Dat buitenlandse arbeiders in

‘

dixit

se

01

krant over

samenleving gezondheid werk

‘Een mens heeft het nodig om op een vast moment een streep te trekken onder de voorbije periode.’ Wim Vandewiele, zingevingscoördinator van het ACW

Regio Mechelen Vrijdag 11 januari 2013

Lees meer op pagina 9

ACV BIE strijdt tegen sociale dumping

www.acw.be www.cm.be www.acv-online.be

Okra lanceert jaarthema ‘Ik vind de aarde leuk!’

Fraude neemt bouwvakkers in de maling Op Belgische bouwwerven zijn hoe langer hoe meer arbeiders uit Oost- en Zuid-Europa illegaal aan de slag. ‘Zij worden uitgebuit. En ondernemingen die hen al te goedkoop inzetten, beconcurreren zowel onze bouwvakkers als eerlijke bedrijven’, alarmeren Stefaan Vanthourenhout en Ronny Matthysen van ACV bouw - industrie & energie (BIE).

Luc Fourie: ‘Nu gooi ik minder brood weg’.

3

D

at buitenlandse arbeiders in België komen werken, is niet nieuw,’ zegt Ronny Matthysen, secretaris van ACV BIE in Antwerpen. ‘Met de uitbreiding van de Europese Unie in 2004 kwamen eerst Polen hier werken en in hun kielzog Roemenen, Bulgaren, Esten, Letten, Litouwers, Hongaren en Tsjechen. Sinds de economische crisis komen er nu ook meer en meer Zuid-Europeanen bij.’

Wat betaal je in 2013?

Buitenlandse arbeiders werken 6 dagen op 7, tot 14 uur per dag, tegen 6 à 7 euro per uur. Ronny Matthysen, secretaris ACV BIE

‘Op zich is dat geen probleem. Buitenlandse ondernemingen met activiteiten in hun land mogen werknemers tijdelijk in België tewerkstellen’, verduidelijkt Stefaan Vanthourenhout, voorzitter van ACV BIE. ‘De arbeider betaalt sociale zekerheid in zijn thuisland en hij volgt de loon- en arbeidsvoorwaarden van het land waarin hij tewerkgesteld is.’

Jobs bedreigd ‘Maar in de praktijk omzeilen heel wat buitenlandse bouwbedrijven de wet’, stelt Ronny Matthysen vast. ‘Zij worden speciaal opgericht alleen maar om werknemers in het buitenland tewerk te stellen. En zij respecteren onze loon- en arbeidsvoorwaarden niet. Hun arbeiders werken 6 dagen op 7, tot 14 uren per dag, tegen 6 à 7 euro per uur. Terwijl het minimumuurloon in de bouw

13 à 14 euro is. Belgische bouwvakkers worden hierdoor in hun job bedreigd. Dat er tot meer dan de helft anderstaligen op de werkvloer zijn, bemoeilijkt ook de communicatie op de werf en zo komt de veiligheid in gevaar.’

om zo de werknemers beter te beschermen. Iedereen mag hier komen werken. Maar wie op de werf komt, moet legaal op de werf zijn.’ Griet Verhoeyen

13 talen ‘Als vakbond informeren en ondersteunen wij Belgische bouwvakkers, maar ook de buitenlandse werkkrachten, die uitgebuit worden’, zegt Stefaan Vanthourenhout. ‘Wij maken folders voor hen in 13 talen en zij vinden steeds meer de weg naar het ACV. Natuurlijk zijn ook bedrijven die het correct spelen het slachtoffer van de fraude. De concurrentieslag maakt de markt kapot.’

Achterpoortjes toe ‘Wij roepen Europa op om de sociale inspectie in de bouw beter te coördineren. In de Europese Commissie is een nieuwe nalevingsrichtlijn in de maak. ACV BIE lobbyt om de achterpoortjes in de wet te sluiten,

Actie tegen sociale dumping in de bouw ACV bouw - industrie & energie roept op om deel te nemen aan de Europese manifestatie tegen sociale fraude op werven.

✔✔woensdag 23 januari - 11 uur

CM-consulent Peggy Ghekiere loodst je door de tarieven van de zorgverleners.

5

Kilootje minder voor mama’s en papa’s Ben je voltijds ouder? Dan is het soms zo druk dat er geen tijd meer is om gezond te eten of te bewegen. Kilootje minder zet je op de juiste weg.

8

‘Werkloos worden kan iedereen overkomen.’

Brussel-Noord

jaargang 69 ¬ visie nummer 1 ¬ afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 ¬ volgend nummer op 25 januari 2013

Regionieuws

14 16

2 ver

¬ onze samenleving

WOORD

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

ING Femma reiscafé

Kracht, ook in tegenspoed Na de gezellige drukte van kerst en Nieuwjaar nemen we de draad van alledag weer op. Ik wens je alle gezondheid en geluk, want daarmee start alles.

Op reis met madammen ‘only’ Op vakantie gaan met een bende vrouwen, lijkt je dat wat? FemmaVrouwenreizen doet het al jaren, van een citytrip naar Rome tot een pelgrimstocht naar Compostela. Op zondag 3 februari kun je het nieuwe reisaanbod ontdekken in Mechelen.

Stem op KAJ voor de Groene Bril

Daarom is het des te erger om vast te stellen dat hier 15 procent van de mensen in armoede leeft. Dat 2013 omwille van de economische crisis een moeilijk jaar wordt, hoor ik overal.

De christelijke arbeidersbeweging en haar deelorganisaties zullen in het nieuwe jaar straffe dingen realiseren. Het ACW springt in 2013 in de bres voor verkeersleefbaarheid. CM viert 50 jaar ziekteverzekering. Meer dan 28 000 verkozen ACV-délégués zetten zich dagelijks in voor hun collega’s. Pasar zet 75 kaarsjes op de taart. Okra, Femma, kwb, K AJ, Wereldsolidariteit, Ziekenzorg en Familiehulp stropen de mouwen op voor duurzaamheid, creativiteit, sociale bescherming en kwaliteit van leven, voor iedereen.

www.twitter.com/ACW_tweet

www.facebook.com/acwvisie

Mensen zullen mensen naar betere tijden dragen. Patrick Develtere

E-zine voor ACW-vrijwilligers Ben je ACW-vrijwilliger of kartrekker en ontvang je e-BruisPlus nog niet? Schrijf je snel in op www.acw.be en ontvang het e-zine, met inspiratie en info voor plaatselijk ACW-werk.

Als we de statistieken mogen geloven, staan we er niet slecht voor. We leven in het vijftiende beste land qua gezondheid, werk, welvaart en veiligheid, vóór Duitsland en de VS. De gemiddelde koopkracht van de Belg is de laatste twintig jaar met 32 procent toegenomen. En we hebben tot op vandaag een sterk sociaal model, dat de scherpste kanten van de crisis afrondt.

Ik wens je de moed om muren af te breken en bruggen te bouwen. Met familie, vrienden, buren, dorp- of stadsgenoten en met wie uit de boot valt. De drive om je talenten te ontplooien en je dromen te realiseren. Het geloof dat je goede dingen gaan overkomen. De kracht om ervoor te blijven gaan, in voor- en tegenspoed. Ik wens ook rechtvaardigheid voor alle Arcospaarders, die recht hebben op de garantie die door het federaal parlement bij wet werd ingesteld.

knipsels

‘Vrouwen onder elkaar hebben oog voor andere dingen’, vindt Femmareisbegeleidster Veerle Vlasselaer.

M

anlief mag voor één keer thuisblijven: met FemmaVrouwenreizen ga je op vakantie met enkel en alleen madammen. Geen commerciële bedoening met allerlei betalende uitstapjes, maar een land ontdekken in goed gezelschap. ‘Op reis gaan met vrouwen is een unieke ervaring’, vindt Femmabegeleidster Veerle Vlasselaer. ‘Vrouwen onder elkaar hebben oog voor andere dingen. We dragen zorg voor elkaar en hebben een luisterend oor. Als we ‘s avonds napraten, zijn de gesprekken anders dan als er mannen bij zijn. Zo ontstaat er een speciale band tussen de reisgenoten.’

Betoverende reis Sommige deelnemers gaan voor de eerste keer zonder partner op vakantie, andere zijn ervaren reizigers. Daarom is het reisaanbod divers: van een weekendje naar de

Champagnestreek tot een tiendaagse in Egypte, van een wandelvakantie in de Genkse natuur tot een betoverende rondreis in Marokko. ‘Veel van onze begeleidsters hebben ter plaatse persoonlijke contacten opgebouwd’, weet Veerle Vlasselaer. ‘Daardoor kom je op plekken waar je als gewone toerist nooit komt. We bezoeken sowieso wat je gezien moet hebben. Maar daar voegen we nog extra’s aan toe.’ Lieve Van den Bulck

✔✔Benieuwd naar het aanbod? Kom

dan naar het Reiscafé op zondag 3 februari in de Thomas More Hogeschool in Mechelen (Zand­ poort­vest 13, 13 tot 17.30 uur). Je kunt er ook meedoen aan een gezellig naaisalon. Zo vertrek je misschien naar huis met een lin­ nen zak of een kleine toilettas.

Jongerenbeweging KAJ is genomineerd voor de Groene Bril 2013. Met die prijs wil Jong Groen deze keer organisaties in de bloemetjes zetten die het opnemen voor jonge werkzoekenden. KAJ bevroeg vorig jaar meer dan 1 000 jongeren over hun ervaring met interimwerk en bundelde heel wat klachten in het zwartboek interim. Deze actie haalde heel wat media-aandacht.

✔✔Surf snel naar

www.jonggroen.be/degroene­ bril en stem op KAJ.

Okra-Reizen, Trefpunt 55+ Cyprus 3 - 17 maart 15-daags verblijf in Cyprotel Laura Beach 4* (Paphos), all incl., 1 050 euro. Andalucia 16 - 26 maart Achtdaagse rondreis in volpension, driedaags verblijf in hotel Triton 4* (Benalmàdena) in halfpension, met Nederlandstalige gids, 1 380 euro. Annulatieverzekering en Okrareisleider inbegrepen. Programma en bestelbon: www.okra.be, via activiteiten en reizen.

✔✔Info & inschrijven (niet op vrij­ dag) bij Lucie: 02 246 39 44 of [email protected].

beelding

ver

Geef jij ook een kom soep? In het Soeppunt van Vluchtelingen­ werk Vlaanderen in Brussel geven vrijwilligers soep en informatie aan asielzoekers. Dat gebeurt al op de eerste dag van hun aankomst in ons land. Heel wat asielzoekers gingen op de vlucht voor oorlog, geweld of vervolging. In het Soeppunt vinden ze een eerste gastvrij onthaal. Een kom soep is vaak een aanknopingspunt voor een gesprek: ‘Toen ik pas in België aankwam, was ik bang en onzeker’, zegt Alhadi, woordvoerder van een vrijheidsbeweging. ‘Ik vluchtte weg uit Soedan, omdat ik er bedreigd werd. In het Soeppunt kwam ik tot rust’. Wil jij dit initiatief steunen? Dat kan.

✔✔www.vluchteling­enwerk.be/ soeppunt, 02 274 00 20

¬ onze samenleving

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

3

Okra vindt de aarde leuk!

‘Nu gooi ik minder brood weg’ Jürgen Doom

Heb jij al goede voornemens voor 2013? Luc Fourie (61) wel. ‘Ik ga een jaar lang duurzamer proberen te leven. En ik wil ook andere leden van Okra aansteken om mee te doen, zonder op levenskwaliteit in te boeten.’ Wat wil je nog veranderen? ‘Ik drink kraantjeswater in plaats van f lessenwater en ook op onze Ok raactiviteiten gaan we dat doen. Ik heb een lange fietsbroek en handschoenen gekocht om ook in de winter te fietsen. Om het Okra-boekje te kopiëren neem ik nu de fiets en ik ben sneller terug dan met de auto, die ik in de stad toch niet geparkeerd krijg. Ik reis niet met het vliegtuig, maar dat telt niet, want ik heb er schrik in (lacht). Ik heb twee kratten gekocht om mijn inkopen mee te doen. Daarmee spaar ik drie plastic zakken uit per week. Als alle Okra-leden dat doen, is er een hoop afval minder.’ Zal je inspanning iets uithalen, denk je? ‘Ik ga de wereld niet redden. En als ik te fanatiek zou zijn, zou geen enkel ander Okra-lid mij volgen. Ik wil ook niet op mijn levenskwaliteit inboeten. Ik eet doodgraag vlees. Een vegetariër zal ik dus niet worden, maar een keer per week zonder vlees moet wel kunnen. Mijn cholesterol en gewicht zitten tegen de limiet. Mijn voornemen zal de planeet, maar ook mijn eigen gezondheid ten goede komen.’ Griet Verhoeyen

De ecologische voetafdruk van Luc Fourie zal in 2013 kleiner worden: ‘Ik ga de wereld niet redden, maar ik ben mij meer bewust van wat ik verbruik.’

