de hervorming sociale bijdragen van zelfstandigen uitgelegd ZelFSTAnDIge
Inhoud 1. Basisprincipe 2 2. Aanpassing van de sociale bijdragen 2 3. Regularisatie 4 4. Pro-rata berekening bij onvolledige bijdragejaren 4 5. Vrijstelling van sociale bijdragen 5 6. Wijziging van categorie 5 7. Stopzettingsmeerwaarden en vergoedingen van bedrijfsleiders bij stopzetting 6 8. Pensioen 6
ZELFSTANDIGE
de hervorming sociale bijdragen van zelfstandigen uitgelegd
als zelfstandige bent u aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds. met uw sociale bijdragen: • bouwt u rechten op zoals kinderbijslag • draagt u bij tot uw gezondheidszorg • draagt u bij tot uw pensioen • zorgt u voor een uitkering bij faillissement, palliatief of zorgverlof. momenteel betaalt u sociale bijdragen berekend op uw beroepsinkomsten van 3 jaar terug. dit systeem houdt geen rekening met uw financiële toestand vandaag. vanaf 2015 verandert dat, u betaalt dan sociale bijdragen berekend op uw beroepsinkomsten van het jaar zelf. lees in deze brochure alles over de nieuwe spelregels vanaf 1 januari 2015. veel leesplezier, securex
1
1. Basisprincipe Vanaf 2015 worden de sociale bijdragen berekend op basis van uw beroepsinkomen van het jaar zelf (= bijdragejaar). Zolang deze beroepsinkomsten niet gekend zijn, zal het sociaal verzekeringsfonds voorlopige sociale bijdragen berekenen op basis van uw geïndexeerde beroepsinkomsten van drie jaar geleden. In afwachting van de vaststelling van uw definitieve beroepsinkomsten van het bijdragejaar zelf, betaalt u
Tip: Indien u geen voorlopige bijdragen verschuldigd bent (gezien de categorie van onderwerping en de beperktheid van de inkomsten van drie jaar geleden) maar u vermoedt dat uw beroepsinkomsten voor het lopende bijdragejaar hoger zullen zijn, raden wij u aan om toch al vrijwillig bijdragen te betalen. Opgelet! In het oude systeem werden extra stortingen beloond met ‘bonificaties’.
Vanaf
01/01/2015
wordt
dat
bonificatiesysteem afgeschaft.
voorlopige bijdragen berekend op de geïndexeerde
Voorlopige bijdragen VERMINDEREN
beroepsinkomsten van drie jaar geleden.
Wanneer u denkt dat uw beroepsinkomsten van het lopende bijdragejaar lager zullen zijn dan deze van drie
In welke mate kunnen voorlopige bijdragen worden
jaar geleden, kunt u onder bepaalde voorwaarden uw
bijgestuurd?
voorlopige bijdragen laten verminderen.
2. Aanpassing van de sociale bijdragen
U dient hiervoor op basis van “objectieve elementen”
Voorlopige bijdragen vrijwillig verhogen Indien u denkt dat uw huidig beroepsinkomen hoger zal zijn dan uw inkomen van 3 jaar geleden kunt u ervoor kiezen om meer voorlopige bijdragen te betalen. Dit op voorwaarde dat u op het ogenblik van de vrijwillige bijbetaling geen onbetaalde bedragen heeft bij uw sociaal verzekeringsfonds. Het voordeel hiervan is dat: •
u anticipeert op eventuele regularisaties
•
u de supplementaire bijdragen ook onmiddellijk fiscaal aftrekt van uw beroepsinkomsten van het lopende bijdragejaar
U kunt eenvoudig uw bijdragen verhogen door een extra storting of door een hoger bedrag te storten dan de voorlopige bijdragen. U mag vrij kiezen welk bedrag u extra stort, maar u mag de wettelijke maximumbijdrage niet overschrijden
2
te kunnen aantonen dat uw beroepsinkomsten lager zullen liggen dan één van de wettelijke drempels. Bij een ten onrechte aangevraagde vermindering door een verkeerde inschatting van de inkomsten, zal het sociaal verzekeringsfonds verplicht zijn verhogingen toe te passen. U hebt er dan ook alle belang bij tijdig uw sociaal verzekeringsfonds te verwittigen bij een positieve evolutie van uw inkomsten. Hoe een vermindering van voorlopige bijdragen aanvragen? Vormvereisten voor de aanvraag De aanvraag moet gebeuren per aangetekend schrijven of aan het loket van uw sociaal verzekeringsfonds door middel van een officieel aanvraagdocument. De nodige bewijsstukken (zie hieronder) moeten worden toegevoegd aan uw aanvraag.
