De heemkundige kring is aangesloten bij Heemkunde Oost-Vlaanderen. Er is een vertegenwoordiger in de Cultuurraad en de VVV- ToerismeWaasmunster

Beste lezer, U ziet hier voor u, het eerste exemplaar van de nieuwsbrief van de Waasmunsterse heemkring. Op deze manier willen wij vanaf nu onze leden, sympathisanten, alle heemkundige kringen van Oost-Vlaanderen en bij uitbreiding ook diegenen van buiten onze provincie bereiken en op de hoogte houden van onze activiteiten.

In memoriam.

André Roels Geboren te Lokeren op 28 december 1940 en overleden te Waasmunster op 15 juli 2013. De grote bezieler van de heemkundige kring is dit jaar overleden. André heeft de allergrootste verdiensten bij de resultaten van 't Sireentje. De verwezenlijking waar Waasmunster nog jaren genoegdoening van zal hebben, is de oprichting van het heemkundig museum in kasteel Blauwendael. André was stichtend lid van de heemkundige kring en bouwde gestadig aan een waardevolle verzameling voorwerpen en documenten die betrekking hebben met heemkunde in het algemeen en met Waasmunster in het bijzonder. Doordat de gemeente het domein Blauwendael opkocht in 1980, deed de gelegenheid zich voor om op de tweede verdieping een museum in te richten. Materiaal voor een permanente tentoonstelling vinden was voor André, door zijn jarenlang vergaren, geen enkel probleem. In zoverre, dat enkele jaren later ook de derde verdieping als museumruimte werd ingericht. De zolderverdieping wordt benut als reserveplaats voor heemkundige voorwerpen. Sinds de opening in 1984 zijn er al meer dan 90.000 bezoekers in het museum langsgeweest! De laatste jaren zijn er zeer veel schoolbezoeken. Leerkrachten van in en buiten Waasmunster komen met hun klas op bezoek. De groepsbezoeken worden steeds gegidst door iemand van het

bestuur. Een activiteit die een echte ontdekkingstocht wordt voor deze kinderen. Zoals u verder in deze nieuwsbrief kunt lezen, zal de vernieuwde ploeg van de heemkring het levenswerk van André verder zetten. Hij heeft ons immers uitdrukkelijk gevraagd om dit voor de mensen van Waasmunster te doen. André, wij zullen ons uiterste best hiervoor doen! °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

Even kennismaken met de beleidsmensen van de heemkundige kring. De voorzitter, Nicole Cools Ondervoorzitter, Guido van Garsse Secretarissen, Omer Tempels en Eric van Brande Penningmeester, Guido Mettepenningen en leden Eddy Verbist, Albert Christiaens. Kantschoolwerking: Monique van Grembergen, Maria Mels en Marleen Raman. Verder kan de heemkring beroep doen op een tiental vrijwilligers wanneer een tentoonstelling wordt opgesteld, de kerststal wordt opgebouwd en elke activiteit die “mankracht” kan gebruiken. Waardevol werk zonder meer! Je kan de heemkundige kring mailen via [email protected] De heemkundige kring is aangesloten bij Heemkunde Oost-Vlaanderen. Er is een vertegenwoordiger in de Cultuurraad en de VVV- ToerismeWaasmunster. Practische info: Het heemkundig museum is te bezoeken iedere tweede zondag van de maand van 10 tot 12 en van 14 tot 17 uur in kasteel Blauwendael, Kerkstraat 21 te Waasmunster. Gratis toegang. Er is een ruime, gratis parking in de Gentstraat (tegenover de Post) Fietsen kunnen direct aan de ingang van het kasteel worden geplaatst. Omwille van trappen is het kasteel niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De heemkundige kring beheert ondermeer een gegevensbank van doodsprentjes (± 60 000 namen) en doodsbrieven (± 8800 namen). Fotokopies van bepaalde documenten zijn te bekomen na voorafgaande betaling. Fotograferen is slechts toegelaten op aanvraag en na toelating van de verantwoordelijke. Rondleidingen voor groepen zijn mogelijk; reken hiervoor op minimum één uur. Schoolklassen krijgen een aangepaste rondleiding. Verdere inlichtingen via mail bij [email protected] of [email protected] of [email protected]. Van harte welkom!

HET HEEMKUNDIG MUSEUM HEEFT U NODIG !!! In de betrachting om het Waasmunsters verleden in al zijn aspecten voor de gemeenschap te bewaren, is Heemkring 't Sireentje voortdurend op zoek naar zaken die dit streven helpen verwezenlijken. Elke inwoner van Waasmunster of daarbuiten kan ons hierbij helpen. Concreet zoeken wij : gebruiksvoorwerpen, documenten, illustraties, materialen en andere voorwerpen in de breedste betekenis van het woord, die betrekking hebben op de archeologie, geschiedenis, heem-, oudheid- en volkskunde, folklore- en kunst-geschiedenis, landbouw-, ambachts- en verenigingsleven van het grondgebied Waasmunster. In menselijke taal omgezet, bedoelen we : oud alaam, oud keukengerei, oude gebruiksvoorwerpen, doodsprent, doodsberichten, postkaarten, foto's en andere uitgaven (affiches, postkaarten, pamfletten, programmaboekjes, enz.) van gebeurtenissen zoals processies, kermissen, jubilea, stoeten, konings- en keizersschietingen, huldigingen, turngala's, voetbal-, handbal-, volleybal- en basketbalploegen, toneelverenigingen, gemeenteraadsverkiezingen, klasfoto's (herinner u onze geslaagde tentoonstellingen hierrond tijdens de paasweekends van 2002 en 2003), teerfeesten, oude ambachten, oude straat- en dorpsgezichten, molens, Eerste- en Plechtige Communieprentjes, devotieprentjes, huwelijksaankondigingen, priesterwijdingen, menu's, decoratievieringen bij Manta, Desso, vakbond, ziekenfonds, vereniging, enz. In het bijzonder denken we hierbij ook aan foto's en andere uitgaven van de firma Manta (De Vriendschap, Ons Wekelijks Nieuws, Manta-Nieuws, Manta-magazine, enz.) alsook aan de speciale Mantakledij en andere voorwerpen die aan Manta herinneren.

