De aangifte van muziekwerken

De aangifte van muziekwerken Praktische gids voor de auteurs

Beheer Rechthebbendengegevens 2013

INHOUD Lijst van de gebruikte afkortingen

Pag. 2

Inleiding

Pag. 3

DE AUTEURSAANGIFTE

Pag. 4

1. Waarom mijn werken aangeven? 2. Wat moet er aangegeven worden? 2.1. Onuitgegeven werken 2.2. Uitgegeven werken 3. Hoe meld ik wijzigingen en verbeteringen aan een aangegeven werk? 4. Hoe geef ik bewerkingen, vertalingen, adaptaties en improvisaties aan? 4.1. van beschermde werken 4.2. van werken uit het publiek domein 5. Hoe geef ik een medley (potpourri) aan? En een sample? 6. Hoe vul ik het aangifteformulier in?

HET UITGAVECONTRACT

Pag. 10

1. Wat is een uitgavecontract? 2. Welke gegevens moeten vermeld worden in het uitgavecontract? 3. Hoe meld ik de opzegging of ontbinding van een uitgavecontract? 4. De voorschotregeling

BIJLAGEN

Pag. 15

Verklarende woordenlijst De verdeelsleutels

LIJST VAN DE GEBRUIKTE AFKORTINGEN C A CA AR AD EO SE SA SR

componist tekstschrijver componist + tekstschrijver arrangeur of bewerker adaptator of tekstaanpasser originele uitgever subuitgever subauteur of subadaptator subarrangeur of subbewerker

2

De aangifte van muziekwerken Praktische gids voor de auteur

Inleiding

Waarom moet ik mijn werken aangeven? Hoe moet ik mijn werken aangeven? Welke formulieren moet ik meesturen? Mag ik bewerkingen maken van andermans werken? Wat zijn beschermde werken? Welk aandeel krijg ik als componist of als tekstschrijver? Met deze praktische gids proberen wij een antwoord te geven op uw vragen over de aangifte van muziekwerken bij onze dienst. Daarnaast vindt u als bijlage een verklarende woordenlijst en een overzicht van de sleutels die SABAM gebruikt om de auteursrechten te verdelen (onder de componisten, tekstschrijvers, bewerkers en adaptators). Als u een beroep doet op een uitgever om uw werken bij het publiek bekend te maken en te commercialiseren, dan zal deze u voorstellen een uitgavecontract te ondertekenen. U kan zich daarop voorbereiden door vóór het afsluiten van het contract de informatie in deze gids door te nemen. U kunt ook via de onlinediensten van Sabam uw muziekwerken en liedjesteksten aangeven (My worx) en de documentatie van uw werken bekijken. Ga hiervoor naar onze website (http://www.sabam.be) en registreer u als onlinegebruiker. Wij hopen dat deze gids voor u een handig instrument wordt en een praktische hulp bij het aangeven van uw werken.

Sofie Vlaeminck Operational Manager

3

DE AUTEURSAANGIFTE 1. Waarom mijn werken aangeven? De door SABAM geïnde auteursrechten voor een werk kunnen pas correct verdeeld worden als een aantal gegevens bekend zijn, zoals de titel, de naam van de auteur(s) (componist, tekstschrijver, bewerker,...) en de naam van de uitgever(s). Deze gegevens worden aan SABAM meegedeeld via de aangifte en dan door de documentatiedienst verwerkt en ingevoerd in een gegevensbank. Op basis van deze informatie verdelen de repartitiediensten van SABAM de auteursrechten onder de componisten, tekstschrijvers, bewerkers en eventuele uitgevers. Het is daarom essentieel dat u uw werken op tijd en correct aangeeft. In het Algemeen Reglement van SABAM lezen we hierover het volgende: De aangifte dient te gebeuren vóór de uitvoering of de reproductie. ...er zal geen enkel achterstallig bedrag uitbetaald worden indien het uitblijven van inning of verdeling het gevolg is van een laattijdige aangifte van het werk, of nog, van een onjuiste of onvolledige aangifte. Teneinde de inning en de verdeling van rechten mogelijk te maken is het aangeven van alle uitgegeven werken verplicht. De aangifte van onuitgegeven werken wordt aan de beoordeling van de rechthebbende overgelaten. Evenwel kan deze laatste geen aanspraak maken op de uitkering van rechten voor de periode voorafgaand aan de aangifte. Er wordt voor de aangifte dus een onderscheid gemaakt tussen uitgegeven en niet-uitgegeven werken.

2. Wat moet er aangegeven worden? 2.1. Onuitgegeven werken 2.1.1. Algemeen Onuitgegeven muziekwerken worden door de auteurs zelf (de componisten, tekstschrijvers, bewerkers, vertalers) aangegeven via de onlinedienst My worx of met een aangifteformulier voor muziekwerken en liedjesteksten. Alle rechthebbenden moeten de onlineaangifte bevestigen of het aangifteformulier ondertekenen. De taak van SABAM is in de eerste plaats de inning en juiste verdeling van auteursrechten. Een aangifte is daarom enkel nuttig als het werk werkelijk geëxploiteerd wordt of zal worden. Om een werk online aan te kunnen geven moeten alle betrokken personen lid zijn van SABAM en moet SABAM over hun e-mailadressen beschikken. Via de online diensten dienen alle betrokkenen de

