De dagelijkse praktijk op Kinderdagverblijf Snorkelland
Amersfoort, juli 2013
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 1
Hoofdstuk 1: Inleiding In het pedagogisch beleid staat de visie en werkwijze van Kinderopvang Humanitas beschreven. Dit pedagogisch beleid geldt voor alle locaties en beschrijft waar we als organisatie voor staan. We delen, samen met de ouders, de zorg en opvoeding van jonge kinderen en zijn ons bewust van deze grote verantwoordelijkheid. Hieronder beschrijven we hoe we in onze locatie werken aan de vier basisdoelen uit de Wet kinderopvang. 1. Zorgen voor (emotionele) veiligheid Een veilig pedagogisch klimaat stelt eisen aan de omgeving. De groepsruimte moet hygiënisch zijn en de kinderen moeten zich vrij kunnen bewegen zonder gevaar voor lichamelijk letsel. De pedagogisch medewerkers (PM-ers) zorgen voor een gezonde balans tussen lichamelijk veiligheid en de behoefte van kinderen aan bewegen en exploreren. Daarnaast is het belangrijk dat kinderen zich veilig voelen bij de PM-ers, bij hun groepsgenootjes en weten wat er op een dag allemaal gaat gebeuren (door pictogrammen, liedjes, rituelen, enzovoorts). Dit gevoel van veiligheid is een belangrijke basis voor een kind om tot spel te komen, om in contact te komen met groepsgenootjes en om vriendjes te maken. Pictogrammen voor de dagindeling
2. Het ontwikkelen van persoonlijke competenties Concreet vertalen persoonlijke competenties zich in de kinderopvangopvang onder andere in het maken van eigen keuzes en het omgaan met de verantwoordelijkheden die daarbij horen. Dit leidt tot een toenemende zelfstandigheid van kinderen, een gevoel van eigenwaarde en tot kinderparticipatie bij de buitenschoolse opvang. De PM-ers bieden ruimte aan de kinderen om zelf vaardigheden te oefenen en initiatief te nemen: zelf naar toilet gaan, klimmen of koken. Hierdoor gaan kinderen steeds zelfstandiger functioneren en bouwen zij zelfvertrouwen op (persoonlijke competentie). Door het aanbieden van een activiteitenaanbod waarbij alle ontwikkelings- en intelligentiegebieden aan bod komen, geven we kinderen de mogelijkheid om spelenderwijs te leren en hun talenten te ontwikkelen.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 2
3. Het ontwikkelen van sociale competenties Bij ons zijn kinderen in een groep samen, waardoor zij ook volop de kans hebben om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen. Elkaar helpen, delen, van elkaar leren, plezier maken met elkaar en samenwerken. Maar ook met elkaar afspraken maken en leren opkomen voor jezelf en ervaren hoe je problemen kunt oplossen, horen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden. In een groep krijgt een kind daarvoor volop de kans.
Door het inrichten van verschillende speelplekken in één of meerdere ruimtes krijgen de kinderen de gelegenheid om in groepjes geconcentreerd met iets bezig te zijn. Een goede aansluiting bij de leeftijd en interesses van kinderen vinden wij daarbij van wezenlijk belang. Als het gaat om contacten tussen de kinderen, hebben PM-ers hierin vooral een begeleidende rol. Kinderen zoeken elkaar vanzelf op en bepalen zelf hoe ze communiceren. Afhankelijk van hun leeftijd en de situatie steunen we hen daarbij. We bekrachtigen de interacties die ontstaan en we gaan in op de gesprekken (of bewust niet). We stimuleren de kinderen om elkaar te helpen. Tijdens een afscheid van de ouder kunnen kinderen elkaar prima troosten, een arm om elkaars schouders slaan of samen zwaaien. 4. Het overbrengen van waarden en normen Als mensen zijn we verschillend maar wel gelijkwaardig. De mening van de ander doet er toe en is van invloed op de manier waarop met elkaar wordt omgegaan. Al heel vroeg is respect voor elkaar en onze omgeving een dagelijks thema voor kinderen: kinderen die een speentje zoeken voor een baby die verdrietig is; elkaar gedag zeggen bij binnenkomst of bij het weggaan; het goede voorbeeld geven door ‘dank je wel’ te zeggen; PM-ers die kinderen leren om zorgvuldig met spelmateriaal om te gaan; kinderen die zelf mee beslissen over de invulling van het vakantieprogramma; door met de kinderen afspraken te maken over pesten. In de volgende hoofdstukken geven wij locatie-specifieke informatie, zodat ouders weten wát ze op onze locatie kunnen verwachten, hoe een dag er uitziet en wat wij belangrijk vinden met betrekking tot de veiligheid, het welbevinden en de ontwikkeling van de kinderen.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 3
Hoofdstuk 2: Bij deze groep mensen voel ik me fijn 2.1. Hoe zien onze groepen eruit? Kinderdagverblijf Snorkelland heeft zes stamgroepen: drie babygroepen voor kinderen van 0 -20 maanden drie peutergroepen voor kinderen van 20 maanden tot 4 jaar. Een stamgroep is, volgens de Wet Kinderopvang, een vaste groep kinderen met een eigen stamgroep ruimte. Aan een stamgroep zijn vaste pedagogisch medewerkers (PM-ers) gekoppeld. Babygroepen Allstar, Jojo en Okkie: 0 – 20 maanden Per dag zijn er maximaal 9 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers op de groep. Op sommige dagen bestaat de groep tijdelijk uit 10 kinderen, bijvoorbeeld omdat het voor een kind beter is om nog wat langer op de babygroep te blijven of de doorstroom naar de volgende groep nog niet mogelijk is. We streven ernaar om de maximale periode van 10 kinderen niet langer te laten duren dan 3 maanden. Wanneer er 10 kinderen aanwezig zijn worden er 3 PM-ers ingezet. Babygroep Okkie In verband met minder kinderen is babygroep Okkie is tot 31 augustus 2013 open op maandag, dinsdag en donderdag. Kinderen van babygroep Okkie maken op woensdag en/of vrijdag deel uit van babygroep Jojo. Op deze dagen werkt er ook een vaste pedagogisch medewerker van Okkie op babygroep Jojo. Vanaf maandag 2 september 2013 is