Weekblad van de Universiteit Twente
www.utnieuws.utwente.nl nummer 4 - Donderdag 4 februari 2010
2
UT N I E U W S 8
‘Zwaaien en lachen naar de camera’
14
Dansende korrels beter in beeld
Meer dan‘dom rammen’
‘Universiteit Enschede betere merknaam’
BOBSLEE. Onder grote mediabelangstelling werd afgelopen vrijdag in Venlo de gloednieuwe tweemansbob gepresenteerd waarmee Nederland in Vancouver een gooi gaat doen naar een Olympische medaille. De bobslee is het resultaat van TopBob, een samenwerkingsproject waar ook de UT in participeert. Bij de CTW-vakgroep Technische Mechanica wordt een bobsleesimulator gebouwd. Artikel op pagina 3. Foto: Wurotech Viking Engineering/Ruud Slaats
Keuzemodel open, bonus verdwijnt Het college van bestuur stelt nog deze maand het keuzemodel arbeidsvoorwaarden open voor alle medewerkers. De keuzebonus van 500 euro verdwijnt. Het OPUT, het overlegorgaan personeelszaken, voelt zich buitenspel gezet. Voorstellen om de keuzebonus gefaseerd af te schaffen en de internetregeling en seniorenregeling in stand te houden, werden door het CvB verworpen. Het OPUT heeft naar eigen zeggen voor 1,3 miljoen euro aan bezuinigingsmaatregelen voorgesteld, maar voor het college van bestuur bleek dat niet genoeg. Ondanks dat de onderhandelingen afgelopen week vastliepen, besloot het CvB wel om het keuzemodel nog in februari open te stellen. Het OPUT noemt dit besluit ‘eenzijdig’ en voelt zich gepasseerd. FOUTPARKEREN. De politie controleert vanaf deze week extra streng op foutparkeren op de campus. Aan het begin van de week werden nog waarschuwingen uitgedeeld, maar vanaf vandaag (donderdag) krijgen foutparkeerders ook echt een boete. De campus is een parkeerverbodzone, wat inhoudt dat alleen in parkeervakken geparkeerd mag worden. De boete voor buiten de vakken parkeren bedraagt 60 euro. Ten onrechte je auto stallen op een invalidenparkeerplaats kost 160 euro.
In het keuzemodel 2010 verdwijnt de keuzebonus van 500 euro. In het voorstel van de bonden zou die bonus dit jaar gehalveerd worden en pas in 2011 worden afgeschaft. Daarnaast zijn college en vakbonden het niet eens geworden over de instandhouding van de internetregeling (maandelijkse vergoeding van 15 euro) en de seniorenregeling (waarbij werknemers vanaf hun 57ste een halve dag per week minder mogen werken). Er is wel overeenstemming over de XtraCard voor medewerkers. Die blijft behouden.
6
International
PAGE
Enschede moet als merknaam beter gepromoot worden, vindt het Enschedese PvdA-raadslid Laurens van Lier. De universiteit mag daarom best meer Enschede uitstralen, zegt de politicus. ‘Als je het hebt over de Universiteit Twente, weet echt niet iedereen waar dat ligt. Ja, in de Achterhoek oppert men dan. Het is niet zo gek hoor om Enschede in de naam te vermelden en zodoende op de kaart te zetten als kennisstad. Twente blijft belangrijk, maar Enschede is de enige universiteit die de plaatsnaam niet in de naam opneemt.’ Van Lier schreef zijn ideeën in de PvdA-nieuwsbrief van vrijdag 29 januari. Daarin gaf hij de directeur van de Stichting Enschede Promotie groot gelijk dat het merk Enschede veel beter benut moet worden. ‘De directe aanleiding is de lening van acht miljoen euro die voetbalclub FC Twente bij de gemeente aanvraagt voor de uitbreiding van de Grolsch Veste’, zegt Van Lier die zelf trouwe supporter van de club is. ‘Als we Enschede willen promoten als kennisstad, culturele stad en sportstad moeten we onze stadsnaam meer vermelden. FC Twente kan daarom gerust FC Twente Enschede heten en die lijn kunnen we doortrekken naar de universiteit en naar bijvoorbeeld het Muziekcentrum’. Van Lier haalt het voorbeeld van Roda JC aan. ‘Roda JC krijgt alleen financiële steun van de gemeente als het Roda JC Kerkrade gaat heten’, zegt de PvdA’er.‘Dus waarom niet hier? De club blijft van de regio, maar het is de gemeente Enschede die als grootste stad van de regio de lening verstrekt.’
herek, luding en steenbergen: ieder 1,5 miljoen voor onderzoek
UT scoort met 3 Vici’s
De UT-onderzoekers Jennifer Herek, Stefan Luding en Wiendelt Steenbergen hebben elk een prestigieuze Vici-beurs in de wacht gesleept van maximaal 1,5 miljoen euro. In totaal dienden in 2009 220 wetenschappers een aanvraag in bij onderzoeksfonds NWO. Slechts 31 vielen in de prijzen. ‘Fantastisch’, reageert Jennifer Herek (41), TNW-hoogleraar optische technieken en biomoleculaire systemen, op de toekenning van de Vici-beurs. ‘Ik kreeg het vorige week woensdag te horen en was die dag eigenlijk een beetje ziek.’ Lachend: ‘Dat was na dit nieuws wel over.’ De subsidie betekent voor Herek een ‘echte impuls’ om een nieuwe onderzoekslijn te ontwikkelen. ‘Waar ik bovendien een heel team mensen op kan zetten. Drie promovendi, twee postdocs en
ADVERTENTIE
Ondersteuning bij de start van je bedrijf nodig? Surf naar www.kennispark.nl voor een overzicht van de mogelijkheden
Empowering innovation & entrepreneurship
technische staf.’ Het onderzoeksvoorstel van Herek heeft als titel ‘Kunstmatige moleculen op nanoschaal’. ‘Dit is mijn eerste voorstel dat eigenlijk niet over moleculen gaat’, legt ze uit. Herek wil artificiële moleculen bouwen die de eigenschappen van moleculaire complexen nabootsen. Met nanotechnologie en ultrasnelle lasers gaat ze proberen nieuwe toepassingen, zoals efficiënte zonnecellen, te ontwikkelen. Herek, van oorsprong Amerikaanse, is sinds 2006 in dienst van de UT en volgde destijds hoogleraar Niek van Hulst op, die naar Barcelona vertrok. Het onderzoek waarvoor Stefan Luding (45), hoogleraar Multi Scale Mechanics bij CTW, de Vici-beurs krijgt, richt zich op ‘het overbruggen van de kloof tussen korrelsystemen en continuümtheorie’. Luding: ‘Ik kan nu dingen doen op onderzoeksgebied die ik al heel lang wilde. Zonder Vici had dit niet gekund.
Nu kan ik promovendi en postdocs aantrekken. Onderzoekswerk vergt nu eenmaal veel tijd. Dat had ik zelf kunnen doen, maar het ontbrak me dus aan tijd. De samenwerking met een team is bovendien veel leuker.’ Luding beschouwt de Vici als een erkenning voor zijn wetenschappelijke prestaties. De uit Duitsland afkomstige hoogleraar wil met zijn Vici onderzoeken hoe granulaire materialen of korrelsystemen elkaar beïnvloeden en gezamenlijk bewegen. Die beweging speelt onder meer een rol bij het ontstaan van aardverschuivingen en lawines. ‘Om hun gedrag te begrijpen en te kunnen voorspellen is een koppeling nodig van moderne deeltjesmodellen en computersimulaties met continuümtheorie.’ Wiendelt Steenbergen (45), onderzoeker bij de vakgroep Biophysica Engineering, krijgt een Vici voor zijn onderzoeksvoorstel ‘Licht en geluid voor medische diagnose’. ‘Het was de eerste keer dat ik een voorstel indiende voor Vici. Het was meteen ook mijn laatste kans, want ik ben al 15 jaar geleden gepromoveerd. Meer tijd mag er niet tussen zitten’, vertelt Steenbergen. ‘En nu kan ik een heel team aanstellen, want
voor de Vici heb ik drie aio’s en een technicus aangevraagd. Bovendien is er ook nog een projectvoorstel door FOM goedgekeurd, waar een oio op komt.’ Het onderzoek van Steenbergen heeft te maken met ultrageluidstechniek. Door hele korte lichtpulsen af te geven, kunnen deze vrij diep doordringen in weefsels. Daardoor is het mogelijk om een driedimensionaal beeld van de bloedhuishouding te krijgen. Met zijn Vici-beurs wil Steenbergen deze techniek verder uitbreiden, door niet alleen te lokaliseren waar iets zit, maar ook de hoeveelheden en concentraties aan te tonen. De Vici-beurs is de hoogste toekenning in de reeks Veni-Vidi-Vici. De Vici-subsidie is sinds 2002 onderdeel van de NWO vernieuwingsimpuls. Bedoeld om succesvolle vernieuwende wetenschappers in staat te stellen hun eigen onderzoeksgroep op te bouwen. De twaalf UT’ers die sinds 2002 Vici’s binnensleepten zijn: Dave Blank (2002), Suzanne Hulscher (2004), Willem Vos en Han Gardeniers (2005), Philip Brey, Gijs Krijnen en Markus Pollnau (2006), Jurriaan Huskens en Hans Hilgenkamp (2008) en Jennifer Herek, Stefan Luding en Wiendelt
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
ut Nieuws
ut-studenten winnen lingo
‘Zwaaien naar de camera’ Wie denkt dat het programma Lingo van de TROS voor zestigplussers is, heeft het mis. Het dagelijkse letterspel is razend populair onder studenten. Vooral tijdens het eten, met het bord op schoot, spelen huisgenoten fanatiek mee. Maar wat is er leuker dan zelf in de uitzending te zitten? Martijn van Dijken en Ivar van der Raadt kwamen door de selectie en maakten begin januari hun tv-debuut. Sandra pool
Het tv-optreden legde het tweetal geen windeieren. De studenten communicatiewetenschappen gingen er vandoor met het winnende geldbedrag van vijfduizend euro. Een mooie prijs, maar niet voldoende voor de hamburgertent die ze wilden beginnen. Ivar: ‘Nee, dat gaat niet lukken. Je hebt daarvoor zoveel spullen nodig. Een caravan, bakplaten, vergunningen’. Martijn: ‘En personeel, anders moeten we zelf ook nog bakken. Haha. Niet haalbaar dus. Ach, die hamburgertoko was gewoon leuk om te roepen. Je moet namelijk van te voren iets leuks over jezelf vertellen. Naast de hamburgers schreef ik op dat ik ooit een vlaliedje heb gezongen, terwijl ik helemaal niet van toetjes hou. Lucille (de presentatrice, red.) vroeg tijdens de opname of ik een stukje wilde zingen. Natuurlijk deed ik dat. Het optreden krijgt overigens nog een leuk staartje. Binnenkort duik ik met vrienden de studio in om het liedje op te nemen en het op de
Martijn van Dijken (vijfde van rechts, naast presentatrice Lucille Werner) en Ivar van der Raadt (vierde van rechts) omringd door hun UT-supporters in de Lingo-studio.