Ook de heemkring doet mee aan de herdenking van de Groote Oorlog die in 2014 honderd jaar geleden begon. In samenwerking met de gemeentelijke werkgroep Eerste Wereldoorlog, heeft ’t Sireentje zich geëngageerd voor een tentoonstelling met documenten en voorwerpen. De tentoonstelling zal doorgaan in Ruiterskerk in september 2014 en ten gepaste tijde zal één van onze volgende nieuwsbrieven u op de hoogte brengen van de concrete data. Voor onze tentoonstelling “100 jaar Groote Oorlog” van september 2014 zoeken wij nog voorwerpen, foto’s, documenten, enz. Als u ons die kunt bezorgen…GRAAG. Kijk eens op uw zolder! Zit er in dat oude fotoalbum geen mooie foto van uw grootvader, vader of nonkel die oudstrijder was? Wilt u echter uw originele foto(‘s) niet kwijt dan is dit geen probleem, wij maken een digitale kopie en bezorgen u het origineel in perfecte staat terug.

Beste inwoners, bewaar de geschiedenis van Waasmunster niet bij u thuis maar stel hem ter beschikking van de lokale gemeenschap. Vermijd dat unieke documenten bij het oud papier of in het containerpark terechtkomen maar stel ze ter beschikking van de volgende generaties. Onder het motto " Schenk het aan het museum, u geeft het een waardevolle toekomst " rekenen we voor de vervollediging van ons archief op uw welwillende medewerking. In naam van uw en onze nakomelingen van harte dank bij voorbaat ! Nicole Cools (voorzitter), Neerstraat 347, Waasmunster, tel. 09 / 348.95.17, e-mail : [email protected] Guido Van Garsse (ondervoorzitter), Patotterijstraat 56, Waasmunster, tel. 03 / 772.36.70, e-mail : [email protected] Guido Mettepenningen (penningmeester), Guido Gezellestraat 20, Waasmunster, tel. 052 / 46.11.95, e-mail : [email protected] Omer Tempels (secretaris), Nederheirweg 38, Waasmunster, tel. 052 / 46.08.96, e-mail : [email protected] Eric van Brande, Neerstraat 167, Waasmunster e-mail : [email protected]

Heeft u interesse om op de hoogte te blijven van onze heemkundige werking : zend uw e-mailadres naar : [email protected] °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° Hieronder enkele voorbeelden van aanwinsten in het archief:

(hierboven) Postkaart van het interieur van gasthof Lekkerbek op de Heide. (hieronder) Postkaart van zicht op Waasmunster vanuit de molen van Geltmeyer. De molen stond in de Neerstraat.

(hieronder) Postkaart van de Dries te Sombeke.

(hieronder) Foto van het patronaat onder leiding van pastoor Vereecken. Vermoedelijk rond 1930 - 1933. De namen: (staand en van Links naar Rechts) Leon Baert (?), Leon Vlaminck, André Vercauteren, Albert van Doorslaer, Marcel Gerlo, Felicien Poppe, Maurits van Grembergen, Gustaaf (Staf) van Bossche (zittend en van L naar R) Aloïs van Mele, Urbain Wuytack, Willy van Doorslaer, Willy Eeckhout (kindje Jezus op de foto), Paul de Rocker, Maurits Vlaminck, pastoor Vereecken. (vooraan links: Alfred Wauters en rechts Antoine Smet) (Dit zijn de ons gekende namen. Indien u een aanvulling of verbetering hebt mag u die opsturen via [email protected] . Dit geldt trouwens altijd voor alle foto’s of documenten)

(hieronder) Jongensschool op de Ruiter.

(hieronder) Foto van voetbalploeg F.C. Zeemeermin. De namen: (bovenste rij van L naar R) André Smet, Luc Wuytack, Paul Cuyvers, Jan van Mossevelde (?), Wim Geubels, Achiel de Baere, Willy Gerlo, Wim van Cleemput, Georges D’hooge, Koen van Bauwel, D’Hondt François, Romain van Boxelaer, Jozef Simoen, André de Witte, William de Kimpe, Eddy van Hese, Ward Beernaert, Raf Verhofsté (onderste rij van L naar R) Jozef Maes, Moncef (?), Raf de Bleser, Maurits van de Voorde, Jean-Arthur van Doorselaere (?), Robert Suy, William Everaert, Michel Smet, Omer van Doorselaere, Paul Heyvaert, Norbert Beirnaert, Hugo Verdurmen.

(hieronder) Postkaart van de Heidekapel.

De postkaart was reeds langer in ons bezit maar we zijn de namen te weten gekomen van de twee mensen die bidden bij de kapel. Het zijn broer en zus Pierre en Maria Rotthier. Het betreft Maria Rotthier, de latere moeder van Gerard, Oscar, Paul, Paula, Rita en Maurice D’Hondt. Maria Rotthier was getrouwd met Petrus (Pier) D’hondt, Petrus was samen met zijn zoons bekend als schrijnwerkers/timmermannen/meubelmakers. Geert (zoon van Paul), kleinzoon van “Pier” en Maria zet het ambacht tot op de dag van vandaag nog steeds verder in hetzelfde atelier in de Stationsstraat. Het koppel op de postkaart woonde in het huis waar nu Gasthof Lekkerbek is gevestigd.