4

aangifte te bevestigen. Na de registratie van een werk dat online is aangegeven, krijgen alle betrokkenen een bevestigende mail. De aangiftes die wij per post ontvangen, worden pas na een publieke uitvoering of het verschijnen op een drager in onze officiële databank geregistreerd. Wanneer dit gebeurt, ontvangt u hiervan een bevestiging. Tot die tijd worden de aangiftes digitaal gearchiveerd in een schaduwdatabank. Het aangifteformulier heeft een witte en een groene doorslag. De groene mag u bijhouden. Nadat we uw werk hebben geregistreerd krijgt u de witte doorslag (en de eventueel ingediende stukken) terug met het inschrijvingsnummer en de inschrijvingsdatum. Een exemplaar van het werk is enkel nodig als • u aanspraak wil maken op meer dan drie classificatiepunten voor uw werk. Jazz en ernstige muziek krijgen een hogere classificatie dan lichte muziek. Deze classificatie heeft een invloed op de rechten voor uitzendingen op radio en televisie. De Commissie Classificatie Muziek beslist op basis van de partituur of een werk als jazz of klassiek beschouwd kan worden. • u een bewerking van het publiek domein aangeeft (zie ook 4.1). U moet ons dan de bewerkingspartituur of een opname bezorgen. Deze wordt voorgelegd aan de Commissie voor Bewerkingen op het Publiek Domein, die zal nagaan of er voldoende creatieve inbreng is om de bewerker een aandeel in de uitvoeringsrechten toe te kennen. • u aleatorische of elektroakoestische muziek aangeeft (zie ook 2.1.2). Partituren en geluidsopnames kunt u via onze online diensten uploaden wanneer u kiest voor ernstige muziek. De aangifte van onuitgegeven werken is niet verplicht. De rechthebbenden beslissen zelf of ze het werk aangeven. Als uw werk uitgegeven wordt, moet de uitgever de aangifte ervan regelen, maar ook dan mag u zelf uw werken nog aangeven (bijvoorbeeld om te voorkomen dat u door een vergetelheid van de uitgever geen rechten uitbetaald krijgt).

2.1.2. Speciale gevallen * Werken die met leden van een andere auteursvereniging geschreven zijn Als u een werk hebt geschreven met auteurs die aangesloten zijn bij een andere auteursvereniging, dan moet iedere rechthebbende het werk aangeven bij zijn eigen vereniging volgens de regels van die vereniging. Dat neemt niet weg dat elke in het werk betrokken persoon het SABAM-aangifteformulier moet ondertekenen. * Film- en toneelmuziek Composities die gebruikt worden in een film of een publiciteitsspot worden aangegeven op dezelfde manier als andere muziek. Er moet daarbij ook een aangiftebulletin voor filmmuziek ingediend worden met de titels en de duur van alle muziekwerken in de film of publiciteitsspot. Toneelmuziek wordt aangegeven bij ARTES met een aangifteformulier voor dramatische werken. Als deze muziek ook buiten het toneelstuk gespeeld wordt of op geluidsdrager wordt uitgebracht, dan is het aan te raden haar ook aan te geven met een aangifteformulier voor muziekwerken en liedjesteksten. * Voor werken van het ernstige genre dient u elke nieuwe bezetting, instrumentatie of orkestratie afzonderlijk aan te geven met een nieuw aangifteformulier voor muziekwerken en liedjesteksten. * Nodig voor de aangifte van elektroakoestische en aleatorische muziek zijn naast het aangifteformulier ook een opname van het werk en de partituur of een technische beschrijving waarop

5

de realisatie van het werk gebaseerd is. Deze werken worden voorgelegd aan de Commissie Classificatie Muziek voor de toekenning van classificatiepunten.

2.2. Uitgegeven muziekwerken De aangifte van uitgegeven muziekwerken valt onder de verantwoordelijkheid van de uitgever, die de uitgave online aangeeft of op de bijlage bij het originele uitgavecontract de nodige gegevens invult. De aangifte dient respectievelijk door alle in het uitgavecontract betrokken rechthebbenden ondertekend te worden of online bevestigd te worden. De aangifte van uitgegeven werken is verplicht.

3. Hoe meld ik wijzigingen en verbeteringen aan een aangegeven werk? U moet het ons melden als de gegevens van een aangifte, zoals de duur, de titel of de rechthebbenden, veranderen. Als het werk nog niet is uitgegeven, dan moet u een nieuwe aangifte doen met de onlinebevestiging of de handtekening van alle rechthebbenden. Bij een onlineaangifte kan u in het veld voor de opmerkingen melden dat het om een wijziging gaat. Op de aangifteformulieren is deze vermelding voorgedrukt. Als het werk uitgegeven is, dan moet u voor uw wijzigingen toestemming vragen aan de uitgever en moet deze laatste een nieuwe uitgeversaangifte doen.

4. Hoe geef ik bewerkingen, vertalingen, adaptaties en improvisaties aan? 4.1. Algemeen Er is een verschil tussen bewerkingen, vertalingen en adaptaties van beschermde werken en van werken die niet meer beschermd zijn en dus tot het publiek domein behoren. Voor bewerkingen, vertalingen en adaptaties van beschermde werken moet u vooraf de toelating vragen aan de auteurs van het werk of, als het uitgegeven is, aan de uitgever(s). Werken die behoren tot het publiek domein kunnen vrij bewerkt en vertaald worden. In beide gevallen moet u als bewerker en/of vertaler/adaptator een aangifte doen met de namen van alle betrokken personen. Voor bewerkingen van het publiek domein dient u de bewerkingspartituur of een opname in te dienen en, indien mogelijk, de partituur van het oorspronkelijke werk. Geeft u uw bewerking/vertaling/adaptatie aan onder een nieuwe titel, dan moet u ook de titel van het oorspronkelijke werk vermelden. Als u de titel van het oorspronkelijke werk behoudt, dan kunt u aan uw bewerking/vertaling/adaptatie een originele ondertitel geven om verwarring te vermijden. Een onlineaangifte is enkel mogelijk voor bewerkingen van niet-uitgegeven, nog beschermde werken waarvan alle auteurs lid zijn van Sabam.