babygroep Okkie alleen open op dinsdag. De kinderen en pedagogisch medewerkers van babygroep Okkie zijn vanaf die datum geplaatst in een van de andere twee babygroepen. De kinderen van Okkie die ook gebruik maken van dinsdag, vormen op dinsdag stamgroep Okkie. Zowel een vaste pedagogisch medewerker van Jojo als van Allstar werken die dag op Okkie. Ouders zijn op de hoogte gesteld in welke stamgroep hun kind zit en welke vaste pedagogisch medewerkers daarbij horen. Kinderen die daardoor (op dinsdag) gebruik maken van een tweede stamgroep wordt gevraagd hun akkoord via het toestemmingsformulier ‘tweede stamgroep’ te geven. Op deze manier kunnen wij de emotionele veiligheid van de kinderen waarborgen, doordat kinderen vaste leeftijdsgenootjes en pedagogisch medewerkers om hun heen hebben. Uitgangspunt blijft dat zodra het mogelijk is kinderen alle dagen in dezelfde stamgroep komen. Peutergroepen Dimmy, Junior en Toeter: 20 maanden – 4 jaar. De peutergroepen bestaan uit per dag uit maximaal 14 kinderen met 2 pedagogisch medewerkers. Op sommige dagen zijn er maximaal 15 kinderen op de groep, bijvoorbeeld omdat de doorstroom van een dreumes noodzakelijk is omdat het kind op de babygroep niet langer meer op zijn/haar plek zit. Wanneer er 15 kinderen aanwezig zijn worden er 3 PM-ers ingezet. We streven ernaar om de maximale periode van 15 kinderen niet langer te laten duren dan 3 maanden. Peutergroep Toeter Kinderen en PM-ers van peutergroep Toeter die een combinatie hebben met een woensdag en/of een vrijdag zijn geplaatst in een tweede stamgroep, namelijk peutergroep Dimmy. In dit geval is de gehele stamgroep in de tweede stamgroep geplaatst. Ouders zijn hierover geïnformeerd en hebben hun akkoord gegeven op het toestemmingsformulier “opvang in tweede stamgroep”.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 4
Samen zijn en samen spelen van groepen Wanneer er door afmeldingen weinig kinderen komen, bijvoorbeeld in de schoolvakantie, kan het zijn dat wij er voor kiezen dat de horizontale groepen (baby of peuter) samen gaan. In dat geval wordt de gehele stamgroep in de tweede stamgroep geplaatst waarbij een vaste PM-er van de beide groepen aanwezig is. Ouders worden hierover geïnformeerd en gevraagd hun akkoord te geven op het toestemmingsformulier “incidentele opvang in tweede stamgroep”. Op dagen waar één PM-er is ingezet worden de groepen de baby’s /dreumesen structureel verwelkomd en gedag gezegd op babygroep Jojo. Voor de peuters geldt dit voor peutergroep Junior. Deze regel hieromtrent is opgesteld om de emotionele veiligheid van de kinderen te waarborgen. Ouders worden v.an te voren hierover geïnformeerd door de PM-er. . Extra dag(delen) Ons uitgangspunt is dat kinderen deel uitmaken van één basisgroep. Indien ouders hun kind een dag extra wil laten komen (incidenteel of structureel) is dit mogelijk op de eigen stamgroep als de groepsgrootte en de PKR dat toelaat. Is er op de eigen groep geen plek, dan is het mogelijk dat het kind die dag op een andere groep wordt geplaatst. Zodra de mogelijkheid zich voordoet (bij structurele afname van een extra dag) zal het kind op alle dagen op de eigen stamgroep komen. Met de ouders wordt van tevoren afgesproken welke periode het kind deel uit zal maken van twee groepen en de ouders geven hier dan schriftelijk toestemming voor. Uitgangspunt blijft natuurlijk dat het kind zich prettig voelt op beide groepen; zo niet dan zal met ouders besproken worden hoe we hiervoor kunnen zorgen.
2.2.
DE DAGINDELING
Kinderdagverblijf Snorkelland is geopend van 07.30 uur tot 18.30 uur. Op alle groepen worden de kinderen gebracht tussen 07.30 en 09.30. De PM-ers maken de ruimte waar de kinderen binnenkomen al speelklaar. Dat wil zeggen dat er voldoende speelgoed aanwezig is en dat de hoeken aantrekkelijk ingericht zijn. Op die manier kunnen kinderen direct aan de slag met de materialen of met een spel, helemaal wanneer je beste vriend er toevallig ook al is. We nemen tijdens deze uren graag de tijd om met ouders in gesprek te gaan. We horen graag hoe het met de kinderen gaat. Hoe is het slapen de afgelopen nacht verlopen, werd het ontbijt helemaal opgegeten of was het gisteren misschien een drukke dag? Met de antwoorden op deze vragen kunnen de PM-ers het eigen aanbod afstemmen op het individuele kind. Na een slapeloze nacht snapt de PM-er veel beter dat een kind rond het middaguur een beetje hangerig kan zijn. En na een paar hapjes ontbijt is het logisch dat er door de PM-er wat meer fruit gepakt wordt. Spelen vraagt nu eenmaal veel energie. Ook vertellen wij in de overdracht hoe het bij ons gaat op het kinderdagverblijf. Op alle dagen bieden wij activiteiten aan de dreumesen, wat we precies gaan doen delen we natuurlijk graag.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 5
Na de overdracht is het tijd om afscheid te nemen. We kiezen er graag voor om samen met het kind de ouder(s) uit te zwaaien. Zo geven we veiligheid en vertrouwen aan het kind. Als mama of papa ineens weg is, kan dat best schrikken zijn. Helemaal wanneer kinderen nog jonger zijn. Op de peutergroepen komt het ook wel voor dat kinderen al zo verdiept zijn in hun spel dat ze het afscheid snel voorbij laten gaan. Een snelle kus of een zwaai zonder op te kijken komt dan ook wel voor. De babygroepen Op de babygroepen volgen we het ritme van de baby zelf. We hebben hier dan ook geen strak schema door de dag heen, maar kijken waar de behoefte van het kind ligt. Natuurlijk houden wij wel rekening met het aantal voedingen dat gegeven moet worden. Door te observeren hoe een baby zich gedraagt, zien wij kleine bewegingen als duidelijke signalen. Een baby die zijn hoofd een aantal keer te rusten legt tijdens het spel en even in de ogen wrijft laat zien dat hij moe is.