Enkele laatste aanwinsten in ons doodsprentjesarchief:

Dit zijn dus enkele voorbeelden van zaken die worden geïnventariseerd en in het archief bewaard en die kunnen geconsulteerd worden via de computer. °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

HELP! Hieronder een aantal foto’s waarover we geen/te weinig informatie hebben. Herkent u iemand of meerdere personen? Of de voorwerpen? Laat het ons weten op [email protected] Zelfs al is het maar een detail, het kan leiden tot een totale oplossing. Dank voor je medewerking. Foto A. De Ware Vrienden. Vier personen van links naar rechts. Kent u ze?

Foto B. Vijf houthakkers rond een gevelde boom. Herkent u iemand?

Foto C. Wie is deze soldaat?

Foto D. Herkent iemand één van deze meisjes en vrouwen?

Foto E. Groepsfoto van de dames van de KAV. Genomen op een pier aan de zee. Waar was dit? Wie zijn ze?

Foto F. Klasfoto van een schoolreis met meester Van Peteghem van de jongensschool Centrum. Wie herkent zichzelf of een kameraad?

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° Er was een herdenking…

Op zaterdag 15 oktober 2011 werd er in onze gemeente een plechtigheid gehouden ter nagedachtenis van de bemanning van het neergeschoten vliegtuig tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vier gesneuvelde soldaten liggen begraven op het kerkhof van Waasmunster centrum. Het was Jean Zaman uit Hamme die het initiatief nam om deze herdenking, 70 jaar na het gebeuren, te laten doorgaan. Na een plechtigheid in de OnzeLieve-Vrouwekerk Centrum trok men in stoet naar het kerkhof. Daar werden meerdere toespraken gehouden door o.a. de heer burgemeester van Waasmunster en schepen Drieghe die Hamme vertegenwoordigde, de voorzitter van het Geheim Leger van Hamme, de heer Michel de Geyter, Jean Zaman zelf en nog anderen. Er was ook een speech van de ambassadeur van Canada (er is immers ook een Canadese soldaat bij de drie Britten) en van de ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk, Jonathan Brenton. Er was een bezoek “ter plaatse” in de Neerstraat waar het vliegtuig neerstortte. De huidige inwoners ontvingen de gasten met veel enthousiasme. Later trok het gezelschap naar kasteel Blauwendael waar de heer burgemeester de genodigden nog eens hartelijk bedankte voor hun aanwezigheid. Voor ambassadeur Brenton had de heemkundige kring van Waasmunster een verrassing van formaat in petto. De voorzitter, André Roels, kondigde al aan in een korte toespraak dat het museum in het bezit is van een polsuurwerk dat toebehoorde aan de piloot van de gevallen bommenwerper. Het uurwerk behoorde toe aan de sergeant Edgar Owen en werd gevonden door een Waasmunsterse inwoner enkele dagen na de crash. Alhoewel het ten strengste verboden was door de Duitse bezetter om oorlogsvoorwerpen achter te houden heeft deze persoon (die ondertussen al geruime tijd overleden is) het horloge toch achtergehouden en later geschonken aan het museum van de heemkring. Toen het initatief van Jean Zaman bekend raakte, groeide ook bij het bestuur van de heemkundige kring het idee om het uurwerk te schenken daar waar het thuishoort. Sergeant Owen was immers een Brits staatsburger en de heemkring is van oordeel dat het past om dit kleinood te schenken aan eventuele familieleden van piloot Edgar of aan het Britse volk. André Roels kon dan ook met gepaste trots, in aanwezigheid van onze burgemeester Rik Daelman en enkele schepenen van onze gemeente, het uurwerk overhandigen aan de Britse ambassadeur, met het verzoek of er nabestaanden kunnen worden gevonden van sergeant Owen of dat het horloge wordt bewaard in het Imperial War Museum. De ambassadeur heeft deze “opdracht” aanvaard en beloofd zijn uiterste best te doen. Het uurwerk heeft op de achterkant de inscriptie “To Edgar from Chookie” en de schenkingsdatum 25/12/1940. Op Kerstdag 1940 overhandigde “Chookie” dit uurwerk aan Edgar. Wie Chookie is, is niet bekend. En Edgar sneuvelde, ongeveer tien maanden later, op 14 oktober 1941. In het museum in kasteel Blauwendael zijn een aantal foto’s te zien van het kleinood en de plechtige overhandiging aan de Britse ambassadeur. De heemkundige kring is er van overtuigd dat dit voorwerp zal gekoesterd worden, zoniet door familieleden van Edgar dan zeker door de geschiedkundigen van de oorlogsmusea in Engeland, voor wie de Tweede Wereldoorlog geheel terecht in herinnering wordt gehouden.

Onze medewerker, Albert Christiaens, maakte toen de Engelse vertaling van de korte speech die werd voorgelezen op het kerkhof in de nabijheid van de graven van de gesneuvelde soldaten. Ivan Du-Tré maakte een mooie herinneringskaart.

