Cursus fotografie les 4 De computer les
Wat bepaalt de belichting ? • • • •
ISO Belichtingstijd Diafragma Extra (flits) licht
2
Verband ISO-Belichtingstijd-Diafragma ISO
Diafragma
Belichtingstijd
3
Voorbeeld van ruis
Hoge ISO waarde geeft veel ruis
Lage ISO waarde geeft weinig ruis
4
Belichtingstijd • De belichtingstijd bepaalt hoe lang het licht op de sensor komt. • Korte belichtingstijd “bevriest” het onderwerp • Lange belichtingstijd maakt het beeld stroperiger
5
Korte Vs. Lange belichtingstijd
6
Hoe bepaal je de sluitertijd? Sportstand • Korte sluitertijd -Kans op onscherpte is veel kleiner
S Tv
Sluitertijd voorkeuze
Nacht/avond stand • Lange sluitertijd -Kans op onscherpte is veel groter
7
Gevolgen veranderen belichtingstijd • Kortere belichtingstijd: – Minder licht komt achter elkaar op de sensor. • ISO moet omhoog, of diafragma groter.
– Onderwerpen bevriezen – Kleinere kans op onscherpte door bewegende camera
• Langere belichtingstijd: – Meer licht komt achter elkaar op de sensor • ISO moet omlaag, of diafragma kleiner
– Onderwerpen worden stroperiger – Grotere kans op onscherpte door bewegende camera ISO Diafragma
Belichtings tijd 8
Diafragma • In de optica is een diafragma een (meestal ronde of veelhoekige) opening in de lichtbaan van een lens of objectief die een bepaalde hoeveelheid licht door kan laten of tegenhouden.
9
Diafragma
10
Hoe bepaal je het diafragma? A Av
Diafragma voorkeuze
• Klein diafragma -Groot diafragma getal -Grote scherptediepte
• Groot diafragma -Klein diafragma getal -Kleine scherptediepte
11
Gevolgen veranderen diafragma: • Kleiner diafragma (Hoger getal): – Minder licht komt tegelijkertijd op de sensor. • ISO moet omhoog, of sluitertijd moet langer.
– Scherpte diepte vergroot
• Groter diafragma: – Meer licht komt tegelijkertijd op de sensor • ISO moet omlaag, of sluitertijd moet korter
– Kleinere scherptediepte ISO Diafragma
Belichtings tijd 12
Verband ISO-Belichtingstijd-Diafragma Hogere ISO waarde => Meer ruis Lagere ISO waarde => Minder ruis
Diafragma
ISO
Belichtingstijd
Groter diafragma => minder scherptediepte
Langere sluitertijd => Meer kans op onscherpte
Kleiner diafragma => meer scherptediepte
Kortere sluitertijd => Minder kans op onscherpte 13
Scherptediepte • Ongeveer 1/3 van de scherpte diepte is voor het onderwerp • Ongeveer 2/3 van de scherpte is achter het onderwerp
Hyperfocale afstand • Door gebruik te maken van de scherpte diepte kun je vanaf een bepaalde afstand tot oneindig scherpstellen
Scherptediepte • Niet alleen diafragma maar ook brandpuntsafstand bepaald scherpte: – Minder inzoomen (groothoek) • Grotere scherptediepte
– Meer inzoomen (tele) • Kleinere scherptediepte
Hyperfocale afstand Bereken dit op: http://www.dofmaster.com/dofjs.html
Maak gebruik van een tabel voor de “ongeveer” afstanden
En wat als... • Tot nu toe belichting in normale omstandigheden – Gemiddelden van een gedeelte of van het volledige beeld.
• Wat als de belichting niet gemiddeled is – Lichter ? – Donkerder?
18
Over- en onderbelichten • Sneeuw • ‘s Avonds
• Tegenlicht • Donkere kleding, donkere achtergrond
Over- en onderbelichten • I..I..I..I..I • Bij sneeuw, of tegenlicht, naar rechts (of sneeuwprogramma) – Je gaat dan een klein beetje meer licht toelaten.
• Bij avond-opnamen naar links (of avondprogramma) – Er zal minder licht worden toegelaten.