6

Een improvisatie op een (on)beschermd werk wordt gelijkgesteld met een bewerking en op dezelfde manier behandeld. Een uitzondering vormt de improvisatie op eigen werk, die ingeschreven wordt als een nieuwe compositie. 4.2. Beschermde werken In de Europese Unie is een werk beschermd tot 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur. U kunt geen bewerking maken van een onuitgegeven beschermd werk zonder de toelating van alle rechthebbenden. Zij moeten daarom het aangifteformulier ondertekenen, tenzij u een attest bijvoegt waarin zij hun toestemming geven. Dan volstaat uw handtekening op het aangifteformulier. Wilt u een bewerking, vertaling en/of adaptatie maken van een beschermd muziekwerk dat uitgegeven is, dan moet u daarvoor de toelating vragen aan de uitgever(s): 1. Als u voor uw bewerking toestemming moet vragen aan de originele uitgever(s), dan dient(en) deze(n) met u een bewerkerscontract af te sluiten en de bewerking aan te melden bij SABAM. Is er in het oorspronkelijke werk een bewerker betrokken, dan moet deze uitdrukkelijk akkoord gaan met uw nieuwe bewerking. 2. Als u toestemming moet vragen aan de plaatselijke vertegenwoordiger(s) van de originele uitgever(s) (= de subuitgever(s)), dan dient u ons een attest te bezorgen waarmee deze uitgever(s) u de toelating geeft (geven). In dit attest moet ook vermeld worden of u als bewerker, vertaler of adaptator recht heeft op een deel van de auteursrechten. Als u toestemming krijgt maar geen aandeel in de rechten, dan worden de auteursrechten voor uw bewerking, vertaling, adaptatie of improvisatie volledig overgedragen op het oorspronkelijke werk. U kunt de namen en adressen van uitgevers van beschermde werken opvragen op de website van Sabam (http://www.sabam.be) of bij customer service. 4.3. Werken uit het publiek domein Na de wettelijke beschermingsperiode behoren werken tot het publiek domein en mogen ze vrij gebruikt worden. Ze kunnen nog wel aanleiding geven tot bescherming (en dus tot de inning van auteursrechten) als ze bewerkt of vertaald worden. De bescherming geldt dan enkel voor de bewerking/vertaling/adaptatie in kwestie. De voor deze bewerkingen verplichte partituur of geluidsdrager wordt voorgelegd aan de Commissie voor Bewerkingen op het Publiek Domein, die bepaalt of de bewerking kan aanvaard worden als een nieuw werk. Bestaat een werk uit een bewerking van het publiek domein en een nieuw gedeelte, dan kunt u zich bij de aangifte ook als componist opgeven.

5. Hoe geef ik een medley (potpourri) aan? Voor het gebruik van beschermde werken in een medley moet u vooraf toestemming vragen, voor uitgegeven werken aan de (sub)uitgevers en voor niet-uitgegeven aan de auteurs. Als u geen toelating krijgt, maar de medley wordt toch geëxploiteerd, dan gaan de auteursrechten automatisch over naar het(de) originele werk(en). De aangifte van een medley gebeurt met een aangifteformulier voor muziek en liedjesteksten, waarbij u duidelijk vermeldt welke werken als basis dienen of gebruikt worden. U geeft zichzelf als bewerker op, tenzij er ook eigen muziek in de medley verwerkt is. Dan kunt u zich ook als componist vermelden.

7

U dient (een kopie van) de toelating(en) bij uw aangifte te voegen. In deze toelating(en) moet niet alleen vermeld staan dat u het gebruikte werk mag bewerken, maar ook dat u het mag inlassen in de medley. U kunt enkel een bewerkersaandeel krijgen, als u dit in de toelating toegekend wordt.

6. Hoe vul ik de aangifte in? 6.1. Titel Het is af te raden dezelfde titel of ondertitel te gebruiken voor werken met gemeenschappelijke rechthebbenden. Dit kan immers leiden tot vergissingen bij de afrekening van de rechten, bijvoorbeeld ten gevolge van onvolledig ingevulde programma's of onvolledige gegevens op cd-labels. 6.2. Gebaseerd op Als u een bewerking of een vertaling hebt gemaakt, dan moet u hier de titel van het oorspronkelijke werk vermelden. 6.3. Duur Het is van belang dat u de tijdsduur van het werk invult. Deze wordt immers gebruikt bij het berekenen van de auteursrechten voor publieke uitvoeringen. De auteursrechten voor uitzendingen op radio en tv worden berekend op basis van de werkelijk uitgezonden duur van de werken. 6.4. Genre Hier moet u het juiste genre invullen. Aan muziekwerken zonder aanduiding van het genre worden automatisch drie punten toegekend. Jazz- en klassieke werken kunnen een hogere classificatie krijgen als een volledige partituur wordt ingediend. 6.5. Geschreven voor (enkel op het aangifteformulier) Als het werk geschreven is voor een film, tv-serie, theaterstuk of publiciteitsspot, dan kan u dat hier meedelen. Bij de onlineaangifte kunt u dit aangeven bij ‘beoogd gebruik’. 6.6. Naam en voorna(a)m(en) De namen en voornamen van alle componisten, tekstdichters, adaptators/vertalers en bewerkers moeten ingevuld worden. Dit geldt ook voor personen die geen lid zijn van SABAM. De juiste schrijfwijze van de namen en voornamen of pseudoniemen dient strikt gerespecteerd te worden. Als u een werk wil aangeven onder uw pseudoniem, dan dient u deze naam op het aangifteformulier te vermelden. Bij de onlineaangifte moeten alle betrokken personen lid zijn van Sabam (tenzij ze DP zijn) en we moeten hun e-mailadres kennen. De namen van de mensen waarmee u in het verleden al aangiftes hebt gedaan en waarvan we het e-mailadres hebben, kunnen uit een lijst gekozen worden. Hun correcte gegevens worden dan automatisch ingevuld. 6.7. IP name number Het IP name number is een uniek internationaal nummer dat toegekend wordt aan elk lid van een auteursvereniging en al zijn pseudoniemen. Met dit nummer kunnen we leden van auteursverenigingen meteen identificeren. Als u dit nummer niet kent, gelieve dan al de voornamen te

