DigitaAL DigitaAL
De gazet van en voor de Sint-Andriezenaren • 15e jg, nr. 60, December 2007 Verantwoordelijke Uitgever: Nico Volckeryck, Kammenstraat 80, 2000-Antwerpen • Verschijnt driemaandelijks
In dit nummer: Colofon | Stuurgroep
2
Edito
3
Munthof
3
Turnkring De Hoop
4
Bang van bewonersinspraak?
5
Sociaal wonen betaalbaar houden
6
Wordt gezondheid onbetaalbaar?
6
De huisjes van Loreta
6
De Gouden Neus
7
Het meisje met de zwavelstokjes
10
Buurt aan de beurt
10
Energiefactuur te duur
11
Sint-Andrieskerk | Museum
12
Kerstactie de steenhouwer
13
Doe de woontest
14
2 % voor inspraak
15
Rijkswachtkazerne
16–18
Op B&B bij Ine Peetermans
19
Het Habbekratshuis Jeugdhuis voor de toekomst
Foto: John Reporting
26 uar
jan
In het oude stadsmagazijn Prekersstraat 14 zal een eigentijds jeugdhuis voor 12 tot 18jarigen uitgebouwd worden. Op het kruispunt van vraag en aanbod kwam er voor dit jeugdhuis van de toekomst een samenwerking tot stand tussen de vzw Habbekrats uit Gent, de vzw Kindergeluk en de stad Antwerpen. En het zal snel gaan: de initiatiefnemers mikken op september 2008 voor de opening van het Habbekratshuis.
i Foto: John Reporting
Klik de inhoud en ga naar het artikel Klik op het huisje en ga terug naar pag. 1
Gazet van Sint-Andries
Jeugdschepen Leen Verbist was zo fier als een gieter om op de persconferentie van 14 november dit initiatief aan te kondigen. Haar medewerkers hebben op een zorgvuldige wijze de puzzel opgelost en de samenwerking met de twee vzw’s tot stand gebracht. De stad stelt het pand ter beschikking en zorgt voor personeels- en nr. 60 – December 2007
werkingsmiddelen, private partners zorgen voor de verbouwing van het pand en de inhoudelijke aanpak. Ze hebben elkaar toevallig gevonden, maar zijn wel snel tot een overeenkomst gekomen. Het globale project dat nu op tafel ligt, is een unicum. Het gebouw krijgt een grondige facelift. Dankzij de vzw Kindergeluk, een sociale organisatie van De Persgroep, o.a. uitgever van kranten Het Laatste Nieuws en De Morgen, werden omvangrijke fondsen samengebracht. Christian Van Thillo, voorzitter van De Persgroep, was in zijn nopjes om de blijde boodschap van dit ‘geschenk uit de hemel’ te brengen. Het architectenbureau DHP tekende de plannen en de nv Interbuild zal de werken uitvoeren. De investeerders zullen er geen gras over laten groeien: Er wordt hier snel en efficiënt een kwaliteitsvolle en duurzame tempel voor de jeugd gebouwd. De motor van het jeugdhuis wordt vzw
DigitaAL Colofon
Colofon
De Gazet van Sint-Andries is een uitgave van de wijkbewoners. Met deze gazet willen wij de Sint-Andriezenaren op de hoogte houden van wat er zoal in de wijk reilt en zeilt. De Gazet wordt financieel gesteund door de middenstand en door vrijwillige bijdragen van de bewoners. Redactie: Nico De Beukelaer, Gabie Guldix, Ann Mares, Elvire Milio, Patrick N’Siala Kiese, Johan Rouffaer, Paul Struyf, Jos Thijs, Pierre Van Den Bergh, Nico Volckeryck, Filip Wieërs, Josée Wyns. Foto’s: Brandpunt 23, John Moussiaux, Jos Thijs. Lay-out: Peter Cuypers, Anthologie
Habbekrats. Deze vereniging bouwde in de stad Gent reeds heel wat expertise op in het werken met randgroepjongeren. Hun ontmoetingshuis in Gent is schitterend (www.habbekrats.be). Ook in Antwerpen waren ze reeds actief in de jeugdsector. Door hun erkenning als landelijk georganiseerde jeugddienst wensen ze ook in de provincie Antwerpen een volwaardige werking uit te bouwen. Habbekrats is een dynamische vereniging. Coördinator Chris Van Lysebetten kondigde aan dat reeds vanaf januari 2008 de werking zal opgestart worden met 3 jeugdwerkers op de pleinen van de binnenstad. Het was de uitdrukkelijke vraag van Leen Verbist om al vanaf januari actief te zijn. Tieners en jongeren kunnen bij hen terecht voor 1001 vragen. Vanuit de bewoners werd de nood voor opvang van rondhangjongeren meermaals aangekaart. Ook bleek bij de opmaak van het jeugdbeleidsplan dat er in de Antwerpse binnenstad een blinde vlek is voor een jeugdwerking voor kinderen en jongeren. Zeker na de stopzetting van De Waag was deze nood zeer acuut. Hab-
Stuurgroep Sint-Andries
Iedereen is welkom op onze maandelijkse vergadering. Wie graag verslag met uitnodiging in zijn brievenbus of zijn mailbox wil ontvangen, geeft een seintje aan voorzitter Nico Volckeryck: 0496/25.97.45, nicovolckeryck@skynet. be of ondervoorzitter Paul Struyf: 0475/59.65.49,
[email protected] Volgende vergaderingen gaan door op woensdagavond 30 januari, 27 februari en 26 maart 2008. Stuurgroepvergaderingen gaan door in het Cultureel Ontmoetingscentrum, Sint-Andriesplaats 24 om 20 uur en eindigen om 22.30 uur. De werkgroep Straatantenne is een voorvergadering en gaat door van 19 uur tot 19.55 uur. Iedereen welkom!
Chris Van Lysebetten, Christian Van Thillo, Leen Verbist bekrats en het Habbekratshuis zijn een zegen voor de wijk.
Wil jij ook de digitale gazet van Sint-Andries krijgen? Geef dan je naam en e-mailadres door aan gazetvansintandries@ skynet.be. Uw e-mailadres wordt op de mailinglijst gezet en zal alleen voor het versturen van de digitale Gazet van Sint-Andries gebruikt worden. Wil je uit de mailinglijst geschrapt worden dan kan je ons dat altijd melden.
De digitale gazet bevat de belangrijkste artikels uit de gedrukte versie met hier en daar enkele updates en aanvullingen.
Steun de Gazet van Sint-Andries: 777-5927337-34 Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
DigitaAL
Edito Rijkswachtkazerne zélf kopen Stuurgroep Sint-Andries is niet tevreden met de gang van zaken in het dossier rijkswachtkazerne. We leggen de lat inderdaad hoog en we zijn niet van plan ze lager te leggen. Uit onze woontest bleek dat de meerderheid wil dat VESPA de kazerne koopt en verder ontwikkelt. We vragen daarom dat stadsbestuurders en ambtenaren nog wat trainen om vervolgens een nieuwe poging te doen om onze Mont Ventoux te beklimmen. Zijn we te veeleisend? We vinden van niet. We zien 1001 meerwaarde’s voor stad en wijk en daarom blijven we hoog mikken. Armoede uitsluiten Armoede zit blijkbaar in de lift. De alarmerende signalen die we krijgen over de problematische energiefacturen komen ook van middenklasburgers. Hetzelfde met de gezondheidskosten, de telefoon- en GSM-facturen, de deurwaarders doen blijkbaar gouden zaken. Opnieuw een solidaire samenleving uitbouwen, dat is onze kerst- en nieuwjaarswens. Of is de duale samenleving de toekomst? Neen, zoiets pikken we niet, we geloven in de maakbaarheid van de samenleving. Gouden Neuzen Het sociaal kapitaal van de wijk moet gesoigneerd en gekoesterd worden. Vrijwilligers, verenigingen en dienstverleners die een belangrijke bijdrage leveren aan die samenhangende wijk, verdienen een bloemetje en een pluim. Bij ons krijgen ze een Gouden Neus. Zorg dat je er op 26 januari 2008 bij bent.
