g g e n : « Vae soli! » D e christen d e m o c r a t e n zijn eene bufferpartij tusschen d e a n d e r e n . (De r e d e n a a r zet zijno redevoering v o o r t in 'c Vlaamsch.) M. D A E N S (in ' Vlaamsch). — D a a r ik mij h a d laten inschrijven voor d e b e h a n d e ling van de i n t e r p e l l a t i e des heeren D e b u n ne, houd ik e r a a n t e doen uitschijnen h o e gemakkelijk, hoe lichtzinnig m e n dikwijls t e werk g a a t . Heeft cen kind v a n a r m e lieden, d a t n a u welijks eenige j a r e n t e l t , iets m i s d r e v e n , dadelijk e n zonder g e n a d e w o r d t h e t n a a r ' t verbeteringsgesticht gezonden, o n d a n k s a l het smeeken van v a d e r en moeder. H a n d e l t men ook a l d u s m e t de bengels, de kwajongens d e r rijke lieden? A n d e r roerend geval. Een m a n van 7G j a a r , e e n goede k e n n i s van mij. mocht op de b u i t e n , bij eenige liefdadige l a n d b o u w e r s , wekelijks eene kleine gift a a n h a l e n . Welnu, zekeren d a g uit eene hofstede komende, werd hij door d e g e n d a r men opgepakt, voor den v r e d e r e c h t e r geb r a c h t , en n a a r H o o g s t r a t e n g e s t u u r d . M. R. C L A E S (in ' t Vlaamsch). — D a t is oprecht s c h a n d i g ! M. D A E N S (in ' t Vlaamsch). — J a ! Ook hoop ik d a t de wet op de bedelarij w e l d r a zal herzien worden en d a a r i n d e b e o a l i n g za'. worden op.T;nomen d a t enkel b e d e l a a r s en landloopers van b e r o e p den weg moeten nemen n a a r de v e r b e t e r i n g s g e s t i c h t e n ; w a t de k i n d e r e n betreft, alleen d e g e n e , w a a r mede de o u d e r s geenen weg w e t e n , b e hooren t o worden t o e v e r t o u w d a a n de u b e k e n d e inrichtingen. Zeg toch, \e r Minister, d a t gij iets in dien zin zult doen, w a n t veel vait e r op d i t gebied t e v e r b e t e r e n e n t e wijzigen. Ik h e b gezeed. M. W O E S T E . — D e K a m e r zal a a n n e men d a t ik op a l die p r a a t j e s niet o n t woord. M. D A E N S (in t Vlaamsch.) — P r a a t jes ? W a t zijt gij een beleefd m a n ! E n d a t bewoont de noofdstad. M. W O E S T E . — Wilde ik al zijne gezegden weerleggen, de vorige s p r e k e r zou kennis m a k e n m e t de t u c h t m a a t r e g e l e n van h e t r e g l e m e n t . I n elke redevoering valt hij mij a a n . en ik a n t w o o r d hem nooit. M, B E B R Y E R . — I n d i e n d eheer W o e s t e niet hier w a r e , zou de heer D a e n s negen op tien zijner redevoeringen l a t e n wegvallen. M. W O E S T E . — Zoo ik o n l a n g s h e b gea n t w o o r d , w a t h e t om onbegrijpelijke dingen te weerleggen d i e hij hier t e g e n e e n eerlijK'en r e c h t s c h a p e n t e g e n s t r e v e r k o m t vertellen. M. D A E N S . — B e n ik d a n ook niet eerlijk! M. W O E S T E . — D e h e e r D a e n s v e r w e e t mij, d a t ik van hem gesproken h a d o m d a t hij k a a r t s p e e l t ; ik h e b niets dergelijks gezegd, doch w a t i - v e r k l a r e n k a n , is d a t in kieszaken, de heer D a e n s m e t valsceh k a a r t e n speelt. ( O n d e r b r e k i n g ) . De h e e r D a e n s yerwjit w ü __,t ik i n zijne jL

b l a d e n h e b gezegd d a t de werklieden • moesten eten. H e t a c h t b a a r lid heeft " w o o r d e n schandelijk verdraaid. I k heb enkel iedereen tot matigheid soberheid a a n g e m a a n d . (Onderhrel-;,, ? *• M. D A E N S (in ' t Vlaamsch). I!?W' U l de s t r e k k i n g van uwe redevoerini. r»_ "* K reer geven. 8«M. W O E S T E , H e t ^ g e d r a g v a 11 ^ 4 a c h t b a a r lid is niet t e bèstemnelpn M. D A E N S (in ' t Vlaamsch). - E n zegt gij over d e zaak De Backer M. W O E S T E . - Toen de heer De Ba., stierf... ' M. D A E N S i n ' t Vlaamsch. - Niet h e b ik b e t r o k k e n , m a a r uwe vrienden " M. W O E S T E . - Zwijg, mijnheer, g j j u , h e t r e c h t niet t e b e l e t t e n d a t ik mij verdT dig. I k h e b die p l a k k a a t nooit opj_s_?i noch geschreven. I k h e b nooit i e t s tegen den heer Djj,, geschreven, noch eenigen veldtocht te_!! hem b e r a a m d en al d e deftige mesjX zullen h e t eens zijn om h e t gedrag .