Fatsoen? geeft antwoord op pagina 3
17 Donderdag Juli2008
Werkt bevrijdend. Tour de France
Jeugdzorg
Uitgekookt Even uit plannetje huis Moerenhout vierde Nederlandse glans heeft de Tour nog niet gekend. Gisteren leek het even te lukken, toen Koos Moerenhout volgens plan in de kopgroep zat. In de sprint was hij echter kansloos.
Een uithuisplaatsing van een lastig kind hoeft niet voor altijd te zijn. Een nieuwe behandeling is erop gericht om ze binnen een jaar weer thuis te laten wonen. En dat werkt. Zo heeft de 9-jarige Jamie geleerd om af te koelen.
24
Financial Accounting Manager (m/v) Le Coq Sportif is één van de kwaliteitsmerken binnen USG Brands, gevestigd in Amsterdam Zuidoost. Financial Accounting bestaat uit 7 gemotiveerde medewerkers. Naast het leiden van de dagelijkse financiële operatie, adviseer je Management en Directie op basis van rapportages en analyses. Informele, creatieve en internationaal opererende, snelgroeiende onderneming. Kun jij de snelheid aan? Kijk op vijzelaar.com of bel René Beukema 035 692 55 30.
14
continuïteit in finance
Gevangenenruil
Israël rouwt maar lijkt toch de winnaar 05
Bugaboo
Elitebuggy Interview met maker 09
Mamma Mia! BRAM SAEYS/HH
Daar zijn we weer!
Colin Firth Mister Perfect 17
Pensioenfondsen zuchten onder de beursmalaise. Reserves krimpen en de inflatie stijgt. Staan uw armlastige (groot)ouders straks voor de deur om bij u te eten? Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Pensioengerechtigden aan de bedelstaf. Er is nog geen sprake van, maar dit spookbeeld doemt vandaag de dag steeds vaker op. De koersdalingen op de wereldwijde effectenbeurzen zijn hard aangekomen, ook bij de pensioenfondsen. In een half jaar is zo’n vijftig miljard van de waarde van hun beleggingen verdampt. Hierdoor staat nu ongeveer eenderde van de fondsen onder verscherpt toezicht van De Nederlandsche Bank (DNB), aldus pensioenconsultant Mercer.
Ze moeten nu bij DNB plannen indienen om hun kapitaalpositie weer op orde te brengen, hetgeen meestal betekent: het beperken van de inflatie-indexering en het verhogen van de premies. De huidige situatie van de pensioenfondsen is herkenbaar. Zo’n zes jaar geleden was ongeveer hetzelfde aan de hand. Door de malaise op de beurzen konden veel pensioenfondsen niet meer voldoen aan de strenge eisen van DNB. Ze moesten hun premies verhogen en pasten geen volledige inflatiecompensatie meer toe. In de afgelopen goede beursjaren herstelde hun financiële positie snel,
maar nu zijn ze weer terug bij af. Na het moeizame herstel baart vooral de snelheid waarmee hun kapitaal weer is verbrand, zorgen. Op 31 december van vorig jaar was de gemiddelde dekkingsgraad van de 94 door Mercer gemonitorde fondsen nog 137 procent. Prima dus. In slechts een half jaar is die gedaald tot 124. ‘Als we kijken naar de koers van de dag, dan staan we er niet florissant voor’, zegt Gerard Riemen, directeur van de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen. ‘Het ligt voor de hand dat – als de situatie zo blijft – pensioenfondsen aan het eind van
het jaar maatregelen moeten nemen: bijvoorbeeld premies verhogen of de inflatie-indexering loslaten.’ Volgens Gerard Riemen hoeven we echter niet bang te zijn dat de huidige gepensioneerden straks hun avondeten niet meer kunnen betalen. ‘De vorige keer dat er werd gesneden in de inflatiecorrectie, duurde dat ook maar één of enkele jaren. Die maatregelen zijn in de jaren daarna grotendeels gecompenseerd. Die beurzen baren mij niet zoveel zorgen, die trekken wel weer bij. Alleen als de inflatie langdurig op een hoog niveau blijft, worden de pensioenfondsen echt zenuwachtig.’ 1
OV
Treinkaartje 4 procent duurder Treinkaartjes worden volgend jaar 4 procent duurder. De prijsverhoging, die op 1 januari ingaat, bestaat uit 3,5 procent inflatiecorrectie en een half procent hogere kosten die de NS kwijt is aan spoorbeheerder ProRail. Ook dit jaar ging de prijs al met 4 procent omhoog.