Zo gaat het ook met eten. We kijken op de klok om het ritme van de ouders aan te houden. Toch kan dit wel eens een kwartiertje verschillen omdat we rekening houden met de signalen die het kind laat zien. Wanneer alle kinderen op de groep aanwezig zijn bieden we de jongste kinderen, in overleg met de ouders, een fruithapje aan. De oudere kinderen krijgen van ons stukjes fruit. Wanneer de kinderen op de babygroep ongeveer een jaar oud zijn, stemmen de ritmes zich steeds meer op elkaar af. We merken dan ook dat er vaak een aantal kinderen zijn die tegelijkertijd honger krijgen. Wanneer kinderen zelfstandig kunnen zitten in onze lage bankjes krijgen ze daar in de ochtend stukjes fruit en ’s middags de broodmaaltijd met maximaal drie andere kinderen. Door de groepjes zo klein te houden, kunnen we de persoonlijke aandacht waarborgen. Omdat kinderen nog aan het leren zijn hoe je het stukje brood het beste kunt eten, kiezen we ervoor om de maaltijd helemaal te begeleiden en waar nodig te helpen. In het drinken ondersteunen wij de kinderen volledig. Dit is omdat er op de groepen gedronken wordt uit kleine doorzichtige plastic bekers.
Kinderen die nog niet zelfstandig kunnen zitten, geven wij eten op schoot. We stimuleren de kinderen om zelf stukjes brood van het bordje te pakken en houden onze aandacht volledig bij het eetmoment zodat het kind daarna weer helemaal klaar is om op onderzoek uit te gaan in de groep. Ook hier ondersteunen wij het drinken uit een doorzichtige plastic beker.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 6
Op de babygroep wordt voor de oudste kinderen dreumestijd aangeboden. Een PM-er zorgt voor een activiteit, het zogenaamde ‘Dreumestijd’. Meestal zijn de kinderen nog niet toe aan de langere activiteiten van het activiteitengericht werken van de peutergroepen, daarom hebben we een leeftijdsgericht aanbod zoals bellenblazen, kliederen met scheerschuim, kleien, liedjes zingen, dansen, enzovoorts. De activiteiten zijn vooral motorisch van aard; de kinderen ontdekken de wereld met hun lichaam en leren van doen en ervaren. Mocht een dreumes wel toe zijn om deel te nemen aan het activiteitenaanbod van de peutergroepen dan is dit altijd mogelijk.
Aan het einde van de dag, vanaf 17.00 uur, worden de eerste kinderen weer opgehaald. Ook op dat moment nemen de PM-ers graag de tijd om aan ouders te vertellen hoe de dag verlopen is. Dit keer geven de PM-ers bruikbare informatie aan de ouder. Ook delen wij graag mee welke ontwikkelingen we gezien hebben op de groep. Een eerste draai van rug naar buik, de eerste slokjes uit een open beker of misschien zelfs wel de eerste keer het woordje ‘bal’. Voor de baby’s hebben wij het ‘Hand-in-hand boekje’. Hierin schrijven de PM-ers voor de kinderen tot 1 jaar dagelijks de belangrijke informatie rondom de verzorging en een kort verhaaltje over hoe het op de groep gegaan is. Wekelijks schrijven de PM-ers een uitgebreid verhaal over de spannende ontdekkingen en belevenissen van het kind. Ouders nemen deze mee naar huis en worden uitgenodigd hier ook in te schrijven hoe het thuis gaat.
De peutergroepen De kinderen en ouders worden ontvangen in de speelklare groep. Ouders worden uitgenodigd om een overdracht te geven en de PM-er vertelt wat de plannen voor die dag zijn. Net als bij de babygroepen, vinden we het krijgen van deze overdracht erg belangrijk. Er zijn vaak geen bijzonderheden, maar wanneer deze er wel zijn houden wij er graag rekening mee. Wanneer alle kinderen aanwezig zijn en alle ouders uitgezwaaid, gaan we in de kring op de grond zitten. In de kring heten wij elkaar welkom en gaan we met de kinderen in gesprek over het geen ze meegemaakt hebben. Ook is dit ook het moment waar PM-ers op speelse ©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 7
wijze aandacht geven aan de pedagogische lijn van ABC De Laak ´De Vreedzame School´. Over ´De Vreedzame School´ is meer te lezen in hoofdstuk 3.2: Samenwerkingsverbanden en/of omgevingsfactoren. We geven elkaar de hand! Goedemorgen, ik ben…
Thema emoties. Ik ben verdrietig!