Munthof Géén verrottingsstrategie In onze woonenquête werd bij de bewonersgepolst naar hun visie op de realisatie van groene vingers om onze wijk leefbaar te maken. Het bleek dat ondertussen heel wat buurtbewoners geen bezwaar meer hebben op bebouwing. Met de argumentatie ‘Het ligt er zo vuil en vies bij, bouw het al gauw vol’, zien ze alleen maar beterschap. Is het een verrottingsstrategie van onze stadsbestuurders om uiteindelijk toch te kunnen bouwen? De dubbelzinnige houding van zowel het stads- en districtsbestuur is onhoudbaar geworden. Er worden mooie beloftes gedaan in de pers, er worden flinke sommen op de begroting gezet voor een groene heraanleg, maar alles rot gewoon verder. Een onwaarschijnlijke uitschuiver waren de 6 vol-bouw-plannetjes die door vastgoedbedrijf VESPA aan het college werden voorgeschoteld. Eén schepen kwam fier vertellen over de groene heraanleg. De man wist blijkbaar niet wat hij had goedgekeurd… Het flagranste van de hele zaak is dat in het richtinggevend en bindend deel van het Ruimtelijk Structruurplan aangegeven wordt dat het een waardevolle en groene ruimte moet worden. Geachte stadsbestuurders, doe wat je
moet doen a.u.b. Zorg er gewoon voor dat de bindende intenties uit jullie ruimtelijk structuurplan uitgevoerd worden. Hoe sneller, hoe liever, de termijn niet te lang rekken aub. Doodgewoon krachtdadig besturen en zeker niks laten verrotten… We herhalen nog even de 5 zinnetjes die jullie in het RSA unaniem hebben goedgekeurd: Dit open gebied binnen het dichtbebouwde geheel van de Kernstad is een, weliswaar ongeorganiseerde, maar veelgebruikte groene publieke ruimte met een informeel karakter. Herinrichting van het gebied als waardevolle stedelijke open ruimte dient zich op termijn aan. Het groene en informele verblijfskarakter is te bestendigen. Terzelfdertijd dient onderzocht te worden – in overleg met de buurt – hoe het geheel een geschikte stedelijke inkadering kan krijgen. p. 142, richtinggevend en bindend deel, Strategisch Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen. Wanneer wordt het oude stadsmagazijn afgebroken? Deze afbraak is noodzakelijk nu dat het pand Kloosterstraat 5 verkocht is. We snakken naar een snelle afbraak, zodat we een beter zicht krijgen op het globale volume en oppervlakte van ons toekomstig buurtparkje.
Stuurgroep Sint-Andries wenst u een weerbaar en weerbarstig 2008 Weerbaar! Ken je rechten en betaal die 25 euro voor die geannuleerde telefoonrekening niet. En ook: blijf argumenten aanbieden om een echte utopia-rijkswachtkazerne te ontwikkelen. Weerbarstig! Er ons niet bij neerleggen en de zaak in handen nemen, dat is ons devies. Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
DigitaAL
Turnkring De Hoop 86 jaar jong Turnkring De Hoop werd in 1921 opgericht. Om na de Eerste Wereldoorlog het sociale leven terug op gang te krijgen werden vele initiatieven genomen om ontmoetingskansen te creëren en vriendschapsbanden te smeden. Maar er was meer. Er werd steeds een duidelijke boodschap en visie vooropgesteld. De verenigingen uit die periode dragen immers namen zoals De Toekomst, Ontvoogding, De Hoop,… Pierre Grandry was de stichter. De dichtbevolkte volkswijk Sint-Andries leverde een enorm potentieel aan turners en het werd een zeer grote turnkring. Eén jaar later kwamen de meisjes erbij. Voor hen werden aangepaste toestellen aangekocht. Joske Primen, Bertje Riské en Francine Verfaille hebben deze aanvangsperiode voor WO II nog meegemaakt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog viel alles stil. Meerdere turners werden soldaat, maar overleefden de oorlog niet. Joske en Francine namen weer de draad op en zorgden voor een nieuwe start. In de jaren vijftig werd Louis Major voorzitter. Gazet van Sint-Andries
Deze persoonlijkheid zette zich met hart en ziel in voor turnkring De Hoop. Hij was volksvertegenwoordiger en schopte het tot minister van Arbeid. Om een tijd te verliezen at de minister tijdens de kringvergaderingen snel een pak frit met stoofvlees. In de jaren vijftig en zestig kaapte turnkring De Hoop heel wat prijzen weg. Ze namen deel aan de gouwfeesten en wedstrijden zoals de 2-daagse massafeesten. Twee keer werden ze gouwkampioen. In deze periode werd ook het trommelkorps opgericht. In deze legendarische dagen stond de ganse wijk op stelten. Iedereen leefde mee met de prestaties van familieleden en buren. Sommige leden van het trommelkorps wilden repeteren in een achterzaaltje van een café. Maar de zeer gedisciplineerde man Louis Major, die geen druppel alcohol dronk, zag dat niet zitten. Zo kwam Drumband de Heropbouwing tot stand, een afsplitsing van Trommelkorps De Hoop. Vanaf 1975 trokken de halfvastenstoeten weer door de wijk. In die periode kwam er opnieuw een verzoening tussen de trommelkorpsen en dat werd met een pintje beklonken. Ook Bob Cools was geruime tijd voorzitter van turnkring De Hoop. Hij werd later opgevolgd door Maurice Duytschaever. De verbouwingswerken aan de Musicanr. 60 – December 2007
school 2 jaar geleden hebben flink parten gespeeld voor de Turnkring. Vaak Foto: John Reporting was het onmogelijk de zaal te gebruiken of het was in erg lamentabele omstandigheden. Het ledenaantal daalde drastisch. Maar er is ook de individualistische tijdsgeest waar kinderen en jongeren uren achter hun computer vertoeven. Daarom werd na het in gebruik stellen van de vernieuwde turnzaal in september 2007 een nieuwe start genomen. En het zit goed. Er zijn een twintigtal kleuters die onze kring zijn komen vervoegen, er zit terug muziek in onze kring. Eind oktober werd alvast Halloween gevierd. In 15 winkels uit de wijk mochten we gaan spoken. Op 30 november kwam Sinterklaas langs bij de turners. De Hoop zal er bij talloze wijkevenementen opnieuw staan.
DigitaAL
In een debat over stadsinnovatie gaven burgemeester Patrick Janssens en burgemeester Thom De Graaf uit Nijmegen hun visie over bewonersparticipatie. Er bleek een hemelsbreed verschil te zijn tussen benadering van de stad Antwerpen en de Nederlandse praktijken. Onze burgemeester benadrukte heel sterk de mogelijke negatieve aspecten en effecten van bewonersparticipatie. Is de burgemeester soms bang om inspraak te geven? Het debat kaderde in het congres Herbruik is herwaarderen waar men op zoek ging naar aan adequaat management voor stadsinnovatieprojecten. Uitgangspunt van het tweedaags congres in het Elzenveld waren de ervaringen van acht Vlaamse en Nederlandse steden met de herbestemming of innovatie van industriële sites en waterfronts. Op donderdagavond 22 november waren het brede publiek, stadsbewoners en wijkcomités, uitgenodigd. Om het debat aanschouwelijk te maken werden 6 filmpjes uit Antwerpen en Nijmegen getoond. Hierin formuleerden bewoners hun vragen over communicatie en participatie. Twee vragen waren voor onze wijk zeer belangrijk. Jan Vincke van Antwerpen aan ’t Woord vroeg hoe men bij de nakende heraanleg van de Scheldekaaien de bewoners kan betrekken. Nico Volckeryck schetste de problematiek van de duale wijksamenleving in Sint-Andries en vroeg hoe men bij het hergebruik van de rijkswachtkazerne terug een gezonde sociale mix kan realiseren. In verband met de herontwikkeling van de Scheldekaaien bleek burgemeester Janssens op de vlakte. Hij liet verstaan dat de Kaaien omwille van het grootschalige karakter over stedelijk belang gaan die het lokale belang overstijgen. Hij benadrukte dat de stad eerst zélf een visie moet durven ontwikkelen om deze vervolgens te toetsen en bij te sturen en op die wijze een draagvlak op te bouwen. Hij zei ook dat het oppassen geblazen was voor NIMBY’s, burgers die vanuit de ‘eigenbelang’ not-in-my-backyardGazet van Sint-Andries
stelling hun visie willen opdringen. Hij stelde ook dat niet iedere burger even bekwaam is voor dit soort dossiers. De burgemeester hield zich nog meer op de vlakte als het over de rijkswachtkazerne ging. Hij schoof de klassieke formule van verkoop onder ‘stedenbouwkundige’ voorwaarden naar voor. Van innovatieve managementspraktijken – dat was het thema van het congres – kregen we niks te horen. Zeer merkwaardig was de analyse van de burgervader van sociaal-maatschappelijke ontwikkelingsperspectieven van de wijk. De dualiseringsproblematiek wuifde hij weg. Hij hanteerde verder een economische visie: de eigenaars zullen blij zijn dat hun pand in waarde stijgt. En hoge inkomens aantrekken, dat is positief voor de stad. Janssens gelooft niet dat er getto’s voor rijken zullen ontstaan. Bang? Geachte burgemeester, we geloven uiteraard in het primaat van de politiek. Maar we gaan er dan vanuit dat de stadsbestuurders bekwaam genoeg zijn om terzake een eigen visie te ontwikkelen. Dat er tussen de bewonersgroepen eigenbelangers te vinden zijn, dat zal best kunnen. Maar onze overtuiging is dat bij de idealistische vrijwilligers van de vele buurtcomités toch maar enkele NIMBY’s te vinden zijn. En, indien de burger ‘onbekwaam’ zou zijn, dan zijn er nog vormingsprogramma’s mogelijk.
inspra ak
Bang van bewonersinspraak?
