De Erasmuslezing: Ebru Umar: Zo moet het dus niet!

JUNI 2011

De Erasmuslezing: Ebru Umar: “Zo moet het dus niet!” Voor de derde maal vond op 11 mei , de geboortedag van Leopold en Gerhardt, de Erasmuslezing plaats. Na twee mannen, Robbert Dijkgraaf en Ramsey Nasr, was het nu de beurt aan Ebru Umar. Eenmaal in de Leopoldzaal wordt het publiek door de rector gewaarschuwd. Hij heeft het interview in de Tolle gelezen, heeft de documentaire over de Elite gezien en heeft Ebru gevolgd op TV. Hij verheugt zich op wat komen gaat en is blij dat er eens iemand komt, die niet onverdeeld enthousiast is over haar tijd op het

Erasmiaans. Daarnaast heeft Ebru een uitgesproken mening over het individu, hoofddoekjes, elite en nog veel meer onderwerpen en zij brengt die mening als “haar waarheid”. Het publiek maakt zich op voor een confrontatie met de harde realiteit. De titel luidt: “Zo moet het dus niet!” Als Ebru achter de microfoon plaatsneemt is het stil in de Leopoldzaal. Wat volgt is haar waarheid. In haar eigen woorden heeft ze alles tegen. Ze is een vrouw, klein en van Turkse afkomst. Door haar ouders wordt ze in 1982 naar het Erasmiaans geloodst. Daar komt ze terecht in “de allochtonenklas”. Een lastige klas, maar Ebru zet door en kiest jaren later zelfs voor het lastige wiskunde in haar pakket om een ruime keus in studiemogelijkheden te behouden. Dit wordt haar door decaan Spoelder afgeraden, maar Ebru houdt vol en slaagt in de herkansing voor haar examen. Ze gaat studeren, krijgt prima banen aangeboden en werkt samen met Theo van Gogh. Tegenwoordig schrijft ze voor de Libelle, met 500.000 abonnees het grootste tijdschrift van Nederland en volgens Ebru wordt het door drie miljoen mensen gelezen, van wie één miljoen mannen. Om te voorkomen dat er niemand meer naar de Erasmuslezing gaat, zullen we in deze Acta niet een compleet verslag geven van de lezing. Het spannendste gedeelte laten we achterwege. Wees er volgende keer gewoon bij en maak het mee. Er volgde namelijk een prachtlezing en aansluitend ontstond er een discussie in de zaal, waarbij ongeveer de helft van de aanwezigen het eens was met Ebru en de andere helft faliekant tegen. Dat laatste verbaast niemand, want ze kan fors uit de hoek komen en noemt man en paard, waarbij vooral de man niet gespaard blijft. Het duurde dan ook even voor er een man in de zaal een vraag durfde te stellen. De dames in de zaal waren dapperder en later viel ook de huidige generatie Erasmianen in, wat prachtige discussies opleverde. De rector sloot de lezing tevreden af en overhandigde Ebru een onzichtbare bos bloemen, die zij lachend in ontvangst nam. Zij wist dat er op de achterbank van haar auto al een bos lag. Een slimme meid is op alles voorbereid. Walter Baghuis, oud leerling

ACTA DIURNA ERASMIANA | juni 2011

1

‘i Pad A Dream’ Over de proef met de iPads in klas 1G Het gonsde in de klassieke gangen van het Erasmiaans; ‘er komen iPads’. Paul Scharff werd gestalkt door begerige leerlingen die zich (nu opeens wel) als proefdier wilden opwerpen in een experiment met een van de meest ‘hotte’ fruitstukken van deze tijd. Klassieke talen vanuit een digitaal boek? Graag vertel ik u een korte geschiedenis over deze digitale revolutie op een eeuwenoude school. In 2009 ben ik met veel genoegen zelfstandig ondernemer geworden en hou mij in het dagelijks leven bezig met het adviseren van bedrijven op het gebied van corporate finance en M&A. Los van het feit dat ik mij vol overgave kan uitleven in dit vakgebied, is een van de voordelen van het zelfstandig zijn, dat je onbelemmerd met allerlei ideeën aan de slag kan, zonder dat iemand een oordeel hoeft te hebben over het directe nut er van voor je betaalde werkzaamheden. Zo kwam ik in datzelfde jaar, via een kleine importactiviteit die ik uit hobby gestart ben (www.importuitusa.nl), in aanraking met een ereader en raakte gebiologeerd door het bedieningsgemak, het leescomfort en de capaciteit om er veel, heel veel boeken op te kunnen plaatsen. Boeken die je dan vervolgens altijd bij de hand hebt... mijn oog viel op de zware boekentassen van mijn beide schoolgaande jongens. Niet alleen het gewicht van de tas, maar ook de discussie over het al dan niet bij je hebben van de juiste boeken, kwamen direct in mijn gedachten naar boven. Stel je toch eens voor dat je al je boeken altijd bij je hebt in één zo’n licht en handzaam apparaat. Al denkende ontrolde zich een droom. Het apparaat kan voorlezen, dat zou wel eens heel handig kunnen zijn voor kinderen met visuele beperkingen, maar ook bij het leren van vreemde talen. Het ding kan ook heel makkelijk teksten vergroten. Je hoeft zelfs geen kopieën meer te maken, maar pdf-jes. Daarnaast zou een grootschalige uitrol weleens verregaande consequenties kunnen hebben voor de keten van schoolboeken. Geen inkt, geen papier, geen milieubelastend transport en opslag. Natuurlijk, het maken van een ereader laat ook zijn ecologische sporen achter, maar toch. Ik besloot de twee Rotterdamse gymnasia van mijn beide zoons te benaderen om hun interesse te polsen. Paul Scharff was al snel enthousiast, in tegenstelling tot de andere school, die hier geen ruimte voor had op dat moment. Met Paul sprak ik af dat ik Van Dijk Boekhandel en een aantal uitgeverijen waaronder Noordhof, Eisma Edumedia, Thieme en Primavera, zou benaderen voor het idee. Zo gezegd, zo gedaan. Het resultaat was louter enthousiaste reacties!

2


Weliswaar natuurlijk ook veel mitsen en maren, maar per saldo waren alle partijen geïnteresseerd. De wereld van uitgeverijen is een bijzondere, to say the least. Als noneducatiespecialist en non-mediaman, belandde ik al gauw in de discussie over standaarden in de digitale wereld. Gevechten rondom Betamax, VHS en V2000 kwamen in mijn herinnering naar boven. Het zou toch niet zo zijn, dat de consument de dupe ging worden? Uiteindelijk waren alle partijen het eens. Het idee was heel goed, maar de ereader kende te veel beperkingen in het kader van de verdere evolutie van het digitaliseren van het onderwijs.....een korte periode van windstilte deed zich aan en toen kwam er Apple’s iPad. Ineens vielen alle beperkende bezwaren weg. Toevoeging van geluid en beeld, koppelingen naar externe bronnen, toegang tot lesstof in plaats van het fysiek overdragen van de stof. De lesstof kan verrijkt worden met beelden geluidmateriaal. Dat wil de jeugd (en wij) toch? Niet gehinderd door bezwarende kennis ontwikkelde mijn droom zich snel verder. Wat als de leerlingen ook hun toetsen of huiswerk maken op een iPad? De docent krijgt dan toch informatie over waar interesses liggen, waar fouten gemaakt worden. Wordt verbreding en verrijking dan opeens geautomatiseerd mogelijk? Krijgen we zo uiteindelijk individueel toegesneden onderwijs in een klassikale omgeving? Ik moest even wakker worden en terug naar de werkelijkheid. Veel kan, zeggen de uitgeverijen, maar eerst maar eens kijken of het werkt met een iPad in plaats van boeken. Denken de kids wel aan de oplader? We beginnen met een pdf-je en daarna zien we wel weer. Werkboeken en aantekeningen maken volgen waarschijnlijk als eerste add-ons. Ik ben weer wakker, maar toch ook heel blij te zien dat zo’n droompje werkelijkheid heeft kunnen worden. Lange leve de initiatieven. Roland de Jong, ouder van een derdeklasser

IN JUNI EN JULI 2011 ZIJN ALLE PRIJZEN

BTW VRIJ!

