De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost) 1

Vacaturebank Heeft u wel eens op een vrijwilligers-vacaturebank gekeken? Bij het plaatsen van een aantal vacatures die wij in het regioteam Noord hebben, zag ik dat op www.vrijwilligersgroningen.nl ruim 1800 vacatures staan. Onze maatschappij kan niet zonder vrijwilligers en een vrijwilligersvacature-bank is een fijn hulpmiddel. Iedere provincie heeft er wel één. En het werkt! Ik heb al een aantal reacties gehad en ook heel fijne gesprekken gevoerd met kandidaten. Voor het secretariaat van het team Groningen wil het nog niet lukken iemand te vinden, maar ik heb er vertrouwen in dat we ook dit, net als de totstandkoming van een zelfstandig team Friesland, voor elkaar krijgen. Friesland zelfstandig Wat een mooi bericht: per 1 januari 2013 hebben we een zelfstandig regioteam Friesland, dat op dit moment al druk doende is met het werkplan 2013, met vergaderen en het organiseren van een startbijeenkomst. In dit regiobulletin kunt u kennismaken met Johan Bove, voorzitter van team Friesland. Wij feliciteren Friesland en hebben afgesproken dat we nauw gaan samenwerken, ook willen we samen het regiobulletin in stand houden voor Noord en Oost Nederland. Hartstichting en De Hart&Vaatgroep Ook interessant om te melden is de lokale samenwerking met de Hartstichting. In dit regiobulletin vindt u een interview met Ineke Bekkering van de Hartstichting. We hebben afgesproken om in de provincie Groningen lokaal samen te werken waar dat kan, met een gezamenlijke stand op Gezondheidsbeurzen e.d. te staan en elkaar op de hoogte te houden van elkaars activiteiten. De eerste resultaten zijn er: het regioteam Groningen van De Hart&Vaatgroep en de Hartstichting stonden in Hoogezand en in Groningen samen op de Gezondheidsbeurs c.q. zorgmarkt en de reacties waren positief. De link Hartstichting en De Hart&Vaatgroep is gauw gelegd en is voor bezoekers heel herkenbaar. Voorlichtingsbijeenkomsten Op 4 september jl. bezocht ik een bijeenkomst van koepels en achterbannen van de Provinciale Chronisch zieken- en Gehandicaptenraad Groningen (PCG). Het onderwerp was de toegankelijkheid van openbare gebouwen. Op de website van PCG komt te staan welke gebouwen voor gehandicapten geschikt zijn. Ook bezocht ik een voorlichting van de Thuiszorgorganisatie ‘Oosterlengte’. Zij starten een ontwikkelingstraject ‘Zorg op Afstand’ in (voormalig) Reiderland en in Bellingwedde met 75 cliënten.

De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

Nu zijn er nog 30 van de 100 mensen 65+, in 2040 zijn dat 60 op de 100 Nederlanders. Het ontwikkelingstraject heeft als kenmerk LANGER THUIS, SNELLER NAAR HUIS. De aanbieding zorg op afstand is op indicatie van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de cliënten die er voor in aanmerking komen ontvangen de apparatuur in bruikleen. Ervaringen van patiënten elders met een dergelijk aanbod zijn positief. Woont u in het werkgebied van ‘Oosterlengte’ (Winschoten en omgeving) en bent u geïnteresseerd in dit project, neemt u dan contact op met mevr. D. Becker van ‘Oosterlengte’, telefoon 0597-452800. Medicijngebruik Een stelling, voorgelegd aan de bezoekers tijdens de Gezondheidsbeurs in Groningen: -Het maakt niet uit hoe laat een medicijn wordt ingenomen, als het maar wordt ingenomen. Waar of niet waar? – Het juiste antwoord is dat het tijdstip waarop medicijnen worden ingenomen belangrijk is. Het verdelen van de werkzame stof over de dag is belangrijk voor de

werking van het geneesmiddel. Op het etiket staat het gebruiksadvies van het geneesmiddel. Als dit innamepatroon niet past in uw dagelijkse ritme, overleg dan met uw apotheker of er mogelijkheden zijn voor andere innametijdstippen of dat er wellicht een hulpmiddel is om het innemen op de geadviseerde tijdstippen te bevorderen. In de dagelijkse praktijk zien we vaak dat mensen het innemen van het geneesmiddel op een ander tijdstip doen vanwege bijwerkingen. Overleg dit altijd eerst met uw apotheker. U krijgt dan advies op maat. Ik wens u veel genoegen met het lezen van dit regiobulletin en kijkt u ook eens op onze website www.hartenvaatgroep.nl voor actuele informatie in uw regio. Roelf Meijering, Voorzitter regio Groningen/Noord Drenthe 1

een buitenkans voor leden van De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep en de Ned. Hartstichting (afdelingen Noord Nederland) nodigen hierbij hun leden, buitengewone leden en Vrienden van de Hartstichting uit voor een hartverwarmend Valentijn concert op zondagmiddag 17 februari 2013 in het kader van kennismaking en lokale samenwerking. Plaats: datum: Zaal open: Aanvang concert: kosten:

theehuis Midwolde, Hoofdstraat 132, 9355 TD Midwolde, telefoon 0594-515954 zondag 17 februari 14.30 uur 15.00 uur toegang gratis (consumpties voor eigen rekening

Midwolde is centraal gelegen tussen Friesland, Drenthe en Groningen in het Zuidwesten van de provincie Groningen bij Leek. U kunt voor 31 januari 2013 kaarten voor dit concert reserveren per mail: [email protected] of telefonisch bij Roelf Meijering: 06-16363468 (max. 2 reserveringen per persoon). U ontvangt een bevestiging van uw reservering. De hoge kristalheldere zang van Linde Nijland kruipt onder je huid, zo lijkt het wel. Met haar Iers aandoende stem maakte ze jarenlang deel uit van de succesvolle groep Ygdrassi. Internationaal trok ze de aandacht met het CDproject ‘Linde Nijland sings Sandy Denny’. Joe Boyd, de voormalige producent van Nick Drake, Fairport Convention en Pink Floyd schreef over Linda’s album: ‘Linde Nijland brengt de songs van Sandy Denny met gevoel en respect, zoals zij dat verdient’. Bert Ridderbos is een Multi-instrumentalist en speelt onder andere op gitaar, accordeon en middeleeuwse cittern. Hij is afgestudeerd aan het conservatorium op klassieke gitaar. Jarenlang was hij lid van de Groninger streektaalgroep Törf. (interview in NRC Handelsblad 5 mei 2011).

Lezing op 30 januari 2013: Wanneer: Waar: Wat:

Revolutie in antistolling (bijzonder aanbevolen)

woensdag 30 januari 2013, aanvang 17.00 uur Hotel ‘In De Stallen’, Oostereinde 10, 9672 TC Winschoten Revolutie in de antistollingsbehandeling?