Na de kring eten we fruit of een cracker met de kinderen. Meestal eten we aan tafel en de kinderen helpen met het gezellig maken door met elkaar de tafel te dekken. De gesprekjes met de kinderen zijn voor de PM-ers heel belangrijk. Niet alleen besteden we daardoor aandacht aan de taalontwikkeling we leren er ook van waar de interesses van de kinderen liggen. Hierop kunnen wij ons aanbod van activiteiten en thema’s aanpassen. Na het eten van fruit of een cracker en het toiletbezoek kunnen de kinderen een activiteit kiezen in het kader van activiteitengericht werken. De activiteiten die we bieden zijn gepland aan de hand van een thema daarbij rekening houdend met de verschillende ontwikkelingsgebieden.
De PM-ers bieden twee tot drie mogelijke opties voor een activiteit, zodat de kinderen altijd een keuze kunnen maken. Wij noemen dit activiteiten, voor kinderen voelt het natuurlijk gewoon als spelen.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 8
Activiteitengericht werken doen wij niet alleen binnen, maar zeker ook buiten. In de tuin zijn veel mogelijkheden en daar maken we graag gebruik van. Ook op dagen dat de zon niet stralend schijnt gaan wij naar buiten. Wind, regen, sneeuw en de wisselende seizoenen zijn voor ons kansen om kinderen in aanraking te laten komen met de natuur. We streven ernaar om in ieder geval 25% van de tijd buiten te zijn. Kan dit niet tijdens het activiteitengericht werken? Dan doen we dat later die dag. Over het activiteitengericht werken kunt u meer lezen in hoofdstuk 4.1. Wanneer de kinderen uitgespeeld zijn, is het tijd voor de broodmaaltijd. Samen met de kinderen dekken wij de tafel zodat deze gezellig is om aan te gaan zitten. Het brood en beleg wordt op tafel neergezet zodat kinderen zelf kunnen kiezen wat zij op hun brood willen. De PM-ers stimuleren de kinderen om zelf hun boterham te smeren. Veel kinderen lukt het al snel om de boterham van boter te voorzien. Het beleg is vaak wat moeilijker, daar helpen de PM-ers graag bij. Ook het in stukjes snijden, dubbel klappen of in twee stukken snijden wordt door de kinderen zoveel mogelijk zelf gedaan en soms met wat hulp van elkaar of van de PM-ers. We zingen voor het eten graag een liedje en zeggen ‘eet smakelijk’ zodat iedereen weet dat we klaar zijn voor de eerste happen van ons brood. Tijdens het eten hebben we gesprekken met de kinderen; hoe vonden ze de activiteiten? Kinderen komen vaak zelf met de gespreksonderwerpen en hier gaan we graag in mee. ‘ Als de boterhammen op zijn gaat een aantal kinderen slapen. De dreumesen slapen in de bedjes in de slaapkamer en de peuters slapen op Kinderdagverblijf Snorkelland in de groepsruimte op stretchers. Het omkleden, het pakken van de eigen knuffel en het naar bed gaan doen de kinderen samen met de PM-ers. Een heel ritueel waar kinderen aan gewend raken. Zo gaan ze ontspannen naar bed. Voor de kinderen die wakker blijven wordt een groepsruimte speelklaar gemaakt. Dit kan ook een andere stamgroep ruimte zijn. Zij kunnen vrij spelen, binnen of buiten, rustig een boekje (voor laten) lezen of meedoen met een activiteit.
Na het slaapmoment, meestal zo rond 15.00 uur, komen we gezamenlijk bij met een beker limonade en een cracker of fruit. Daarna is iedereen weer opgeladen om te gaan spelen. Wij helpen elkaar!
’s Middags worden er verschillende spelletjes gespeeld, kunnen de kinderen een knutselwerkje (af)maken, is er ruimte voor vrij spelen en zijn de PM-ers beschikbaar om iets te vragen of om mee te doen met een spel. Tijdens dit soort spelmomenten, en ook tijdens het activiteiten gericht werken, observeren de PM-ers goed wat er gebeurt: waar spelen kinderen graag mee, waar ligt de interesse, met wie spelen ze het liefst? Dit is informatie die heel waardevol is voor de PM-ers. Ook vertellen we dit soort dingen graag tijdens de overdracht.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 9
2.3. INZET PEDAGOGISCH MEDEWERKERS (PKR) Al onze stamgroepen hebben vaste PM-ers. Zowel op de peuter- als op de babygroepen werken twee PM-ers per dag. Indien een vaste PM-er afwezig is in verband met een vrije dag, vakantie of ziekte wordt zij vervangen door een medewerker uit onze invalpool. PM-ers worden ingezet conform de afspraken uit het Convenant Kwaliteit Kinderopvang en Peuterspeelzalen. In het Convenant staat de verhouding aangegeven tussen het aantal kinderen en het aantal PM-ers. Deze verhouding wordt PKR genoemd (Pedagogisch medewerker Kind Ratio). Elke vaste PM-er heeft een aantal mentorkinderen. Alle medewerkers van de groep hebben een rol in de begeleiding en verzorging van het kind en in de dagelijkse contacten met ouders. De mentor zorgt ervoor dat zij het overzicht houdt. De mentor is de gesprekspartner van ouders tijdens het kennismakingsgesprek, het wengesprekje na twee maanden en het jaarlijkse gesprek naar aanleiding van het kind volgsysteem ‘Kijk mij nou’. In de hal van het kinderdagverblijf hangt een portrettengalerij met foto’s van de PM-ers van de verschillende groepen. Op informatieborden op de groep staat aangegeven wanneer welke medewerkers, stagiaires of eventuele invallers die week op de groep werken. Klanten treffen daar het weekoverzicht. Op de deur van de groep hangt het dagoverzicht. Hier hangen foto’s van de PM-ers en stagiaires die die dag werken. Ouders worden tijdens een eerste kennismaking met de groep en het kinderdagverblijf ingelicht wie de vaste PM-ers van de groep zijn, wie de mentor is en wie er op welke dag werkt. Aan het begin en het einde van de dag en tijdens de middagpauzes staat er tijdelijk een PMer alleen op de groep. Hierbij zorgen we ervoor dat we voldoen aan de drie-uursregeling opgenomen in de Wet Kinderopvang. In de ochtend en het einde van de middag zijn minder kinderen aanwezig. Wij noteren de tijden dat kinderen gebracht en gehaald worden, zodat we de werktijden van de PM-ers kunnen aanpassen wanneer dat nodig is. De PM-ers op de groep nemen elke dag tussen 13:00 uur en 15:00 uur, na elkaar, een uur pauze. Wanneer er geconstateerd wordt (door het bijhouden van de presentielijsten) dat we de wet overschrijden, worden de werktijden per direct bijgesteld, zodat we weer voldoen aan de vastgestelde genoemde drie-uursregeling. Het bijstellen gebeurd door langer te blijven of korter pauze te nemen. Indien er minder kinderen aanwezig zijn (bijvoorbeeld in vakantietijd of omdat er nog plekken beschikbaar zijn in de groep) kan het zijn dat er één PM-er wordt ingezet. Het aantal kinderen per medewerker is afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Wij houden ons hierbij aan de regels die hierover zijn opgenomen in het Convenant Kwaliteit Kinderopvang en Peuterspeelzalen. Achterwachtregeling Volgens het rooster zijn er altijd minimaal twee PM-ers aanwezig in het gebouw.
