• • • •
Edgar van der Kolk Augustus 2013
[email protected] www.edgarvanderkolk.nl
www.edgarvanderkolk.nl
De Agile Organisatie
www.edgarvanderkolk.nl
Deze presenta@e wil u ervan overtuigen waarom en hoe kennisintensieve produc/eorganisa/es zich moeten omvormen naar agile organisa@es.
Inhoud • • • • • • • • • • •
Wat is agile Waarom is agile belangrijk De klassieke organisa@e Hoe klassieke organisa@es falen Problema@sche verschijnselen in klassieke organisa@es De speedboot-‐situa@e Klassieke ankers vs Agile brandstof Klassieke vs agile werkprak@jken Agile misverstanden Wanneer agile Wie doen aan agile
• De agile organisa@e • • • •
Principes Dynamische inrich@ng Prak@jken (0-‐5) The Wheel of Agile Management
• Transforma@e naar agile organisa@e • Te gebruiken krachten • Verandering van gedrag en betekenisgeving • Aarzelingen • Twaalf leerprincipes • Tips voor de agile coach
• Agile als succesrecept?
• Bewijs van succes • Andere succesfactoren
www.edgarvanderkolk.nl
• Het agile gedachtengoed
www.edgarvanderkolk.nl
Het agile gedachtengoed
• Agile is de bekwaamheid van organisa@es om snel en wendbaar waarde te leveren.
• agile |ˈajəl| • able to move quickly and easily: Ruth was as agile as a monkey. • able to think and understand quickly: his vague manner concealed an agile mind. • ORIGIN late Middle English: via French from La@n agilis, from agere ‘do.
www.edgarvanderkolk.nl
Wat is agile
Waarom is agile belangrijk
• De omgeving waarin organisa@es hun producten of diensten leveren zijn onbeïnvloedbaarder geworden door het ontstaan van ketena`ankelijkheden. Organisa@es moeten daarom sneller kunnen bijschakelen, van plan kunnen veranderen. • De markt is compe@@ever geworden door globalisering, internet en de druk op een korte @me-‐to-‐market. Dit vraagt van organisa@es dat zij snelheid brengen in hun productontwikkeling.
www.edgarvanderkolk.nl
• Klanten zijn veeleisender geworden, zij willen snel, volledig en op maat geholpen worden in hun klantvraag zonder van het kastje naar de muur te worden gestuurd en zij willen dat toegezegde belo^en worden ingevuld volgens hun beleving van kwaliteit.
www.edgarvanderkolk.nl
De klassieke organisatie
De klassieke organisa/e is niet in staat agile te zijn.
Hoe klassieke organisaties falen
Inrich'ngskenmerken
Problemen die hieruit voortvloeien
Hiërarchische lagen
Trage besluitvorming
Managemenbunc@es
Veel improduc@eve coördina@e
Beleidsmakers
Plannen die in de la liggen
Specialis@sche arbeidsdeling Van het kastje naar de muur Projectleiders
Ongecommieeerde medewerkers
Processturing
Verdwenen klant
Func@egebouwen
Permanente reorganisa@e
www.edgarvanderkolk.nl
De klassieke organisa/e hee= zijn oorsprong in Taylorisme (scheiding denken-‐doen), sociaal-‐darwinisme en ra/onalisme en zit diepgeworteld in ons gedrag. Hieronder een aantal inrich/ngskenmerken van klassieke organisa/es en de problemen die hieruit voortvloeien.
Problematische verschijnselen in klassieke organisaties Uitlopende projecten
Structurele produc@e achterstanden
Weinig product passie
Veel plannen weinig resultaat
Ontbreken gezamenlijke strategie
Gesloten deuren
www.edgarvanderkolk.nl
Abstracte dashboards Onvoldoende verspreide deskundigheid
Porbolio versnippering
Voort-‐ schrijdend inzicht
De speedboot-‐situatie
Waterval fasering
De agile organisa'e
Iso-‐ morfisme
Plan-‐ driven
Hiër-‐ archie
klassieke ankers
www.edgarvanderkolk.nl
Itera@viteit Mul@discipli-‐ aire teams Incrementeel werken Ritmes
agile brandstof
Om een agile organisa/e te worden moeten we klassieke ankers loslaten en agile brandstof tanken.