2
Nieuws
Minima Cadeautje van de gemeente
Gratis vakantie mondt uit in drama Vijf arme gezinnen mochten op kosten van de gemeente Losser op vakantie. Het werd een drama: na vier dagen ontvluchtten ze hun vakantiebestemming. ‘In de brochure zag het er anders uit.’ Remco Tomesen LOSSER
...
Ze hadden er zoveel van verwacht, de vijf gezinnen die moeten rondkomen van een minimuminkomen. Ze mochten van de Twentse gemeente Losser een weekje gratis op vakantie. In een brochure zagen ze van tevoren luxe huisjes staan. Toen ze vrijdag aankwamen, viel dit beeld echter in duigen: het luxe huisje was in hun ogen een koude en vochtige ruimte met ongedierte.
Houten tenten ‘Opeens waren ze weg, ze hadden niet geklaagd. Ik denk dat ze te hoge verwachtingen hadden’, zegt beheerder Gerrit Rekers van De Holenberg, het Brabantse recreatiepark dat de families dinsdag plots verlieten. ‘We hebben er wel voor gezorgd dat de tassen bij de bushalte kwamen.’ Ja, de gezinnen sliepen in eenvoudige huisjes, geeft Rekers toe. ‘Maar dat is juist het leuke eraan’. Om de verwachtingen laag te houden, spreekt het park van houten tenten. Daarin staan bedden, een kacheltje en een tafeltje met nachtlamp. Koken
en eten gebeurt in een groepshuis. Eenvoudige huisjes? Eerder Spartaans, zegt Janny Meijer uit Losser, een kennis die het woord voert namens de families. De bedden waren volgens haar zo smal dat omdraaien niet mogelijk was. Het kacheltje sloeg na vijf minuten af, waardoor de ruimte extra koud was. ‘De eerste nacht moesten ze in trainingspak en met dikke sokken slapen.’
Gemeente baalt Niet alleen de huisjes waren een probleem, het zou tussen de gezinnen ook niet zo klikken. Twee gezinnen zijn van Armeense afkomst, twee van Nederlandse en een van Kosovaarse. Het was de eerste keer dat Losser vakanties voor arme inwoners organiseerde. Andere gemeenten doen dit al jaren. Via stichting De Voorpost, die ook deze reis organiseerde, gaan dit jaar vijfhonderd arme Nederlandse gezinnen op vakantie. De gemeente Losser baalt van wat er is gebeurd. ‘We gaan deze week op bezoek bij de gezinnen’, zegt een woordvoerder. Parkbaas Rekers is er nog steeds een beetje ondersteboven van. Op het park zijn ook nog arme gezinnen uit Amsterdam, zij hebben het volgens hem wel naar hun zin. Over de vertrokken gezinnen: ‘Ik zag geen ongelukkige gezichten. Maandag maakten ze nog een uitstapje naar een pretpark. Ze kwamen helemaal enthousiast terug.’ 1
VS Obama: Irak leidt af van andere dreigingen
Meer Afghanistan, Barack Obama heeft zijn buitenlandplannen definitief op tafel gelegd. Weg uit Irak, meer middelen naar Afghanistan en de verspeelde goodwill in de wereld terugwinnen. Redactie buitenland AMSTERDAM
... Het groepshuis waar gekookt en gegeten kan worden op De Holenberg.