2.3.1 Opleidingseisen pedagogisch medewerkers Alle PM-ers van kinderdagverblijf Snorkelland zijn gediplomeerd. Zij hebben een opleiding afgerond, die hen kwalificeert tot de functie van PM-er in het kinderdagverblijf. In de CAO Kinderopvang is de lijst met passende opleidingen opgenomen. Deze lijst is te allen tijden door ouders op te vragen bij de locatiemanager. De PM-ers zijn voor ouders en kinderen herkenbaar door groen/blauwe bedrijfskleding.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 10
2.3.2 Inzet stagiaires (BOL: Beroepsopleidende leerweg) Op elke groep is er een mogelijkheid voor een stagiaire (maximaal 1 stagiaire per dag, maximaal 2 stagiaires per week). De stagiaire wordt begeleid in haar werkzaamheden door de PM-ers. De stagiaire staat boventallig op de groep. Ouders worden ingelicht als er een stagiaire op de groep aanwezig is via het fotobord ‘wie werken er vandaag?’ Deze hangt op de deur van de groepsruimte. Nieuwe stagiaires worden voorgesteld via een bericht in de nieuwsbrief of op extranet. De stagiaire is herkenbaar door lila bedrijfskleding. 2.3.3 Inzet ‘pedagogisch medewerker in opleiding’ (PMIO) en ‘BBL-leerling’ De ‘pedagogisch medewerker in opleiding’ (PMIO) beschikt over een achtergrond en werkervaring die past bij de kinderopvang. De medewerker heeft een aanverwante opleiding gevolgd die niet erkend is voor werken in de kinderopvang of alleen erkend is voor het werken op de BSO of op een peuterspeelzaal. Om de medewerker te kwalificeren voor alle opvangvormen volgt deze dan een EVC of opleidingstraject om een passende beroepskwalificatie te behalen. De locatiemanager stelt in dit geval een ontwikkelingsplan op voor de PM-er. De ‘beroepsbegeleidende leerweg-leerling (BBL-leerling) volgt een opleiding die kwalificeert voor het werken in de kinderopvang via een combinatie van werken en leren. Een groot deel van de opleiding vindt plaats op de werkvloer. In de eerste twee leerjaren is de medewerker 0-100% inzetbaar, in het derde, tevens laatste, leerjaar 100%. De locatiemanager (als praktijkbegeleider) en de begeleider van de opleiding stellen samen de inzetbaarheid van de BBL-leerling vast op basis van het functioneren en de competenties van de BBL-leerling. Indien de BBL-leerling niet een reguliere 3-jarige opleiding volgt, wordt de fase waarin de BBL-leerling vastgesteld op basis van informatie van de opleiding. Bij Kinderopvang Humanitas geldt een terughoudend beleid ten aanzien van het aanstellen van PMIO of BBL-leerlingen. Een aanstelling gebeurt alleen onder bepaalde voorwaarden. In de beleidstukken 3.8.1 Stagebeleid BOL en 3.8.2 Ongediplomeerde medewerkers staan de voorwaarden omtrent aanstelling, inzetbaarheid en de begeleiding van deze medewerkers beschreven. De oudercommissie en andere ouders kunnen deze beleidsstukken te allen tijde opvragen bij de locatiemanager. Bij kinderdagverblijf Snorkelland zijn momenteel geen PMIO of BBL-leerlingen in dienst. Wanneer dit in de toekomst wel mocht gebeuren, worden de ouders via extranet en via het informatiebord van de desbetreffende groep geïnformeerd.