markt te brengen.’ Het televisieavontuur noemen Martijn en Ivar ‘pure verwennerij’ en ze schieten in de lach. ‘Die uitspraak is een inside joke’, grijnst Martijn. ‘We weten precies wat de ander ermee bedoelt.’ Ivar mijmert: ‘Lingo is pure verwennerij, dat zou een mooie kop boven het artikel zijn.’ De twee studenten vormen een vrolijk stel. Ze kennen elkaar van de studie communicatiewetenschappen. Na colleges komen ze regelmatig bij elkaar over de vloer. Ivar: ‘Bij Martijn kijken ze onder het eten steevast naar Lingo. Erg gezellig. Mijn huis moest er vervolgens ook aan geloven.’ Martijn: ‘Het leek ons wel wat om zelf een keer mee te doen. Dus hebben een mailtje gestuurd.’ Ivar: ‘Dat was in januari 2009.’ Martijn: ‘Daarna volgde radiostilte’. Ivar: ‘Er gaat heel veel tijd overheen’. Pas medio oktober kregen de twee studenten bericht dat ze naar de selectiedag
op 8 november mochten. Ivar: ‘In Amsterdam. Daar zit de producent van het programma, IDTV. Er zijn vier selectierondes, verdeeld over vier dagdelen. In een weekend komt daar zo’n vierhonderd man op af. Lingo is razend populair’. Tijdens de selectie wordt gekeken of je het spelletje een beetje beheerst. Martijn: ‘En of je leuk overkomt op televisie. Ja, ik was best zenuwachtig’. Ivar: ‘Je speelt het spel eerst op papier en je moet binnen een bepaalde tijd zoveel mogelijk woorden geven met dezelfde beginletter. De helft van de deelnemers valt na deze ronde af.’ Martijn: ‘Wij voelden de bui al hangen.’ Ivar: ‘Onze naam werd maar niet genoemd. Pas op het laatst kregen we groen licht. Of dat iets zegt over onze score weten we niet, maar een heel goed gevoel hadden we niet.’ Toch mochten ze door naar de tweede selectieronde. ‘Dat was in een heel
kleine opnameruimte,’ zegt Ivar. ‘Het leek net een garage met twee Lingodesks.’ Martijn: ‘Je verwacht een tribune voor het publiek. Er stonden slechts simpele inklapstoeltjes.’ Ivar: ‘Je speelt één woord, je graait één keer in de ballenbak en je raadt een 10-letterwoord. That’s it. Verder is het vooral wachten.’ En wachten tot het verlossende telefoontje komt. ‘We kregen de maandag na ons selectieweekend bericht dat we op 19 november naar de studio mochten komen’. Martijn: ‘Dat was een heel leuke dag en een mooie ervaring. De opname gebeurt in één keer. Wij hadden twaalf man publiek meegenomen. De tegenstanders één persoon. We kregen eerst uitleg. Als je bijvoorbeeld een bal graait dan moet je die overpakken naar de andere hand en naast je oor houden. ‘Ivar: ‘En dan het liefst nog even in de camera lachen.’ Martijn: ‘We hebben ook gezwaaid
naar de mensen thuis in totale stilte.’ Ivar: ‘Dat was heel raar. Zit je een beetje te lachen en te zwaaien naar de camera. Dat was een losse opname. Zonder publiek en applaus. Dat wordt er later allemaal onder gemonteerd samen met de voice-over van JP.’ Begin januari maakten de heren hun tv-debuut. Martijn: ‘Natuurlijk zaten we met vrienden en huisgenoten voor de buis.’ Ivar: ‘Uit allerlei onverwachte hoeken kregen we na de uitzending reacties. De hele bejaardenflat van mijn oma heeft gekeken en vriendinnen van mijn moeder mailden mij. Martijn: ‘We hebben de Lingo-tas mee naar huis gekregen. Wat er in zat? Niets.’ Cynisch: ‘Het is iets wat je al járen wilt hebben.’ Ze lachen. Ivar: ‘En natuurlijk vijfduizend euro minus 29 procent kansspelbelasting. Nee, het geld staat nog niet op de rekening.’ Maar het is al wel uitgegeven. Martijn erkent: ‘Ik heb onlangs een Lcd-televisie gekocht.’
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 47. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 315, 316, 317, 328, 319. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Menno van Duuren (2028)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Latifa van Heerde, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Catherine Ann Lombard, Willem Pieterson, Suzanne van der Horst, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UTNieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Wie: Manon de Beer (22) Studie: Industrieel Ontwerpen, vijfdejaars Op weg naar: De Horst ‘Mijn muts kan dan nog wel even af’, lacht Manon en haalt het hoofddeksel van haar hoofd. Bij de ingang van de Vrijhof, schuilend voor de sneeuw, vertelt ze dat ze zo naar de Horst gaat voor een vergadering. ‘Met elf projectgenoten! Veel te veel’, zucht ze. ‘Je vormt onderling weer kleinere werkgroepen en het wordt een kwestie van systematisch werken en vooral goed communiceren.’ Het is de eerste bijeenkomst. ‘Voor mijn laatste bachelorvak. Ja, de opleiding vind ik nog steeds leuk. Ik wil ontwerper worden, maar van welke producten….’ Ze haalt haar schouders op. ‘Daar durf ik nog niets over te zeggen.’ Naast de studie is de studente actief bij studentenvereniging Taste en het damesdispuut Bastet. ‘Vooral met het dispuut doen we leuke dingen. Etentjes, borrels en we hadden onlangs een mamadag. Dan komen alle moeders naar Enschede en gaan we iets gezelligs doen, zoals porselein schilderen.’ Na de vergadering van deze middag gaat Manon nog even de stad in. ‘Ik heb vanavond een verjaardag van een vriendin en ik wil een cadeautje kopen. Ja, ik weet wel wat. Een boek over grafisch design en mode. Het boek is haar op het lijf geschreven. Nu maar hopen dat het in de winkel ligt.’ Manon vertelt dat ze in hartje centrum woont. Lacht: ‘Op kruipafstand van de Oude Markt, al is kruipen nog nooit nodig geweest hoor.’ De muts gaat weer over haar oren. Het is tijd voor de vergadering, maar eerst op de fiets door de sneeuw.
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
Ontwerpwedstrijd Op de campus vindt morgen (5 februari) de Regionale Kickoff van de Eureka!Cup 2010 plaats. Dat is een landelijke ontwerpwedstrijd voor leerlingen van de onderbouw van het vwo. Tijdens het evenement krijgen de leerlingen diverse workshops waarin ze innovatieve oplossingen kunnen bedenken voor vraagstukken op het gebied van verkeer en verkeersveiligheid, het thema van dit jaar. Studenten van de opleiding technische natuurkunde
demonstreren de werking van een zweeftrein, een student scheikundige technologie vertelt iets over Blue Energy en Hans Moonen, docent bedr ijfsinfor matietechnologie geeft een workshop ‘routering in het verkeer’. In deze workshop wordt onder andere een beeld gegeven van file-informatie in navigatiesystemen, de technische uitdagingen van het rekeningrijden en de steeds ‘slimmere’ ontwikkelingen in wegtransport.
Overal acties, behalve in Enschede Studenten in Utrecht hielden de afgelopen drie dagen het bestuursgebouw van de universiteit bezet en ook in Rotterdam, Amsterdam en Nijmegen vonden protestacties plaats. De demonstraties richtten zich tegen de dreigende bezuinigingen in het hoger onderwijs. In Enschede bleef het stil. Peter van der Hoogt en student advanced technology Matthijs Oomen die voor zijn bacheloropdracht werkt aan de bobsleesimulator. Foto: Arjan Reef
simulator wordt ingezet voor spelen 2014
UT helpt bobsleeërs bij olympische inhaalrace Als de Nederlandse bobsleeërs over anderhalve week succes hebben in Vancouver, dan juicht de UT-vakgroep Technische Mechanica van de opleiding werktuigbouwkunde mee. Masterstudenten van de vakgroep werken in het ambitieuze project TopBob mee aan een bobsleesimulator. Die is nog niet klaar, maar de simulator, waarin bobpiloten kunnen trainen, moet een belangrijke rol gaan spelen in de voorbereiding op de Olympische Spelen van 2014. Paul de Kuyper
‘De bedoeling van het project TopBob is om de grote achterstand op de traditionele
bobsleelanden in te halen’, vertelt universitair hoofddocent Peter van der Hoogt
ADVERTENTIE
Studentendebat Gemeenteraadsverkiezingen Vier UT-s tudente n:
Arjan B aan (CD A) Jeroen D iepemaa t (VVD) Eelco Ee renberg (D’66) Jelle Ko rt (Groen Lin ks)
Liveoptred en The Pitche rs ruari 2010 Dinsdag 16 feb tercafé Vrijhof 16:00 uur, Thea georganiseerd door: UT Nieuws en Studievereniging Sirius
van de vakgroep Technische Mechanica. Een consortium met daarin de drie technische universiteiten, DSM, Modesi en Eurotech/Viking Engineering, werkte de afgelopen jaren achter de schermen aan een nieuwe tweemansbob voor de Olympische Spelen van 2014 in het Russische Sotsji. De bob was echter zo snel klaar dat hij ook in Vancouver al ingezet kan worden. Vrijdag werd de slee in Venlo gepresenteerd. De bobslee, die in wereldbekerwedstrijden deze winter al succesvol bleek, werd gebouwd door DSM en Eurotech. De UT denkt mee in TopBob, maar de UT-rol is nu nog klein, benadrukt Van der Hoogt. Verschillende masterstudenten brachten eerst de mechanische eigenschappen van een bobslee in kaart. Vervolgens bepaalden ze ’s zomers, als de bobsleebanen dus ijsvrij zijn, met GPS-apparatuur de afmetingen van diverse banen. ‘Zo kunnen we de geometrie van een willekeurige baan in ons simulatiemodel invoeren’, legt van der Hoogt uit. Nu nog bestaat de simulator uit een oude bob en een computerscherm. Piloten hebben er nog niet in kunnen oefenen.Van der Hoogt hoopt het apparaat, in samenwerking met een simulatorbouwer, uit te breiden naar een slee op een bewegend platform met een groot videoscherm. Van der Hoogt: ‘We hebben inmiddels een haptic device voor de stuuractie ingebouwd, zodat je ook echt voelt hoe de ijzers op het ijs reageren als je probeert te sturen tijdens de afdaling. De sensatie moet zo realistisch mogelijk zijn. We willen alle bewegingen van de slee natuurgetrouw naspelen.’ Daarnaast moet het apparaat veranderingen in omgevingsomstandigheden, zoals de
invloed van de ijskwaliteit, kunnen simuleren. Bobpiloten moeten in de aanloop naar de Olympische Spelen van 2014 kunnen trainen in deze nieuwe bobsleesimulator. Een en ander hangt af van de bereidwilligheid van een simulatorbouwer om mee te werken, van geld en van voldoende afstudeerders. Van der Hoogt: ‘Er is weinig budget en het is geen kernproject in onze vakgroep. Maar voor masterstudenten is het een ideaal onderwerp om op af te studeren. Het is een perfecte mix van onderwijs en onderzoek.’ Aan een voorspelling voor Vancouver waagt Van der Hoogt zich niet. ‘Ik heb me in het bobben verdiept, maar verdiepen is iets anders dan voorspellen. Ik kijk wel uit. Er hoeft maar iets verkeerd te gaan en je verliest tienden van seconden en dus een ereplaats. Ik hoop natuurlijk op een mooi resultaat, waaruit blijkt dat we ons met de top kunnen meten.’
De Nederlandse universiteiten scharen zich achter het voorstel van minister Plasterk om de basisbeurs te vervangen voor een sociaal leenstelsel. Studenten daarentegen liepen in een groot aantal steden te hoop tegen dit plan. Maar niet in Enschede. ‘Het leeft niet’, zeggen de studentbestuurders. Alleen studenten-uraadsfractie UReka heeft nog iets in het vat zitten. Bart van Oord (voorzitter van studievereniging Sirius) vindt dat de bezuinigingen op de basisbeurs ‘niet echt leven’ onder UT-studenten. ‘Ik hoor er hier weinig over in de wandelgangen. Voordat de acties begonnen, was er weinig mediaaandacht, ik denk dat dat een oorzaak kan zijn.’ Verder denkt Van Oord dat de UT-student zich gewoon niet zoveel zorgen maakt over het afschaffen van de basisbeurs. ‘Het komt vanzelf wel weer goed, denkt-ie waarschijnlijk.’ Natuurlijk volgt Van Oord wel het nieuws rondom de acties van studenten in andere universiteitssteden. ‘Maar dat ik nou vind dat een studievereniging het voortouw moet nemen om een UT-actie op poten te zetten? Het maken van een politiek statement vind ik gewoon niet horen bij een studievereniging. Ik kan me wel voorstellen dat het overkoepelend orgaan van alle studieverenigingen een actie bedenkt.’ Luuk Meijering (bestuurslid van Isaac Newton) sluit zich bij hem aan. ‘Natuurlijk zouden Twentse studenten het ook vervelend vinden als de basisbeurs wordt afgeschaft. Maar er wordt weinig over gepraat. Ik denk dat het niet zo leeft. Misschien maken de studenten hier zich sowieso minder snel druk.’ De Student Union heeft volgens voorzitter Lukas de Sonnaville van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) het advies gekregen nog geen stakingen of andere acties te houden. ‘Het is nog prematuur, nog niet zeker of de basisbeurs wordt afgeschaft. Ik volg de bezetting in Utrecht wel op het nieuws, maar we hebben geen contact. Als de basisbeurs echt wordt afgeschaft, gaan we hier misschien ook nog wel wat doen. Dat zou immers schandalig zijn. Als je wilt investeren in een kenniseconomie moet je niet bezuinigen op hoger onderwijs.’ Nick Leoné (voorzitter van studentenpartij UReka) vertelt dat een actie in voorbereiding is. ‘We zijn er mee bezig, maar ik kan nu nog niet zeggen wat en wanneer er iets gaat plaatsvinden.’ Dat de URekanen wel een beetje laat in actie komen, wijt Leoné aan het feit dat ze niet op de hoogte waren van de acties van collega-studenten in het land. ‘En die volgden elkaar begin deze week heel snel op.’ Verder wil Leoné niet veel kwijt, maar dat op de UT iets gaat gebeuren, staat voor hem vast.