B

lijft de planeet leefbaar voor onze kinderen en kleinkinderen? Als het aan ouderenbeweging Okra ligt wel. Okra gaat de komende twee jaar werken aan meer duurzaamheid, onder de slogan ‘Ik vind de aarde leuk!’. Luc Fourie, voorzitter van Okra-trefpunt Hoegaarden en grootvader van vijf kleinzonen, is klaar voor de uitdaging: ‘Het is voor die klein mannen dat ik het doe’. Wat ben je van plan? ‘Ik ben één van de achttien Low Impact Vr ijwillige r s v a n Ok r a e n g a m ijn ecologische voetafdruk een jaar lang proberen te verkleinen. Over de manier waarop ik mijn levensstijl duurzamer

Mijn voornemen zal de planeet, maar ook mijn eigen gezondheid ten goede komen. Luc Fourie, Low Impact Vrijwilliger van Okra

maak, vertel ik samen met de andere v r ij w i l l i ge r s op on z e blo g (www. ikvinddeaardeleuk.be, red.). We gaan ook op pad met ons verhaal in de Okra-trefpunten.’ Hoe raakte je daarvoor gemotiveerd? ‘Ik heb tot nu toe nooit van de planeet

wakker gelegen. Ik sorteer mijn afval, heb een serreke en rijd veel met de fiets, maar ik deed dat niet uit overtuiging. Sinds ik vor ming kreeg van Steven Vromman, de Vlaamse Low Impact Man bij uitstek, ben ik mij meer bewust van wat ik verbruik. Zo ontdekte ik dat wij in ons gezin veel brood weggooien. Ik probeer mij nu voor te stellen wat er allemaal nodig is om dat brood te maken: geploegde en bemeste grond, gedorst en gemalen graan, eieren van kippen die maïs eten in een stal, verwarming om mijn brood te doen rijzen, in Zuid-Amerika gekapte bomen voor mijn broodzak, brandstof uit het Midden-Oosten om die broodzak naar hier te vervoeren… Ik gooi nu minder brood weg.’

Aan de slag voor de planeet Wil je de vorderingen van Luc en de andere Low Impact Vrijwilligers van Okra op de voet volgen? Wil je weten welke uitdagingen Okra-trefpunten kunnen aangaan? Wil je alles weten over ‘Ik vind de aarde leuk!’ en over de activiteiten en uitdagingen van Okra in 2013 en 2014? Wil je de Okra-klimaatshow van Low Impact Man Steven Vromman meemaken? Zoek je links naar interessante organisaties en websites over dit thema?

✔✔Surf dan snel naar

www.ikvinddeaardeleuk.be

Gedaan met wachtrijen aan schoolpoort Veel ouders kennen het probleem: je wil je kind inschrijven in een school, maar er is plaatsgebrek. Om de wachtrijen en het kamperen aan schoolpoorten te voorkomen, zijn de inschrijvingsregels veranderd. De regels om je kind in te schrijven, verschillen naargelang het gaat om een basisschool of een secundaire school. Ook als er in een bepaalde school of regio plaatsgebrek dreigt, zijn er andere spelregels. Informeer je zeker of dat in jouw school of

gemeente het geval is. Is er geen plaatsgebrek op de school van je keuze? Dan kun je je kind voor het eerste jaar van het kleuter-, lager of secundair onderwijs inschrijven vanaf 1 september of 1 maart in het voorafgaande schooljaar, dus maximum een jaar op voorhand. Voor de andere jaren van het secundair onderwijs kun je je kind inschrijven na de paasvakantie. Zorg er wel voor dat je steeds een schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering ontvangt.

Is er wel een plaatsgebrek in je stad of regio? Dan werken de scholen met een aanmeldingssysteem. Ouders kunnen dan tijdens de aanmeldingsperiode hun voorkeurscholen aanduiden. Die periode start ten vroegste na de kerstvakantie van het voorafgaande schooljaar. Na de aanmelding worden de vrije plaatsen verdeeld over alle kinderen. Elke regio bepaalt zelf de criteria voor die verdeling, bijvoorbeeld de afstand tot de school of het tijdstip van aanmelden. Daarna kun-

nen ouders hun kind inschrijven in de toegewezen school. Vond je in geen enkele school plaats voor je kind? Of was je niet op tijd aangemeld of ingeschreven? Dan neem je best contact op met het lokaal overlegplatform (LOP). Wanneer de school je laat weten dat er voorlopig geen plaats is, krijg je bij dat bericht de contactgegevens van het LOP. Lieve Van den Bulck

4

post

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

VACATUREm/v CM

• Business specialist process & development gezondheidszorg

Ontmoetingsplaatsen voorzien

• Senior business coördinator

Als weduwe van 80 jaar wil ik graag reageren op het artikel over eenzaamheid (Visie nr. 33). Wie niet ziek is, materieel niets te kort komt, zich nog met eigen wagen kan verplaatsen en ‘vrienden’ heeft, mag niet aangeven dat hij zich alleen voelt. Ik heb twee zonen die een heel eind weg wonen en ik heb geen familie meer. Mijn buren zoeken geen contact. Ouderenverenigingen trekken mij niet echt aan. Mijn voorstel is om in de gemeente ontmoetingsplaatsen te voorzien, zeker in het weekend. Want een zondag alleen is zo triestig. Als je niemand hoort of ziet duurt de dag lang. ‘Op-Stap’ van Ziekenzorg CM vind ik een schitterend initiatief tegen eenzaamheid. ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Onbepaalde duur – voltijds – Brussel

✔✔Meer vacatures en info: www.cmjobs.be

ACV-Openbare Diensten

• Stafmedewerker gewestelijke openbare vervoermaatschappijen en privé-autobusbedrijven • Vakbondsverantwoordelijke Vlaamse Overheidsdiensten Onbepaalde duur – voltijds – Brussel

Thuis blijven wonen

Solliciteer vóór 15 januari via [email protected].

Mijn man (73) en ik (62) wonen ruim 30 jaar in onze gelijkvloerse bungalow. Allebei nog kerngezond, vroegen we ons drie jaar terug af hoe we onze woning konden aanpassen met het oog op ouder worden. In de slaapkamer ruilden we de kleerkast en de commode voor een kleinere en handige ladenkast en een stevige stoel. Zo kwam er bewegingsruimte vrij. Ook de tapijten haalden we weg. De andere kamer richtten we in als dressing. Handig, zo’n grote kleerkasten met spiegels en veel bergruimte. In de badkamer installeerden we een inloopdouche met twee stevige handvatten en een opklapbaar zitje. We kozen voor een hangkast onder de wasbak, wat het poetsen vergemakkelijkt. De blinkende vloertegels werden vervangen door een antislip vloer. Uit de living verwijderden we alle nutteloze snuisterijen, vazen en bijzettafeltjes. Van het salonmeubilair lieten we

✔✔Info?

openbarediensten.acv-online.be 02 208 23 15

Vokans vzw

• Leider afdeling in regio Mechelen-Rupel Vervangingscontract van 5 maanden – voltijds – Mechelen/Boom

• Leider afdeling in regio Waas en Dender Onbepaalde duur – voltijds – Sint-Niklaas Solliciteer vóór 22 januari via [email protected].

✔✔Info? www.vokans.be

SLEUTEL

WOORD

Zoek het sleutelwoord in de balk onderaan.

301

1. handvuurwapen, 2. kledingstuk, 3. bestuur, 4. armgewricht, 5. van blijvende waarde, 6. brillenmaker, 7. publiek, 8. terrein met kermisvermakelijkheden Oplossing onderaan pag. 20.

7

1

8

2 4

3

8 8

7

3

7

8

2

7

8

- 90

CROSSTRAINER Bremshey CR3 euro Geschikt voor iedereen die het plezier van fitness wil ontdekken. 549,40 euro

NU 459,40 euro

4

8

8

8

6

5

10

1

1

4

8 10

4

2

4

8

7

5

8

9 1

2

3

8

4

5

6

6

7

5

7 10 7

8

Net voor de feestdagen viel mijn moeder thuis en zij scheurde haar bekken. Niet alarmerend genoeg om in een overvol ziekenhuis te worden opgenomen, maar wel zeer hinderlijk voor een alleenstaande tachtigjarige thuis. In de eindejaarsperiode kun je immers bij weinig diensten terecht voor hulp. Een ziekenhuisbed konden we op de valreep bemachtigen en ook thuisverpleging kregen we geregeld. Maar op een toiletstoel moesten we wachten en wie weet wanneer kan mijn moeder een beroep doen op huishoudelijke hulp. Een invalide buurvrouw gaf haar op kerstavond wel een heerlijke feestmaaltijd. In afwachting van professionele hulp pendel ik nu tussen haar en mijn huis. Niet evident, want ik woon 25 km van haar en ben zelf alleenstaande invalide. Omdat ik een invaliditeitsuitkering krijg, mag ik volgens de regelgeving geen mantelzorg doen. Maar ik kan mijn moeder toch moeilijk aan haar lot overlaten. ••• An Goffa Wie een invaliditeitsuitkering krijgt, mag zich wel inzetten als mantelzorger. Want op dit moment bestaat er nog geen officiële erkenning voor mantelzorgers. Wil je met een invaliditeitsuitkering vrijwilligerswerk doen, moet je wel eerst contact opnemen met de adviserend geneesheer.

9 10

euro

NU TIJDELIJK AANBOD! Voorzien van een IPAD console* waardoor je op een efficiënte manier je trainingen kunt sturen. 549,40 euro

Een comfortabele en veilige loopband met een krachtige maar stille motor.

NU 849,40 euro

- 150 euro

OEFENFIETS Bremshey BF3 Ideaal voor revalidatie na gewrichtsof knieblessures en vaak gebruikt bij warming-up voor andere trainingen.

meet: • • • • •

- 15 % + GRATIS boek

IPAD niet inbegrepen, dit model tot einde voorraad *

LOOPTRAINER Bremshey RN2

WEEGSCHAAL Omron BF508

- 90

NU 459,40 euro

999,40 euro

4

5

Mantelzorg niet toegelaten

OEFENFIETS Bremshey BE5 i

percentage lichaamsvet body mass index (BMI) visceraal vet gewicht tot 150 kg datageheugen voor 4 personen • grafische interpretatie van vet%, BMI.

113,90 euro

NU 96,97 euro + GRATIS kookboek ‘Kilootje minder’ t.w.v. 24,95 euro

- 50

euro

SPORTBEHA Anita, sportieve look, extreme ondersteuning: • ademend high-tech materiaal • maximale steun ook in grote maten

-15 %

319,40 euro

NU 269,40 euro

6

slechts de helft staan. Ook de hinderlijke tapijten verdwenen. En de trede tussen de keuken en het terras werd weggewerkt door een hellend vlak. Vorige maand zat ik na een voetoperatie een tiental dagen in een rolstoel. Dankzij onze verbouwde woning kon ik me zelfstandig behelpen. Tijdig aan aanpassingswerken beginnen is mijn raad. ••• Nicole Van Belle, Lennik

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

In sommige vakjes staat een getal dat overeenkomt met een getal in de balk onderaan. De1letters die je in de vakjes met een getal -13 13:05 Pagina invult, kun je ook op de balk invullen. Verticaal vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord.

rd 301

UW

GEDACHT

ref 5527 54,95 euro* NU 46,71 euro* ref 5529 57,95 euro* NU 49,26 euro* *prijs verschilt naargelang cupmaat, het aanbod kan verschillen per winkel.

Op onze website en in de winkels vind je de actiefolder met de volldedige fitnessactie. Adressen en telefoonnummers van onze Thuiszorgwinkels vind je op de website of via 02 246 49 49.