Bistro stijl, Franse charme, Oostenrijkse kwaliteit. ELEFANT, voor decennialang zitplezier. Noordelijke Dwarsweg 1a | 2761 GA Zevenhuizen | Telefoon: 06-533 73 125 | [email protected] | www.elefantholland.nl


3

De Idus, de geboorte van een traditie Het was een grote wens van Semper Floreat, de vereniging van oud-leerlingen, om naast de vijfjaarlijkse lustrumbijeenkomsten vaker de mogelijkheid te hebben om oud-leerlingen naar de Wytemaweg te krijgen. De première was op 15 maart. Onder de bezielende leiding van initiatiefneemster Nelleke Henneman werd “De Idus” gehouden. Gesteund door een enthousiaste schoolleiding, enkele professionals en wat handige handjes werd de aula omgetoverd tot een sfeervolle debat-arena, waar een prima panel de strijd aanbond over het onderwerp “democratie”. Het uitgangspunt is de moord op Julius Caesar in 44 v.C., op 15 maart. Zijn dood betekende het einde van de democratie in het Romeinse Rijk. Staan we er nu vergelijkbaar voor? Een lastige vergelijking, omdat de verhalen over Caesar wel een beetje in een grijs hersengebied bij de toehoorders zitten. Gelukkig is daar Chiel Melsert, classicus en Caesar-kenner bij uitstek. Hij frist het geheugen op en zet de democratie anno 44 v.C. neer zodat iedereen weer up-to-date is. Van het democratisch gehalte van Julius zelf blijft weinig over. Debatleidster Eva Brouwer is dan aan de beurt om het panel voor te stellen en één voor één beklimmen drie heren het spreekgestoelte. Rob Riemen, humanist, directeur van het Nexus instituut en auteur van spraakmakende pamfletten, mag het spits afbijten en schroomt niet om wat krachttermen uit te strooien. Volgens hem komt het fascisme onder het motto “vrijheid” overal op de wereld weer tot wasdom en nestelt zich als een kankergezwel in onze democratie. Zich voedend aan angst en begeerte groeit het uit tot een kwaadaardig gezwel. Geen opbeurend verhaal, maar met verve gebracht en een mooie knaller om een debat aan te gaan. Als tweede verschijnt (de inmiddels afgetreden) locoburgemeester Dominic Schrijer, die de democratie in de praktijk meemaakt en duidelijk een man van oplossingen is. Hij pleit voor een actief burgerschap en verwacht van politici, dat zij zichzelf beter voorbereiden op wat de hedendaagse politiek van hen vraagt. Een paar fraaie politieke leuzen, waaronder “de samenleving, dat zijn wij”, stemmen de zaal hoopvol. Derde man in het panel is Gijsbert van Es, werkzaam bij NRC Handelsblad en vijf jaar geleden mede-oprichter van NRC Next. Hij heeft zich duidelijk voorgenomen de optimist van het stel te zijn en gebruikt zijn iPad om de toekomst van de democratie te schetsen. Hij sluit zich aan bij het promoten van burgerinitiatief, geeft zijn eigen initiatieven in Leiden als voorbeeld en is enthousiast over het benutten van de mogelijkheden, die de democratie in Nederland ons biedt. Hij neemt zich zelfs voor om in het vervolg wat aardiger over politici te schrijven, maar geeft ook aan dat voor de media nog steeds één slogan werkt. “Shit sells!”

4


Eva Brouwer, oud-Erasmiane, mag daarna echt aan de bak en zet het debat tussen het panel en de zaal in gang. Ze reageert alert, blijkt uiterst scherp te kunnen analyseren en houdt de spreektijd goed in de gaten, waardoor het debat boeiend blijft voor zowel jong en oud. De zaal is namelijk gevuld met Erasmianen in de leeftijdsspanne van zestien tot ergens in de zeventig jaar. De aanwezigen hadden een prachtavond! Walter Baghuis, oud-leerling en bestuurslid Semper Floreat

Winnaars M&D 2011: Reems v.d. Linden en Guus Wits Het Erasmiaans telt veel leerlingen met muzikale talenten. Niet moeilijk dus om elk jaar een spetterend programma te presenteren aan een volle aula. Muziek en Declamatie, met recht voor elk wat wils: bandjes; ballet; poëzie; harp; piano; gedichten; de ukelele; Othello in tien minuten en als terechte winnaar dit jaar het drumduo Reems & Guus met een komische noot door vijfdeklasser Mitchel v.d. Hoef op synthesizer. Reems en Guus beiden in de vierde klas (4D en 4B) en ook voor de vierde keer M&D deelnemers. Guus begon in groep 5 van basisschool De Mare keurig met blokfluit maar wilde na verloop van tijd wat heftigers. Zijn ouders stalden een drumstel op zijn kamer, verbanden het begrijpelijkerwijze na verloop van tijd naar de schuur, dus Guus kon zijn gang gaan. Elke week oefenen bij de SKVR, nog steeds. Hij speelt er in een orkest en leert al doende bij. Reems zat op de Rudolf Steiner basisschool en vond het niet onverstandig om naast het degelijk maar saaie euritmie af en toe wat minder harmonieus te keer te gaan. Eerst met veel plezier de jambee, maar ja ... één trommel is er per slot van rekening maar één. En toen, vier jaar geleden bij toeval samen in een eerste klas op het Erasmiaans. Reems over Guus: “Ik zag hem met zijn vingers op zijn tafel trommelen en dacht: ‘Dat is er één!’ We trokken de stoute schoenen aan en deden mee aan wat toen de Remix-avond heette. Wat waren we braaf: een keurig muzikaal duet voor drums. We wilden vooral geen foutje maken en waren natuurlijk schattig als eersteklassers die dat durfden.” Elk jaar kwam er een

beetje meer show bij. Volgend jaar gaan ze helemaal los. Het instrument is niet altijd even handig. Op school staat maar één drumstel. Gelukkig hoefden ze de laatste twee jaar geen auditie meer te doen. Scheelt een hoop gesleep. Alleen op de dag van de voorstelling komen de beide drumstellen mee van huis. Willem Venema, voorzitter van de jury en muziek impresario (Borsato, Bauer, you name it..) over de mannen: “Ik zit al heel lang in de muziekwereld maar zo’n act met zoveel kwaliteit heb ik zelden gezien”. En vervolgens ging de baksteentrofee (het hoogst haalbare op het Erasmiaans voor culturele talenten), samen met 100 euro, naar het duo. Vereeuwigd binnen het Erasmiaans. En later als jullie groot zijn? Een muziekcarrière? Reems: “Een leuke hobby, meer niet. Ik wil geneeskunde studeren”. Guus weet het nog niet: “We zien wel”. Gewoon heel aardige, bescheiden, authentieke jongens. Met een bijzonder talent!

Zon en huid

Er zijn verschillende soorten huidkanker zoals, basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom (kwaadaardige moedervlek). Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Het aantal mensen dat huidkanker krijgt neemt steeds toe. Het betreft voornamelijk oudere mensen (meer dan 95% komt voor bij mensen ouder dan 40 jaar), maar er is geleidelijk wel een verschuiving naar jongere leeftijd. De basis van deze kans op het krijgen van huidkanker wordt al op jonge leeftijd gelegd, niet alleen door onbeschermd zonnebaden, maar ook door buitenrecreatie/sporten. Basaalcelcarcinomen zijn goed te behandelen, veelal worden zij door de dermatoloog weggesneden. Uitzaaiingen komen nauwelijks voor. Het plaveiselcelcarcinoom en melanoom (kwaadaardige moedervlek) komen minder vaak voor maar zijn vaak wel agressiever dan het basaalcelcarcinoom. Maar……. de zon heeft uiteraard ook goede kanten, zoals de aanmaak van vitamine D voor de botopbouw, we worden er vrolijker en bruiner van. De zon geheel vermijden is dus geen optie, wel belangrijk is de huid goed tegen de zon te beschermen. Hiervoor zijn goede zonbeschermende crèmes beschikbaar (de apotheek kan hier goede adviezen in geven), maar ook bedekkende kleding of een zonnehoed kan natuurlijk helpen. Hoe hoger de zonbeschermingsfactor van de crème, hoe beter die beschermt. In het algemeen is een crème met factor 20 of hoger goed te gebruiken, waarbij een watervaste crème het beste aan de huid zal hechten en nog beter beschermt. Wel moet dan nog regelmatig (iedere twee uur) gesmeerd worden. Tussen 12 en 15 uur is de zon op zijn krachtigst. Een goede keus kan natuurlijk ook zijn om op dat moment een beschut terras op te zoeken voor een heerlijke uitgebreide lunch of doe een siësta zoals de lokale bevolking van het Middellandse zeegebied. Dyon Snels, dermatoloog.