2.4. WENNEN Voor de plaatsing van een kind voert de PM-er een kennismakingsgesprek met de ouder(s). Tijdens dit kennismakingsgesprek worden de wenafspraken gemaakt en schriftelijk vastgelegd op het plaatsingsformulier. Kinderen wennen in ieder geval twee keer. Ook bij wennen voor of na de startdatum van het contract gelden de regels omtrent het aantal kinderen en PM-ers (PKR). Indien de PKR het toelaat kunnen kinderen voor de contractdatum komen wennen. Bij het wennen geven we de ouders de mogelijkheid aanwezig te zijn. Om deze reden went er ook maar één kind tegelijkertijd op een groep. Op de babygroepen zien wij graag hoe de ouder de baby verzorgd zodat PM-ers dit kunnen observeren en hun handelen hierop kunnen afstemmen. Hierna neemt de PM-er deze taken over in aanwezigheid van de ouder. Wanneer de ouder toestaat dat de PM-er de verzorging van het kind overneemt, betekent dit voor het kind dat de PM-er te vertrouwen is; papa of mama doet dat immers ook.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 11
Ook op de peutergroepen wordt er een kennismakingsgesprek gepland en zijn ouders van harte welkom om aanwezig te zijn tijdens het wenmoment. We evalueren de wenperiode na twee maanden om te bespreken hoe het kind zich op de groep voelt en of ouders tevreden zijn. De overgang naar de peuters vindt normaliter plaats rond de leeftijd van 20 maanden. We kijken daarbij naar de ontwikkeling van het individuele kind en kunnen ervoor kiezen om, altijd in overleg met ouders, een kind later te laten wennen. Ook bij deze overgang komt een kind in ieder geval twee keer wennen op de nieuwe groep. Omdat het ene kind sneller went dan de ander, wordt er altijd gekeken naar het individuele kind en passen we daar het wennen op aan. Kinderen komen in ieder geval één keer alleen meespelen en zijn er één keer een hele ochtend tot en met de broodmaaltijd. Na twee maanden op de nieuwe groep wordt de wenperiode geëvalueerd met de ouders.
Hoofdstuk 3: Dit is mijn plek 3.1.
HET ‘VIER-OGEN’-PRINCIPE IN DE DAGELIJKSE PRAKTIJK
De groepsruimtes op Kinderdagverblijf Snorkelland zijn met elkaar verbonden door een verschoonruimte en/of keuken. De binnen en buiten deuren op het kinderdagverblijf zijn van glas en ook zitten er veel ramen tussen de verschillende groepsruimtes. Wanneer er op verschillende groepen gewerkt wordt, kunnen de medewerkers elkaar geregeld zien. Op de momenten dat er alleen gewerkt wordt op de groep, wordt ervoor gezorgd dat de deuren tussen de ruimtes open staan of er wordt gebruik gemaakt van de babyfoons zodat de PM-ers elkaar kunnen horen. In iedere slaapkamer is een babyfoon zodat zowel de kinderen en de PM-er te volgen (horen) is. Er is dan sprake van het 4-oren principe. Bij openen en sluiten op rustige dagen starten we of sluiten de dag af op peutergroep Junior en babygroep Jojo omdat deze groepsruimtes op elkaar aansluiten. Op deze manier kunnen we het vier-ogen, vier-oren--principe waarborgen. Ook is het een gewoonte dat collega’s, stagiaires en de locatiemanager op elk moment van de dag, zonder kloppen, kunnen binnenlopen. Er is sprake van een open aanspreekcultuur binnen het team. In vergaderingen wordt met regelmaat aandacht besteedt aan het vierogen, vier-oren principe en de open aanspreekcultuur.
3.2.
SAMENWERKINGSVERBANDEN EN/OF OMGEVINGSFACTOREN
Kinderdagverblijf Snorkelland is onderdeel van ABC school De Laak. Minimaal één keer per jaar wordt er een gezamenlijke activiteit georganiseerd. Ieder jaar wordt er een thema centraal gesteld en rondom dit thema worden er een week lang verschillende activiteiten aan de kinderen aangeboden. ‘De Laakweek’ wordt gezamenlijk geopend en afgesloten. Door middel van een tentoonstelling of een feestje worden de ouders betrokken bij ©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 12
de themaweek. De insteek van een gezamenlijk project is het bevorderen van de samenwerking tussen de verschillende deelnemers van het ABC cluster. Er is binnen ABC cluster De Laak één pedagogische lijn namelijk ‘De Vreedzame school’. De Vreedzame school is een beproefd programma waarbij kinderen positieve vaardigheden en attitudes aangereikt krijgen en worden begeleid in het gebruik hiervan. Het verantwoordelijkheidsgevoel van kinderen neemt toe en kinderen leren zelf conflicten op te lossen. Door aan te sluiten bij de werkwijze van de scholen, bijvoorbeeld door het gebruik van dezelfde begrippen, inspelen op de geleerde vaardigheden, dezelfde wijze van omgaan met conflicten en de zichtbaarheid van De Vreedzame School-principes, worden de pedagogische milieus ‘aan elkaar geknoopt’. Voor kinderen is het duidelijk dat overal dezelfde verwachtingen worden gehanteerd en dezelfde regels en afspraken gelden. Voor het kinderdagverblijf is er speciaal een peutermap ontwikkeld. Deze map is onderverdeeld in zes blokken met in ieder blok diverse thema’s en gerichte maar ook speelse activiteiten. Dagelijks besteden wij aandacht aan de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen en aan de thema’s die in hun schooljaren zullen terugkeren. Het programma streeft ernaar om kinderen te leren: op een democratische manier met elkaar beslissingen te nemen; constructief conflicten op te lossen; verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar en voor de gemeenschap; een open houding aan te nemen tegenover verschillen tussen mensen; en voor oudere kinderen: volgens welke principes over democratische samenleving is ingericht.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 13
Wijkgerichte Peuter workshops Vanuit het ABC cluster biedt kinderdagverblijf Snorkelland drie keer per jaar, in blokken van vier weken peuter workshops aan. Deze workshops zijn voor 3+ peuters, begeleid door een ouder, opa of oma vanuit de Wijk. Deze workshops worden door twee PM-ers vanuit kinderdagverblijf Snorkelland gegeven. Aan deze workshops nemen ook peuters van kinderdagverblijf Snorkelland deel. Deze workshops worden aangeboden in samenwerking met ABC coördinator De Laak en de natuurboerderij De Brinkhorst.