Acties geldig in de Thuiszorgwinkels van 11 januari tot 9 februari 2013. Niet cumuleerbaar met andere kortingen en/of promotionele aanbiedingen. Prijzen inclusief recupel en bebat. Het aanbod kan verschillen per winkel.

www.thuiszorgwinkel.be 13 01 01 Visie fitness.indd 1

4/01/2013 15:18:04

5

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

JUISTE PRIJS

DE Hoeveel betaal je in 2013? Hoe weet je hoeveel je moet betalen bij de arts of een andere zorgverlener? In dit nummer vind je een greep uit de vele tarieven. ‘Op de website vind je er meer. En ben je op zoek naar andere bedragen, dan geven wij, de CM-consulenten, jou die met de glimlach’, zegt Peggy Ghekiere.

V

officiële tarieven, terwijl de ziekteverzekering hetzelfde terugbetaalt. Bij hen betaal je dus meer uit eigen zak.

oor de artsen blijven tot eind maart alvast dezelfde bedragen van 2012 gelden. Voor alle andere zorgverleners zijn er nieuwe bedragen’, weet Peggy. ‘Wat je in deze pagina’s vindt, zijn de honoraria die je betaalt bij een zorgverlener die de officiële tarieven aanrekent. Dit zijn de tarieven die zijn afgesproken met de ziekenfondsen. Wij spreken dan van een geconventioneerde arts, tandarts of kinesitherapeut. Niet-geconventioneerde zorgverleners kunnen meer vragen dan de

Thomas Legrève

Peggy Ghekiere is CM-consulent, zij loodst je door de tarieven van de zorgverleners.

Bij de huisarts

Huisartsen Nummer

Aard verstrekking

Honorari­ um

Gewoon verzekerden Tegemoet­ Remgeld koming

A

Verhoogde tegemoetkoming Tegemoet­ Remgeld koming

101076

23,67

17,67

6,00

22,17

1,50

Met GMD

23,67

19,67

4,00

22,67

1,00

28,99

28,99

0,00

28,99

0,00

Globaal medisch dossier 102771

Beheer GMD

-10 jaar Gewoon verz. Nummer

Aard verstrekking

Honorari­ um

Teg.

10-75 jaar Verh. teg.

Remgeld

‘In de tabel voor huisbezoeken zie je dat er verschillen zijn in de terugbetaling naargelang de leeftijd. Je ziet ook dat sommige mensen meer terugkrijgen van het ziekenfonds. Dat zijn bijvoorbeeld mensen met een laag inkomen. Denk je in aanmerking te komen voor de verhoogde tegemoetkoming, vraag dan gerust uitleg aan je CM-consulent.’

ls je naar de tabel van de huisartsen kijkt, zal je zien dat je - zeker voor een raadpleging - je voordeel doet als je een globaal medisch dossier of GMD hebt’, geeft Peggy mee. ‘Eens per jaar mag de huisarts een bedrag aanrekenen voor het bijhouden van je dossier. Dat bedrag wordt volledig terugbetaald.’

Raadpleging huisarts Raadpleging geaccrediteerde erkende huisarts

Elke prestatie heeft een nummer. Dat nummer vind je terug op het getuigschrift dat je meekrijgt om terugbetaling te vragen bij het ziekenfonds.’

Teg.

Gewoon verz.

Remgeld

Teg.

Remgeld

+75 jaar en chronisch zieken Verh. teg.

Teg.

Gewoon verz.

Remgeld

Teg.

Verh. teg.

Remgeld

Teg.

Remgeld

Huisbezoeken huisarts 103132

104215

104252

Bezoek door erkende huisarts Met GMD Bezoek door erkende huisarts tussen 18 en 21 uur Met GMD Bezoek door erkende huisarts van za. 8 uur tot ma. 8 uur Met GMD

35,54

47,27

53,32

27,54

8,00

33,54

2,00

22,11

13,43

32,77

2,77

23,11

12,43

32,77

2,77

27,54

8,00

33,54

2,00

23,11

12,43

32,77

2,77

26,84

8,70

33,61

1,93

36,19

11,08

44,75

2,52

30,94

16,33

42,94

4,33

31,94

15,33

42,94

4,33

36,19

11,08

44,75

2,52

31,94

15,33

42,94

4,33

31,94

15,33

42,94

4,33

40,35

12,97

50,57

2,75

34,94

18,38

48,72

4,60

35,94

17,38

48,72

4,60

40,35

12,97

50,57

2,75

35,94

17,38

48,72

4,60

35,94

17,38

48,72

4,60

Bij de specialist

J

e vindt hier ook een overzicht van de honoraria van de specialisten. Opnieuw: dit zijn de bedragen van de specialisten die de officiële tarie-

Specialisten ven aanrekenen. Er zijn veel meer huisartsen dan specialisten die dit doen. Maar dat verschilt nogal per specialisme. Je kunt op www.cm.be opzoeken of jouw arts de tarieven respecteert. Je kunt dat ook navragen bij je consulent.’ ‘Het is altijd goed om eerst naar je huisarts te gaan. Als hij het nodig vindt, zal hij je verwijzen naar een specialist. Als je een GMD hebt en de huisarts verwijst je, dan krijg je bij bepaalde specialisten eens per kalenderjaar vijf euro meer terugbetaald. Wie recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming betaalt al minder remgeld, maar ook voor die mensen gaat er nog eens twee euro af.’ De bedragen die je hier vindt, slaan alleen op een raadpleging bij de specialist. Hij kan daarnaast ook technische prestaties aanrekenen en zal daarvoor dan ook een nummer noteren op het getuigschrift voor het ziekenfonds.

Gewoon verzekerden Nummer

Aard verstrekking

Honorarium

Tegemoetk.

Remgeld

Verhoogde tegemoetkoming Tegemoetk.

Remgeld

Raadplegingen geaccrediteerd geneesheer-specialist 102292

Oncoloog

54,98

39,48

15,50

52,22

2,76

102550

Inwendige geneeskunde

38,72

26,57

12,15

36,15

2,57

102572

Kinderarts

35,54

22,47

13,07

32,78

2,76

102594

Cardioloog

35,53

23,38

12,15

32,96

2,57

102616

Gastro-enteroloog

35,53

23,38

12,15

32,96

2,57

102631

Pneumoloog

35,53

23,38

12,15

32,96

2,57

102653

Reumatoloog

50,78

35,28

15,50

47,30

3,48

102675

Neuroloog

49,55

34,05

15,50

46,54

3,01

102690

Psychiater

44,63

29,13

15,50

41,81

2,82

102712

Neuropsychiater

44,63

29,13

15,50

41,81

2,82

102756

Dermato-veneroloog

28,80

17,80

11,00

25,88

2,92

102874

Endocrino-diabetoloog

54,98

39,48

15,50

52,22

2,76

102911

Geriater

35,53

23,38

12,15

32,96

2,57

102535

Andere specialist (o.a. oogarts, gynaeco­ loog, orthopedist)

23,67

15,71

7,96

20,95

2,72

6

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

Bij de tandarts

W

ist je dat gewone tandzorg (orthodontie hoort daar niet bij) voor jongeren tot hun 18de verjaardag volledig wordt terugbetaald? ‘Op voorwaarde dat je naar een tandarts gaat die de officiële tarieven aanrekent’, geeft Peggy mee. ‘Volwassenen hebben er belang bij om regelmatig, zeker elk jaar, bij de tandarts langs te gaan. Indien je een

Tandartsen jaartje overslaat, krijg je voor het verwijderen van tandsteen maar de helft van de gewone terugbetaling. Wat sommige mensen niet weten, is dat het trekken van tanden bij volwassenen pas vanaf je 55ste verjaardag vergoed wordt. Je ziet in de tabellen ook dat je voor veel prestaties volledige terugbetaling krijgt als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming.’

Nr.

Honorarium

Aard verstrekking

Gewoon verzekerden Teg.

Verhoogde tegemoetkoming

Remgeld

Teg.

Remgeld

Raadplegingen vanaf 18de verjaardag 21,31

16,16

5,15

21,31

0,00

9,20

6,90

2,30

9,20

0,00

Idem 's nachts

19,94

14,96

4,98

19,94

0,00

301092

Raadpleging orthodontist

25,57

20,42

5,15

25,57

0,00

301114

Raadpl. parodontoloog

25,57

20,42

5,15

25,57

0,00

61,20

57,42

3,78

61,20

0,00

108,47

92,97

15,50

108,47

0,00

83,80

72,80

11,00

83,80

0,00

301011

Raadpleging

301055

Bijkomend honorarium dringende raadpleging, raadpleging zaterdag, zondag of feestdag

301070

Preventieve verzorging vanaf 18de verjaardag Mondonderzoek 301593

Eenmaal per kalenderjaar, van 18de tot 63ste verjaardag

Paradontaal mondonderzoek 301372

Eenmaal per kalenderjaar, van 18de tot 50ste verjaardag

Bewarende verzorging vanaf 18de verjaardag Behandeling en vulling wortelkanalen van eenzelfde tand 304312

Eén wortelkanaal

304533

Twee wortelkanalen

100,94

89,94

11,00

100,94

0,00

304555

Drie wortelkanalen

152,37

141,37

11,00

152,37

0,00

304570

Vier of meer

201,89

190,89

11,00

201,89

0,00

Vulling tanden 304371

Op één tandvlak

29,41

22,06

7,35

29,41

0,00

304393

Op twee tandvlakken

44,12

35,63

8,49

44,12

0,00

304415

Drie of meer vlakken

58,83

50,34

8,49

58,83

0,00

73,54

63,65

9,89

73,54

0,00

88,24

78,35

9,89

88,24

0,00

11,49

8,62

2,87

11,49

0,00

Andere vaak voorkomende verstrekkingen vanaf 18de verjaardag Opbouw knobbel of incisale rand van blijvende tand Opbouw van kroon 304452 van blijvende tand (min. 4 vlakken) Bijkomend honorarium 303590 adhesieve technieken - per tand Extracties of tanden trekken 304430

Vanaf 18de verjaardag 304754

Extractie van één tandwortel

33,31

24,99

8,32

33,31

0,00

304776

Extractie van verschillende wortels van één tand

44,42

33,32

11,10

44,42

0,00

35,81

26,86

8,95

35,81

0,00

25,32

18,99

6,33

25,32

0,00

Vanaf 55ste verjaardag 304850 Extractie 304872

Extractie bijkomende tand (in zelfde kwadrant en zelfde zitting)

Bij de kinesist

B

Thomas Legrève

ij de kinesitherapeut kun je enkel terecht met een voorschrift van de dokter. ‘De kinetarieven zijn best ingewikkeld’, weet Peggy. ‘Je hebt het gewone tarief A voor bijvoorbeeld nekpijn of een verrekking. Voor dezelfde aandoening kun je per kalenderjaar 18 kine-beurten krijgen tegen het normale terugbetalingstarief. Schrijft de dokter meer beurten voor tijdens hetzelfde jaar, dan krijg je daarvoor

minder terugbetaald. Na een operatie of in geval van een chronische aandoening, kun je 60 beurten terugbetaald krijgen. Daarvoor geldt tarief B.’ ‘Ga ook eens na of je kinesist geconventioneerd is’, raadt Peggy aan. ‘Want als dat niet het geval is, krijg je een kwart minder terugbetaald.’ ‘Heb je vragen over de kine-tarieven? Kom gerust eens langs in het CM-kantoor’,

Kinesitherapeuten Tarief A

Tarief B

Gewoon verz. Nummer

Aard verstrekking

Honora-rium

Teg.

Verh. teg.

Remgeld

Teg.

Gewoon verz.

Remgeld

Teg.

Verh. teg.

Remgeld

Teg.

Remgeld

Verstrekkingen in de praktijkkamer 560011

Individuele zitting van 30 minuten

560055

Ind. zitting van 30 min., indien nr. 560011 niet mag worden geattesteerd

560092

Consultatief onderzoek

21,96

16,15

5,81

19,61

2,35

17,66

4,30

20,31

1,65

-

7,30

-

9,26

-

8,40

-

9,82

-

21,96

14,99

6,97

19,03

2,93

17,26

4,70

20,18

1,78

22,34

15,28

7,06

19,32

3,02

17,55

4,79

20,47

1,87

-

7,02

-

9,27

-

8,34

-

9,96

-

22,34

14,13

8,21

18,75

3,59

16,85

5,49

20,16

2,18

Verstrekkingen bij de rechthebbenden thuis (incl. forfaitair supplement reiskosten) 560313

Individuele zitting van 30 minuten

560350

Ind. zitting van 30 min., indien nr. 560313 niet mag worden geattesteerd

560394

Consultatief onderzoek

¬ hoe gaat het met u?

