Voorwoord 2015: een jaar van wederopbouw Wij kijken terug op een bijzonder en enerverend jaar waarin onze organisatie belangrijke stappen heeft gemaakt. 2015 was dan ook in vele opzichten bijzonder. De strijd tegen Ebola is voortgezet en in november werd Sierra Leone voor de eerste keer Ebola-vrij verklaard. Helaas bleek het virus het land slechts op papier te hebben verlaten. De gevolgen van Ebola zijn nog altijd pijnlijk voelbaar in de gezondheidszorg, die in het hele land uiterst broos is. Ondanks alle tegenslagen en de angst voor Ebola zagen we in het LHMC geleidelijk een flinke stijging van het aantal patiënten. Het vertrouwen in ons ziekenhuis blijft in Sierra Leone nog altijd onverminderd groot. De organisatie heeft het afgelopen jaar ook op andere fronten stappen gemaakt. Zo is het oorspronkelijke profiel van Lion Heart en de INGO in Sierra Leone gedurende het jaar gewijzigd; de palmoliefabriek van Nedoil is officieel overgedragen aan Natural Habitats en er zijn afspraken gemaakt voor de overdracht van de waterkrachtcentrale.
De focus van Lion Heart richt zich nu volledig op het verzelfstandigen van het Lion Heart Medical Centre. Een mooie uitdaging voor de komende jaren. Een sterke organisatie Lion Heart kijkt met vertrouwen naar de toekomst. Dat vertrouwen komt voort uit de wetenschap dat de organisatie kan terugvallen op een sterk team ter plaatse en een trouwe achterban in Nederland. Echter, om ook in de komende jaren goede gezondheidszorg te kunnen blijven bieden, moeten we anticiperen op veranderingen. Een van de pijlers voor de komende jaren is om samenwerking te zoeken met verwante organisaties. Daar is winst te behalen op het gebied van kennis, netwerken en kostenbesparing. Ook kijken we met elkaar naar mogelijkheden om meer structurele inkomsten te genereren en zetten we in op het (hoger) opleiden van onze lokale medewerkers. Onderwijs is tenslotte de eerste stap naar een betere, onafhankelijke toekomst. Ons uiteindelijke doel is om het ziekenhuis op eigen benen te laten staan. We hebben
nog een lange weg te gaan, maar dankzij Erdi Huizenga en haar team komen we er ieder jaar een stukje dichterbij. Veel mensen dragen Lion Heart een warm hart toe. Daar zijn wij bijzonder dankbaar voor. Zonder hun steun zouden wij met lege handen staan. Graag willen we iedereen die het afgelopen jaar een bijdrage heeft geleverd aan het werk van Lion Heart heel hartelijk danken. We voelen ons hierdoor zeer gesteund en kijken hoopvol naar de toekomst.
Pien Bax-Engelsman Directeur Lion Heart Foundation
Sierra Leone en Lion Heart Sierra Leone Eerst een bloedige burgeroorlog en een paar jaar later een ongekend grote uitbraak van Ebola. Sierra Leone heeft het de afgelopen jaren flink voor de kiezen gehad. Met een gemiddelde levensverwachting van 50 jaar en één van de hoogste percentages moeder- en kindersterfte blijft het land uitermate kwetsbaar. Op de Human Development Index van de VN bungelt Sierra Leone op plaats 181 aan de onderkant van de lijst. Toch is de potentie van het land groot. Het beeld van vechtende burgers, doodzieke Ebola-patiënten en uitgemergelde kinderen is dan ook veel te eenzijdig. Over de veerkracht en levenslust van de Sierra Leoners wordt weinig geschreven. In ons ziekenhuis is die levenskracht juist duidelijk zichtbaar: bij patiënten, maar ook bij onze werknemers: zeer gemotiveerd en hardwerkend voor een betere toekomst voor zichzelf, hun familie en gemeenschap.
Lion Heart Foundation De Lion Heart Foundation zet zich sinds 2006 in voor goede gezondheidszorg, werkgelegenheid en educatie in Sierra Leone. Drie belangrijke pijlers, die aan de basis staan van duurzame armoedebestrijding. We richten ons binnen dat kader op de versterking van de zelfredzaamheid van de lokale bevolking met als doel onszelf overbodig te maken.