Watervalbenadering: het in de @jd gefaseerd uitvoeren van werk
Itera/viteit: het gelijk@jdig uitvoeren van werk
Isomorfisme: het alleen werken aan taken op een eigen loca@e
Mul/disciplinaire teams: het in groepsverband werken aan taken op een gezamenlijke loca@e
Plan-‐driven: het bereiken van resultaat door het volgen van een plan
Incrementeel: het bereiken van resultaat door hier naar toe te groeien
Hiërarchie: het sturen van werk door gelaagde verantwoordelijkheid
Ritmes: het sturen van werk door ritmes en zelforganiserende teams
www.edgarvanderkolk.nl
Klassieke ankers vs. Agile brandstof
Aspecten
Klassiek
Agile
Processen Projecten Organisa@e
Systeem Specialismen serieel Op afstand werken Efficiën@e Klant onder water Contractgericht Kwaliteitszorg Hiërarchie
Mens Mul@disciplinaire teams Coloca@e Effec@viteit Hoge klan@nterac@e Valuegericht Vakmanschap Ritmes
Management Command and control Sturen en plannen Abstracte dashboards Manager beoordeelt
Zelforganiserend Faciliteren en evolueren Zichtbare voortgang Teams beoordelen
Cultuur
Workshop together Q&A, LSD Con@nue retrospec@ve
Vergaderingen Beweren Evalua@es achteraf
www.edgarvanderkolk.nl
Klassieke vs. Agile werkwijzen
• Agile is niet ‘anything goes’, de plannen zijn enkel globaler • Agile is beheersing door voortdurende inspec@e vanuit korte itera@es • Agile is niet al@jd goed toepasbaar, het werkt vooral bij complexere, vagere uitdagingen • Agile is juist geschikt voor deadline projecten, omdat kort-‐cyclische oplevering de ‘student syndrome’ problema@ek wegneemt
www.edgarvanderkolk.nl
Agile misverstanden
Wanneer agile • Waar wel • Kennisintensieve produc@eorganisa@es: banken, verzekeraars, belas@ngdiensten, so^wareontwikkeling
• Waar minder* • Logis@eke produc@eorganisa@es: transportbedrijven, fabrieken • Fysieke produc@eorganisa@es: bouwbedrijven • Kennisintensieve antropocentrische organisa@es: ziekenhuizen, psychiatrische instellingen, gevangenissen, scholen • Ambachten: kappers, slagers *Bepaalde agile principes zijn wel toepasbaar in deze organisa/es, zie bijv. www.eduscrum.nl.
www.edgarvanderkolk.nl
Het agile gedachtengoed werkt bij ac/viteiten voor productontwikkeling. Dus ook bij het maken van beleid.
www.edgarvanderkolk.nl
Wie doen aan agile
www.edgarvanderkolk.nl
De agile organisatie
Principes
Principe
Uitleg
Mensen en interac@e
Producten/diensten die kennis of interac@egebaseerd worden in hun kwaliteit door menselijke bekwaamheden bepaald.
Maken
Mensen houden ervan om iets te maken. Gun hun dat geluk.
Samenwerking met de klant
De klant weet pas wat-‐ie wil als-‐ie het ziet. Zo gaat dat in productontwikkeling. Werk daarom samen.
Openheid voor verandering
Alles verandert: de klant hee^ nieuwe wensen, we waren iets vergeten. Dit kan je niet negeren, omarm het.
Evolu@onair pragma@sme
Mensen en organisa@es leren de hele dag. Faciliteer dit leren, zorg dat het posi@ef wordt, welke bekwaamheden hebben we nodig om succesvol te zijn, kijk naar jezelf en naar de omgeving.
www.edgarvanderkolk.nl
De agile organisa/e hanteert vijf principes in haar handelen. Deze vijf principes zijn geïnspireerd op het Agile Manifesto (agilemanifesto.org).
Dynamische inrichting Evaluate
Processes
Management & Workshops Engage L i s t
Porbolio
Faciitate
Demand
Customer
Deliver Start to End Kanbanteams
Shared Vision Commit
Par@cipate Projects
Sprints
D e v o p s
Release
Huddleteam Scrumteams Evaluate
Con@nuos interac@on with the outside world
Finish for organisa@on
www.edgarvanderkolk.nl
Strategy
Aspect
Agile prak'jk
Omschrijving
Projecten
Scrum
Een framework voor de aanpak van projecten, d.i. @jdelijk werk met een doel.
Processen/ Terugkerend werk
Lean Kanban
Benaderingen voor de aanpak van processen/kleine werkeenheden met rela@ef lage complexiteit (terugkerend werk)
So^wareontwikkeling DevOps
Een aanpak die con@nuous delivery mogelijk maakt.
Strategie Porbolio
Huddles
Een manier van porboliomanagement.
Management
Servant leadership
Een faciliterende s@jl van leidinggeven.
Cultuur
Evolu@onair pragma@sme
Een cultuur waarin leren, groei en performing centraal staan.
Dit overzicht is niet compleet. Wees prak/sch in het gebruik van prak/jken.
www.edgarvanderkolk.nl
Praktijken -‐ 0
www.edgarvanderkolk.nl
Praktijken – 1 – Strategievorming
Praktijken – 2 – Portfoliomanagement Strategy Improvements IMAGINE & KNOW
Themes
Obliga@ons ENGAGE Porbolio Backlog
3 Weeks
3 Weeks
3 Weeks
Epic 1
Epic 1
Epic 1
Epic 3
Epic 2
Epic 2
Epic 3
CHOOSE
Epic 2 Epic 3
Project Backlog
Epic 4
Huddle -‐team
Scrum-‐ team A
RANK Every 3 Weeks
EXECUTE
Scrum-‐ team B
User Story 1 User Story 2 User Story X
www.edgarvanderkolk.nl
Rolling Wave Planning
www.edgarvanderkolk.nl
Praktijken – 3 – Kanban
www.edgarvanderkolk.nl
Praktijken – 4 – Scrum
www.edgarvanderkolk.nl
Praktijken – 5 – DevOps
The Wheel of Agile Management gee= de gebieden aan die in een agile organisa/e ontwikkeld dienen te worden . The Wheel of Agile Management is ontworpen door Jean Claude Grosjean, zie www.agile-‐ux.com voor verdere informa/e.