In living memory. De Heemkring ’t Sireentje uit Waasmunster is in het bezit van een uniek stukje oorlogserfgoed. Het is een bijzonder waardevol voorwerp zowel voor historici als voor eventueel nog bestaande directe familieleden van de betrokkene, piloot sergeant Edgar Owen, omgekomen op 14 oktober 1941 tijdens Wereldoorlog 2 in onze gemeente. Nabestaanden, indien nog in leven, zullen het ongetwijfeld als een relikwie koesteren. In de nacht van 14 oktober 1941 is de RAFbommenwerper Hampden AD975 neergestort in een weide naast een hoeve, niet zover van dit kerkhof, op de hoek van de huidige Neerstraat en de Henri de Lovinfossestraat. Het toestel werd neergeschoten door een Duitse nachtjager, ME110, gepiloteerd door Oberleutnant Roderer van het 1ste Nachtjagdgeschwader (1/NJG). Een inwoner van Waasmunster heeft pas later het polsuurwerk van piloot Owen gevonden in de weide nabij de plaats van de crash. Tijdens de oorlog was het strikt verboden persoonlijke voorwerpen van gesneuvelde militairen in zijn bezit te hebben. Alles moest overhandigd worden aan de lokale overheid voor de Duitse bezetter. De vinder, nu al geruime tijd overleden, heeft niettemin het uurwerk tijdens de oorlog zorgvuldig bewaard en hij heeft het nadien geschonken aan ons lokaal museum. Op de achterkant van het polshorloge staat, naast het serienummer, de inscriptie “To Edgar from Chookie, 25-12-’40. De directie van het museum is er vast van overtuigd dat dit zeer persoonlijk en emotioneel waardevol reliek best wordt geschonken aan directe nabestaanden van sergeant Owen ofwel aan het Imperial War museum naargelang het advies van de bevoegde Britse overheid. Namens de Heemkundige kring. In loving memory. The Waasmunster museum of local history and heritage, Heemkring ’t Sireentje (Little Mermaid) is in possession of a small but unique piece of war inheritance. We are convinced it is of great value for historians and relatives of the man involved, sergeant Edgar Owen, pilot KIA (killed in action) on 14th october 1941 during the second World War. Relatives, if still alive, will certainly cherish it. During the night on 14th october the RAF bomber aircraft Hampden AD 975 crashed near a farm in a meadow, not all that far from this cemetary. It had been shot down by a German nightfighter aircraft ME110 flown by Oberleutnant Roderer (1/NJG) Nachtjagdgeschwader. An inhabitant of

Waasmunster later on found the wristwatch of pilot Owen neer the place of the crash in the meadow. During the war it was strictly forbidden to keep personal belongings of killed soldiers. All had to be handed over to the local authority and deliverd tot the German occupant. The finder, who died some time ago, nevertheless safeguarded this watch during the war and later on donated it to our local museum. The backside of the wristwatch bears the inscription “To Edgar from Chookie 25-12-‘40”. The management of our museum firmly believes that this small but very personal and emotional relic should be donated to either close relatives of sergeant Owen or to the Imperial War Museum as adviced by the British authorities. On behalf of Heemkring ‘t Sireentje. Hieronder enkele sfeerbeelden van de plechtigheid op het gemeentelijk kerkhof van Waasmunster centrum en later de plechtige ontvangst op kasteel Blauwendael. Op de eerste foto Jean Zaman en echtgenote (+ 2013) tijdens de huldiging.

(Van L naar R.) Schepen Agnes Dierick, Jean Zaman, André Roels, Paul Heyvaert, ambassadeur Brenton, (achteraan) Michel de Geyter, toenmalig burgemeester Rik Daelman, (achteraan) schepen Ludo Lenaerts, toenmalig schepen Walter Kint en Frans van Gaeveren. André Roels heeft het uurwerk overhandigd aan de ambassadeur die plechtig beloofde om het te bezorgen, hetzij aan eventuele nabestaanden, hetzij aan een Imperial War Museum in Groot-Brittanië. °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° Aanbevolen lectuur: Na “Kasteel Roos” (onlangs nog uitgebreid in het nieuws omdat het een nieuwe eigenaar heeft) en “De acht kastelen van Waasmunster” is er een nieuw boek van de hand van Waasmunsteraar Dirk D’haese. Dirk D’haese stelt voor: “HEEMKUNDIGE VERHALEN uit WAASMUNSTER” Dit nieuwe boek handelt over uiteenlopende, interessante heemkundige onderwerpen. 160 pagina’s – 38 € Afbeeldingen in kleur BESTELLEN: Dirk D’haese Lucien Reychlerstraat 20 9250 Waasmunster 0477 34 66 41 [email protected]

AFHALEN: Lucien Reychlerstraat 20 9250 Waasmunster Zaterdag 22 februari 2014 van 10 tot 16 uur of na afspraak

“HEEMKUNDIGE VERHALEN uit WAASMUNSTER” 160 pagina’s heemkundig leesplezier De molens van Waasmunster Wist u dat er maar liefst 27 molens in Waasmunster hebben gestaan? Naast 3 rosmolens waren er 24 windmolens. De eerste dateerde uit de 13de eeuw. Dit was de kloostermolen. De laatste molen, de Neermolen, werd afgebroken in 1931. De brug over de Durme De geschiedenis ervan gaat terug tot 1517. Van 1645 tot 1810 was er een veerdienst over de Durme. De huidige brug is de 5de in de reeks. Vroeger werd belasting geheven voor ieder transport over de brug of voor de veerdienst. Het veerhuis bestond reeds in 1639, en lag aan de linkeroever van de Durme. Aan de andere zijde van de Durme lag het Hof de Ponte met bijhorende vierschaar van de heerlijkheid de Ponte. Deze staan afgebeeld op een kaart uit 1580 en op latere kaarten. Het herenhuis aan de Vierschaar 6 Het huidige huis dateert van het midden van de 18de eeuw, en werd uitgevoerd in rococostijl. Het werd gebouwd op funderingen van een huis dat reeds beschreven werd in 1600. De familie Wuytack was er gedurende 3 eeuwen eigenaar van. Het goed ten Hese Dit was een voornaam pachthof van de abdij van Roosenberg. Het werd reeds vermeld in 1247. In 1267 was er sprake van “Aegidius dictus de Hese”, wellicht één van de eerste telgen van de huidige familie Van Hese in Waasmunster. Een gietijzeren haardplaat uit 1626, met wapenschild van de prins van Oranje, werd gevonden in het goed ten Hese. De haardplaat is actueel in bezit van de familie Van Hese. De spoorlijnen in Waasmunster De treinverbinding Belsele-Waasmunster-Hamme en de tramlijn Zele-Waasmunster-Hamme worden besproken. Waasmunster telde een treinstation in Heiken, Duizend Appels, Houten Kruis en Sombeke, en een tramstation aan de Rodendries. Gastauteur Dr. Luc Bontinck Van de hand van dokter Luc Bontinck is het hoofdstuk: Lieven van Pottelsberghe, een late middeleeuwer. Andere hoofdstukken Verder komen in het boek nog aan bod: de familie Van Namen: van molenaar tot beenhouwer; de geschiedenis van enkele heerlijkheden waaronder Mosbroek, Bouchoute, Hoorzele en Wijnveld; gasthof De Lekkerbek op de Heide; de families de Tollenaere, Mettenpenninghen en Penneman; de heren van Waas; het goed te Pelkem, het leen van Cockelberge en het goed te Beke, de Drie Muyden en het grondleen ten Eechaute.

