Cursussen voor havo- en vwo-leerlingen

Cursussen voor havo- en vwo-leerlingen Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL) Voor leerlingen • Kerstvakantiecursus • Examencursus • Herkansingscursus • 5 vwo Stoomcursus • Talentrainingen • Rekenvaardigheidstraining Voor scholen • In-house examentraining • Lesvervanging

Cursusjaar 2013-2014

Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Inhoud Voorwoord ...................................................................................... 3 Introductie ....................................................................................... 5 Cursusopzet ..................................................................................... 6 Onze docenten ................................................................................ 8 Ons lesmateriaal ............................................................................. 9 Cursussen voor leerlingen Kerstvakantiecursus ....................................................................... 10 Examencursus ................................................................................. 11 Herkansingscursus ......................................................................... 12 5 vwo Stoomcursus ........................................................................ 13 Talentrainingen ............................................................................... 14 Rekenvaardigheidstrainingen ....................................................... 15 Activiteiten voor scholen Lesvervanging ................................................................................. 16 In-house examentraining .............................................................. 17 Open dagen Universiteit Leiden.................................................... 18 Gedichten van onze leerlingen ..................................................... 19 Overzicht data cursussen ............................................................... 20

Contactgegevens Drs. J. Huibregtse (cursuscoördinator) Bezoekadres: Van Steenisgebouw, Einsteinweg 2, kamer b204 Postadres: Postbus 11095, 2301 EB Leiden Telefoon 071 527 74 97 Fax 084 220 82 95 E-mail voor scholen: [email protected] E-mail voor leerlingen: [email protected]

Kerstvakantiecursus: www.kerstvakantiecursus.com Examencursus: www.examencursus.com Herkansingscursus: www.herexamen.com 5 vwo Stoomcursus: www.stoomcursus.com Talentrainingen door het jaar heen: www.talentrainingen.com Rekenvaardigheidstraining: www.rekenvaardigheidstraining.com Alle examens van de afgelopen 12 jaar: www.alleexamens.com Activiteiten voor scholen: www.ssl.leidenuniv.nl Examencursus op school: www.examencursusopschool.nl

Voorwoord Geachte decaan, conrector, docent, coördinator, Zoals u wellicht bekend is, organiseert onze universiteit in nauwe samenwerking met de Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL) al meer dan 15 jaar diverse cursussen voor middelbare scholieren. Het deelnemersaantal is in de loop der jaren sterk gegroeid naar meer dan 5000 leerlingen. De cursussen blijken een welkome aanvulling te zijn op de reguliere lessen. Ze zijn beslist niet alleen geschikt voor leerlingen die een achterstand hebben opgelopen, maar ook voor hen die al hoog scoren. Bijvoorbeeld met het oog op inloting voor een studie waarvoor een numerus fixus geldt. Kortom, de cursussen zijn uitermate geschikt om de toekomstige studenten optimaal voor te bereiden op het eindexamen. Bovendien komen zij op een natuurlijke wijze in contact met onder andere de sfeer op onze universiteit en de stad Leiden. Daarnaast worden we regelmatig door scholen benaderd voor het opzetten van specifieke projecten zoals bijvoorbeeld het opzetten van een examentraining op school of het zelf verzorgen van in-house examencursussen. In het tweede gedeelte van deze brochure leest u meer over deze en enkele andere activiteiten die wij op verzoek van scholen organiseren. We hopen dat wij ook dit jaar met ons cursusaanbod uw leerlingen, daar waar nodig, nog beter kunnen ondersteunen. Prof.mr. P.F. van der Heijden, rector magnificus en voorzitter College van Bestuur

“Toen ik mijn cijfer voor geschiedenis hoorde kon ik mijn ogen niet geloven, hoger dan ik had durven hopen! Ik heb mijn examen ingekeken en nog nooit heb ik zo weinig fouten in een geschiedenis toets van mezelf gezien. Ook mijn leraar was enthousiast. Hij liet zien hoe mijn manier van antwoorden door Leiden veranderd was. Heel erg bedankt voor de dingen voor alles wat ik geleerd heb, een betere cursus had ik niet kunnen wensen.” Danique van Wijk, SG Helinium te Hellevoetsluis 3

‘‘De mooie belofte van een punt hoger halen dan je schoolexamen is bij mij precies uitgekomen. Maar er zit meer achter die 7.3 dan slagen voor het VWO. Die 7.3 bezorgde me de complimenten van mijn natuurkundeleraar, een ruime acht gemiddeld voor geneeskunde én het gevoel de hele wereld aan te kunnen op het examen zelf. Zonder de examentraining was me dit nooit gelukt. Op het examen kwam ik opgaven tegen die vrijwel precies zo bij de training zijn behandeld.’’ Isabelle Ree, IJsselcollege, Capelle aan den IJssel 4

Introductie Wie zijn wij? Reeds sinds 1996 worden onze cursussen aangeboden. Teneinde de continuïteit van de cursussen te waarborgen is in 2001 op instignatie van toenmalig rector prof. W.A.Wagenaar Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL) opgericht. De SSL organiseert sindsdien in nauwe samenwerking met de Universiteit Leiden diverse cursussen voor havo- en vwo-leerlingen, waaronder de Examencursus, de Herkansingscursus en de 5 vwo Stoomcursus. Daarnaast worden op verzoek van scholen tal van andere activiteiten verzorgd. De cursussen worden gegeven door een docententeam dat bestaat uit ongeveer 500 docenten met verschillende achtergronden. De docenten staan bekend om hun praktische oplossingen, gestructureerde uitleg en niet te vergeten hun inspirerende manier van lesgeven. Nieuwe docenten worden na een strenge selectie intensief getraind. Jaarlijks worden diverse bijeenkomsten georganiseerd waarin de docenten onder andere ervaringen uitwisselen en de laatste veranderingen op onderwijsgebied bespreken.