Ruim 70 jaar is de behandeling en met name het voorkomen van trombose bepaald door het gebruik van zogenaamde vitamine K antagonisten, acenocoumarol en fenprocoumon. Bij deze middelen is het belangrijk met regelmaat de stollingswaarde van het bloed te bepalen om te kunnen beoordelen of de behandeling goed is ingesteld. Deze controles worden verricht door de medewerkers van de trombosedienst. Niet alleen de bepaling van de stollingswaarde, maar ook belangrijke informatie over de veiligheid en de effectiviteit van de behandeling worden daarbij beoordeeld en indien nodig wordt vanuit de trombosedienst altijd met de huisarts of specialist overlegd. De afgelopen jaren is veel onderzoek verricht naar nieuwe medicijnen, die minstens even effectief en veilig zijn, maar die als voordeel hebben, dat er geen laboratoriumcontrole meer hoeft plaats te vinden. Sinds kort zijn een aantal van deze middelen geregistreerd voor de behandeling van boezemfibrilleren en een trombosebeen/ longembolie. Alleen voor de behandeling van boezemfibrilleren worden twee van de medicamenten nu ook met ingang van 1 december 2012 vergoed. Zijn de nieuwe medicamenten nu de oplossing voor alle problemen die zich rond de antistollingsbehandeling kunnen voordoen? De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

2

De voor- en nadelen van beide behandelingen en de vraag wie wel of niet geschikt zijn voor deze nieuwe medicamenten, komen aan de orde tijdens deze bijeenkomst. Ook voor de mensen die (nog) niet in aanmerking komen voor de nieuwe medicamenten zijn er nieuwe ontwikkelingen. Sinds enkele jaren is het mogelijk zelf de laboratoriumbepaling te doen, dat wil zeggen de INR te bepalen met behulp van een zelfmeetapparaat. Deze vorm van zelfmanagement krijgt deze avond ook de nodige aandacht. Aan het eind van de avond kunt u vragen stellen aan een deskundig panel, waaraan ook één van u, een ervaringsdeskundige, zal deelnemen, naast een KNO-arts, een huisarts en een cardioloog. De vragen kunnen ter plaatse worden gesteld, maar ook vooraf worden ingeleverd. Door:

Mevrouw Margriet Piersma, internist/medisch directeur LabNoord en mevrouw Annelies Westerterp. Voor: Voor harten vaatpatiënten en partners Opgave: vóór 25 januari 2013 op volgend emailadres: [email protected] of telefonisch: 088 1111600 Hebt u al vragen over antistollingsmiddelen/- behandeling? Geef ze meteen door als u zich aanmeldt!

Afscheid Na 13 jaar lid te zijn geweest van het regiobestuur Noord (nu regio Groningen) van De Hart&Vaatgroep meen ik dat het goed is dat iemand anders mijn werkzaamheden voortzet. In 1998 werd bij mij cardiomyopathie geconstateerd en in 1999 ben ik lid geworden van de toenmalige vereniging Voor- en Nazorg bij Hartziekten. In 2002 werd de naam gewijzigd in Hartezorg en maakten we deel uit van een landelijke organisatie. Per 1 januari 2009 veranderde er weer veel en ontstond de landelijke Hart&Vaatgroep. Vooralsnog bleef ons regiobestuur de leiding houden over de drie noordelijke provincies. Nu is er inmiddels een regiobestuur voor Friesland en één voor Groningen en het noordelijk deel van Drenthe. Mijn taak is heel wat jaren de redactie van dit ledenmagazine geweest. Ik heb dit met veel plezier gedaan en graag wil ik iedereen bedanken voor de goede samenwerking. Zonder alle mensen die steeds weer kopij inleverden, had het blad er niet zo uit kunnen zien. Er is inmiddels een positief gesprek gevoerd met een opvolger, zodat ik het werk met een gerust gevoel overdraag. Er zijn in het land verschillende regio magazines, het landelijk bestuur wil al die bladen graag een vergelijkbaar en herkenbaar uiterlijk geven. Waarschijnlijk zal het blad in de toekomst daarom weer verschijnen in het kleinere A5 formaat. Ik wens de vereniging, mijn mede regiobestuurders en de leden van de vereniging alle goeds voor de toekomst. Henk Grashuis

Telemonitoring bij patiënten met hartfalen Op zaterdag 13 oktober was er in het UMCG een informatiebijeenkomst over telemonitoring. De lezing werd verzorgd door Arjen de Vries, hij is verpleegkundig specialist cardiologie en werkte sinds 1990 op verschillende hartfalenpoliklinieken. Momenteel werkt hij op de afdeling cardiologie en doet hij onderzoek naar de effecten van telemonitoring bij hartfalenpatiënten. Thuis bij de dokter

Het doel van telemonitoring bij hartfalen is het op afstand bewaken van klachten en verschijnselen die kunnen leiden tot verslechtering en mogelijk een (her)opname. Door vroegtijdig actie te ondernemen, door zowel de patiënt als de hulpverlener, moet het ontstane probleem bij de patiënt al thuis worden verholpen. Uiteindelijk moet de inzet van telemonitoring de zelfcontrole van de patiënt met hartfalen verbeteren. De toepassing van telemonitoring zorg bij hartfalen patiënten lijkt succesvol en een toenemend aantal hartfalen(poli)klinieken gaat daarom over op het toepassen van deze moderne vorm van zorg op afstand. Sommige zorgverzekeraars zijn per januari 2012 overgegaan tot vergoeding van deze zorgvorm. H. Grashuis De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

Lezing Arjen de Vries 3

De Hart&Vaatgroep is een landelijke organisatie met regionale afdelingen en zogenaamde regiobesturen. Tot nog toe vormden Groningen, Friesland en een deel van Drenthe een zelfstandige regio. Landelijk is besloten om, waar mogelijk, in elke provincie een eigen team te vormen. Het is verheugend dat er nu in Friesland een aantal mensen zijn gevonden die de kar willen trekken. Johan Bove, de nieuwe regiovoorzitter in Friesland stelt zich hieronder voor. Beste allemaal, Ja waar moet je beginnen als ze je vragen wil jij je voorstellen in ons blad, natuurlijk wil ik dat wel, maar het begin is altijd moeilijk, laten we het maar proberen. Ik ben Jan Hendrik Bove en ze noemen mij Johan. Ik ben in Februari 1958 geboren in de gemeente Hellendoorn, dat ligt in Twente, ik ben dus een Tukker. In het dorpje Daarlerveen ben ik opgegroeid en heb daar de lagere school doorlopen. Het vervolgonderwijs heb ik deels in Vroomshoop gehad. Na de beroepsopleiding heb ik diverse vervolg opleidingen gevolgd in Nederland. Ik ben begonnen op de bouwplaats als leerling timmerman en ben in een jaar of 8 doorgegroeid, ook door het volgen van opleidingen tot werkvoorbereider bouw. In een van de jaren dat de economie er niet zo best voorstond ben ik door een interne reorganisatie ontslagen en heb ik ongeveer 4 weken nodig gehad om mijn eigen bedrijf op te zetten, wat ik samen met mijn vrouw run. Het is een heugelijk feit dat ons bedrijf dit jaar 25 jaar bestaat. Mijn vrouw en ik hebben het beiden nog steeds naar de zin, en ondanks de slechte economische situatie kunnen wij niet klagen. Dan natuurlijk de vraag waarom vrijwilligerswerk? Wij vinden dat als je werkt je ook naast je betaalde baan een vrijwilligers job mag / moet hebben. Een aantal jaren heb ik voor de Federatie Friesland voor de Hengelsportverenigingen, samen met een aantal trouwe trawanten, de zaak gestuurd en vooral bestuurd. Deze bestuursfunctie is in het begin van het jaar voor mij komen te vervallen en ik zocht een nieuwe uitdaging, en dat is De Hart&Vaatgroep geworden. Er zijn de nodige gesprekken geweest ter kennismaking en oriëntatie en ik moet zeggen dat voelde goed, op een warme manier.