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

7

Podologen Gewoon verzekerden Nummer 771153

Aard verstrekking

Honorarium

Individueel podologisch onderzoek op behandeling 45 min. in kader van diabetespas

28,85

Tegemoetk.

Verhoogde tegemoetkoming

Remgeld

21,64

Tegemoetk. 7,21

Remgeld

25,97

2,88

Logopedisten Gewoon verzekerden Nummer

Aard verstrekking

Honorarium

Tegemoetk.

Verhoogde tegemoetkoming

Remgeld

Tegemoetk.

Remgeld

701013701083

Logopedisch onderzoek voor behandeling

30,45

22,84

7,61

27,41

3,04

702015-702085

Logopedisch onderzoek tijdens logopedische behandeling

43,50

32,63

10,87

39,15

4,35

21,75

16,32

5,43

19,58

2,17

43,50

32,63

10,87

39,15

4,35

711314 712611

Individuele zitting van min. 30 minuten Individuele zitting van min. 60 minuten

Diëtisten Gewoon verzekerden Nummer 771131 794010

Aard verstrekking

Honorarium

Consult 30 minuten met diabetespas Consult 30 minuten met zorgtraject

Tegemoetk.

Verhoogde tegemoetkoming

Remgeld

Tegemoetk.

Remgeld

19,23

14,43

4,80

17,31

1,92

19,23

14,43

4,80

17,31

1,92

Ergotherapeuten Gewoon verzekerden Nummer 784291 784302 784313 784335 784350

Aard verstrekking

Honorarium

Onderzoek functionering Oefensessie met orthesen, prothesen, ... Info- en opleidingssessie 60 minuten Eindrapport

Tegemoetk.

Verhoogde tegemoetkoming

Remgeld

Tegemoetk.

Remgeld

157,32

117,99

39,33

141,59

15,73

138,08

103,56

34,52

124,28

13,80

48,32

36,24

12,08

43,49

4,83

76,94

57,71

19,23

69,25

7,69

Hiernaast vind je enkele tarieven bij de logopedist, de podoloog, de diëtist en de ergotherapeut. Op zoek naar andere tarieven? Je vindt er op www.cm.be en je kunt terecht bij de CM-consulent. Op de website kun je ook opzoeken of de zorgverlener die je kiest de officiële tarieven aanrekent (en dus geconventioneerd is).

Vroedvrouwen

A

ls je thuis bevalt met de hulp van een vroedvrouw, dan mag ze voor de verlossing 238,17 euro aanrekenen. Is de vroedvrouw geconventioneerd, dan krijg je het hele bedrag terugbetaald, net zoals de honoraria voor prenatale en postnatale zorg. ‘De vroedvrouw kan de regeling betalende derde toepassen’, zegt Peggy. ‘Dan rekent ze rechtstreeks af met het zieken-

fonds en betaal je niets. Tenzij er supplementen zijn, bijvoorbeeld voor speciaal materiaal dat ze nodig had. Ze kan ook verplaatsingskosten aanrekenen. Tot nu toe mocht de regeling betalende derde niet voor prenatale zorg, maar vanaf 1 februari kan dat wel. Je zal van de vroedvrouw dan ook een overzicht krijgen van wat ze aanrekende.’

Verpleegkundigen

Als de verpleegkundige bij mensen komt die veel zorg nodig hebben, mag hij of zij een forfaitair bedrag aanrekenen aan het ziekenfonds. Peggy licht

toe: ‘De verpleegkundige gaat eerst na hoeveel zorg en hulp die patiënt nodig heeft bij dagelijkse activiteiten: zich wassen, zich aankleden, zich verplaatsen in huis, naar het toilet gaan, eten. Zindelijkheid (incontinentie) speelt ook een rol. Als de patiënt voor alle factoren zorgafhankelijk is, wordt het hoogste forfaitbedrag aangerekend. In dat geval gaat de verpleegkundige minstens tweemaal per dag langs waarbij elke dag een verpleegkundig toilet is voorzien. Bij mensen die lijden aan dementie is er een aparte regeling.’

Op zoek naar meer informatie? Ga gerust langs bij je CM-consulent.

Thomas Legrève

K

om je thuis na een operatie of heb je een wonde opgelopen, dan kan de arts voorschrijven dat een verpleegkundige bij je thuis komt voor de verzorging. Daarvoor krijg je geen factuur. De verpleegkundige of de dienst rekent rechtstreeks af met het ziekenfonds. ‘Er blijft een klein remgeld, maar dat wordt in de praktijk niet aan de patiënt aangerekend’, weet Peggy.

8

¬ hoe gaat het met u

zoek en

win

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip: Regelmatig bijgewerkt belevingsverslag

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

Kilootje minder voor mama’s en papa’s

Kids in huis: druk, druk, druk Mama’s en papa’s zullen het zeker beamen: voltijds ouder zijn vraagt veel energie. Soms is het zo druk dat er geen tijd meer is om gezond te eten of te bewegen. Kilootje minder zet je op de juiste weg.

Oplossing

G

E

Stuur je antwoord voor 21 januari op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het antwoord naar [email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: het boek ‘Zo geknipt’ van Sanne Vanautgaerden & Riet Van de Walle (dertig originele ontwerpen voor de naaimachine), uitg. Van Halewyck of het boek ‘Hellekind’ van Bram Dehouck (een vader herkent in zijn zoon trekken van een psychopaat), uitg. De Geus. Uit de juiste inzendingen worden drie winnaars geloot.

Oplossing Visie nr. 33 Kiezen Winnaars Liliane De Cuyper (Keerbergen), Tom De Pauw (Bellem), Nicole Deketelaere (Ruddervoorde) Joyce Willems (Geel) en Lieve Wylin (Wevelgem). Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Els (34), mama van Robbe, Lena en Wout

‘Elke ochtend een heksenketel’

D

onderdag, 21 uur. Eindelijk kan ik even in de zetel zitten. Eigenlijk wilde ik vandaag een halfuurtje joggen, maar ik heb er geen fut meer voor. Al van 6 uur deze ochtend ben ik in de weer.’ ‘Robbe (7), Lena (5) en Wout (2) zijn drie schatten van kinderen, maar ’s ochtends is het in huis een heksenketel. Mijn echtgenoot moet om 7 uur de deur uit. Lena rent dan al door de keuken. Wout gaat achter haar aan en wil meteen op het potje. Robbe raakt niet uit bed. Pas na drie keer roepen, steekt hij zijn hoofd door de deur. ‘Welke kleren moet ik aan, mam?’ Ik ga met hem naar de badkamer. Terwijl hij zich wast, kijk ik snel wat er in de koelkast staat. Gekookte hesp. Gek zijn de kinderen daar niet op, maar ik heb gisteren geen tijd gehad om naar de winkel te gaan. Ik stop nog twee mandarijntjes in hun boterhamdoos en zet de boekentassen klaar. Wout staat al te popelen om naar de crèche te vertrekken. Hij zal nog even moeten wachten. Robbe en Lena willen eerst nog

Een paar tips van Kilootje minder Toegegeven, met kinderen in huis is het niet altijd evident om elke dag te ontbijten. Soms is het gewoon té hectisch in huis. Spaar tijd door de ontbijttafel de avond voordien te dekken. Zet borden, bestek, kopjes, brood of de ontbijtgranendoos op voorhand klaar. Melk, vruchtencompote, yoghurt of platte kaas kun je ’s mor­gens snel uit de koelkast nemen.

een kommetje cornflakes. Voor Wout maak ik een flesje melk klaar. Nog vijf minuten heb ik om mijn spullen bij elkaar te zoeken. Tijd om te ontbijten zal er weer niet zijn. Ik steek snel een appel en een suikerwafel in mijn jaszak. Dan heb ik deze voormiddag toch iets om te knabbelen.’

Lukt het echt niet om thuis te ontbijten, neem dan een gezonde ontbijtbox mee naar je werk. Kies bijvoorbeeld voor een boterham (volgranen) belegd met kaas of mager vlees, een yoghurt of drinkyoghurt en een stuk fruit. Tekst: Dieter Herregodts

Tom (37), papa van Michiel, Eva en Sander

‘Voor papa blijft er niet veel tijd over’

knipsels Vakanties in elk seizoen Domaine de Nivezé in Spa is een hersteloord van CM waar mensen revalideren. De toegankelijke accommodatie staat ook in 2013 ter beschikking van vakantiegangers. De winterpromoties gelden van 4 januari tot 22 maart (315 euro voor 7 dagen) en van 25 oktober tot 20 december (330 euro voor 7 dagen). Blijf je in deze periodes 14 dagen, dan betaal je daarvoor 595 euro. Een week verblijf van 5 tot 12 april en van 12 tot 19 april kost 330 euro. Van 19 tot 21 april kun je voor 215 euro een gastronomisch weekend boeken. Voor een zomerweek van 21 tot 28 juni, van 9 tot 16 augustus of 16 tot 23 augustus betaal je 360 euro. Het volledige aanbod vind je op de website en kun je ook telefonisch vragen.

✔✔www.niveze.be

Tel. 087 790 00 00

W

eeral 16.45 uur. Met al die vergaderingen is de tijd op kantoor weer voorbijgevlogen. Ik moet dringend mijn spullen bij elkaar pakken zodat ik de trein van 17.05 uur haal. Die mag ik niet missen, want vanavond staat er veel op de agenda.’

Sander wil samen met mij een boekje inkijken voor hij gaat slapen. Quality time met de kinderen. Maar voor de papa blijft er niet veel tijd meer over. Normaal gezien zou ik vanavond om 21 uur nog naar de fitness gaan. Maar na zo’n

drukke dag heb ik geen zin meer om gewichten te heffen.’

Een paar tips van Kilootje minder Maak voor drukke dagen op voorhand enkele eenvoudige, maar gezonde gerechten klaar: een grote pot soep, spaghettisaus of chili con carne bijvoorbeeld. Verdeel in porties en vries in. Op een hectische avond als deze moet je enkel nog ontdooien en opwarmen. Studies tonen aan dat ouders die meer bewegen meer energie hebben en gezonder zijn dan ouders die weinig bewegen. Bovendien geldt dat ook voor hun kinderen. Als ouders bewegen gaan ook zij meer bewegen.

‘Hopelijk heeft mijn trein geen vertraging, want ik moet van het station onmiddellijk naar de muziekschool om Michiel (9) op te halen. Lieve, mijn echtgenote, heeft nog een vergadering op de school waar ze lesgeeft. Zij zal later thuis zijn. Gelukkig kan onze buurvrouw Eva (5) en Sander (2) opvangen tot ik thuis ben. Papa, wat eten we vanavond?, vragen ze mij meteen als we thuis zijn. Eerlijk gezegd, ik had er nog niet over nagedacht. Snel haal ik een zak erwten uit de diepvriezer. Er liggen ook hamburgers in. Het is geen topkeuken, maar het moet snel gaan. Michiel moet naar de voetbaltraining. Eva wil nog iets knutselen voor mama’s verjaardag. En

De Kilootje minder-coach is vernieuwd Fulltime ouder zijn en gezond door het leven gaan, is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom wil Kilootje minder ook ouders op weg helpen naar een gezondere levensstijl. Voortaan houdt de coach dan ook rekening met je gezinssituatie en geeft hij advies en concrete tips op maat.

Surf naar www.kilootjeminder.be en registreer je gratis. Bijna 100 000 mensen gingen jou al voor. De coach zal jou vragen om een gezondheidsvragenlijst in te vullen. Meteen daarna krijg je feedback over je huidige eet- en beweeggewoonten. In je mailbox ontvang je elke dag een

concrete tip op maat. Je vooruitgang kun je bijhouden in het dagboek. Op het forum wissel je ideeën uit met andere deelnemers.

✔✔Wil je nog meer tips?

Schrijf je dan in op de maandelijkse nieuwsbrief.

¬ hoe gaat het met u

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

Wat brengt 2013?

de

Mogen we het jaar beginnen met goed nieuws? Ook in 2013 betaal je als CM-lid geen bijdrage voor de financiële verantwoordelijkheid. En dat is al voor het zevende jaar op rij.