Netwerk ‘grenzeloze tuin’, CNME In de 'grenzeloze tuin' worden er in Amersfoort op meer dan 24 plekken tuinen gecreëerd voor leerlingen van het basisonderwijs, kinderen van de buitenschoolse opvang/kinderdagverblijven, senioren en andere inwoners van Amersfoort. Deze tuinen dienen als leer-, speel- en ontdekplekken voor inwoners van de stad. Alle partijen binnen het cluster worden verenigd in één groen netwerk waarin ze kennis delen en elkaar inspireren. Dit wordt gedaan door de organisatie van netwerkbijeenkomsten, een Open Tuindag, toolkits, een virtuele tuinkaart van Amersfoort en de opzet van een leermodule. Daarnaast zijn er twee tuinmakelaars aangesteld die de komende tijd actief aan de slag gaan om de groene initiatieven in de stad met elkaar in contact te brengen.
In de moestuin werken
Kinderdagverblijf Snorkelland heeft zich aangesloten bij dit groene netwerk om zich te laten inspireren en meer te gaan samenwerken met andere partijen.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 14
Convenant met gemeente Amersfoort Kinderopvang Humanitas voldoet aan de wettelijke eisen en is HKZ-gecertificeerd. Daarnaast heeft Kinderdagverblijf Snorkelland een convenant getekend met de gemeente Amersfoort en de GGD Midden-Nederland. Ook hierin staan de kwaliteitsafspraken voor de kinderopvang 2011-2013. De partijen garanderen de gemaakte afspraken uiterlijk in 2013 na te komen. Het Convenant Kwaliteit Kinderopvang met de gemeente Amersfoort kunt u terug vinden op onze website onder het hoofdstuk ‘onze locatie’.
Hoofdstuk 4: Dit maak ik allemaal mee; dit leer ik 4.1.
ACTIVITEITENGERICHT WERKEN/VERLATEN VAN DE STAMGROEP OF BASISGROEP
Tijdens het activiteitengericht werken op locatie werken wij op verschillende locaties in of buiten het pand. Het kan voorkomen dat activiteiten niet plaatsvinden in de eigen stamgroep. We spreken dan ook over het zogenaamde activiteitengericht werken. Kinderen mogen zelf kiezen aan welke activiteit zij deelnemen. De kinderen die niet willen of kunnen kiezen, te denken valt aan een dreumes of een peuter die nieuw is, doen mee aan de activiteit op de eigen stamgroep of gaan iets anders doen (vrij spel). Het activiteitengericht werken vindt dagelijks plaats tussen 10.15 uur en 11.30 uur. Wanneer de kinderen gekozen hebben voor een bepaalde activiteit, wordt dit ook geregistreerd op het planbord in de hal. Ouders kunnen lezen waar hun kind die dag voor heeft gekozen. Het is altijd duidelijk in welke ruimte en onder wiens begeleiding een kind meedoet aan een activiteit doordat de kinderen gebracht worden door hun vaste PM-er. De PM-er doet een korte overdracht en zegt ‘haar’ peuters gedag voordat zij terugkeert naar haar eigen groepsruimte. De meerwaarde van dit activiteitengericht werken is dat het een scala aan ervaringen biedt aan kinderen. Dit maakt een dag op Snorkelland afwisselender en interessanter. Een groepje peuters dat koekjes bakt, schildert of aan zang en dans doet, zijn voorbeelden van activiteiten die ‘gewoon’ kunnen gebeuren in de praktijk van alle dag. Wij werken volgens een jaarplanning waar alle thema’s gezamenlijk bepaald zijn. Er wordt een aanbod gecreëerd dat aansluit bij de verschillende ontwikkelingsgebieden van de dreumesen en de peuters. In het aanbod wordt ook rekening gehouden met de moeilijkheidsgraad.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 15
4.2.
LEEFTIJDSGERICHT AANBOD
Babygroepen Allstar, Jojo en Okkie
Op de babygroepen werken we volgens ‘Ruim baan voor baby’s’. Kort samengevat vinden we een respectvolle verzorging van de baby en het vrijuit kunnen bewegen op de babygroepen het meest belangrijk. Daarom hebben wij de inrichting van de babygroepen hierop aangepast. Een grote grondbox, eetbankjes, klimmateriaal, comfortabele stoelen waar de PM-ers kinderen op schoot in voeden en het speelgoed dat we hebben, kenmerken onze visie. Het speelmateriaal op de babygroepen is zeer divers. We gebruiken op de groepen veel zogenaamd huishoudelijk materiaal; zoals vergieten en kleedjes. Voor jonge kinderen is dit materiaal erg uitdagend.