8

vermelden. Bij de onlineaangifte wordt dit nummer automatisch ingevuld voor u en de personen die u uit het hierboven vermelde lijstje hebt kunnen kiezen. 6.8. Handtekeningen Het aangifteformulier moet de handtekeningen bevatten van alle personen die in het werk betrokken zijn, ook als ze geen lid van SABAM zijn. Voor overleden auteurs moeten de erfopvolgers tekenen. Een onlineaangifte moet door alle betrokken personen aanvaard worden. Zij krijgen automatisch een mail met de vraag zich online akkoord te verklaren met de aangifte. Kan er iemand niet per mail bereikt worden, dan is de aangifte ongeldig en moet ze opnieuw gedaan worden. Dit is ook het geval als ze na 45 dagen niet door iedereen aanvaard is. 6.9. Een in samenwerking geschreven werk Op het aangifteformulier worden hierover twee vragen gesteld: 1. Is het werk in samenwerking geschreven? ja/neen 2. Indien neen, heeft de componist het exclusieve recht om de tekst op muziek te zetten? ja/neen Als een werk door twee of meer personen in samenwerking is gemaakt waarbij hun individuele bijdrage duidelijk is, dan mogen zij met hun respectieve bijdrage geen samenwerking met iemand anders aangaan. Dit betekent vooral dat de componist van een lied geen nieuwe tekst op zijn muziek mag laten schrijven en dat de tekstschrijver zijn tekst niet door iemand anders mag laten toonzetten. Een toonzetting van een vroeger geschreven tekst is een werk dat niet in samenwerking is geschreven. Hetzelfde geldt voor een tekst op een vroeger geschreven compositie. Als een componist het exclusief recht heeft verkregen om een tekst te toonzetten, dan kan een andere componist deze tekst niet opnieuw toonzetten zonder het schriftelijk akkoord van de eerste componist. Dit komt overeen met de toestand van een werk dat in samenwerking is geschreven.

9

HET UITGAVECONTRACT 1. Wat is een uitgavecontract? Auteurs (componisten, tekstschrijvers, arrangeurs…) kunnen een beroep doen op uitgevers om hun werken te promoten en te commercialiseren, bijvoorbeeld door de opname van een cd of door de publicatie van een partituur. In ruil daarvoor staan de auteurs een deel van hun rechten af aan de uitgever. Beide partijen sluiten in dat geval een uitgavecontract af, dat hun rechten en plichten vastlegt en de verdeling van de rechten bepaalt. Zolang een uitgavecontract loopt, kunnen de auteurs hun werken niet afstaan aan een andere uitgever voor hetzelfde gebied. Andere benamingen voor een uitgavecontract zijn overeenkomst van overdracht en uitgave van een muziekwerk, afstandsakte en overdrachtscontract. De aangifte van het uitgavecontract bij SABAM valt onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. Het daartoe bestemde formulier, bijlage bij het origineel uitgavecontract, dat een aantal basisgegevens uit het uitgavecontract bevat, moet ondertekend worden door alle in het uitgavecontract betrokken rechthebbenden. De aangifte kan ook online ingediend worden als alle betrokkenen lid zijn van SABAM en hun e-mailadres ons bekend is.

2. Welke gegevens moeten vermeld worden in het uitgavecontract? Om een juiste verdeling van de auteursrechten te garanderen moeten we over correcte gegevens beschikken. Het is daarom aan te raden na te gaan of de volgende punten vermeld zijn in het uitgavecontract en op het formulier. 2.1. Titel(s) van de werken De titel (en de eventuele ondertitel) van de werken die onder het contract vallen, moet gelijk zijn aan de titel op de eventuele auteursaangifte. Als men de titel wil wijzigen, dan moet men zowel de nieuwe als de oude titel vermelden in het contract. De titel op het materiaal (CD, partituur,…) primeert hoe dan ook en geldt als originele titel. De vorige titel blijft behouden in onze databank als alternatieve titel. 2.2. Namen van de rechthebbenden Let op de correcte spelling van de namen en geef voor elke rechthebbende de juiste hoedanigheid aan (componist, tekstschrijver, bewerker, vertaler, tekstaanpasser of uitgever). Als het werk vooraf aangegeven is door de auteurs, dan moeten de namen van deze aangifte natuurlijk ook voorkomen in het uitgavecontract. 2.3. Verdeling van de rechten De rechten moeten verdeeld worden volgens de sleutels die vastgelegd zijn in het Algemeen Reglement (zie bijlage). Elke afwijking van die sleutels moet goedgekeurd worden door de Raad van Bestuur, behalve wanneer het uitgeversaandeel lager is dan dat voorzien in het Algemeen Reglement en de rest gelijk over het muziek- en tekstgedeelte wordt verdeeld.