We dringen aan bij onze burgemeester om ingrediënten zoals wijkoverleg en bewonersparticipatie in zijn politieke menu’s te verwerken. Of staat het woord inspraak niet in zijn kookboek? We achten ons zeker bekwaam om realistische programma’s te ontwikkelen om bv. van de rijkswachtkazerne wél een sprankelend innovatief project te maken waar iedereen beter van wordt en waar eigenbelang geen kans krijgt. Luister a.u.b. naar onze voorstellen in verband met de rijkswachtkazerne. Je hoeft niet bang te zijn van ons…
Neem deel aan ons maandelijks open wijkforum! nr. 60 – December 2007
DigitaAL
Sociaal wonen betaalbaar houden Er is een nieuw sociaal huurbesluit in de maak. Er komen ondertussen heel wat onheilspellende berichten vanuit de overkoepelende organisaties. Is er storm op komst? • Zo is er om de huurwaarde te bepalen de vergelijking met woningen in de omgeving. Wil dat zeggen dat de huurwaarde in Sint-Andries zal opgetrokken worden omdat we ondertussen in een ‘betere’ buurt wonen? • Er is een overgangsperiode 2008-2011 vastgelegd voor de geleidelijke groei van de huur. Waarnemers vertellen ons dit ‘veelzeggend’ is omdat zoiets gebruikt wordt om de schok te temperen. • Als referentie telt de huur van 3 jaar terug. Deze wordt echter geïndexeerd. • De gezondheidsindex wordt erbij ge-
haald: komt er een dubbele indexering? • Rationele bezetting: toeslag voor een kamer te veel. • De formule voor de huurprijsberekening is nog ingewikkelder geworden, het is chinees voor de specialisten terzake. Is dat een bewuste keuze? We hebben de indruk dat voor de sociale huurders er weinig ‘bekoorlijk’ bestuur aan de orde is. Beste huurders, wees op uw hoede. Toemaatje: In vorige nummer hielden we een warm pleidooi om het CO2-plan een sociaal effect te geven door maatregelen te nemen waarvan de sociale huurders beter worden. De Vlaamse regering lanceert een energiecorrectie, artikel 44. Huurders in woningen die slecht geïsoleerd zijn krijgen korting op hun huur-
prijs. Maar … de huurder van een goed geïsoleerde woning, die spaart uit,… en dus krijgt deze een huurverhoging. Rare mensen, die politici. Onbekoorlijk bestuur wordt stilaan onbehoorlijk bestuur…
Wordt gezondheid onbetaalbaar? Veel patiënten moeten zich in schulden steken om hun gezondheidszorgen te kunnen betalen. 17 % Belgen te arm voor de dokter, titelt de Gazet van Antwerpen. 20 % van de Vlamingen laat gezondheidszorg vallen wegens onbetaalbaar, leren we uit het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting van de Universiteit Antwerpen. Hoeveel mensen wonen er in je straat? Reken zelf maar uit. Zijn we niet in een beschavingscrisis terechtgekomen? In onze op consump-
tie gerichte maatschappij worden basisvoorzieningen zoals gezondheidszorg blijkbaar onbelangrijk. De economie krijgt absolute voorrang. Er wordt enkel rekening gehouden met statistieken, marktonderzoeken en resultaatsrekeningen, de rest wordt bijzaak. In de film Sicko van Michael Moore wordt de crapuleuze gezondheidszorg in de VS aangekaart. Evolueren we in Europa ook naar een commerciële gezondheidszorg waar dit basisrecht enkel
De huisjes van Loreta
Gazet van Sint-Andries
geleverd wordt aan hen die het kunnen betalen? Wie in armoede leeft, is beslist de hond in het kegelspel. Het blijkt dat de mensen langer en gezonder leven. Dat geldt echter niet voor wie in armoede leeft. Gezondheidszorg is prominent oneerlijk verdeeld. Voor deze ongelijke verdeling draagt de overheid een verpletterende verantwoordelijkheid. Er is dus werk aan de winkel.
Reeds vele jaren gebruikt de Gazet van Sint-Andries het stoffen huisje van kunstenares Loreta Visic om aspecten van wonen in de wijk te illustreren. Op een toevallige wijze kwamen we nu in contact met haar. Maar het is blijkbaar toch niet zo toevallig dat we een van haar huisjes gebruiken. Want haar huisjes zijn voor haar wat voor vele bewoners de wijk is. Haar huisjes staan voor gezelligheid, geborgenheid en intimiteit of een toevluchtsoord. Loreta Visic drukt dus identieke gevoelens en begrippen uit die de honkvaste bewoner aan zijn wijk bindt. Het stoffen Washuis is 100 % Sint-Andries, een metafoor voor het leven in de wijk door de eeuwen heen. De beelden van de wasvrouwen, de was die buiten hangt in de volksbuurt, de Nationalestraat met de vele klerenwinkels in 1900, Laundry Day, het Sint-Andrieskwartier als modewijk in de 21ste eeuw. Tentoonstelling van 8 tot 28 december: Videobeelden van het ‘Washuis’ kan je bewonderen in de vitrine van ‘Louis’, Lombardenvest 2. Ga er eens kijken!
nr. 60 – December 2007
DigitaAL
SintXAndries jan rda g 26 Ambtenaar Politicus
Uitr ei
king
VU. Nico Volckeryck, Kammenstraat 80, Antwerpen, tel. 0496 25 97 45
van
Ontwerp: Peter Cuypers www.anthologie.be
de
Organisatie
Zate
atis
0 gr
3 20 u tA coS Bewoner
uar i 20
08
stuurgroep
19u buffet I 10 euro (inschrijven nodig bij coStA of Nieuwspoort) 20u30 'zoete' receptie (kaarten: coStA) info: Nico Volckeryck, 0496/25 97 45
[email protected]
Gazet van Sint-Andries
coStA
nr. 60 – December 2007
Studio Garcia Lorca (flamenco) MuziekgroepDC Brett (zang) O.N.E.S.T.Y. (hiphop en rap) Joodse muziekgroep Shachar Presentatie: Sacha Van Wiele GvA
DigitaAL
Uitreiking Gouden Neuzen Zaterdag 26 januari 2008
i uar
jan
De Neus is zowat de beroemdste stangpop die 200 jaar geleden in de ondergrondse poesjenellentheaterkelders van Sint-Andries furore maakte. Vrank en vrij, geen blad voor de mond en met een gouden hart was hij de centrale figuur. Dit weerbaar en weerbarstig personage willen we graag als rolmodel gebruiken voor de wijkbewoner die met veel inzet de wijk doen bruisen. Start om 19u met een Catalaans buffet verzorgd door restaurant Nada è Vero. Voor het buffet worden tickets verkocht aan de prijs van 10 euro. De tickets voor de show van de Gouden Neus zijn gratis, alsook de Zoete Receptie. De eigenlijke viering met de uitreiking van de trofee De Gouden Neus begint om 20.30u. Tijdens de uitreiking van de Gouden Neuzen zijn de volgende optredens voorzien: flamencogroep Studio Garcia Lorca, DC Brett (zang), O.N.E.S.T.Y. (hiphop en rap), Shachar (Joodse muziek). De presentatie is in handen van Sacha Van Wiele, journalist van de GVA. Voor de Gouden Neus zijn er 9 genomineerden. Er worden dit jaar uitzonderlijk 4 Gouden Neuzen uitgereikt (bewoner, organisatie en ambtenaar-politicus). De show eindigt om 23u.