De democratische presidentskandidaat Barack Obama vindt dat de eenzijdige focus op Irak de VS te veel afleidt van andere dreigingen. Dinsdag
beloofde hij een einde aan de oorlog in Irak te maken en meer middelen in te zetten tegen Al-Qaida en de taliban in Afghanistan. Irak is al tijden onderwerp van een scherp debat tussen Obama en zijn Republikeinse rivaal John McCain. ‘We hebben een eenzijdige blik op Irak. Dat is geen gezonde strategie om Amerika veilig te houden’, zei Obama in een speech. Hij wil binnenkort zelf naar Afghanistan en Irak reizen. De toekomst van Irak belooft hét
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
thema te worden van de presidentsverkiezingen in november. McCain is groot voorstander van de oorlog, terwijl Obama al vroeg een tegenstander van de invasie bleek te zijn. Obama wil een nieuwe strategie als het gaat om nationale veiligheid. Hij vindt dat McCain en Bush zich in de oorlog tegen het terrorisme veel te veel alleen op Irak concentreren. Volgens Obama moet hard gewerkt worden aan herstel van goede buitenlandse betrekkingen en moet Ameri-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Rotterdam (tram/metro) Red Bull Air Races RETlijn 7 rijdt niet naar Willemsplein. RETlijn 20 rijdt niet tussen Beijerlandselaan en Leuvehaven. RETlijnen 23/25 rijden niet tussen Wilhelminaplein en Leuvehaven. Op zaterdag en zondag is na afloop van het evenement metrostation Leuvehaven afgesloten. Op zaterdag en zondag is het niet toegestaan de fiets mee te nemen in de metro.
Vandaag
Morgen
Het wordt een grijze en wisselvallige dag. Er vallen regelmatig buien. Ook voelt het fris aan. De temperatuur komt niet veel hoger uit dan 17 graden. De wind is landinwaarts zwak. Aan zee is de wind matig. Tegen de avond staat er aan zee mogelijk even windkracht 5. In de nacht koelt het af naar 12 graden en ook dan blijft het doorregenen.
De laatste dag voor het weekend wordt een grauwe en regenachtige dag. Dan valt er in het gehele land wel regen. Erg warm is het niet, de temperatuur stijgt niet veel verder dan 18 graden. De wind is naar het zuidwesten gedraaid en is matig, aan zee neemt de wind toe tot een vrij krachtige wind. In de nacht koelt het af naar ongeveer 14 graden.
Nijmegen (bus/trein) Nijmeegse Vierdaagse en Vierdaagsefeesten Tijdens de Nijmeegse Vierdaagse rijden diverse lijnen van Connexxion, Novio en Hermes aangepaste routes op verschillende tijden. Door Arriva, Novio en Hermes worden speciale vroege en late lijnritten ingezet. Ook worden extra treinen ingezet. Voor meer informatie: 09009292 (70 cpm), mobiel.9292ov.nl of www.9292ov.nl/4daagse. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
NOVUM
WEDSTRIJDJE IN ZANDBAK Langs de boulevard van Noordwijk wordt aan verschillende zandsculpturen gewerkt. Acht internationale teams begonnen zondag met het bouwen van de metershoge zandbeelden, die allemaal een Disney-thema hebben. Morgen beoordeelt de jury van het European Sand Sculptures Festival wie het mooiste zandbeeld heeft gemaakt. De levensgrote Disney-kunstwerken zijn daarna nog tot en met zondag 10 augustus te bewonderen.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Peuter opgehangen Het 3-jarige meisje dat dinsdag om het leven kwam in Staphorst is het slachtoffer van een misdrijf. Familieleden vonden de peuter hangend aan een touw in haar woning. Het Openbaar Ministerie in Zwolle liet gisteren weten dat de 29-jarige moeder is aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij haar dood.