Organisatie Klein in Nederland, groot in Sierra Leone. Lion Heart is een slagvaardige organisatie met korte lijnen naar de werkvloer in Yele. Dat maakt dat wij snel en flexibel in kunnen spelen op actuele situaties in het land. Wij geloven in de kracht van persoonlijk contact. De organisatie is transparant ingericht en er is veel kennis en ervaring. We zijn ervan overtuigd dat we met educatie en goede gezondheidszorg kunnen bijdragen aan een duurzame en zelfvoorzienende gemeenschap. De lokale overheid en gemeenschap betrekken we zoveel mogelijk bij onze plannen zodat we ook ter plaatse grote slagkracht hebben. Bestuur Lion Heart Foundation In 2015 is de bestuurssamenstelling van LHF gewijzigd: medisch adviseur dr H.F. Veen en penningmeester drs P.H.M. Deiters hebben het afgelopen jaar hun bestuurstaken overgedragen aan respectievelijk drs T.R.H. Hilkemeijer en de heer G. Vesseur. Het onbezoldigde bestuur bestaat dan uit: Joanne Meyboom-Fernhout, voorzitter Gerard Vesseur, penningmeester Ton Hilkemeijer, medische zaken
Team Lion Heart Foundation in Nederland De dagelijkse leiding van de organisatie is in handen van Pien Bax-Engelsman. Als directeur coördineert zij de activiteiten en processen en is zij verantwoordelijk voor het 'reilen en zeilen' van de Foundation. Daarin wordt zij ondersteund door parttime zzp-er Maciel Toorenvliet-Stoker, marketingcommunicatieadviseur. Per 1 december is Ad Olivier op vrijwillige basis als financial controller aan de slag gegaan.
Daarnaast wordt het team ondersteund door de leden van het bestuur en enkele trouwe vrijwilligers. Zo is in maart van het jaar oude bekende Johan Luijting, als financial controller naar Yele gegaan. Ook Piet Bakker bezocht, samen met Pien Bax, het ziekenhuis. Als technisch adviseur heeft hij zich vooral bezig gehouden met de watervoorziening en de ambitie om een zonnepanelenpark op het ziekenhuisterrein te bouwen. In Nederland heeft Marleen Peeters zich ingezet op verschillende fronten. Wij zijn deze vrijwilligers enorm dankbaar voor hun bijdrage! Team in Sierra Leone Begin 2015 bestond het medische team in Sierra Leone, vanwege de Ebola uitbraak, uit een grotere groep expats: Tropenartsen Erdi Huizenga en Nick Zwinkels kregen versterking van Carolien en haar man Jacob van der Ende. Zij werden ondersteund door de Nederlandse verpleegkundige Anneke de Boer en de Filipijnse Maria Estrella Hernandez. In april namen wij na een jaar afscheid van Nick Zwinkels. Wij zijn hem erg dankbaar voor zijn inzet, enthousiasme en betrokkenheid bij Lion Heart. Carolien van der Ende heeft zijn rol overgenomen, terwijl haar echtgenoot Jacob verschillende taken in het LHMC heeft opgepakt. In april van het jaar werd Ruurd van Rooijen naast facility manager van het LHMC als country
director aangesteld en is daarmee verantwoordelijk geworden voor de projecten in Sierra Leone. Comité van Aanbeveling Het Comité van aanbeveling is in 2015 ongewijzigd gebleven en bestaat uit de heren ing. Ahmed Aboutaleb, Frits Bolkestein, Felix Rottenberg en Atto Mensah en de dames Mariette OpsteltenDutilh en Willemijn Verloop.
Het Lion Heart Medical Centre
Ebola De eerste helft van 2015 stond voornamelijk nog in het teken van de bestrijding van Ebola. Naast de aanpak van deze verschrikkelijk besmettelijke ziekte, was het ziekenhuis als een van de weinige in Sierra Leone ook geopend voor reguliere gezondheidszorg. Om verdachte Ebola patiënten te kunnen opvangen is eind 2014 de verpleegafdeling van het LHMC omgebouwd naar een patiëntvriendelijke Isolatieafdeling met 19 bedden. Vanaf dat moment was het ziekenhuis een officieel Ebola Holding Centre. Bij een positieve test werd de patiënt overgebracht naar een Ebola Treatment Centre, wanneer er bij de patiënt na 2 testen geen Ebola werd vastgesteld mocht hij/zij naar de ‘gewone’ verpleegafdeling in het LHMC.
De oorspronkelijke verpleegafdeling had ruimte voor 38 patiënten. Om dit verlies aan capaciteit te compenseren is de afdeling verloskunde omgebouwd tot verpleegafdeling en zijn er tenten op het ziekenhuisterrein gezet. Hiermee had het ziekenhuis in 2015 een gemiddelde capaciteit van 50 bedden.