Zodoende ben ik er ingerold en nu probeer ik er samen met de andere bestuursleden een hecht team van te maken. Een volgende vraag is natuurlijk, je werkt in de bouw, wat heb je met De Hart&Vaatgroep? Een lang verhaal, om het kort te houden, ik kreeg een Burn Out, dat dacht men, oververmoeidheid. In deze periode ben ik op een zondag opgenomen in het MCL te Leeuwarden met klachten van pijn op de borst en in de armen. Ik ben een aantal dagen opgenomen geweest, heb onderzoeken gehad en men heeft mij medegedeeld dat mijn hartslag ‘s nachts te langzaam liep 23 / 24 slagen per minuut, dus ik kreeg een pacemaker. Als verrassing bleek ik ook slaapapneu te hebben. Daarbij heb ik nog diabetes. Allemaal erfenissen uit de familie, leuk is anders, echter je leert er mee omgaan. Als je bovenstaande leest zie je dat ik een goed excuus heb om, samen met het team, De Hart&Vaatgroep op een goede manier te positioneren in Friesland. e

Na de 1 regiovergadering in het MCL Leeuwarden zijn we als team van start gegaan en samen zullen we de schouders eronder zetten. Ideeën en initiatieven zijn er, nu de organisatie en het team Friesland uitbouwen. Afgelopen week is er een Kookworkshop geweest in Sneek, en ik hoor hoe iedereen daar bezig is geweest om het tot een succes te maken. Ik ben dan ook tevreden met het team zoals we dat nu bij elkaar hebben. Een paar extra handen hebben we nog wel nodig om de plannen die er liggen voor 2013 waar te maken. Ik doe hierbij dan ook graag een oproep aan een ieder die zich aangesproken voelt om ons team te komen versterken. Meldt u aan, u bent van harte welkom. Met vriendelijke groet, Johan Bove

Rudi en Ymkje Kort zijn twee andere leden van het Friese team, zij stellen zich aan u voor: Mijn naam is Rudi Kort, ik ben 57 jaar en woon in Drachten. Van beroep ben ik timmerman. In mijn vrije tijd doe ik aan wedstrijdvissen en ben ik voorzitter van een hengelsportvereniging. Ik mag graag in de natuur zijn en houd me bezig met fotografie. Sinds kort ben ik vrijwilliger bij De Hart&Vaatgroep. Daarnaast loop ik graag en doe aan wandeltochten mee.


4

Mijn naam is Ymkje Kort, ik ben 56 jaar en woon in Drachten. Ik ben werkzaam als zelfstandig ondernemer in de particuliere thuiszorg. Ook werk ik bij een organisatie voor mensen met een beperking. Daarnaast ben ik wijkhoofd en collectant van het KWF (kankerbestrijding) en ben ik vrijwilliger bij een instelling voor ouderen. Ik mag graag mijn vrije tijd in de natuur door brengen, lopen/fietsen en af toe deelnemen aan een wandeltocht. En sinds kort ben ik nu secretaris/vrijwilliger van De Hart& Vaatgroep. Op 2 oktober hebben mijn man en ik voor de eerste keer de regiobijeenkomst van Friesland bijgewoond. Het was een interessante en leerzame avond. Met het enthousiasme en de inzet van het bestuur en de vrijwilligers moet het lukken om er in Friesland een succes van te maken.

19 Januari is er in het MCL te Leeuwarden een nieuwjaarsreceptie van De Hart&Vaatgroep, regio Friesland. Alle Friese leden ontvangen daarvoor een persoonlijke uitnodiging thuis.

De kookworkshop op maandag 15 oktober, georganiseerd door De Hart&Vaatgroep in samenwerking met het Antonius Ziekenhuis in Sneek, was een groot succes. Dit succes is mede te danken aan het Bogerman College waar de kookworkshop plaatsvond. Alle faciliteiten bleken aanwezig om er een geslaagde bijeenkomst van te maken. Na de uitleg over gebruik van zout van de vaat- en cardioverpleegkundigen en uitleg van de kok over de receptuur gingen de deelnemers de keuken in om de recepten te bereiden waarna werd afgesloten met het gezamenlijk diner.

Wilt u ook lekker koken zonder zout? Kijk dan op onze website voor meer informatie. www.hartenvaatgroep.nl Dank aan de vrijwilligers: Tiny en Henk Porte, Ymkje Jellema - Kort en Rudi Kort, Sytse de Visser en de verpleegkundigen Annette Schröder en Olga Bruinsma voor hun hulp. Henk Porte


5

Een nieuwe regio voorzitter Even Voorstellen: Joop Kesler. Voorzitter Regioteam van De Hart&Vaatgroep Overijssel. Deze jonge man van 76 kwam in 1938 als pleegkind in een gezin dat reeds 10 kinderen had en is daar liefdevol opgegroeid tot de mens die hij nu is. Ik heb een theateropleiding gevolgd, als regisseur en theater trainer. Verder heb ik de volgende opleidingen LO, LTS, HTS (bouwkunde), Boekhouding, Makelaar, Assurantieadviseur, Praktische Psychologie en Filosofie. Had de laatste jaren een eigen Makelaars- en Assurantie kantoor, dat ik op mijn 65e heb overgedaan aan zoon en dochter. In de Cultuur ben ik dus naast regie en trainingen ook nog oprichter en voorzitter geweest van het Twents Centrum voor Amateurtoneel en bestuurslid van het Overijssels Centrum voor Amateurtoneel. Ook was ik 12 jaar voorzitter van de Culturele Raad van Hengelo en bestuurslid van Kunst en Cultuur Overijssel. Medeoprichter en 5 jaar voorzitter van een grote culturele Uitmarkt van het Oosten. Na mijn pensionering ben ik als vrijwilliger gaan werken in zorg en welzijn. Begonnen op de afdeling oncologie voor mensen die een wat minder mooi bericht hadden ontvangen. Bood een luisterend oor. Later heb ik deze taak omgezet naar

een andere tak in de zorg. Verpleeghuis, afdeling Psychogeriatrie en Somatiek. Dit doe ik inmiddels ook 12 jaar en gelijktijdig ben ik begonnen met een taak als vrijwilliger in het Hospice waar ik ook nog steeds naar genoegen mijn werk uitvoer. In 2004 heeft Hare Majesteit de Koningin mij benoemd als Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Daarnaast ben ik gevraagd om als voorzitter een nieuw wijkcentrum uit te laten groeien tot een bloeiend geheel. Na 5 jaar staat er een krachtige en moderne organisatie en kon ik uitzien naar een nieuwe uitdaging. Dat is per 5 september 2012 De Hart & Vaatgroep, regio Overijssel, geworden. Daar vroeg men een nieuwe voorzitter en het leek me wel een uitdaging om hier nog een aantal jaren mijn nieuwe energie in te mogen steken. Samen met een enthousiast aantal medebestuurders. Ook iets voor u/jou? Wij hebben nog een aantal leuke klussen voor vrijwilligers beschikbaar, bel me maar 074-2911003 en ik vertel u er nog veel meer over. Het team werkt heel goed samen met de medewerkers van het landelijk bureau van De Hart & Vaatgroep in Den Haag. Ik hoop samen met mijn medebestuurders nog veel te kunnen doen voor de mens die getroffen is door een Hart- of Vaatziekte. Ik hoor graag van u. Joop Kesler

Vacatures in regioteam Overijssel Het regioteam Overijssel doet z’n uiterste best om alle voorliggende taken uit te voeren. Elders hebt u kunnen lezen dat we helaas afscheid moesten nemen van 3 leden van het team, We zouden dolgraag weer uitbreiding hebben; het werk moet wel kunnen doorgaan! We hebben op dit moment duidelijk behoefte aan inzet ten behoeve van:  Verzamelen en gebruiksklaar maken van kopij voor het ledenmagazine en voor de website

 Vrijwilliger voor leefstijl (bewegen e.a.) in Noord West Overijssel  Vrijwilliger voor inzet ten behoeve van themabijeenkomsten e.d. Is dit iets voor u? Meldt u dan aan bij de voorzitter van het team, Joop Kesler. Hier boven leest u in zijn presentatie de informatie over hoe u zich kunt aanmelden.