Geldigheidsduur van de aanvraag / toekenning
Speciale maatregel voor de zelfstandigen die hun
Een aanvraag kan maar op één bijdragejaar betrekking
pensioen opnemen in de nabije toekomst
hebben. Wanneer u voor verschillende opeenvolgende bijdragejaren een vermindering wenst te vragen, dient
Indien u tijdens uw pensioen wenst bij te verdienen, is
u per bijdragejaar een afzonderlijk dossier in te dienen.
dit toegestaan in beperkte mate. U dient dit te melden
De aanvraag kan tijdens of na het huidige bijdragejaar
aan uw pensioendienst. Deze melding kan worden
ingediend worden maar nooit vooraf.
gelijkgesteld met een aanvraag tot vermindering van voorlopige bijdragen voor het eerste volledige
Inhoud van de aanvraag - tweeledige bewijslast
kalenderjaar van pensionering.
U moet twee zaken kunnen bewijzen: 1. Uw inkomsten dienen onder een bepaalde drempel te liggen.
Surf naar www.lex4you.be om de inkomensdrempels van gepensioneerden te kennen.
Inkomensdrempels
Een voorbeeld:
Naast de 2 nieuwe drempels, namelijk € 12.870,43 en
•
Ingangsdatum pensioen 1/10/2015, betrokkene
€ 25.740,87, blijven de bestaande drempels behouden:
heeft verklaard zich te houden aan de grenzen van
•
de toegelaten activiteit.
Zelfstandige in bijberoep: € 1.423,90 (vrijstelling) + € 6.724,06
•
•
Zijn voorlopige bijdragen voor de jaren 2016, 2017
Zelfstandige in hoofdberoep met toepassing
en 2018 worden automatisch verminderd tot de op
ART.37: vrijstelling (€ 1.423,90) en verminderde
hem van toepassing zijnde inkomensdrempel.
bijdragen (€ 6.724,06) •
Actief gepensioneerden: vrijstelling (€ 2.847,81) en toegelaten activiteitsdrempels
•
Meewerkende echtgeno(o)t(e) drempel minimumbijdragen (€ 5.653,98)
2. Uw inkomsten van het huidige jaar dienen gedaald te zijn ten opzichte van uw inkomsten van 3 jaar geleden. Inhoud van de aanvraag - verschillende criteria Uw sociaal verzekeringsfonds verifieert de bewijsstukken op basis van volgende drie criteria: 1. Elementen uit het dossier “sociale bijdragen” van de aanvrager die kunnen wijzen op eerdere problemen bij de betaling van de verschuldigde bijdragen. Bijvoorbeeld: meer dan 2 kwartalen vrijstelling verkregen tijdens het vorige bijdragejaar. 2. Persoonlijke
voorvallen
van
de
aanvrager.
Bijvoorbeeld: ziekte / ongeval / handicap/ … 3. Directe of indirecte link met de uitoefening van de activiteit. Bijvoorbeeld: faillissement van een belangrijke klant Opgelet: elke aanvraag moet voldoen aan minstens 2 elementen én minstens 1 element uit criteria 2 of 3. 3
3. Regularisatie van de voorlopige bijdragen Zodra het sociaal
verzekeringsfonds uw werkelijke
beroepsinkomsten van het bijdragejaar kent, zal het overgaan tot een herziening van uw voorlopige bijdragen: 1. Als de voorlopige bijdragen lager blijken te zijn dan de definitieve, zal u nog een supplement moeten betalen. Op dit bedrag zijn geen verhogingen verschuldigd. 2. U hebt onterecht een vermindering van uw voorlopige bijdragen aangevraagd, maar nu blijkt uw huidig inkomen hoger dan ingeschat. De vermindering was dus onterecht. In dit geval betaalt u de nog verschuldigde bijdragen en zullen er verhogingen van toepassing zijn.