Het ‘geheim’ van de cursussen Leerlingen worden vooral in de eindexamenklas geconfronteerd met een grote hoeveelheid vakken die ze in korte tijd moeten voorbereiden. Nog afgezien van de tijdsdruk is het best moeilijk te bepalen aan welke onderwerpen de leerlingen nu wel of geen aandacht moeten besteden en welke tijdsplanning voor hen de beste is. Juist in deze spannende periode is extra begeleiding en een strak studieschema uitermate belangrijk. Het doel van de cursus is leerlingen hier zo goed mogelijk bij te helpen. De onderstaande punten zijn daarbij van essentieel belang: • Examengericht De uitleg is kernachtig: hoofdzaken worden van bijzaken gescheiden en onze beroefde stappenplannen worden aangereikt om examenopgaven succesvol op te lossen. De gehele stof wordt op een logische manier gestructureerd, waardoor makkelijker verbanden kunnen worden gelegd. Na de uitleg

worden (eindexamen)opgaven gemaakt, waardoor inzicht wordt verkregen in het sóórt vragen en de manier waarop deze gesteld worden. Het spreekt voor zich dat de examens elk jaar minitieus worden geanalyseerd om de aangeboden stof naadloos aan te laten sluiten op de meest recente examens. • Individuele begeleiding Bij aanvang van de cursus wordt met iedere leerling een kort gesprek gevoerd. Vorderingen en veelgemaakte fouten worden nauwgezet bijgehouden, zodat aan het eind van de cursus een gericht studieadvies kan worden gegeven. De begeleiding is uitermate intensief: één docent op vijf leerlingen. Door het beperkte aantal leerlingen per docent is er veel aandacht voor individuele problemen. In de avonduren is er de mogelijkheid tot het krijgen van extra privéles (kosteloos). • Ervaren docententeam De overwegend jonge docenten zijn buitengewoon gemotiveerd en hebben veel ervaring met het geven van bijles en cursussen. Onze docenten helpen de leerlingen op zo’n manier dat ze zoveel mogelijk zelf tot het antwoord komen. Dit doen zij door het stellen van niet suggestieve tegenvragen die teruggrijpen op de structuur zoals die door de hoofddocent is aangereikt tijdens de de klassale bespreking. De leerling ontdekt dat hij veel meer kan en weet dan hij denkt. Door deze werkwijze krijgen de leerlingen meer grip op de stof en, zo leert de ervaring, wordt het zelfvertrouwen een stuk groter. Zie ook pagina 8. • Inspirerende omgeving Leerlingen komen tijdens de cursus in een nieuwe omgeving terecht waarin ze in aanraking komen met andere gemotiveerde leerlingen en voornamelijk jonge docenten. Bovendien hebben alle leerlingen hetzelfde doel voor ogen: het examen halen. Dit zorgt voor een ontspannen en motiverende sfeer waarin efficiënt naar het gezamenlijke einddoel wordt toegewerkt.

5

Cursusoverzicht Cursusaanbod In deze brochure vindt u een overzicht van alle cursussen die we aanbieden. Tevens vindt u enkele voorbeelden van activiteiten die we voor scholen organiseren. Voor leerlingen • Kerstvakantiecursus (zie pag. 10) Eéndaagse cursus voor eindexamenleerlingen uit 5 havo en 6 vwo, die zich tijdens de kerstvakantie willen voorbereiden op het eindexamen en de schoolexamens. • Examencursus (zie pag. 11) Driedaagse cursussen voor eindexamenleerlingen uit 5 havo en 6 vwo die zich zo goed mogelijk willen voorbereiden op het eindexamen. De cursus vindt plaats in o.a de voorjaars- en meivakantie. Alle examenstof wordt behandeld. • Herkansingscursus (zie pag. 12) Vierdaagse cursus voor 5 havo- en 6 vwo-leerlingen die hun eindexamen willen of moeten herkansen. De cursus wordt georganiseerd tussen de examenuitslag en het herexamen. • 5 vwo Stoomcursus (zie pag. 13) Tweedaagse cursussen in de zomervakantie voor leerlingen uit 5 vwo die zich optimaal willen voorbereiden op 6 vwo. • Talentrainingen (zie pag. 14) Een- of tweedaagse trainingen (gedurende het gehele schooljaar) voor leerlingen 5 havo en (5 en) 6 vwo die zich zo goed mogelijk willen voorbereiden op lees- en/of luistervaardigheid voor de talen Duits, Engels en Frans en samenvatten en tekstverklaren voor Nederlands. • Rekenvaardigheidstraining (zie pag. 15) Eéndaagse training voor een complete en overzichtelijke voorbereiding op de verplichte rekentoets. Leerlingen profiteren hiervan ook bij exacte vakken, economie en management & organisatie.

Voor scholen De volgende activiteiten kunnen aangepast worden aan de wensen van de school. Ook voor andere verzoeken of onderwijsadvies kunt u ons raadplegen. • In-house examentraining (zie pag. 16) Maatwerkcursus voor eindexamenleerlingen, gericht op schoolexamen of eindexamen. • Rekenvaardigheidstraining (zie pag. 17) Cursus voor bovenbouwleerlingen ter verbetering van de algemene rekenvaardigheid. • Lesvervanging (zie pag. 18) Vervanging van docenten als u via de reguliere kanalen geen vervanging kunt vinden voor collega’s die bijvoorbeeld met zwangerschapsverlof gaan. Vakken Cursussen worden aangeboden voor de volgende vakken. • Aardrijkskunde • Kunst (o.v.b.) • Biologie • Management & organisatie • Duits • Natuurkunde • Economie • Nederlands • Engels • Scheikunde • Frans • Spaans • Wiskunde A / B / C • Geschiedenis Voor het actuele cursusaanbod zie: • Kerstvakantiecursus: www.kerstvakantiecursus.com • Examencursus: www.examencursus.com • Herkansingscursus: www.herexamen.com • 5 vwo Stoomcursus: www.stoomcursus.com • Talentrainingen door het jaar heen: www.talentrainingen.com • Rekenvaardigheidstraining: www.rekenvaardigheidstraining.com

‘‘Ik heb echt het gevoel dat ik hier ontzettend veel aan heb gehad. Ik miste enorm de structuur als ik wiskunde moest maken. Deze stappenplannen geven me handvatten, een zeer fijne methode om mee te werken. Wat ik ook heel fijn vond was dat ik door middel van de vragen van de docenten zelf aan een antwoord kwam. Dit gaf mijn zelfvertrouwen een boost. Ik ben blij dat ik me ingeschreven heb voor de cursus, ik kan nu vol zelfvertrouwen mijn eindexamen wiskunde in gaan! Heel erg bedankt voor alle inzet van de docenten.” Anoniem, enquêtereactie 6