26
Het belangrijkste feestmoment van Stuurgroep SintAndries komt er aan. Op zaterdag 26 januari worden verdienstelijke vrijwilligers, verenigingen en diensten die een belangrijke bijdrage leverden voor de wijk in de bloemetjes gezet. Ze krijgen geen Oscar, schoen of plaat, maar wel een beeldje van poesjenel De Neus.
gepensioneerd onderwijzer engageert hij zich voltijds in meerdere verenigingen om het sociale en culturele wijkleven op te krikken. Het volksleven, de folklore en de wijkgeschiedenis staan bij Pierre vooraan. Hij is een levende wijkencyclopodie die een boeiend wijkarchief heeft aangelegd. Hij is vooral een minzame en goedlachse man. Het is zalig hem tegen te komen in de wijk.
De genomineerden Categorie vrijwilligerwijkbewoner • Pierre Van Den Bergh Pierre is vooral actief binnen de vereniging Sint-Andrieskwartier Herleeft! Als Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
• Jos Thijs Net als Pierre draait Jos reeds meer dan 30 jaar actief mee in het wijkleven. Niemand kan zich een vergadering voorstellen zonder de Jos. Vandaag is hij trekker en eindredacteur van de Gazet Van Sint Andries en met een zekere stijfkoppigheid bijt hij zich vast in vele wijkdossiers. We kennen hem als iemand die gaat voor wat hij staat. Het maakt het niet altijd even makkelijk, maar boeiend blijf het wel om met hem samen te werken. • John Moussiaux Hij is een man van weinig woorden, maar wel van duizenden beelden. John is een gepassioneerd fotograaf die geen enkel hoekje van het Sint-Andrieskwartier heeft gepasseerd of hij heeft er een foto van gemaakt. Je laten fotograferen door John is een genot. Deze vriendelijke man zorgt ervoor dat je je rustig voelt en je de beste pose kan aannemen. Al jaren werkt hij op vrijwillige basis voor de wijk en maakt hij de foto’s voor o.a. de Gazet van Sint-Andries. Dit jaar draagt de jury hem voor om een Gouden Neus in ontvangst te nemen... Wie zal hier van hem een foto komen nemen?
Categorie: vereniging • Harmonie Arbeid & Kunst Klinkt als muziek in de oren. Harmonie Arbeid en Kunst is in de wijk en daarbuiten niet meer weg te denken. Zij staan er steeds om menig wijkfeest op te luisteren. Ze geven aan iedereen kansen. Iedereen met een hart voor muziek kan zich aansluiten bij de Harmonie en gratis gebruik kunnen maken van de instrumenten. De Harmonie is een sociaal en populair gegeven in de wijk. De jury wil hen hiervoor dan ook in de Gouden Neus zetten. • R4R Europe Dat Stuurgroep Sint-Andries verder kijkt dan onze wijkneus lang is, dat wisten jullie al. We hebben op Europees niveau connecties met buurten, vrijwilligers en organisaties die in vele steden actief zijn. Die uitwisseling is iets zalig. HetFoto: geeft een geJohn Reporting voel van herkenning en er
DigitaAL kenning, R4R, residents for regeneration, geeft ons moed en energie om er blijven tegenaan te gaan. Vorig jaar is R4R neergestreken op een bewonerscongres waar o.a. de Stuurgroep gastheer was. De jury oordeelde dat dit jaar onze Gouden Neus ook al eens Europees mag gaan… • Sint Andries 2000 Dankzij enthousiaste vrijwilligers is de Sint Andrieskerk van 15 april tot 31 oktober dagelijks toegankelijk tussen 14 en 17 uur. ‘s Zondags om 15 uur verzorgt een stadsgids of vrijwilliger een gratis rondleiding. De vzw bundelt documentatie over de kerk, verzorgt de uitgave van een driemaandelijks tijdschrift, van brochures en prentkaarten en staat in voor de verspreiding van folders en promotiemateriaal. Jaarlijks richt ze een interessante tentoonstelling in. De vzw werkt actief mee aan de kerkoverschrijdende culturele manifestaties en leveren een belangrijke bijdrage tot de uitstraling van onze wijk.
Categorie: ambtenaar/politieker • Opsinjoren Reeds 10 jaar telt onze wijk straatvrijwilligers die zich in het kader van Opsinjoren nuttig maken voor de wijk. Deze organisatie geeft aan vele bewoners de prikkel om zich positief in te zetten voor de buurt, de straat en de omgeving en hun bewonersondersteuning is onmis-
baar geworden. Zij zorgen voor een sociale samenhang en helpen alle verzuring de wereld uit. • Politie zone West Al vele jaren werkt de Stuurgroep SintAndries op een positieve wijze samen met de Politie van onze stad. Ik vernoem hier bv. de maandelijks vergaderingen met de Straatantennes van onze wijk, alsook met het BIN Sint-Andries. Heel wat bewoners hebben op de vergadering van de wijk hun problemen of overlast op een discrete manier kunnen komen melden. Vele bewoners zijn ondertussen niet meer geremd om de 0800 lijn of rechtsreeks naar de wijkpolitie te bellen. De jury oordeelde dan ook dat de samenwerking tussen politie, en dan in het bijzonder met hun coördinator Marcel Van Peel. • De Waag Dertig jaar lang heeft De Waag zich ontfermd over de jongeren van het Sint-Andrieskwartier. Jongeren van allerlei slag of soort waren welkom bij hen. Heel wat van onze bengels die we niet onder bedwang wisten te houden kregen bij De Waag een onderdak en thuisplek waar ze zich konden uitleven. De Waag heeft haar werking stopgezet en is nu weg. Beter laat dan nooit.We willen ze graag nomineren en onze dank en erkentelijkheid uitdrukken. Wie erbij wil zijn vraagt best zijn/haar toegangskaart aan bij coStA. De kaarten zijn gratis en het aantal is beperkt. Wees er dus tijdig bij!
Sfeerbeeld van de Gouden Neusuitreiking van 2007 Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
DigitaAL Het meisje met de zwavelstokjes nodigt allen uit op woensdag 26 december 2007 van 14u tot 19u op de SintAndriesplaats in Antwerpen Voor de vijfde keer gaat dan, op tweede kerstdag, het feest van de dak- en thuislozen door. Op het podium zullen verschillende muzikanten en dichters optreden. Het wordt een kleinschalig, artistiek hoogstaand evenement. Iedereen is welkom op dit warme en gezellige feest. Verschillende organisaties zullen eten en drinken uitdelen. Je kan een vrije bijdrage leveren naar eigen vermogen. Het ‘meisje met de zwavelstokjes’ staat symbool voor alle dak- en thuislozen die ook recht hebben op een waardig bestaan. Op de affiche stapt ze gezwind vooruit en kijkt ons recht in de ogen. Ze heeft een aantal zwavelstokjes ontstoken tot een fonkelende fakkel. Het meisje eist ‘een thuis voor iedereen’, recht op wonen en dat ietsje meer zodat mensen zich ook thuis kunnen voelen. Betaalbare woningen, plafondhuurprijzen niet meer dan 1/5 van inkomen, kwaliteitnormen, controle op huisjesmelkers, basisnormen voor woningen, regeling voor huurwaarborgen, woonbegeleiding, kansen op sociale woningen, nachtopvang, inloopruimtes met was- en plasgelegenheden, openbare toiletten, thuisplekken, woonkamers, plekken waar ze regelmatig kunnen binnenlopen om op adem te komen.
bZiYZolVkZahid`_Zh ldZchYV\ '+9:8:B7:G 14idi19jjg Hi"6cYg^ZheaVVih 6cilZgeZc
&-j &,j &+j &*j &)j
@aZob^XCd^o HiVgaZii HXViX]dj7diidh K^ciV\Z7aVX` BjoVci
edeeZc`Vhi hX]b^c` `cjihZaZc kZggVhh^c\heZa X]dXdbZa` hdZe hcVX`h \a]lZ^c kg^_ZW^_YgV\Z
::CI=J>HKDDG>:9:G::C k#j#E]^a^eeZ9Z8gVZcZ!9V`adoZc6`i^Z@db^iZZ!6cilZgeZc
Buurt aan de beurt Op zaterdag 17 november werd in het kader van Buurt aan de Beurt feest gevierd na een week van hard werken aan opkuis en verfraaiing. Muziek, animatie, hapjes. De rondtollende auto van de politie kreeg heel wat aandacht.
Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
10
DigitaAL
Energiefactuur te duur Bewonersgroep Onze Tuin deed bij de sociale huurders uit het Sint-Andrieskwartier een bevraging naar o.a. de kosten voor gas en elektriciteit. De helft van de mensen besteedt meer dan 20 % van hun inkomen aan gas en elektriciteit, 15% heeft betaalproblemen. Sedert de liberalisering van de energiemarkt staan heel wat middenklasinkomens aan de klaagmuur. Budgetmeters toen hun
intrede, schuldenbergen en afbetalingsplannen zijn legio. Het OCMW heeft LAC’s georganiseerd en speelt op die wijze gratis incassobureau voor Electrabel en de andere verkopers. Hier moet echter een rechtvaardige oplossing tot stand komen. Nochtans is Energie een basisbehoefte en helemaal geen luxeproduct. De verregaande commercialisering van gas en elektriciteit is in strijd met het algemeen belang. Alleen wie goed bij kas zit, kan eventueel de voordelen meepikken van de vrijemarktmechanismen. De burger krijgt zogezegd de vrije keuze
tussen verschillende leveranciers en kan op zoek gaan naar de voordeligste tarieven. Alles wordt echter zo ingewikkeld en ondoorzichtig gemaakt dat zelfs de meest intelligente burger er niet meer wijs uit geraakt. Deregularisering is troef. Er is dus werk aan de winkel voor de politieke verantwoordelijken om oplossingen te vinden voor deze scheef gegroeide situatie.
Factuurverbranding Bewonersgroep Onze Tuin houdt op vrijdag 4 januari 2008, net vóór hun traditionele Opsinjorenreceptie, een actie om de aandacht te vestigen op deze sociale drama’s die heel wat burgers bezig houden. Daarom zullen ze dan in plaats van kerstbomen een symbolische energiefacturenverbranding houden. Deze gaat door op het grasveld aan de woonblokken aan Willem Lepelstraat 15/17. Iedereen die mee wil werken aan oplossingen voor dit heikel knelpunt is welkom. Tips en standpunten terzake, gelieve deze te bezorgen aan: info@ikbenfier.
Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
11
DigitaAL
Sint-Andrieskerk straalt de kersttijd over de wijk Op 26 december, tijdens de jaarlijkse historische kribbentocht, zet de SintAndrieskerk zijn deuren wijd open van 13u30 tot 17u30. De kerk zal dan een extra tintje kerstsfeer uitstralen en er zal extra nadruk gelegd worden op de aanwezige voorwerpen die Kerstmis voorstellen. Het nieuwe museum van de kerk zal die dag ook te bezichtigen zijn. Zoals elk jaar, zijn er in de kerk vanaf nu kerstkaarten te koop die kersttaferelen uit de Sint-Andrieskerk voorstellen. De opbrengst van deze kaarten gaat naar de vzw Sint-Andries 2000, die het geld zal besteden aan de restauratie van kunstvoorwerpen, zoals schilderijen en beelden uit de kerk. Voor meer info: Eddy Vandenbroucke, 03/233.42.63
Kerkmuseum Op 25 november werd het Museum van de Sint-Andrieskerk geopend. Het is deze keer geen museum met enkel kunstschatten, maar ook het wijkleven en de mensen worden in beeld gebracht. In de sociale geschiedenis van de volkse Parochie van Miserie hadden bv. processies een groot succes. Ook de devotie van kaarsen en Mariabeeldjes had in onze wijk een eigen gezicht. Ook de specifieke woonsituatie dicht op mekaar gepropt in steegjes en gangetjes wordt in beeld gebracht. Allerlei patroonheiligen beschermden de bewoners tegen ziekte en ontij. Info: www.mkaweb.be of info@topa. be, tel. 03 232 03 84
Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
12
DigitaAL
25, 26 en 27 december
KERSTACTIE de steenhouwer Kerstmis is hét familiefeest bij uitstek. Op televisie, in films en in kerstliederen verschijnen gelukkige gezinnen tegen een achtergrond van kerstbomen, engelenhaar en sfeervol verlichte etalages. Tegen zo veel familiegeluk zijn veel van onze bezoekers emotioneel niet opgewas sen. Hun situatie staat in schril contrast met het wollige en romantische deken dat over de stad ligt. De eenzaamheid wordt nooit sterker ervaren dan in deze koude en donkere dagen. Voor ons voldoende reden om in de wintermaand december een tandje bij te steken. Deze maand moet het nog iets warmer én gezelliger. Hoogtepunt is onze jaarlijkse Kerstactie die doorgaat op 25, 26 en 27 december. Drie dagen na elkaar serveren wij -uitsluitend voor onze vaste bezoekers!!!- gratis een feestmaal en zorgen wij voor passende animatie.
Gazet van Sint-Andries
Vijf keer Commedia De theatergroep van bewonersgroep Onze Tuin deed in september een geslaagde tournée en trad op in Borgerhout, Deurne, op ’t Kiel, ’s Hertogenbosch (NL) en Oostende. De gastheren waren steeds andere bewonersgroepen of organisaties rond sociale huisvesting. Vijf keer werd de caravaan met 35 spelers, decor, requisiten, decorbouwers en de vele begeleiders in gang gezet om de productie De Helse Machine te brengen. De liedjes van en over het Sint-Andrieskwartier, de fratsen van Pantalone, De Neus, Colombina en C° werden overal goed onthaald. Op zaterdagnamiddag 22 maart 2008 in coStA volgt de afsluiter van deze theaterproductie. Ten voordele van Turnkring De Hoop zullen de acteurs en actrices hun beste beentje voorzetten om met De Helse Machine het Sint-Andrieskwartier nog eens te laten herleven.
nr. 60 – December 2007
13
Doe de woontest
DigitaAL
De resultaten In vorige Gazet publiceerden we onze woontest. We ontvingen 52 ingevulde formulieren. Voor het opstellen van ons wijkontwikkelingsplan 2008 zijn deze gegevens van onschatbare waarde. We zitten niet altijd op dezelfde golflengte. Sommige debatten moeten opnieuw gevoerd worden vooraleer we er terug een consensus wijkstandpunt kunnen van maken.
Sociale huurwoningen: Dat er tegenstanders zijn van de 35% sociale huurwoningen dat wisten we. Dat is dus 15%. De helft vindt dat er geen afbouw mag komen. En 35% vinden dat er méér sociale huurwoningen mogen gebouwd worden in onze wijk. Sociale koopwoningen: Laat de private woonmarkt spelen zeggen 15% en ze zijn tegen sociale koopwoningen. 85% is vóór sociale koopwoningen: 50% steunt onze eis om 100 sociale koopwoningen te bouwen in Sint-Andries, 35% vindt dat het er gerust wat méér mogen zijn. VESPA & betaalbaar wonen: Slechts 10% vindt dat de stedelijke vastgoedmaatschappij VESPA commercieel moet verkopen aan de meest biedende. 90% vindt dat VESPA zich op betaalbaar wonen moet richten. 50% vindt dat het deels betaalbaar wonen en deels de meest biedende kan zijn en 40% vindt dat de stedelijke vastgoedmaatschappij zich exclusief moet engageren voor betaalbaarheid. Ontwikkelen woonplan: Slechts 4% rekent op de private ontwikkelaars. 50%
Gazet van Sint-Andries
vindt dat de woonschepen het voortouw moet nemen, 46% vindt dat de schepen voor stadsontwikkeling en wonen dat best samen doen. Regie der Gebouwen en de rijkswachtkazerne: 57% zegt dat VESPA de kazerne moet kopen en ontwikkelen. 39% kiest voor een gemengd project, deels publiek, deels privaat. Slechts 4% meent dat de staat de kazerne aan de hoogst biedende kan verkopen. Verkoop kazerne/bouwblok: 72% stelt dat bij een verkoop enkel de kazerne met de 2 aanpalende bouwgronden kan verkocht worden. 16% vindt dat alle aanpalende stadseigendommen inclusief sociale woningen kunnen verkocht worden, 12% vindt dat de sociale huurwoningen niet kunnen verkocht worden. Bewonersparticipatie rijkswachtkazerne: 90% vindt bewonersinspraak normaal. 5% laat het over aan de ambtenaren en nog 5% vindt dat de bouwpromotoren het maar moeten fixen. Verkoop van stadseigendommen: Handen af van de bibliotheek, zegt 80 %. Voor één op vier kan het wél wanneer een projectontwikkelaar in ruil een nieuwe bib bouwt. Opstellen woonplan: Voor 5% is het ok dat de Planningscel en VESPA dat doen. 20% willen dat ambtenaren van de wooncel er moeten aan meewerken. 75% vindt dat de bewoners het samen met ambtenaren moeten opmaken. Muntplein: Voor 4% mag het volgebouwd worden. Voor 48% mag het deels volgebouwd worden. Slechts 48% onderschrijft de eis van de Stuurgroep voor een integrale groene heraanleg. Autoverkeer: 72% steunt de stelling van de Stuurgroep om op termijn alle woonstraten het statuut woonerf te geven en de
nr. 60 – December 2007
assen Kloosterstraat en Nationalestraat als zone 30 te behouden. 20% kiest voor een autovrije wijk. 8% wil alles laten zoals het is. Parkeren: 8% kiest voor vrij parkeren, gelijkheid voor iedere auto. 78% kiest voor bewonersparkeren met beperkt parkeren voor wagens van buitenaf. 14% wenst een autovrije wijk zónder parkeerders. Inspraak en informatie: Voor 74% is inspraak een recht en kiest men voor volwaardige betrokkenheid bij de ontwikkeling van een woonplan. 22% vindt het voldoende dat de overheid informeert en haar beslissingen meedeelt. 4% vindt dat als je een vinger in de pap wil je je maar partijpolitiek moet engageren. Verantwoordelijkheid voor de straat: 2% kiest voor afgesloten private straten zoals de ex-Rivierstraat. Voor 44% is het de taak van de politie om toezicht te houden. Voor 54% is het een samenbeheer bewoners-overheid met straatvrijwilligers. Band met de wijk: 3 op 4 heeft een zeer sterke binding met de wijk. De andere 25% wonen hier heel graag, maar ze hebben geen speciale band. Kiezen voor wonen in de stad: 88% kiest voor wonen in de stad. 12% zouden op de buiten gaan wonen als ze er de centen voor hadden. De winkels in ’t stad: 4 op 5 vinden alles op loopafstand en kopen in de stad. 14% vindt de winkels te duur. 6% doen al hun aankopen met de auto. Bewoners versus bezoekers: 50% vindt zoveel mogelijk volk naar ’t stad lokken belangrijk. 40% stelt dat de bewoners centraal moeten staan, toeristen en bezoekers komen op de tweede plaats. 10% wil geen onderscheid.