Activiteiten in de regio Overijssel Leden van het team bezoeken met regelmaat de bij De Hart&Vaatgroep aangesloten sporten spelclubs en praktijken van fysiotherapie, maar ze hebben ook regelmatig contact met de afdelingen cardio-poli en hartrevalidatie en patiëntenvoorlichting in de ziekenhuizen. Op 10 december 2012 was er in Nijverdal een bijeenkomst voor de besturen en sportleiders van de bij De De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

Hart&Vaatgroep aangesloten sporten spelclubs en fysiotherapeuten. Ook de doorverwijzers (cardiotherapeuten hartrevalidatie e.a.) in de ziekenhuizen zijn hiervoor uitgenodigd. We willen met elkaar van gedachten wisselen over het probleem van de vergrijzing en het ontbreken van aanwas van nieuwe leden binnen de clubs, maar ook kijken hoe we hieraan iets kunnen doen. Hoe kunnen we de publiciteit zoeken en de clubs e.a. promoten? Hoe kunnen we contact 6

zoeken met gemeenten m.b.t. het faciliteren van het beweegaanbod. De gemeenten hebben hun taken en verplichtingen in het kader van de WMO. Ook zullen we de provinciale SportService Overijssel voor het voetlicht brengen. Voor onderstaande activiteiten voeren we nauw overleg met de afdelingen patiëntenvoorlichting. In samenwerking met het Medisch Spectrum Twente in Enschede zal in 2013 een kookworkshop worden gehouden. Binnenkort zullen we proberen de nadere details in te vullen. In het volgende ledenmagazine kunt u er meer over lezen; ook hoe u zich eventueel kunt aanmelden. Voor

onze doelgroep is gezond eten belangrijk, maar ……. aan gezond eten gaat gezond koken vooraf! Op 27 maart 2013 zal in en samen met het Deventer Ziekenhuis een themabijeenkomst worden gehouden over het thema ‘Hartfalen’. U kunt nadere informatie en een uitnodiging tegemoet zien. Daarnaast zijn we in gesprek met ZGT Almelo/Hengelo over een themabijeenkomst in het voorjaar van 2013 en ook proberen we dit in Zwolle van de grond te krijgen. De geplande stads- of natuurwandeling moet nog nader worden uitgewerkt.

Wijzigingen regioteam Overijssel In de afgelopen maanden zijn er wat mutaties ontstaan in de samenstelling van het regioteam Overijssel. Als gevolg van gezondheids- en andere problemen hebben we afscheid moeten nemen van Elly Durenkamp, Maxine Bosman en Frits Bekedam. Laatstgenoemde is slechts kort als penningmeester actief geweest. Ook Maxine was niet lang lid van ons team doch haar gezondheid laat niet toe verder actief ingezet te kunnen worden. Maxine heeft wel aangegeven dat, wanneer haar gezondheid weer verbetert, ze graag opnieuw het regioteam zal versterken! Elly heeft langere tijd activiteiten voor het team verricht, m.n. het verzorgen van kopij voor dit

ledenmagazine en actieve aanwezigheid bij themabijeenkomsten e.d.. Elly, Maxine en ook Frits, heel hartelijk dank voor jullie bijdragen aan het regioteam Overijssel! Inmiddels is het team versterkt met een vaste voorzitter. Joop Kesler uit Hengelo zal de komende jaren als voorzitter van het team fungeren. Elders in dit magazine kunt u meer over hem lezen. Inmiddels zijn we in gesprek met iemand die zich aanmeldde voor de vacante functie van penningmeester en we hopen hem in het volgende magazine te kunnen voorstellen.

Interview met Aart van Dijk van de HIB-sportclub Zwolle en omgeving door Harm Pol De HIB-sportgroep Zwolle een hechte groep! Aart vertelt: Geschiedenis “De HIB-sportgroep is opgericht in 1977 en in 1978 aangesloten bij de toenmalige Stichting Hart in Beweging (HIB). Ook toen de HIB in 2009 fuseerde met andere belangengroepen tot de patiëntenvereniging (De Hart&Vaatgroep) bleef ‘Zwolle’ aangesloten. De club bestaat uit 68 actieve sporters, van wie het merendeel ex- hartpatiënt is. Daarnaast heeft de club ca. 30 mensen die de club als donateurs ondersteunen. De leden wonen in Zwolle en omgeving (denk hierbij aan Dalfsen, Nieuwleusen, Staphorst en (voorheen zelfs) Kampen. De club staat zeer zeker open voor mogelijke belangstellenden uit de omgeving. Het sporten We sporten/bewegen in 4 groepen iedere maandag- en dinsdagmiddag, respectievelijk -avond in de sportzaal van de Geert Grooteschool in Zwolle. Het programma bestaat uit diverse vormen van oefeningen en spel. Ieder sportuur begint met een warming up, een balspel of een af te leggen parcours. De groep mag zelf beslisDe Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

7

e

sen welke activiteit in het 2 halfuur uitgevoerd wordt. Tijdens het sporten wordt voortdurend rekening gehouden met de grenzen van de deelnemers. Ze hoeven geen prestaties te leveren; het gaat in de eerste plaats om het bewegen. Veel mensen zijn na een hartinfarct of behandeling bang geworden om te bewegen. De drempel om na een hartinfarct of – operatie weer in beweging te komen kan ontzettend hoog zijn. Maar bewegen is o zo belangrijk. Alle actieve sportende deelnemers ervaren ook dat bewegen voor het lichaam heel goed is, zo niet noodzakelijk, en ook leidt tot een beter en ontspannen gevoel. `Je voelt je lekkerder in je vel zitten`. Lotgenotencontact En ten slotte biedt het ook alle mogelijkheden tot een soort van lotgenotencontact. Je gaat regelmatig om met mensen die het zelfde ervaren hebben. En hoe dan ook, dat helpt. Maar niet alleen dat. Er is ook sprake van het op een bijzonder ontspannen en vrolijke manier met elkaar omgaan. Het is dus ook de combinatie van sporten en gezelligheid.

De sportleiding De club is heel erg blij met de huidige sportleiding die bestaat uit 3 personen van wie 2 in hun dagelijks leven werkzaam zijn als fysiotherapeut op de hartrevalidatie in het Zwolse ziekenhuis. Zij kennen de ‘doelgroep’ dus door en door en weten ook precies wat kan en niet kan. Reden te meer om als (ex-) hartpatiënt zonder angst aan de geboden sporten beweegactiviteiten mee te doen. ` Eén van de sportleidsters: ” In het ziekenhuis ontmoet ik de mensen tijdens de revalidatie na behandeling of ingreep. Daarna zie ik een deel van deze mensen terug bij de sportclub. Ik vind het sporten bij de HIB-club als deze een perfect vervolg op de revalidatie en spoor de

patiënten in het ziekenhuis dan ook regelmatig aan er naar toe te gaan.” De club beschikt over een calamiteitenplan dat jaarlijks wordt bekeken of het (nog) werkt. Bij een eventuele calamiteit moeten betrokkenen precies weten wat en hoe te handelen. De club beschikt over een AED voor noodgevallen en een deel van de sportende leden volgt een reanimatiecursus zodat ook langs deze weg hulp kan worden geboden. Gelukkig is het nog zelden of nooit voorgekomen dat zich een calamiteit voordeed. Bewegen en gezelligheid Aart: eigenlijk is het gek dat in een stad als Zwolle en haar directe omgeving, waar ongetwijfeld heel veel mensen wonen die tot onze doelgroep behoren, relatief gezien zo weinig mensen daadwerkelijk bij onze club sporten. Natuurlijk, er gaan ook mensen sporten bij sportscholen of ze doen cardiofitness in praktijken van fysiotherapie, maar toch……En juist het karakter van een club als de onze (bewegen gecombineerd met gezelligheid en vooral contact onder elkaar) zou de mensen moeten aanspreken. En, zoals gezegd, we beschikken over bijzonder kundige sportleiders, een calamiteitenplan, een AED en er zijn altijd mensen met kennis van reanimeren. Dus men hoeft niet bang te zijn. Het bestuur van de sportgroep zou graag meer actieve deelnemers zien komen en probeert de club te promoten. Er worden folders e.a. gedistribueerd onder meer in het Zwolse ziekenhuis en men zoekt de publiciteit in de pers. Het bestuur zegt dan ook: “Kom er bij en doe mee!” Financiën En voor de kosten hoef je het niet te laten: De contributie bedraagt het bijzonder lage bedrag van € 65,- per jaar en men kan deze contributie zo laag houden doordat de club ook door bedrijven wordt gesponsord. Met name de financiële ondersteuning van het bedrijf Wijzonol draagt bij aan een financieel gezonde exploitatie. Ook bijdrages van rommelmarkten en de opbrengst van de verkochte loten van De Grote Clubactie brengen het nodige in kas. Doordat de leden ook hierin actief zijn is de betrokkenheid bij de club groot. VIDA, het landelijke kwartaalblad van De Hart&Vaatgroep en ook het Ledenmagazine voor de regio´s Noord en Oost worden tijdens de sportavonden uitgereikt. Voor informatie en deelname kan men zich aanmelden bij: Jelle ter Burg, tel. 038-4651391 email: [email protected]