Dagindeling De dagindeling is voor vrijwel alle cursussen gelijk. Een cursusdag is opgedeeld in vier blokken van twee uur en een avondprogramma. Elk blok bestaat uit een kernachtige uitleg van circa drie kwartier over een specifiek onderwerp, waarna opgaven worden gemaakt onder begeleiding van meerdere docenten. Tijdens de avondles (facultatief) wordt aandacht besteed aan specifieke wensen: leerlingen kunnen vragen stellen over onderwerpen die eerder behandeld zijn of over een som die op school is gemaakt. Het komt ook voor dat de docent de leerling nadrukkelijk vraagt ’s avonds terug te komen. Hoewel het avondprogramma niet verplicht is, wordt dat wel aanbevolen. De meeste leerlingen maken hier gebruik van, vooral omdat er juist ’s avonds tijd is om in eigen tempo de puntjes op de i te zetten. Een cursusdag ziet er als volgt uit (zie voor eventuele aanpassingen de site van de betreffende cursus): 08.30-10.30 uur: Les 10.30-11.00 uur: Pauze 11.00-13.15 uur: Les 13.15-14.00 uur: Lunch 14.00-16.00 uur: Les 16.00-16.30 uur: Pauze 16.30-18.30 uur: Les 18.30-19.30 uur: Avondmaaltijd 19.30-21.30 uur: Extra individuele avondles Resultaten Bij de Examencursus haalden de afgelopen vijftien jaar gemiddeld 90 procent van de cursisten het eindexamen in één keer. Bij de Herkansingscursus bedroeg de gemiddelde stijging ten opzichte van het reguliere eindexamen de afgelopen jaren tussen de één en anderhalve punt. Door het intensief oefenen met de stof krijgt de leerling meer inzicht in het soort examenvragen en de manier waarop deze aangepakt dienen te worden. De ervaring leert dat hierdoor de motivatie en het zelfvertrouwen van de leerling aanzienlijk toenemen.

Locatie en overnachtingsmogelijkheden De meeste cursussen vinden plaats in de Faculteit Sociale Wetenschappen (foto links) en/of de Faculteit der Geesteswetenschappen (foto rechts). Beide locaties bevinden zich op loopafstand van station Leiden Centraal. De routebeschrijvingen zijn te vinden op onze website www.examencursus.com. Ook veel leerlingen buiten de regio nemen deel aan de cursussen. Zij slapen vaak bij familie of vrienden in de buurt. Een andere optie is een pension. Voor een overzicht van de overnachtingsmogelijkheiden kunt u kijken op de website. Tip: www.alleexamens.com Op de site www.alleexamens.com zijn alle examens van de afgelopen 12 jaar te vinden. Zowel de examenvragen als de correctievoorschriften zijn kosteloos beschikbaar. De site is ook handig voor docenten, omdat er gemakkelijk opgaven gekopieerd kunnen worden naar Microsoft Word om die te gebruiken voor bijvoorbeeld toetsen en oefenmateriaal. Er is tevens van elk vak één document beschikbaar met hierin alle examens van de afgelopen 12 jaar. Handig voor het samenstellen van een toets.

7

Onze docenten Vaak wordt ons gevraagd wie onze docenten zijn en hoe we ze werven, selecteren, opleiden en bijscholen. Hieronder vindt u hierover meer informatie.

Achtergrond van onze docenten De achtergrond van onze docenten is heel divers: van studenten tot promovendi, maar er zijn ook docenten die lesgeven op de middelbare school. In ieder geval kan men ervan uitgaan dat alle docenten voldoen aan onze strenge eisen. Prettig voor de leerling om te weten is dat men altijd les krijgt van een team van docenten. De selectie van docenten Slechts een fractie van het aantal docenten dat solliciteert, passeert uiteindelijk succesvol het selectie- en opleidingstraject. Dit heeft als nadeel dat er vrijwel altijd voor alle vakken bij alle cursussen wachtlijsten voor leerlingen zijn. Ons doel is echter niet om zoveel mogelijk leerlingen te helpen (we doen uiteraard wel ons best!) maar vooral om goede kwaliteit te leveren. Een ander nadeel van de strenge selectie kan zijn dat sommige vakken niet aangeboden worden omdat we voor die vakken geen docenten kunnen vinden die aan ons profiel voldoen. Conclusie: als er een cursusplaats beschikbaar is, dan kan men ervan uitgaan dat men les krijgt van uitermate deskundige en enthousiaste docenten. Onze docenten worden onder andere geselecteerd op: • didactische en communicatieve vaardigheden: kan een docent lastige zaken op een heldere manier overbrengen? • motiverende vaardigheden: weet de docent het beste bij de leerling naar boven te halen, zelfs als deze het even niet meer ziet zitten? • inhoudelijke (vak)kennis • cijfers van de middelbare school (de cijfers voor alle profielvakken moet in principe boven de 8.5 gemiddeld liggen) • geduld • inlevingsvermogen • het in teamverband kunnen werken

8

Opleiding en continue bijscholing van docenten Nadat docenten het selectietraject hebben doorlopen, begint het uitgebreide opleidingstraject waarin ze kennismaken met onze didactische methode en het lesmateriaal. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van stappenplannen maar vooral ook aan hoe je leerlingen leert leren. Onze docenten worden erin getraind om leerlingen m.b.v. tegenvragen zoveel mogelijk zelf de opgaven op te laten lossen . Naast het opleidingstraject voor nieuwe docenten zijn er vanzelfsprekend jaarlijks bijeenkomsten voor huidige (hoofd)docenten om recente ontwikkelingen zoals aanpassing van examenprogramma’s te bespreken. Belangrijker wellicht nog dan deze formele bijscholingsdagen is het feit dat er tussen de docenten onderling continu informeel wordt overlegd over bijvoorbeeld: • hoe moeilijke onderwerpen het beste uitgelegd kunnen worden • welke stappenplannen het beste werken • in welke volgorde onderwerpen het beste behandeld kunnen worden Daarnaast worden onze hoofddocenten ook nog regelmatig als assistent ingedeeld bij andere hoofddocenten zodat ook zelfs tijdens de cursussen verdere verbeteringen kunnen worden besproken. Dit betekent dat elke docent altijd beschikt over de laatste tips, stappenplannen en inzichten van andere docenten.

Evaluatie van docenten Elke docent wordt elk jaar door ca. 200 leerlingen individueel beoordeeld op ca. 8 onderdelen. Denk aan totaalindruk, duidelijkheid, geduld, sterke punten, eventuele verbeterpunten etc. De uitkomsten van deze evaluaties worden niet alleen door de organisatie gelezen maar zeker ook door onze docenten. Wij vinden het belangrijk dat onze docenten weten waar hun sterkte punten liggen en op welke punten eventueel nog verbetering kan plaatsvinden.