14
DigitaAL
2 % voor inspraak Tijdens de campagne Stadaan-de-Stroom (1991–1993) waren 60 wijkbewoners zeer actief betrokken in 80 bewonersontmoetingen. Het kaaiplateau, ter hoogte van de Plantinkaai en de Sint-Michielskaai, werd toen als publiek domein door schepen Mangelschots ‘officieel’ toegevoegd aan het grondgebied van het Sint-Andrieskwartier. De bewonersparticipatie leverde toen een ontwerp met 8 uitgangsprincipes op: (1) De identiteit van de wijk moet uitstralen in het globale ontwerp. Herkenbaarheid van het stad-aan-destroomgebied zal gekoppeld worden aan
(3) Evocatie van de Sint-Michielsabdij. Tussen 1300 en 1800 was de Sint-Michielsabdij het culturele epicentrum van Vlaanderen en Antwerpen. Feitelijk wàs Sint-Andries tot 1800 Sint-Michiels: aan de Oostzijde was de Kloosterstraat de grens, aan de Westzijde stak de bastion van de abdij diep in de Schelde. (De latere rechttrekking van de Schelde maakte de wijk bijna 1 hectare kleiner.) (4) Buurtfuncties uitbouwen. Toevoegen van ‘sport’-functie! Ontmoeting, sport en ontspanning moeten op een kwaliteitsvolle wijze in het ontwerp aan bod gebracht worden. Een groene parkfunctie wordt voorzien voor de sociale woningen tussen Fortuin- en Arsenaalstraat. De nood aan sportaccomodatie is zéér groot in de Binnenstad.
en met respect voor het achterliggende stedelijk wijkweefsel. Zowel elementen uit het verleden en de actuele hotspots moeten aan bod komen. (2) Visueel doortrekken van de 7 zijstraatjes tot aan de blauwe steen. Om het hart van de wijk met de Schelde te verbinden, stellen we voor om de zijstraatjes (Goede Hoop-, Fortuin-, Arsenaal-, Sint-Michiel- Vlaanderen-, Kromme Elleboogstraat en Rijkenhoek) eventueel materieel, maar zeker visueel door te trekken tot aan het water. Op de koppen zullen ook de Scheldestraat en zeker de “vliet” Sint-Jansvliet op een optimale en zichtbare wijze met de Schelde verbonden worden. Vandaag vormen de rijweg voor auto’s en de waterkeringsmuur een ongehoorde barrière.
Inplanten van sportvoorzieningen zijn dus noodzakelijk. Ook de marktfunctie (vismarkt, antiekmarkt, mode…) kan uitgebouwd worden. (5) Herbruiken/integreren van oude hekken en hangaars. In de 19de eeuw tot de jaren 60 waren de kaaien havengebied. De herinneringen aan deze periode moeten op een volwaardige wijze in het geheel geïntegreerd worden. (6) Parkeren ondergronds. Welkom kaaitramlijn. Wandelaars en fietsers zullen de “eigenaars” worden van het nieuwe publieke domein. Bovengronds zal er géén m2 bestemd zijn voor stilstaande automobielen. We juichen de komst van de cirkellijn toe.
Gazet van Sint-Andries
nr. 59 – September 2007
(7) Indien autoverkeer: op –1 niveau, half open, met deksel(s), dus geen tunnel. Indien uit het verkeerscirculatieplan zou blijken dat de doorstroomfunctie van autoverkeer noodzakelijk is voor de afwikkeling van het binnenstedelijk autoverkeer, dan verkiezen we een autoverkeersweg op niveau –1. (8) Bewoners worden volwaardige stakeholders. De stad is van de bewoners, niet van de politici, de ambtenaren of studiebureaus. Wij kiezen een volwaardige PPPS-constructie voor verdere ontwikkeling. De P van (1) private ondernemers, de P van (2) publieke overheid - politici & ambtenaren – en de P van (3) particulieren, de bewoners. Wij geloven in een democratische coproductie van deze 3 actoren. Tijdens het debat over stedenbeleid formuleerde de burgemeester van Nijmegen het volgende. Hij stelt dat de stad in de stad gemaakt wordt door de mensen zélf. Het bestuur heeft de omwonenden en de gebruikers nodig om echte kwaliteit te realiseren. Een draagvlak uitbouwen is
cruciaal. Om weerstanden te vermijden is het noodzakelijk in een zo vroeg mogelijk stadium de samenwerking aan te vatten, dan wordt het een winwin-situatie voor iedereen. In het kader van het Stad-aan-de-Stoomproject ging slechts één procent van het budget naar de vorming van de burger. In de 80 door ’t stad georganiseerde vormingssessies, een échte volksuniversiteit, werd heel wat stedenbouwkundige expertise bij de burger gebracht. Maar alles kan beter. Verdubbeling van het budget en aan het Vlaamse Gewest 2 % van het globale investeringsbudget vragen te besteden aan vorming & participatie van de burger, waarom niet? Dan rest er toch nog 98 % voor de investeringen in steen en beton. 15
DigitaAL
Rijkswachtkazerne Gemeenteraad fluit schepen Van Campenhout terug In een collegebesluit van 14 september 2007 adviseert het college aan de Regie der Gebouwen om de kazerne op de commerciële markt te verkopen. Van voorwaarden is helemaal geen sprake meer. De bouwbloknota mag gewoon informatief toegevoegd worden aan het dossier.
Vanuit de oppositie werd schepen van stadsontwikkeling Ludo Van Campenhout zwaar op de korrel genomen. Ook vanuit de meerderheid kwam er steun, het college moet dus het geweer van schouder veranderen. In een artikel van Kurt Tuerlinckx in de Gazet van Antwerpen werd vervolgens de Regie der Gebouwen op de korrel genomen omdat ze zich te weinig als over-
Gazet van Sint-Andries
heidsinstantie haar kerntaak, het algemeen belang, laat primeren. “De burger als belastingbetaler maakt zich niet druk of het over een staatseigendom of stadseigendom gaat. Als overheidsinstanties moet er samengewerkt worden, zeker wanneer er naar de bewoners toe beloftes gedaan werden om mee te gaan in hun constructieve verhaal.” zegt GvA.