(boven: brug over de Durme) (onder: herenhuis op de Vierschaar nr. 6)

De vroegere boekwerken zijn eveneens nog te verkrijgen. Kasteel Roos - 131 pagina’s - 12 € De acht kastelen van Waasmunster - 339 pagina’s - 39 €

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°nieuwsbrief - heemkring ’t Sireentje - jaargang 01 - nr. 01°°°°°°°

Kent u iemand die de nieuwsbrief graag zou ontvangen, laat het weten op [email protected]. Wij mailen de belangstellende het nodige. Wenst u deze nieuwsbrief niet meer te ontvangen dan kan u uitschrijven via hetzelfde bovenstaand mailadres.

Kasteel Blauwendael, Kerkstraat 21, 9250 Waasmunster Museum op de tweede, derde en zolderverdieping. Welkom!

Beste Lezer, hierbij de tweede uitgave van onze nieuwsbrief. Dank aan diegenen die reageerden op “onze nummer 1” via aanmoedigingen of appreciatie. Verder in deze nieuwsbrief een uitnodiging, enkele resultaten van de oproep voor “help” voor de personen op de foto’s in de eerste nieuwsbrief en een eerste deel over Waasmunster gezien door de ogen van Van den Bogaerde. Denk ook al (eventjes…) aan september en oktober…dan gaat de tentoonstelling “Waasmunster in de Groote Oorlog” door in Ruiterskerk in de Sousbeekstraat. Schrijf deze data al in je agenda (of smartphone…) Zondagen 14, 21 en 28 september, zondagen 05, 12 en 19 oktober. Telkens van 10 tot 18 uur. Groepen ook op afspraak. Veel leesgenot!

UITNODIGING Voordrachtavond FAMILIEKUNDE op 17 maart 2014 in kasteel Blauwendael Heemkring 't Sireentje-Waasmunster organiseert op

maandag 17 maart 2014 om 19u een avond rond familiekunde (genealogie) in de trouwzaal van kasteel Blauwendael. Als spreker hebben ze hiervoor dhr. Robert Ruys, gewezen voorzitter Heemkring Wichelen en Heemkunde Oost-Vlaanderen, uitgenodigd. Het is voor iedereen interessant te vernemen hoe en via welke kanalen onze voorouders terug te vinden zijn. Ook rond de in Waasmunster welbekende familie de Lovinfosse weet Dhr. Ruys iets te vertellen. Zijn boeiende, verrassende stijl staat garant voor een unieke avond. De voordracht is toegankelijk voor iedereen. Gezien het beperkt aantal plaatsen in de trouwzaal is inschrijving verplicht. Dit kan via onderstaand strookje of via e-mailadres [email protected]. Toegangsprijs, inclusief drankje achteraf : 5 Euro/persoon over te schrijven op rekening 't Sireentje-Waasmunster nr. BE50 4440 5939 6118 vóór 15 maart 2014.

1

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------INSCHRIJVINGSSTROOK : Naam en voornaam : ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................ Adres : ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ... Tel. : ................................................................................ (eventueel) E-mailadres : ................................................................................................................................ Wenst aanwezig te zijn op de voordrachtavond rond familiekunde met .............. persoon / personen en schrijft ................... Euro over op rekening nr. BE50 4440 5939 6118. Strookje is op te sturen naar of af te geven bij secretaris Omer Tempels, Nederheirweg 38, 9250 Waasmunster. Inschrijven kan ook via e-mailadres : [email protected]

2

°°°°°

Schenkingen.

Er is een schenking van André Ternest. Het betreft een verpakte dweil van de Mantafabriek. Het voorwerp bevindt zich nog in de originele verpakking. Voor Waasmunster was “de Manta” één der grootste steunpijlers voor de welvaart van de gemeente en de inwoners in de jaren 1960 - 1970. Het procédé van de Sole-Mio dekens, dat strikt geheim werd gehouden, maakte dat deze dekens tot op de dag van vandaag nog perfect bruikbaar zijn! Na meer dan 30 jaar, het kunnen er ook 45 zijn…kan een Sole-Mio deken je nog uitstekend de winter doorloodsen… En net zoals de dekens hadden de dweilen een uitstekend imago wat de kwaliteit betreft. In de originele verpakking zullen er allicht niet veel meer te vinden zijn…dank voor de schenking. °°°°°