Protesterende studenten in Utrecht. Foto: Piet van de Luijtgaarden
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
Rechtbank geeft Iraniërs gelijk Iraanse studenten en wetenschapper s mogen niet worden uitgesloten van opleidingen waarbij ze in aanraking komen met kennis over nucleaire techniek. Dat heeft de rechtbank in Den Haag woensdag bepaald. Met de invoering van de Sanctieregeling Iran in 2008 werd Iraanse wetenschappers de toegang ontzegd tot nucleaire installaties, zoals de proefreactor van de TU Delft. Ook mochten ze bepaalde masteropleidingen waar kerntechnologie wordt onderwezen niet meer volgen. De maatregel gold ook voor Nederlanders met Iraanse ouders en was een uitwerking van een VN-resolutie die oproept om Iran uit te sluiten van verspreiding van nucleaire kennis.
Iraanse studenten en wetenschappers spanden daarop een rechtszaak aan tegen de Staat. Ze vinden de manier waarop Nederland de resolutie uitwerkt in strijd met het gelijkheidsbeginsel. De rechter stelde hen woensdag in het gelijk en oordeelt dat de sanctieregeling moet worden ingetrokken. Volgens de rechtbank is een onderscheid enkel op basis van nationaliteit niet toegestaan. In plaats daarvan zou ieder individu dat in aanraking komt met g evo e l i g e nu c l e a i re infor matie gescreend moeten worden. Hoewel slechts een klein aantal studenten door h e t t o e g a n g s ve r b o d werd getroffen, deed de sanctieregeling veel stof opwaaien. De KNAW vreesde dat de reputatie van het Nederlandse onderzoek schade zou oplopen.
Sciencecafé over absoluut nulpunt Hoe koud is koud? Het absolute nulpunt ligt bij 0 Kelvin en de vraag is of wetenschappers die magische ondergrens ooit bereiken. Over de jacht naar dat absolute nulpunt gaat het Science Café Enschede van woensdag 10 februari. UT-hoogleraren Fokko Jan Dijksterhuis en Hans Hilgenkamp vertellen over de uitvinding van de temperatuur en de eigenschappen die materialen krijgen bij extreem lage temperaturen. Het Science Café begint om 20.00 uur en vindt plaats in Media Art Café Berlijn, Enschedese Stationsplein.
student filmt succesverhalen van alumni voor lustrum
Afstuderen op UT-helden In de wandelgangen wordt het afstudeerproject van IO’er Cor Heeres (24) ‘UT Heroes’ genoemd. Hij verfilmt succesverhalen van alumni voor het lustrum van 2011. Deze week maakte hij opnames van de drie oprichters van spin-off PNO (Pecunia Non Olet), het subsidieadviesbureau dat uitgroeide tot een miljoenenbedrijf. ‘Leuk om al die verhalen te mogen optekenen.’ Paul de Kuyper
Waar ben je precies mee bezig? ‘Tijdens het lustrumjaar 2011 wil de UT haar successen vieren, laten zien dat oud-studenten een mooie carrière hebben gekregen. Promovendus Jorrit de Boer schrijft een boek over vijftig jaar UT; daarnaast bestond het idee om kleine documentaires te maken. In de wandelgangen wordt dit al het UT-Heroesproject genoemd.Voor mij is het mijn afstudeeropdracht.’ Wie heb je allemaal al voor de camera gehad? ‘De opname met de oprichters van PNO was de tweede. Eerder heb ik gefilmd bij Donkervoort waar IO-alumnus Jordy Wiersma carrière maakt. In totaal worden het vier of vijf filmpjes van een kwartier.Waarschijnlijk is de volgende Marina van Damme, de eerste vrouwelijke UTpromovendus.’ Waar komen die filmpjes terecht? ‘In ieder geval op de historische website waar de
Cor Heeres filmde afgelopen maandag de oprichters van PNO in dezelfde houding en op dezelfde locatie als op een foto uit de jaren tachtig. Foto: Gijs van Ouwerkerk
bibliotheek aan werkt. En op dvd. Het is nog onduidelijk hoe die verspreid gaat worden, maar het zou natuurlijk een mooi relatiegeschenk zijn.’ Leuk project zeker? ‘Heel leuk. Ik miste een beetje de menselijke kant in mijn technische studie. Hoewel ik industrieel ontwerpen doe, ben ik niet echt een productenmens. Eerder een mensenmens. Ik hoor leuke verhalen die ik vervolgens mag optekenen.’
deel is praktisch werk, maar ik moet natuurlijk wel iets toevoegen aan een vakgebied. Ik denk dat ik me ga richten op de theo-
rie over dramatische structuur van film. Technieken hoe je de aandacht van kijkers vasthoudt, dat vind ik interessant.’
ADVERTENTIE
Maar ondertussen moet je hier ook nog op afstuderen. ‘Daar lig ik wel eens wakker van, haha. Het grootste
Mijn job Naam: Emmie Keizers (52) Functie: Organisator academische plechtigheden Locatie: Faculty Club ‘Ik doe dit werk nog niet zo lang, vanaf 1 september 2009. Daarvoor was ik secretaresse van decaan Hubert Coonen van GW. Wij vormden een heel hecht team. Ik werk inmiddels al 32 jaar op de UT en ben ooit begonnen als projectassistente. Ook was ik vakgroepsecretaresse en medewerkster bij BOZ. Voor mijn huidige functie ben ik gevraagd en ik hoop het tot aan het einde van mijn loopbaan te mogen doen. Het is in ieder geval leuk; heel wat anders dan mijn secretaressefunctie. Als organisator van academische plechtigheden moet je vooral een perfectionist zijn, goed overzicht houden en organisatietalent hebben. Waar mijn werk op neer komt, is het organiseren van oraties, de opening van het academisch jaar, de innovatielezing en de dies. Hiervan bewaak ik het verloop, ik reserveer de zalen, stel het cortège op en onderhoud contacten met de drukkerij en de catering. Als uiteindelijk zo’n plechtigheid goed verloopt, geeft me dat wel een kick. Of als er een complimentje van een professor komt na afloop. Dat is uiteindelijk toch de klant. Persoonlijk vond ik de oratie van Peter Paul Verbeek in de Grote Kerk van Enschede heel erg mooi. Die historische ambiance, schitterend. Straks zullen alle oraties in de Waaier plaatsvinden, dat heeft ook wel weer wat. Het allerleukste aan dit werk is toch wel dat je eigenlijk altijd bezig bent met het organiseren van feestjes en dus met blije mensen te maken hebt.’
Emmie Keizers (52) Foto: Arjan Reef
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
De bladen Als er een ramp plaatsvindt, heb je geen tijd om je voorraadkast te vullen. Drie Delfste studenten probeerden drie dagen te overleven met de inhoud van hun keukenkastjes. Veel voedsel in de kastjes bleek te moeten worden gekookt, terwijl er geen gas en maar anderhalve liter water in huis was. Stompjes kaars en bier boden uitkomst. De kaarsen werden in kopjes gedaan en aangestoken. Met wat vet erbij leverde dat een grote vlam op waarop spaghetti gekookt kon worden. In bier, om water te sparen. ‘Dat ging prima’, aldus Rick Blokdijk. ‘Maar spaghetti met bitter bier, mayonaise, sardientjes en gedroogde tomaatjes is niet lekker.’
Promovendus Radu Popovici op NS-station Drienerlo. ‘Eigenlijk is het vrij simpel. Als beide wielen met dezelfde snelheid remmen, dan is het spoor niet glad.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk
radu popovici promoveert op slippende treinwielen
Frictiesensor voorkomt vertraging bij treinen Als de bladeren vallen, weet treinreizend Nederland wel hoe laat het is.Vierkante wielen, uitgevallen treinen en vertragingen. De UT onderzocht samen met de universiteiten van Wageningen en Delft dit probleem. Promovendus Radu Popovici adviseert om elke trein uit te rusten met een frictiesensor. Nu weten machinisten namelijk niet hoe glad het spoor is waarop ze rijden. De NS is enthousiast, al is het de vraag of zo’n sensor er ook echt komt. Paul de Kuyper
De Roemeense promovendus Radu Popovici uit de CTW-vakgroep Surface Technology and Tribology maakte heel wat nachtelijke treinritjes voor zijn proefschrift. Op drie trajecten (Hoek van Holland – Rotterdam, Vlissingen – Roosendaal en de driehoek Utrecht-ArnhemZwolle) rustte hij een trein uit met onder andere een tribometer, een apparaat dat de wrijving meet tussen de spoorstaaf en het wiel. Dat moest ’s nachts, omdat het spoorwegnetwerk overdag te druk is voor het laten rijden van testtreinen.
Slippende treinwielen komen vooral in de herfst voor doordat bladeren het spoor glad maken. Ook neerslag en slijmerige laagjes bacteriën kunnen de oorzaak zijn van gladheid. Het gevolg is dat treinen minder snel kunnen accelereren en, belangrijker voor de veiligheid, niet op tijd tot stilstand komen als ze remmen. De NS, Prorail en de universiteiten van Wageningen, Delft en Twente bundelden daarom hun krachten op zoek naar een oplossing voor dit probleem. In dit AdRem-project (Adhesion Remedies) richtte de UT zich op het contact tussen wiel en rails.
Op 19 februari promoveert Popovici op dit onderwerp. In de nachtelijke metingen van Popovici, die in het najaar van 2008 plaatsvonden, blijkt dat er vaak sprake is van weinig wrijving op het spoor. Met andere woorden, de wielen slippen. In tweederde van de gevallen was de frictie lager dan 0,15. Onder droge omstandigheden ligt het wrijvingsniveau rond de 0,4. Een pasklare oplossing heeft de promovendus niet. Hij heeft niet onderzocht hoe de wielen of het spoor stroever kunnen worden. Wel heeft hij de NS een gericht advies gegeven: rust elke trein uit met een frictiesensor. Popovici: ‘Nu merkt een machinist bij het remmen dat het glibberig is. Hij pakt zijn portofoon en waarschuwt zijn collega’s. Iedereen gaat dan langzamer rijden om de veiligheid van de passagiers te waarborgen. Niemand weet echter hoe glad het precies is. Hierdoor ontstaan ook onnodige vertragingen.’ Met een frictiesensor
ziet een machinist in zijn dashboard precies op welke stukken het glad is en waar niet. Daar kan hij dan zijn snelheid op aanpassen. ‘Een frictiesensor bestaat uit twee tachometers op twee verschillende wielen. Eigenlijk is het vrij simpel’, legt Popovici uit. ‘Als de trein remt en de twee meters registeren geheel verschillende snelheden, dan weet het systeem dat het glad is. De wielen slippen. Als beide wielen met dezelfde snelheid remmen, dan is het spoor niet glad.’ Volgens Popovici reageerde de NS afgelopen najaar enthousiast op zijn advies. Toch betwijfelt hij of er op korte termijn een frictiesensor zal worden ontwikkeld. Er lijkt geen geld voor. ‘De laatste paar jaar was de herfstproblematiek bovendien relatief klein. De noodzaak was daardoor minder groot’, voegt Popovici toe. ‘Ik hoop dat ze mijn onderzoek een vervolg geven. De resultaten liggen er. Het enige dat ze hoeven te doen, is ze gebruiken.’