www.edgarvanderkolk.nl
The Wheel of Agile Management
www.edgarvanderkolk.nl
Transformatie naar agile organisatie
Organisa@e die agile willen worden kunnen gebruik maken van de volgende aanwezige krachten: • De urgen4e van de omgeving, zoals klanten die sneller producten willen, de poli@ek die betere resultaten wil of managers die voorspelbaarder willen zijn. • De drive van mensen om mooie dingen te maken voor blije klanten bij een organisa@e die er toe doet. • Maatschappelijke ontwikkelingen zoals het plaeer worden van de samenleving, de groeiende nadruk op zelfredzaamheid en het flexibeler indelen van de loopbaan.
www.edgarvanderkolk.nl
Te gebruiken krachten
Verandering van gedrag en betekenisgeving Bestaand gedrag en betekenisgeving
Vormen nieuwe betekenisgeving
Agile worden
Ervaren wat werkt*
Aanpassen bestaand gedrag
*Wat “werkt” uit zich in: sociale beloning, stressreduc/e en feitelijk succes.
www.edgarvanderkolk.nl
Toepassen en onder-‐ gaan agile werken
Aarzelingen bij de transformatie
We kunnen toch gewoon een planning maken?
We moeten wel overzicht houden.
Scrum kan je niet gebruiken bij risicovolle projecten.
We moeten niet alles veranderen.
Daar zijn we nog niet volwassen genoeg voor.
www.edgarvanderkolk.nl
Er moet toch 1 iemand verantwoord-‐ elijk zijn?
Wat ik doe is een specialisme.
Onze omgeving is niet agile.
Je hebt wel een stuurgroep nodig.
Principe
Implica'e
Leren gaat het gehele lichaam aan
Gebruik vormen in workshops waarin lichaam en zintuigen worden aangesproken
Het brein is sociaal
Introduceer nieuwe materiaal in informele gesprekken, creër communi@es of prac@ce
De mens zoekt betekenis
Breng nieuwe informa@e in verband met persoonlijke interesses en indviduele vragen van betrokkenen
De mens vormt patronen
Gebruik metaforen, toon gemeenschappelijke elementen, leg verbanden met hetgeen al bekend is
Emo@es zijn essen@eel
Introduceer nieuw materiaal op een aantrekkelijke en uitnodigende manier, posi@eve emo@es
Het brein verwerkt gelijk@jdig onderdelen en het geheel
Introduceer nieuw materiaal via een ordening, maak er een project van of een groter idee
Gerichte aandacht en zijlijn waarneming tellen beide
Zorg voor betrokkenheid en focus en richt de
Leren is bewust en onbewust
Maak gebruik van metacogni@eve vaardigheden
Verschillende soorten geheugen
Gebruik geheugentechnieken, vraag grondig door
Leren is een proces
Geef mensen de kans zich te ontwikkelen tot expert
Uitdaging versterkt, bedreiging verzwakt
Zorg voor een ontspannen leeromgeving, daag wel uit
Ieder brein is uniek
Zorg voor een collec@ef en individueel leerproces
*Bron: N. Lazeron & Dinteren, R van (2010) Brein@work (p.328-‐331) .
www.edgarvanderkolk.nl
Twaalf leerprincipes*
Tips voor de agile coach*
• Maak het fysiek (‘embodied cogni@on’) • Verander de omgeving • Laat mensen ervaren • Schep iets onverwachts • Gebruik terugkoppelmechanismen • Beloon en straf • In-‐ en uitsluiten
*Ontleend aan G. Morssinkhof, Gedraag je! (2012) Academic Service Amsterdam.
www.edgarvanderkolk.nl
• Besmet met: • Enthousiasme • Bedrijfsbezoeken • Openheid over eigen leerproces • Q&A • Gebruik van woorden en symbolen
www.edgarvanderkolk.nl
Agile als succesrecept?
Bewijs van succes
www.edgarvanderkolk.nl
• Agile Survey, zie www.versionone.com • Steeds meer bedrijven werken met Scrum en Lean
Andere succesfactoren
• Agile is geen succesrecept!!!!! • • • • • • • • • •
Structurele problemen worden opgelost Een geweldig product De juiste informa@e op het juiste moment Vakmanschap Passie voor het product of de service Succes versterkt succes, wie wint blij^ winnen Gedeeld mentaal model, ingespeeld zijn op elkaar Innova@e en crea@viteit Een besef van wie je bent Geen kri@sche a`ankelijkheden in het produc@eproces
• Wordt daarom geen agilist, kijk naar alle factoren.
www.edgarvanderkolk.nl
• Succes van een organisa@e wordt bepaald door vele andere factoren zoals: