CURSUSSEN EN OPLEIDINGEN

Navorming en opleiding in de geestelijke gezondheidszorg

NAJA A R

2014

CURSUSSEN EN OPLEIDINGEN

RINOVLA ANDEREN.BE

Beste allen,

INHOUD Psychodiagnostiek als proces.................. 4

De zomervakantie komt er aan. Tijd om te ontspannen, te lezen, te reizen, te dromen…

Supervisie in groep............................................. 5

En nadat de batterijen zijn opgeladen start er weer een nieuw werkjaar, ook voor RINO Vlaanderen.

Het DIR-/Floortime model van Greenspan

..........................................................

6

Spelend vertellen.......................................................... 7

We kijken er naar uit u te ontmoeten op één van onze initiatieven!

Therapeutisch en diagnostisch werken met adolescenten

U vindt in deze brochure inhoudelijke en praktische informatie over de cursussen van het najaar van 2014. Achteraan vindt u de nodige algemene informatie.

8-9

Algemene informatie....................................................... 10

Een fijne zomertijd gewenst en een hartelijke groet vanwege RINO Vlaanderen, Marc Hermans, Martine Sucaet, Lieve Van Lier en Nicole Vliegen

R I NO V L A A N DER EN E X PL OR EERT N I E U W E PA DEN RINO Vlaanderen biedt u brochure n° 10 aan.

Enkele klassiekers en een gloednieuwe opleiding Op het menu vindt u enkele klassiekers die duidelijk gesmaakt worden door startende therapeuten doorheen heel Vlaanderen, evenals een heel nieuw opleidingsinitiatief voor de iets meer gevorderde therapeuten die werken met adolescenten. Drie nieuwe projecten Daarnaast hebben we de afgelopen periode ook stevig geïnvesteerd in enkele nieuwe projecten waar u op termijn via diverse opleidingsinitiatieven kennis mee zal kunnen maken binnen RINO. Het betreft drie initiatieven in domeinen waarbinnen vele kindertherapeuten werkzaam zijn: belevingsgerichte diagnostiek aan de hand van een narratieve techniek, een preventie-project voor ouders en jonge kinderen, en een therapeutisch project voor kinderen met een extra rugzakje. Hierover hoort u later zeker meer.

Een periode van herbronnen Ontmoeten, denkruimte, professionele herbronning, zelfzorg voor de hulpverlener… Het zijn thema’s die we binnen RINO Vlaanderen hoog in het vaandel dragen. Na vier jaar van zorg dragen voor een degelijk inhoudelijk aanbod, willen we dit najaar ook zelf herbronnen om zodoende te waken over de vitaliteit en de toekomst van RINO Vlaanderen. We zijn zelf benieuwd waar enkele dagen van samen denken ons naartoe zullen brengen, hopelijk jullie ook!

RINO

VL A ANDEREN

•3

PSYCHODIAGNOSTIEK ALS PROCES Belevingsonderzoek als proces vanuit een psychodynamische visie

Een psychodiagnostisch proces waarin men de beleving van een kind in kaart wil brengen,ontvouwt zich niet vanzelf. Vertrekkend van een psychodynamische reflectie over symptomen en de vragen van het gezin of de context, zoekt de diagnosticus een opstelling en een passend relatieaanbod waarbinnen hij soepel en interactief diagnostische instrumenten zal hanteren. Hoe stemt de diagnosticus zich tijdens een belevingsonderzoek af op de unieke betekenissen van het kind dat hij voor zich heeft? Hoe brengt hij een proces van verdiepend exploreren op gang dat de binnenwereld van een kind begrijpbaar maakt?

Doelgroep Psychologen en pedagogen werkzaam in de ambulante en residentiële hulpverlening met kinderen en jongeren

Voorkennis Basiskennis van psychodiagnostiek is gewenst

Doelstelling Na afloop van de cursus hebben de deelnemers kennis gemaakt met de psychodynamische manier van werken tijdens een diagnostisch proces. Tevens hebben zij geoefend op concreet materiaal en zijn zij in staat deze visie toe te passen in hun eigen werksetting.