2015 ruim 10.000 patiënten gezien in het LHMC en zijn 1.800 patiënten opgenomen. Er zijn meer dan 500 chirurgische ingrepen verricht. Vanaf het moment dat het LHMC weer open was -op 17 november 2014-, tot de eerste keer dat Sierra Leone Ebola-vrij werd verklaard -op 7 november 2015- zijn er meer dan 8.000 patiënten in het LHMC onderzocht. Daarvan is ongeveer 10% getest op Ebola, 20 patiënten bleken positief voor de ziekte en zijn overgebracht naar een Ebola Treatment Centre.
Hoewel er begin 2015 nog weinig patiënten naar het ziekenhuis kwamen uit angst voor Ebola, namen de aantallen geleidelijk aan weer toe. Met de afname van het aantal besmettingen, steeg het vertrouwen in het ziekenhuis. De bevolking durfde weer vaker medische hulp te zoeken. In juli 2015 was de epidemie onder controle en zat het aantal patiënten in het LHMC weer op het niveau van voor de uitbraak. In totaal werden in
Medewerkers Met ruim 45 lokale medewerkers creëren wij in het Lion Heart Medical Centre een groot deel van de werkgelegenheid in ons Chiefdom.
Bijna alle werknemers in het LHMC komen uit de omgeving van Yele. Zij werken onder leiding van twee Nederlandse tropenartsen. Begin 2015 is het team uitgebreid met de komst van twee extra tropenartsen, Carolien en Jacob van der Ende en verpleegkundige Anneke de Boer. Beide tropenartsen zijn het hele jaar gebleven; Carolien ter vervanging van tropenarts Nick Zwinkels, die in maart tegelijk met Anneke zoals gepland weer terug naar Nederland ging. Dokter Jacob heeft zich gedurende het jaar op verschillende fronten, als arts maar ook als onderzoeker, ingezet voor het LHMC. Tegen het einde van het jaar hebben we, na ruim acht jaar, afscheid genomen van onze Filipijnse verpleegkundige Maria Estrella Hernandez. Zij heeft aan de wieg van het LHMC gestaan en heeft veel betekend voor het ziekenhuis en de gemeenschap van Yele. Maria heeft een nieuwe uitdaging gevonden in een kliniek dichtbij Freetown. Educatie Educatie is dé sleutel voor duurzame ontwikkeling in een land en is daarmee de meest effectieve investering. Wij geloven dat educatie structureel kan helpen. Het maakt medewerkers onafhankelijker en zelfstandiger, en stelt ze beter in staat een goede bijdrage te
leveren. Educatie komt daarnaast niet alleen het individu, maar ook de hele gemeenschap ten goede. Het is een duurzame vorm van armoedebestrijding. In het ziekenhuis zijn er uiteenlopende educatieve activiteiten. Zo is is er sprake van “éducation permanente”: continue her- en bijscholing om de kennis van onze medewerkers bij te spijkeren. Gedurende de Ebola-uitbraak kregen alle medewerkers regelmatig IPC-trainingen (infectie preventie controle) en algemene gezondheidsvoorlichting. Aandacht voor hygiëne is en blijft daarbij essentieel. Daarnaast wordt er gedurende de ochtendoverdracht aandacht besteed aan uiteenlopende onderwerpen zoals zwangerschap en bevallingen, HIV/aids, symptomen van Ebola, ondervoeding.
De bewustmaking van het publiek, voorlichting, behoort ook tot de taken van het ziekenhuis. Hiervoor wordt intensief samengewerkt met het lokale radiostation “Radio Gbonkolenken”. Iedere zaterdagavond zijn medewerkers (van arts tot verpleeghulp) in de studio aanwezig om een medisch topic onder de aandacht te brengen en vragen van luisteraars te beantwoorden.
Ook in 2015 heeft het LHMC stageplaatsen aangeboden aan CHO studenten (van de Nyala Universiteit) en CHO's van het chirurgische opleidingsprogramma (STP) in samenwerking met Masanga Hospital en de organisatie CapaCare. Daarnaast zijn er werkplekken aangeboden aan verpleegkundigen in opleiding van overheidsinstellingen. Voor de toekomst denken wij aan meer samenwerking met zowel de overheid als Masanga Hospital en andere NGO’s.