De Limburgse regionale omroep L1 dwong met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) het Maastrichtse college van bestuur alle declaraties uit 2007 en 2008 openbaar te maken. De universiteit besloot alle bonnetjes op de website te publiceren. Observant kon er geen echt exorbitante uitgaven tussen ontdekken, maar verwondert zich wel over de hoge taxikosten van het college. In tegenstelling tot veel andere universiteiten heeft Maastricht geen eigen dienstauto’s met chauffeur. Met als gevolg dat ritten van 500 tot 600 euro in Nederland geen uitzondering zijn.Volgens Observant gaat het daarbij ook om ritjes naar Utrecht en Den Haag, ‘bestemmingen die voor een fractie van die bedragen per trein zijn te bereiken’. Het Erasmus Magazine stelt enkele Rotterdamse wetenschappers de vraag waarom Sven Kramer zo succesvol is. Volgens docent economie Josse Delfgauw, die promoveerde op onderzoek naar prestatiebeloning, bestaat er een samenhang tussen prijzengeld en prestatiedrang. Golfers en autocoureurs blijken beter hun best te doen als de financiële prikkels groter zijn. Maar: ‘Bij toernooien, en zeker de Olympische Spelen, kan ook de eer van het winnen een belangrijke bron van motivatie zijn. In het geval van Sven Kramer lijkt zijn eerzucht, in combinatie met zijn talent, al voldoende om boven de concurrentie uit te stijgen. Maar wellicht dat een financiële bonus vanuit de schaatsbonden en zijn sponsor net het verschil maakt tussen zilver en goud’, aldus Delfgauw. De dag voordat Joeri Arion, masterstudent antropologie aan de Universiteit van Amsterdam, terug zou vliegen naar Nederland vond op Haïti de verwoestende aardbeving plaats. ‘We zaten met z’n zevenen in een pick-uptruck toen de grond begon te beven. Er heerste grote paniek om ons heen toen we uit de auto renden. Het was zo heftig, zo gewelddadig. Ik heb me nog nooit zo nietig gevoeld.’ Arion overleefde de ramp en kon na een paar dagen van het eiland weg. Hij is vastbesloten terug te keren. ‘Een ramp als deze schept een band met de mensen met wie je het meemaakt, je wordt een hechte groep als je moet overleven. Beelden van de ramp zullen nog lang op mijn netvlies staan.’ Mensen met migraine zijn vaker depressief. Rotterdamse en Leidse onderzoekers lieten zien dat beide ziektes een gezamenlijke genetische achtergrond hebben. Algemene migraineklachten blijken voor ongeveer de helft te verklaren door erfelijke factoren. Voor specifieke vormen waarbij de hoofdpijn wordt voorafgegaan door het zien van lichtflitsen ligt dat percentage veel hoger. Juist bij die groep komt ook vaak een depressie voor. De volgende vraag is welke genen precies voor migraine en depressie zorgen.
‘Uit eten goedkoper dan zelf koken’ Waar zit je ergens? ‘In Hong Kong, China. Ik werk en woon op Hong Kong Island. Tot tien jaar geleden hoorde Hong Kong nog bij het Verenigd Koninkrijk.’
geen eigen pinautomaat en zijn gevestigd op de achtste verdieping van een wolkenkrabber.’
Wat doe je daar precies? ‘Ik ben bezig met mijn bacheloropdracht bij de Lloyds TSB bank. Voor de bank maak ik een analyse van de spaarrekeningen. Ik kijk wat de huidige situatie is en ik maak een strategie voor 2010. De bank wil graag weten hoe ze meer klanten en meer spaargeld binnen kunnen halen.’
Hoe kwam je in Hong Kong terecht? ‘Aan een dispuutgenoot die bij Lloyds in Berlijn zit vroeg ik of hij een leuke opdracht wist in Azië. Een tijdje later werd ik gebeld uit Hong Kong met de vraag of ik daarheen wilde komen. Daar zeg je natuurlijk geen nee tegen. Hong Kong is het financiële hart van Azië, dat sprak mij wel aan. Als je als bank niet in Hong Kong zit dan tel je niet mee.’
Hoe onderzoek je dat? ‘Ik kijk naar drie onderdelen: wat is het huidige klantenbestand, wat is de concurrentie en wie is de potentiële nieuwe klant. De Lloyds bank is in Engeland heel groot, maar hier is het een relatief kleine bank. Ze hebben hier bijvoorbeeld
Waar moest je het meest aan wennen? ‘Vooral aan de manier waarop Chinezen op de stoep lopen. Ja dat klinkt misschien raar, maar ze lopen twee keer zo langzaam als wij in Nederland. Bovendien lopen ze niet gestructureerd, maar
kriskras. De eerste week heb ik veel botsingen gehad. Waar ik ook aan moest wennen is de drukte, er wonen hier zeven miljoen mensen.’ Heb je de taal al een beetje onder de knie? ‘Omdat Hong Kong lang bij het Verenigd Koninkrijk hoorde spreekt bijna iedereen Engels. Daar ben ik erg blij om, want ik kan maar tot drie tellen in het Kantonees. Afgelopen weekend was ik op het vasteland van China. Dan kom je niet verder dan gedag zeggen, voor de rest is het handen- en voetenwerk.’ Hoe breng je je vrije tijd door? ‘In het weekend maak ik vaak uitstapjes en op woensdag ga ik naar horse races, iets wat overgebleven is uit de Britse tijd. ’s Avonds
drink ik vaak ergens een biertje en na werktijd ga ik altijd een hapje eten. Dat is best prijzig, maar altijd nog goedkoper dan je eigen prakje maken. Westers eten in de winkels is erg duur. Een simpele pasta maken kost je als snel acht euro.’
Is Hong Kong een aanrader voor iedereen? ‘Ik raad het zeker aan, het is een fantastische stad om in te leven. Neem wel een klein zakcentje mee en ga in de winterperiode, want dan is het niet zo bloedje heet. Met twintig graden is het nu heel goed te doen.’ Latifa van Heerde
Jurre Smits (23) Student technische bedrijfskunde Hong Kong, China November 2009 - maart 2010
Bellen met het buitenland Tips voor deze rubriek?
[email protected]
International page
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 4 February 2010
SHORT NEWS Sell your research Professor Aard Groen, scientific director of the Dutch Institute of Knowledge Intensive Entrepreneurship (NIKOS), will give a lunch lecture on the topic of the best way to commercially sell your research on 11 February from 12:30pm to 2pm in the Drienerburght building on campus. Register by email to the Female Faculty Network Twente
[email protected].
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Catherine Ann Lombard | For comments and suggestions, email:
[email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.utwente.nl
CANADIAN CAMPAIGNS AGAINST SUN SALONS
Indoor tanning is out This week a poster of PhD student Aimee Van Wynsberghe, 28, is appearing across her home country, Canada. Raising her voice against tanning salons, she courageously shares her frightening experience with melanoma. Van Wynsberghe discovered a new mole while showering last spring. Soon afterwards, during
a visit home, she saw her family doctor. By then there was another suspicious mole on her leg, but she still didn’t realize what danger she was in. A biopsy was taken and she flew back to the Netherlands to continue her research at the University of Twente. Only hours after stepping back into her Enschede apartment, her mother called to say that Van Wynsberghe had malignant
EU studies fair in Brussels European Voice offers a two day education fair and networking event in Brussels with the hope of bringing together under one roof prospective students, corporations and academic institutions. The event starts on 12 February and last until 13 February. More information, registration and for the complete program www.eustudiesfair.com.
Sleep Cycle on iPhone The Swedish-designed iPhone application is a sleep-tracking device that can create a nightly record of sleep patterns shown as a graph image. Launched last summer the Sleep Cycle works by using a sensor in the iPhone which is called an accelerometer, enabling the device to monitor movement. Depending on what phase of sleep, the human body behaves differently, twitching when in a dream (or REM) phase and even more restless when finally waking in the morning. The relatively new application has the ability to gauge within a half-hour time frame when a person has reached the optimal point in a cycle to wake up and assist the user back to consciousness with soothing music.
TomTom for human body Led by the research institute MIRA, European researchers developed a computer model of the musculoskeletal system of the lower half of the human body. The model will allow surgeons to improve their operations and prepare them in advance by being able to practice in virtual reality. The project received a significant European grant of 3 million euro with almost 1 million euro granted for research at the UT. Over four years the
Van Wynsberghe’s photo will appear in dermatology offices, high schools, universities and public health centers across Canada, warning against the use of tanning salons. Photo: Gijs van Ouwerkerk
melanoma, the deadliest form of skin cancer. ‘I didn’t even know what melanoma meant,’ Van Wynsberghe retold her story while sipping a power juice in a downtown café. ‘I was all alone in the house and started to panic. I thought I was going to die. But, then I read on the internet that if it is caught early enough, melanoma is treatable.’ Fortunately, Van Wynsberghe did, in fact, catch her skin cancer early. She soon returned home to Ontario, to have the mole removed. The dermatologist asked if she had ever used a tanning bed. Van Wynsberghe is of Irish descent, making her fair skin more susceptible to skin cancer, especially when exposed to UV radiation. ‘I started going to tanning salons when I was 20 years old,’ Van Wynsberghe said. ‘I was working in sales and felt that my image was an important tool for making money. By the time I was 23, I had become addicted to looking and feeling “sun-kissed.” When it was cold outside, 15 minutes of radiation felt warm, like a mini-holiday. A little dose of sun everyday and its benefits of vitamin D made me feel healthy.’ Van Wynsberghe started working at the tanning salon to help pay for her own treatments. ‘I was tanning every other day for about two years,’ she said. ‘I understood at an intellectual and biological level what I was doing, but I thought I was immune. Skin cancer happens to other people, not to me.’ After her successful treatment, her dermatologist invited her to join four other women who battled melanoma in a new campaign to warn against the dangers of indoor tanning. ‘When I worked at the salon, I was told to push the positive points of tanning. I feel bad about this now,’ Van Wynsberghe said. ‘By joining this campaign, I hope to help stop others from harming themselves.’ Meanwhile, Van Wynsberghe has changed her lifestyle to exercise more, eat healthier, and live her life, right now, to the fullest. ‘I am speaking up for what I want more and acknowledging my own needs,’ she said. In 2008, Van Wynsberghe joined the UT Department of Philosophy and is focusing on an ethical analysis of human-robot
Effects of sunbeds Recently sunbeds were moved up to the highest cancer risk category by the World Health Organization. Research shows 70 percent of the people going to tanning salons are female, primarily 16 to 29 years old. Indoor tanning before the age of 30 has been associated with a significant increase in the risk of melanoma. Ultraviolet rays can damage the DNA of one's skin cells within two minutes. The results are ageing of the skin and skin cancer. In 1994, 18,000 Dutch people were diagnosed with skin cancer, Last year, this number more than tripled, to 60,000, and is expected to double in the next five years. In the UK and Canada, legislation is pending that would ban teenagers from visiting sunbed salons. Mary Harney, the Irish Health Minister, has called for a total ban against tanning salons. For more information about the Canadian Dermatology Association campaign, see www. dermatology.ca.
interaction in health care. Soon she will become a volunteer in a nursing home where she hopes to gather insights on how a robot might (or might not) be beneficial in the caring for elderly people. She will also consider the implications such relationships might have on future generations and the meaning of friendship. Van Wynsberghe hopes to finish her work in 2012. When asked what her message is to anyone thinking of using a sunbed, she said emphatically, ‘It’s not worth it! There are too many things that can potentially go wrong. For the rest of my life, I will always be worrying about having a mole that I don’t notice in time.’ Catherine Ann Lombard
Roar of tiger without fireworks display The fact there won’t be a fireworks display at this year’s celebrations of the Chinese New Year hasn’t put a damper on the spirits of Chinese event organizers. Mingliang Jin, 33, a PhD candidate in Nanotechnology, says, ‘We could not fully bring the spirit of the tradition to the university, but having a dinner together is the most important thing. Fireworks are missing since it is not allowed.’ ‘Having dinner together means reunion,’ says Jin, ‘when all family members sit together and wish the others at the table good health for the coming year, as they experienced in the past year.’ Maybe this is the year of the tiger, but Jin, who just returned from a trip to China, normally celebrates in her home city of Jinan, China, with her parents
and visits relatives the following day. Of all celebrations in China, this age-old holiday, also named the Spring Festival, is the longest and most important. People wear red clothing, write poems on red paper, and give children ‘lucky money’ in red envelopes-all in an attempt to drive away evil spirits. For the one billion Chinese the color red symbolizes fire as expressed in a shower of fireworks. Steeped in tradition, the 12 Chinese Zodiac signs of a person’s birth year offer future predictions, and in the Western world the horoscope centers on the actual date of birth in relationship to phases of the moon. According to ancient legend the god Buddha asked animals to meet him on Chinese New Year. Twelve came, and Buddha named a year after each one, announcing that people born in each animal’s year possessed some of
that animal’s personality. The local chapter of the Association of Chinese Students and Scholars in the Netherlands (ACSSNL) will celebrate the Chinese New Year on 13 February in the Bastille building. Jin says,‘During the dinner Dutch friends can have a taste of food and experience the atmosphere. We definitely want to welcome foreign friends.’ Chinese students will open the event, followed by speeches from the Rector Ed Brinksma and Head of the International Office Karen Paardenkooper. The evening starts at 6pm and costs 5 euro. Register before 7 February by email s.chen@ewi. utwente.nl To find out your Chinese animal sign and horoscope for 2010, click on www. ofesite.com/spirit/chinese/animal2. htm Robbin Engels
Tiger years: Born in ‘tiger years’ means you are a natural leader and excel in the role as a pilot, actor, writer, or manager. World known personalities born in the year of the tiger are Demi Moore, Emily Bronte, Tom Cruise, and John Steinbeck.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
‘Elkaar meetrekken en afremmen’ de Starter Rubriek met portretten van jonge bedrijven, gestart door studenten of medewerkers van de UT.