10

De uitgever ontvangt 4/12 of 6/12 van de uitvoeringsrechten, die altijd in breuken worden uitgedrukt. Als er geen verdeelsleutel in het contract staat, dan krijgt de uitgever 4/12. Als er een bewerker is, ontvangt de uitgever eveneens 4/12. De uitgever ontvangt 50% van de mechanische reproductierechten, die altijd in percenten worden uitgedrukt. Als er een bewerker is, dan vermindert het uitgeversaandeel met 10%, tenzij het contract een van de volgende verdeelsleutels bevat: C: A: AR: EO:

20% 20% 10% 50%

C: AR: EO:

40 % 10 % 50 %

2.4. Clausule over het bewijsmateriaal Enkel als het contract het vereist, moet de uitgever een bewijsexemplaar (een commerciële geluidsdrager, een gedrukte partituur…) bij zijn uitgeversaangifte voegen. 2.5. Duur van het uitgavecontract Als deze clausule ontbreekt, wordt aangenomen dat het contract loopt voor de totale beschermingsduur, tot het werk tot het publiek domein behoort. 2.6. Gebied waar het uitgavecontract van toepassing is Meestal geldt een uitgavecontract wereldwijd, maar men kan zich beperken tot een aantal landen. Zo kan een contract enkel geldig zijn voor de Benelux of voor België. 2.7. Clausule over eventuele subuitgave in het buitenland De originele uitgever kan een beroep doen op een subuitgever in het buitenland om het werk in een bepaald gebied te exploiteren. In ruil daarvoor krijgt de subuitgever een aandeel in de rechten.

A. UITVOERINGSRECHTEN De originele uitgever mag ten hoogste 6/12 aan de subuitgever afstaan. In principe wordt het aandeel van de subuitgever enkel van het aandeel van de originele uitgever afgehouden. Als de originele uitgever slechts 4/12 van de uitvoeringsrechten heeft, kan hij in sommige gevallen toch 6/12 afstaan aan de subuitgever. We overlopen even de verschillende mogelijkheden: 1. de originele uitgever heeft 6/12 Het aandeel van de auteurs blijft ongewijzigd. De uitgever beslist welk aandeel van zijn rechten hij aan de subuitgever afstaat. 2. de originele uitgever heeft 4/12 Als in het contract vermeld staat dat de uitgever de helft van de totale rechten mag afstaan, dan wordt een extra 2/12 afgehouden van het auteursaandeel. De verschillende opties vindt u in de bijlage ‘Verdeelsleutels’. Als de subuitgever een nieuwe versie toestaat, dan wordt het aandeel van de bewerker en/of adaptator voor de uitvoeringsrechten altijd afgehouden van het aandeel van de auteurs. Daarom

11

moet in het originele uitgavecontract vermeld worden of de subuitgever toestemming mag geven voor bewerkingen en/of adaptaties zonder inspraak van de auteurs. Twee voorbeelden: CA EO SE

8/12 WORDT 4/12

CA EO SE SR

6/12 4/12 2/12

CA EO SE

6/12 WORDT 6/12

CA EO SE SR

4/12 6/12 2/12

B. MECHANISCHE REPRODUCTIERECHTEN Er zijn twee mogelijkheden: 1. afstand van (een gedeelte van) het uitgeversaandeel De uitgever kan (een gedeelte van) zijn eigen aandeel afstaan aan de subuitgever. Een voorbeeld: C A EO

25% 25% WORDT 50%

C A EO SE

25 % 25 % 25 % 25 %

OF

C A EO SE

25 % 25 % 50 %

2. afstand van een deel van de totale rechten Wanneer de originele uitgever een bepaald percentage van de totale rechten afstaat aan de subuitgever, worden de aandelen van alle rechthebbenden met dat percentage verminderd. Meestal bedraagt dit percentage 50 % (een hoger percentage staat het Algemeen Reglement niet toe), maar andere verdelingen zijn ook mogelijk. C A EO

25 % 25 % WORDT 50 %

C A EO SE

12,50 % 12,50 % 25,00 % 50,00 %

=> 50 % van de totale rechten

Volgens dit voorbeeld werd overeengekomen dat 50 % van de totale rechten wordt afgestaan aan de subuitgever. Iedere betrokkene (C, A en EO) staat de helft van zijn aandeel af aan de subuitgever. C A EO

25 % 25 % WORDT 50 %

C A EO SE

18,75 % 18,75 % 37,50 % 25,00 %

=> 25 % van de totale rechten

In dit voorbeeld werd overeengekomen dat 25 % van de totale rechten aan de subuitgever wordt afgestaan. Een vierde van 25 % is gelijk aan 6,25 %. Er blijft dus 18,75 % (= 25% - 6,25 %) over voor zowel de C als de A. Verder dient nog een vierde te worden afgestaan van de uitgever (1/4 van 50 % = 12,50 %).

12

Een afstand van een gedeelte van de totale rechten is alleen mogelijk als het uitgavecontract een clausule hierover bevat! Voor de mechanische reproductierechten wordt het aandeel van de subbewerker en/of subadaptator altijd afgehouden van het aandeel van de subuitgever. Enkele voorbeelden: C A EO SE

25 % 25 % WORDT 50 %

C A EO SE

12,5 % 12,5 % 25,0 % 50,0 %

WORDT

C A EO SE SA

25 % 25 % -% 40 % 10 %

=> 100 % afstand van uitgeversaandeel

C A EO SE SA SR

12,5 % 12,5 % => Afstand van 50% 25,0 % van de totale rechten 30,0 % 10,0 % 10,0 %

Dit heeft dus geen invloed op de aandelen van de auteurs en de originele uitgever. 2.8. Clausule over bewerkingen, vertalingen en adaptaties Als de uitgever of subuitgever het werk mag laten bewerken of vertalen, dan moet er een clausule zijn die bepaalt of dit mag gebeuren -

met de toestemming van de auteurs, na eerst hun akkoord gevraagd te hebben of zonder de toestemming van de auteurs d.w.z. dat zij bij de ondertekening van het contract reeds hun akkoord geven.

2.9. Datum waarop het contract is afgesloten Als deze datum ontbreekt dan geldt de dag van ontvangst van de bijlage bij het originele uitgavecontract als begindatum. 2.10. Handtekening Alle rechthebbenden die in het uitgavecontract betrokken zijn, moeten het contract ondertekenen.