Onlangs mocht de heemkring een boek in ontvangst nemen van de familie Vlaminck Leonard - Van Cauteren. Voor Waasmunster is “Nard” bekend van de wasserij Sint-Anna. Van harte bedankt voor deze schenking! Het is voor Waasmunster werkelijk een uniek stuk. Het boek is het “jaarboek” van de geschiedenis van de Heilige Barbarakapel op de Neerstraat. De kapel bestaat nog steeds en staat in de Neerstraat ter hoogte van garage De Rijbel. Je mag jaarboek vrij letterlijk nemen want de jaarverslagen van de confrerie, een soort comiteit, dat de nagedachtenis van de Heilige Barbara in ere wil houden, worden hier genoteerd per bladzijde. Niet alle jaren zijn vertegenwoordigd! Er zijn meerdere decennia geen vermeldingen! Het boek vangt aan in het jaar 1701 en het laatste jaartal is 1954. Omdat er nogal wat moeilijk “oud schrift” in voorkomt (naast prima leesbare “eigentijdse” notities) is één van onze bestuursleden, Albert Christiaens, bezig met het lezen van dit boek en de “oude” taal om te zetten in voor ons leesbare tekst. In afwachting van dit toch wel tijdrovende werk hierbij enkele foto’s van het boek en enkele bladzijden.

3

(hierboven) De omslag is een soort perkament met de tekst: “Heilige Barbara in Waesmunster”.

4

(boven: de pagina waar de datum “14 september 1701” op de zesde regel staat)

(boven: linkerblad in het boek is het jaarverslag van 1906. Er was een totale uitgave van 149,10 fr. De derde laatste zin: 22 manspersonen ieder 11 pinten - 9,24 fr. Dit betekent dat 242 pinten bier slechts 9,24 fr. kostten (0,229 euro) of 0,038 frank per glas…in euro is dat slechts 0,0009 per pint, als dat al bestaat…santé…

5

Op de rechterbladzijde: Lijst der leden der confrerie: feestdag gevierd 10 december 1906)

Het boek wordt integraal gefotografeerd en later tentoongesteld in het museum. °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° In de museumcollectie bevindt zich ook het driedelig werk: “Het distrikt St. Nikolaas voorheen Land van Waes, provincie Oost-Vlaanderen”; door JR. A. J. L. Van den Bogaerde, lid der ridderschap en staten van Oost-Vlaanderen, Distrikts-kommissaris te St. Nikolaas, enz., enz., enz. De ondertitel van dit werk is: Beschouwd met betrekking tot dezelfs natuur-, staat- en geschiedkunde: gevolgd door eene bijzondere beschrijving van elke stad, dorp of gemeente in hetzelve gelegen. Het jaar van uitgave is 1825. Hieronder de index van boekdeel 3.

6

Zoals u kunt lezen worden de gemeenten opgesomd waar de auteur de geschiedenis van beschrijft. Vrijwel onderaan staat er dan: Omstandigheden nopens de gemeente Waasmunster (pagina 339) en de gemeente Moerbeke (pagina 361). Dat deze beide gemeenten apart worden vermeld heeft een goede reden: zij behoren niet meer tot het distrikt Sint - Nikolaas. Van den Bogaerde verantwoordt zich op bladzijde 339. In deze nieuwsbrief belichten we een deel van de bladzijden over de gemeente Waasmunster. Onthoud dat het jaar 1825 is, België bestaat nog niet. Onze gewesten worden bestuurd sinds 1815 door “de Vereenigde Mogenheden;en hierop volgde: Willem den I, koning der Nederlanden, tot op heden den 31 augustus 1824, tijdstip der sluiting dezer geschiedenis”. (uit boekdeel 1 pagina 342) In deze nieuwsbrief belichten we al een deel over Waasmunster. Het volgende deel komt in de volgende editie. Hoewel het een uitgave is van een kleine 190 jaar geleden is de tekst bijzonder vlot leesbaar.

(hierboven: het argument van de auteur om Waasmunster toch in zijn boek op te nemen en te bespreken. Van den Bogaerde was inderdaad een paar jaar burgemeester in ons dorp. (van 3 juli 1818 tot 1820) Zijn ouders hebben ook in Waasmunster gewoond.

7

(hierboven en onder: Van den Bogaerde verklaart het ontstaan van de naam van Waasmunster. De naam was dus al gekend alvorens er een klooster was gebouwd.)

8

(hierboven: Waasmunster wordt omschreven als de “moedergemeente” van heel wat anderen. Sint- Niklaas en Sinaai worden zelfstandige parochies.)

9

10

(hierboven: de schrijfwijze Waesmonster heeft allicht bijgedragen tot de mythe over de zeemeermin)

11

12

(Hierboven: “Kemseke” maakte indertijd deel uit van Waasmunster. In het museum bevindt zich een foto van de authentieke akte van de afscheiding van Kemzeke van de moedergemeente. Kemzeke wordt een zelfstandige parochie.)

13

In de volgende editie wordt Waasmunster verder bekeken. Op 12 januari 1854 overleed de samensteller van dit driedelig boek, de heer André Jean Louis, baron van den Bogaerde van ter Brugge. Hij was Groot-Officier der Kroon, Opperschenker en Kamerheer des Konings, Staatsraad, Oud-Gouverneur en Voorzitter van de ridderschap der provincie Noord-Brabant, Ridder Groothkruis der Eikenkroon, Kommandeur der orde van den Nederlandschen Leeuw, lid van onderschieden geleerde Genootschappen, Grondheer van Heeswijk en Dinther, vermaagschapt aan aanzienlijke geslachten en schrijver van nuttige en gezochte werken. (info via jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, uitgave 1858) °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