Een nieuw jaar brengt meestal nieuwe tarieven voor de zorgverleners mee. Voor de artsen zijn die er nog niet. De bestaande tarieven blijven ondertussen van kracht tot eind maart, besliste de minister van Sociale Zaken. De tarieven die momenteel gelden vind je op de pagina’s 5 tot 7.

loonsupplementen meer vragen in kamers van twee of meer personen. Dat betekent dat artsen enkel nog ereloonsupplementen kunnen aanrekenen als je kiest voor een eenpersoonskamer. Sinds 1 januari wordt een uitstrijkje dat de dokter neemt, volledig terugbetaald. Maar dat gebeurt voortaan slechts om de drie jaar. Een uitstrijkje wordt gebruikt om baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen.

Heb je graag een steuntje in de rug, informeer dan naar het CM-geluks­ plan of kijk op www.plukjegeluk.be. In elk geval: investeer in je relaties. Daar begint het geluk van de mensen rond je en uiteindelijk het geluk van heel de samenleving. Het is niet minder dan dat, dat ik je toewens voor 2013. Het is niet minder dan dat wat we bedoelen met ‘een gelukkig Nieuwjaar’. Marc Justaert Voorzitter CM

Chris Van Hauwaert

Ereloonsupplementen

www.facebook.com/CMziekenfonds

Deze effecten vinden we niet alleen terug bij kinderen, maar ook bij volwassenen. De CM-geluksbarometer gaf al aan dat gelukkige mensen langer en gezonder leven, meer vrienden hebben en beter presteren. En dat een positieve ingesteldheid dit geluk nog versterkt.

Goed doen voor anderen, maakt dus gelukkiger. En laat goed doen voor anderen nu net de basis zijn van de solidariteit. Onze sociale beweging is gebaseerd op het idee dat onze samenleving vooruit gaat wanneer mensen solidair samenwerken. Of het nu gaat over de ondersteuning van een zieke vriend of familielid. Of het gaat over de inzet van Ziekenzorgvrijwilligers voor wie ziek is of over de mega-activiteit van onze Kazou’ers tijdens de vakantie. Of het gaat over de georganiseerde solidariteit tussen wie gezond is en wie ziek is binnen onze ziekteverzekering. Solidariteit maakt gelukkig.

www.twitter.com/CMziekenfonds

Onderzoekers van een Canadese universiteit hebben aangetoond dat kinderen die goed doen voor anderen, gelukkiger zijn en geliefder zijn bij hun leeftijdsgenootjes. Die kinderen halen ook betere resultaten op school. Met andere woorden: vriendelijk zijn voor anderen maakt je ook zelf gelukkig, zorgt dat je veel vrienden hebt en beter presteert (De Standaard, 28 december 2012).

Eddy Fliers

Tarieven

voorzet

Doe wel en word gelukkig

De extra bijdrage voor de financiële verantwoordelijkheid dient om het reservefonds te spijzen. De ziekenfondsen moeten dat aanleggen om bij te passen als er een tekort is op het overheidsbudget voor gezondheidszorg. CM kon ervoor zorgen dat haar leden de voorbije zes jaar geen extra bijdrage moeten betalen. Ook in 2013 moet dat niet. Maar let wel: je kunt die bijdrage dan ook niet aftrekken van je belastingaangifte. De bijdrage voor de financiële verantwoordelijkheid mag je niet verwarren met je bijdrage voor de zorgverzekering en ook niet met je ledenbijdrage. Die ledenbijdrage betaal je rond deze tijd van het jaar. In ruil voor je ledenbijdrage krijg je een heel pakket CM-diensten en -voordelen. Een nieuwigheid voor dit jaar is de verdubbeling van het aantal beurten psychotherapie bij jongeren dat CM terugbetaalt. Het zijn er nu 12 in plaats van 6. Benieuwd naar de andere CM-diensten en -voordelen? Vraag gerust naar de nieuwe brochure in je CM-kantoor of ga naar www.cm.be.

9

Ook sinds 1 januari mogen artsen geen ere-

Ontstressen bij Teleblok Voor studenten die nood hebben aan een ondersteunende babbel, is Teleblok tot 30 januari bereikbaar. Studenten onder elkaar drijven de stress soms hoog op en ook ouders doen ongewild de spanning toenemen als ze over niets anders spreken dan over de examens. Het hart eens kunnen luchten bij een buitenstaander, doet dan deugd. Dat kan bij de anonieme en gratis hulplijn van CM via telefoon en chat. Ook ouders en leerkrachten kunnen er terecht. Teleblok is van 9 tot 30 januari dagelijks telefonisch bereikbaar van 18 tot 20.30 uur op het gratis nummer 0800 13 144. Chatten kan ook tussen 18 en 23 uur op www.teleblok.be.

Morgen examen? Heb je morgen examen? Dan heb je wellicht iets aan deze tips. • Zorg dat je fit en uitgeslapen naar het examen gaat. • Zorg dat je goed in je vel zit als je vertrekt:   neem een douche en trek kleren aan waar je je goed in voelt. • Leg het examen niet af met een lege maag.  Eet iets op voorhand, het bevordert je concentratie.

• Vertrek op tijd naar het examenlokaal zodat je niet gestrest aankomt. • Herhalen voor de aanvang mag, maar studeer geen nieuwe leerstof meer.  Zo zou je het overzicht over het geheel wel eens kunnen verliezen.  • Vermijd ‘extreme’ verhalen met andere studenten over hoe moeilijk het wel is en wat niet goed ging. • Blijf rustig en neem de tijd om de vragen te lezen. • Panikeer niet als je een black-out krijgt. Doe even iets anders, misschien komt het antwoord wel. • Laat na een slecht examen vooral de moed niet zakken. Ontspan en zoek de buitenlucht op en ga voluit voor het volgende examen.

k ZOEk & bOE

Op

kaZOu.bE

Andere tips nodig? Je vindt ze zeker op de website van Teleblok.

✔✔www.teleblok.be

www.facebook.com/denblok

ZOMER 2013

iding Enthousiaste begele en Samen met je vriend Straffe CM-prijzen Fun, relax & kicks

10

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

VLOER

DE NIEUWE ‘Armoede is een taboe onder collega’s’ ARMOEDE

Bijna tien procent van de Vlamingen leeft onder de armoededrempel. En al is werk het beste medicijn tegen armoede, toch komt armoede ook voor op de werkvloer. Marleen Lingier, vakbondsafgevaardigde bij Familiehulp, probeert zich in te zetten voor collega’s die het niet zo breed hebben.

W

Violet Corbett Brock

erk is een sterke buffer tegen armoede, en toch is het niet voldoende. 31 procent van de Vla­min­gen tussen 18 en 65 jaar die in armoede leven, heeft namelijk een job. ‘Armoede op de werkplek komt voor, maar het is een groot taboe’, zegt Marleen Lingier (55), verzorgende bij Familiehulp in de regio Oostende.

Ken jij collega’s met financiële pro­ blemen? ‘Ja, sommigen kunnen de touwtjes moeilijk aan elkaar knopen. Het gaat niet om extreme armoede, maar bijvoorbeeld wel over het moeten uitstellen van grote aankopen. Bij Familiehulp werken veel alleenstaande Niet iedereen vindt moeders. Het is sowieso niet even vlot zijn weg in gemakkelijk om als gezin de papiermolen en de van één inkomen te leven. Maar veel collega’s werken vele hulpinstanties. ook deeltijds, wat dus een Marleen Lingier, lager inkomen betekent. De délégué bij Familiehulp te vertellen dat je laatste maanden krijgen wij financiële proble­ veel aanvragen van collega’s die meer uren willen werken. De crisis men hebt. Maar wij bezorgen aan iedere speelt hierin een grote rol. Maar omdat nieuwe mede­werker de contact­gegevens Familiehulp gesubsidieerd wordt door de van de syndi­cale delegatie.’ overheid, is het aantal uren dat gepresteerd Wat kun je als vakbondsmilitant mag worden beperkt. De werkgever kan doen voor een collega in armoede? dus niet zomaar een personeelslid extra ‘Het is belangrijk om vooral goed te uren geven.’ luisteren. Niet iedereen vindt even vlot zijn Hoe pik jij signalen van armoede op? weg in de papiermolen en in de vele ‘Dat is heel moeilijk, omdat wij apart bij hulpinstanties. Je kunt de mensen helpen cliënten thuis werken en geen collega’s zien door te zeggen waar ze terechtkunnen. ONTHAAL VANAF 19 UUR Ik wijsOM hen 19.30 erop datUUR ze een deel van het op de werkvloer. Het is ook een drempel om- START

VRIJDAG 8 MAART 2013 VERGADERCENTRUM DE STROMING (AUDITORIUM), NATIONALESTRAAT 111, 2000 ANTWERPEN

‘Knipperlichten herkennen’

vakantiegeld opzij moeten zetten voor de maand waarin zij hun verlof opnemen. In die periode heb je immers minder of zelfs geen inkomen. Mensen gebruiken wel eens het vakantiegeld voor grote aankopen. Maar dat zorgt dan later soms voor geldgebrek.’

Is armoede ook een thema op de ondernemingsraad? ‘Met de ACV-kern waken wij erover dat voorstellen haa lbaa r zijn voor a lle medewerkers. Wij wijzen de werkgever er af en toe op dat er personeelsleden zijn die het niet zo breed hebben. Als de werkgever een te hoog loon heeft uitbetaald en dat bedrag ligt boven een afgesproken grens, dan wordt er samen met de werknemer bekeken hoe dit rechtgezet kan worden. Voor sommigen is het beter a ls zij het teveel gespreid k u n nen terugbetalen.’

Denk jij dat het armoedeprobleem zal toenemen?

Gratis naar ‘Wolfsvrouwen’ In het komische theaterstuk ‘Wolfsvrouwen’ proberen Saartje Vandendriessche en Anke Helsen te ontsnappen aan rolpatronen. Als ACV-lid kun je naar een gratis voorstelling op 8 maart. Aansluitend is er een gesprek met de actrices met als thema ‘Waarom Bob de Bouwer geen meisje is’.

✔✔De Stroming, Nationalestraat 111, Antwerpen, 19.30 uur. Inschrijven via www.workwatchersantwerpen.be of 03 222 71 46.

‘Ja. Wie het al moeilijk heeft, krijgt steeds meer nieuwe opdoffers te verwerken. De werkloosheidsuitkeringen dalen nu sneller in de tijd. Het leefloon maar ook de mini­ mumlonen zijn onvoldoende om een menswaardig leven mee te bekostigen. Ook bij sommige cliënten zie ik de armoede toenemen. Ik ben bezorgd dat de kloof tussen arm en rijk altijd maar groter wordt.’ Leen Grevendonck Dit artikel maakt deel uit van een reeks over het Vlaams ACV-Congres. 500 militanten en medewerkers bespreken er in april de grote uitdagingen voor de Vlaamse arbeidsmarkt.

‘Door de economische crisis neemt de armoede in Vlaande­ ren toe, en dat baart mij grote zorgen’, zegt Anuschka Dildick, bewegingscoördinator in het ACV-verbond Brugge-Oosten­ de-Westhoek. ‘In 2011 waren er 182 510 nietwerkende werkzoekenden. Het percentage gezinnen waarin niemand werkt, bedroeg 8,6 %. Alleen al in het derde kwartaal van 2012 gingen 3 854 bedrijven failliet. Het zijn de meest kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt die het eerst getroffen worden. Pas afgestudeerden vinden geen job en laaggeschoolden vallen uit de boot. Er zijn ook werknemers die met armoede kampen. Als je bijvoorbeeld een deeltijdse job hebt in de horeca, verdien je vaak te weinig om mee rond te komen. Interimkrachten krijgen niet altijd op tijd hun loon, terwijl de maandelijkse facturen stipt binnenkomen. In ons verbond hebben wij opleiding gegeven aan militanten, zodat zij knipperlichten leren herkennen.’

Gekwetste binnenkant ‘Het is belangrijk dat mensen in armoede een kwaliteitsvolle job op maat vinden. Maar in hun zoektocht kunnen zij drempels ervaren. Armoede is ook een gebrek aan kansen en sociale contacten. Het leidt tot een minderwaardigheidsgevoel. Wil je mensen in armoede activeren, dan moet je dat op een positieve manier doen: ook een oplossing bieden voor hun welzijnsproblemen en werken aan hun gekwetste binnenkant.’