3. Hoe de opzegging of ontbinding van een uitgavecontract melden? Als een van de partijen vindt dat de tegenpartij zijn verplichtingen niet nakomt, kan men besluiten het contract te ontbinden. Er zijn drie mogelijkheden om een contract te verbreken: 1. alle partijen gaan akkoord met de verbreking van het contract

13

2. de eiser stapt naar het gerecht 3. het contract bevat een clausule hieromtrent Dit is een mogelijke formulering van de clausule over de ontbinding: Bij nalatigheid van een contractant om alle of een deel van zijn verplichtingen na te komen kan de andere contractant hem per aangetekend schrijven in gebreke stellen. Indien de eerstgenoemde contractant zes maanden na verzending van deze brief nog steeds in gebreke blijft, dan wordt het contract van rechtswege ontbonden. De ontbinding van een uitgavecontract meldt u door ons een kopie op te sturen van het aangetekend schrijven dat aan de tegenpartij gericht is.

4. De voorschotregeling Bij het afsluiten van een uitgavecontract kan de uitgever een voorschot op de auteursrechten uitbetalen aan de auteur(s). 4.1 Voorschotten terugvorderbaar op de mechanische reproductierechten De uitgever recupereert dit voorschot op de mechanische reproductierechten van de auteur(s): die rechten worden uitbetaald aan de uitgever tot het voorschot is ingelopen. De uitgever moet SABAM verwittigen wanneer het voorschot ingelopen is. De uitgever kan het voorschot enkel terugvorderen op werken die bij hem in uitgave zijn. Een voorschotregeling wordt bij SABAM aangemeld door de uitgever met een kopie van het uitgavecontract, medeondertekend door de auteur(s), waarin het bedrag van het voorschot vermeld is. Bij iedere repartitie delen we op de afrekeningsstaten van de auteur(s) en van de uitgever het bedrag mee dat al is uitbetaald aan de uitgever. Zo kunnen beide partijen de stand van de voorschotregeling volgen. 4.2 Voorschotten terugvorderbaar op alle rechten De uitgever recupereert dit voorschot op zowel de mechanische reproductierechten als de uitvoeringsrechten van de auteur(s). Daarvoor ondertekenen uitgever en auteur een overdracht van schuldvordering. Dit is een afzonderlijke akte los van het uitgavecontract. In de overdracht van schuldvordering staat duidelijk 1. het bedrag van het uitgekeerde voorschot 2. de uitdrukkelijke bepaling dat het voorschot op alle auteursrechten van de intellectueel rechthebbende ingelopen mag worden 3. dat de uitgever verplicht is SABAM op de hoogte te brengen wanneer de schuldvordering ingelopen is

14

BIJLAGEN Verklarende woordenlijst Aangifte Aanmelden of indienen van een werk door een lid van SABAM. Dit gebeurt met een aangifteformulier. Aangifteformulier (of aangiftebulletin) Het formulier waarmee een werk wordt aangegeven. Adaptatie Aanpassing van een tekst van een werk. Ook een vertaling van een tekst kan beschouwd worden als een adaptatie. Adaptator of tekstbewerker/-aanpasser Persoon die de tekst zo aanvult of verandert dat het werk door zijn creatieve bijdrage een persoonlijke stempel gaat dragen. Afrekening Uitbetaling van de auteursrechten door SABAM aan de rechthebbenden. De afrekeningsstaat is het overzicht van de uitbetalingen. Aleatorische muziek Muziek die behoort tot het ernstige genre en waarvan de uitvoering afhankelijk is van het toeval. Algemeen contract Contract tussen een originele uitgever (= afstanddoende partij) en een subuitgever (=verkrijgende partij) waarbij voor een verzameling van werken (= catalogus) de originele uitgever (een deel van) de rechten afstaat aan de subuitgever. Arrangeur of bewerker Persoon die de muziek zo aanvult of verandert dat het werk door zijn creatieve bijdrage een persoonlijke stempel gaat dragen. Auteur In de ruime betekenis of auteursrechtelijke betekenis van het woord (zoals in auteursrechten, auteursmaatschappij en auteursaangifte) is het de verzamelnaam voor componisten, tekstdichters, bewerkers, adaptators, vertalers. In de enge betekenis van het woord is het de tekstdichter of de tekstschrijver, dit is de persoon die de woorden of de tekst geschreven heeft. Auteursaangifte Een auteursaangifte, ook auteursdeclaratie of manuscriptdeclaratie genaamd, is de aangifte van de werken door de auteurs (componist, auteur, bewerker, adaptator/vertaler). Beschermde werken Dit zijn werken die door de auteurswet beschermd zijn. De werken zijn beschermd tot 70 jaar na het overlijden van de langstlevende auteur. Deze bescherming is automatisch en ontstaat samen met het werk. Na de wettelijke beschermingsperiode komt het werk in het publiek domein terecht. Bewerker Zie arrangeur.

Bewerking Aanpassing van een muziekwerk. Bezetting Aantal en soorten instrumenten waarvoor een muziekstuk geschreven is. Catalogus Verzameling van werken die onder een algemene afstand vallen. Zie ook algemeen contract. Componist Persoon die de muziek gemaakt of gecomponeerd heeft. Co-uitgavecontract Een schriftelijke overeenkomst tussen de originele uitgever en een co-uitgever waarin de modaliteiten van de co-uitgave vastgelegd zijn. Co-uitgever Is de uitgever die met de originele uitgever een co-uitgavecontract afgesloten heeft waardoor ze samen een of meerdere werken beheren. De co-uitgever verkrijgt op zijn beurt een deel van de uitgeversrechten. Cover Heropname van een bestaand werk door een andere artiest, al dan niet in een bewerking. Declaratie Zie aangifte. Duur van copyright Is de duur van de wettelijke beschermingsperiode. Zie beschermde werken. Elektroakoestische muziek Werken die behoren tot het ernstig genre en die gerealiseerd zijn met/op klankdragers. Geautoriseerde versie Versie van een werk die toegestaan is door de houder van het adaptatie-/bewerkingsrecht: de auteur(s) als het een onuitgegeven werk is, en meestal de uitgever als het over een uitgegeven werk gaat. Individueel contract Contract tussen een originele uitgever (= afstanddoende partij) en een subuitgever (=verkrijgende partij) waarbij voor één of een beperkt aantal werken (bv. de werken voorkomend op een cd) de originele uitgever (een deel van) de rechten afstaat aan de subuitgever. Synoniemen: particulier contract, titelcontract. Instrumentatie Het verdelen van de partijen over verschillende soorten instrumenten. Lokale versie Een nieuwe versie toegestaan door een subuitgever (bv. een vertaling naar het Nederlands van een oorspronkelijk Engelstalig werk). Manuscript Handgeschreven exemplaar (bv. partituur) van een (meestal nog niet uitgegeven) werk.