Heerlijk weer, zo vroeg in april al temperaturen van rond de 20 graden. Heerlijk om buiten te vertoeven, op een terras of om te sporten. Zon is heerlijk, je voelt je er lekkerder bij en krijgt bovendien “een gezond bruin kleurtje”. Zonder de zon zou er zelfs geen leven mogelijk zijn op aarde. Maar teveel zonlicht is schadelijk voor je huid: de elastinevezels in je huid raken beschadigd en dat zorgt ervoor dat je huid sneller veroudert. Bovendien kunnen er beschadigingen optreden van het DNA in huidcellen die op termijn kunnen leiden tot de ontwikkeling van huidkanker. De huid probeert zich zelf te beschermen tegen de nadelige effecten van UV-straling. De cellen van de opperhuid maken pigment dat als het ware als een ‘parasol’ het DNA in de cellen afschermt tegen de UV-straling. Hierdoor wordt de kans op het ontstaan van schade sterk verminderd. Dit proces kennen wij als ‘bruinen’. Mensen die moeilijk pigment aanmaken (zeer blonde mensen of mensen met rood haar) hebben een groter risico op het krijgen van huidkanker dan mensen die wel makkelijk bruin worden, of die van nature al een donkere huid hebben.


5

EEYP brengt Europese jongeren samen Van 13 tot 20 maart 2011 namen 30 Erasmianen uit de 4e, 5e en 6e klas deel aan het 4e Erasmian European Youth Parliament (EEYP). Het EEYP is een initiatief van onze school en sinds 2008 uitgegroeid tot een erkend internationaal Jeugdparlement, dat jaarlijks plaatsvindt in de Europese Jongerenhoofdstad. Dit jaar was dat Antwerpen, waar het EEYP werd geopend in aanwezigheid van Prins Philip en Prinses Mathilde, Minister Smet, de gouverneur en de wethouder van Jeugd. Vorige jaren waren wij in Turijn en Rotterdam, en de komende jaren zal het EEYP te vinden zijn in Braga (2012) en Maribor (2013). De organisatie wordt geleid door het bestuur van de Stichting EEYP, bestaande uit Pieter Dupon (docent geschiedenis), Annet Brouwer en Evelyn Dolk (beide ouders). Het EEYP is vooral een educatief project, waaraan rond de 160 leerlingen van 16, 17 en 18 jaar uit minimaal 12 verschillende landen deelnemen. Het EEYP wordt georganiseerd in samenwerking met gemeentebesturen en lokale scholen en financieel ondersteund door o.a. de Europese commissie. De jongeren overnachten in een goedkoop hotel, en trekken de hele week intensief met elkaar op binnen internationale ‘commissies’. Hun opdracht is om een gemeenschappelijke, stedelijke problematiek, die hen zelf ter harte gaat, te beschrijven en te analyseren. Bijvoorbeeld op het gebied van infrastructuur, economie, sociale zaken, buitenlandse politiek of energie. En dan is er de ‘Meet the Boss’ bijeenkomst, dit jaar in het stadhuis van Antwerpen. 22 Directeuren en politici uit het Antwerpse bij wie de jongeren tijdens informele gesprekken hun ideeën kunnen toetsen, en die ieder jaar weer aangeven maar al te graag met een dergelijk groep in contact te willen treden. Wederzijds profijt dus! Vervolgens moeten de jongeren voorstellen formuleren voor mogelijke oplossingen en deze presenteren voor de gehele groep tijdens de ‘General Assembly’. En dit alles in het Engels! Een hele klus in zeven dagen, maar iedere keer weer komen de (tien) commissies met innovatieve en goede ideeën, en met prachtige speeches ter ondersteuning. De leerlingen waren enthousiast en werkten hard, zelfs tot in de late uurtjes als dat moest. Het EEYP bootst de werkwijze van het Europees parlement na. De leerlingen krijgen hierdoor inzicht in besluitvormingsprocessen op Europees niveau. Daarnaast ontwikkelen zij belangstelling voor het Europese integratieproces, voor internationale samenwerking en uiteraard voor de onderwerpen die worden besproken. Het EEYP gaat over het letterlijk en figuurlijk over de eigen grenzen leren kijken, over luisteren naar elkaar, teamwork en oplossingsgericht denken. Het sociale aspect gaat de jongeren altijd verrassend makkelijk af. Door de voorbereidingen hebben zij elkaar

6


via facebook al leren ‘kennen’. Eenmaal ter plekke gaat de integratie snel. De boottocht, die door het Antwerpse havenbedrijf werd aangeboden, werd een hele gezellige! Na een week hebben zij het gevoel vele nieuwe vrienden te hebben gemaakt en wordt er innig afscheid genomen. Gelukkig is er dan weer facebook… www.eeyp-rotterdam.org en www.eeyp-torino.org. Annet Brouwer, voorzitter OR

De jaarlijkse dodenherdenking voor onze leerlingen Levi Primo in Is dit een mens: “Het is gebeurd dus het kan nog eens gebeuren” Al sinds 1946 organiseert de school jaarlijks in de maand mei voor de leerlingen een bijeenkomst waarin de Erasmianen worden herdacht die, als gevolg van oorlogshandelingen, de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd. Zo houden wij de herinnering aan hen levend. Deze plechtigheid wordt tegenwoordig gehouden op de eerste maandag na de meivakantie, in het verleden altijd op 4 mei. De herdenking begint met een speech van een lid van de schoolleiding waarin duidelijk wordt gemaakt dat het hier niet alleen gaat om (tegenwoordig) een verhaal uit de oude doos maar dat velen over de hele wereld nog steeds worden gediscrimineerd, onderdrukt en vaak zelfs gemarteld of vermoord omwille van hun geloof, ras, etnische achtergrond of seksuele geaardheid Dan volgen de ervaringen van en verteld door een ooggetuige die de waanzin van de oorlog aan den lijve heeft ondervonden. Vervolgens worden door een paar leerlingen uit de vierde of vijfde klas de namen voorgelezen van de bij ons bekende 101Erasmianen die de oorlog niet hebben overleefd. De plechtigheid wordt afgesloten met een minuut stilte waarin deze 101 Erasmianen worden herdacht.

Elk jaar zijn de leerlingen vrijwel zonder uitzondering onder de indruk van het verhaal en het voorlezen van de namen. Tot nu waren de sprekers meestal oud-leerlingen. Zoals het verhaal van Ellis Hertzberger. Hij was eerst arts in kamp Westerbork, hij probeerde daar met heel weinig middelen de ergste nood te ledigen. Na Theresiënstadt, Auschwitz-Birkenau, Sachsenhausen, weer Auschwitz, vervolgens de beruchte dodenmars, Dachau en opnieuw een dodenmars, is hij bevrijd door de Amerikanen. Hij heeft de oorlog overleefd maar zijn broer Leo, ook oud-leerling, niet. Of het verhaal van Jenny Gold, zij is geen oud-leerling maar het verhaal komt wel bij elkaar. Jenny werd in Westerbork de assistente van Ellis Hertzberger. Zij kwam vervolgens ook in Theresiënstadt terecht. Daarna volgden voor haar Auschwitz, Stutthof en Praust, een dodenmars en het kamp Kokoschka waar zij in april 1945 door de Russen bevrijd werd. Na Westerbork kwamen Jenny en Ellis pas na de oorlog weer met elkaar in contact en ze zijn in 1949 getrouwd. De Jodenvervolging is als een slagschaduw in hun leven gebleven. Maar hun ervaringen en het verlies van zoveel dierbaren ten spijt, vonden zij het toch de moeite waard om na de oorlog opnieuw te beginnen! Ze hebben hun beider levensverhaal vastgelegd in het boek ‘Door de Holocaust verbonden’.

Maar we hebben bv. ook de heer J.P. Eusman als spreker mogen ontvangen. Hij nam deel aan het verzet, werd gearresteerd en heeft van februari 1941 tot juli 1943 in het Oranjehotel in Scheveningen en vervolgens in Duitsland gevangen gezeten. Na zijn vrijlating ging hij het verzet weer in. In 1944 werd hij neergeschoten en gearresteerd maar ’s nachts door het verzet uit het ziekenhuis bevrijd. Dit alles heeft hem niet belet om na herstel tot het einde van de oorlog opnieuw het verzet in te gaan. Afgelopen 9 mei sprak onze oud-leerling Rudy Appel. Speciaal voor onze herdenking kwam hij over uit Amerika waar hij sinds 1946 woont. Hij vertelde zijn levensverhaal als Joods-Duitse vluchteling. Na de Kristallnacht in Duitsland gaf zijn moeder hem als 13-jarig jongetje begin 1939 mee met een mensensmokkelaar en Rudy Appel, 1944 kwam hij als vluchteling in Nederland en vervolgens op ons gymnasium terecht. Na twee jaar werd hij in België herenigd met zijn moeder met wie hij vluchtte naar Frankrijk. Uiteindelijk kwam Rudy terecht in Le Chambonsur-Lignon, gelegen in het (zeer protestantse) Massif Central waar hij jarenlang onderdak en onderwijs vond. In dat gebied hebben 5000 Joodse kinderen en volwassenen een schuilplaats gevonden! Onze oud-leerlingenvereniging Semper Floreat heeft het boek ‘Het Erasmiaans Gymnasium in de Tweede Wereldoorlog’ uitgegeven. Hierin staan de herinneringen van oud-leerlingen. Als u geïnteresseerd bent in hun verhalen waaronder het volledige verhaal van Rudy Appel en de lijst met de 101 namen, kunt u € 15 overmaken op rekeningnummer 38.18.96.447 t.n.v. Penn. Erasmiaans Gymnasium o.v.v. Boek Tweede Wereldoorlog. De adresgegevens waar het boek naartoe kan worden gestuurd, kunt u mailen naar [email protected]. Ook kan uw zoon/dochter het boek voor € 12,50 op school ophalen bij mw. Leentfaar op kamer 001.