Ons lesmateriaal Het succes van onze cursussen wordt bepaald door een samenspel van drie factoren: 1. De uitleg van de hoofddocent. Per onderwerp worden kernachtig de veel voorkomende examenvragen aan de orde gesteld en hoe deze het beste aangepakt kunnen worden. Hier komen onze inmiddels bekende stappenplannen van pas. 2. De manier van uitleggen door de assistenten. Zij weten de leerling op een zo tactisch mogelijke wijze zelf achter het antwoord te laten komen, zonder informatie vrij te geven. 3. Het lesmateriaal. In vrijwel alle gevallen voldoet het lesmateriaal aan de volgende kenmerken:

Het lesmateriaal sluit naadloos aan op de uitleg van de hoofddocent Dit betekent dat de leerling na de uitleg de besproken stappenplannen, ‘tips en trucs’ direct leert toe te passen op de (examen) sommen. De assistenten staan direct klaar wanneer de leerling een vraag heeft. Per vijf leerlingen is er immers steeds één docent beschikbaar.

uit. Op die manier wordt voorkomen dat kostbare tijd wordt verspild. 4. Lastige examensommen met verhaal. Dit zijn specifieke opgaven speciaal voor die leerlingen die voor een zo hoog mogelijk cijfer gaan, bijvoorbeeld omdat ze willen meeloten voor een numerus fixus studie.

Het lesmateriaal wordt steeds aangepast aan de laatste exameneisen Elk jaar zijn er meerdere bijeenkomsten van hoofddocenten om na te gaan hoe de cursussen nog verder verbeterd kunnen worden. Een belangrijk aandachtspunt daarbij is vanzelfsprekend het lesmateriaal. Dat wordt dan ook elk jaar aangepast aan de laatste veranderingen in het examenprogramma. Maar dat niet alleen. Ook worden steeds de laatste examens geanalyseerd om na te gaan welk soort sommen vaak aan bod komen, naar welke onderwerpen dikwijls gevraagd wordt etc. Het materiaal is dus altijd actueel.

De opgaven lopen op in moeilijkheidsgraad Vaak beginnen leerlingen, wanneer ze zich moeten voorbereiden op een toets of examen, met het oefenen van examensommen. Wanneer die niet lukken, verliezen ze vaak al snel het zelfvertrouwen en de motivatie om door te gaan, terwijl leerlingen wellicht slechts eenvoudige basisvaardigheden missen. Vandaar dat we onze sommen hebben verdeeld in vier niveaus: 1. Makkelijke opgaven die testen of men de basis goed begrepen heeft. 2. Sommen op examenniveau ‘zonder verhaal’. Wat we hier testen is of er nog hiaten zitten in het toepassen van stappenplannen. Wanneer dit goed gaat, beheerst de leerling de examenstof. Dit betekent dat men zich nog maar door één ding zou kunnen laten afleiden: de ‘verhaaltjes’. 3. Sommen op examenniveau ‘met verhaal’. Als het goed is, lukken deze sommen nu ook want met behulp van onze stappenplannen en ‘tips en trucs’ weet de leerling bij het lezen van de vraag naar welke gegevens in de tekst hij op zoek moet. Hoe die gegevens het beste gezocht kunnen worden, leggen wij

9

Cursussen voor leerlingen Kerstvakantiecursus (5 havo/6 vwo) www.kerstvakantiecursus.com Omschrijving In de kerstvakantie worden een aantal ééndaagse trainingen voor eindexamenleerlingen havo en vwo georganiseerd. Er worden onderwerpen behandeld die de basis vormen voor het desbetreffende vak. De ervaring leert dat, als de basis in orde is, de leerlingen moeilijkere onderwerpen veel sneller en gemakkelijker onder de knie krijgen. De training leidt niet alleen tot verbetering van de (school)examenresultaten, maar helpt ook om nieuwe stof sneller onder de knie te krijgen. Programma Eén dag van 08.30-21.00 uur bestaande uit: • 4 lessen waarin de belangrijkste onderwerpen voor het (school)examen behandeld worden • opgaven oefenen (overdag) • facultatieve individuele les (’s avonds)

Periode De Kerstvakantiecursus bestaat uit zes ééndaagse periodes die worden aangeboden van zaterdag 21 t/m dinsdag 24 december 2013 en zaterdag 4 en zondag 5 januari 2014. Kosten De cursuskosten bedragen per vak €  130,– inclusief • 10 lesuren • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • extra individuele aandacht in de avonduren • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www.kerstvakantiecursus.com. De cursus is steeds sneller volgeboekt. We zouden het dan ook op prijs stellen wanneer u de leerlingen zo vroeg mogelijk op de cursus kunt wijzen door bijvoorbeeld het redactionele artikel te downloaden van onze site www. kerstvakantiecursus.com, onderdeel ‘decanen’. Overigens wordt dit artikel door scholen ook regelmatig gebruikt in de communicatie met ouders of wordt het opgenomen in de schoolkrant.

‘‘Toen mijn dochter terugkwam uit Leiden, heb ik even gedacht dat jullie haar gehersenspoeld hadden: ze meldde dat wiskunde eigenlijk best wel erg leuk was en dat ze ook het idee had dat ze daar helemaal niet te dom voor was. We hebben dat zes jaar lang beweerd maar stonden met onze oren te klapperen toen ze het zelf zei. Het resultaat is geweldig. Ik ben jullie zeer erkentelijk. Jullie hebben uitstekend werk gedaan!’’ Mevrouw Dr. A. Kerkhof, Fontys Lerarenopleiding Tilburg 10

Examencursus (5 havo/6 vwo) www.examencursus.com Omschrijving De Examencursus is bedoeld voor 5 havo- en 6 vwo-leerlingen die zich optimaal op het examen willen voorbereiden. Bijvoorbeeld omdat zij voor een bepaald vak een achterstand hebben opgelopen of als ze hun inlotingskans willen vergroten. Per vak wordt aandacht besteed aan opgaven die regelmatig op examens aan de orde komen. Op de laatste cursusdag wordt een proefexamen gemaakt onder strikte examencondities. Het examen wordt met behulp van de correctievoorschriften van het Cito nagekeken, zodat duidelijk wordt hoe de leerling ervoor staat. Het proefexamenresultaat wordt uitvoerig besproken.

Kosten De cursuskosten bedragen per vak €  350,– inclusief: • 30 lesuren • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • extra individuele aandacht in de avonduren • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www.examencursus.com. De cursus is steeds sneller volgeboekt. We zouden het dan ook op prijs stellen wanneer u de leerlingen zo vroeg mogelijk op de cursus kunt wijzen door bijvoorbeeld het redactionele artikel te downloaden van onze site www.examencursus.com, onderdeel ‘decanen’. Overigens wordt dit artikel ook regelmatig gebruikt in de communicatie met ouders of wordt het opgenomen in de schoolkrant.