Extra belasting
Obama staat klaar voor de speech over zijn Irak-standpunt. REUTERS
minder Irak ka de door de oorlog verspeelde wereldwijde goodwill terugwinnen. Ook zei hij dat hij ‘alle machtsmiddelen wil inzetten om Iran onder druk te zetten zijn nucleaire programma op te geven’. McCain wuifde de kritiek van Obama weg, onder andere omdat zijn tegenstander recentelijk niet in Irak is geweest, stelde hij. ‘Obama gaat op een missie om de stand van zaken te onderzoeken’, zei hij. ‘Maar in mijn ervaring moet je je eerst goed
informeren en dan pas een nieuwe strategie presenteren.’ Obama was in 2006 voor het laatst in Irak. Uit een opiniepeiling van The Washington Post/ABC News van maandag blijkt dat Amerikanen ongeveer gelijk verdeeld zijn als het om de Irakstandpunten van de presidentskandidaten gaat: 47 procent van de ondervraagden gelooft in de oorlogsstrategie van McCain, terwijl 45 procent meer vertrouwen heeft in democraat Obama. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Levensmiddelen waarin olie zit worden steeds duurder
3
Energie Schaarste
Aardgas in rap tempo duurder De prijs van aardgas gaat omhoog. Reken vanaf januari op een fors hogere energierekening. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
De tijden van goedkoop de kachel stoken zijn voorbij. Omdat de prijs van aardgas gekoppeld is aan de prijs van olie zal aardgas binnen een jaar flink duurder zijn. Olie kost nu 140 dollar per vat en er is bijna niemand die verwacht dat we snel terugkeren naar het oude niveau ergens onder de honderd dollar. Het gerenommeerde, Britse consultancybureau Cambridge Energy Research Associates waarschuwde gisteren in de Financial Times zelfs voor een verdubbeling van de gasprijs in Europa vanaf april volgend jaar. Ook in Nederland? Het goede nieuws is dat een verdubbeling niet waarschijnlijk is, omdat een deel van de olieprijsstijging sinds deze maand al in de gasprijs is verwerkt. Het huidige consumententarief is gebaseerd op een gemiddelde olieprijs in het half jaar voorafgaand aan afgelopen mei. Toen was de olieprijs al gestegen tot ruim boven de honderd dollar. Het slechte nieuws is dat de prijsstijging begin volgend jaar al ingaat.
In oktober kijkt de Nederlandse gasleverancier Gasterra opnieuw naar de gemiddelde olieprijs van het voorafgaande half jaar en zal dan waarschijnlijk moeten rekenen met zo’n 130 dollar per vat. ‘Dat werkt door in het consumententarief vanaf 1 januari’, zegt een Nuon-woordvoerder. Maar niet alleen in de gasprijs. In Nederland is ongeveer 60 procent van de elektriciteit opgewekt met gas, zo-
De regering hoor je er niet over; de aardgasbaten gaan naar recordhoogte. dat stroom onherroepelijk duurder wordt. Hoeveel precies is niet te voorspellen omdat ook de gewone wetten van vraag en aanbod een rol spelen. Vervelend gevolg van zulke prijsstijgingen is risico op hogere inflatie. Die is toch al aan het toenemen tot een niveau waar centrale bankiers en andere beleidsmakers zich zorgen over maken. De Nederlandse regering hoor je er niet over. Logisch: de aardgasbaten bewegen zich dankzij de olieprijs naar een recordniveau. 1
Vanaf volgend jaar gaan Nederlandse Europarlementariërs meer verdienen dan ze nu doen. Omdat het nieuwe salaris boven dat van leden van de Tweede Kamer komt, voert het kabinet een extra belasting voor ze in. Een Tweede Kamerlid verdient rond de 7000 euro bruto per maand.
Amerikanen verlaten dorp Amerikaanse en Afghaanse troepen die waren gelegerd in het dorp Wanat in Oost-Afghanistan hebben dit dinsdag verlaten, heeft de NAVO bevestigd. Zondag kwamen negen Amerikaanse soldaten om het leven toen Afghaanse rebellen Wanat aanvielen. De aanval was voor de Amerikanen de dodelijkste in drie jaar.