16

Maxiversie Langere, meestal extra dansbare versie van een werk. Medley Muziekstuk dat samengesteld is uit fragmenten van verschillende werken. Naburige rechten Dit zijn de rechten ten gunste van de uitvoerende kunstenaars, de producenten van geluids- en audiovisuele werken en de omroepen. Onderschriften Aan de onderkant van het filmbeeld getoonde vertaling van de gesproken dialoog. Synoniem: ondertitels. Opvoeringsrechten Zijn auteursrechten die geïnd worden n.a.v. een publieke opvoering van beschermde werken: theater, dans, ballet, opera, ..... Originele rechthebbenden Verzamelnaam voor de auteurs en de originele uitgever(s) en co-uitgever(s). Originele uitgever Is de uitgever die met de auteurs (componisten, tekstschrijvers …) een uitgavecontract heeft afgesloten en aldus een deel van de rechten, de zogenaamde uitgeversrechten of uitgaverechten, heeft verkregen. Orkestratie Het schrijven of bewerken van een muziekstuk voor orkest. Parodie/Pastiche Spottende nabootsing van een ander werk. Een bestaand werk mag geparodiëerd worden in een ander kunstwerk indien de bedoeling humoristisch of kritisch is en er geen verwarring mogelijk is met het oorspronkelijke werk. Particulier contract Zie individueel contract. Plagiaat Het opzettelijk kopiëren van belangrijke karakteristieke fragmenten van een werk. Potpourri Zie medley. Producent De firma die de geluidsdrager vervaardigt. Een uitgever kan tevens producent zijn. Producenten kunnen geen auteursrechten innen, maar wel naburige rechten. Zij kunnen zich dus niet bij SABAM aansluiten in hoedanigheid van producent. Publiek domein Werken die niet meer door de auteurswet beschermd zijn en waarvan het gebruik dus vrij is en vrijgesteld van auteursrechten, behoren tot het publiek domein. Rechthebbenden Zijn alle personen die in een werk betrokken zijn en aldus recht hebben op een deel van de auteursrechten (zie ook originele rechthebbenden).

17

Remix Herwerkte, meestal extra dansbare versie van een nummer door toevoeging van extra instrumenten, speciale effecten en samples. Repartitie Verdeling van de rechten. Ook de verrichting waarbij de geïnde bedragen, d.w.z. de auteursrechten, worden verdeeld tussen de rechthebbenden. Reproductierechten De auteursrechten die geïnd worden n.a.v. het reproduceren van werken, hetzij grafisch (partituur), hetzij op een geluidsdrager (cd, cassette, vinyl) of op een audiovisuele drager (videocassette, dvd). Sample Een geluidsfragment in digitale vorm. Split-copyright Een uitgegeven werk waarbij niet alle auteurs een contract hebben afgesloten met dezelfde uitgever. Subadaptator Tekstbewerker van een werk waarvoor de toestemming voor de adaptatie moet gevraagd worden aan de plaatselijke subuitgever. Subarrangeur Bewerker van een werk waarvoor de toestemming voor de bewerking moet gevraagd worden aan de plaatselijke subuitgever. Synoniem: subbewerker. Subauteur Vertaler van een werk waarvoor de toestemming voor de vertaling moet gevraagd worden aan de plaatselijke subuitgever. Subuitgever Is de uitgever die via een subuitgavecontract (een deel van) de rechten van één of meerdere werken of een catalogus verkregen heeft van een originele uitgever in ruil voor het bevorderen van de exploitatie van de werken in bepaalde gebieden. Er zijn twee mogelijkheden: 1. de originele uitgever is lid van SABAM en heeft een subuitgavecontract afgesloten met een buitenlandse subuitgever (bv. met een Canadese subuitgever voor de promotie van de Belgische werken in Canada). 2. de subuitgever is lid van SABAM en heeft een subuitgavecontract afgesloten met een buitenlandse originele uitgever (bv. met een Canadese originele uitgever voor de promotie van de Canadese werken in België). Tekstbewerker Zie adaptator. Tekstdichter/Tekstschrijver Zie auteur (in de enge betekenis). Titelcontract Zie individueel contract. Uitgavecontract Is een schriftelijke overeenkomst tussen de auteur(s) en de uitgever betreffende de uitgave van een werk. Andere benamingen:

18

1. Overeenkomst van overdracht en uitgave van een muziekwerk: overdracht in de betekenis dat de auteurs een deel van hun rechten overdragen aan de uitgever. 2. Afstandsakte: afstand in de betekenis dat de auteurs een deel van hun rechten afstaan aan de uitgever. 3. Overdrachtscontract, enz... Uitgever Natuurlijk persoon of rechtspersoon die door een contract de gebruiksrechten geniet op een auteursrechtelijk beschermd werk en die op basis van zijn contractuele verplichtingen het werk reproduceert en verspreidt en daarvoor in ruil een overeengekomen deel van de auteursrechten ontvangt. Uitgeversaangifte Een uitgeversaangifte, ook uitgeversdeclaratie genaamd, is de aangifte van de uitgavecontracten door de originele uitgever, de co-uitgever of de subuitgever. Uitvoeringsrechten Zijn auteursrechten die geïnd worden n.a.v. een publieke uitvoering (concerten, muziekfestivals, ...) van beschermde werken. Verdeelsleutel De berekeningswijze van de verdeling van de auteursrechten onder alle in het werk betrokken personen. De verdeelsleutel bepaalt het aandeel in de rechten van de rechthebbenden. Voor de uitvoeringsrechten worden de verdeelsleutels uitgedrukt in breuken en voor de mechanische reproductierechten worden ze uitgedrukt in % (zie bijgevoegde tabel). Versie Adaptatie of bewerking van een werk.