Inhoud

Data en locatie Maandagen 13 oktober, 3 november, 1 december 2014 en 12 januari 2015 te Leuven in JHB De Blauwput van 9u30-16u30

Kosten € 425,- inclusief literatuurklapper en lunches 4 • RINO

VL A ANDEREN

• Psychodynamische visie op symptomen, hulpvraag, diagnostiek • Uitgangspunten van een diagnostische opstelling tijdens een belevingsonderzoek • Diagnostische instrumenten voor een belevingsonderzoek • Richtlijnen voor leeftijdsgepaste afname van diagnostische instrumenten • Bespreking van bevorderende tussenkomsten tijdens een belevingsonderzoek • Interpreteren van het materiaal dat kinderen brengen en dit integreren tot een samenhangend besluit en een gepaste indicatie

Werkwijze Theoretische inleiding, bespreking van voorbeeldcasuïstiek en van casussen ingebracht door de deelnemers

Docenten Sabine Kapcia, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut Martine Sucaet, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut

SUPERVISIE IN GROEP

Als kinderpsycholoog/kinderpsychiater sta je al vlug temidden van de praktijk, en word je geconfronteerd met de diversiteit van vragen die deze praktijk oproept. Vooraleer je aan een bijkomende therapeutische opleiding kan/wil starten, zoek je je al een weg om via praktijkervaring, literatuur, teamoverleg en supervisie je expertise inzake therapeutisch werk met kinderen, jongeren en hun gezin te vergroten. Of misschien is je therapie-opleiding al wat te lang geleden, en ervaar je een vernieuwde nood aan overleg. Of je mist rondom het werk in je praktijksetting collega’s die kunnen meedenken vanuit een kindertherapeutisch perspectief. Supervisie in groep, waarin je gedurende 10 sessies eigen therapeutisch materiaal kan bespreken in interactie met andere zoekende collega’s en onder begeleiding van een ervaren kindertherapeut, kan een belangrijke ondersteuning bieden bij je professionele leerproces. Ook omtrent specifieke thema’s zoals infants of adolescenten, kan bij voldoende interesse een supervisiegroepje worden gestart.

Data en locatie Supervisiegroepjes kunnen worden gepland vanaf september 2014. Een groepje van max 4 personen gaat een engagement aan voor 10 maandelijkse bijeenkomsten, bij voorkeur op een vast moment in de week. Data en uur worden in samenspraak vastgelegd. RINO Vlaanderen, Justus Lipsiusstraat 65, 3000 Leuven

Kosten € 50,- per persoon per groepssupervisiesessie van anderhalf uur

Doelgroep Klinisch kinderpsychologen en kinderpsychiaters werkzaam met kinderen en jongeren in de geestelijke gezondheidszorg

Voorkennis Een therapeutische vooropleiding is niet vereist, wel interesse voor therapeutisch werken binnen een psychodynamisch denkkader en minstens beginnende praktijkervaring in de kinder-en jeugdpsychotherapie.

Werkwijze Er worden 10 maandelijkse supervisiesessies afgesproken in groepjes van maximum vier deelnemers. We streven naar een zo homogeen mogelijk groepje qua ervaring, interessedomein en vooropleiding, teneinde het leren van elke deelnemer zo optimaal mogelijk te faciliteren. Elk van de deelnemers brengt om beurt casusmateriaal in. Samen met de supervisor wordt stilgestaan bij het therapeutisch materiaal (inhouden, betekenissen, relationele processen en dynamieken) en het zoeken naar mogelijke interventies.

Supervisoren Lieve Van Lier, Sus Weytens, Ilse Theys, Nicole Vliegen, kinderpsychologen/kindertherapeuten

Individuele supervisie Ook wie op zoek is naar een individuele supervisie, kunnen we een helpende hand reiken. Mail uw specifieke vraag naar [email protected]., en we bekijken of we in uw regio een goede match kunnen vinden voor uw vraag.

RINO

VL A ANDEREN

•5

HET DIR-/FLOORTIME MODEL VA N GREENSPA N

Floortime is een behandelmethode die zich richt op jonge kinderen (0-5j) met ontwikkelingsproblemen, waaronder autisme spectrumstoornissen (ASS), en hun ouders. Deze methode werd ontwikkeld door Greenspan en Wieder en baseert zich op een biopsychosociaal ontwikkelingsmodel, het DIR-model. ‘D’ staat daarbij voor developmental en onderscheidt zes ontwikkelingsniveaus. ‘I’ staat voor individuele verschillen en ‘R’ voor relationship based. Tijdens floortime zoekt de therapeut samen met ouders naar spelervaringen die nauw aansluiten bij de bereikte ontwikkelingsniveau’s evenals bij de huidige interesses van hun kind. Wanneer ouders leren hoe ze plezierige en speelse interacties met hun kind tot stand kunnen brengen, stimuleren ze zo diens ontwikkeling. Deze werkwijze biedt ondersteuning aan ouders wanneer de ontwikkelingsproblemen van hun kind de ouder-kind interactie minder evident maken.