HELP In de eerste nieuwsbrief deden we een oproep om personen te herkennen op bepaalde foto’s en hierbij de resultaten: Foto B - de foto met de vijf houthakkers rond de boom. Daarvan zijn twee mensen geïdentificeerd. (Etienne van Puyvelde bezorgde ons deze info) De middelste persoon is waarschijnlijk Alfons D’hooge (een oom van Etienne van Puyvelde) die getrouwd was met Alice van Puyvelde en zij woonden in de Kerkstraat rechtover café St. Cecilia. Tweede van links , met beide handen voor de borst , is Polydoor Van der Henst, vader van Simonne , Julia, Denise, Agnes en Maria Van der Henst. Foto F - de foto van de schoolreis in de Ardennen. (Prosper de Maere en Etienne van Puyvelde gaven de volgende informatie) Bovenste rij, bovenaan links: jongetje met wit hemdje en bretellekes : Hugo Van Puyvelde - zoon van Lucien, links in het midden: meester Lucien Van Puyvelde, jongetje in wit hemd (rechts naast man met klak): Richard Goossens, daarnaast staat Pierre Van Laere. Rechts staan 2 vrouwen: echtgenote van meester Van Puyvelde en Marie Jeanne De Maere, uiterst rechts meester Rooms, er staat daar ook nog een klein jongetje met donkere das: Willy De Maere. Tweede rij, uiterst links: den Djim (?), hij woonde in de rij rechtover groentewinkel De Maere, op dezelfde rij: vierde van links : Prosper De Maere. Daarnaast : Omer Van Doorsselaere Onderste rij: eerste van links : Vercauteren, tweede van links : Alfons Maes, zesde van links (met lange broek en witte kousen): Aloïs Suy, ongeveer in het midden : blond jongetje met das, kostuum (korte broek) en lange witte kousen : Lodewijk Van Hemelrijck. (bijnaam Spitsmuis), Jongetje tweede van rechts : Herman Fierens (zoon van schoolmeester en later schooldirecteur, Maurice) Uiterst rechts : meester Van Peteghem Dank voor jullie info! Bijkomende info ook via Ivan Du-Tré; Jan Van Doorslaer, Omer Van Damme, Paul van Puyvelde, Walter Buyl, Walter van Mele, Alex Quintelier, Jean-Marie Beernaert, Jacques de Ridder, Josephine Vertenten, Sylvain Stevelinck, Aloïs Suy, Lodewijk van Hemelrijck,

14

Etienne Steeman. Al de namen werden door Ivan netjes bijgeschreven op een kopie van de foto. Dank! Hieronder een nieuwe opgave. Foto 1 - Herkent u deze oud-strijder uit de Eerste Wereldoorlog? We hebben een flink deel van zijn medailles maar de naam van deze persoon is ons onbekend. Mail het ons door op [email protected]

Foto 2 - Waar werd deze foto genomen? En wie staan er allemaal op?

15

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° °°°°° Onder het motto: alles komt terug, zal Radio Waasmunster Lokaal op Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Paaszaterdag, Pasen en Paasmaandag (jaarmarkt) samen goed voor 100 uur, de radiouitzendingen hernemen. Onder leiding van Henri Maes (deejay Rie) zal een ploeg van gewezen radiomakers van RWL en radio Liberty 5 dagen “radio maken” voor Waasmunster en de naastbijgelegen omgeving. Op de frequentie 97,2 fm wordt van 8.00 tot 24.00 uur uitgezonden en tijdens de nacht non-stop. Dertig jaar geleden stopte Radio Waasmunster Lokaal met uitzenden. De studio was gelegen op de Baverick, het hoogste punt in onze gemeente. En nu, van 17 april tot 21 april, vijf dagen lang opnieuw familieradio. Bij goed weer verwelkomt Waasmunster om en bij de tienduizend bezoekers tijdens de Paasdagen! De jaarmarkt op maandag is een topdag! Lokale radio - goede radio! Affiches, flyers en spandoeken worden verspreid in Waasmunster en omliggende gemeenten.

Hierboven: het logo van Radio Waasmunster Lokaal (overgenomen van een originele sticker van Jean-Paul Van Haver, deejay Jean-Paul de Mis en Plis) Daarnaast een originele sleutelhanger met de vermelding: postbus 10, 9170 Waasmunster. (collectie Heemkundige kring) Hieronder het logo van radio Liberty, eveneens een gewezen radiozender uit Waasmunster. (collectie Heemkundige kring)

16

En een andere nieuwigheid in de collectie met een Waasmunsters onderwerp. Er is een sigarenband met de volgende afbeelding:

Café Bonanza was op de hoek van de Nijverheidslaan en Fortenstraat waar nu nog steeds een herberg is met de naam “Tant’ Yvonne”. We hebben geen weet van sigarenbandjes waarop nog inwoners van Waasmunster worden afgebeeld. Indien u dit “fenomeen” kent mag je gerust een seintje geven, we willen die inscannen en opnemen in de collectie.

Hieronder: een postkaart in kleur. De datumstempel (op de keerzijde) is heel slecht leesbaar maar het zou 1981 kunnen zijn. Er staat een postzegel op van 40 cent en natuurlijk moet je daar met Belgische Frank rekenen. In euro wordt dat 1 cent. Het onderwerp op de kaart heeft niets te maken met Waasmunster op zich en allicht zullen er nog wel tientallen andere namen van gemeentes op soortgelijke postkaarten gedrukt zijn. Of een dergelijke kaart zeldzaam is weten we niet maar er is slechts één exemplaar in ons archief.

17

18

(hierboven: foto van het treinstation te Sombeke. Zombeke.)

Op het bord staat er geschreven :

(hieronder: foto van koster Werner Vandermeulen en Boschman Eduard, beter gekend als Ward. De foto is genomen in de Centrumkerk van Waasmunster. Eventueel kan je de achternaam van Werner ook tegenkomen als Vander Meulen of ook nog Van der Meulen. Hij schreef zijn achternaam op meerdere wijze zoals we nog kunnen lezen op doodsprentjes die hij drukte. Ward was jarenlang actief in het sociaal en parochiaal leven. Hij zette zich onderandere actief in bij de eucharistievieringen.)