Gloed Koenders: 'De inspiratie voor onze bedrijfsnaam komt uit het Binas en is afgeleid van ‘actinium’, een element uit het periodiekstelsel. Atoomnummer 89. Het klinkt mooi en heeft een leuke omschrijving. Het radioactieve element heeft van zichzelf een donkerblauwe gloed. Dat blauwe komt weer terug in ons logo, dat de vorm heeft van het eerste elektronenmodel.’
terug naar de roots. We zijn allebei opgegroeid in deze omgeving. Marcel ken ik al vanaf de basisschool. We zijn toevallig naar dezelfde middelbare school en universiteit gegaan.’
Betrokkenen kunnen online inloggen en direct werken met het prototype. Ze kunnen ervaren, vragen stellen en vaak rollen er weer andere, aanvullende ideeën uit.’
Koenders: ‘Beste vrienden, ja. Het is superleuk om samen iets op te bouwen. Qua karakters verschillen we enorm en daardoor vullen we elkaar goed aan. Van Galen: ‘We trekken elkaar mee, remmen elkaar af en vinden een middenweg.’
Van Galen: ‘De tijd van een uitgewerkt plan op papier is voorbij. Een voorbeeld: voor SCC Comfort, een studentenchauffeurbedrijf, hebben we bijvoorbeeld een systeem gemaakt waarin alles van rit tot factuur digitaal beschikbaar is. Klanten loggen in en boeken online een rit op een bepaalde tijd. De ondernemer ziet in één oogopslag welke student op die tijd beschikbaar is.’
Onderscheid Van Galen: ‘Met onze software helpen we bedrijven verder die ergens in de administratie vastlopen of nog zitten te rommelen met bijvoorbeeld allemaal Excel-bestandjes. De applicaties zijn efficiënt en maken het werk weer leuk.’ Koenders: ‘We onderscheiden ons door ter plekke, bij de klant op kantoor, in drie dagen een softwareprogramma te ontwikkelen.
Roots Van Galen: ‘Ondernemen in Utrecht betekent voor ons
Tip Koenders: ‘Studenten die voor zichzelf willen beginnen, raad ik aan te praten met ervaren ondernemers. Je bent starter, maak gebruik van die status. Anderen willen graag jonge, enthousiaste ondernemers helpen.’
Naam: Marcel Koenders (26, studeert elektrotechniek) en Jack van Galen (27, is in mei 2009 afgestudeerd bij Telematica). Functie: Oprichters van Actinum in 2008. Core business: Het ontwikkelen van administratieve bedrijfsapplicaties. Locatie: Utrecht, Vondellaan, in het centrum vtan de stad, in een gerenoveerd bedrijvenverzamelgebouw. Omzet: ‘Genoeg om te blijven groeien.’ Salaris: ‘We kunnen redelijk mee met onze jaargenoten, maar we investeren een deel weer in het bedrijf.’ Personeel: ‘Deze week hebben we toevallig iemand aangenomen.’ Over vijf jaar: ‘Werken we met een team van acht tot tien man die allemaal een goede boterham verdienen.’ Eigen baas, omdat: ‘De vrijheid. En op zondag niet het gevoel hebben van morgen moet ik weer.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk
bata challenge
ADVERTENTIE
Centraal Stembureau
Schedule Election University Council 2010-2011 Thursday 21 January
Griffie UR Spiegel 300 Tel. 053 – 489 2027/26
9.00 hr Tuesday 6 April until Tuesday 13 April
Meeting Central Polling Committee to determine reference date (art. 6.1 Kiesreglement UR) Session Central Polling Committee (Spiegel 301) Reference date to determine the electoral register (art. 6.1 Kiesreglement UR) Determine electoral register, Registry University Council, Spiegel 300 (art. 9.1 Kiesreglement UR) Session Central Polling Committee (Spiegel 301) Electoral register present for inspection at Registry UC, Spiegel 300. Opportunity to submit requests for improvement of the electoral register (art. 10 en 11 Kiesreglement UR) Decision Polling Committee on request to improve electoral register (art. 12 Kiesreglement UR) Decision present for inspection at Registry UC (Spiegel 300) Session Central Polling Committee (if necessary) (Spiegel 301) Lodge objection to decision Polling Committee at Executive Board (art. 8.4 Kiesreglement UR)
Tuesday 20 April
Decision Executive Board
Wednesday 21 April
Nomination Day (art. 13 Kiesreglement UR), Room 300 Spiegel till 17.00 hr Investigation nominee-lists by Polling committee (art. 18 Kiesreglement UR) Inform people involved in writing omissions (art. 19 Kiesreglement UR) Session Central Polling Committee (Spiegel 301) Correction omissions nominee-lists (art. 19.2 Kiesreglement UR) Decision Polling Committee on validity nominee-lists (art. 20.1 Kiesreglement UR). Decision present for inspection at registry UC (Spiegel 300) Session Central Polling Committee (if necessary) (Spiegel 301) Lodge objection to decision Polling Committee at Executive Board
9.00 hr Tuesday 23 March Thursday 25 March 9.00 hr Thursday 25 March until Thursday 1 April Tuesday 6 April
Thursday 22 April
9.00 hr Until Wednesday 28 April Thursday 29 April
09.00 hr Thursday 29 April until Monday 10 Mai Wednesday 19 Mai Thursday 20 Mai Thursday 20 Mai
09.00 hr. Thursday 20 Mai Monday 31 Mai Monday 31 Mai until Friday 4 June 12.00 hrs Friday 4 June 17.00 hrs Vrijhof Monday 7 June until Friday 11 June Friday 18 June
Uitdaging voor techneuten De Batavierencommissie houdt dinsdag 2 maart in de Zilverling een wedstrijd voor studententeams onder de naam BataChallenge. De studenten worden aan technische vraagstukken (cases) gezet die een link hebben met de techniek achter de Batavierenrace, zoals de tijdwaarneming en de zogenaamde voertuigentracking. De insteek is om op deze manier de bestaande systemen te verbeteren en nieuwe ideeën te ontwikkelen. De focus ligt op technische input vanuit de technische verenigingen Arago (TN), Astatine (AT), Inter-Actief (INF/BIT), Abacus (TW) en Scintilla (EL). Deze zijn persoonlijk uitgenodigd om teams af te vaardigen. Andere teams zijn ook welkom, maar niet expliciet benaderd. De teams bestaan uit 4 personen. Er worden zo'n 30 personen verwacht. De BataChallenge begint om 13:00 uur met een lunch. Daarin leggen de technische commissies van de Bata kort uit hoe hun systeem werkt. Daarna wordt de eerste case gepresenteerd. Om half vijf wordt de winnaar bekend gemaakt en is er een borrel.
De vaste technische commissies zijn: e-Bart (tijdwaarneming, met de welbekende poortjes), CiaBata (voertuigentracking van de organisatievoertuigen, bijvoorbeeld artsen), Icie (die de centrale database beheert met gegevens van deelnemers en medewerkers en waar de gelopen tijden binnenkomen), de radioverbindingsdienst RVD (regelt alle portofoonnetwerken tussen de organisatievoertuigen en de verzending van gegevens naar Enschede, naar het wedstrijdsecretariaat) en het wedstrijdsecretariaat (dat de ruwe data van de tijdwaarneming in samenhang met foutcodes op de etappes verwerkt tot een uitslag). Deze vijf commissies zijn door het jaar heen bezig om de bestaande systemen te onderhouden en nieuwe toepassingen door te voeren (zoals de laatste jaren het sms-systeem, waardoor de loper direct na de etappe zijn of haar tijd doorkrijgt). De specialistische kennis van deze commissies wil de Batavierencommissie op peil houden met nieuwe studenten, die zich nu al kunnen aanmelden. Meer info over de BataChallenge: www.batavierenrace.nl/batachallenge en Annelieke Bosch (3787 en 06-22957000).
Decision Executive Board Submitting information by electoral associations in aid of application (VUUR) Determination complete lists by the Polling Committee and publication thereof in UT-Nieuws and on website. (art. 23.1 en 23.3 Kiesreglement UR) Session Central Polling Committee (Spiegel 301) Sending letter with information of elections; by Central Polling Committee (art. 24 Kiesreglement UR) Sending e-mail with information of elections; by Central Polling Committee Election period Publication electoral result (art. 31 Kiesreglement UR). Decision and official report present for inspection at Registry UC (Spiegel 300) Session Central Polling Committee Lodge objection to decision Polling Committee at Executive Board
Decision Executive Board
Meetings of the Central Polling Committee are public.
LAB. Ed Brinksma opende dinsdag het Smart Experience Lab (SmartXp) in de Zilverling. De rector noemde het nieuwe laboratorium voor ICT-gericht onderzoek ‘fascinerend’. Tijdens de opening demonstreerden MESA+-onderzoekers een muziekinstrument, niet groter dan een vlieg en alleen zichtbaar onder een microscoop. Foto: Gijs van Ouwerkerk
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
Het Apparaat (6)
COMAT-systeem
Tekst en beeld: Gijs van Ouwerkerk -
[email protected] Onderzoekers bij MESA+ noemen hem voor de grap wel eens Kats Onmeunig Mooi App’raat oet Twente, maar in werkelijkheid staat het acroniem COMAT voor Complex Oxide MATerials system. Het kolossale apparaat bevat systemen om in vacuüm hele dunne laagjes complexe metaaloxides te maken en die tot in detail te analyseren. NanoNed, het nationale consortium op het gebied van nanotechnologie, stelde 2,5 miljoen euro ter beschikking voor de bouw. Begin
2008 was het apparaat klaar. Naast de vakgroep Inorganic Materials Science (MESA+) van TNW-hoogleraar Dave Blank waren UT-spin-off TSST en het Duitse bedrijf Omicron Nanotechnology betrokken bij de constructie van het COMAT-systeem. COMAT maakt dunne laagjes metaaloxide door middel van gepulseerde laserdepositie. Een laser schiet op een soort pil van de oxide, die daardoor verhit wordt tot zo’n 40.000 graden Celsius. Dit verdampt het materiaal, waarna het
in een laagje van slechts 0,4 nanometer dik neerslaat op een substraat. Door van pil te wisselen kan een nieuwe laag worden gemaakt met een andere oxide. De oxides zijn geen moleculen, maar kristallen. Als in een bouwsteentje van het kristal meer dan één soort metaal voorkomt dan is het materiaal een complexe oxide. Afhankelijk van het soort metaal is een oxide geleidend, supergeleidend, isolerend of magnetisch. Door verschillende oxides te stapelen,
kunnen de onderzoekers gewenste materiaaleigenschappen combineren of zelfs nieuwe eigenschappen maken. Volgens Josée Kleibeuker, een van de zes promovendi die met COMAT werken, kunnen deze materialen onder andere worden toegepast in miniscule onderdelen van computergeheugens en ultradunne coatings op bijvoorbeeld ramen of lenzen. Binnen COMAT bevinden zich twee systemen met meetapparatuur. Verschillende soorten microscopie, diffractietechnieken en spectroscopie maken de atomen aan het oppervlak van de oxidelaag zichtbaar en meten de elektrische geleiding.Voor deze analyse hoeft het monster (het kleine vierkante plaatje op de foto rechtsboven) het vacuüm van het apparaat niet te verlaten. Contact met lucht zou het oppervlak van de oxides verontreinigen en daarmee hun eigenschappen kunnen veranderen. Onstabiele oxides kunnen door contact met de lucht zelfs van structuur veranderen. Zo kan het nuttige Fe 3 O 4 veranderen in de veel bekendere vorm van ijzeroxide: roest. Met grijpers en schuiven kunnen de onderzoekers de monsters door de lange buizen van COMAT transporteren. Als zij de onstabiele oxides buiten
willen gebruiken, dan kan het apparaat een beschermend laagje goud of aluminium op het materiaal aanbrengen, via opdamping. COMAT is vrijwel uniek op de wereld: alleen in Italië bestaat COMAT
volgens Josée Kleibeuker een soortgelijk apparaat dat de mogelijkheid heeft om met gepulseerde laserdepositie metaaloxides te creëren en ze te analyseren binnen één luchtdicht systeem.