Doelgroep Deze cursus richt zich op professionals (kinder-en jeugdpsychologen, kinder- en jeugdpsychiaters, orthopedagogen, kinderartsen, logopedisten, ergotherapeuten,…) die werken met jonge kinderen (0-5 jaar) met ontwikkelingsproblemen en hun ouders.

Doelstelling en werkwijze In deze cursus staan we uitgebreid stil bij het theoretisch kader van het DIR-model en tonen we hoe dit kader handvatten biedt om een handelingsplan op maat op te stellen. Daarnaast lichten we de uitgangspunten van floortime toe. Aan de hand van casuïstiek illustreren we hoe we via floortime aan de slag kunnen gaan met ouders en kinderen met ontwikkelingsproblemen, meer bepaald met ontwikkelingsproblemen binnen het autistische spectrum.

Docenten Ilse Vansant, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut, oudercoach floortime Pats Boeykens, logopediste, oudercoach floortime.

Werkwijze Data en locatie Woensdagen 12 november en 10 december 2014 te Leuven in JHB De Blauwput 9u30-16u30

Kosten € 225,- inclusief literatuurklapper en lunches 6 • RINO

VL A ANDEREN

Theoretische presentatie, interactieve uitwisseling en rollenspel. Deelnemers kunnen ook zelf ervaringen en voorbeelden inbrengen.

Docent Ilse Vansant, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut, oudercoach floortime Pats Boeykens, logopediste, oudercoach floortime.

SPELEND VERTELLEN Een introductie in de psychodynamische kindertherapie

Psychodynamische kindertherapie is een therapeutisch aanbod voor kinderen en jongeren met gedragsmoeilijkheden, emotionele en relationele problemen. De kindertherapeut zal van bij de start een werkrelatie aangaan met ouders, kind en ruimere context. Samen gaan ze op zoek naar de verschillende betekenissen en definiëringen van het probleem. De therapeut poogt kinderen in hun belevingswereld te leren kennen via leeftijdseigen communicatiemiddelen, zoals spel, tekeningen en gesprek. Hij streeft ernaar een therapeutische relatie te installeren waarin de belevingen van het kind kunnen gecontained en geëxploreerd worden. Het opbouwen van deze relatie vraagt een zoeken en afstemmen op de relationele en ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. Deze cursus biedt een praktijkgerichte introductie in de psychodynamische kindertherapie.

Datum en locatie Dinsdagen 16 december 2014, 13 januari, 10 februari, 17 maart 2015 te Leuven RINO Vlaanderen, Justus Lipsiusstraat 65 9u30-16u30

Doelgroep Psychologen, pedagogen en kinderpsychiaters werkzaam in de ambulante en residentiële hulpverlening met kinderen en jongeren

Voorkennis Beginnende praktijkervaring in het werkveld van de kinder- en jeugdpsychotherapie is gewenst

Doelstelling Na afloop van deze cursus hebben de deelnemers zich enkele belangrijke theoretische basisbegrippen betreffende de psychodynamische psychotherapie met kinderen en jongeren eigen gemaakt. Daarnaast hebben ze handvaten gekregen om deze toe te passen in de eigen klinische praktijk.

Inhoud Werken binnen een psychodynamisch therapeutisch kader Spelontwikkeling en spelobservatie: ontwikkelingspsychologische en psychodynamische visies De therapeutische relatie en het therapeutisch proces Werken met de context: een werkrelatie aangaan met ouders en kind

Werkwijze Theoretische toelichting en bespreking van de concepten. Bespreking van casuïstiek.