7

Ouderavond: evolutie van het vrijstaande beeld Een keer per jaar organiseert de Ouderraad een lezing voor ouders. Vorig jaar stond het puberbrein centraal, dit jaar de Griekse beeldhouwkunst. Die natuurlijk geïnspireerd is door verhalen over Griekse helden en goden, waarvan je wel kan zeggen dat onze kinderen die met de paplepel naar binnen krijgen op het Erasmiaans. Op donderdag 7 april was de opkomst gering in vergelijking met afgelopen jaren. Hetgeen helaas ook ten koste ging van de veiling ten bate van de Stichting KiKa die de RGB diezelfde avond had georganiseerd. De enkele tientallen wel aanwezige ouders werden getrakteerd op een boeiende en flitsende lezing van kunsthistoricus Anneke Krijgsman. Flitsend, jawel, want in behoorlijke vaart zagen wij dia’s met fraaie beeldhouwkunst voorbij schieten, die even rap van commentaar werden voorzien. Schrijver dezes kon het nog maar net allemaal volgen, want hij moest tegelijkertijd op aanwijzing van de spreekster voor de voortgang van de dia’s zorgen. Met de lezing kwam niet alleen de Griekse oudheid tot leven. Telkens werd een verband gelegd met kunst uit latere perioden, waaruit bleek hoezeer de verschillende stijlen van vroeger een stempel hebben gedrukt op latere kunstenaars, waarvan veel fraaie voorbeelden werden getoond. Centraal stond de ontwikkeling van het vrijstaande mensbeeld in de Klassieke oudheid, zowel de mannelijke als de vrouwelijke variant (Kouros en Korè). Achtereenvolgens kwamen drie tijdperken aan bod: de Archaïsche, de Klassieke en de Hellenistische periode (van 605 v Chr tot 146 v Chr). De dia’s lieten ons mooi zien wat daarbij de onderscheidende kenmerken waren. De oorspronkelijke beelden van de Grieken waren overigens van brons waren en zijn later door de Romeinen in steen nagemaakt. Van meer abstracte geometrische vormen ging men over op het maken van beelden van het menselijk lichaam in bepaalde verhoudingen. Indrukwekkend is het vakmanschap als je bedenkt dat de beelden uit een rechthoekig blok zijn gehouwen, door er met een puntig voorwerp ‘omheen te werken’. In de loop der tijd komt er meer aandacht voor de natuurgetrouwheid, waarbij uitvoerige wiskundige berekeningen, opgetekend in een canon, de juiste proporties bepalen. Uiteindelijk worden anatomie en beweging in virtuose vormen weergeven en wordt ‘de mens zoals die nu eenmaal is’ realistisch uitgebeeld. In onze eigen stad, op de Westersingel, zijn een paar fraaie beelden te zien die beweging uitdrukken: de torso van Rodin, zonder armen en beelden,

8


wat ons ook doet denken aan de fragmentarische beelden uit de oudheid; en ook een beeld van Shapiro: op het eerste gezicht een willekeurige constructie van balken, maar je kan er ook een mens in zien in een pose die beweging en vrijheid uitdrukt. Na de pauze worden we zelf aan het werk gezet. Vijf dia’s worden ons getoond, met beelden van bekende kunstenaars die verschillende verhalen uit de Griekse oudheid weergeven. In drie groepen gaan wij uiteen en proberen wij erachter te komen wat het verhaal is, wie het beeld gemaakt heeft en waar het getoond wordt. Geen eenvoudige opgave, maar met moderne technieken kom je al snel een heel eind. Al zoekend op internet, worden met vereende krachten de antwoorden gevonden. De mythes van Perseus en Medusa, Pan en Syrinx, Apollo en Daphne, Aeneas en Anchises, Eros en Psyche komen zo weer tot leven. Al met al dus een boeiende en zeer leerzame avond, zeker voor een leek in de beeldhouwkunst als ik. En ik had de indruk dat ik die avond niet de enige was… Hans Bos, lid OR

Het lustrum van de RGB Begin april hebben we met z’n allen het 22e lustrum van de Rotterdamse Gymnasiasten Bond gevierd. Het begon op maandag met een niet zeer druk bezochte, maar toch geslaagde “Poetry Slam” onder leiding van Diann Faassen en een spetterende hiphop/ streetdance workshop door een groep dansers van het “Hiphop Huis”. De (vooral vrouwelijke) leerlingen dansten enthousiast op de muziek van Justin Bieber. Vervolgens puilde op woensdag de Leopoldzaal uit toen de film ‘The Social Network’ werd vertoond. Die massale opkomst bevestigde ons vermoeden dat een groot deel van de Erasmianen een Facebook-verslaving heeft. Op donderdag was er een veiling van door leerlingen gemaakte de kunstwerken die de hele week in de grote hal ten toon zijn gesteld en waarvan de opbrengst bestemd was voor het kinderkankerfonds Kika. Vrijdag was het slotstuk van deze prachtige week. Eerst kwam een groot aantal oud-RGB-bestuursleden naar de door ons georganiseerde borrel (de oudste aanwezige had in 1957 in de Bond gezeten!). Vervolgens gingen wij door naar de Maassilo voor het, met steun van de Ouderraad mogelijk gemaakte, Lustrumfeest. Hier werd goed gedanst op de muziek van DJ Cuzco en zijn saxofonist en werd het bondslied voor het eerst in tijden weer op een feest gezongen! Wij hebben zeer genoten van deze hele week en hopen dat alle RGB-leden dat ook hebben gedaan. Dus wat ons betreft over vijf jaar weer. Namens het Bondsbestuur dank ik mw. Fillekes en dhr. Gooijer voor hun hulp, de Ouderraad voor het mogelijk maken van het Lustrumfeest, de school voor de steun aan alle lustrumactiviteiten en uiteraard alle Erasmianen. Stijn Wilbers Quaestor post tempore

Activiteitenweek In de laatste drie dagen voor de meivakantie werd er niet één gewone les gegeven. De eersteklassers “survivalden” in de Ardennen (waarbij de grootste ‘challenge’ bleek te bestaan uit het overleven van de eerste nacht in lekkende tenten onder aanhoudende, ijskoude regenbuien). De tweedeklassers deden hun maatschappelijke stage (vooral indrukwekkende contacten met minder valide kinderen en ouderen). De derdeklassers hadden hun eerste grote reis naar Trier waarin naast veel plezier vooral gewerkt werd aan vakoverstijgende projecten op allerlei gebied. De vierdeklassers beleefden in het kader van het vak maatschappijleer op school het EEP (Erasmiaans Europees Parlement) met de nadruk op het debatteren over grote Europese vraagstukken p g

Het was bijzonder om te zien hoe doorgewinterde vijfde- en zesdeklassers er in slaagden om de vierdeklassers uiterst serieus bij de les te houden en te inspireren. En de vijfdeklassers volgden een cultureel programma met literatuur bij Frans, Duits en Spaans; moderne kunst bij beeldende vorming; een workshop film maken en allerhande keuzeprogramma’s bij de bètavakken in samenwerking met de TU. Voor de zesdeklassers was het relatief saai maar niet onbelangrijk: examentrainingen. Het was de eerste keer dat we al deze activiteiten gelijktijdig programmeerden (om zo lesuitval in de loop van het jaar te voorkomen). We zijn ontzettend tevreden over het verloop en hebben inmiddels voor komend jaar zo’n zelfde driedaagse gepland, weer in de drie dagen voor de meivakantie.