-------------------------------

De regiobesturen van De Hart&Vaatgroep wensen u fijne feestdagen en een gezond 2013! De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

8

verslag van Rolf van de Walle Verslag van het gesprek over de Hart in Beweging lessen in het zwembad Dorper Esch in Denekamp. Het zwembad Het zwembad Dorper Esch in Denekamp maakt deel uit van het Sportcomplex Dorper Esch . Het complex bestaat uit een grote sporthal , een café- restaurant en het zwembad. Het zwembad heeft een aantal baden. Te weten een 25 meter bad , een recreatie bad met daaraan gekoppeld een klein buitenbad en een warmwaterbad . Het 25 meter bad heeft een beweegbare bodem. Ook het warmwaterbad bezit een beweegbare bodem en kan zelfs in verschillende kleinere baden onderverdeeld worden. De Hart in Beweging lessen De Hart In Beweging lessen worden in het recreatie bad gegeven. Dit bad heeft namelijk een wat hogere temperatuur (30 graden) dan het 25 meter bad en een wat lagere temperatuur dan het warmwaterbad. Daar is de temperatuur te hoog voor de beweeglessen. De waterdiepte bedraagt 1.30 mtr.. Daardoor is het bad dan ook heel geschikt voor geoefende en niet geoefende zwemmers. De lessen worden op dit moment door twee gediplomeerde instructrices gegeven. Te weten Brigitte Hemeltjen en Miranda Keijzer. Ze hebben voor het geven van de lessen de nodige cursussen gevolgd en zijn gediplomeerd zwemleerkracht. Verder zijn ze, net als al het personeel van het complex, bijgeschoold in het gebruik van een AED. Deze is in het complex aanwezig. Natuurlijk worden de nodige bijscholingscursussen gevolgd. Brigitte en Miranda geven afwisselend les. Wanneer Voor de (ex) hartpatiënten zijn de lessen op de woensdagavond van 21.00 u. tot 22.00 u.. Voor menig patiënt is dit toch wel erg laat. Men geeft toe dat dit niet zo’n optimale tijd is, maar door de hoge bezettingsgraad van allerlei groepen en cursussen was het niet mogelijk om een andere tijd te realiseren . Op dit moment zijn er zo’n 12 tot 20 personen die de lessen volgen. Over het algemeen zijn er meer mannen dan vrouwen die meedoen. Het merendeel van de deelnemers komt uit Denekamp en omgeving. Toch zijn er zelfs deelnemers die uit het wat verder weg gelegen Oldenzaal komen. De meeste deelnemers zijn wat ouder; er zijn bijna geen jongere deelnemers (valse


schaamte of ik red me zelf wel?) De deelnemers worden vaak door de plaatselijke fysiotherapeuten of door het ziekenhuis doorverwezen . Het contact met de plaatselijke fysiotherapeuten is erg goed . Voorzorgsmaatregelen Tijdens de lessen zijn er goede voorzorgsmaatregelen. Zo is de AED snel en goed bereikbaar; al het personeel heeft daarvoor een opleiding gevolgd en wordt daarin regelmatig bijgeschoold. De deelnemers worden voortdurend goed geobserveerd. Eventueel wordt het programma aangepast of een deelnemer wordt wat meer rust gegund. Om deel te nemen kan men een 10-lessenkaart nemen ten bedrage van € 37,95. Samen met gelijkgezinden sporten Voorop staat natuurlijk het bewegen en het je daardoor weer wat beter en fitter voelen. Natuurlijk ook om je wat moediger te maken en de conditie op een, voor de deelnemer, aanvaardbaar niveau te brengen. Verder is het samenzijn met gelijkgezinden belangrijk . Men is elkaar tot steun en men kan goede tips uitwisselen. Daarvoor is het gezellig samenzijn na de les dan ook net zo belangrijk Ophef over mogelijke sluiting Er is grote ophef ontstaan doordat de gemeente van plan is om het recreatie bad medio 2013 te sluiten, omdat het exploitatietekort te hoog is. De gemoederen bij de bewoners in de gemeente en bij de gebruikers van het sportcomplex lopen dan ook hoog op. Het personeel heeft naar de gemeente aangegeven dat sluiting van het recreatie bad de doodsteek voor het zwembad zou zijn. Men kan dan de beweeglessen voor de (ex) hartpatiënten en andere gebruikersgroepen niet meer geven. Wij wensen het personeel en de deelnemers dan ook veel succes toe in de toekomst en hopen dat deze belangrijke beweegactiviteit voor (ex) hartpatiënten voor Denekamp behouden blijft

9

Interview een vast item in ons regioblad is een interview door de voorzitter regio Groningen/Drenthe, Roelf Meijering deze keer met Ineke Bekkering, regio-coördinator bij de Hartstichting

Fulltime voor de Hartstichting Wanneer u dit leest is het hartje winter. Het interview heeft plaatsgevonden op 31 oktober, de kerstartikelen liggen alweer in sommige winkels……. Ik heb een interview met Ineke Bekkering, regiocoördinator bij de Hartstichting voor Groningen en Drenthe, omdat ik heel nieuwsgierig ben hoe vanuit de Hartstichting gedacht wordt over de intensivering van de samenwerking met onze patiëntenvereniging. Het interview is bij me thuis in Midwolda. Ineke Bekkering had vanmorgen eerst nog een werkafspraak in Wagenborgen over de organisatie van de collecte van de Hartstichting in april 2013. Ineke woont in Hoogeveen en is getrouwd met Frits. Ik merk dat Ineke iemand is die gemakkelijk contact legt. Ze heeft aan een paar woorden genoeg om te vertellen wat haar bezig houdt. Ineke wandelt graag met haar labrador, toont me spontaan een paar foto’s en vertelt dat ze vanuit huis fulltime voor de Hartstichting werkzaam is. Ze doet dat inmiddels 6 jaar en ze vindt het heel inspirerend om met mensen op te trekken die belangeloos iets voor hun medemens doen. Vrienden van de Hartstichting Ineke is de contactpersoon voor de Vrienden van de Hartstichting. Dat zijn veelal vrijwilligers die zich bezighouden met het organiseren van de collecte. Maar er zijn ook vrijwilligers die met een stand bij evenementen staan, er zijn vrijwilligers die zich bezighouden met werving van nieuwe vrijwilligers en er zijn vrijwilligers voor andere fondsenwervende activiteiten (anders dan de collecte). Een voorbeeld hiervan is de Vriendinnenwandeldag op 16 april 2013 in Wezuperbrug. Een geweldig leuk wandelevenement voor vrouwen, met een heel aantrekkelijk randprogramma (zoals een fair, high tea, massage etc.), waarvan een deel van de opbrengst specifiek gaat naar de vrouwencampagne van de Hartstichting. Meer informatie is te vinden op www.vriendinnenwandeldag.nl