Docenten Kosten € 425,- inclusief literatuurklapper en lunches

Lieve Van Lier, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut Sus Weytens, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut

RINO

VL A ANDEREN

•7

THERAPEUTISCH EN DIAGNOSTISCH WERKEN MET ADOLESCENTEN vanuit een psychodynamisch-systemisch perspectief

In de hulpverlening aan adolescenten word je geconfronteerd met vaak heftige aanmeldingsklachten als zelfverwonding, suïcidaliteit, antisociaal gedrag, middelengebruik,… De jongere lijkt het normale ontwikkelingspoor te hebben verlaten, de crisis dreigt of is volop aanwezig. Een adolescent in moeilijkheden nodigt je haast dwingend uit om na te denken over de betekenis van de aanmeldingsklachten: Hoe kan je de aanwezige problemen situeren binnen de ontwikkelingsfase van deze specifieke jongere? Hoe begrijp je een problematiek tegelijkertijd vanuit de adolescent als individu als vanuit contextfactoren? Hoe geef je vorm aan een psychotherapeutisch aanbod dat tegemoet komt aan de ontwikkelingsnoden van zowel de adolescent als diens context?

Datum en locatie Vrijdagen 17 oktober, 5 december 2014 en 27 februari, 24 april en 19 juni 2015 te Leuven in JHB De Blauwput 9u30-16u30

Kosten € 525,- inclusief literatuurklapper en lunches 8 • RINO

VL A ANDEREN

Diagnostisch en therapeutisch werk met adolescenten vereist een grondige kennis van de ontwikkelingsthema’s, -taken en psychopathologie van deze leeftijdsfase. Deze kennis helpt begrijpen hoe ontwikkeling kan vastlopen, ze vormt de basis waarop je de afstemming van het therapeutisch handelen op de leeftijdseigen aspecten van deze doelgroep vorm kan geven. Vijf frekwent voorkomende groepen van aanmeldingsklachten bij adolescenten vormen de insteek van dit opleidingstraject. In deze vijf dagen krijgen hulpverleners de gelegenheid om hun kennis uit te breiden, aan te scherpen en te verdiepen.



THERAPEUTISCH EN DIAGNOSTISCH WERKEN MET ADOLESCENTEN vanuit een psychodynamisch-systemisch perspectief

Inhoud

Docenten

• Dag 1: Zelfverwonding en suïcidaliteit - de snijdende adolescent • Dag 2: Middelengebruik - de zuchtige adolescent • Dag 3: Gedragsproblemen en antisociaal gedrag - de brutale adolescent • Dag 4: Sociale angst en isolement - de bange adolescent • Dag 5: Ouder-adolescent conflicten - de ruziënde adolescent

(in volgorde van opleidingsdagen)

Doelgroep Psychologen, pedagogen, psychiaters met voldoende praktijkervaring en/of psychotherapie-opleiding die zich verder willen bekwamen in het diagnostisch en therapeutisch werk met adolescenten.

• Dr Geert Everaert, kinder- en jeugdpsychiater/psychotherapeut • Dr Karen Volckaert, kinder- en jeugdpsychiater/psychotherapeut • Dr Marc H.M. Hermans, kinder- en jeugdpsychiater/psychotherapeut • Tamara Mascagni, Ma, kinderpsycholoog/kinderpsychotherapeut • Greet Splingaer, Ma, pedagoog/relatie-en gezinstherapeut

Doelstelling Na afloop van deze opleidingsdagen zijn deelnemers op de hoogte van recente inzichten op het vlak van psychodynamische en systeem-georiënteerde ontwikkelingspsychologie en -psychopathologie die het kader en het vertrekpunt vormen van het psychodiagnostisch en therapeutisch werk met adolescenten. Daarnaast krijgen ze handvaten om in de eigen praktijk met deze inzichten aan de slag te gaan.

Werkwijze Theoretische presentatie, interactieve uitwisseling, bespreking van casuïstiek.

RINO

VL A ANDEREN

•9

A LGEMENE INFORM ATIE RINO Vlaanderen RINO Vlaanderen is een regionaal instituut voor navorming en opleiding op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en aangrenzende terreinen. RINO Vlaanderen organiseert navormingscursussen met open inschrijving en trainingen op vraag en op maat.

Navorming, voor wie? De activiteiten van RINO Vlaanderen zijn bestemd voor professionals in de geestelijke gezondheidszorg: psychologen, pedagogen, psychiaters, psychotherapeuten, ... Bij de cursussen staat steeds vermeld tot welke doelgroep deze zich richten.