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

11

Ann Vermorgen in 2013 voorzitster van de SERV

‘Ik wil sociale klemtonen leggen’ Ann Vermorgen, nationaal secretaris van het ACV, danst graag. ‘Maar dat zal ik de volgende maanden op een laag pitje moeten zetten’, lacht Ann. Naast frontvrouw van het Vlaams ACV is ze dit jaar voorzitster van de SERV en leidt ze de dans van de Vlaamse sociale partners. Wat is de SERV precies? ‘De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) is het advies- en overlegorgaan van de Vlaamse sociale partners, dat zijn de vakbonden en werkgeversorganisaties. De SERV geeft adviezen aan de Vlaamse regering op vraag van een Vlaamse minister, het Vlaams Parlement of op eigen initiatief. De Vlaamse regering is verplicht om advies te vragen aan de SERV over de Vlaamse begroting en over elk ontwerpdecreet met sociaaleconomische inslag. Zeg maar over het beleid voor arbeidsmarkt, opleiding, economie en energie. De SERV bereidt ook het overleg voor van de sociale partners met de Vlaamse regering. Het is het forum waar de Vlaamse sociale partners onderling overleggen en akkoorden sluiten. De voorzitter en ondervoorzitter komen jaarlijks afwisselend uit ACV, ABVV, Voka en Unizo. Als het ACV voorzitter is, zijn de verwachtingen hooggespannen. Wij hebben nu eenmaal het imago van een overlegvakbond die voor oplossingen gaat.’

In 2009 was je al eens voorzitter van de SERV. Welke afspraken werden toen gemaakt? ‘In volle crisis zijn we er toen in geslaagd om het Werkgelegenheids- en Investe-

de

ringsplan (WIP) af te sluiten. Hieruit groeide bijvoorbeeld de Staten-Generaal van de Industrie, een aanzet voor een vernieuwd industrieel beleid. In het WIP zaten ook afspraken over werk voor kansengroepen op de arbeidsmarkt. En we ondertekenden het Pact 2020, met doelstellingen op lange termijn voor welvaart en welzijn, economie, arbeidsmarkt, levenskwaliteit en bestuur.’

Welke accenten wil je in 2013 leggen? ‘Door de zesde staatshervorming worden de Vlaamse bevoegdheden uitgebreid. Er moet nog heel wat worden uitgeklaard. Zo willen we dit jaar een akkoord sluiten over vorming en opleiding. Het betaald educatief verlof wordt overgeheveld van het federale naar het Vlaamse niveau. Ook de controle op het zoekgedrag van werklozen verhuist naar Vlaanderen (zie ook op pag. 14, red.). Bij het overhevelen van bevoegdheden moet het uitgangspunt zijn dat de mensen er beter van worden. Ik wil er als voorzitster van de SERV op toezien dat het Vlaamse beleid niet enkel aandacht heeft voor economische aspecten, maar ook voor sociale. Als je het bijvoorbeeld hebt over een nieuw industrieel beleid, dan moet je het ook hebben over de competenties van de

‘Ik wil er als voorzitster van de SERV op toezien dat het Vlaamse beleid niet enkel aandacht heeft voor economische aspecten, maar ook voor sociale.’

werknemers in die nieuwe industriële sectoren en dus over vorming en opleiding. Ook voor ecologische aspecten moeten we aandacht hebben. De nieuwe economie moet een groene economie zijn.’

Ik hoor veel wilskracht om er iets van te maken. ‘Ik maak er een erezaak van om met de Vlaamse sociale partners tot akkoorden

te komen. Evenwichtige akkoorden, met sociale accenten. Of we vooruitgang boeken hangt uiteraard af van de bereidheid van de andere sociale partners tot overleg en consensus. Het belooft een druk jaar te worden, maar ik ga er met veel enthousiasme tegenaan.’ Patrick Van Looveren

FOCUS

www.twitter.com/Acvonline

https://www.facebook.com/het.acv

8 juli 2013: het aftellen is nu echt begonnen In de eerste week van 2013 doken berichten op als zou er een reeks akkoorden gesloten zijn tussen werkgevers en vakbonden over verhogingen van de laagste lonen, pensioenen en uitkeringen. Ook de jeugdlonen, waardoor jonge werknemers in sommige sectoren minder verdienen dan het minimumloon, zouden eindelijk tot het verleden gaan behoren. Goed nieuws om een jaar mee te beginnen? Helaas, op de dinsdagochtend dat ik dit schrijf, kan ik dat goede maar voorbarige nieuws niet bevestigen. In de week voor kerst is het sociaal overleg over de bovenvermelde thema’s wel goed opgeschoten. Maar u weet net als ik: tot een akkoord volledig rond is, is niets definitief. Het ACV zal alles op alles zetten om deze onderhandelingen zo snel mogelijk rond te krijgen. Want steeds meer mensen kunnen elke extra steun goed gebruiken. Er is ook nog een andere reden om deze akkoorden snel af te ronden. Vakbonden en werkgevers moeten dringend aan de slag om de discriminatie tussen arbeiders en bedienden

bedienden zit niet alleen heel diep in ons sociaal recht en overlegmodel, maar ook vaak in de bedrijfscultuur ingebakken. Van parkeerplaats tot pensioenplan, zeg maar.

weg te werken. Het Grondwettelijk Hof heeft er met zijn uitspraak in 2011 geen twijfel over laten bestaan: tegen 8 juli 2013 moet de discriminatie tussen arbeiders en bedienden op het vlak van opzeg en carensdag (de eerste dag ziekte, die arbeiders niet betaald krijgen) weggewerkt zijn. De regering verwacht al voorstellen tegen einde maart.

Al in 2003 hebben wij duidelijke standpunt ingenomen. In 2008 bekrachtigde de Algemene Raad van het ACV dit nogmaals. Begin 2011 boekten we belangrijke eerste verbeteringen, maar hebben we het karwei niet kunnen afmaken. In 2013 zal het ACV er opnieuw voluit voor gaan. Om alle werknemers eindelijk de waardering en bescherming te geven die ze verdienen.

De klok tikt dus ongenadig. Maar het ACV zal in dit dossier geen genoegen nemen met half oplapwerk. We gaan voor een globale oplossing die alle verschillen aanpakt. Dit zal kostbare onderhandelingstijd en waarschijnlijk een overgangsperiode vragen. Want het onderscheid tussen arbeiders en

De onderhandelaars van het ACV weten dus zeker wat gedaan de komende maanden. Maar laat me vooral beginnen met u en uw familie een gelukkig en gezond 2013 toe te wensen. Marc Leemans, voorzitter ACV

‘Het ACV zal in het dossier arbeidersbedienden geen genoegen nemen met half oplapwerk.’

12

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

Open Zondagen van het Beroepenhuis Ben je tussen 11 en 14 jaar en ben je op zoek naar een technische opleiding die bij je past of naar een beroep dat je leuk vindt? In het Beroepenhuis in Gent kun je op een toffe manier kennismaken met meer dan vijftig technische beroepen. Bestuur een schip met een computer. Test je vaardigheden als lasser. Zet een haarnetje op als kwaliteitsverantwoordelijke in de voedingsindustrie. Ontwerp een fiets als industrieel tekenaar. In het Beroepenhuis ontdek je verschillende beroepssectoren: haven en binnenvaart, transport en logistiek, metaal en technologie, kapper en schoonheidsspecialist, chemie en kunststoffen, bouw, horeca, voedingsindustrie, de sociale sector en de grafische industrie. Open op zondag 20 januari, 3 en 24 februari, 10 en 24 maart, 21 april, 5 mei en 2 juni, 9.30 - 16.30 uur. Voor het hele gezin, een bezoek duurt 2 uur. Toegang: 5 euro, kinderen -10 jaar: gratis.

✔✔Meer info?

Het Beroepenhuis, Doornzelestraat 86-92, Gent, 09 330 85 50 [email protected], www.beroepenhuis.be

Syndicale premie sociale werkplaatsen Vlaanderen Ben je ACV-lid en was je van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 tewerkgesteld in een onderneming in Vlaanderen die behoort tot het paritair subcomité 327.01 sociale werkplaatsen? Dan heb je recht op een syndicale premie. Als je de volledige periode hebt gewerkt, krijg je 63 euro (of 5,25 euro per maand). De werkgevers overhandigen je een premiekaart. Noteer er je rekeningnummer op en zorg ervoor dat je in orde bent met de betaling van je bijdragen. De eerste betaling gebeurt op 1 maart. Kreeg je geen kaart, maar denk je dat je er wel recht op hebt? Neem dan contact op met je vakbondsafgevaardigde, het ACV-dienstencentrum of het beroepsverbond van ACV bouw industrie & energie.

Wandelweekends voor leden van ACV Metea 1 - 3 februari 22 - 24 maart Interessante prijzen voor leden van ACV Metea: 79,90 euro per persoon. Geleide wandelingen, verblijf in volpension (maaltijden op vrijdagavond en zondagmiddag inbegrepen).

✔✔Domaine Sol Cress, Spa [email protected], 087 77 23 53, www.solcress.be

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

Naar een groene economie?

Vlaams energieakkoord met ind is gemiste kans De Vlaamse overheid sloot zopas een nieuw akkoord af met de Vlaamse bedrijven om energie te besparen. ‘Maar dat akkoord zal niet zorgen voor de broodnodige energiebezuiniging’, voorspelt Bert De Wel, de klimaat- en energieman van het ACV. ‘Bovendien is amper een rol weggelegd voor de werknemers. Zij weten nochtans vaak zeer goed hoe hun bedrijf energie kan besparen.’

D

e industrie in Vlaanderen is verantwoordelijk voor 51 procent van de uitstoot van schadelijke broeikasgassen. Om die uitstoot te verminderen sloot de Vlaamse regering in december een nieuwe overeenkomst met de industrie. Hiermee engageren bedrijven zich vrijwillig om energie te besparen en zo hun CO2-uitstoot te doen dalen.

Geen resultaat nodig De regering legt de lat niet hoog genoeg, vindt het ACV, samen met de andere vakbonden, de milieubeweging Bond Beter Leefmilieu en de organisatie Arbeid en Milieu. ‘In het akkoord staat niet hoeveel energie bespaard moet worden’, stelt Bert De Wel vast. ‘Aan de bedrijven wordt alleen maar gevraagd om investeringen met een hoog energierendement te doen. Zonder duidelijke resultaatsverbintenis, ontvangen bedrijven hiervoor heel wat voordelen, zoals een fiscale vrijstelling op brandstoffen. Er zijn heel wat achterpoortjes waarmee bedrijven kunnen ontsnappen aan hun engagement. De overheid kan ook onvoldoende controleren of de industrie echt wel energiezuiniger werkt. Energie besparen is nochtans essentieel om de competitiviteit van de Vlaamse bedrijven te garanderen en zo de jobs in ons land te houden.’

Bindende afspraken ‘Als tegenprestatie voor dit akkoord belooft de Vlaamse overheid bovendien tot 2020

Opleidingspremie voor horecapersoneel Werk je in de horecasector (paritair comité 302) en wil je een opleiding volgen in het studiegebied ‘Voeding’ bij een erkend Centrum voor Volwas­ senen­­onderwijs (CVO)? Dan kun je hiervoor een premie vragen bij Horeca Vorming Vlaanderen. Die betaalt tot maximum de helft van je inschrijvingsgeld terug. Je moet wel slagen voor de module.

✔✔Meer info

over de voorwaarden en het aanvraagformulier: www.fanvanhoreca.be/ premiecvo 02 513 64 84

geen bijkomende eisen voor energiebesparing op te leggen aan de bedrijven. Tenzij Europa het afdwingt, komt er dus geen scherpere beperking van het energieverbruik of van de uitstoot, en geen energie- of CO2-taks. Maar hoe zullen wij erin slagen om 20 procent minder uitstoot van broeikasgassen te realiseren tegen 2020?’, vraagt De Wel zich af. ‘Dit magere akkoord verhin-

Bedrijven kunnen beter op energie besparen dan op mensen. Bert De Wel, klimaatdeskundige van het ACV

dert de noodzakelijke transitie naar een koolstofarme economie en samenleving. Het ACV wil dat de Vlaamse regering meer ambitieuze en bindende afspraken maakt met de industrie.’