4. Pro-rata berekening bij onvolledige bijdragejaren Vanaf 2015 zal ook het inkomen van een onvolledig bijdragejaar meetellen voor de berekening van de sociale bijdragen. Dit in tegenstelling tot het huidige systeem, waarbij een ander volledig refertejaar wordt gebruikt of bij afwezigheid, het wettelijke minimum wordt toegepast. In het nieuwe systeem wordt uw inkomen uit een onvolledig bijdragejaar omgezet naar een volledig jaarinkomen alvorens hierop de bijdrage te berekenen. Deze omzetting op jaarbasis zal als volgt gebeuren: Beroepsinkomsten
x
3. U hebt uw voorlopige bijdragen laten verhogen,
4 # kalenderkwartalen onderwerping
maar nu blijkt dat u uw huidig inkomen te hoog hebt ingeschat. In dit geval krijgt u het te veel
Wat wordt beschouwd als een kwartaal van
betaalde bedrag terugbetaald op voorwaarde dat
onderwerping?
er geen openstaande bedragen zijn.
•
Kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte met nog een beperkte activiteit aan het begin en/of het einde van het kwartaal.
•
Het kwartaal waarin de zelfstandige zijn activiteit volledig stopzet en zijn pensioen opneemt.
•
Het kwartaal waarin de zelfstandige overlijdt.
•
Het kwartaal waarin de zelfstandige geniet van een voortgezette verzekering of falingsverzekering.
Kwartalen van gelijkstelling wegens ziekte, waarbij gedurende het volledige kwartaal geen enkele zelfstandige
beroepsactiviteit
wordt
uitgeoefend
worden niet als kwartalen van onderwerping gerekend.
4
5. Vrijstelling van sociale bijdragen
Vrijstelling van de regularisatiebijdragen. Indien de definitieve inkomsten van het bijdragejaar zelf de € 25.740,87 niet overschrijden, dan geldt de toegekende vrijstelling automatisch ook voor de regulari-
Als u als zelfstandige in hoofdberoep niet in staat
satiebijdragen.
bent om uw sociale bijdragen te betalen, kunt u een aanvraag tot vrijstelling indienen bij de Commissie voor Vrijstelling van Bijdragen (=CVB). Er zijn een aantal ingrijpende veranderingen vanaf 01/01/2015:
Definitief versus voorlopig karakter Indien de CVB in het huidige bijdragesysteem een vrijstelling verleent voor de voorlopige bijdragen, dan is deze definitief verworven. In het nieuwe bijdragesysteem zal het definitieve karakter van de vrijstelling afhankelijk zijn van de definitieve netto-beroepsinkomsten. Wanneer op het ogenblik van de regularisatie blijkt dat de beroepsinkomsten hoger zijn dan € 25.740,87 waarop u als zelfstandige in hoofdberoep moet betalen, dan bent u de sociale bijdragen opnieuw verschuldigd die bij een eerdere beslissing van de CVB werden vrijgesteld (= annulatie van vrijstelling). Bovenop de sociale bijdragen, zal u ook verhogingen verschuldigd zijn wegens laattijdige betaling. De sociale rechten blijven behouden bij de annulatie van een eerder toegekende vrijstelling. Met uitzondering van het pensioen. Er wordt evenwel een uitzondering voorzien op dit principe van annulatie op voorwaarde dat: •
Uw inkomsten niet méér bedragen dan 120% van
Ontheffing hoofdelijke aansprakelijkheid 2 Een ontheffing van hoofdelijke aansprakelijkheid blijft definitief verworven ongeacht de definitieve inkomsten en ongeacht het feit of de aanvraag tot ontheffing al dan niet op hetzelfde ogenblik van de aanvraag tot vrijstelling door de zelfstandige werd ingediend. Een ontheffing van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de betaling van de voorlopige bijdragen heeft automatisch de ontheffing van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor de eventuele regularisatiebijdragen tot gevolg.
6. Wijziging van categorie Verandert u van hoofdberoep naar bijberoep of omgekeerd, dan wordt u vanaf 2015 niet meer aanzien als beginnende zelfstandige. De berekening van de bijdragen zal dus gebeuren op basis van het beroepsinkomen van het bijdragejaar zelf. Opgelet! Volgende gebeurtenissen zullen toch aanleiding geven tot een nieuw begin van bezigheid: •
echtgenote mini-statuut naar een eigen activiteit
€ 25.740,87. •
Uw definitieve inkomsten niet méér bedragen dan 120% van de door u geschatte inkomsten op het ogenblik van de aanvraag of in de loop van de verdere procedure tot op de zitting bij de CVB.