Programma Drie dagen van 08.30-21.30 uur bestaande uit: • les en opgaven oefenen (overdag) • facultatieve individuele les (’s avonds) • op de derde dag een proefexamen Data De Examencursus bestaat uit achtien driedaagse cursusperiodes die worden aangeboden tussen 15 februari en 18 mei 2014 in o.a. de voorjaarsvakantie, meivakantie en de maand voorafgaand aan het eindexamen. Het voordeel van het volgen van de cursus in de voorjaarsvakantie is dat van de opgedane kennis ook op de laatste schoolexamens nog geprofiteerd kan worden. In het vakkenoverzicht op de site www.examencursus.com staat vermeld welke vakken in welke periode worden aangeboden. Het is mogelijk om meerdere vakken te volgen, maar niet in één periode.

“Als schooldecaan wist ik al langer van het bestaan van deze trainingen af, maar nu heb ik van nabij gezien hoe het werkt en dat het werkt.” Maia van der Veen, ouder en decaan Keizer Karel College

11

Cursussen voor leerlingen Herkansingscursus (5 havo/6 vwo) www.herexamen.com Omschrijving De Herkansingscursus is opgezet om de 5 havo- of 6 vwo-leerling zo goed mogelijk voor te bereiden op zijn/haar herexamen. Overigens komt het steeds vaker voor dat ook leerlingen die hun inlotingskans willen vergroten aan de Herkansingscursus meedoen. Deze cursus duurt een dag langer dan de Examencursus, zodat er nog meer tijd is om op specifieke problemen in te gaan. Programma Vier dagen van 08.30-21.30 uur, de laatste dag gaan de leerlingen bij voorkeur op tijd naar huis in verband met het examen de volgende dag. De dagen bestaan uit: • 40 uur les en opgaven oefenen (overdag) • facultatieve individuele les (’s avonds) • op de eerste dag eindexamen bespreken

Periode De Herkansingscursus wordt dit jaar gegeven van zaterdag 14 t/m 17 juni 2014. Kosten De cursuskosten bedragen per vak €  415,– inclusief • 40 lesuren • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • extra individuele aandacht in de avonduren • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www.herexamen.com. De cursus is steeds sneller volgeboekt. We zouden het dan ook op prijs stellen wanneer u de leerlingen zo vroeg mogelijk op de cursus kunt wijzen door bijvoorbeeld het redactionele artikel te downloaden van onze site www.herexamen.com, onderdeel ‘decanen’. Overigens wordt dit artikel door scholen ook regelmatig gebruikt in de communicatie met ouders of wordt het opgenomen in de schoolkrant. Het is voor deze cursus tevens mogelijk kosteloos en vrijblijvend een plek te reserveren wanneer er bij de leerlingen het vermoeden op een herkansing bestaat. Deze plek blijft gereserveerd tot donderdag 13 juni 17.00 uur. De normeringen worden gepubliceerd op diezelfde dag om 8.00 uur op de site van het Cito (www.cito.nl).

‘‘Ik wilde jullie nog even persoonlijk bedanken voor het afgelopen weekend, ook namens mijn ouders. Ze zeiden dat ze mij nog nooit zó enthousiast hebben horen praten over wiskunde! Ik heb wat examens van voorgaande jaren gemaakt en ik merk echt duidelijk verschil. Waar ik vroeger de mist in ging en geen idee had wat ik nou precies moest doen, zie ik nu dat alles veel beter gaat. De stappenplannen ken ik steeds beter en ik ga vol goede moed richting mijn herkansing en examen wiskunde. Bedankt!” Thomas Ghebrehiwet, Amstelveen College te Amstelveen 12

5 vwo Stoomcursus www.stoomcursus.com Omschrijving Deze cursus is ontwikkeld om leerlingen uit 5 vwo zo goed mogelijk voor te bereiden op het eindexamenjaar, en met name op de eerste schoolexamens die op veel scholen al in oktober plaatsvinden. Een goede voorbereiding is essentieel om het examenjaar succesvol af te ronden. In 6 vwo wordt namelijk voortgebouwd op kennis die in 4 en 5 vwo is opgedaan. In dit fundament zitten vaak hiaten die bijvoorbeeld door ziekte of familieomstandigheden kunnen zijn ontstaan. Tijdens de cursus wordt vrijwel alle stof uit de vierde en vijfde klas op een gestructureerde manier behandeld. Het voordeel hiervan is dat niet alleen de gaten in de kennis worden gedicht, maar de leerling ook een beter overzicht krijgt van de stof en hierdoor zijn zelfvertrouwen toeneemt.

Kosten De cursuskosten bedragen per vak €  255,– inclusief: • 20 lesuren • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • extra individuele aandacht in de avonduren • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www. stoomcursus.com. De ervaring leert dat de cursus steeds sneller is volgeboekt. We verzoeken u dan ook vriendelijk om de leerlingen zo vroeg mogelijk op de cursus te wijzen. Dit bijvoorbeeld door het redactionele artikel te downloaden van onze site www. stoomcursus.com, onderdeel ‘decanen’. Dit artikel wordt door scholen ook vaak gebruikt in correspondentie met ouders of wordt opgenomen in de schoolkrant.

Programma Twee dagen van 08.30-21.30 uur bestaande uit: • les en opgaven oefenen (overdag) • facultatieve individuele les (’s avonds) Periode De Stoomcursus bestaat uit zes tweedaagse cursusperiodes in de zomervakantie, tussen zaterdag 28 juni en dinsdag 20 juli 2014.