De Arde nnen

Trier

Maatschappelijke stage

5e leerjaar


9

Het EEP, de eerste stap naar een succesvolle carrière De beste stuurlui staan aan wal. Loop maar eens door de gangen van het Erasmiaans Gymnasium en je vangt geheid kritische geluiden op, ook over de politiek. Als het aan de Erasmianen lag, zouden problemen heel anders aangepakt moeten worden dan dat instanties als de EU of de Nederlandse regering nu doen. De vierde klas krijgt tijdens het Erasmiaans Europees Parlement (EEP) de kans om zélf te ervaren hoe het is om exact vast te stellen wat een probleem is, en daar een goede oplossing voor te vinden. De structuur van het EEP is vergelijkbaar met het Europese Parlement. De leerlingen van de 4e klas worden in commissies ingedeeld, die zich elk bezighouden met een bepaald onderwerp. Zo heb je de commissie van Onderwijs, de commissie van Sociale Zaken, en ook problemen op gebied van energie, infrastructuur en milieu komen aan bod. De bedoeling is, dat een commissie na twee dagen hard werken met een resolutie komt waarin hun oplossingen in zogenaamde ‘operative clauses’ (OC`s) zijn geformuleerd. Tijdens de algemene vergadering moet de commissie betogen waarom ze bepaalde keuzes hebben gemaakt, en heeft ze de taak alle ‘delegates’ te overtuigen van hun gelijk. Niet alleen de kunst van het discussiëren wordt getraind gedurende dit evenement; ook leren de 4e-klassers om compromissen te sluiten, speeches te schrijven en deze voor te dragen. Tijdens de algemene vergadering begint elke te behandelen resolutie met een aantal speeches van verschillende partijen. Met deze speeches betogen de deelnemers waarom de aanwezigen wel of niet op een resolutie moeten stemmen. Daarna kan iedereen punten maken met betrekking tot de resolutie, en krijgt de verdedigende commissie de kans om alle argumenten te weerleggen. Juist voor de jeugd is dit een uitgerekende kans. Jongeren zijn vaak onervaren op discussiegebied en daarom kijken zij vaak met een frisse en creatieve blik naar problemen zonder dat ze al ‘besmet’ zijn met een politieke kleur. Hierdoor zijn de oplossingen die in de resoluties worden aangedragen vaak fris, creatief en oprecht. Bovendien leren de deelnemers hoe zij hun standpunten moeten verdedigen en anderen ervan te overtuigen dat hun ideeën de beste zijn. Juist deze vaardigheden zijn van wezenlijk belang voor een latere carrière in bijvoorbeeld het bedrijfsleven, de politiek of de wetenschap. Tijdens het EEP wordt dus het fundament gelegd voor een succesvolle toekomst. Het EEP is een vast onderdeel van het lesprogramma in het vierde leerjaar.

Een avondje beroepsoriëntatie Een mooie vrucht van samenwerking tussen school, Ouderraad en – vooral – ouders: de beroepsoriëntatieavond die de vijfdeklassers 4 april jongstleden voorgeschoteld kregen van 26 beroepsbeoefenaars, voorgesorteerd in zes “clusters”. Er waren 126 van de 158 leerlingen, eveneens voorgeselecteerd, want iedere leerling werd geacht één cluster te kiezen, op basis van

10


tevoren beschikbaar gestelde informatie over beroepen en sprekers. En een fors aantal “ambteloze” vaders en moeders, hun kroost vergezellend. Populairste cluster, te oordelen naar de voorinschrijving: “technische studies en informatica”. Delft, dus. Minst populaire: “talen, journalistiek, filosofie, geschiedenis en algemene cultuurwetenschappen”. Hoe gymnasiaal is het Erasmiaans nog, anno 2011? De beroepsbeoefenaars vormden een bonte verzameling qua studie-achtergrond: naast uiteraard rechten en medicijnen ook studies als psychologie, politicologie, wijsbegeerte, mijnbouwkunde (een vrouw!), landschapsarchitectuur, farmacie, moleculaire wetenschappen en tandheelkunde. En wat de beroepen betreft was het al helemaal een Ark van Noach: directeuren van havenbedrijven, ondernemers, bedrijfsjuristen, ambtenaren, een klinisch psycholoog, een journalist, een hoogleraar wijsbegeerte, een directeur bij een bedrijf dat “duurzame energie-infrastructuur” ontwerpt en aanlegt, een landschapsarchitect (logisch, na de al genoemde gelijknamige studie), een rechter, een advocaat, een apotheker (ook logisch), een celbioloog, een tandarts en een gynaecoloog, om een aantal diersoorten te noemen. Grootste gemene deler was dat al die 26 professionals, van 25 tot 60 jaar oud, gedreven waren, veel plezier in hun werk leken te hebben en hun beroepservaringen en levenslessen graag met hun 16- en 17-jarige toekomstige opvolgers deelden. Een greep uit die levenslessen: • doe wat je leuk vindt, ga voor je passie – anders houd je het uiteindelijk niet vol; • bedenk of jouw karakter wel aansluit bij de persoonskenmerken die van belang zijn voor een bepaalde studie (voorbeeld: de lange en taaie medicijnenstudie vergt doorzettingsvermogen); • de motivatie voor een bepaald beroep komt soms pas later in je studie – don’t worry; • door hard werken kom je het verst – doe wat je leuk vindt en werk/studeer hard, dan komt de rest vanzelf; • je leven kan door toeval diverse wendingen nemen die je uiteindelijk brengen wat het beste bij je past; • tijdens je studie/stage/werk kom je altijd wel iemand tegen met wie je een “klik” hebt en die connecties heeft – houd zo’n contact warm; • voorkom dat je beroep een gouden kooi wordt – je hebt het niet naar je zin in je werk maar verdient er veel geld en je laat je daardoor weerhouden van een overstap naar werk dat veel beter bij je zou passen en je veel meer plezier zou verschaffen. Nadat de voorloper van deze editie te elfder ure nog werd afgeblazen, wegens gebrek aan interesse, lijkt nu een format te zijn gevonden dat wèl aan een behoefte voldoet. Daarvan getuigt ook dat niet minder dan 36 leerlingen na afloop hebben aangegeven graag een dagje “mee te lopen” met een van de professionals. De datum voor de editie 2012 is inmiddels vastgesteld: 12 maart. Ouders van aanstaande vijfdeklassers: vast noteren in de agenda van uw kind, als u het belangrijk vindt dat het later een leuk baantje vindt! Guido Wilbers, lid Ouderraad

Een greep uit de overige activiteiten en/of prestaties van onze leerlingen over de afgelopen periode. In de periode van 24 januari tot en met 14 februari heeft u op de televisie de serie ‘Rembrandt en Ik’ kunnen zien. De serie vertelt zijn leven door de ogen van vier naasten. Het laatste deel vertelt het leven van Rembrandt door de ogen van zijn dochter, de nog jonge Cornelia. Deze rol werd gespeeld door onze leerling Sigrid ten Napel (nu 6e klas). Zij vond naast al haar schoolwerk nog tijd om deze rol op prachtige wijze neer te zetten. Ook in dit zware examenjaar is zij bezig met haar passie acteren en werkt zij een nieuwe serie. Deze keer met onze oud-leerling Ramsey Nasr. Annemarie, Daphne, Emei, Lisa, Matthijs en Pieter (alle zes uit leerjaar 4) hebben het onmogelijke gepresteerd: terwijl de fine fleur van onze debaters voor het EEYP in Antwerpen zat, heeft op 17 maart het zogenaamde B-team het Nederlands kampioenschap debating bij “Meet the Boss” behaald! Jet-Net, het Jongeren en Technologie Netwerk Nederland, organiseert elke twee jaar een debatwedstrijd waarin leerlingen uit de bovenbouw van HAVO/VWO in debat gaan met topmanagers van grote Nederlandse ondernemingen. In de finale werden zeven andere scholen kansloos opzij gezet, hun supporters op de tribune werden steeds stiller. Wij hadden als enige school geen supporters meegenomen. Uiteindelijk, na een zinderend slot, was de 1e prijs voor ons: een supergrote beker en voor 30 leerlingen een dagje indoor sky-diving. Op 2 april 2011 werd het Intergymnasiaal Debattoernooi gehouden. Hier namen 21 zelfstandige gymnasia aan deel. Het Erasmiaans Gymnasium won net als in eerdere jaren het toernooi. Florine Oosterloo (6D) en Stijn Bongertman (5C) waren de winnaars van deze debatwedstrijd. De spreekwedstrijd werd gewonnen door Josephine Brouwer (4A), zij hield de beste speech. Florine Oosterloo werd uitgeroepen tot de beste spreker. (Zie voor een kort verslag ook RTV Rijnmond.) Het debatteam 2 van het Erasmiaans, bestaande uit Max Niemöller (5B) en Julian van Overdam, eindigde op de 10e plaats in de debatwedstrijd.