De collecte Maar de meeste tijd gaat zitten in de collecte. De Hartstichting heeft landelijk meer dan 60.000 collectanten en de jaarlijkse collecte levert ruim 4 miljoen euro op! De collecte van de Hartstichting is altijd in april. In 2013 is dat van 14 tot en met 20 april. Ineke heeft in haar werk vooral contact met collecte-organisatoren en soms ook met wijkhoofden. Zij zijn allemaal op vrijwillige basis actief voor de Hartstichting. Ineke benadrukt dat de Hartstichting helemaal afhankelijk is van giften uit de samenleving. Op de website van de Hartstichting: (www.hartstichting.nl) is te zien hoe de ingezamelde gelden worden besteed. Het grootste deel gaat naar wetenschappelijk onderzoek. Verder besteedt de Hartstichting geld aan voorlichting, preventie, publiekscampagnes én aan de patiëntenvereniging! De Hartstichting is een belangrijke financier van De Hart&Vaatgroep! Ineke vertelt dat de Hartstichting het CBF-keurmerk heeft. Dat betekent dat minimaal 75% van de inkomsten aan de eigen doelstellingen moet worden besteed. De Hartstichting voldoet met 80% ruimschoots aan die norm. Samenwerking Hartstichting/Patiëntenvereniging Wat vindt Ineke van de samenwerking met de patiëntenvereniging? Ineke is hier positief over en vindt het prettig dat we op lokaal niveau in het noorden ook al contact met elkaar hebben gezocht en samen op een aantal gezondheidsbeurzen staan en niet meer apart als 2 organisaties. We kunnen elkaars netwerk gebruiken en zo mogelijk combineren. Ook kunnen we gezamenlijk activiteiten aanbieden. Enthousiast is Ineke dan ook over het Valentijn concert op 17 februari 2013 dat we in regio Noord gaan organiseren, en dat toegankelijk is voor zowel leden/vrijwilligers van De Hart& Vaatgroep als voor 10

Vrienden van de Hartstichting. Dat zijn momenten om elkaar beter te leren kennen. Dat het regioteam Groningen en Noord Drenthe haar heeft uitgenodigd om persoonlijk kennis te maken en samen te werken ziet Ineke als een kans om ook op dat niveau met elkaar van gedachten te wisselen en zaken zoveel mogelijk af te stemmen.

zich aanmelden bij dit systeem. Ook moeten AED’s volop beschikbaar zijn. Daar wordt aan gewerkt. In Groningen en Drenthe wordt samengewerkt met Rode Kruis en de EHBO. Op de sites van de beide stichtingen (“Groningen Hartveilig” en “Hartveilig Drenthe”) is meer informatie te vinden. Ineke vertelt desgevraagd dat bij de Hartstichting freelancers zijn, die lezingen en presentaties verzorgen bij verenigingen, op scholen of bij bedrijven. Onderwerpen zijn o.a. “gezonde leefstijl”, “vrouwen en harten vaatziekten”, “herken een beroerte”, en “vette verleiders”.

Kwaliteit van leven bevorderen Het is volgens Ineke niks meer dan logisch om samen te werken. Het gaat er uiteindelijk allemaal om om harten vaatziekten te bestrijden en om de kwaliteit van leven te bevorderen. Regie over eigen leven en zorg is van groot belang! We werken allemaal voor dezelfde Giften uit de samenleving doelgroep. We sluiten het interview af met een oproep van Ineke: Nederland heeft 1 miljoen harten vaatpatiënten, elke Zoals gezegd is de Hartstichting helemaal afhankelijk dag worden 1000 mensen in het ziekenhuis van giften uit de samenleving. De collecte is de meest opgenomen met harten/of vaatproblemen. en er rechtstreekse manier om iets te geven aan dit goede overlijden elke dag 109 mensen doel: je geeft rechtstreeks iets aan de aan harten vaataandoeningen, collectant. Die collectant is op dat waarvan 51 mannen en 58 een soort ambassadeur van We zijn altijd op zoek moment vrouwen. We doen ons werk voor de Hartstichting. Dat is erg belangrijk! naar collectanten! de harten vaatpatiënten, en alle De Hartstichting is dus óók afhankelijk betrokken mensen (patiënten, vrijvan mensen die wat tijd willen geven, willigers, wetenschappers, politici om dat geld in te zamelen. Mensen etc.) worden daarbij betrokken en staan feitelijk die voor een paar uurtjes die ambassadeur willen zijn! centraal. Ineke kan er enthousiast over vertellen en laat niet na om het collecte-thema 2013 van de Hartstichting Collecteren in de eigen buurt kost maar een paar te benadrukken: de hartstilstand en de 6-minuten-zone. uurtjes en is een belangrijk gebaar! Is de Hartstichting ook betrokken bij zogenaamde Wat zou het fijn zijn wanneer lezers van dit interview hartveilige projecten? aangeven dat ze in april die paar uurtjes wel willen Ineke vertelt dat zowel in Drenthe als Groningen geven aan de Hartstichting! En misschien kennen ze stichtingen actief zijn die in deze provincies 6- ook wel mensen in de omgeving die voor de minutenzones willen inrichten. Dat houdt in dat de Hartstichting willen collecteren? Collectanten hebben meldkamer, wanneer die een melding krijgt van een we nooit genoeg en vele handen maken licht werk. hartstilstand, mensen in de buurt van het incident per Onderzoek wijst uit dat mensen graag willen geven aan sms een oproep stuurt om naar het betreffende adres te de Hartstichting, maar dan moeten wij dus wél gaan en alvast te starten met reanimatie en het inzetten collectanten hebben die het geld inzamelen. Voor van de AED, in afwachting van de komst van de informatie of opgave kunt ut bellen met Ineke op 06ambulance. 20302279 of mailen naar [email protected]” Op deze manier kunnen levens worden gered! Het is dus wel noodzakelijk dat mensen leren reanimeren en


11

Slaapapneu bij hartfalen, de SNURC studie Hartfalen Patiënten met hartfalen kunnen een verminderde pompfunctie van het hart hebben, waardoor het minder efficiënt bloed door het lichaam kan rondpompen dan een gezond hart. Hierdoor kunnen onder andere de volgende klachten ontstaan: vermoeidheid, kortademigheid, onrustig slapen en ’s nachts vaak uit bed moeten om te plassen. U zult deze klachten als hartfalenpatiënt mogelijk wel herkennen. De behandeling van hartfalen is erop gericht deze klachten zo veel mogelijk te verminderen. Het kan echter zo zijn dat de behandeling optimaal is, maar dat de klachten toch blijven bestaan. Het kan dan heel goed mogelijk zijn dat de klachten veroorzaakt worden door een andere aandoening. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat veel mensen met hartfalen ook last hebben van het slaapapneu syndroom. Slaapapneu Het slaapapneu syndroom is een slaap gerelateerde ademhalingsstoornis en wordt gekenmerkt door herhaaldelijke perioden waarin de ademhaling langer dan 10 seconden stopt (ook wel ademstop of apneu genoemd) dan wel perioden van een verminderde luchtstroom (hypopneu). Patiënten met het slaapapneu syndroom worden niet uitgerust wakker, vallen overdag vaak in slaap tijdens bijvoorbeeld het lezen van de krant, wanneer ze televisie kijken, of in sommige gevallen wanneer ze autorijden! Daarnaast zijn patiënten met slaapapneu vaak prikkelbaar en hebben ze moeite om zich te concentreren. Er zijn twee vormen van slaapapneu: obstructief slaapapneu en centraal slaapapneu. Bij het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS) wordt de bovenste luchtweg afgesloten doordat tijdens de slaap de keel inzakt. Hierdoor ontstaat tijdelijk (een paar seconden) een blokkade in de luchtstroom. Bij het centraal slaapapneu syndroom (CSAS) stopt de ademhaling tijdelijk doordat de hersenen even geen signaal geven aan de ademhalingsspieren. De ademhaling wordt als het ware even tijdelijk lamgelegd. Ook dit duurt maar een paar seconden. Deze laatste vorm komt vooral De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

voor bij mensen met hartfalen en is daar vaak een gevolg van. Herkenning slaapapneu De klachten van slaapapneu lijken dus erg op de klachten van hartfalen (vermoeidheid, onrustig slapen en ‘s nachts vaak naar het toilet moeten). Een specialist of verpleegkundige zal dan ook mogelijk niet meteen aan slaapapneu denken. Toch is het erg belangrijk om vast te stellen of er wel of geen sprake is van slaapapneu. Uit de verschillende buitenlandse onderzoeken blijkt namelijk dat tot maar liefst 50% van de patiënten met hartfalen ook aan het slaapapneu syndroom lijdt.