Boyband-manager in de cel De voormalige boyband-manager Lou Pearlman, brein achter de Backstreet Boys en ’N Sync, heeft sinds de jaren tachtig voor driehonderd miljoen dollar (190 miljoen euro) bedrogen en gestolen. Dat hebben Amerikaanse autoriteiten berekend. Pearlman is al veroordeeld tot 25 jaar cel.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Van Dale geeft antwoord
Fatsoen Zonder een fatsoensrakker te zijn, kun je toch wel stellen dat sommige mensen zich onfatsoenlijk gedragen. Zich in de trein wurmen nog voordat de net gearriveerde reizigers hebben kunnen uitstappen. Achteraan in een rij staan en dan vlug als eerste naar een kassa snellen die net opengaat. De hond zomaar ergens op een voetpad laten poepen. In het Van Dale Junior Woordgeschiedenisboek wordt uitgelegd dat het woord fatsoen in het Nederlands terechtgekomen is via het Franse façon (manier waarop je je gedraagt; manier waarop je eruitziet). Dat Franse woord gaat terug op het Latijnse factio (groep mensen die samen iets doet). En factio komt van het Latijnse werkwoord facere (doen/maken). Het Junior Woordgeschiedenisboek wijst er verder op dat het Franse façon
ook het Engelse woord fashion (mode) heeft opgeleverd, dat eveneens in het Nederlands voorkomt. Fashion wordt in het Engels sinds ongeveer 1500 gebruikt. In het Nederlands kennen we het vanaf pakweg 1850. Als je de woorden façon, fatsoen en fashion naast elkaar zet, zie je dat het Nederlandse en Engelse woord zijn ontstaan door façon verschillend uit te spreken. Doordat fashion in het Engels geen ‘fatsoen’ is gaan beteke-
nen, hebben de Engelsen een ander woord voor fatsoen moeten bedenken. Dat is decency geworden en ook decorum en propriety. Decorum gebruiken we in het Nederlands ook. Maar sommige mensen hebben het dus verloren. 1 www.depers.nl/vandale
Junior woordgeschiedenisboek € 29,95
Binnenland
4
Rutger van Santen vs Wereldomroep
Columnist stopt wegens censuur Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Volgens Wereldomroepjournalist Rutger van Santen maakt zijn werkgever zich schuldig aan censuur. Hij schrijft dat in zijn laatste column voor Nieuwspoort Forum, het blad van journalistencentrum Nieuwspoort. ‘De reden voor mijn abdicatie is tamelijk origineel; ik stop er namelijk mee vanwege geluidsoverlast. En dan heb ik het over het gerinkel van de kettingen waarmee ik ben bevestigd aan de censor.’ Alles wat hij voor het blad schrijft moet eerst worden goedgekeurd door de Wereldomroep, schrijft de parlementair verslaggever. Omdat ‘de hypotheek moet worden betaald’, neemt hij geen onslag, maar stopt hij met zijn columns.
Van Santen werd in april al een maand geschorst omdat hij zich negatief uitliet over Geert Wilders. Als interviewer bij tv-zender Het Gesprek bleef hij in een vraaggesprek met Tofik Dibi hameren op Wilders als leugenaar. Eerder noemde hij hem een racist en de PVV een boevenbende. Geert Wilders stelde hier Kamervragen over aan minister Plasterk en Wereldomroephoofdredacteur Daalmeijer haalde uit naar Van Santen: zijn uitspraken zouden het beeld bevestigen dat de publieke omroep uit ‘linkse jongens’ bestaat, zei hij in HP de Tijd. Ook website GeenStijl viel grondig over van Santen heen. Waarnemend hoofdredacteur van de Wereldomroep Wim Jansen laat weten dat het om een personele kwestie gaat waar hij niet op reageert. 1
Groningen
Tweede onderzoek in hiv-zaak Redactie binnenland AMSTERDAM
...