Werknemers aan de zijlijn Met het nieuwe akkoord moeten bedrijven vanaf nu de ondernemingsraad en het comité voor preventie en bescherming op het werk inlichten over het energieplan van het bedrijf en de uitvoering ervan. ‘Dat is een vooruitgang, maar toch blijft het eenrichtingsverkeer. Werknemers worden er te weinig bij betrokken. Nochtans weten zij best waar een machine te lang blijft draai-

De industrie in Vlaanderen wordt onvoldoende om te springen met energie. en, waar lichten uitgeschakeld kunnen worden en welke garagepoort te lang open staat, zodat alle warmte verdwijnt. Naast investeringen in nieuwe technieken valt de meeste energiewinst vaak te halen uit betere werkprocessen en uit meer energiebewust gedrag van de werknemers. Het loont dus de moeite om hen actief bij energiebesparingen in het bedrijf te betrekken en dit van bij de opmaak van de plannen.’

Gemiste kans ‘De regering laat met dit akkoord vooral een

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

13

ACV Transcom

dustrie

Havenarbeiders vrezen voor jobs en veiligheid De Europese Commissie zet steeds meer druk op de EU-lidstaten om hun havendiensten aan te passen. De Commissie wil dat de bemanning van schepen ook het werk van de dokwerkers mag doen. Maar die strategie zet de jobs én de veiligheid van de dokwerkers op het spel.

goede opleiding en genoeg ervaring van belang. Als je interimmers of bemanning inzet om een lading te lossen, dan wordt het levensgevaarlijk.’ Sowieso organiseren de dokwerkers eind februari of begin maart een Europese manifestatie. ‘We gaan het werk niet mas-

saal stilleggen. Daar is het niet het juiste moment voor, en het is ook geen actie tegen de werkgevers. We willen met zoveel mogelijk mensen betogen, om een vuist te maken tegen de Europese Commissie.’ (LVDB)

I

n 2003 en 2006 protesteerden de dokwerkers al tegen twee voorstellen voor een Europese havenrichtlijn. De voornaamste reden van het protest was dat de bemanning op schepen ook zelf de lading zou mogen afhandelen. Maar dat is de taak van het personeel in de haven, dat daar speciaal voor opgeleid wordt. Het protest was succesvol en het Europese Parlement hield de richtlijn tegen. Maar de Europese Commissie probeert nu alle EU-landen apart te dwingen om hun havenarbeid te liberaliseren.

gestimuleerd om zuiniger

kans liggen om de Vlaamse industrie te wapenen tegen de stijgende energieprijzen. Investeren in energiebesparing is de beste strategie om economische activiteit en tewerkstelling in Vlaanderen te houden. Bedrijven kunnen beter op energie besparen dan op mensen.’

Griet Verhoeyen

‘De Commissie geeft land per land een lijst met bemerkingen’, weet Marc Soens, secretaris voor de Havens bij ACV Transcom. ‘Men vindt bijvoorbeeld dat het poolsysteem van de dokwerkers moet veranderen. Dat systeem zorgt ervoor dat in ons land alleen erkende en goed opgeleide havenarbeiders dit beroep kunnen uitoefenen. Zelfs werkgevers in de haven zijn niet te vinden voor de afschaffing van dat systeem. Maar de Commissie noemt dat closed jobs (gesloten jobs, red.) en wil ervan af. Zo kunnen de rederijen geld besparen, maar wordt het werk wel gevaarlijker.’

Levensgevaarlijk ‘Havenarbeider is een gevaarlijk beroep. Om ongevallen te voorkomen, is een

?!

Hoe kunnen we je helpen? Visie vraagt bruikbare raad aan het ACV.

Stijgt mijn loon in januari?

D

e kans is groot dat het bedrag op je loonbriefje van januari hoger is dan op dat van december. Op 1 januari werden de lonen in verschillende sectoren geïndexeerd. Meest opvallend zijn de verhogingen in sectoren waar eenmaal per jaar een indexering gebeurt. Zo stijgen alle lonen van werknemers in het Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (pc 218) met 2,35 procent. Dit is het grootste paritair comité van België en omvat ruim 400 000 bedienden. Ook de lonen van de arbeiders in de voedingsnijverheid (pc 118) verhogen en dit met 2,40 procent. In tientallen (vaak kleinere) sectoren is er eveneens een indexering.

Waarom deze sectoren? Er bestaat geen algemene wet die bepaalt dat de lonen in de privésector geïndexeerd moeten worden. De indexering van lonen gebeurt op basis van sectorale collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s). In die akkoorden wordt ook bepaald wanneer de indexering gebeurt.

Lage lonen stijgen Werknemers met een laag loon zullen vanaf deze maand een hoger nettoloon verdienen. Dat komt door de versterking van de sociale en fiscale werkbonus. Werknemers met een maandelijks brutoloon van 2 385,41 euro of lager krijgen een vermindering op hun persoonlijke bijdragen en op de bedrijfsvoorheffing. Hoe lager het loon, hoe hoger de sociale en fiscale bonus. (L.G)

De Europese Commissie probeert alle EU-landen apart te dwingen om hun havenarbeid te liberaliseren. Dokwerkers uit heel Europa protesteren daartegen, zoals hier in Lissabon in november 2012.

‘Noodlijdende onderneming’ nekt personeel

I

Jsboerke, O’Cool en GACS Solutions zijn enkele van de 4 000 bedrijven die al gebruik maakten van de nieuwe procedure voor gerechtelijke reorganisatie. Die is bedoeld om een onderneming te redden, maar toch gaat uiteindelijk 70 tot 90 procent van de noodlijdende bedrijven failliet. De wet op de continuïteit van de ondernemingen (WCO) van 2009 vervangt het vroegere gerechtelijke akkoord. Bedrijven in moeilijkheden kunnen via de WCO tijdelijk bescherming krijgen tegen schuldeisers. De WCO voorziet in een makkelijk op te starten procedure en mikt op het behoud van de economische activiteit en de tewerkstelling. Hoewel de werknemers en hun vertegenwoordigers betrokken moeten worden, mogen die toch hun hart vasthouden wan-

neer hun onderneming ‘de WCO aanvraagt’. Het beproefde recept bestaat uit een mix van inkorting van achterstallige lonen, looninlevering, ontslag met ‘supersolden’ op de verbrekingsvergoeding - tot 90 procent of meer - en een overdracht van de onderneming met beperkt behoud van rechten. Anders dan bij een faillissement komt het sluitingsfonds bij een WCO niet tussenbeide om de achterstallen van de werknemers te waarborgen. Op tal van punten is dat in strijd met de Europese regels. Het ACV heeft sterk gepleit voor een bijsturing van de WCO. Een nieuw wetsontwerp voorziet nu dat de lonen van werknemers niet langer ingekort kunnen worden. Zo komt men alvast tegemoet aan één van de fundamentele bezwaren van het ACV tegen de WCO.

Peter Tierens

14

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

Dossier: arbeidsbemiddeling en activering

VDAB krijgt nieuwe rol Rob Stevens

Door de zesde staatshervorming, ook het Vlinderakkoord genoemd, krijgt Vlaanderen binnenkort meer mogelijkheden om werkzoekenden te begeleiden en controleren. Maar over hoe dat gaat gebeuren, is nog veel onduidelijkheid.

V

DAB mag dan zelf controleren of werkloze mensen echt op zoek gaan naar een nieuwe job, en hen indien nodig een sanctie geven. Tot nu toe waren dat bevoegdheden van de (federale) RVA. Door het Vlinderakkoord gaat de VDAB die opvolging van het sollicitatiegedrag inpassen in haar arbeidsbemiddeling. Maar de RVA blijft wel beslissen over de regelgeving voor het sanctiebeleid.

Wat verandert er in de praktijk?

Vlaanderen krijgt ook meer middelen om werkzoekenden in armoede, jonge en oudere werkzoekenden en langdurig werklozen aan werk te helpen. Het OCMW en de VDAB werken op dit moment al samen om ‘mensen in een armoedetraject’ te begeleiden naar werk. Hierbij gaat ook aandacht naar problemen met huisvesting, schulden, sociale uitsluiting of sociale vaardigheden.

VDAB mag binnenkort zelf controleren of werkloze mensen echt op zoek gaan naar een nieuwe job, en hen indien nodig een sanctie geven.

Korting doelgroepen

Maatwerk

Nog een belangrijke verandering van bevoegdheden: Vlaanderen mag in de toekomst zelf doelgroepenkortingen geven. Dat zijn subsidies voor de werkgevers om de loonkosten van bepaalde doelgroepen te drukken. Zo wordt het voor bedrijven financieel interessanter om bijvoorbeeld 50-plussers of jongeren met weinig ervaring aan te nemen. De gewesten mogen binnenkort volledig zelf beslissen over welke doelgroepen het gaat, wat de criteria zijn en wat het bedrag en de duur van de subsidie is.

Voor het ACV is de manier waarop de overdracht van de bevoegdheden gebeurt, belangrijk. ‘De activering van werkzoekenden is maatwerk. Dat veronderstelt stevige begeleiding en ondersteuning’, vindt Ann Vermorgen, nationaal secretaris van de christelijk vakbond. ‘Als van werkzoekenden verwacht wordt dat zij passend solliciteren, dan moeten werkgevers verplicht worden passend aan te werven. Zonder verborgen discriminerende agenda en met correcte, directe en eerlijke feedback. Tegenover plichten van de werkzoekende staan plichten van de werkgever.’

Over de manier waarop Vlaanderen die nieuwe bevoegdheden voor arbeidsmarktbeleid gaat toepassen, blijft nog veel onduidelijkheid. Ook over de timing is nog weinig bekend.

Lieve Van den Bulck

RVA of VDAB: wie doet wat? RVA? Rijksdienst voor Arbeidsbe­ ­ mid­­deling. De RVA betaalt on­­ der andere een uitkering als je werkloos bent of tijdkrediet wil opnemen, onder bepaalde voor­ waarden. De RVA is een federale instelling. VDAB? Vlaamse Dienst voor Arbeids­– bemiddeling en Beroepsoplei– ding. Bij de VDAB schrijf je je in als je werkloos wordt, waar­ door je vacatures op jouw maat ontvangt. Je kunt er een cursus of opleiding volgen, om je kansen op nieuw werk te verhogen. De VDAB is een Vlaam­se overheidsdienst.

Guy Puttemans

De VDAB doet nu al opvolgingsgesprekken met werkzoekenden, nog voor de RVA hen oproept voor een controle. Omdat de regelgeving een federale bevoegdheid blijft, denkt het ACV dat er aan de bestaande praktijken niet veel zal veranderen. Mogelijks gaat de VDAB zelf werkzoekenden controleren en sanctioneren, mogelijks wordt daar een afzonderlijke instelling voor opgericht. In dat laatste geval zijn werknemers en werkgevers vragende partij om deze instelling mee te beheren, net zoals ze dat bij de VDAB doen.

‘Werkloos worden kan iedereen overkomen’ Fabrice Storme (46) uit Kasterlee heeft een cv om u tegen te zeggen. Tot 2007 was hij supervisor en productiemanager, een job met veel verantwoordelijkheid. Maar na een reorganisatie moest hij weg. Hij bleef niet bij de pakken zitten en schreef zich in bij meerdere uitzendkantoren. ‘Tot in Luik toe!’

Fabrice deed sindsdien als uitzend­ kracht diverse jobs, van orderpic­ ker en magazijnier tot treincoördi­ nator. Maar het waren steeds jobs van beperkte duur. Een vaste job zit er voorlopig niet in. ‘Ik heb nochtans heel wat troeven, denk ik. Ik heb ervaring in leiding­ gevende functies. Ik ben stressbe­ stendig en ik plan en organiseer graag. Ik ben communicatief en sociaal in de omgang.’

Twee à drie uur per dag zit Fabrice achter de computer, op de website van de VDAB of die van uitzendkan­ toren. ‘Maar veel aanbiedingen krijg ik niet. Ik heb extra vorming gevolgd en een er varingsbewijs gehaald als monitor/begeleider in beschutte en sociale werkplaatsen. Maar ook daarmee heb ik nog geen vaste job.’

Werk zoeken kost geld ‘Ik heb het gevoel dat de VDAB me

aan mijn lot overlaat. Mijn bege­ leidster is al drie maanden afwezig wegens ziekte. Als je dan vraagt: Wie volgt mijn dossier op?, dan moet je tien minuten wachten op een ant­ woord. Ja, dan weet je het wel. Ik doe mijn uiterste best om werk te vinden. Dat kost me een pak geld. Al s je alle kosten in rekening brengt, voor gsm, internet, het printen van mijn cv, de verplaatsin­ gen, parkeerkosten… dan zit je maandelijks aan 100 à 150 euro.’