Op 7 april blonken veel Erasmianen uit op de BOOR Talentenavond in het volle Zuidplein theater. Hieraan deden zo’n 25 leerlingen van onze school mee met diverse activiteiten: het kersttoneelstuk Othello in verkorte vorm (20 minuten); het schoolorkest (de volgende dag traden zij op in het Concertgebouw Amsterdam in de Grote Zaal tijdens het Orkestival; dus dit was voor hen eigenlijk een generale repetitie); Roufaida Aboutaleb met Pluck Venema (zang en gitaar) en Roderick Tam (piano) en Francesca Wiersema (viool).

Op vrijdag 8 april om 07.30 uur vertrokken 20 muzikanten, de artistiek-directeur (onze dirigent Jim Roodnat), de zakelijk-directeur (conrector Ouwerkerk) en twee ouders naar Amsterdam. Bestemming: de grote zaal van het Concertgebouw, waar 10 gymnasia meededen aan het inmiddels al 22 maal georganiseerde Orkestival. Ze waren met 20 musici het kleinste orkest, maar in het juryrapport loofde de jury hen met de opmerking dat er een bewonderenswaardige volle klank ten gehore werd gebracht. Dat belooft nog wat als ze volgend jaar met 30 orkestleden gaan (dat is het streven)….. Na afloop van de 10 optredens werd het tuttistuk geoefend in een openbare repetitie en daarna uitgevoerd. Wat een belevenis om ruim 250 veelal zeer getalenteerde gymnasiasten te zien en horen spelen. Het stuk dat gespeeld werd: de ouverture van Rosamunde (Schubert). Jammer dat die niet langer duurde dan een kleine 10 minuten. Op de terugweg de onvermijdelijke stop bij MacDonald’s (ook klassieke muziekspelende leerlingen zijn net gewone leerlingen). De bus was om 19.00 uur weer bij school. Einde van een memorabele dag, waarbij ons orkest de beste prestatie sinds vele jaren heeft neergezet.


11

Op 13 april was de eindpresentatie Cultuur van onze examenkandidaten. De ouders lieten zich verrassen door de enorme variatie aan presentaties. De foto’s op onze website geven een goede indruk. Hierbij een kleine impressie. Ook Othello in 20 minuten (het eindexamenstuk) werd opgevoerd. Op 29 april was De Laatste Schooldag van de zesdeklassers. Zoals de traditie wil (het was de tweede keer), werd deze buiten school gehouden en het was werkelijk een groot succes. Het thema was “jeugdhelden” en dan merk als leiding dat je ouder wordt…..Velen waren uitgedost als: geen idee. Borrel en diner waren in Your Space, met als tussendoortje even met z’n allen het koopavond-publiek verrassen op het Schouwburgplein. De politie zag het welwillend aan. Na Your Space gingen ze naar Het Heerenhuys, het voormalige Zochers, in het Euromastpark. Daar ontspon zich een fantastisch feest, dat duurde tot 01.00 uur. Zonder ook maar één wanklank of nog erger ging een deel van de examinandi daarna nog de koninginnenacht in….. Een paar dagen ervoor verzorgen deze zesdeklassers een kleine afscheidsstunt op school in de personeelskamer……. Op woensdag 18 mei vond de eerste editie van het EFF (het Erasmiaans Film Festival) plaats en het was meteen een doorslaand succes. In de Leopoldzaal wurmden zich ruim 100 toeschouwers en zij genoten van 16 zelfgemaakte film(pjes) en animaties. Er waren werkelijk prachtige films bij, variërend van 1 minuut lengte tot ruim 10 minuten. De jury had Tigerawards, maar dan op z’n Erasmiaans voor onderbouw, bovenbouw en animatie. De thuisblijvers hebben ongelijk gekregen, maar volgend jaar is er een herkansing. Dank aan onze docent Nederlands de heer Van Bruggen en zijn helpers uit met name leerjaar 4 en 5.

Interview Prof Dr. Robbert Dijkgraaf, ex-Erasmiaan. Waar ben je geboren en uit wat voor gezin kom je? In Ridderkerk. Ik kom uit een heel gewoon gezin. Ik was enig kind. We woonden in een nieuwbouwwijk. Wanneer zat je op het Erasmiaans? Van 1972 tot 1978. Hoe herinner je je de middelbare schooltijd? Het was een enorme overgang van de lagere school naar de middelbare school. Eerst is er maar een kleine wereld, met name buiten school, maar op het Erasmiaans speelt het hele leven binnen school, zich in de grote stad af.

12


Was het Erasmiaans een elitaire school? Ik denk het wel, maar kon dat toen nog niet zo goed inschatten. Ik voelde me geen buitenstaander, maar was het achteraf gezien eigenlijk wel. Veel anderen kenden elkaar al. Deed je eindexamen in meerdere vakken? Haalde je hoge cijfers? Was je een echte bèta? Extra vakken waren destijds niet aan de orde. Ik heb wel heel erg mijn best gedaan. Ik haalde op mijn eindexamen 5 tienen en 2 negens. Het was toen echter niet zo dat met deze hoge cijfers alle deuren open gingen: het was gewoon weer achteraan sluiten in de rij. De bètavakken gingen me gemakkelijk af, maar voor de talen moest ik wel hard werken. Deed je er veel naast op de middelbare school? Was je toen al zo efficiënt? In de eerste helft van de middelbare school wel, daarna niet meer. Ik las zelf wel heel veel. Maar zaken zoals debatclubs e.d. waren er toen niet. Was er in die tijd ook bv. beroepenvoorlichting? Dat was minimaal. Eigenlijk gingen de meesten rechten of medicijnen studeren. Het was een hele stap om voor de natuurkundestudie te kiezen. Het fenomeen leerlingen die slimmer zijn dan de leraar kan bij sommige docenten aanleiding zijn voor conflict. Heb je daar wel eens mee te maken gehad? Niet echt. Soms was het zo dat ik geen antwoord mocht geven. Vroeger was het onderwijssysteem behoorlijk star en moest je daar inpassen. Nu past het onderwijssysteem zich meer aan de leerling aan. Er waren wel zeer gemotiveerde leraren. Ik herinner me vooral de docenten die me extra boeken en lesmateriaal gaven en me zo van “genoeg brandstof” voorzagen. Welke aspecten van deze school hebben je later geholpen? De middelbare school periode heeft me enorm geholpen. Ik was erg goed voorbereid op wat er na zou komen. Niet alleen wat studie betreft, maar ook op de manier waarop je naar de maatschappij kijkt. Ik herinner me nog een docent die had gezegd:”Jullie hebben een grote verantwoordelijkheid, een bevoorrechte positie”. Je bent natuurkunde gaan studeren. Waarom en sinds wanneer was de keuze duidelijk, of was je er gewoon goed in? Ik wilde alleen doen wat ik leuk vond. Natuurkunde vond ik een echt leuk vak; ik was er zo mee bezig. Het was echter niet zo dat ik al echt met de toekomst bezig was. Je hebt je studie onderbroken, maar later toch weer opgepakt? De universiteit was toch een minder intense omgeving. Ik raakte gedemotiveerd. Er was een verschil in tempo. Mijn promotor zei destijds:” Hij verveelde zich bij natuurkunde, ging daarom naar de kunstacademie, maar daar verveelde hij zich nog meer, toen kwam hij weer terug”. Op het Rietveld maakte ik van alles. Nu werd natuurkunde mijn hobby. Dit stimuleerde me weer om op mijn eigen manier natuurkunde te gaan doen en ook daar “veel te gaan maken”. Zodoende heb ik na twee jaar de natuurkunde weer opgepakt en in rap tempo afgemaakt.