SERIE OVER HIGHTECH Deze serie over hightechapparatuur is bedoeld om lezers wat meer inzicht te geven in de wondere, voor velen mysterieuze, wereld van het wetenschappelijk onderzoek op de UT. Vorig jaar verschenen zes afleveringen. Zie het online-archief van UT-Nieuws (www.utnieuws.utwente.nl).
fundamenteel onderzoek helpt industrie stap verder
Dansende korrels beter in beeld Korreltjes die je stevig schudt, gedragen zich soms net als vloeistof die je verwarmt. Dat bewezen onderzoekers van de stichting FOM en de UT-vakgroep Physics of Fluids (POF) van hoogleraar Detlef Lohse. Een ‘groot succes’ voor de granulaire hydrodynamica. Onderzoek naar korrelachtige materie is onder andere voor de voedingsindustrie interessant, want daar raken trechters nogal eens verstopt, omdat korrels de doorgang blokkeren. Devaraj van der Meer (POF) geeft antwoord op zes vragen. Paul de Kuyper
Granulaire hydrodynamica, wat betekent dat? ‘Hydrodynamica is de leer van de beweging van vloeistoffen. Wij beschrijven dus granulair materiaal, korreltjes, alsof het vloeistoffen zijn. Dit kunnen zandkorrels zijn, of meel of peperkorrels. Al die materialen gedragen zich min of meer hetzelfde. In ons experiment hebben we zo’n duizend kleine metalen kogeltjes gebruikt.’
Wat betekent dit? ‘Als de ijle gasachtige laag nog harder gaat bewegen dan stoten de kogeltjes door de dichte bovenste laag heen. Je krijgt dan zogenaamde convectierollen. Dat proces is allang bekend in vloeistoffen. Als je een pannetje water verwarmt, blijft het water bovenin eerst koel, maar onderin wordt het warm, krijgt het een lagere dichtheid en wil het omhoog. Zo ontstaat stroming. Dat fenomeen staat bekend als Rayleigh-Bénard convectie.’
Wat hebben jullie onderzocht? ‘Die kogeltjes hebben we in een container gedaan en op een shaker, een groot vibrerend apparaat, gezet. De korreltjes gaan daardoor bewegen. Nou blijkt dat als je hard genoeg schudt, je bovenop een heel dichte laag krijgt met korrels die niet zo snel bewegen en onderin een ijlere laag waarin de kogels juist wel heel snel bewegen.’
Dat gaat met korreltjes dus precies hetzelfde? ‘Er is één groot verschil tussen moleculen en korrels. Moleculen botsen met elkaar op elastische wijze en blijven daardoor als ze in beweging zijn altijd bewegen. Botsende granulaire deeltjes raken bewegingsenergie kwijt en komen, als je de energietoevoer stopt door niet meer te schudden, al snel stil te liggen. Dat proces heet dissipatie. ‘Granulair materiaal wordt
Devaraj van der Meer bij zijn proefopstelling met dansende korrels. Foto: Gijs van Ouwerkerk
veel in de industrie gebruikt. De mijnbouw gebruikt erts in korrelvorm en de voedingsindustrie heeft korrelachtige materialen, zoals meel of rijst. Als je bijvoorbeeld rijst door een trechter gooit, gaan de korrels door botsingen energie dissiperen. Op een gegeven moment raakt
de doorgang geblokkeerd. Dan ligt de productielijn stil en moet je met een moker tegen de trechter slaan.’ En dat hebben jullie nu opgelost? ‘We kunnen hier niet direct mee naar de industrie, maar we zijn wel een stap verder.
Wij richten ons op fundamenteel onderzoek, maar met deze kennis kan de industrie wel beter berekenen of een bepaalde strategie tot minder verstoppingen leidt.’ Jullie noemen het een groot succes.Waarom? ‘Wij hebben in onze
berekeningen laten zien hoe de granulaire laag instabiel wordt en wanneer convectierollen ontstaan. Bovendien hebben we aangetoond dat deze berekeningen perfect overeenkomen met onze experimenten. Daarmee zijn we de eersten.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 4 februari 2010
joyce berger over de voorstellen van haar commissie
‘Er zit meer in dan 6,5 miljoen’ Joyce Berger (37), directeur van de concerndirectie FEZ, is de vrouw achter hét rapport Berger. Maandenlang onderzocht zij als voorzitter met haar commissieleden op welke wijze de kwaliteit en efficiency van de ondersteunende processen van de UT verbeterd kunnen worden. Die bevindingen werden vlak voor de kerstvakantie gepresenteerd. ‘Het zou mislukt voelen als er over drie jaar niets is gerealiseerd van onze aanbevelingen.’ Tekst: Maaike Platvoet & Bert Groenman
‘Goed kunnen luisteren’, antwoordt Joyce Berger op de vraag wat een voorzitter van een dergelijke commissie zoal in huis moet hebben. ‘Maar ook in staat zijn om je eigen mening te vormen en een standpunt durven in te nemen. En dat zodanig verwoorden dat je draagvlak creëert.’ Dat het rapport als ‘prettig leesbaar’ wordt beschouwd, ziet ze als een compliment. ‘Zakelijk en helder schrijven heb ik bij KPMG geleerd. De klant moet het immers ook snappen.’ Bovenal vond ze de opdracht ‘heel erg leuk’ en ook is Berger tevreden dat het rapport ‘goed is ontvangen’. Hoe ze dat merkte? ‘In december gaf ik een presentatie voor het UMT. Daar zitten mensen in - zowel wetenschappelijk directeuren als decanen - die er stuk voor stuk anders in staan. Toch hadden zij waardering voor de eindrapportage.’ Berger kwam met besparingspakket van 10,5 miljoen. Het college nam een groot deel van de voorstellen over en boekt 6,3 miljoen in. In 2010 wordt alvast 7 ton bezuinigd, volgend jaar nog eens 3,2 miljoen. ‘Ik ben er van overtuigd dat er meer in zit dan deze 6,5 miljoen’, zegt Berger stellig. ‘Al zou ik het, als directeur
van FEZ, ook onvoorzichtig vinden als het college van bestuur direct die 10 miljoen inboekt. Alleen, er valt echt een hoop te halen.Vooral bij inkoop. In de door hun zelf geschreven businesscase zegt het Facilitair Bedrijf dat zelf ook.’ Wat ze zelf een belangrijk onderdeel van haar rapport vindt is de ‘verzakelijking van de UT-cultuur’, die als een rode draad door het hele rapport heenloopt. ‘Dat heb ik ook ondervonden in mijn functie als FEZ-directeur. Begrotingen worden wel opgesteld, maar vaak niet gehaald. Een begroting is meer dan richtlijn en moet simpelweg wél gehaald worden. Ook de planning- en controlcyclus moet strakker.
als non-profitorganisatie nog heel wat te leren van het bedrijfsleven. Toen ik vanuit mijn baan bij KPMG bij de UT belandde was dat verschil heel duidelijk merkbaar. Ik wil niet zeggen dat het verzakelijken van de UT-cultuur het allerbelangrijkste is, maar het moet wel een randvoorwaarde zijn.’ Berger haalt nog een ander voorbeeld aan. Zo zouden de opbouw van personeelsdossiers vooral positieve of neutrale informatie bevatten. ‘Maar als het functioneren van het personeelslid te wensen overlaat en er met zo’n persoon eigenlijk een bepaald traject ingegaan zou moeten worden, dan blijkt het personeelsdossier niet volledig. Dat kan dus niet. Op HRM-gebied zijn er verbeterpunten. Functioneringsgesprekken kunnen ook beter.’ Voor het realiseren van een aantal doelen heeft het college van bestuur inmiddels een actieplan opgesteld. ‘Mijn rol als voorzitter van de commissie is daarmee uitgespeeld, maar natuurlijk ben ik benieuwd naar de uitwerking.’ Zo hoopt ze op een meer bedrijfeconomische benadering van het onderwijs, ook een issue in het rapport. ‘De UT heeft nooit vanuit dit perspectief naar
‘Campus delen met een groter publiek’ In het verleden zijn op de UT best veel projecten gestart, waarvan niet bekend was hoe die betaald moesten worden. Dat kan dus niet. Wat dat betreft hebben we
het onderwijs gekeken. De kwaliteit van het onderwijs is uitermate belangrijk, en we moeten hier een bepaalde mate van efficiency in aanbrengen.Vragen die je je
Joyce Berger. Foto: Gijs van Ouwerkerk
daarbij kunt stellen zijn bijvoorbeeld: hoeveel eerstejaars moet een opleiding hebben om rendabel te zijn? Voor een technische studie is dat weer anders dan een niettechnische studie. Hoeveel masterstudenten heb je in een zaal nodig? Zodra je dat soort cijfers in beeld hebt, kun je een afweging maken op basis van deze gegevens en het strategisch belang van de opleidingen.’ Ook de campus ontkomt niet aan Bergers advies om de UT-cultuur te verzakelijken. De commissie concludeerde dat sportende UT-studenten- en medewerkers in vergelijking tot andere universiteiten weinig contributie betalen. ‘Dat is aan één kant natuurlijk mooi. Aan de andere kant, wat is reëel om al die sport-
voorzieningen ook rendabel te houden? Misschien moet je er daarom voor kiezen om meer voorzieningen te delen, zeg maar te exploiteren voor een groter publiek. Zoals misschien wel ons openluchtbad. En niet alleen sportvoorzieningen. Het geldt voor de campus in zijn algemeenheid. Waarom zou FC Twente bijvoorbeeld niet gewoon betalen voor de parkeergelegenheid op het UT-terrein?’ Dat dit gevoelig ligt, weet Berger maar al te goed. ‘Natuurlijk bereiken mij verschillende reacties. Sommigen zijn boos.’ De FEZ-directeur pleit daarom voor een open en rechtlijnige houding. ‘Ik had de opdracht om helder neer te zetten wat van belang is. Een prettige rol, waarin ik
kon zeggen wat ik wilde. De UT is hoe dan ook gebaat bij open en eerlijke communicatie. Dat moeten we nu volhouden.’ Door haar onderzoek voor de commissie heeft Berger ook een persoonlijk beeld van de UT ontwikkeld. ‘Het beeld wat ik in zes jaar had opgebouwd is alleen maar bevestigd: er gebeuren hier veel goede dingen waar we trots op mogen zijn. Ik noem de High Tech Factory en het scoren van onze wiskundeopleiding als de op één-nabeste bacheloropleiding van Nederland. En deze week ook de drie Vici’s. De UT is een uitdagende, dynamische omgeving, waaraan iedereen zijn eigen deel bijdraagt. Maar achterover leunen? Dat is iets wat we nooit mogen doen.’
Nieuw ontwerp voor ketchupfles Zes knalrode city cruisers stonden afgelopen donderdag te glimmen in de tweedejaarshal in de Horst. Daar presenteerden achttien studentengroepen het eindresultaat van de ontwerpwedstrijd uitgeschreven voor Ketchupfabrikant Heinz. Het groepje van Judith Boonstra, Mike Broekman en Lisanne Bakker mocht de tweewielers meenemen naar huis. Ze kregen de prijs voor hun duurzame houder en dop.
De IO-studenten en ketchupflesontwerpers (van links naar rechts): Lisanne de Bakker, Judith Boonstra, Ugur Ay, Majorie Bussink, Mike Broekman en Henri Grendelman.