Brochure en website In deze brochure vindt u het RINO Vlaanderen navormingsaanbod zoals dat momenteel bekend is. Voor de meest uitgebreide en actuele informatie kijk je best op onze website: www.rinovlaanderen.be

Inschrijving en betaling U nam de brochure door, u bent geïnteresseerd om deel te nemen aan een bepaalde cursus. Dan raden we u aan om u spoedig in te schrijven. Dat kan tot een week voor aanvang van de cursus via onze website: www.rinovlaanderen.be. Na inschrijving ontvangt u een bevestiging. Wanneer een cursus volzet is of onverhoopt niet kan doorgaan zullen we u op de

10 • RINO

VL A ANDEREN

hoogte brengen van de eerstvolgende uitvoering. De RINO behoudt zich het recht voor iemand niet tot een cursus toe te laten, bijvoorbeeld bij onvoldoende vooropleiding of een niet geschikte werksetting. Enkele weken voor de start van de cursus ontvangt u een uitnodiging tot betaling. Zodra deze in orde is bent u definitief ingeschreven.

Vlaamse accreditering en Nederlandse accreditatie Accreditering voor de cursussen bij RINO Vlaanderen is aangevraagd voor Vlaamse psychiaters. In Nederland geldt voor steeds meer beroepsgroepen in de geestelijke gezondheidszorg een registratie- en herregistratieregeling. RINO Vlaanderen laat cursussen accrediteren op vraag van Nederlandse deelnemers aan een cursus bij RINO Vlaanderen. Deze deelnemers betalen dan de Nederlandse prijs voor deze cursus omwille van de kosten verbonden aan de accreditatie.

Literatuur Bij de cursussen hoort een literatuurklapper. Deze is in de cursusprijs inbegrepen.

Certificaat U ontvangt na afloop van een workshop of cursus een certificaat wanneer u minimaal 90 % van de tijd aanwezig bent geweest.

Annulering

Locatie en bereikbaarheid

Bij annulering van deelname worden de annuleringsvoorwaarden van RINO Noord-Holland gevolgd, zie www.rino.nl.

De cursussen gaan door in Leuven in

Over Mijn RINO RINO Noord-Holland ontwikkelde een eigen, op de cursisten afgestemde, digitale leeromgeving: Mijn RINO. Voor deelnemers is het makkelijk om direct te kunnen communiceren met medecursisten, docent(en), en medewerkers van de RINO, óók na afloop van de cursus. Ook RINO Vlaanderen kan – binnen het samenwerkingsverband dat er met RINO Noord-Holland bestaat – gebruik maken van de know how die hierrond ontwikkeld werd. Speciaal voor Vlaanderen gaat mijn.rino.be van start. Er bestaat de mogelijkheid om via ‘Mijn RINO’ een discussie te starten, literatuur te printen, roosters en deelnemerslijsten te bekijken. Verder kan u eenvoudig opdrachten naar de docenten sturen of een e-mail naar je eigen groep sturen. Ook kunnen er links vermeld worden om bijvoorbeeld actuele onderwerpen te vinden. Mijn Rino is erg gebruiksvriendelijk. Om in te kunnen loggen doet u het volgende: Ga naar http://mijn.rino.be/ ; log in met uw e-mail adres en vul het wachtwoord in (u ontvangt het wachtwoord van de RINO). Het wachtwoord kunt u zelf wijzigen. Indien uw e-mail adres wijzigt, vernemen wij dit graag omdat wij dit voor u moeten aanpassen. Voor vragen en/of opmerkingen kan u contact opnemen met [email protected].

Jeugdherberg ‘De Blauwput’ Martelarenlaan 11A 3010 Leuven (makkelijk te bereiken met trein en bus want gelegen aan de achterzijde van station Leuven)

en in RINO Vlaanderen Justus Lipsiusstraat 65 3000 Leuven (op 5 min loopafstand van station Leuven)

Lunch Bij onze cursussen wordt tijdens de pauzes drank en over de middag drank en broodjes voorzien. Dit alles is in de cursusprijs inbegrepen.

Inlichtingen Wenst u verdere informatie, zijn er onduidelijkheden, hebt u specifieke vragen, laat het ons weten en mail naar [email protected]. We beantwoorden spoedig uw vragen.

RINO

VL A ANDEREN

• 11

w w w.rinovlaanderen.be [email protected] Verantwoordelijke uitgever: RINO Vlaanderen vzw, Kastanjelaan 5, 3001 Heverlee | MadebyHanna.com