De rechtbank in Groningen trekt in oktober een week uit voor de inhoudelijke behandeling van de geruchtmakende Groningse hiv-zaak. Dat bepaalde de rechtbank gisteren tijdens een pro-formazitting. Het Openbaar Ministerie verdenkt drie mannen (van 39, 48 en 49 jaar) ervan meerdere homoseksuele mannen te hebben gedrogeerd om hen seksueel te misbruiken. Een aantal slachtoffers kreeg via injectiespuiten hiv-besmet bloed toegediend. De rechtszaak begint nu waarschijnlijk op 13 oktober. De inhoudelijke behandeling van de zaak zou al veel eerder van start gaan, eerst in april en vervolgens in
Japanners in de Amsterdamse haven
mei. De zaak werd uitgesteld omdat de verdediging een contra-expertise van het virologisch onderzoek eiste. In dat onderzoek is gekeken of het hiv-virus in het bloed van de verdachten overeenkomt met dat van de veertien slachtoffers. De advocaten van de verdachten sluiten niet uit dat de slachtoffers al eerder besmet zijn geraakt met hiv. Ze denken bovendien dat er in het eerste onderzoek fouten zijn gemaakt en vinden dat het onderzoek niet objectief is uitgevoerd. De second opinion moet aantonen of de besmetting inderdaad is veroorzaakt door de verdachten. De drie mannen wordt zware mishandeling met voorbedachten rade, verkrachting en het bezit van verdovende middelen ten laste gelegd. 1
AMSTERDAM
...
Sproeiwagens rijden sinds gisteren door de meest vervuilde straten van Amsterdam om de luchtkwaliteit te verbeteren, laat een gemeentewoordvoerder weten. Het water uit de sproeiwagens voorkomt dat fijnstof op straat opstuift. De kleine deeltjes zijn schadelijk voor de gezondheid wanneer ze worden ingeademd. De wagens rijden over een paar van de meest vervuilde straten van de hoofdstad en in de buurt van de haven. Hoe hoger de temperatuur is en hoe droger de straten zijn, hoe vaker
Nieuwjaarsnacht als de perfecte wraakoefening Relschoppen tijdens Oud en Nieuw, justitie in Leeuwarden is het zat. In een megazitting verschenen gisteren zestien overwegend jonge mannen voor de politierechter. LEEUWARDEN
...
Sproeiwagens tegen fijnstof de sproeiwagens langsrijden. Ze zijn uitgerust met een roetfilter, zodat ze zelf in ieder geval zo weinig mogelijk luchtvervuiling veroorzaken. De proef met de sproeiwagens wordt in het najaar geëvalueerd, zegt de woordvoerder van de gemeente. In Tilburg en Nijmegen reden al eerder dergelijke wagens door de stad om de luchtkwaliteit te verbeteren. Milieudefensie zegt in een reactie op AT5 de maatregel ‘bijna symbolisch’ te vinden. ‘Natspuiten bindt alleen de grotere stofdeeltjes. De schadelijke roetdeeltjes zijn klein en blijven in de lucht’, aldus Ivo Stumpe van Milieudefensie. 1
al 150 jaar een vriendschaps- en handelsverdrag hebben. De schepen blijven tot zondag. 1 GEERT SNOEIJER
Leeuwarden Oud en Nieuw-relschoppers voor rechter
Annita Lageweg
Zomerdroogte
Novum
Drie Japanse oorlogsschepen zijn aangemeerd aan de Javakade in Amsterdam om te vieren dat Nederland en Japan
Of hun slachtoffer meerdere offertes had opgevraagd voor het herstellen van haar huis? Want een bedrag van een dikke zesduizend euro is wel veel voor het verwijderen van wat verf. Zonder blikken of blozen stelde een van de vijf verdachten van openlijke geweldpleging gisteren zijn vraag aan politierechter Jolanda Lootsma. ‘U heeft een baan’, reageerde deze. ‘Dan weet u toch wel wat zoiets kost?’ Rond vijf uur ’s ochtends, op 1 januari van dit jaar, bekladden de vijf, allemaal rond de 22 jaar, de woning van een 60-jarige dorpsgenoot. Ze kwamen van het nieuwjaarsfeest in hun woonplaats Lioessens. ‘Hels’ kalkten ze met blauwe verf op het witte huis van Els Jansen.