Een logisch vervolg op de investeringen die wij al langer doen in scholing en educatie, is onze samenwerking met de NGO Smarter Hospital. Met elkaar richten we ons op de renovatie van de 5 scholen in Yele. Inmiddels zijn alle scholen gerenoveerd en zijn er toiletten en watervoorzieningen geplaatst. In 2016 zal het schoolmeubilair en de educatiematerialen van de scholen worden vervangen en uitgebreid.
Naast scholing en educatie hebben we in 2015 ook ingezet op onderzoek.
Eind 2015 hebben wij het “Lion Heart Studiefonds” opgezet in de overtuiging dat onderwijs bijdraagt aan zelfredzaamheid.
In ons ziekenhuis werken veel lokale, getalenteerde verpleegkundigen, die heel graag willen doorleren. Helaas is dat door een gebrek aan financiën meestal niet haalbaar. Met het Studiefonds willen wij deze medewerkers uitzicht geven op een betere toekomst. Het gaat hierbij voornamelijk om de gemotiveerde (top-) werknemers, die met de steun van Lion Heart de mogelijkheid krijgen om door te studeren. Belangrijke voorwaarde is dat ze na het afstuderen de verworven kennis ook daadwerkelijk inzetten in het LHMC in Yele. In 2016 zetten we in op het werven van fondsen voor deze medewerkers, eind 2016 hopen we de eerste kandidaten naar de universiteit te kunnen sturen.
Samen met professor Martin Grobusch, hoogleraar Tropische Geneeskunde aan de UvA en verbonden aan het Academisch
Medisch Centrum te Amsterdam, is de Lion Heart Medical Research Unit opgericht om klinisch (wetenschappelijk) onderzoek te verrichten. Professor Grobusch heeft ruime ervaring met dergelijk onderzoek in ontwikkelingslanden en zijn aandacht ligt daarbij vooral op de preventie, het diagnosticeren, de klinische aspecten en de behandeling van malaria. Dokter Jacob van der Ende, die als vrijwilliger naar Yele was uitgezonden voor de Ebola-crisis, heeft de rol als onderzoeker met enthousiasme opgepakt. Wij hopen en verwachten dat het onderzoek van de research unit zal bijdragen aan een verdere verbetering van de gezondheidszorg in Yele en omgeving.
Overige resultaten Schoon water en goede hygiëne zijn letterlijk van levensbelang als het gaat om infectiepreventie. Tijdens de Ebolauitbraak hebben wij lokaal vanuit de internationale hulpverlening een extra waterput kunnen laten slaan om een continue aanvoer van schoon water in het ziekenhuis te garanderen. Deze is naast de bestaande watertoren gekomen. Door middel van een speciale pomp, aangedreven door zonne-energie, wordt het water naar grote opslagtanks verplaatst. Een UV-filtersysteem, dat bacteriën doodt, verbetert de waterkwaliteit. Het ziekenhuis is nu, met twee waterputten, volledig zelfvoorzienend voor wat betreft schoon water. En daar zijn we best trots op!
Een andere schenking was een 16,5 KVA diesel generator die dient als een back-up stroomvoorziening voor het hele ziekenhuis. Dat is een grote aanwinst, waarmee de afhankelijkheid van de waterkrachtcentrale wordt beperkt. Daarnaast is de bloedbank van het LHMC nu voorzien van zonnepanelen die het koelsysteem aandrijven. Hiermee is de continuïteit van energie voor deze belangrijke voorziening gewaarborgd.
Ten behoeve van de veiligheid en hygiëne van patiënt en medewerker, is op het ziekenhuisterrein extra zand gestort om diepe waterplassen -door extreme regenval- en gaten -door droogte ontstaan- tegen te gaan. Hierdoor zijn de tenten en de toiletten beter bereikbaar.
Daarnaast blijven er door deze ophoging minder plassen stilstaand water - een bron voor infecties - staan. Bovengenoemde projecten zijn aangevraagd, opgezet en uitgevoerd onder bezielende leiding van onze facility manager, tevens country director ter plaatse, Ruurd van Rooijen. Ruurd werkt op vrijwillige basis voor Lion Heart en wij zijn hem veel dank verschuldigd. Tot slot is een lang gekoesterde wens het afgelopen jaar in vervulling gegaan. Na lange tijd voor een internet verbinding afhankelijk te zijn geweest van de satelliet van Nedoil, heeft het ziekenhuis een eigen connectie gekregen.
Onze dank gaat daarvoor uit naar Matthijs Altena, die het netwerk heeft geïnstalleerd, en Sander Maarleveld en Rick Gelderblom voor hun expertise voorafgaand en tijdens de implementatie van dit project.