Overbelichten bij sneeuw
Onderbelichten om avondsfeer te houden
Verschil in Dynamisch bereik Omschrijving
Aantal stops
Menselijk oog
19
Meeste DSLR camera’s
JPG: 8.6 RAW: Max 12
Papieren afdruk
6-8
Monitor
Consumenten: 6.6 Prof 10
Een voorbeeld • “Werkelijke” licht verdeling
• Gefotografeerde licht verdeling
Bracketing instellen • In het menu
Een voorbeeld:
Voegt die samen…
Even schudden
Et Voila…
Wat is ghosting ? • Bewegende personen, bomen, auto’s
Photoshop CS 3
Artizen HDR
Luminance HDR
Picturenaut
Dynamic Picture HDR
Photomatix Pro
Zelfde programma verschillende voorkeuren: Photomatix pro Enhancer Default
Zelfde programma verschillende voorkeuren: Photomatix pro Compressor Default
En wat betekent dat voor ons ? • Hoe langer de brandpuntsafstand, hoe kleiner de beeldhoek.
Perspectief verandert • Groothoek (uitzoomen) maakt de achtergrond kleiner. • Tele (inzoomen) maakt de achtergrond groter.
Wat doet groothoek • Grotere kijkhoek • Veranderend perspectief – Kleine voorwerpen op de voorgrond verbinden met de achtergrond – Extra diepte
• Vervormen – Lijnen die eigenlijk recht zijn kunnen door groothoek vervormd worden naar kromme lijnen
Voorgrond verbinden
Extra Diepte
Wat doet Tele • kleinere kijkhoek • Veranderend perspectief – Voorwerpen op de voorgrond verbinden met de achtergrond. – Minder diepte
• Vervormen – Onderwerpen lijken een heel stuk platter
Gebruik tele in de praktijk • Kleinere onderwerpen van verderweg in beeld krijgen • Onderwerpen samendrukken • Onderwerpen isoleren • Makkelijker een vage achtergrond
Samendrukken
Makkelijker een vage achtergrond
Mogelijkheden voor een onscherpere achtergrond: • Groot diafragma/laag getal • Afstand Camera – Onderwerp – Achtergrond • Inzoomen
Kiezen tussen Groothoek en tele in de praktijk • Samen drukken of uitelkaar trekken • Veel scherper/duidelijk of vagere achterachtergrond • Afstand tot het onderwerp...
Compositie Belangrijkste aspect: compositie • gulden snede • liggend of staand • groothoek of tele • plaatsing horizon • lijnen in foto’s • voorgrond / achtergrond • vluchtpunt of “konijntje”
liggend of staand
Op zoek naar lijnen
Gebruik van voorgrond • Voorgrond geeft diepte • Takken, hekjes, schouders bladeren zijn allemaal geschikt om ergens langs/over/ onderdoor te kijken.
Gebruik voorgrond
...maar overdrijf niet.
Waar plaats je de horizon ?
Foto accessoires • Welke accessoires zijn nuttig – – – – – – – – – – – –
(bescherm)tas Extra Accu’s/batterijen Extra geheugenkaart (Tafel)statief Draadontspanner Zonnekap GPS logger Panoramakop Onderwaterbehuizing Externe flitser Close up filter Polarisatiefilter
Accu’s • Veel fabrikanten claimen dat de garantie vervalt als je andere batterijen in je camera stopt. Dit is geen wettig argument. • Namaak accu’s gaan iets korter mee, maar kosten vaak maar een fractie van de officiële merkaccu’s. • Voordelige leverancier www.AQ4U.NL • Let op dat je de juiste soort neemt:
Extra geheugen
(Tafel)statief • Kijk naar het gewicht dat het statief kan dragen. • Erg handig om mee te nemen.
Klemstatief • Klemstatieven zijn handig om aan tafels, hekken, deuren,... te klemmen en je camera op te zetten. Ook hier kijk je naar het gewicht dat de klem aankan. • Past in je broekzak zodat je in donkere ruimten toch goed kan fotograferen (kerken, kastelen,...)