Straatje zonder eind ‘Ik wil alleszins niet met mijn kont op een stoel gaan zitten. Om bezig te blijven, doe ik nu via PWA (plaat-

selijk werkgelegenheidsagentschap, red.) één uurtje per dag bewaking aan scholen. Dat is beter dan niks. Ik doe sinds enkele maanden ook vrij­ willigerswerk. Het is belangrijk dat je in je ritme blijf t, dat je niet afglijdt. Bovendien zijn de sociale contacten belangrijk. Ik zet mij nu ook in voor de werkzoekendenwer­ king van het ACV. Meer werkzoe­ kenden moeten naar buiten komen met hun verhaal. Werkloos worden kan iedereen overkomen. En voor je het beseft, zit je in een straatje zonder eind.’ (PVL)

¬ uw job, ons werk

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

ZEGT

15

Wim Vandewiele zingevingscoördinator ACW

‘Geen goede voornemens, wel het koppeke verluchten’

‘Een nieuw kalenderjaar is een kans om een nieuw begin te maken’, vindt Wim Vandewiele, zingevingscoördinator van het ACW. ‘Een mens heeft het nodig om op een vast moment een streep te trekken onder de voorbije periode.’

D

e wereld is niet vergaan op 21 december. Het jaar 2013 is een feit. Een nieuwe scheurkalender prijkt in de keuken en een blanco agenda popelt om gevuld te worden met verjaardagen, afspraken en notities. Maar een nieuw kalenderjaar betekent voor zingevingscoördinator Wim Vandewiele meer dan een jaartal erbij tellen. Hij ziet het als een kans om schoon schip te maken met het voorbije jaar en om een nieuwe vliegende start te maken.

gelde tijdstippen landen voor nazicht of om bij te tanken. Piloten zullen nooit onbezonnen landen, maar doen dit doordacht en langzaam. Ze kiezen een geschikte landingsplek: de luchthaven. Een vliegtuig blijft nooit lang aan de grond, maar stijgt binnen de kortste keren weer op, een nieuwe horizon tegemoet.’

Touch and go ‘Ik ben ervan overtuigd dat de periode van advent, Kerstmis en oudjaar voor iedereen – of je nu gelovig, andersgelovig of niet-gelovig bent – een zeer zinvolle, vaste en langzame landingsplek kan zijn in het kalenderjaar. Zodat je op nieuwjaarsdag weer met vernieuwde kracht en moed kunt doorstarten. Ik wens iedereen in vliegtuigtermen een goede touch and go toe!’

Frisse moed ‘Elk jaar opnieuw kijk ik uit naar de komst van het nieuwe jaar. Waarom? Naast het gezellige samenzijn met familie en vrienden tijdens de kerst- en eindejaarsdagen, de bijhorende geschenken en wensen, is het vooral een kans om in mijn hoofd een nieuw begin te maken. Met andere woorden, om met frisse moed In december berg door te starten in het nieuwe kalenderjaar. Ik heb het niet over de lijstjes ik droeve gebeurmet goede voornemens die we onszelf tenissen op in de opleggen, wetende dat ze – bij mij toch figuurlijke archief– veelal verwateren na drie maanden. ruimte van mijn Neen, ik heb het over een kans om het oude kalenderjaar in je hoofd af te hoofd. sluiten en het koppeke spreekwoordelijk mentaal te verluchten met nieuwe Wim Vandewiele, zingevingscoördinator ACW zuurstof.’

December ‘Een nieuw begin maken betekent logischerwijs dat we ook iets ouds afsluiten. Ik herinner mij bijvoorbeeld dat ik als kind erg verlangde naar de maand december, wanneer dat jaar een familielid overleden was. Bij de jaarwisseling veranderde immers het cijfer van het kalenderjaar. Het klinkt misschien een beetje gek, maar daardoor kon ik symbolisch een streep trekken onder een jaar waarin ik rouwde om het verlies van iemand. Niet dat ik daarmee onmiddellijk de persoon en die pijn uitwiste. Maar ik kon wel deze droeve gebeurtenis – die voor mij stevig doorwoog op de rest van het kalenderjaar – in de figuurlijke archiefruimte van mijn

Leen Grevendonck

hoofd opbergen. Zo kreeg ik weer vrije ruimte voor andere zaken.’

Een streep trekken

Op zoek naar inspirerende woorden?

‘Ik denk dat we allemaal behoefte hebben aan vaste momenten, om mentaal een streep te trekken onder wat voorbij is en om een nieuw begin te maken. Pijnlijke gebeurtenissen zoals een overlijden, een ontslag, een relatiebreuk, problemen op school of een zware ruzie kunnen zwaar doorwegen op de kwaliteit van het dagelijkse leven en samenleven van mensen. Daarbij komt nog dat we niet altijd bewust tijd en ruimte kunnen maken om deze gebeurtenissen een plaats te geven en af te sluiten.’

Op www.acw.be/zingeving vind je de gloednieuwe bezinnings- en meditatiebrochure van het ACW. Die is opgebouwd rond de vier seizoenen, omdat de jaargetijden het ritme aangeven van ons leven en samenleven. In elk seizoen verandert de lengte van de dagen en wijzigt het klimaat. Elk seizoen heeft ook een eigen karakter: de winter is kil en stil, de herfst doet ons denken aan sterven en verdriet, de lente daarentegen aan nieuw leven én toekomst en de zomer is een tijd van warmte en ontspanning.

Nieuwe horizon

✔✔www.acw.be/zingeving

‘Vergelijk het met het beeld van een vliegtuig. Een vliegtuig kan niet eeuwig in de lucht blijven hangen en moet op gere-

beelding

UIT

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Bram Wallach @CMziekenfonds: Knap dat jullie in deze tijden de bijdrage gelijk kunnen houden. Nieuwe website is ook een flinke stap vooruit. Doe zo voort! Gert-Jan Huon De keicoolste vakantiebrochure stak vandaag in de bus. Al zal het vanaf 2013 of volgend jaar als monitor zijn bij Kazou. Lie Lauwers Op zoek naar goede voornemens #2013? Hier vind je zeker inspiratie: ikvinddeaardeleuk.be. Tof initiatief van @Okravzw.

20

uw vrije tijd

Visie ¬ vrijdag 11 januari 2013

FILM

Rebelle (WAR WITCH)

Liefde in tijden van oorlog Liefde is van alle tijden, ook in oorlog. In de film ‘Rebelle’ kruist Cupido het pad van kindsoldaat en oorlogsheks Komona. De Canadese regisseur Kim Nguyen schreef zelf het script en trok naar Congo om het te verfilmen.

I

n ‘Rebelle’ vertelt Komona, een veertienjarig meisje uit zwart Afrika, haar levensverhaal aan haar ongeboren kind. Ze denkt terug aan de dag dat rebellen haar dorp aanvielen en haar dwongen om haar ouders te vermoorden. Ze vertelt haar baby hoe ze opgeleid werd tot kindsoldaat, over de mensen die ze doodde en de geesten die haar achtervolgden. In gedachten is ze opnieuw samen met Magician, haar enige vriend in het rebellenkamp, die samen met haar op de vlucht sloeg. ‘Rebelle’ is geen heldenverhaal over een kindsoldaat, maar een verhaal over een kind en de liefde. Knap is hoe de film je het ene moment meesleurt in de gruwelijke wereld van de burgeroorlog, waarin onschuldige kinderen worden gedrogeerd en getraind tot moord­machines. Zo wordt de meedogenloze aanval op Komona’s dor p in ware documentairestijl, met schokkerige camerabewegingen, door je strot geduwd. Het andere moment word je ondergedompeld in een sprookje­sachtige wereld vol Komona is een kind magie en raak je vertederd door de vol tegenstellingen ontluikende liefde tussen Komona en Magician. en dat maakt haar Waarom wilde jij een film maken over kindsoldaten?

een krachtig personage.

Kim Nguyen: ‘Op een dag las ik het Kim Nguyen, verhaal van de tienjarige tweeling regisseur Johnny en Luther Htoo, die een guerrillaleger leidde in Myanmar. Aan de broertjes werden magische krachten toegedicht. Samen zouden zij een leger van 400 000 onzichtbare soldaten aanvoeren. Het was voor mij de aanleiding om onderzoek te doen naar kindsoldaten en hun denkbeeldige wereld. Ook Komona heeft een bijzondere gave en wordt door de rebellenleider tot zijn oorlogsheks benoemd. Maar eigenlijk is Rebelle vooral een verhaal over een kind dat vol tegenstellingen zit. Komona is kind, maar ook moeder. Ze is onschuldig, maar doodt mensen. Ze wil wraak, maar is ook op zoek naar liefde. Die paradoxen maken van haar een zeer krachtig personage.’

‘Rachel woont in Kinshasa, waar we de film draaiden en audities hielden. Zij he e f t ge e n oude r s me e r e n le e f t afwisselend bij haar grootmoeder en op straat. Rachel weet hoe wreed het leven kan zijn en bezit de ruwe, natuurlijke gave van acteren. Op het filmfestival van Berlijn won zij de Zilveren Beer voor Beste Actrice. Ze droomt nu van een carrière als actrice. Maar ik heb haar aangemoedigd om eerst haar school af te maken. Ik hoop dat ze een normale jeugd kan beleven.’ Hoe was het om in Congo een film te draaien? ‘Congo heeft mijn kijk op het leven veranderd. De veiligheid van de crew stond voorop. Wij leefden er in bunkers en verplaatsten ons enkel in wagens. Op een dag hoorden we een grote ontploffing en het geratel van kalasjnikovs. Een tank had de woning van president Kabila

Komona wordt zeer geloofwaardig neergezet door Rachel Mwanza. Wie is zij?

‘Oorlog brengt mensen volledig in de war, zeker in de jungle. In Congo heb ik een sergeant ontmoet waarvan niemand wist of hij aan de zijde van de rebellen of aan die van het leger had gestreden. Volgens mij wist hij dat zelf ook niet meer (lacht). In de jungle verlies je alle contact met de buitenwereld, en op den duur schiet je gewoon op alles wat beweegt en je bedreigt.’ Leen Grevendonck

✔✔Vanaf 16 januari in de bioscoop.

Documentaire The Brussels Business

Item 7 & StudIo Shen preSent

Deze documentaire thriller duikt in de schimmige wereld van de lobbygroepen, de verborgen netwerken van bedrijven en hun invloed op de besluitvorming van de Europese Unie. Een boeiende, andere kijk op het Europese project.

Antwoord op deze vraag: Hoe heet de vriend van Komona? a. Magician b. Kim c. Luther

WAR WITCH A FILM BY KIM NGUYEN

WAR_WITCH_200X266.indd 1

✔✔Vredesactie organiseert op donderdag 17 graphic design :

Doe mee op www.acw.be (klik op de bewegende banner van Visie-wedstrijd). Of stuur een kaartje met het juiste antwoord naar: ACW Visie, wedstrijd Rebelle, Postbus 20, 1031 Brussel. En dit vóór donderdag 17 januari.

Wat heb jij zelf bijgeleerd over oorlog?

TODO

WIN een duoticket Visie mag 5 duotickets weggeven voor de film ‘Rebelle’ in Studio Skoop in Gent.

aangevallen. Wij waren uiteraard aangedaan. Maar een Fransman die al langer in Congo woonde, lachte het voorval weg: Het is maar een kleine poging om de regering omver te werpen. Hoe de mensen ginds in het leven staan en omgaan met tegenslag, is zo verschillend.’

26/01/12 19:19

januari om 20 uur een voorstelling van The Brussels Business in de Permekebib in Antwerpen. Tickets kosten 4 euro (ter plaatse).

Oplossing Sleutelwoord: schipbreuk

colofon

Visie is een uitgave van de Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties • Verantw. Uitg. nat. pag.: Kris Houthuys • Hoofdredacteur: Griet Verhoeyen • Redactie: Leen Grevendonck • Lieve Van den Bulck • CM-nieuws: Bram Swaerts • ACV-nieuws: Patrick Wirix • Vormgeving: Bart Gevaert • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • www.acwvisie.be • [email protected] • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (16-19) vallen onder de resp. verantw. uitgevers • Visie is ondertekenaar van de Milieu­beleids­over­een­­komst Papier Vlaanderen en steunt de inspanningen van de Vlaam­se re­­ge­ring i.v.m. papierrecuperatie.