‘‘Het was mijn eigen wiskundeleraar opgevallen dat ik zulke goede antwoorden had gegeven. Hij vroeg me de volgende dag (na het examen) ernaar. Toen ik zei dat ik in Leiden was geweest, zei hij dat dat een hele hoop verklaarde.’’ Anoniem, enquêtereactie

13

Cursussen voor leerlingen Trainingsdagen talen (5 havo/5-6 vwo) www.talentrainingen.com Omschrijving Voor de talen Duits, Engels, Frans en Nederlands worden gedurende het gehele jaar door in weekenden en vakanties tussen september en april trainingen aangeboden. Voor de moderne vreemde talen is dit voor lees- en luistervaardigheid. Voor Nederlands is dit het geval voor tekstverklaren en het onderdeel samenvatten. De trainingen zijn erop gericht de leerling in één weekend alle technieken, tips en trucs bij te brengen die nodig zijn om het onderdeel lees- en eventueel luistervaardigheid onder de knie te krijgen. Alle technieken worden uitgebreid geoefend, zodat de stof goed zelfstandig kan worden toegepast. In principe is de training bedoeld voor examenleerlingen maar leerlingen uit 5 vwo die al eerder met leesvaardigheid aan de slag willen, kunnen zich ook opgeven. Leesvaardigheid De training leesvaardigheid is ontwikkeld ter voorbereiding op het centraal eindexamen en wordt het hele jaar door gegeven. Luistervaardigheid Het onderdeel luistervaardigheid wordt alleen aangeboden als een tweedaagse cursus, samen met het onderdeel leesvaardigheid. Aangezien luistervaardigheid al vroeg in het jaar met een schoolexamen wordt getoetst, vindt deze training in het begin van het schooljaar plaats (tussen september en eind januari). Het verschil tussen de tweedaagse Talentrainingen en de driedaagse Examencursus Het verschil tussen de tweedaagse Talentrainingen en de Examencursus is dat er tijdens de Examencursus uitgebreider wordt

geoefend. Tijdens de tweedaagse trainingen komen dus wel alle leesstrategieën en/of luisterstrategiën aan bod maar hiermee wordt minder uitgebreid geoefend. De leerlingen zal gedurende het jaar zelf verder moeten oefenen om de strategieën volledig in de vingers te krijgen. Hier worden overigens tijdens de tweedaagse trainingen duidelijke handvatten voor aangereikt.

Programma Eén dag van 09.15-18.30 uur bestaande uit: • uitleg waarbij alle leesstrategieën, tips etc. aan bod komen. • onder begeleiding van docenten de theorie in de praktijk brengen. Periode De Talentrainingen worden elk jaar tussen september en mei aangeboden, vrijwel altijd in de weekenden of schoolvakanties. Zie de site www.talentrainingen.com voor de actuele data. Kosten De kosten voor de tweedaagse training (lees- en luistervaardigheid, leesvaardigheid of tekstverklaren en samenvatten) zijn de kosten €  255,–. Alle trainingen zijn inclusief: • 8 lesuren per dag • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www. talentrainingen.com. De ervaring leert dat de Talentrainingen steeds sneller zijn volgeboekt. Zeker voor de vakken Engels en Nederlands die nu tot de kernvakken behoren. We verzoeken u dan ook vriendelijk om de leerlingen zo vroeg mogelijk op de cursus te wijzen.

“In drie dagen is alle stof van de afgelopen jaren duidelijk en overzichtelijk uitgelegd. Het was alsof ik aankwam met een doos vol losse puzzelstukjes. Tijdens de cursus werden alle stukjes op de juiste plek gelegd en ik ging naar huis met een complete puzzel :) Voor mijn examen hoefde ik alleen nog maar de aantekeningen goed door te nemen. Zonder deze cursus had ik géén idee gehad waar ik zou moeten beginnen!” Kristien de Ruiter, Wolfert Lyceum te Bergschenhoek 14

Rekenvaardigheidstraining (4-5 havo/5-6 vwo) www.rekenvaardigheidstraining.com Omschrijving Regelmatig constateren wij dat de basisrekenvaardigheden bij veel leerlingen onvoldoende zijn ontwikkeld. Denk daarbij aan het vlot rekenen met breuken, wortels, exponenten en diverse soorten vergelijkingen. Rekenvaardigheden zijn niet alleen belangrijk voor verschillende vakken maar met ingang het schooljaar 2013-2014 vormt de rekentoets een verplicht onderdeel van het eindexamen. De rekentoets is bestemd voor alle leerlingen, dus ook voor de leerlingen die geen wiskunde in hun pakket hebben.

Periode De training wordt vrijwel altijd aangeboden op een zaterdag. In het cursusjaar 2013-2014 vindt er een Rekenvaardigheidstraining plaats op 4 januari 2014, per 1 september is aanmelden weer mogelijk. Kosten De kosten voor de ééndaagse training bedragen €  130,–. Dit is inclusief: • 8 lesuren per dag • intensieve begeleiding bij het maken van opgaven • speciaal voor deze cursus ontwikkeld lesmateriaal Aanmelden Aanmelden kan elk jaar vanaf 1 september via de site www.rekenvaardigheidstraining.com.

Programma Eén dag van 9.15 tot 18.30 bestaande uit vier blokken van 2 uur waarin alle verschillende soorten sommen en technieken op een overzichtelijke manier behandeld worden inclusief stappenplannen, handige tips en trucs, voorbeelden, valkuilen etc. Behandeld worden o.a.: • welke vragen in vrijwel elk rekentoets terugkomen; • hoe je gemakkelijk kunt herkennen wat je moet doen; • welke rekentechnieken je moet beheersen; • hoe je uit teksten relevante gegevens moet halen en hoe je deze kunt gebruiken om de opgave op te lossen; • welke vragen wel en niet met rekenmachine opgelost mogen worden en als het beide mag, wat dan het slimst is (zo mag bij ca. 80% van de vragen een rekenmachine gebruikt worden maar dit is lang niet altijd handig). Na deze dag weten leerlingen dus exact wat ze moeten weten voor de rekentoets en wat ze moeten doen bij welke soort vraag. “Ontzettend bedankt voor 3 super leerzame dagen. Het vooruitzicht van 3 dagen alleen maar wiskunde vond ik verschrikkelijk, maar eenmaal op de cursus was het top. Alles werd bijna overdreven duidelijk en gestructureerd uitgelegd en daarna werd er flink geoefend. En ondanks het harde werken was het altijd gezellig.Voor de cursus wilde examensommen niet lukken, maar daarna wist ik de basis van al dit soort sommen te doorgronden. Met een grote glimlach op mijn gezicht heb ik het examen gemaakt!” Hugo Bijmans, Gymnasium Novum te Voorburg 15

Activiteiten voor scholen Naast het verzorgen van de hiervoor beschreven cursussen biedt de SSL op verzoek van scholen ook andere activiteiten aan. Indien u onderwijsadviezen wenst, neemt u dan contact op met de cursuscoördinator of ga naar www.ssl.leidenuniv.nl voor projectvoorbeelden. Enkele voorbeelden van door ons op scholen uitgevoerde projecten zijn: • Lesvervanging • In-house examentraining • Bij- en nascholing