Statief • Bij een gewoon statief is niet alleen het gewicht dat het statief kan dragen van belang maar ook: – Gewicht van het statief • Hoe lichter hoe duurder
– Maximale hoogte • Als je voorovergebogen moet staan krijg je makkelijker last van je rug
– Minimale hoogte • Dit is van belang als je bloemen, paddestoelen en andere lage dingen wil fotograferen
Zonnekap • Bescherming van de lens • Voorkomt licht op de lens. – Daardoor geen lichtzweem over de foto’s • Meer contrast.
• Gebruik de meegeleverde zonnekap OF een zonnekap die geschikt is voor jouw camera/lens. • Rubber buigbare zonnekap kan gebruikt worden om reflecties bij te voorkomen ruiten (door een raam fotograferen, in een aquarium, dierentuin,...)
GPS logger • Houdt bij waar je geweest bent. • Foto’s worden door middel van tijdstip aan de locatie gekoppeld. • Vooral handig om langere routes bij te houden en om locaties makkelijk terug te vinden. • Als je camera GPS heeft, zet deze dan zeker aan.
“Dichterbij” scherpstellen • Bijvoorbeeld voor Macro/close up fotografie • Lens haalt maar een … afstand voor de lens • 4 mogelijkheden 1. 2. 3. 4.
Close up filter Tussenringen Omkeerring Macro lens
Close up filter
Eigenschappen Close up lens Voordelen • Lichtsterk, • Makkelijk in het gebruik • Merk onafhankelijk: – Een canon close up lens past op alle merken, mits dezelfde filtermaat
Nadelen • Moet passen op de lens • Kan een kleurfout geven
Tussen ringen • Relatief voordelig. • Verlengen de afstand tussen lens en sensor • Werken op alle lenzen van hetzelfde soort • LET OP lenzen specifiek voor “crop camera’s gebruiken een iets andere aansluiting
Omkeerring • Zeer voordelig • Kwaliteit afhankelijk van de lens
Macro lens • Duurste, maar beste optie
5de en laatste: Combinatie van deze mogelijkheden
Waarop letten bij een lens • • • • • •
Bereik Kleurfouten Vignettering Snelheid scherpstellen Prijs… Met of zonder beeldstabilisatie Canon - IS - Image Stabilisation Nikon - VR - Vibration Reduction Sony - SSS - SuperSteadyShot Tamron - VC - Vibration Compensation
Bereik van de lens Zoomlens • “Veel” kijkhoeken • Lichtzwakker – Diafragma van 3.5/4 als grootste opening heel normaal
• In verhouding duurder • Meer gebruikt als “all round lens”
Prime lens • “Vaste” kijkhoek • Lichtsterker – Diafragma van 1.8 als grootste opening heel normaal
• In verhouding voordeliger • Specifiek doel – Portret – Macro – Sterrenhemel
Bereik 10 18 20 24 35 50 70 85 105 1
2
3
1.Extreem groothoek 2.Groothoek 3.Standaard bereik 4.Tele 5.Supertele
4
200
300
400 5
600 .
Kleurfouten • Verschillende kleuren licht gaan anders door een lens.
Vignettering • Hoekjes iets donkerder dan de rest • Valt vooral op in de lucht/egale kleuren • Extreme zoomlenzen hebben hier vaak meer last van
Polarisatiefilter • Reflectie wegwerken • Kleuren duidelijker maken
Polarisatiefilter - Voorbeelden
Polarisatie filter – Weerspiegeling verdwijnt
Kleuren en wolken duidelijker
Polarisatie filter - Hoe werkt dit • Maar 1 richting van het licht wordt door gelaten • Reflecties zijn gepolariseerd licht • Door te draaien kies je de richting • In de zoeker zie je het effect.
Polarisatiefilters • Kies de juiste – Lineaire filters • Ouder model, werken NIET op digitale spiegelreflexcamera’s met AF
– Circulaire filters • Extra laag zorgt dat AF wel werkt
Groot verschil : Zonder
Groot verschil : Met
Andere filters • ND-filter • ND-Gradient filter • Kleuren filters • Effect filters – Bijvoorbeeld van Cokin
Opdracht voor de volgende keer • Selecteer 4 foto’s – Waarvan tenminste 1 detail – Waarvan tenminste 1 overzicht
• Let hierbij op Alles.... – Compositie, gebruik van belichtingstijden en scherptediepte etc etc