Het glimmende effect van de fietsen is overgeslagen naar de drie studenten industrieel ontwerpen. Met een brede grijns vertellen ze dat ze totaal niet verwacht hadden dat ze zouden winnen. Judith trots: ‘We zagen die fietsen wel staan, maar hebben daar verder niet op gelet. Dat we ze nu hebben is geweldig. Ik moet alleen mijn banden nog oppompen, dan kan ik ermee op stap’. Lisannne: ‘We hebben de fiets gewonnen met ons werk voor een gewoon vak dat we toch al moesten doen. Heel gaaf dus’. Mike: ‘En hij rijdt echt superfijn. Het is zo’n relaxte cruiser. In het rood, de kleur van ketchup’. Want daar draaide het allemaal om. De studenten kregen de opdracht om in een
project van tien weken een verpakking te ontwerpen voor de next generation ketchupgebruikers. Afgelopen donderdag presenteerden achttien groepen van zes studenten hun ontwerpen aan vertegenwoordigers van Heinz. Judith: ‘Elke groep richtte een stand in, hield een pitch over het ontwerp en kreeg feedback en een paar vragen van de mensen van Heinz’. Lisanne: ‘Wij hadden onze stand opgetuigd met afvalmateriaal dat we in de Horst vonden. Oude materialen, pallets en fruitkistjes.’ Mike: ‘Dat slaat op ons concept: duurzaamheid en hergebruik.’ Judith: ‘Grow, not made is een slogan die Heinz hanteert voor het maken van ketchup. Dat gebeurt met pure ingrediënten.’ Judith: ‘Dat pure idee hebben we gebruikt voor onze verpakking: een duurzame houder en een dop die je altijd weer kunt gebruiken. De ketchup, geleverd in zakken, schuif je in de houder en je draait vervolgens de dop er op. Klaar voor gebruik.’ Of Heinz het idee gaat vermarkten, weten de studenten niet. Judith: ‘Misschien dat ze de beste ideeën samenvoegen. Ze waren in elk geval onder de indruk van wat er in tien weken kan ontstaan.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10
Donderdag 4 februari 2010
Kinderuniversiteit over klimaat en energie Voor de tweede keer gaat het Europese project ‘Schools at University voor Klimaat en Energie’ van start op de UT. Doel van het project is kinderen in de leeftijd van tien tot dertien jaar al vroeg vertrouwd te maken met het belang van duurzame energie. In de maand april komen scholieren van verschillende basisscholen uit de provincie Overijssel een week lang naar de Universiteit Twente. De kinderen krijgen een gevarieerd programma voorgeschoteld dat hen op een speelse manier inzicht geeft in natuurwetenschappelijke, technische en maatschappelijke aspecten van klimaatbeheersing en energiebesparing. Ook krijgen ze informatie over de productie en het gebruik van duurzame energie zoals zon, wind, water en biomassa. Hoogleraren en docenten van de UT geven colleges en demonstreren experimenten. Het programma legt een duidelijke relatie met het energieverbruik van de kinderen zelf, thuis en op school. ‘Schools at University’ wordt financieel ondersteund door de Europese Unie. De UT, in het bijzonder het Centrum voor Schone Technologie en Milieubeleid, werkt samen met zes andere universiteiten, uit Berlijn, Wenen, Aalborg, Londen en Riga. Voor meer informatie: www.schools-atuniversity.eu/twente/.
Workshops voor bètastudenten Ingenieursvereniging KIVI NIRIA organiseert van 16 tot en met 18 februari activiteiten voor bètastudenten. Op dinsdag staan workshops speedreading en presenteren op het programma. Woensdag staat in het teken van netwerken. Studenten kunnen in verschillende rondes aankloppen bij leden van het KIVI NIRIA-netwerk. Aan elke specialist kunnen ze hun vragen stellen over carrièreperspectieven, vakinhoud of het bedrijf. Donderdag gaan de hersenen aan het werk tijdens de wetenschapsquiz. Studenten kunnen het per studie tegen elkaar opnemen. De vragen worden opgesteld door vakgroepen van de UT, vakafdelingen van KIVI NIRIA en door het bedrijfsleven. Meer informatie: www.kiviniria.nl/kns-twente.
De Loper (1) Naam: Henk-Jan van den Hoorn (21) Studie: Werktuigbouwkunde, einde bachelor is in zicht Aantal Bata’s op naam: Twee Team: De Skeuvel Hoogste ranking team: ‘Vorig jaar waren we dertigste.’ Batavierenrace 2010: ‘Ons doel is als beste schaatsvereniging te finishen. Met de schaatsclubs uit andere steden hebben we een onderlinge competitie en een eigen bokaal: de Gouden Schaats.Vorig jaar hebben we die gewonnen en dat willen we nu dus weer. Schaatsers zijn over het algemeen goede hardlopers, omdat we een goede conditie hebben. ’s Zomers lopen we bovendien veel in de trainingen.’ Waarom: ‘Omdat de Bata gewoon een schitterend evenement is. De sfeer is altijd geweldig.’ Traint: ‘Een keer per week zeven à acht kilometer.’ Blessures: ‘Geen, gelukkig.’ Favoriete Bata-etappe: ‘Heb ik niet. Ik heb twee keer in de middag gelopen en dit jaar doe ik dat weer. Rond de acht kilometer.’ Beste tijd: ‘Een gemiddelde van 14,6 kilometer per uur over negen kilometer.’ Mooie herinnering: ‘De aankomst van de lopers op de sintelbaan. Er staan dan zoveel studenten, het is zo groots. Zelf zou ik ook nog wel eens de slotetappe willen lopen.’
ADVERTENTIE
Centraal Stembureau
Verkiezingen studenten URaad 2010-2011 donderdag 21 januari
ADVERTENTIE
Griffie UR Spiegel 300 Tel. 053 – 489 2027/26
9.00 uur dinsdag 6 april t/m dinsdag 13 april
Bijeenkomst CSB ter vaststelling peildatum (art. 6.1 Kiesreglement UR) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) Peildatum ter vaststelling van het kiezersregister (art. 6.1 Kiesreglement UR) Vaststellen kiezersregister, griffie UR, (art. 9.1 Kiesreglement UR) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) Kiezersregister ter inzage ter griffie UR, Spiegel 300. Gelegenheid tot het indienen van verzoeken tot verbetering van het kiezersregister (art. 10 en 11 Kiesreglement UR) Beslissing Stembureau op verzoek om verbetering kiezersregister (art. 12 Kiesreglement UR) Besluit ter inzage ter Griffie UR (Spiegel 300) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) Aantekenen bezwaar bij CvB tegen beslissing Stembureau (art. 8.4 Kiesreglement UR)
dinsdag 20 april
Beslissing CvB
woensdag 21 april
Dag kandidaatstelling (art. 13 Kiesreglement UR), kamer Spiegel 300 tot 17.00 uur Onderzoek kandidatenlijsten door Stembureau (art. 18 Kiesreglement UR). Betrokkenen van verzuimen schriftelijk in kennis stellen (art. 19 Kiesreglement UR) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) Herstel verzuimen kandidatenlijsten (art. 19.2 Kiesreglement UR) Beslissing Stembureau over geldigheid kandidatenlijsten (art. 20.1 Kiesreglement UR). Besluit ter inzage ter Griffie UR (Spiegel 300) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) indien nodig Aantekenen bezwaar bij CvB tegen beslissing Stembureau Beslissing CvB (geldigheid kandidatenlijsten art. 8.4) (art. 8.4 Kiesreglement UR) Inleveren informatie door kiesverenigingen t.b.v. applicatie verkiezingen VUUR Vaststellen verzamellijsten door Stembureau en openbaarmaking daarvan in het UTnieuws en op de webpagina. (art. 23.1 en 23.3 Kiesreglement UR) Zitting Centraal Stembureau (Spiegel 301) Verzending brief met informatie over verkiezingen door CSB (art. 24 kiesreglement UR) Verzending e-mail met informatie over verkiezingen door CSB Stemperiode
09.00 uur dinsdag 23 maart donderdag 25 maart 9.00 uur donderdag 25 maart t/m donderdag 1 april dinsdag 6 april
donderdag 22 april
9.00 uur t/m woensdag 28 april donderdag 29 april 9.00 uur donderdag 29 april t/m maandag 10 mei woensdag 19 mei donderdag 20 mei donderdag 20 mei
9.00 uur donderdag 20 mei maandag 31 mei maandag 31 mei t/m vrijdag 4 juni 12.00 uur vrijdag 4 juni 17.00 uur
Foto: Arjan Reef
Vrijhof maandag 7 t/m vrijdag 11 juni
Openbaarmaking verkiezingsuitslag (art. 31 Kiesreglement UR). Besluit en proces verbaal ter inzage ter Griffie UR (Spiegel 300) Zitting Centraal Stembureau Aantekenen bezwaar bij CvB tegen beslissing Stembureau
vrijdag 18 juni
Beslissing CvB
De vergaderingen van het Centraal Stembureau zijn openbaar.
“Because I have the knowledge it takes to finance oil platforms, ships and tunnels” ir. Thomas Bär
Find out why engineers work at ING Take part in our In-House day for technical students on the 24th of February. Apply by February 15 at www.ingtalentprogramme.com
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11
Donderdag 4 februari 2010
nieuwe groepen van start in sportcentrum
Klachten bestrijden met beweging Het Sportcentrum en fysiotherapiepraktijk Polman beginnen drie nieuwe beweeggroepen voor UT-medewerkers met lage rugklachten, diabetes en artrose. De groepen gaan van start zodra er voldoende aanmeldingen zijn. Maaike platvoet
‘Juist deze mensen hebben vaak niet zoveel op met de reguliere bedrijfssport’, vertelt fysiotherapeut Johan Bos, die samen met sportcentrummedewerker Sanne Kleinenberg-Schoon,de begeleiding op zich neemt. ‘Terwijl spor ten voor deze groepen wel heel belangrijk is. Het gaat er vooral om dat de opbouw goed verloopt, zodat de klachten niet verergeren, mensen bang worden en vervolgens weer stoppen. Met een goede begeleiding kan beweging juist heel goed zijn voor mensen met rugklachten, diabetes of artrose. Het kan zelfs therapeutisch werken.’ De dr ie beweeggroepen gaan elk bestaan uit zes tot acht deelnemers. Na een intakegesprek, wordt een beweegplan van een
jaar opgesteld. ‘De eerste maanden is de begeleiding heel strak, daarna zullen deelnemers steeds meer zelfstandig aan het sporten gaan’, aldus Bos. Deelname is niet gratis, maar wordt in de eerste twee maanden wel vergoed door de zorgverzekeraar. Het intakegesprek is daarom ook verplicht gesteld door de verzekeraar.
‘We werken geheel volgens protocol’, aldus Bos. ‘Ook omdat we natuurlijk willen weten of de medewerker met rugklachten inderdaad wel kan deelnemen aan deze beweeggroep.’ Vanaf medio februari start ook nog een andere nieuwe cursus: zwangerfit. Bestemd voor vrouwen die zwanger zijn, of net bevallen zijn, en onder andere aan hun conditie en ademhalingstechniek willen werken. ‘En om zo goed mogelijk naar de bevalling toe te werken en er ook zo goed mogelijk weer uit te komen’, aldus Sanne Kleinenberg van het
Stas Verberkt liep maandag een dagje mee met het CvB. Foto: Gijs van Ouwerkerk
Sportcentrum. De cursus wordt gegeven door een bekkenfysiotherapeute. Ook deze cursus is niet gratis, maar wordt vaak door de zorgverzekeraar vergoed. Het inloopspreekuur van de fysiotherapeuten is uitgebreid.Van maandag tot en met donderdag is van 17.30 tot en met 19.30 uur een bezoek aan de fysio mogelijk in de EHBO-ruimte van het Sportcentrum. Bos: ‘Op die manier willen we de vaak kleine klachten eerder ondervangen. Mensen lopen er snel te lang mee rond, waardoor de pijn alleen maar kan verergeren.’
MEELOPER. Student Stas Verberkt, vice-voorzitter van de U-raad en studentenpartij UReka, liep deze week een dagje mee met het CvB. Aanleiding was een korte discussie in de decembervergadering van de raad over het (landelijk) fenomeen studentassessor, zeg maar een vertegenwoordiger van studentenzijde in het CvB. Dat item vond geen genade bij de minister maar leverde op lokaal niveau wel een invitatie van Flierman op. Stas had een leerzame dag. ‘Ik kan concluderen dat het leven van een bestuurder bestaat uit veel vergaderen en beleid voeren.’
Debat met Pechtold Alexander Pechtold, fractievoorzitter van D66 en politicus van het jaar 2009, gaat maandagavond (8 februari) in debat met scholieren en studenten uit Enschede. Dit Prinsestraatdebat, dat plaatsvindt in de Enschedese synagoge, wordt geleid door UThoogleraar Erwin Seydel en heeft als thema ‘Macht en politiek’. Ongeveer 90 leerlingen van de Carmel Stichting en het Stedelijk Lyceum krijgen ter voorbereiding op het debat een lezing van Henk van de Kolk, universitair hoofddocent politicologie bij de UT-faculteit Management en Bestuur. De debatterende jongeren hebben op uitnodiging van bedrijven en instellingen gratis entree. Het debat is ook voor bezoekers toegankelijk tegen een donatie van 10 euro. Aanvang 20.00 uur. Vooraanmeldingen en meer informatie: www.synagoge-enschede.nl.