Lesvervanging Omschrijving Soms krijgen scholen te maken met een achterstand van leerlingen door bijvoorbeeld ziekte of zwangerschapsverlof van één van de docenten. Wanneer het leerlingen betreft in de bovenbouw (en nog meer specifiek in de examenklassen) is de noodzaak om deze achterstand weg te werken hoog en kunnen we u van dienst zijn door het aanbieden van enkele intensieve trainingsmomenten. Doelgroep • leerlingen 4, 5 en 6 vwo • leerlingen 4 en 5 havo N.B.: trainingsprogramma’s kunnen ook aangepast worden voor de overige klassen. Doel • het wegwerken van mogelijk opgelopen achterstanden • zorg dragen voor de continuïteit van het lesprogramma Wat is het voordeel voor uw school? • In een korte tijd worden uw leerlingen weer bijgespijkerd en wordt voorkomen dat er een verdere achterstand opgelopen wordt. • Er kan vaak bijzonder snel een docenteam voor u gereed staan. • De docent(en) komt niet in vaste dienst. (U zit dus nergens aan vast. Mocht uw docent plotseling weer beschikbaar zijn, 16

dan kan de samenwerking zonder financiële consequenties direct worden verbroken.)

Waarom SSL-docenten? De docenten hebben allen jarenlange ervaring met het geven van cursussen, lessen en korte trainingen aan leerlingen van middelbare scholen. Ze hebben een uitstekend inzicht in de volgende punten: • ze weten hoe ze in een korte tijd veel informatie kunnen overbrengen • in welke volgorde onderwerpen het best behandeld kunnen worden • welke (soort) uitleg aanslaat • leerlingen het best gemotiveerd kunnen worden om lang achter elkaar te studeren • hoe leerlingen prettig leren Periode De lesvervanging of bijscholing kan gedurende het gehele jaar plaatsvinden. Kosten De kosten zijn onder andere afhankelijk van het aantal klassen, het aantal uren en het eventueel vervaardigen van lesmateriaal. Na een korte inventarisatie kan op verzoek een vrijblijvende offerte gemaakt worden. Aanmelden Voor informatie kunt u contact opnemen met cursuscoördinator drs. Hans Huibregtse: 071 517 06 33 of [email protected].

In-house examentraining Omschrijving Docenten moeten dikwijls alle zeilen bijzetten om de examenstof op een verantwoorde wijze en volgens plan te doceren. Vaak is er tijdens de reguliere lessen nauwelijks tijd voor gerichte examentraining of voor het geven van overzichten van de gehele stof. In dat geval bestaat er de mogelijkheid dat wij een examentraining op school geven. Hoewel de training in principe wordt gegeven door onze docenten, is het mogelijk om naast docenten van de SSL ook docenten van school in te zetten. Zij krijgen op deze manier een indruk van onze werkwijze en krijgen handvatten aangereikt om dergelijke trainingsdag(en) in de toekomst vorm te geven. Doelgroep De training is toegespitst op de volgende klassen: • leerlingen 6 vwo • leerlingen 5 havo De training kan ook worden aangeboden ter voorbereiding op de schoolexamens. De vakken • Aardrijkskunde • Biologie • Duits • Economie • Engels • Frans

• Geschiedenis • Management & Organisatie • Natuurkunde • Nederlands • Scheikunde • Wiskunde A, B en C

Doel Het verhogen van (school)examenresultaten door structuur aan te brengen in de gehele examenstof en door intensief te oefenen met gestructureerde aanpak van examenopgaven onder voortdurende indivuele begeleiding. Werkwijze Er wordt gewerkt met een ervaren team van docenten. De training is intensief. Naast een klassikale instructie door de hoofddocent is per vijf leerlingen één docent aanwezig om de leerlin-

gen te ondersteunen tijdens het maken van de opgaven. Er wordt gewerkt met speciaal ontwikkeld lesmateriaal.

Programma De dag wordt meestal ingedeeld in vier blokken van twee uur tussen 8.30 en 18.00 uur. De ervaring leert dat leerlingen dit zonder enig probleem volhouden. Periode De examentraining wordt meestal gehouden in de maanden december t/m maart. Het voordeel van deze maanden is dat de training dan nog vóór de laatste week van het schoolexamen valt zodat ook daar nog geprofiteerd kan worden van de opgedane kennis. Vanzelfsprekend kan op elk moment van het jaar een schoolexamentraining gegeven worden. Kosten De kosten voor deze training zijn onder andere afhankelijk van het aantal dagen, het aantal klassen en het aantal leerlingen. Na een korte inventarisatie kan op verzoek een vrijblijvende offerte gemaakt worden. Aanmelden Voor informatie kunt u contact opnemen met cursuscoördinator drs. J. Huibregtse: 071 517 06 33 of [email protected] Naast het verzorgen van de hiervoor beschreven cursussen biedt de SSL op verzoek van scholen ook andere activiteiten aan. Indien u onderwijsadviezen wenst, neemt u dan contact op met de cursuscoördinator of ga naar www.ssl.leidenuniv.nl voor projectvoorbeelden.

Voorbeelden van overige projecten • Ondersteuning bij opzetten van eigen examentraining. • Het coachen van individuele docenten met als doel het verhogen van examenresultaten. • Ondersteuning bij opzetten van verbeteringstraject voor de rekenvaardigheden. 17

Studeren in Leiden? Open dagen Universiteit Leiden www.opendageninleiden.nl Omschrijving Maak kennis met alle bacheloropleidingen van de Universiteit Leiden. Bezoek een van de vele presentaties van de opleidingen over de inhoud van een studie, de vele specialisaties en de arbeidsmarktmogelijkheden. Leerlingen kunnen al hun vragen stellen aan docenten en studenten die de hele dag aanwezig zijn. Zo krijgen leerlingen een goed beeld van alle studies aan de Leidse universiteit. Ook wij zijn op deze Open Dag aanwezig. Heeft u nog leerlingen met vragen die ze graag persoonlijk willen stellen? Of willen ze graag samen met iemand de verschillende mogelijkheden bespreken om zo goed mogelijkheid op het examen voor te bereiden? Naast de mogelijk via de mail of telefonisch informatie in te winnen kunt u ze ook doorverwijzen naar onze stand op de informatiemarkt van de Open Dag in de Pieterskerk.