Het was haar eigen schuld, verklaarden de mannen na het voorval tegenover de politie. Tenslotte had Jansen oudejaarsochtend bij de politie geklaagd dat zij aan het carbid schieten waren, waarna hun kanon in beslag genomen was. ‘Het is altijd wat met die vrouw’, zei een van de vijf. ‘De jeugd in het dorp heeft veel moeite met haar. Er wonen wel meer Hollanders in ons dorp, maar zij is erg.’ Dat Jansen zich onveilig voelt, deert de Lioessenaren niet. Dat ze mindervalide is en in een speciale auto rijdt evenmin. ‘Mindervalide? Volgens mij heeft ze geen gewoon rijbewijs!’ Met de speciale zitting voor een groot aantal Oud en Nieuw-zaken stelde het OM in Leeuwarden gisteren een daad: het moet maar eens afgelopen zijn met onzinnige stunts rond de jaarwisseling. Daarom kregen dertien meerderjarige en drie minderjarige verdachten in totaal 930 uren werkstraf opgelegd, voor ongeregeldheden uiteenlopend van openlijk geweld, vernieling, mishan-
deling, brandstichting en belemmeren van hulpverleners. De rechter volgde in de meeste gevallen de eisen van het OM. Celstraffen bleven uit omdat het om zogenoemde first offenders ging. Net als aan de andere ongeregeldheden in de Friese oudejaarsnacht, tilde officier van justitie Caroline de Groot zwaar aan het vergrijp van de verfgooiers. In dit geval omdat het volgens haar raakt aan het verschijnsel dat burgers niet durven te getuigen uit angst voor represailles. ‘Ik heb het niet gedaan’, beweerde de net achttienjarige Rudolf K. een zaak eerder. Hij had op Oudejaarsdag weliswaar spiritus op een vouwwagen met textiel gegooid, maar was vervolgens weggelopen, zei hij. Hij had niet gezien dat de brandende kar onder een ANWB-bord was gezet, waardoor dat gesmolten was. Dat een getuige verklaarde dat K. de boel zelf in brand gestoken had, maakte hem kwaad. ‘Die jongen verlinkt mij nu, omdat ik in een vorige zaak hem heb verlinkt. Zo werkt dat.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Veertig dozen
E TOMMY
WIERINGA
en half jaar geleden verdwenen mijn bezittingen in dozen. Wat ik echt nodig had, nam ik mee in een koffer. Ik wachtte de voltooiing van een nieuw huis af met een minimum aan middelen. Twee paar schoenen. Een pet voor de regen en een pet voor de zon. In een linnen tasje de schrijvers die me er altijd weer bovenop helpen als het tegenzit. Nu is het huis klaar, de dozen staan boven mijn hoofd. Ik zou ze moeten uitpakken maar ik weet niet waarom. Mijn muziek staat op een iPod, de cor-
respondentie op een laptop, de telefoonnummers in een mobiel toestel. Zo beschouwd is de moderne mens op draagbaarheid ingericht – een luxe nomadisme dat soms alleen een wandcontactdoos nodig heeft om op de wereld aangesloten te blijven. Voorheen stalde ik mijn schamele bezittingen uit en noemde het thuis. Omdat ik de archivaris van de familie ben, bezit ik een groot aantal voorwerpen die niemand ooit heeft durven weggooien. Van mijn opa een lange douaniersjas van zwart skaileer waar-
mee hij patrouilleerde op de Rijn. Een lage tafel van tropisch hardhout, zwaar als een lijk, vermoedelijke herkomst Venezuela. Een vergeeld haaiengebit uit Aruba waarmee een exminnaar van mijn moeder zijn affectie tot uitdrukking bracht. Een machete uit Colombia waarmee mijn vader geen wraak nam. Een plastic tas vol archiefmappen met halfvergane processtukken van Franse misdadigers, door mijn moeder gevonden in de kantoren van een verlaten bagno in FransGuyana. Een ingelijste tekening van waskrijt, voorstellende een cunucuhuis op Aruba, omgeven door cactussen, uit de tijd dat mijn vader oefende voor zijn onderwijsbevoegdheid
tekenen. Een houten vruchtbaarheidsbeeldje uit de tijd dat mijn vader oefende voor zijn onderwijsbevoegdheid handvaardigheid. De opsomming duurt veertig dozen lang. Het is niet alleen het fysieke gewicht, het is ook de last van bijbehorende, onvolledige anekdotes die mij mettertijd zijn gaan vervelen. Een vriend zei eens: jij hebt geen spullen, jij hebt spulletjes. Bestaansfragmenten. Sindsdien leefde ik in een letterbak. Nu de tienduizend dingen zijn ingepakt en weggeborgen, word ik zenuwachtig als ik aan ze denk. Zoveel aanwezigheid. Waarom uitpakken wat niet werd gemist. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Spookfietser
Grote, harige olifant
Niet naar Nijmegen
De Brabantse politie heeft een dronken spookfietser aangehouden op de snelweg. De man fietste zonder verlichting tegen het verkeer in.