Wat vind je van het tempo waarin studenten tegenwoordig hun studie moeten doorlopen? Daar is inderdaad veel veranderd. Ik vind het wel terecht. Internationaal is het ook zo. Van de andere kant is het jammer dat binnen een studie het zo dichtgetimmerd zit. Je zou meer een eigen pakket moeten kunnen samenstellen. Studies zouden breder opgezet moeten worden met minder doodlopende stukken. Je hebt al zoveel bereikt: twee technische studies; schrijver; schilder (Rietveld Academie); cum laude gepromoveerd; hoogleraar; prijzen zoals de Spinozaprijs; voorzitter van de KNAW. Wat is je doel in deze functie en wat is je verdere ambitie? Is er nog meer? De rode lijn gaat altijd terug naar de wetenschap. Ik wil graag mijn enthousiasme over het onderzoek met anderen blijven delen. Voor wat betreft de academie ben ik nu aan mijn limiet. Men moet wel gevoed blijven. Ik zou graag weer meer tijd aan onderzoek willen besteden. Het lijkt je allemaal zo makkelijk af te gaan; is dat zo of is het toch ook wel een kwestie van hard werken? Ik heb zeker periodes van grote onzekerheid gehad. Ik ben er nooit van uitgegaan dat dingen automatisch gingen lukken. Ik wilde graag het moeilijkste doen wat er is, maar dan heb je ook de grootste kans dat het fout gaat. Ik heb heel veel tegelijkertijd gedaan en veel tijd en energie in dingen gestoken. Ik heb me vaak afgevraagd tot welke grens ik kan gaan. Zou je willen dat je kinderen in je voetsporen treden? Het werkt alleen als het uit jezelf komt; je moet het paard voor de wagen spannen. Ik zie bij mijn kinderen dat ze in zichzelf de kracht hebben om dingen te doen. Er zit in de kinderen zoveel brandstof. Onderwijs zou dit tot ontvlamming moeten brengen. Hoe ziet je werkdag als wetenschapper er uit? Is er nog tijd voor hobby’s zoals muziek en schilderen? Op dit moment is dat wat atypisch met allerlei andere zaken en veel internationale verplichtingen. Ook mijn avondprogramma is vaak gevuld. Toen ik nog onderzoek deed was de essentie met anderen communiceren over wetenschap. Ik combineer graag mijn vakantie met werk. Het is een gekke manier van werken maar heel intens. Een soort tenniswedstrijd waarbij de ballen naar elkaar worden overgeslagen. Er is veel communicatie (mailen met wetenschappers uit verschillende landen, met projecten bezig zijn etc.). Mijn gezin is mijn leven, daarna komt mijn werk. Ik heb geen tijd voor een uitgebreid sociaal leven. Vind je dat er meer computers gebruikt moeten worden in het onderwijs? Of dat er meer aan e-learning gedaan moet worden? Heb je gehoord dat er op het Erasmiaans een proef met de I-pad loopt? Wat vind je daarvan? Ik heb daarover gemengde gevoelens. Het is natuurlijk fantastisch dat er zoveel informatie beschikbaar is en daar moeten we gebruik van maken. Ik vind het wel belangrijk dat er op een school geconcentreerd gewerkt kan worden. De informatie is te vergelijken met een grote oceaan waarbij we moeten oppassen dat we er

niet in verzuipen. De school moet de kinderen leren hier verstandig mee om te gaan. Voor wat betreft de I-pad; een verstandig initiatief. Ik lees zelf ook alles op de pc en als ik zie hoe mijn kinderen met hun boeken omgaan…..Ze hebben tenminste dan ook niet meer het excuus dat ze hun boeken zijn vergeten. Tegenwoordig kiezen veel kinderen na het gymnasium voor een “jaartje er tussen uit”. Vind je het een goede ontwikkeling om je eerst in de breedte te ontwikkelen of kun je beter zo snel mogelijk gaan studeren? De universiteiten zouden breder moeten beginnen zodat de studenten zich later kunnen focussen op wat ze willen. Als je 18 bent weet je nog niet wat je echt wilt alhoewel ik denk dat als een student eerst een jaar bv. surfleraar is geweest, dat hij of zij na een jaar nog niet zal weten wat hij of zij wil. Je vindt het belangrijk dat er genoeg mensen een technische studie gaan volgen in Nederland; hoe krijgen we dat voor elkaar? Goede voorlichting. Dit heeft te maken met imago. De technische studies zouden meer perspectieven moeten aanbieden. Er zijn verschillende redenen om een bèta studie te doen. Naast de types als mijzelf zijn er mensen die een eigen bedrijf willen opstarten met de allernieuwste software of sluit het aan bij andere banen. Er zijn ook de wat zachtere bètavakken. Het is belangrijk al deze aspecten goed te belichten. Ik geloof in bèta talent. Dit talent moet eruit gehaald worden. Het is ook meteen een goed argument om iets te doen wat je ook echt leuk vindt. Het huidige onderwijssysteem lijkt vooral gunstig voor meisjes; wat vind je daarvan? Opleidingen vragen steeds meer structuur. Jongens hebben dat minder, zijn impulsiever en zijn minder genuanceerd. Ze hebben meer ruwe energie. Later als het wat ongestructureerder wordt, hebben de vrouwelijke studenten meer moeite. Het ideale onderwijs past zich aan de individuele student aan. Het zou het beste uit iemand moeten halen. Het onderwijs moet zichzelf scherp houden. Wat is belangrijker voor een dergelijke carrière: ambitie of talent? Hier moet ik over nadenken. Als de ambitie er niet is ontdek je het talent niet. Talent is potentie en groeit uit je door de kracht van de ambitie, als die van de leerling zelf is. Er kunnen verborgen talenten zichtbaar worden. Wat zie je als je in de spiegel kijkt? Iemand die enorm kan genieten van de rijkdom van het leven. Altijd op zoek naar nieuwe ervaringen, nieuwe ideeën, naar nieuwe mensen. We hebben tot nu toe nog maar zo’n klein stukje van de wereld in kaart gebracht. Ik zie een ontdekkingsreiziger. We mogen het niet vragen maar doen het toch; wat is je lievelingskleur? Warm geel, zonnebloemgeel; Ik ben zeer kleurgevoelig. Toen ik acht jaar was heb ik mijn kamer helemaal geel geverfd. Alles was geel. Ik wil nog graag een opmerking maken over het Erasmiaans. Na lange tijd ben ik weer even op school teruggeweest; Het beeld van de school was veranderd;


13

ik ben zelf veranderd maar het Erasmiaans ook. Het Erasmiaans straalt de sfeer van deze tijd uit en heeft zich enorm ontwikkeld. De school heeft me ingehaald en dit gebeurt allemaal in een omgeving met zulke diepe wortels. Het Erasmiaans straalt vernieuwingsgeest uit en is van kleur veranderd.

Interview met Jankees Ouwerkerk, conrector. Waar en wanneer ben je geboren? Ik ben geboren in Dordrecht op 12 juni 1953. Hoe lang ben je al aan het Erasmiaans verbonden? Sinds augustus 1977. Heb je daarvoor nog op andere scholen les gegeven? Ik heb kort lesgegeven op een Mavo in Utrecht. Daarna heb ik een schooljaar (1976-1977) op een scholengemeenschap in Dordrecht (Havo-VWO) gewerkt. Dat was een heel druk jaar. Ik had een volledige baan naast mijn studie biologie. Dit schooljaar was daarom zwaar, maar erg leerzaam. Met mijn studie heb ik hierdoor wel wat vertraging opgelopen. Waar woon je? Ga je op de fiets naar school? In Rotterdam. Ja, ik ga zo vaak mogelijk op de fiets naar school. Welke opleiding heb je gedaan en hoe is de interesse in de biologie ontstaan? Ik heb op het Johan de Wit Gymnasium gezeten in Dordrecht. Toen ik in de laatste klas van het gymnasium zat kwamen er twee nieuwe docenten, die zo vreselijk goed waren en me enorm inspireerden. Ik heb toen besloten om docent te worden. Ik moest er alleen nog een vak bij kiezen. Wiskunde studeren durfde ik niet aan omdat ik bang was dat ik het niet zou kunnen. Een vriend van me (hij zat een jaar hoger dan ik) studeerde biologie en via hem ben ik de biologie ingerold. Dat leek me ook een leuk vak om te geven. Hoe kwam je op het Erasmiaans terecht? Ik zag een advertentie van het Erasmiaans. De lokalisatie was goed, want ik woonde in Stolwijk en studeerde nog in Utrecht. Ze zochten voor acht uur een docent. Dat leek me erg leuk. Er waren zeven gegadigden waarvan de andere zes bevoegd waren. Toch hebben ze voor mij gekozen omdat de betreffende rector ook op het Johan de Wit Gymnasium had gezeten. Dat vond hij toen een pre. Deze beslissing van de rector heeft in feite een groot deel van mijn leven bepaald. Wat voor soort docent ben je? De leerlingen vinden mij aardig. Ik blijf lang aardig totdat ze over de schreef gaan en dan is het klaar. Ik stuur bijna nooit een leerling uit de les. Het hangt ook af van wat ik acceptabel vind. Ik kan wel zeggen dat ik nog ouderwets les geef. Ik geef voornamelijk frontaal les.