__ L a c h t b a a r lid t e schandvlekken. M. D A E N S (in ' t Vlaamsch). - ft u niet gezegd d a t d e h e e r Woeste die n S ' k a t e n heeft opgesteld, m a a r wel dat h» zijne v r i e n d e n w a r e n . D e heer Woate» een zeer geslepen a d v o c a a t en trekt _j_ altijd op dezelfde wiize u i t den slae M. D E V O O R Z I T T E R . — De heer W blon heeft h e t woord. (Protestatièn) M. C A R T O N D E W I A R T . — Maar'as,. h e e r d e V o o r z i t t e r , wij bespreken art_»{ i Gezel DEMBL,ON. — I k h e b een. .KegJ, d a t h e t hier eene k u n s t m a t i g e Kamera(J e r zelfs bjjgieVoegd een leugenpaleij, M. B E R R Y E R . — V e r l a a t het ht. _ „ , spoedig. Gezel D E M B L O N . — M e n zal Bij ^ m i n s t e dit willen t o e g e v e n , d a t ik _y zelden h e t woord neem (Gelach).- Djj d a a r e v e n w a s ik v e r b a a s d over de rek v a n den h e e r , . o e s t e . Hij is t o t alles i n s t a a t ! Hij vertelt sttei hetzelfde e n verwijt zijne tegenstrevers_jn eigene fouten. Aldus bootst hij het sttli_ d e r clericale p e r s n a . Hij is Cartouche Jj(: r o e p t « H o u d t d e n dief -. Sprekende w onze t e r g e n d e handelwijze, heeft hij in prj. za e e n zin v a n B e a u m a r c h a i s aangehuli alsof h e t e e n vers w a s . I k d e n k n i e t d a t d e h e e r Woeste geuri heeft d a t de a r m e n t e veel eten, maat I j heeft h u n g e r a d e n verstrooiingen zon. c i n e m a ' s , enz. t e v e r m i j d e n ; dat is jen laakbaar. Volgens den h e e r W o e s t e , zou onzsvrif. B o y e r geen m a a t weten t e houden. Nien___ k a n d a t b e t e r d a n hij en h e t bewijs istlattj nooit t o t de o r d e is g e r o e p e n . (Rechts, n lach.) Zoo wij de w e t b o e k e n n i e t hebben heni%' zegde d e e h e e r Woeste( is dit t e wijten»' de o b s t r u c t i e v a n w e g e d e socialisten. M . D U B U S D E W A R N A F F E . - Trf h e t oogenblik m a a k t gij weer obstructie. Gezel D E M B L O N . — D a t is eene onn* v a a r d i g e beschuldiging, en de meerdeiiil k a n de toepassing v a n h e t reglement tit g e n . I k zou u k u n n e n obstructionnisme t», wijten. Gij h e b t obstructionnisme vel om o n t w e r p e n t e verknoeien, welke gij 'ge_regenr-w_*i*-____h_ge_wong«n?h«bt i cüend. Moet ik u ook herinneren __* redevoeringen v a n de h e e r e n Colts eiS•gers gedurenctë'"'-da'>_jöngstè zittingentilh heer R o y e r zegde d a t bij ons geene gereektigheid voor d e a r m e n bestond. Tal van lïbe-j rale rechtsgeleerden h e b b e n dezelfde mm ning geuit. E r b e s t a a t geen r e c h t voor d e armen. Mn zegt o n s : « P r o Deo». D a t is zonderling il den mond van lieden d i e klagen dat er ritt e veel « P r o Deo» i s ! Voegt daaraan toe, d a t niet i e d e r e e n v e r l a n g t « P r o Deoi lil t e v r a g e n . Ofschoon ik geen advokaat bet meen ik t e mogen zeggen d a t de pro_é_to slecht w o r d e n verdedigd door d e stagiaii» wien m e n h u n n e b e l a n g e n toevertro__l (Tegenspraak.) De h e e r B e r r y e r zegt, d a t zoo hij eenl* drogpleger is, d i t k o m t o m d a t hij een keling is van een zijner voorgangers, denh* R o l i n - J a c q u e m y n s . R e e d s de heer SeWl a e r t voerde hier vroeger dezlfde bescha-ging a a n . doch de h e e r J a n s o n daagde ha uit zijn gezegde t e s t a v e t ^ e n d e heer Sd* lae'rt heeft zich d a a r a a n onttrokken. lil-* de h e e r Minister v a n Binnenlandsche Z__» de zorg over, zijne a a n v a l l e n , waarbij _• doode is b e t r o k k e n , t e billijken. Ik h e b h e t recht t e zeggen d a t in alle # kiezingen b e d r o g w o r d t gepleegd en _•* • b e d r o g o m s t a n d i g is vastgesteld. De _* Woeste p r o t e s t e e r t e n op h e m mag men » woord van den psalmist toepassen: «w* e r g e r doove d a n di© n i e t hooren wil >• ' Aalst is h e t klassieke land van kiesbeert en ik zie in 1895 p r i e s t e r D a e n s nog _** s t a a n en eene g e d e n k w a a r d i g e redevoeOT spreken over d e m y r i a m e t e r s worst _*" h e t a r r o n d i s s e m e n t A a l s t werden & deeld ! H e t is dezelfde h e e r Woeste dij* schepen den h e e r de B é t h u n e , uit d e * " wen van h e t gerecht heeft gehahld,
(Wordt ufiM*