19

Verdeelsleutels UITVOERINGSRECHTEN

1. Onuitgegeven werken

2: Uitgegeven werken

a) de uitgever krijgt 4/12

C

12/12

C E

8/12 4/12

C AR

10/12 2/12

C AR E

6/12 2/12 4/12

C A

6/12 6/12

C A E

4/12 4/12 4/12

C AR A

5/12 2/12 5/12

C AR A E

3/12 2/12 3/12 4/12

C A AD

5/12 5/12 2/12

C A AD E

3/12 3/12 2/12 4/12

C AR A AD

5/12 1/12 5/12 1/12

C AR A AD E

3/12 1/12 3/12 1/12 4/12

b) de uitgever krijgt 6/12

C E

6/12 6/12

C A E

3/12 3/12 6/12

C A AD E

9/48 9/48 6/48 24/48

A

12/12

A E

8/12 4/12

A E

6/12 6/12

A AD

10/12 2/12

A AD E

6/12 2/12 4/12

A AD E

4/12 2/12 6/12

20

Sl. 3: werken in subuitgave: a) het aandeel van de uitgever bedraagt aan de basis 4/12 Voor Belgische werken zijn volgende sleutels van toepassing: Auteurs Uitgever Subuitgever

E SE

8/12 4/12

Auteurs Uitgever Subuitgever

E SE

8/12 2/12 2/12

Als de uitgever volgens het uitgavecontract 50 % van de totale rechten aan de subuitgever mag afstaan, kunnen ook de sleutels onder punt b) toegepast worden. Ook voor buitenlandse werken verwijzen wij naar punt b). b) het aandeel van de uitgever bedraagt aan de basis 6/12 Auteurs Uitgever Subuitgever

E SE

6/12

Auteurs Uitgever Subuitgever

E SE

6/12 4/12 2/12

Auteurs Uitgever Subuitgever

E SE

6/12 3/12 3/12

E SE

6/12 2/12 4/12

Auteurs Uitgever Subuitgever

6/12

c) subbewerkingen/subadaptaties Voor Belgische werken (d.w.z. werken uitgegeven door een Belgische uitgever) geldt dat het aandeel van de subbewerker/-adaptator 2/12 bedraagt. Als er zowel een subbewerker als een subadaptator is, krijgt elk 1/12. Deze aandelen worden afgehouden van het deel van de auteurs. Voor niet-Belgische werken geldt dat de subbewerker/-adaptator maximaal 2/12 kan ontvangen. De vereniging waarbij de originele rechthebbenden zijn aangesloten, heeft hierin het laatste woord. Zo bedraagt het aandeel van de subadaptator vaak 2/16 voor Amerikaanse werken. Ook voor niet-Belgische werken wordt het aandeel van de subbewerker/-adaptator in principe afgehouden van het deel van de auteurs (uitz.: subbewerkingen van Amerikaanse werken).

21

MECHANISCHE REPRODUCTIERECHTEN

Sl. 1: onuitgegeven werken

Sl. 2: werken in uitgave a) basissleutel

C

100 %

b) alternatieve sleutel

C E

50 % 50 %

C AR

90 % 10 %

C AR E

50 % 10 % 40 %

C A

50 % 50 %

C A E

25 % 25 % 50 %

C AR A

40 % 10 % 50 %

C AR A E

25 % 10 % 25 % 40 %

C A AD

50 % 40 % 10 %

C A AD E

25 % 15 % 10 % 50 %

C AR A AD

40 % 10 % 40 % 10 %

C AR A AD E

25 % 10 % 15 % 10 % 40 %

A E

50 % 50 %

A AD E

40 % 10 % 50 %

A

A AD

100 %

90 % 10 %

22

C AR E

40 % 10 % 50 %

C AR A E

20 % 10 % 20 % 50 %

Sl. 3: werken in subuitgave De enige voorwaarde is dat maximaal de helft van het aandeel van de intellectueelrechthebbenden aan de subuitgever kan afgestaan worden. De subuitgever kan dus hoogstens 75 % van de rechten krijgen (= het volledige uitgeversaandeel + de helft van het aandeel van de intellectueel-rechthebbenden). Meestal bepaalt het uitgavecontract dat de uitgever 50 % van de totale rechten aan de subuitgever mag afstaan. In dergelijk geval zijn volgende verdelingen van toepassing: Auteurs Subuitgever

SE

50 % 50 %

Auteurs Subadaptator Subuitgever

SA SE

50 % 10 % 40 %

Auteurs Subbewerker Subuitgever

SR SE

50 % 10 % 40 %

Auteurs Subbewerker Subadaptator Subuitgever

SR SA SE

50 % 5% 5% 30 %

Zijn de originele rechthebbenden niet aangesloten bij een auteursvereniging, dan worden volgende verdelingen toegepast: Subuitgever

SE

100 %

Subadaptator Subuitgever

SA SE

10 % 90 %

Subbewerker Subuitgever

SR SE

10 % 90 %

Subbewerker Subadaptator Subuitgever

SR SA SE

10 % 10 % 80 %

23