In Breda is tijdens werkzaamheden een mammoettand van een halve meter gevonden. Dat heeft de gemeente bekendgemaakt.
1.610 mensen zijn gisteren gestopt met de Nijmeegse Vierdaagse. 36.384 lopers haalden de finish. Tijdens de eerste wandeltocht via Elst vielen dinsdag 438 van de 38.432 deelnemers uit.
Buitenland
Israël Analyse
Iran is de echte verliezer in de gevangenenruil Israël ruilde gisteren vijf terroristen voor twee dode militairen. Toch wint Israël. Eva Ludemann AMSTERDAM
...
‘Dit is een overwinning voor Israël’, zei Miki Goldwasser, de moeder van Ehud Goldwasser, één van de twee militairen die in de zomer van 2006 door Hezbollah werden ontvoerd en gisteren uit Libanon naar Israël mochten terugkeren. Hun lichamen dan, want beiden bleken dood. Hun nabestaanden barstten in tranen uit toen ze de glimmend zwarte kisten zagen.
Libanese terroristen Weinig triomfgevoelens in Israël gisteren dus. In tegenstelling tot Libanon, waar de terugkeer van onder andere vijf levende Libanese terroristen - geruild tegen de dode Israëliërs - uitbundig werd gevierd. Hezbollah, dat de twee Israëlische militairen destijds met het oog op een dergelijke gevangenenruil ontvoerde, kreeg de hartelijke felicitaties van Hamas: ‘Dit toont aan dat Israël bereid is moordenaars vrij te laten’, jubelde een Hamaswoordvoerder volgens Israël Radio vanuit de Gazastrook. Een uitspraak die de familie van de al twee jaar in Gaza vastgehouden Israëlische militair Gilad Shalit de rillingen moet hebben gegeven. Waarom heeft de Israëlische regering
vijf mannen vrijgelaten die brute moorden op hun geweten hebben? Vanwege de, zoals verschillende Israelische ministers gisteren zeiden, ‘morele verplichting de ontvoerde militairen terug naar huis te brengen?’ Waarom laat de regering het principe dat ‘Israël geen gevangenen met bloed aan hun handen vrijlaat’ nu wel los, terwijl dat niet kan als Hamas troefkaart Shalit wil ruilen tegen zijn in Israël opgesloten makkers? In Israël overheersten gisteren verdriet en frustratie. ‘Wij zijn de enige staat die moordenaars vrijlaat in ruil voor twee doden, zei een parlementslid bitter. Een ander, extreem-rechtse volksvertegenwoordiger stelde woedend voor de feestende massa in Libanon te bombarderen. En toch, toch zou Miki Goldwasser wel eens gelijk kunnen krijgen dat dit een overwinning voor Israël is. Dat deze ruil een investering is in de langere termijn.
Wankel bestand De deal met Hezbollah is een onderdeel van een groter proces om de betrekkingen van Israël met zijn buren te verbeteren. Behalve de gevangenenruil, voert Israël ook overleg met Libanon over de door Israël bezette Libanese Shebaa Farms, een klein gebied in het zuid-oosten van Libanon.
s *OOMLA /PEN 3OURCE #-3 'EVORDERD s !DOBE )NDESIGN s 4YPOGRAFIE EN 6ORM s $IGITALE &OTOGRAFIE