Normale situatie

Slaapapneu

Ontstaan slaapapneu bij hartfalen Waar komt dit door? Zoals gezegd kan chronisch hartfalen leiden tot (voornamelijk centraal) slaapapneu. Bij patiënten met hartfalen kan er sprake zijn van vochtophoping in het lichaam (b.v. in de enkels, de buik of in de longen). Dit wordt oedeem genoemd. Als zich in de longen vocht ophoopt, kan daardoor longoedeem ontstaan, dat veranderingen veroorzaakt in de ademhaling, zoals hyperventilatie (=sneller en dieper ademhalen) en Cheyne-Stokes ademhaling. CheyneStokes ademhaling is een abnormaal ademhalingspatroon waarbij diepe ademhalingen worden afgewisseld met tussenpozen van vrijwel volledige ademstilstand als gevolg van verminderde prikkelbaarheid van het ademcentrum in de hersenen. De behandeling van Cheyne-Stokes ademhaling is moeilijk, omdat het kan voorkomen zowel tijdens waken als slapen. Patiënten die lijden aan hartfalen vertonen echter niet altijd verschijnselen gedurende de dag, zelfs niet als ze een ernstige vorm van centraal slaapapneu hebben.

12

Centraal slaapapneu en Cheyne-Stokes ademhaling kunnen op meerdere manieren het hartfalen verergeren, zodat een vicieuze cirkel ontstaat. Als zich bijvoorbeeld een ademstop voordoet, kan iemand net genoeg wakker worden om weer adem te gaan halen, maar niet genoeg om zich een arousal (onderbreking van de slaap) te herinneren. Dergelijke arousals gaan gepaard met een stijging van de hartfrequentie en bloeddruk. Het hart krijgt dan minder zuurstof toegevoerd, terwijl de behoefte aan zuurstof juist groter is. Dit kan vele keren per nacht voorkomen en over een langere periode geeft dit een extra belasting voor het hart. Het is daarom belangrijk om vast te stellen of er sprake is van slaapapneu en wanneer het aanwezig is, dit te behandelen. Onderzoek in het UMCG Op dit moment wordt er in het Universitair Medisch Centrum Groningen (afdelingen Cardiologie en Longziekten) onderzoek gedaan naar hoe vaak slaapapneu voorkomt bij mensen met chronisch hartfalen (de SNURC studie). In totaal krijgen 100 patiënten met chronisch hartfalen een uitgebreid slaaponderzoek (polysomnografie). Tijdens zo’n slaaponderzoek wordt geregistreerd of er ademstops optreden en of deze ademstops van centrale dan wel obstructieve aard zijn. Daarnaast wordt gekeken of iemand vaak wakker wordt (arousals), of er gesnurkt wordt en of er veel beenbewegingen zijn. Ook willen we weten of er verschillen zijn tussen patiënten met alleen hartfalen en patiënten die naast hartfalen ook slaapapneu hebben. Zijn er bijvoorbeeld stoffen in het bloed en de urine die verschillen tussen beide groepen?

Een polysomnografie is een uitgebreid en duur onderzoek. Daarom wordt er hard gezocht naar goedkopere alternatieven om slaapapneu vast te stellen. Eén van die alternatieven is de ApneuLink, een klein apparaatje dat de ademhaling door de neus meet en het zuurstof gehalte in het bloed door middel van een zuurstofmeter op de vinger. In het onderzoek wordt onderzocht of dit apparaatje even goed registreert wat er tijdens de slaap gebeurt als de polysomnografie. Tot nu toe hebben bijna 40 patiënten meegedaan met het onderzoek, waarbij regelmatig (ongeveer 35%) een matig tot ernstig slaapapneu is vastgesteld. Op dit moment is het SNURC onderzoek nog in volle gang. Tijdens uw bezoek aan de hartfalenpoli in het UMCG zou u daarom gevraagd kunnen worden deel te nemen aan dit onderzoek. De belangrijkste boodschap is dat patiënten met chronisch hartfalen een verhoogde kans hebben op slaapapneu en dat screening op slaapapneu daarom erg belangrijk is. Mogelijk kunnen we op basis van dit onderzoek in de toekomst beter voorspellen welke patiënt met hartfalen een verhoogde kans heeft op het slaapapneu syndroom. Grietje Knol - de Vries Promovendus afdeling Longziekten Universitair Medisch Centrum Groningen

--------------------------------------------------------------------------------------

“Strenge winter verwacht met veel sneeuw en ijzel” kopte de krant vandaag. Drie maanden lang zou ons Siberische kou te wachten staan, aldus weerbureaus in Europa en de Verenigde Staten. Ons eigen KNMI wees er echter fijntjes op dat er onvoldoende wetenschappelijke grond is voor dergelijke lange termijnvoorspellingen. En hoewel ook ons ledenmagazine VIDA eerder aandacht besteedde aan deze ziekte, meenden wij toch de lezers van ons regioblad, van wie sommigen ook de VIDA ontvangen, nu te moeten informeren over het Fenomeen van Raynaud. De winter, of die nu streng of matig is, is namelijk bij uitstek de periode waarin Raynaud-patiënten heel De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

veel klachten hebben. En alle tips zijn dan ongetwijfeld welkom. Wat is het Raynaudfenomeen? Allereerst: het fenomeen dankt zijn naam aan Dr. Maurice Raynaud, een Franse medicus die in 1862 de afwijking voor het eerst beschreef in een proefschrift. Bij het fenomeen van Raynaud worden de kleine bloedvaten in de vingers en soms in de tenen tijdelijk afgesloten of vernauwd door plotseling samentrekken van de spiertjes in de vaatwand. Dit kan het gevolg zijn van hoge gevoeligheid voor kou, emoties of vocht. Zo’n aanval van vaatkramp kan vijf tot dertig minuten duren. De vingers of 13

de tenen worden door vermindering van de doorbloeding van de bloedvaten eerst wit en gevoelloos. Als het bloed niet meer stroomt worden zij door zuurstofgebrek blauw en wanneer de spiertjes zich ontspannen leidt de dan optredende doorstroming met vers en zuurstofrijk bloed tot tijdelijke vaatverwijding en worden de vingers of tenen rood. Dit gaat gepaard met tintelingen en soms pijnlijke zwellingen. De verschijnselen verdwijnen in de warmte. Primaire en secundaire Raynaud Er bestaan twee vormen van dit fenomeen: a. De primaire vorm, waarbij de verschijnselen zelfstandig, zonder aanwijsbare oorzaak optreden, maar aan beide handen tegelijk, echter zonder de duimen. Deze vorm komt het meeste voor en wordt ook wel de Ziekte van Raynaud genoemd. Indien de ziekte e voor het 20 levensjaar optreedt, worden de verschijnselen in de loop der jaren vanzelf minder. b. De secundaire vorm, waarbij het fenomeen onderdeel of gevolg is van een andere ziekte, bijv. reuma. Bij het secundaire Raynaudfenomeen treden de verschijnselen niet altijd (gelijktijdig) aan beide handen op. De aanvallen duren bij deze vorm vaak langer dan bij de primaire vorm. Secundaire Raynaud komt het meest voor. Oorzaken en gevolgen Bij het primair Raynaudfeno-meen worden de vaatkrampen uitgelokt door een overgevoelig-heid van de kleinste bloedvaten in de uitstekende delen van het lichaam, zoals handen of voeten, voor uitwendige (bijv. kou en airco) en inwendige (bijv. emoties en stress) prikkels.