Solar Team Het Solar Team Twente zoekt een compleet nieuw team dat wil meedoen aan de World Solar Challenge van 2011. Deze week is de wervingscampagne begonnen met flyers, posters en een campagnewebsite (zie www.solarteam.nl). Gezocht wordt naar achttien studenten van UT of Saxion voor zowel technische functies als communicatie- en managementfuncties. Het huidige Solar Team presenteert zijn ervaringen van de afgelopen race dinsdag 16 februari in Waaier 3 en donderdag 18 februari in Horst C101. Beide bijeenkomsten duren van 12.30 tot 13.30 uur en zijn inclusief lunch. Solliciteren voor het Solar Team 2011 kan tot eind maart. De bedoeling is dat het nieuwe team in mei gepresenteerd wordt.
ADVERTENTIE
%1..'%6#06'0)'84##)& 6_/('$47#4+ YYYCOPGUV[PNEQNNGEVG QHDGN
#/0'56;
+06'40#6+10#.
I
Johan Bos (links) en Sanne Kleinenberg geven instructie. Foto: Gijs van Ouwerkerk
nfo
De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@ utnieuws.utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.
A
lgemeen
punt allerlei wonderlijke eigenschappen van materialen, zoals supergeleiding. Dr. ir. Fokko Jan Dijksterhuis (wetenschapshistoricus) houdt een korte inleiding over de uitvinding van de temperatuur en over Lord Kelvin. Prof. dr. ir. Hans Hilgenkamp (hoogleraar natuurkunde) legt uit hoe wetenschappers proberen het absolute nulpunt te bereiken en vertelt over de eigenschappen van materialen bij lage temperaturen. Wo. 10 februari, 20:00 uur, Media Art Café Berlijn. Toegang: gratis. Aansluiting VO-WO
Wilt u op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de aansluiting VWO-WO? Wat kunnen en weten de aankomende studenten, en in hoeverre verschillen zij van de oudere generaties eerstejaars? Wiskunde-D, NLT, profielen, studiehuis, onze kennis van het voortgezet onderwijs is lang niet altijd zo up-to-date. Daarom wordt er op 17 (middag) en 23 maart (middag) 2010 een cursus gegeven over de aansluiting tussen het VO en het HO. Onderdeel van de cursus is een excursie naar een middelbare school. Informatie: mw. Marije Hahnen, tel. 4366. Aanmelden: via email:
[email protected] tot uiterlijk vr. 5 maart 2010.
Lezing: Absolute nulpunt
VLT VentureClass Thursday February 18
Er zijn drie bekende temperatuurschalen: Celsius, Fahrenheit en Kelvin. De laatste geeft de magische ondergrens van 0 Kelvin. Wetenschappers ontdekken tijdens hun jacht naar dit absolute nul-
VentureLab Twente invites you to its monthly network dinner plus VLT VentureCLass on February 18 in “The Corridor”. The speaker is Dr.ir. W. (Wybren) Jouwsma, technical director
and joint owner of Bronkhorst HighTech B.V. Bronkhorst High-Tech developed from dominating the European market to being a true worldwide leader. Worldwide staff today amounts to approx. 350 people. Wybren Jouwsma is also a.o. Chairman of Minacned, the Micro- en Nanotechnologie Cluster Nederland that supports economic activity based on these technologies. Meet Dr. Jouwsma at VentureLab. Entrance is free of charge. For details and compulsory VentureClass registration: www. venturelabtwente.com/ventureclasses.
O
raties
Prof. dr. W.R. van Joolingen, benoemd tot hoogleraar Computationeel modelleren in onderwijssituaties aan de faculteit Gedragswetenschappen, over ‘Modeltekenen’, donderdag 4 februari 2010, 16:00 uur, De Vrijhof. Prof. J. van der Palen, benoemd tot hoogleraar Evaluatie en Assessment in Gezondheidsonderzoek aan de faculteit Gedragswetenschappen, over ‘Beter weten door beter meten’, donderdag 11 februari 2010, 16:00 uur, De Vrijhof.
S
pe
When you have only two pennies left in the world, buy a loaf of bread with one, and a lily with the other (Chinese Proverb). Vr. 5 februari, 20:00 uur, Amphitheater, Conferentie mensenrechtensituatie Aramese christenen in
Turkije en Irak. Sprekers Mient Jan Faber en Ria Oomen – Ruijten. Gratis toegang. Wo. 10 februari: Bijbelgroep vanaf 17:00 uur. Meer informatie zie: www.utwente.nl/ spe of mail naar: j.w.bekhof@utwente. nl. Conferentie: Mensenrechtensituatie Aramese christenen
Aramese Beweging voor Mensenrechten heeft i.s.m. het SPE een conferentie georganiseerd op 5 februari 2010, 19:00 uur, Amphitheater (Vrijhof). De conferentie gaat in op de huidige mensenrechtensituatie van de Aramese christenen in Turkije en Irak. Ze worden door vele vervolgingen en systematische onderdrukking bedreigd in hun voortbestaan. Om de bedreigde situatie niet uit het oog te verliezen, tracht ABM de actuele situatie van de Aramese minderheid onder de aandacht van de politici en de media te brengen. Sprekers: Ria Oomen-Ruijter (Europarlementariër CDA en rapporteur over de toetreding van Turkije); Mient Jan Faber (bijzonder VU-hoogleraar); Aziz Aygur (voorzitter ABM). Toegang: gratis. Zie: www.aramesebeweging.nl.
V
estingbar
Elke zondag een gratis kaasplankje, dinsdag een gratis pubquiz vanaf 21:00 uur, woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Programma: 10-2 Abel; 17-02 Raise the Red Latern. Aanvang: 21:00 uur. Woensdag ook 20 cent korting op speciaal bier van fles en donderdag-
MEN MET DE PERSONEN DIE BIJ DE PROJECTEN ZIJN GENOEMD ,!.$%,)*+ #/.'2%3 $%2 "%345523+5.
%$ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
12
Donderdag 4 februari 2010
avond is het pullenavond. # Di. 9 maart is er een cocktailparty vanaf 21:00 uur. Cocktails en shots worden live gemaakt. Meer informatie volgt. Onze reguliere openingstijden: do.-ma.: 21:00 uur en di.-wo.: 20:30 uur. Verder is in overleg altijd een borrel of film in de Vestingbar mogelijk. Maak hiervoor een afspraak via
[email protected].
M
edisch centrum
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.-do. van 08:00-16:00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.-vr. van 07:30-21:00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping,
[email protected], www.fysiotherapie.nl.
A
lle faculteiten
Promoties
Ir. S. Rhebergen (EWI) over ‘Discountinuous galerkin finite element methods for (non) conservative partial differential equations’, 5 februari 2010, 15:00 uur, SP2. D.V. Dorokhin (TNW) over ‘Surface engineered quantum dots in photoelectrochemistry and supramolecular assembly’, 5 februari 2010, 16:45 uur, SP2. T.E.C.M.J. Förster (ICT) over ‘Web-based architecture for on-demand maps: integrating meaningful generalization processing’, 10 februari 2010, 13:15 uur, SP2.
D. Sármány (EWI) over ‘High-order finite element approximations of the maxwell equations’, 12 februari 2010, 13:15 uur, SP2. Mw. C. Acikgoz (TNW) over ‘Controlled polymer nanostructures by alternative lithography’, 12 februari 2010, 15:00 uur, SP2. Mw. drs. A.I.R. Kottink-Hutten (EWI) over ‘Assessment of a two-channel implantable peroneal nerve stimulator post-stroke’, 12 februari 2010, 16:45 uur, SP2. T. Fioreze (EWI) over ‘Self-management of hybrid optical and packet switching networks’, 17 februari 2010, 15:00 uur, SP2. J.N. Hicks (MB) over ‘Co-constructive consulting: a pragmatic, relational constructionist approach’, 17 februari 2010, 16:45 uur, SP2. Mw. Q. Yang (MB) over ‘The impact of the budgeting process on performance in small and medium-sized firms in China’, 18 februari 2010, 15:00 uur, SP2. R.I. Popovici (CTW) over ‘Friction in wheel-rail contacts’, 19 februari 2010, 15:00 uur, SP2. A.T. Haile (ICT) over ‘Rainfall variability and estimation for hydrologic modeling: a remote sensing based study at the source basin of the upper blue nile river’, 25 februari 2010, 15:00 uur, SP2. Ir. W.J.M. Naber (EWI) over ‘Electron transport and spin phenomena in hybrid organic/inorganic systems’, 26 februari 2010, 15:00 uur, SP2. X. Duan (TNW) over ‘High-resolution imprint and soft lithography for patterning self-assembling systems’, 26 februari 2010, 16:45 uur, SP2.
C
TW
Afstudeercolloquium IDE
C.W. van Arragon over ‘Design of an urine collection system for medical
9'4-'0$+,&' 70+8'45+6'+669'06' 9'6'05%*#22'.+,-2'4510''. #UUQEKCVG2TQHGUUQT5QEKCN+PPQXCVKQP 5EJQQNQH/CPCIGOGPVCPF)QXGTPCPEG 1RNGKFKPIUFKTGEVGWT.GTCTGPQRNGKFKPIWWTRGTYGGM
)GFTCIUYGVGPUEJCRRGP
&¥10&'40'/'0&' 70+8'45+6'+6 '$.#09'6'05%*#22'.+,- &+4'%6'74/'5# (#%7.6'+6609 +056+6776/'5#
VOOR "3+0! STUDENTEN /P EN APRIL VINDT IN .IJMEGEN DE DE EDITIE VAN HET ,ANDELIJK #ONGRES DER "ESTUURSKUNDE PLAATS (ET THEMA VAN DIT JAAR IS k/VERHEID BIJ DE TIJD p SMS k$)3#533)% !!.l VOOR MODERN BELEIDl 7AT ZIJN DÀ UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW EN HOE MOET DE .EDERLANDSE OVERHEID DIE UITDAGINGEN AAN GAAN 7ELKE OVERHEID IS BIJ DE TIJD 4IJDENS DAG ZULLEN STUDENTEN WETENSCHAPPERS EN PROFES SIONALS ZOWEL PLENAIR ALS IN INTERACTIEVE WORK SHOPS DISCUSSIÂREN OVER DE VERSCHILLENDE MAAT SCHAPPELIJKE UITDAGINGEN WAAR DE .EDERLANDSE OVERHEID MEE TE MAKEN KRIJGT DE KOMENDE JAREN /NDER ANDERE 7IM VAN DE $ONK VOORZITTER 722 EN 0AUL 3CHNABEL DIRECTEUR 3#0 ZULLEN EEN BIJ DRAGE LEVEREN AAN HET PLENAIRE PROGRAMMA $E TWEEDE DAG IS BEDOELD VOOR DE AMBITIEUZE STU DENT EN STAAT IN HET TEKEN VAN PERSOONLIJKE ONT WIKKELING EN LOOPBAANPLANNING !AN DE HAND VAN LEZINGEN EN MASTERCLASSES LEREN STUDENTEN ZICHZELF BETER KENNEN EN HUN CARRIġRE TE PLAN NEN /OK WORDT BEKEKEN HOE ZIJ BIJVOORBEELD ALS BELEIDSMEDEWERKER BELANGENBEHARTIGER OF ADVISEUR DE UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW AAN KUNNEN GAAN 6OOR MEER INFORMATIE OVER THEMA PROGRAMMA EN INSCHRIJVING WWWLCBNL
!UTONOMOUS 2OBOTIC (OUSEHOLD !RMl DECEM BER UUR 30 ! +LEIN -ASTER OVER k)MAGE 2EGISTRATION ON 0HOTOS OF $IABETIC &EETl DECEMBER UUR (/ 4 !&345$%%2#/,,/15)! ).& 2 3IRCHIA $OCTORAAL OVER k'05 PROGRAMMEREN EN TOEPASSING HIERVAN OP RADARSCAN CONVERSIEl DECEMBER UUR #5 # *7 TE 7INKEL $OCTORAAL OVER k!PPLYING #OMPOSITION &ILTERS