Buiten is de ruimte aangepast door de inrichting van de tuin met heuveltjes, een speciale plek voor de baby’s die nog niet kunnen kruipen of lopen, allerlei verschillende soorten planten die de zintuigen stimuleren, een blote voetenpad, spelmateriaal en de buitenbedjes waar de kinderen in kunnen slapen. Voor de dreumesen op de babygroep bieden wij activiteiten die meestal korter duren dan op de peutergroepen en zich voornamelijk richten op de sensomotorische ontwikkeling. Dat wil zeggen dat het voornamelijk gaat om het ervaren met de zintuigen; tekenen in scheerschuim, bellen blazen en vingerverven zijn hier goede voorbeelden van.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 16
Peutergroepen Dimmy, Junior en Toeter Omdat er op de peutergroepen kinderen zitten van 20 maanden tot 4 jaar hebben we het activiteitenaanbod opgedeeld in 3 keuzes voor kinderen van 20 maanden tot 3 jaar en van 3 jaar tot 4 jaar. De activiteiten lijken op elkaar maar het verschil zit in de moeilijkheidsgraad voor de kinderen. De peutergroepen zijn ingericht met diverse hoeken. Deze hoeken en het materiaal zijn gericht op het ontwikkelingsniveau van de peuters. In het spel van peuters zien we veel doealsof spel: ze koken een maaltijd in het keukentje of verzorgen hun eigen baby in de huishoek. Ook bouwen en constructie heeft een zeer belangrijke rol. De kinderen oefenen hier hun motoriek mee, maar zijn vooral erg trots wanneer een toren hoger is dan zijzelf. Voor kinderen vanaf twee jaar bieden wij Wiskidsactiviteiten. Dit is een werkwijze waarmee we, samen met de kinderen, op een speelse en ontdekkende manier met wiskunde bezig zijn. De methode is opgebouwd rond het thema ‘Wiskikker in de Wereld van Wiskids’. Een themafiguur, de Wiskikker, gaat op reis en de kinderen, de Wiskids, helpen hem tijdens zijn avontuurlijke reis in zes verschillende landen. Hoewel Wiskids een op zichzelf staande methode is, passen de activiteiten goed in ons bestaande activiteitengericht aanbod waarin wij ons richten op verschillende ontwikkelings-gebieden. Natuurbeleving is een erg belangrijk aspect op Kinderdagverblijf Snorkelland. Zo hebben we een moestuin waar we bijna het hele jaar in te vinden zijn. Zaaien, verzorgen en oogsten is een heel spektakel. Door het werken in de moestuin ontmoeten we ook veel kriebelbeestjes waar de kinderen heel veel van leren. Ze hebben ook geregeld beestjes in bakken op de groep te logeren. ‘
Paddenstoelen’ kweek
Kijk…… een kriebelbeestje!
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 17
Hoofdstuk 5: Kijk maar! 5.1.
SPECIALE ACTIVITEITEN MET OUDERS (EN KINDEREN)
Twee keer per jaar wordt er op Kinderdagverblijf Snorkelland een ouderavond georganiseerd. Eén ouderavond wordt georganiseerd door de oudercommissie in samenwerking met kinderdagverblijf Snorkelland. De tweede ouderavond geeft inzicht in hoe er gewerkt wordt op onze groepen. We vertellen en laten ouders graag zien hoe een dag op Kinderdagverblijf Snorkelland eruit ziet. Dit doen we soms door foto’s te laten zien, maar ook door ouders zelf onze methodes te laten ervaren, zoals we met De Vreedzame school hebben gedaan. Kinderdagverblijf Snorkelland organiseert naast de ouderavonden ook zes keer per jaar een koffie-ochtend met een opvoedthema. Onder het genot van een kopje koffie of thee kunnen ouders en PM-ers ervaringen delen en kennis uit wisselen. Thema’s die wij aan bod laten komen zijn; zindelijkheid, hechting, zelfstandigheid, ruim baan voor baby’s, enzovoorts. Rondom de feestdagen en gedurende de zomermaanden organiseren we vaak feestelijke activiteiten voor kinderen en hun ouders, broertjes/zusjes en opa’s en oma’s. Iedereen is welkom!
Elk jaar schenken wij aandacht aan de Kinderboekenweek en de nationale voorleesdagen. Dit vullen we steeds op een andere manier in. Soms vragen wij ouders en opa’s en oma’s en een andere keer komen de achtste groepers van de scholen De Gondelier en de Vuurvogel voorlezen. Het belangrijkste is dat het voorlezen en het prentenboek dat centraal staat goed onder de aandacht wordt gebracht.
Jaarlijks organiseren we ook een feestelijke middag. Iedereen is welkom! Vorig jaar werd onze natuurmarkt druk bezocht en dit jaar organiseren we een middag vol speelplezier op de Nationale Modderdag voor de kinderen maar ook voor de enthousiaste volwassenen uit Vathorst.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 18
5.2.
INFORMATIE AAN OUDERS
Activiteiten Babygroepen Allstar, Jojo en Okkie In de hal hangt het dreumes ‘Doebord’ waar ouders kunnen lezen wat de activiteit van de dag was voor de dreumesen van de babygroepen. Peutergroepen Dimmy, Junior en Toeter In de hal hangt ons activiteitenschema. Hierop is te zien welke activiteiten er aan kinderen worden aangeboden in het kader van activiteitengericht werken. Knutselwerkjes, foto’s en andere leuke informatie wordt op verschillende plaatsen op de locatie tentoongesteld. Op die manier zien ouders direct waar we mee bezig zijn op ons kinderdagverblijf. Nieuwsbrief Er wordt twee tot drie keer per jaar een pedagogische nieuwsbrief voor de ouders geschreven waarin we vertellen wat er allemaal speelt op pedagogisch gebied; op landelijk niveau is Kinderopvang Humanitas constant bezig om de pedagogische kwaliteit nog beter te maken. De nieuwsbrief wordt in papieren versie uitgedeeld maar ook op extranet geplaatst. Snorkeltje Iedere groep van kinderdagverblijf Snorkelland schrijft twee keer per jaar een eigen Snorkeltje. In dit eigen groepsbulletin schrijven PM-ers allerlei leuke nieuwtjes, weetjes en ditjes en datjes. Extranet Op het extranet van Kinderdagverblijf Snorkelland, een website speciaal voor ouders, worden regelmatig foto’s, nieuwsberichten en uitnodigingen voor bijzondere activiteiten geplaatst. Door als ouder regelmatig op extranet te kijken zijn zij constant op de hoogte van het reilen en zeilen op Kinderdagverblijf Snorkelland. Bij de start op het kinderdagverblijf ontvangen ouders hun persoonlijke inlogcode voor extranet.
©BOO / 2.1.1.1.F1. De dagelijkse praktijk op Snorkelland 0-4 jaar V1,0
pag. 19