Medicatie en (winter)tips Als u door de huisarts wordt doorverwezen kunt u het beste kiezen voor een internist-vasculair geneeskundige. Zie hiervoor de website van het Vaatkeurmerk of informeer bij De Hart&Vaatgroep, tel. 088-1111600 of [email protected]. Bij ernstige klachten kunnen vaatverwijdende medicijnen worden voorgeschreven; bij zeer ernstige klachten kan operatieve uitschakeling van een zenuw worden overwogen. Bij secundaire Raynaud wordt de onderliggende aandoening behandeld. Maar de best mogelijke behandeling is nog altijd het voorkomen van een aanval. Daarbij zijn de voornaamste zaken: vermijd kou, voorkom wondjes, stop met roken, voorkom stress. Voor de laatste twee kan professionele ondersteuning worden gevraagd. Verzorg uw huid, nagels en wondjes aan vingertoppen en tenen extra goed, gebruik rubber handschoenen bij klusjes, ook met water. Wat kou betreft: drink geen koude dranken, zorg voor een warm en droog huis, zorg buiten voor een warm hoofd, want via het hoofd gaat veel warmte verloren. Via een sjaal voor neus en mond is ingeademde lucht minder koud. Kleding in laagjes is het beste want de lucht ertussen is isolerend. Begin met een eerste laagje thermo-ondergoed met lange mouwen en pijpen. Gebruik handschoenen, sokken en schoenen die te verwarmen zijn (zie o.a. www.maltrading.com, www.cozywinters.com., gel- of verwarmingszakjes (bij ANWB, drogist of warenhuis), Skunkx verwarmende huisschoenen (www.skunkx.com). Een in standen instelbare elektrische onderdeken is

Bij de secundaire vorm is vaak een onderliggende ziekte de oorzaak. Meestal is dit een ziekte die samengaat met afwijkingen van de vaatwand, zoals vaatwandontstekingen bij bindweefsel- of collageenziekten als: - systemische Lupus Erythematodes (SLE) - sclerodermie of CREST-syndroom - reumatoïde arthritis - periarteriitis nodosa (PAN) - dermatomyositis - mixed connective tissue disease (MCTD) - syndroom van Sjögren - hematologische bloedziekten - de ziekte van Buerger. Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen, zoals bètablokkers of de anticonceptiepil, een secundaire Raynaud veroorzaken. Ook kunnen de bloedvaatjes beschadigd zijn door bijv. jarenlang werken met trillend handgereedschap of op een toetsenbord. De secundaire vorm is in het algemeen ernstiger dan de primaire vorm. Naast de tijdelijke kramp is de wand van het bloedvat vaak verdikt, waardoor deze dichtslibt en de bloedstroom belemmert, met vaak als gevolg ontstekingen die tot ernstige klachten kunnen leiden.


praktisch, evenals een kersenpitkussen dat in de magnetron verwarmd te gebruiken is als kruik. Of leg fleecedekens over het hoeslaken en over het dekbed: de luchtlagen geven extra warmte. Tenslotte een toptip: draag sokken in bed! Indien u meer informatie over Raunaud wenst, kijk dan op www.hartenvaatgroep.nl/raynaud of bel bovengenoemd nummer. We hopen dat in de komende winter dankzij deze tips uw Raynaud-klachten draaglijk zijn! Riet Alaverdy-van der Knijff

14

Puzzel

Hierbij de laatste puzzel van de plank, gemaakt door dhr. J. Wolthuizen uit Sneek voor de maand december 2010. In die maand kon de puzzel indertijd niet geplaatst worden, omdat er heel veel kopij was. Oplossingen kunt u sturen naar: H.Grashuis, Meynemaheem 5 9821 PW Oldekerk Er waren de voorbije maanden een record aantal inzendingen, waarvoor onze hartelijke dank. Als winnaar is uit de gekomen: mevr. C. Bril Bergmolenstraat 53, Raalte

bus

De oplossing was: Als de bladeren vallen. Enkelen van u schreven: Dat duurt gelukkig nog een paar weken!............en kijk nu eens naar buiten!

horizontaal: 1 ratelaar 7 huur 14 kol 16 boom 17 broos 18 hoog water (afk.) 20 weg 21 plaats in Noord Brabant 24 papegaai 25 elektr. geladen deeltje 27 schrijfmateriaal 29 opening 31 rekening courant (afk.) 32 huurgrond 34 godsdienstig gebruik 35 sleden 36 huilerig kind 39 Europeaan 40 bijbeldeel (afk.) 41 jongensnaam 42 zangnoot 43 voedsel 45 hoefdier 46 Friese jongensnaam 47 heem 48 plaats in Limburg 49 bankroet 50 rondhout

51 clubgebouw 52 paard 53 slag 56 logement 59 mannelijk dier 60 scharnier 61 Amsterdams peil (afk.) 63 omslag 64 uitroep van afkering 65 pers. voornaamwoord 66 handelsterm 67 grondtoon 69 lawaai 71 naast 72 vleessoort 74 eind katoen 75 landbouwgerei 77 speelkaart 78 rus 80 lieden 81 mispelboom 83 kledingstuk 84 dun 86 langspeelplaat (afk.) 87 armoedzaaier 89 titel (afk.) 90 fenomeen 92 statief 93 plaats in Zeeland


verticaal.. 1 beroep 2 halfbewolkt (afk.) 3 berg 4 tuinbouwgewas 5 communicatiemiddel 6 daar 8 dommerik 9 rund 10 genietroepen (afk.) 11 azijn 12 ideologie 13 plaats in Friesland 15 plan 19 mannetjesvogel 21 niet thuis 22 bijwoord 23 zeis wetten 26 ontkennend antwoord 28 onmeetbaar getal 29 krenking 30 voorvoegsel 33 luister 37 krammetje 38 overnieuw 40 grimmig 44 openbaar vervoermiddel 45 tuinbouwgewas 46 plaats in Gelderland

48 kinderspeelgoed 49 kaal 51 dierenverblijfplaats 52 vogel 53 streng 54 land in Azië 55 vogel 57 voorbij 58 feeks 60 graansoort 62 oogappel 64 doorzicht 66 hoenderhok 68 seconde 70 gevuld 72 beroemdheid 73 inwendig orgaan 76 mest 78 zangnoot 79 keer 82 kraan 83 zendgemachtigde 85 strikje 88 overdreven 89 muzieknoot 90 bordspel 91 plaats in Friesland

15

Een nieuw recept van Rolf Tjassens

Roergebakken spitskool met kerrie en gebakken banaan Benodigdheden Hoeveelheden voor 4 personen.        

1 spitskool 1 ui 1 teentje knoflook 1 eetlepel kerriepoeder scheutje room culinair (light) 1 of 2 bananen olijfolie peper

Bereidingswijze Snijdt de spitskool in dunne reepjes. Bak het uitje met een geperst knoflookteentje in de olijfolie. Roerbak de spitskool er doorheen. Voeg de kerriepoeder toe en eventueel nog peper. Laat het een paar minuten op het vuur staan en roer dan de room culinair (light) erdoor heen. Snijdt de bananen in schijfjes en bak ze om en om in een beetje olijfolie. De gebakken banaan serveer je over de spitskoolschotel. Heel lekker met kipfilet en aardappels of rijst. Een groentegerecht met veel smaak Een combinatie van pittig en zoet, u mist het zout niet. De room culinair light gebruikt u als u ook een cholesterol verlagend dieet hebt. De natrium berekening staat op de website:

www.smakelijketenzonderzout.nl

http://www.smakelijketenzonderzout.nl/recepten/hoofdgerechten/gevogelte/roergebakken-spitskool-metkerrie-en-gebakken-banaan Colofon Redactie:

H. Grashuis, Meynemaheem 5, 9821 PW Oldekerk – tel.: 0594-612271 e-mail: [email protected] H. Grashuis firma Nolin te Hoogezand

Lay-out: Druk: Contactadressen Regio Groningen: voorz.: Roelf Meijering, Niesoordlaan 12/A, 9681 CW Midwolda, tel.: 0597-552099 e-mail: [email protected] Regio Friesland voorz. Johan Bove, e-mail: [email protected] Regio Oost: secr. Christine Mietes, De Bazelstraat 73, 7425 BD Deventer, tel. 0570-511343 e-mail: [email protected]

Infolijn harten vaatpatiënten: telefoon 088 –11 11 600 (zie ook www.hartenvaatgroep.nl) De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost)

16

De Hart&Vaatgroep (regio Noord en Oost) 1

Recommend Documents