(hieronder: De kiosk die ooit op de Vierschaar stond was gekocht van de gemeente Eeklo die die op zijn beurt had overgenomen van Gent. In 1938 werd de verkoop bezegeld en kon Waasmunster beschikken over een “monument” in het centrum. Tientallen concerten en plechtigheden hebben daar plaatsgevonden. Op de onderstaande foto de kiosk toen die nog in Eeklo stond. En een momentopname van de afbraak met het oog op de verhuis naar Waasmunster. En de bijbehorende tekst met het jaartal van de verkoop. Ondertussen is de kiosk ook bij ons verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een mooi plein met schitterend kunstwerk van de Waasmunsterse kunstenaar Van Acker Jozef. (info via mail door Eric Plovyt - Ursel - in de tekst is er sprake van “Rotjen”: dat is de rij huizen rechts op de foto - in Waasmunster spreekt men van een “root” huizen)

19

20

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° Contact met de beleidsmensen van de heemkundige kring? Voorzitter, Nicole Cools Ondervoorzitter, Guido van Garsse Secretarissen, Omer Tempels en Eric van Brande Penningmeester, Guido Mettepenningen en leden Eddy Verbist, Albert Christiaens. Kantschoolwerking: Monique van Grembergen, Maria Mels en Marleen Raman.

21

Verder kan de heemkring beroep doen op een tiental vrijwilligers wanneer een tentoonstelling wordt opgesteld, de kerststal wordt opgebouwd en elke activiteit die “mankracht” kan gebruiken. Waardevol werk zonder meer! Je kan de heemkundige kring mailen via [email protected] De heemkundige kring is aangesloten bij Heemkunde Oost-Vlaanderen. Er is een vertegenwoordiger in de Cultuurraad en de VVV- ToerismeWaasmunster.

Practische info: Het heemkundig museum is te bezoeken iedere tweede zondag van de maand van 10 tot 12 en van 14 tot 17 uur in kasteel Blauwendael, Kerkstraat 21 te Waasmunster. Gratis toegang. Er is een ruime, gratis parking in de Gentstraat (tegenover de Post) Fietsen kunnen direct aan de ingang van het kasteel worden geplaatst. Omwille van trappen is het kasteel niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. De heemkundige kring beheert ondermeer een gegevensbank van doodsprentjes (± 60 000 namen) en doodsbrieven (± 8800 namen). Fotokopies van bepaalde documenten zijn te bekomen na voorafgaande betaling. Fotograferen is slechts toegelaten op aanvraag en na toelating van de verantwoordelijke. Rondleidingen voor groepen zijn mogelijk; reken hiervoor op minimum één uur. Schoolklassen krijgen een aangepaste rondleiding. Verdere inlichtingen via mail bij [email protected] of [email protected] of [email protected]. Van harte welkom!

22

°°°°°

Ook de heemkring doet mee aan de herdenking van de Groote Oorlog die in 2014 honderd jaar geleden begon. In samenwerking met de gemeentelijke werkgroep Eerste Wereldoorlog, heeft ’t Sireentje zich geëngageerd voor een tentoonstelling met documenten en voorwerpen. De tentoonstelling zal doorgaan in Ruiterskerk in september 2014.

23

Voor onze tentoonstelling “Waasmunter in de Groote Oorlog” van september 2014 zoeken wij nog voorwerpen, foto’s, documenten, enz. Als u ons die kunt bezorgen…GRAAG. Kijk eens op uw zolder! Zit er in dat oude fotoalbum geen mooie foto van uw grootvader, vader of nonkel die oudstrijder was? Wilt u echter uw originele foto(‘s) niet kwijt dan is dit geen probleem, wij maken een digitale kopie en bezorgen u het origineel in perfecte staat terug.

Beste inwoners, bewaar de geschiedenis van Waasmunster niet bij u thuis maar stel hem ter beschikking van de lokale gemeenschap. Vermijd dat unieke documenten bij het oud papier of in het containerpark terechtkomen maar stel ze ter beschikking van de volgende generaties. Onder het motto " Schenk het aan het museum, u geeft het een waardevolle toekomst " rekenen we voor de vervollediging van ons archief op uw welwillende medewerking. In naam van uw en onze nakomelingen van harte dank bij voorbaat ! Nicole Cools (voorzitter), Neerstraat 347, Waasmunster, tel. 09 / 348.95.17, e-mail : [email protected] Guido Van Garsse (ondervoorzitter), Patotterijstraat 56, Waasmunster, tel. 03 / 772.36.70, e-mail : [email protected] Guido Mettepenningen (penningmeester), Guido Gezellestraat 20, Waasmunster, tel. 052 / 46.11.95, e-mail : [email protected] Omer Tempels (secretaris), Nederheirweg 38, Waasmunster, tel. 052 / 46.08.96, e-mail : [email protected] Eric van Brande, Neerstraat 167, Waasmunster e-mail : [email protected]

24

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°° °°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°nieuwsbrief - heemkring ’t Sireentje - jaargang 01 - nr. 02°°°°°°°

Kent u iemand die de nieuwsbrief graag zou ontvangen, laat het weten op [email protected]. Wij mailen de belangstellende het nodige. Wenst u deze nieuwsbrief niet meer te ontvangen dan kan u uitschrijven via hetzelfde bovenstaand mailadres.

Kasteel Blauwendael, Kerkstraat 21, 9250 Waasmunster Museum op de tweede, derde én zolderverdieping.

Welkom!

25