Koop de rijkswachtkazerne Stuurgroep Sint-Andries handhaaft haar advies aan ’t stadsbestuur om de kazerne via vastgoedmaatschappij VESPA aan te kopen en vervolgens te ontwikkelen naar betaalbare koopwoningen. Om chaos en zeker speculatie te vermijden blijven wij de optie bestrijden om het aan de meest biedende te verkopen. Ofwel blijft de stad de initiatiefnemer via VESPA die een gewenste ontwikkeling realiseert. Ofwel kunnen we scheep gaan met een niet-commerciële projectontwikkeling. Hetgeen vzw VLABO in de stad Leuven met betaalbare koopwonin-
nr. 60 – December 2007
gen realiseerde, is voor ons een valabel model. Hoewel de schaal van een complex als de kazerne van de Korte Vlierstraat wellicht iets grootschaliger is dan in Leuven. Er zijn ondertussen meerdere kandidaten om mee in te stappen in een project. Op het stadsdebat Maakbare Stad twee jaar geleden, verzamelden we 15 kandidaturen van jonge mensen om mee te participeren om er een wooneenheid uit te bouwen. Ondertussen kregen we nog vanuit twee hoeken kandidaturen binnen, straks zijn we met teveel. Het project rijkswachtkazerne heeft alle potenties om zowel op architecturaal-stedenbouwkundig als sociaal-maatschappelijk een uniek en vernieuwend stadsproject te worden. Als bewoners blijven we geloven in de maakbaarheid van de stad. Wanneer de overheidsinstanties nu de neuzen in dezelfde richting (willen) zetten, dan geraken we er. Laat ons snel een samenwerking opstarten.
16
DigitaAL
Méér utopia Peter Van Steenbergen is voorzitter van de winkeliersvereniging van de Kloosterstraat. Hij pleit ervoor om op het gelijkvloers winkelvoorzieningen uit te bouwen. Maar hij heeft ook een scherpe visie op de toekomst van woonwijk SintAndries. Zijn droom is om bij de projectontwikkeling van de leegstaande rijkswachtkazerne jonge enthousiaste gezinnen aan te trekken die hier graag in de buurt willen wonen en zich engageren voor de buurt. Een gesprek: —We moeten mikken op middenklasgezinnen, dertigers met kinderen. Dat ze echt kiezen voor een buurtleven vind ik belangrijk. Open staan voor de buurt, graag met de buren omgaan, genieten van deze contacten, mee een buurtleven uitbouwen. —Jij stelt hoge eisen? —Waarom niet? Ik ben hier in het SintAndrieskwartier komen wonen net omdat hier nog een sociale samenhang is. Dit rijke sociale wijkweefsel mag niet afbrokkelen, integendeel, het moet juist versterkt worden, vind ik. —Je kiest voor een bepaald type van mensen? —Het type van mensen dat vandaag in de wijk komt wonen leeft met de rug naar wijk en straat. Wanneer de rijkswachtkazerne in handen komt van de commerciële projectontwikkeling, dan zijn we verloren. Zij denken anders, zij brengen helemaal niets bij aan het wijkleven. —Zij denken anders? —Zij denken economisch, aan centen en percenten, aan de speculatieve waarde van hun pand. Zij willen zich beschermen tegen de buitenwereld, ze staan niet open voor de wijk. Het is toch godgeklaagd dat men straten en pleinen wil afsluiten met hekkens. Je gelooft toch niet dat deze elite bv. van de binnenkoer van de rijkswachtkazerne een doorwaadbare plek wil maken. —Hogere inkomens, ze brengen geld in de stadskas. Gazet van Sint-Andries
Rijkswachtkazerne
—Ja, dat is goed. Maar ze voegen niets toe aan de sociale leefbaarheid van de wijk. En dat is ook een kost. De stadskas moet dan meer investeren in veiligheid, de cirkel is terug rond. Onze wijk heeft een sterke middengroep nodig die dynamiek en leven in de wijk brengt. —Waar ga je die mensen vinden? —Op vorige stuurgroepvergadering waren enkele dertigers aanwezig die op zoek zijn naar een pand waar gemeenschappelijk wonen mogelijk is. Dus geen commune, maar wél zoveel mogelijk voorzieningen delen. Ikzelf kan je onmiddellijk 5 kandidaten bezorgen die er mee willen instappen. En er bestaat binnen de stuurgroep een lijst met 15 kandidaten. —Is dit niet utopisch? —Als je niet toekomstgericht denkt, dan ben je verkeerd bezig. Alle creativiteit spruit voort uit droombeelden. —Anders uitgedrukt, is dat wel realistisch? —Er is voldoende juridische en financieel-technische knowhow aanwezig om in groep zulke projecten te realiseren. Op het stadsdebat Maakbare Stad kwamen de mensen van vzw VLABO tonen hoe het kan. Via een wedstrijd zoeken ze de beste architect, kwaliteit is gegarandeerd. Verder kijken ze samen uit naar de aannemer die met de beste prijs/kwaliteit alles kan realiseren. Dus kwaliteit aan bodemprijs. —Commerciële projectontwikkelaars kunnen dat ook. —Neen. Commerciële ontwikkelaars hebben er alle baat bij om dure nr. 59 – September 2007
luxueuze appartementen te bouwen. Met dezelfde moeite verhogen ze zo hun winst, winst maken is hun hoofdopdracht. —Hoe gaan we politici en ambtenaren overtuigen van onze utopische woonkazerne? —Dat het stadsbestuur het nu eens echt meent en het opneemt voor mensen die open en eerlijk opkomen voor een leefbare stad. En de ambtenaren. Kunnen ze voor ene keer eens niet voor de buurt werken? Ik denk dat ze er meer plezier aan beleven dan scheep te gaan met commerciële projectontwikkelaars. —Uw advies? —De onbetaalbare luxeprojecten komen hier als paddestoelen uit de grond, de immo’s, die krijgen kansen genoeg om hun ding te doen. De overheidsinstanties bezitten hier nu een schitterend pand. Welke meerwaarde gaat dit voor de wijk opbrengen als de Regie der Gebouwen het op de vrije markt verkoopt, zelfs met stedenbouwkundige randvoorwaarden? Geen enkele! Stad en Regie hebben nu de kans om een innovatief project op te zetten dat heel wat kwaliteiten voor wijk en stad biedt. Die kans mogen ze niet laten schieten.
17
DigitaAL
Rijkswachtkazerne Gemeenschappelijk ecologisch samenwoonproject in Sint-Andries, een uitdaging! De Rijkswachtkazerne staat nu al een tijdje leeg, troosteloos en zonder duidelijk toekomstperspectief.
De kazerne schreeuwt om een fris en nieuw leven. Dat willen wij het graag mee helpen geven! ‘Wij’ is een groep van vijf ‘eenheden’ (2 koppels, 3 alleenstaanden, 4 kinderen) met al zeker 3 nieuwe geïnteresseerde ‘eenheden’. Onze droom: een ecologisch samenwoonproject, samen maar toch met voldoende privacy. Een beetje ‘living apart together’. Delen van wasplaats, auto’s, tuin, terrassen, een ruimte voor gemeenschappelijke en sociale activiteiten,… Een project met aandacht voor energie, groen, sociale mix,… En niet afgesloten met een poort van zijn omgeving. Niet te vergelijken dus met de nieuwe trend van sjieke, hermetisch afgesloten loftcomplexen. Belangrijk voor ons is immers het contact met de buurt. Een buurt waar onze kinderen zullen opgroeien, waar wij actief mee aan kunnen bouwen,… Waarom geen ruimte voorzien voor de buurt in combinatie met het samenlevingsproject: een stuk groen dat gemeenschappelijk met de buurt gebruikt kan worden, een repetitiekot voor jonge muzikanten,… Door de is een combinatie van traditioneel wonen en een ecologisch samenwoonproject mogelijk. Samen met de stuurgroep willen we onze plannen verder concretiseren. Wat is het prijskaartje? Wie wil en kan mee investeren? Wil de stad zich mee engageren voor een vernieuwend ecologisch project? Als u iemand kent of u bent geïnteresseerd, geëngageerd om mee te doen of mee te denken, twijfel dan niet en neem met ons contact op! Maaike, Frederik, Saskia, Veronique, Katleen, Jan, Tessa, Jef, Bo, Babette, Aaron.