14


Het vak biologie is behoorlijk aan ontwikkelingen onderhevig. Zijn de lessen daardoor door de tijd heen erg veranderd? Hoe houd je dat bij? Het vak biologie is 100% anders en oneindig veel interessanter dan vroeger. Er moet dus wel wat bijgestudeerd worden. Het lesmateriaal verandert ook mee. Biologie is altijd in beweging. Er komt steeds weer wat bij. De examens wordt jaren van tevoren voorbereid, waardoor het wat achterloopt. Ik lees verder veel, bijvoorbeeld elke zaterdag de wetenschappelijke bijlagen. Je combineert lesgeven met het schoolbestuur. Hoe is de verhouding? Ik heb altijd discussies met mezelf. Ik denk dat ik de combinatie het leukst vind. Ik zou niet alleen conrector willen zijn. Dat heb ik vijf jaar gedaan. Ik geef nu weer les aan twee examenklassen. Meer les geven zou ik leuk vinden. In de huidige structuur nemen de jaarleiders veel van mijn taken uit handen waardoor ik meer lucht krijg om me met andere zaken bezig te houden. Ik hou niet graag alle touwtjes in eigen handen; ik kan goed delegeren. Soms lijkt het me leuk om alleen maar les te geven maar toch…..ik zie wel…… Is er in de loop der jaren veel veranderd op school? Er is heel veel veranderd. Het is nu niet meer te vergelijken met de situatie van vroeger. De school was destijds echt elitair. 90% van de leerlingen kwam uit Kralingen en Hillegersberg. De conrector kwam toen persoonlijk de Victoria blaadjes uitreiken in de klas! Deze leerlingen zijn er nog steeds, maar er is een grote heterogene groep bijgekomen. Dat is goed. Ik vind het zelfs super dat ze uit alle windstreken komen. Deze kentering kwam eind jaren 80. Wat vind je van de leerlingen? Veranderen ze door de jaren heen? In het begin waren de leerlingen enorm pre studentikoos. De afstand tussen de leerling en docent was veel groter. De kinderen waren veel meer gesloten. Dat kwam ook omdat niets bespreekbaar werd gemaakt. Met de docenten werd alleen maar over cijfers gesproken. De mentor heeft nu een breder pakket. Tegenwoordig zijn de leerlingen opener en mondiger. Maar de leerlingen van nu hebben nog wel respect voor de docenten. Je moet het wel erg bont maken als je je respect verliest. Er wordt niet getutoyeerd, ook niet tijdens de reizen. Hoe lang ga je mee op de Romereis? Is die door de jaren heen veel veranderd? Meer dan 30 keer en ik organiseer ze ook al zo lang. Aangezien de reis steeds massaler werd, is de groep tegenwoordig opgesplitst. Erg jammer maar het moest wel. De leerlingen vinden het geen probleem gelukkig. Ik wil wel voor opvolging gaan zorgen. Als je al 30 jaar zo’n reis organiseert wordt het kwetsbaar. Maar als ik niet meer mee zou gaan, zou ik wel ontwenningsverschijnselen hebben. Rome is toch wel mijn ding. Je gaat ook vrijwillig mee met andere tripjes, b.v. de skireis. Hoe lang doe je dat al? Is dat zwaar? Wat is het leukst aan zo’n reis met de leerlingen? Met de skireis ben ik alle zeven keer mee geweest. Het is heel heavy. Het is ook heel spannend maar tot nu toe is er gelukkig relatief weinig vervelends gebeurd. Het is erg leuk om leerlingen in de lift of op de piste tegen te komen of op een terras natuurlijk.

Wat vind je het leukst aan deze school? Dat de kinderen zo idioot vrolijk zijn. Leuk en bizar! Dit is een groot compliment voor de school. Wat vind je het minst leuk aan deze school en zou je willen veranderen? Daar moet ik over nadenken; is ook een goed teken! Als ik het over zou mogen doen dan zou een iets kleinere school beter zijn. Men kent niet iedereen meer maar waar ligt de grens? Het begon met 400 leerlingen, toen werd de grens steeds verder verlegd. Nu zitten we op 1100 leerlingen. De grens moet op 1100 blijven. Ook kleinere klassen in de onderbouw zou m.i. beter zijn. Het is te onrustig. Dit is toch weer een kwestie van geld…. Heb je ooit een oudercursus gegeven? Ja, Italiaans, evolutieleer en genetica. Erg leuk om te doen! Dit mogen we niet vragen maar we houden hem er toch in: wat is je lievelingskleur? Rood. Wat doe je in je vrije tijd? Ik zing in een operakoor, heb lang actief gevoetbald. Ik zat in het Nederlands zaalvoetbal elftal voor studenten. Ik had bij Sparta en FC Dordrecht zelfs een semiprofcontract kunnen krijgen. Nu voetbal ik niet echt meer. Muziek is mijn grote hobby zowel passief als zelf zingen. Ik kan geen muziek spelen. Ik heb geen coördinatie tussen mijn linker en rechterhand. Ik luister graag naar strijkkwartetten. Daarnaast ben ik fan van Bruce Springsteen, Jackson Browne en The Eagles. Houd je van lezen? Wat lees je het liefst? Ik lees weinig. Ik lees wel veel vakliteratuur maar geen romans. Daar heb ik niets mee. Ik kan wel uren muziek luisteren. Italiaanse 19e eeuw opera: Geweldig! Je bent wel het gezicht van het Erasmiaans, hoe komt dat? Ik zit al heel lang in de schoolleiding en heb van alle rectoren en conrectoren de gelegenheid gekregen om me ook veel met PR-achtige zaken bezig te houden en met het organiseren van buitenschoolse activiteiten. Veel contacten met ouders en leerlingen en blijkbaar blijft dat hangen..... Wat zie je als je in de spiegel kijkt? Tevreden met je spiegelbeeld? Een vrolijk, enthousiast, optimistisch en tamelijk onvermoeibaar iemand. Tevreden? Ja!

Zoekplaatje Waar op school is het fotofragment? De oplossing verschijnt uiteraard in de volgende editie van de Acta Diurna Erasmiana!

Oplossing zoekplaatje van de vorige Acta.


15

Personeel

Verzoek

Het nieuwe schooljaar is inmiddels in zicht en dat betekent bijna automatisch ook een aantal personele wijzigingen: • De heer Jan Bosselaar, docent natuurkunde, gaat van zijn welverdiende pensioen genieten. • Mevrouw Geneviève Kunne, docente klassieke talen en kcv, verhuist naar een ander deel van het land en heeft daar in de buurt een nieuwe werkkring gevonden. • Docent geschiedenis, de heer Jurriaan Ketting, gaat in het kader van zijn opleiding naar een andere school van ons Bestuur. • De heer Frans Brandsma, docent wiskunde en natuurkunde keert terug naar zijn oude school in Amsterdam. • Mevrouw Caroline Maser, docente Duits, kiest er voor om volgend schooljaar alleen nog op de andere school waar zij al werkzaam is les te gaan geven. • Mevrouw Sophie Noordzij, docente LO, zal komend schooljaar ook niet meer terugkomen. Zij verving mw. Lizette van Wasbeek die na de vakantie weer volledig terug is van haar ouderschapsverlof. • Rots in de branding op de administratie, mevrouw Lydia Groeneweg, gaat met pensioen. • En ook ons hoofdclaviger, de heer Peter Scheurleer, heeft de leeftijd bereikt om bij te komen van al die duizenden Erasmianen die hij meer dan 20 jaar heeft doorstaan. We danken deze collega’s voor alles wat zij voor de school en vooral de leerlingen hebben gedaan. In de volgende Acta laten we u kennismaken met onze nieuwe collega’s.

Dit schooljaar is gebleken dat ouders – meer dan voorheen – de bijdrage aan de ouderraad nog niet hebben voldaan. Graag herinneren wij u daaraan. Het geadviseerde bedrag is € 50 per leerling, over te maken op ING 1856899 t.n.v. Schoolfonds Erasmiaans Gymnasium onder vermelding van de naam van het kind / van de kinderen. Ter informatie: de Ouderraad besteedt de gelden aan zaken en activiteiten op school die een ‘extra’ vormen en buiten het schoolbudget vallen. Enkele voorbeelden: jaarlijks worden bijdragen gegeven aan de RGB, het kersttoneel, de muziekavond, het blad Tolle Lege en het ouderbulletin Acta Diurna en aan een boeiende lezing op de algemene ouderavond. Ook krijgen de eindexamenkandidaten uit naam van de ouderraad twee traditionele cadeaus en wordt een buffet aangeboden aan de geslaagden en familie. De bijdragen aan extra leermiddelen waren dit schooljaar o.a. voor een etspers en paxiscoop voor de sectie tekenen, een practicum elektromagnetisme voor de sectie natuurkunde, turnmatten voor de sectie gymnastiek en een filmcamera voor de filmclub. Dit zijn allemaal zaken die de school en de leerlingen ten goede komen. Voor uw bijdrage zijn wij u bij voorbaat zeer erkentelijk!

Colofon Redactie:

Layout en publicatie: Illustraties: Oplage: Reageren en plaatsing advertenties:

16

ACTA DIURNA ERASMIANA | juni 2011w

Angèle Scheefers Marloes de Vleeschouwer Paul Scharff Ineke Leentfaar Elgersma Media Zevenhuizen Denn. Reinds 1100 [email protected]

De Erasmuslezing: Ebru Umar: Zo moet het dus niet!

Recommend Documents