Wijziging van onderwerping als meewerkende als zelfstandige
•
Onderbreking
van
de
activiteit
en
de
onderwerping als zelfstandige tijdens minstens één kalenderkwartaal
Hoofdelijke aansprakelijkheid betekent dat enerzijds de vennootschap en anderzijds haar werkende vennoten en mandatarissen wederzijds aansprakelijk zijn voor de betaling van elkaar sociale bijdragen.
(1)
5
Stopzettingsmeerwaarden 2 in het nieuwe bijdragesysteem dient de gerealiseerde stopzettingsmeerwaarde mee te worden opgenomen in de berekeningsbasis voor de bijdragen. UITZonDerIng: onder volgende voorwaarden dient met de gerealiseerde stopzettingsmeerwaarde geen rekening worden gehouden: •
u geniet uiterlijk op 31 december van het kalender-
regularisaties einde loopbaan u kunt ervoor kiezen om na ingangsdatum van het pensioen geen regularisaties meer te ontvangen. dit vanaf het jaar waarin uw pensioen ingaat tot en met het derde kalenderjaar voorafgaand aan het jaar waarin uw pensioen ingaat: de voorwaarden zijn: •
op de ingangsdatum van uw pensioen. •
zetting van de activiteit is geen vereiste. •
uiterlijk op 31 december van het kalenderjaar volgend op dat waarin de stopzettingsmeerwaarde werd gerealiseerd neemt de onderwerpingsplicht aan het sociaal statuut zelfstandigen een einde.
Tip: bewijs aan het sociaal verzekeringsfonds het bedrag van de stopzettingsmeerwaarde. Het fonds ontvangt van de fiscus immers het volledige bedrag inclusief de meerwaarde.
Vergoedingen van bedrijfsleiders bij stopzetting deze vergoedingen zijn opgenomen in de inkomsten die de fiscus aan het sociaal verzekeringsfonds meedeelt en moeten integraal in de berekeningsbasis van de sociale bijdragen worden opgenomen.
de aanvraag tot “niet-herziening” dient uiterlijk op de ingangsdatum van het pensioen te worden
jaar volgend op dat waarin de stopzettingsmeerwaarde werd gerealiseerd een rustpensioen. de stop-
u moet uw zelfstandige activiteit hebben stopgezet
ingediend. •
de ingangsdatum van het pensioen moet uiterlijk op 1 januari 2019 vallen.
de aanvraag geldt voor alle nog niet geregulariseerde bijdragen van de vermelde periode. indien uw sociaal verzekeringsfonds de regularisatie voor een bepaald bijdragejaar reeds heeft uitgevoerd vóór de ingangsdatum van uw pensioen, blijft deze van toepassing. Het is niet mogelijk om de aanvraag te beperken tot specifieke bijdragejaren. een zelfstandige die een vermindering van de voorlopige bijdragen heeft aangevraagd, blijft de regularisatiebijdragen verschuldigd en kan niet genieten van bovenstaande maatregel. vraag raad aan uw boekhouder.
Contacteer ons voor al uw vragen of voor meer informatie. Tel: 070 233 700
[email protected] www.securex.be/hervorming De cijfers in deze brochure zijn gebaseerd op de indexering van 2014. De definitieve bedragen zullen pas gekend zijn in 2015. (2)
stopzettingsmeerwaarden zijn inkomsten die gecreëerd worden naar aanleiding van een volledige en definitieve stopzetting van uw bedrijf. dit kan gaan over bv. meerwaarden op activa (bedrijfsuitrusting, gebouwen, ...) of om winsten behaald na de stopzetting (bv. commissielonen op vroegere zaken, ..)
en0068 - 20140925
en vergoedingen van bedrijfsleiders bij stopzetting
8. pensioen
verantwoordelijke uitgever: securex corporate eesv, piet rosseel, tervurenlaan 43, 1040 Brussel
7. Stopzettingsmeerwaarden