18

Programma Eén dag van 09.00-16.30 uur op diverse locaties in de stad. De informatiemarkt waar wij staan vindt plaatst in de Pieterskerk. Periode De Open Dagen vinden plaatst op 19 oktober 2013, 1 februari en 5 april 2014. Daarnaast worden er ook per studie Open Dagen georganiseerd. Voor meer informatie kunt u kijken op www. studereninleiden.nl/contact/kom-kennismaken Kosten Deelname aan de Open Dag van de Universiteit Leiden is geheel kosteloos. Aanmelden Aanmelden kan via unileidenbachelors.nl/opendag. Wegens de grote interesse voor deze Open Dagen van de Universiteit raden wij aan u leerlingen op tijd te wijzen op de mogelijkheid zich hier voor in te schrijven. Bij overgrote belangstelling wordt een aanmeldingsstop ingesteld.

Gedichten van onze leerlingen Alles wat je hier leert is duidelijk gestructureerd. Onzeker over wat je kan, hier leer je echter volgens plan. Een stapje hier een stapje daar, weet je ’t even niet? Vragen maar! Dat examen komt nu ook wel goed, zolang je het maar met het stappenplan doet. ––– Ik heb nog nooit zoveel pijlen op een dag getekend En nog nooit zoveel cijfers naar indexcijfers omgerekend Eigenlijk heb ik nog nooit wat aan dit vak gedaan Maar dat is nu misschien wel van de baan Een redeneringschema, en een pijltje hier en pijtje daar En de opgave blijkt alweer klaar! Van die korte manier word ik erg blij En blijkt zelfs economie besteed te zijn aan mij Dat had ik nou nooit verwacht Misschien slaag ik ook nog wel met een 6,8 ––– Leiden, mijn liefde voor economie is teruggekeerd, ik weet weer waarom ik prijselasticiteit heb vereerd. Alle economie van 5V is in mijn hoofd geprent, Ben ik blij dat ik jullie heb gekend. De dagen waren toch oh zo mooi I love economiezooi Gerben, Myrthe en Evan, ik zal jullie vereren door jullie kan ik nu logisch economisch redeneren. Hadden we nu maar meer tijd dan hadden we kunnen babbelen over de overheid Mijn puberhersens zijn gevuld met info over geld en banken Oh oh oh, hoe kan ik jullie danken Ik wens jullie veel goeds in jullie leven ook al kende ik jullie voor even. ––– Een weekend kwijt Maar ik heb geen spijt Want met veel ijver Haal ik een mooi cijfer Het is waar wat ze zeiden Voor een goed CE ga je naar Leiden

(melodie van “het is een nacht”) het is 2 uur ’s nachts en ik lig in m’n bed en ik denk aan de spanning van het energienet natuurkundecursus net achter de rug wat gingen die dagen ontiegelijk vlug op de vloer ligt een natuurkundeboek de rest van de spullen ergens daar in een hoek de spanningen, van examens nabij na die examens dan ben ik lekker vrij Het is een vak, dat ik normaal alleen vervloeken zou Het is een vak, waarbij ik telkens dacht “wat moet ik nou?” Het is een vak waarvan ik dacht dat ik het nooit beheersen zou Maar vandaag beheers ik het… door jou ––– Natuurkunde was niet mijn ding, totdat ik naar Leiden ging. Ik werd onder alle stof bedolven, leerde over elektriciteit, mechanica, trillingen en golven. Mijn centraal examen komt zeker wel goed, want ik heb hier geleerd hoe ik examenopgaven oplossen moet.

19

Data cursussen December 2012 M 03 10 17 24 31 D 04 11 18 25 W 05 12 19 26 D 06 13 20 27 V 07 14 21 28 Z 01 08 15 22 29 Z 02 09 16 23 30

Januari 2013 M 07 14 21 28 D 01 08 15 22 29 W 02 09 16 23 30 D 03 10 17 24 31 V 04 11 18 25 Z 05 12 19 26 Z 06 13 20 27

Februari 2013 M 04 11 18 25 D 05 12 19 26 W 06 13 20 27 D 07 14 21 28 V 01 08 15 22 Z 02 09 16 23 Z 03 10 17 24

Maart 2013 M 04 11 18 25 D 05 12 19 26 W 06 13 20 27 D 07 14 21 28 V 01 08 15 22 29 Z 02 09 16 23 30 Z 03 10 17 24 31

April 2013 M 01 08 15 22 29 D 02 09 16 23 30 W 03 10 17 24 D 04 11 18 25 V 05 12 19 26 Z 06 13 20 27 Z 07 14 21 28

Mei 2013 M 06 13 20 27 D 07 14 21 28 W 01 08 15 22 29 D 02 09 16 23 30 V 03 10 17 24 31 Z 04 11 18 25 Z 05 12 19 26

Juni 2013 M 03 10 17 24 D 04 11 18 25 W 05 12 19 26 D 06 13 20 27 V 07 14 21 28 Z 01 08 15 22 29 Z 02 09 16 23 30

Juli 2013 M 01 08 15 22 29 D 02 09 16 23 30 W 03 10 17 24 31 D 04 11 18 25 V 05 12 19 26 Z 06 13 20 27 Z 07 14 21 28

Augustus 2013 M 05 12 19 26 D 06 13 20 27 W 07 14 21 28 D 01 08 15 22 29 V 02 09 16 23 30 Z 03 10 17 24 31 Z 04 11 18 25

September 2013 M 02 09 16 23 30 D 03 10 17 24 W 04 11 18 25 D 05 12 19 26 V 06 13 20 27 Z 07 14 21 28 Z 01 08 15 22 29

Oktober 2013 M 07 14 21 28 D 01 08 15 22 29 W 02 09 16 23 30 D 03 10 17 24 31 V 04 11 18 25 Z 05 12 19 26 Z 06 13 20 27

November 2013 M 04 11 18 25 D 05 12 19 26 W 06 13 20 27 D 07 14 21 28 V 01 08 15 22 29 Z 02 09 16 23 30 Z 03 10 17 24

December 2013 M 02 09 16 23 30 D 03 10 17 24 31 W 04 11 18 25 D 05 12 19 26 V 06 13 20 27 Z 07 14 21 28 Z 01 08 15 22 29

• • • • • •

20

Kerstvakantiecursus (ééndaagse cursussen). www.examencursus.com Examencursus (twaalf driedaagse cursussen). www.examencursus.com Herkansingscursus (een vierdaagse cursus). www.herexamen.com 5 vwo Stoomcursus (vijf tweedaagse cursussen). www.stoomcursus.com Rekenvaardigheidstraining (ééndaagse training). www.rekenvaardigheidstraining.com Talentrainingen (het hele jaar door). Op www.talentrainingen.com vindt u het actuele aanbod