Met een goed werkende internetverbinding kunnen onze medewerkers (nog) beter en sneller contact opnemen met het kantoor in Nederland, medische vraagstukken voorleggen aan andere artsen en communiceren met het thuisfront.
Financieel overzicht De Stichting Lion Heart Foundation (LHF) is een zelfstandig opererende stichting en heeft de ANBI status. Hierdoor zijn giften aan de stichting bij de belastingdienst fiscaal aftrekbaar. De volgende cijfers hebben betrekking op het tiende boekjaar van LHF. De oprichtingsdatum van de Stichting is 6 april 2006. Staat van baten en lasten
Lasten Het bestuur van de Stichting LIon Heart Foundation is onbezoldigd. De directie wordt gevoerd door een medewerker met ondersteuning van 1 part time medewerker. De salarissen zijn in 2015 niet aangepast. Op basis van een declaratie kunnen onkosten in rekening worden gebracht door zowel bestuur als directie. Het kantoor is in het boekjaar 2015 verhuisd naar het woonadres van de directeur tegen een minimale Baten maandelijkse vergoeding. In totaal werd in 2015 € 324.713 (2014: De algemene kosten betreffen kosten van € 798.133 ontvangen voor de financiering oprichting, fondsenwerving, onderhoud van de exploitatiekosten en specifieke van website, enz. projecten, terwijl € 290.974 werd besteed. Staat van baten en lasten 2015 2014 Baten Donaties en giften 324.713 798.133 Lasten Besteed aan doelstelling 78,4% 228.236 86,6% 490.229 Werving baten 8,8% 25.688 6,3% 35.392 Kosten beheer & administratie 12,7% 37.050 7,2% 40.534 Totaal lasten 290.974 566.155 Exploitatieresultaat 231.978 33.739
LHF streeft ernaar de kosten van beheer en administratie zo laag mogelijk te houden. In 2015 zijn de kosten iets gestegen naar 12,7%, vanwege de tijdelijke inzet van een betaalde administrateur. In 2015 waren ook weer diverse medewerkers voor LHF werkzaam in Sierra Leone. Er werken minstens twee Nederlandse tropenartsen fulltime in Sierra Leone, alsmede een Nederlandse country director/facility manager. Het overige personeel in Sierra Leone is van lokale afkomst. In het jaar 2015 is aan de projecten in Sierra Leone het volgende besteed: Besteed aan projecten 2015
Lion Heart Medical Centre Ebola bestrijding Diversen
221.197 7.039 228.236
2014 252.234 202.381 35.614 490.229
Balans Balans per 31-12-2015 2015 Activa Verschillende activa Vorderingen Liquide middelen
Passiva Reserves Bestemmingsfondsen Kortlopende schulden
2014
1 1 3.392 304.119 278.629 307.512
278.630
11.212 286.923 9.377
9.009 255.387 14.234
307.512
278.630
Vooruitblik met focus: “Gezond Zelfstandig” Lion Heart heeft als missie een gezonde en zelfvoorzienende gemeenschap creëren. Om dit te realiseren zal de focus de komende jaren liggen op de verzelfstandiging van het ziekenhuis in Yele. Educatie zal daarbij een cruciale rol spelen. Hierbij moet gedacht worden aan het investeren in de opleiding van het personeel in het ziekenhuis, zowel intern als extern. Veelbelovende werknemers van het ziekenhuis wordt de gelegenheid geboden om een vervolgopleiding tot bijvoorbeeld verloskundige of clinical health
officer te volgen aan de universiteit en nieuwe krachten worden intern opgeleid tot verpleeghulp. In 2016 zijn twee nieuwe projecten voorzien: de bouw van een permanente isolatieafdeling om bij toekomstige uitbraken van besmettelijke ziekten als Ebola de verdachte patiënten direct apart te kunnen verplegen en de aanleg van een zonnepanelenpark om het ziekenhuis geheel zelfvoorzienend te maken voor wat betreft stroomvoorziening.
In Nederland zal verder ingezet worden op fondsenwerving, wij willen onder andere een jaarlijks terugkerend, grootschalig evenement organiseren waar bedrijven hun relaties voor kunnen uitnodigen. Ook worden hier in Nederland en in Sierra Leone de mogelijkheden verder onderzocht om tot samenwerking te komen met andere (grotere) NGO’s die actief zijn op het gebied van gezondheidszorg in West-Afrika.