Gazet van Sint-Andries
nr. 60 – December 2007
18
DigitaAL
Op B&B bij Ine Peetermans
de ADHD-neus van Sint-Andries Wie door het Leeuwenstraatje loopt, voelt de energie van Ine Peetermans. Boven het winkeltje met haar beeldhouwwerken huist een Bed & Breakfast en woont ze met haar gezin met 3 kinderen. Voor de Vrijdagmarkt en omliggende straten was Ine de vurige Jeanne d’Arc die de inspraak voor de bewoners organiseerde en ervoor zorgde dat de heraanleg van plein en zijstraatjes op een perfecte wijze volgens de regels van de democratische kunst verliep. Haar tomeloze inzet voor de medemens kent geen grenzen. Een gesprek. Gazet van Sint-Andries
—Je woont reeds lang in de Leeuwenstraat? —Ik woon er sedert 1990. Toen ik het huis kocht, was het een echte ruïne. De oude schouwen waren door het dak gevallen en in de overblijvende stukken woonden krakers. Er was 1 stinkende wc op de binnenkoer en de electriciteit zag eruit als een gigantisch levensgevaarlijk spinnenweb. Enfin, iedere eigenaar van deze buurt kent dit soort toestanden. Enkele jaren later kon ik er intrekken en ik had mijn atelier. Als een stukje huis in orde was verhuurde ik het aan studenten. Later kreeg ik meer logés voor kortere periodes en langzaamaan, veranderde het hier in een bed and breakfast. Ik had katten, kreeg kinderen, een man nr. 60 – December 2007
en maakte de bovenste verdieping bewoonbaar. Sinds 2 jaar hebben we zelfs een dakterras, wat niet wil zeggen dat het huis af is. —Jij bent de maker van het standbeeld van De Neus. —Ja! In 1988, ik werkte toen pas zelfstandig als beeldhouwer, vroeg Karel Reinehr van de Nationalestraat, de voorzitter van “de vrienden van de Neus”, mij om een beeldje te ontwerpen van “De Neus”. Ik bezocht toen de verschillende poesjes in de stad en praatte met heel veel mensen. De oude Neus van de Poesje van de Reep, die in het Volkskundemuseum logeerde, die mocht een tijdje bij mij komen poseren. Resultaat werd dit beeld. In eerste instantie had De Neus een bewegende 19
DigitaAL kop en arm, maar daar gebeurden teveel farcen mee, dus dat is later veranderd. In 1990 werd dit beeld onthuld op het pleintje aan de Nationalestraat tegenover de ziekenkas. De gouden neusbeeldjes die eind januari uitgereikt worden, zijn mini-versies van dat beeld. Ik ben nog altijd content van dat beeld van deze poesjenel van Sint-Andries. Ik vind het fijn dat ik hem heb mogen maken. —Jij hebt veel aandacht voor de straat en je buren. Bij de heraanleg van de Vrijdagmarkt nam je het voortouw om inspraak te organiseren. —Met mijn atelier en de expositieruimte ervoor had ik veel contact met de straat. In die tijd was ik nog vrijgezel en ik leefde met mijn buren op straat. We picknickten er bij goed weer, en soms stond ik ook gewoon op straat te boetseren. Als vanzelf ben ik me beginnen moeien met de heraanleg. We hebben destijds bijna 90 % van de omwonenden en handelaars van de Vrijdagmarkt kunnen bereiken om hun wensen en verlangens over hun nieuwe straat samen te brengen. Toen de werf dan echt van start ging, werd me gevraagd om tussenpersoon te zijn tussen hen en de stad. Het werd een boeiende klus. We hingen een brievenbus op de Vrijdagmarkt, waar de bewoners hun opmerkingen konden insteken. Ik ging dan telkens naar de werfvergadering op vrijdag en kaartte die zaken aan. Tijdens de werkzaamheden hebben we ervoor gezorgd dat alle conflictpunten meteen werden opgelost. Het was een hele poos overlast, maar met de treffelijke resultaten van de heraanleg werden deze negatieve zaken weggewist. —Heb je nog veel engagementen in de buurt? —Vandaag verloopt alles via de kinderen. Kinderen zijn het beste bindmiddel voor de gezinnen in de wijk. Aan de schoolpoort heb je contacten en via vriendjes van ’t school sta je constant in verbinding met andere ouders. —De milieuproblematiek is belangrijk voor jou. —Dat is voor iedereen essentieel. De gezondheid van de stadskinderen wordt door heel wat negatieve milieufactoren bedreigd. Ouders moeten bij de overheid aan de alarmbel trekken om veel meer aandacht te hebben voor een leefbare stad. Ik maak me het meest zorgen om de luchtkwaliteit in de stad. Die zou enkel kunnen verbeteren als er minder auto’s in de stad rijden. —De wemelkampen, deze hebben toch niets te maken met milieustandpunten. —Mmmm, weinig... Ik heb zelf ADHD, Gazet van Sint-Andries
dat is een aangeboren concentratiestoornis. Ik heb Rilatine anderhalf jaar geprobeerd als middel, dat hielp wel, maar geeft veel bijwerkingen en grijpt ook nogal stevig in op je persoonlijkheid. Voor mij is het dus geen oplossing. Inmiddels weet ik dat heel veel kinderen ADHD hebben en dat veel mensen daar oplossingen voor zoeken. Ik begeleid nu gespreksavonden voor volwassenen met ADHD, en sinds 6 jaar organiseer ik jaarlijks een kamp voor kinderen en gezinnen met adhd: de wemelkampen. —ADHD ligt dus niet aan de opvoeding door de ouders.? —Neen. Ouders zitten met een schuldgevoel wanneer hun kind zich ongepast gedraagt. Maar ADHD is een aangeboren afwijking. Bij de één is het al erger dan bij de ander. Voor sommigen is medicatie noodzakelijk, bij anderen niet. Intussen moet er geholpen worden om het gedrag bij te sturen. Niet enkel de omgeving heeft last van dit gedrag, de persoon zelf is het ergst de dupe. Gewone mensen zitten in een comfortabele stoel en bepalen wat ze wel en niet doen. Iemand met ADHD heeft hierover weinig controle . Geen wonder dat een kind met ADHD druk is en verstrooid en impulsief. —Organiseren van kampen, speciaal voor kinderen met ADHD. Waarom doe je dat eigenlijk ? Is er niet genoeg aanbod van kinderkampen ? —Kinderen met ADHD worden vaak geweigerd op gewone kampen. En als ze meemogen, dan loopt het mis. Ze worden bv. vaak gestraft, omdat hun gedrag nogal afwijkt van de verwachtingen. —Wat is dan het verschil tussen een wemelkamp en een ander kamp? Een wemelkamp lijkt sterk op een kamp van een gewone jeugdbeweging. Alleen is het bij ons niet verplicht om aan activiteiten deel te nemen en wordt er niet gestraft.
Meer weten over het wemelkamp? Zoek via Google op ‘wemelkamp’ en je vindt ons. Ine.peetermans@antwerpen. tel. 03 231 37 92. nr. 60 – December 2007
—Is het dan een anti-autoritair kamp ? —Absoluut niet. Er zijn een aantal dingen die moeten, andere die niet mogen. Bij conflicten gaan wij rond de tafel zitten om ze uit te praten. We blijven praten tot iedereen tevreden is met de samen gekozen oplossingen. Op die manier stimuleren we ieders zelfbeeld. En het werkt lang na. —Allemaal ADHD-kinderen bijeen, is dat niet om problemen vragen? —Onze wemelaanpak maakt juist dat we een prettige sfeer hebben, en heel weinig problemen. We hebben wel heel veel enthousiaste medewerkers nodig, elk jaar opnieuw, die bereid zijn het met onze aanpak te proberen. We zijn dus altijd op zoek.... —Waar halen jullie de expertise? —We hebben contacten met hulpverleners. Ikzelf leer veel uit mijn eigen ADHD-‘handicap’ en ik zie ook wat er bij mijn zoon aan de hand is. Ouders leren van elkaar. Eigenlijk hebben we een vaste stek nodig. Ik droom van een wemelkeet, een plek ergens in het Antwerpse waar we ook in het weekend terecht kunnen. Liefst enkele hectare wilde natuur, of braakliggende grond, met dan een keet erop. Een plek waar de kids kunnen bouwen of in plassen smossen, enz...We weten uit ervaring, dat als we de beschaving even achterlaten, deze kinderen direct een pak rustiger zijn. Zoiets van het leger of ergens een omheind terrein. Het is eigenlijk een therapeutische plek waar adhd-ers welkom zijn. Zo’n avontuurlijke plek op zich is al een therapie. Heeft de stad Antwerpen nergens zo’n verwaarloosde lap grond liggen? —Vele stadskinderen hebben behoefte aan zo’n plek. —Klopt. Maar voor de 5 % van de stadskinderen met de ADHD-handicap mag toch iets extra gebeuren. Trouwens, de andere stadskinderen kunnen gerust mééprofiteren van die avontuurlijke wemelplek.Een eigen plek voor kinderen en gezinnen met ADHD! Fantastisch zou dat zijn. En uiteraard zijn niet-ADHD’ers er ook welkom.
De Gazet van Sint-Andries nummer 61 verschijnt in april. Gelieve alle artikels en informatie voor 15 februari te sturen naar
[email protected] 20